Co by było, gdybyśmy mieli o bilion drzew więcej? - Jean-François Bastin

Obejrzyj całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/can-we-build-a-perfect-forest-jean-francois-bastin

Dziś ludzkość produkuje ponad 1400 ton dwutlenku węgla na minutę. Aby skutecznie walczyć ze zmianą klimatu, musimy zdecydowanie zredukować
emisję paliw kopalnianych i ściągnąć nadmiar dwutlenku węgla, co z kolei przywróci równowagę gazów cieplarnianych w atmosferze. Drzewa, tak jak wszystkie rośliny, wchłaniają węgiel znajdujący się w atmosferze poprzez reakcję chemiczną zwaną fotosyntezą. A więc co mogą zrobić drzewa, żeby wspomóc naszą walkę? Jean-François Bastin przygląda się wysiłkom na rzecz przywrócenia równowagi ekosystemów.

Lekcja: Jean-François Bastin; reżyseria: Lobster Studio

Mierzące niemal 84 metrów wysokości

największe znane
na naszej planecie drzewo,

zwane Generałem Shermanem,

jest gigantyczną sekwoją, która pochłonęła
około 1400 ton dwutlenku węgla z atmosfery

na przestrzeni 2500 lat
swojej obecności na Ziemi.

Niewiele drzew może pochwalić się
równie imponującym osiągnięciem,

ale obecnie ludzkość produkuje
więcej niż 1400 ton węgla na minutę.

Aby skutecznie walczyć ze zmianą klimatu,

musimy zdecydowanie zredukować
emisję paliw kopalnianych

i zmniejszyć nadwyżkę dwutlenku węgla,

co z kolei przywróci równowagę
gazów cieplarnianych w atmosferze.

Ale co mogą zrobić drzewa,
żeby wspomóc naszą walkę?

I przede wszystkim,
w jaki sposób pochłaniają węgiel?

Drzewa, jak wszystkie rośliny, wchłaniają
węgiel znajdujący się w atmosferze

poprzez reakcję chemiczną
zwaną fotosyntezą.

Proces ten wykorzystuje energię słoneczną,

żeby przekształcić wodę
i dwutlenek węgla w tlen

oraz węglowodany magazynujące energię.

Następnie rośliny pochłaniają
te węglowodany w odwrotnym procesie,

zwanym oddychaniem komórkowym,
w którym przekształcają je w energię

i uwalniają węgiel
z powrotem do atmosfery.

W przypadku drzew, duża część węgla
nie jest jednak uwalniana,

a jedynie przechowywana
w nowo uformowanych tkankach drzewa.

W ciągu swojego życia drzewa
pełnią funkcję magazynu węgla

i wchłaniają go z atmosfery
tak długo, jak rosną.

Jednak kiedy drzewo obumiera
i ulega rozpadowi,

część zmagazynowanego węgla jest
uwalniana z powrotem do atmosfery.

Znaczna ilość dwutlenku węgla
trafia wówczas do gleby,

gdzie może pozostawać
nawet przez tysiące lat,

jednak ostatecznie i tak trafia
z powrotem do atmosfery.

Więc jeśli drzewa mają nam pomóc
pokonać tak długofalowy problem,

jakim jest zmiana klimatu,

muszą przetrwać po to,
żeby wchłaniać węgiel jak najdłużej,

zachowując jednocześnie zdolność
do szybkiej reprodukcji.

Czy istnieje jakiś jeden gatunek drzewa,
który spełniałby te kryteria?

Jakiś szybko rosnący, długowieczny gatunek
o dużych zdolnościach pochłaniania węgla,

który można by rozsiać po całym świecie?

Nic nam o tym nie wiadomo.

Ale nawet jeśli takie drzewo by istniało,

w dłuższej perspektywie
nie byłoby to dobre rozwiązanie.

Lasy to złożone sieci żywych organizmów
i nie istnieje jeden gatunek,

który byłby w stanie
przetrwać w każdych warunkach.

Najtrwalsze drzewa to rodzime gatunki,

które już odgrywają znaczącą rolę
w swoim lokalnym środowisku.

Wstępne badania pokazują, że ekosystemy

cechujące się naturalnie występującą
różnorodnością gatunkową drzew,

mają również większe szanse, konkurując
o zasoby i lepiej znoszą zmianę klimatu.

Oznacza to, że nie możemy sadzić drzew
jedynie po to, żeby pochłaniały węgiel,

musimy także odbudować
wyczerpane ekosystemy.

Jest wiele obszarów, które zostały już
wykarczowane lub zagospodarowane

i obecnie nadają się do rewitalizacji.

W 2019 roku analiza przeprowadzona
przez Crowtherlab w Zurychu

dokładnie zbadała zdjęcia satelitarne
istniejącej pokrywy leśnej kuli ziemskiej.

Zestawiając je z z danymi
dotyczącymi gleby oraz klimatu

i wyłączając tereny niezbędne
dla ludzkiej aktywności,

ustalono, że Ziemia mogłaby pomieścić

jeszcze prawie miliard
hektarów nowych lasów.

To około 1,2 biliona drzew.

Ta oszałamiająca liczba zaskoczyła
społeczność naukową

i zapoczątkowała dodatkowe badania.

Obecnie naukowcy przytaczają bardziej
zachowawcze, ale wciąż zdumiewające dane.

Według skorygowanych szacunków,
te odbudowane ekosystemy

mogłyby wyłapać od 100 do 200
miliardów ton węgla,

co odpowiada ponad jednej szóstej
światowych emisji dwutlenku węgla.

Ponad połowa potencjalnie nadającej się
do odbudowy pokrywy leśnej

znajduje się w zaledwie sześciu krajach.

Wspomniana analiza może także zapewnić
nam wgląd w obecne projekty rewitalizacji,

takie jak Bonn Challenge,

które ma na celu odbudowę 350 milionów
hektarów lasów do 2030 roku.

Ale tutaj sprawa zaczyna się komplikować.

Ekosystemy są niesamowicie złożone

i nie jest jasne, czy ingerencja człowieka
to najlepszy sposób na ich odbudowę.

Całkiem możliwe, że jedyną słuszną rzeczą,
jaką możemy zrobić dla niektórych terenów,

to po prostu zostawić je w spokoju.

Co więcej, niektórzy naukowcy
martwią się, że odbudowa lasów

na taką skalę mogłaby mieć
niezamierzone konsekwencje,

takie jak powstawanie naturalnych
związków biochemicznych w tempie,

które tylko przyspieszyłoby
zmiany klimatyczne.

I nawet gdyby nam się udało
odtworzyć te obszary,

przyszłe pokolenia musiałyby chronić je

przed tymi siłami natury i ekonomii,
które wcześniej je zubożyły.

Wszystkie te kwestie razem wzięte
spowodowały nieufność

wobec projektów odbudowy na całym świecie.

Złożoność procesu odbudowy ekosystemów

pokazuje, jak ważna jest
ochrona istniejących już lasów.

Miejmy jednak nadzieję, że odtworzenie
tych zdegradowanych obszarów

wyposaży nas w niezbędne dane
oraz przekonanie o konieczności

podjęcia trudów walki
ze zmianą klimatu na szerszą skalę.

Jeśli dobrze to rozegramy, możliwe,
że współczesne drzewostany urosną w siłę

i staną się kiedyś węglowymi tytanami.