Return to Video

Coronavirus Variants: What you need to know

  • 0:00 - 0:05
    Khi đại dịch tiếp diễn, các biến chủng
    virus trở thành mối quan ngại mới nhất,
  • 0:05 - 0:08
    với các mẫu đáng chú ý được
    phát hiện tại Nam Phi,
  • 0:08 - 0:10
    Brazil và châu Âu.
  • 0:10 - 0:13
    Nhưng các biến chủng rất phức tạp.
  • 0:13 - 0:16
    Mỗi loại được cấu thành
    từ một tập hợp các đột biến,
  • 0:16 - 0:20
    tất cả chúng đều có khả năng thay đổi
    virus SARS-CoV2
  • 0:20 - 0:22
    một cách không thể ngờ tới.
  • 0:22 - 0:26
    Vậy các nhà khoa học có ý gì
    khi nói về các biến chủng?
  • 0:26 - 0:30
    Và điều có có thể có nghĩa gì
    với đại dịch trong tương lai?
  • 0:31 - 0:35
    Virus nhân lên bằng cách sao chép bộ gene
    của chúng lặp đi lặp lại.
  • 0:35 - 0:39
    Nhưng giống như một chiếc máy photo cũ
    chúng không phải luôn luôn hoàn hảo.
  • 0:39 - 0:42
    Mỗi bản sao không hoàn hảo là
    một biến chủng.
  • 0:43 - 0:47
    Thông thường sự không hoàn hảo của các
    đột biến không thay đổi cách virus hoạt động
  • 0:47 - 0:51
    và chúng thường làm virus thích nghi
    kém hơn dòng virus gốc.
  • 0:51 - 0:55
    Đôi khi rất hiếm, nhưng các đột biến
    có thể thay đổi được virus
  • 0:55 - 0:56
    bằng những cách rất đáng lưu ý.
  • 0:56 - 0:59
    Chúng có thể trở nên lây nhiễm dễ hơn,
  • 0:59 - 1:02
    hoặc tăng khả năng tránh né hệ miễn dịch.
  • 1:03 - 1:06
    Càng nhiều virus được sao chép
    không kiểm soát,
  • 1:06 - 1:10
    càng nhiều cơ hội chúng tích lũy
    các đột biến có lợi.
  • 1:11 - 1:12
    Điều đó có thể xảy ra khi virus
  • 1:12 - 1:15
    lan truyền nhanh chóng trong dân cư,
  • 1:16 - 1:19
    hoặc nếu chúng gặp vật chủ
    khả năng chống lại kém,
  • 1:19 - 1:22
    như người với hệ miễn dịch suy giảm
    do can thiệp điều trị
  • 1:22 - 1:25
    hoặc bệnh nhân HIV.
  • 1:25 - 1:29
    Nếu một chuỗi các đột biến
    làm cho virus thích nghi tốt,
  • 1:29 - 1:31
    nó có thể chiếm ưu thể hơn các chủng khác
  • 1:31 - 1:34
    và đó là khi chúng cần được chú ý tới.
  • 1:34 - 1:38
    Các nhà dịch tễ học có thể
    gán chúng là "Biến chủng đáng ngại",
  • 1:38 - 1:42
    chẳng hạn như các mẫu được xác định là
    Brazi, Nam Phi và châu Âu.
  • 1:43 - 1:46
    Nhiều tháng qua, các nhà khoa học
    đang nỗ lực để giải mã
  • 1:46 - 1:50
    những gì đã thay đổi trong các biến chủng,
    và chúng có ý nghĩa gì.
  • 1:50 - 1:53
    Vì một biến chủng lan nhanh không nghĩa là
  • 1:53 - 1:55
    chúng mang đột biến có lợi cho chúng.
  • 1:56 - 2:00
    Ví dụ, một nhóm nhỏ người
    có thể vô tình
  • 2:00 - 2:02
    lan truyền biến chủng
    từ vùng này sang vùng khác
  • 2:02 - 2:05
    như du khách quay về từ
    các địa điểm du lịch đông đúc.
  • 2:06 - 2:09
    Điều này làm cho biến chủng đó
    lây lan ở nơi mới.
  • 2:09 - 2:14
    mặc dù không có biến đổi sinh học
    đáng kể trong virus.
  • 2:14 - 2:16
    Điều này gọi là "Hiệu ứng người sáng lập"
  • 2:17 - 2:19
    Hiểu tại sao một biến chủng nổi lên
  • 2:19 - 2:22
    cần một loạt các nghiên cứu.
  • 2:22 - 2:25
    Các nhà dịch tễ học có thể giúp điều tra
    và truy vết biến chủng mới.
  • 2:25 - 2:28
    và cảnh báo về mô thức truyền nhiễm
    mới đáng lo ngại.
  • 2:29 - 2:32
    Trong khi đó các phòng thí nghiệm
    có thể bắt đầu chỉ ra
  • 2:32 - 2:35
    bằng cách nào đột biến đó làm thay đổi
    các đặc tính của virus.
  • 2:36 - 2:39
    Và các nghiên cứu như vậy đang bắt đầu
    để xác định các đột biến
  • 2:39 - 2:41
    làm cho virus có nhiều lợi thế hơn.
  • 2:41 - 2:47
    Vài biến chủng lan nhanh hơn và
    có chỉ báo rằng đột biến nhất định
  • 2:47 - 2:51
    có thể làm suy yếu hoặc thậm chí vượt qua
    miễn dich tự nhiên và miễn dịch từ vacxin
  • 2:52 - 2:56
    Ví dụ, đột biến D614G
    các nhà virus học gọi là Doug
  • 2:56 - 3:00
    lan rộng trong những ngày đầu của đại dịch
  • 3:00 - 3:03
    và có thể tìm thấy trong
    hầu hết các biến chủng
  • 3:03 - 3:05
    Nó ảnh hưởng lên protein gai
  • 3:05 - 3:08
    thứ mà virus dùng để xuyên qua tế bào.
  • 3:08 - 3:11
    Một đột biến trong bộ gene thay đổi
    một amino axit này bằng một amino axit khác.
  • 3:11 - 3:15
    và làm biến chủng này
    dễ gây nhiễm hơn chủng gốc.
  • 3:18 - 3:22
    N501Y còn gọi là Nelly là một
    đột biến protein gia khác
  • 3:22 - 3:26
    có vẻ liên quan đến
    gia tăng tính lan truyền
  • 3:26 - 3:31
    Đột biến này được phát hiện trong
    B.1.1.7, B.1.351
  • 3:31 - 3:34
    và dòng P.1--
    tất cả các biến chủng đều đáng lo ngại.
  • 3:35 - 3:38
    Vấn đề đáng ngại của cái gọi là
    thoát khỏi miễn dịch cũng được gợi ý
  • 3:38 - 3:43
    với một đột biến protein gai khác:
    E484K hay là Eek.
  • 3:44 - 3:47
    Eek được tìm thấy trong B.1.351 và P.1,
  • 3:47 - 3:50
    các biến chủng được tìm thấy
    ở Nam Phi và Brazil.
  • 3:51 - 3:55
    Nghiên cứu đầu năm 2021 chỉ ra rằng
    biến chủng này có thể thoát khỏi
  • 3:55 - 3:58
    một vài loại kháng thể chặn virus.
  • 3:58 - 4:00
    trong khi đó các thử nghiệm tại Nam Phi
  • 4:00 - 4:03
    biến thể này làm giảm hiệu quả
    của vài loại vacxin.
  • 4:04 - 4:09
    Bất chấp những lo ngại này, corona virus
    thật ra đột biến rất chậm
  • 4:09 - 4:12
    so với những virus khác như cúm
  • 4:12 - 4:14
    và có vẻ các vacxin được phát triển
    mức nào đó
  • 4:14 - 4:17
    sẽ vẫn duy trì hiệu quả phần nào.
  • 4:17 - 4:22
    Nhưng các nhà khoa học vẫn cẩn trọng
    trước đe dọa của các biến chủng.
  • 4:22 - 4:25
    Và có những điều có thể làm
    để đối phó với nó.
  • 4:26 - 4:29
    Đầu tiên, để làm bất kì điều gì,
    các nhà khoa học cần dữ liệu.
  • 4:30 - 4:34
    Theo dõi và truy vết sự nổi lên của
    các biến chủng rất quan trọng
  • 4:34 - 4:36
    và không đơn giản để làm điều này.
  • 4:37 - 4:42
    Các tổ chức như COVID-19
    Hiệp đoàn gene châu Âu, hay COG-UK
  • 4:42 - 4:45
    nỗ lực để kêt hợp
    việc giải trình tự nhanh
  • 4:45 - 4:47
    với việc chia sẻ dữ liệu hiệu quả.
  • 4:47 - 4:52
    COG-UK đã giải trình tự hơn
    400,000 bộ gene SARS-CoV-2
  • 4:54 - 4:58
    Tiêp đó, các nhà nghiên cứu cần
    trông chờ xem virus đột biến
  • 4:58 - 5:01
    có thể ảnh hưởng đến
    nỗ lực tiêm chủng toàn cầu.
  • 5:01 - 5:03
    Các vacxin hiện nay
    có thể được điều chế lại
  • 5:03 - 5:07
    và kết hợp vacxin đang được thử nghiệm
  • 5:07 - 5:10
    nhưng có thể khó khăn để
    thực hiện các thử nghiệm lâm sàng
  • 5:10 - 5:13
    giữa lúc các chương trình
    tiêm chủng đang tiến hành.
  • 5:14 - 5:18
    Ngay lúc này, công việc cần được
    tiến hành ở cấp độ quốc gia.
  • 5:18 - 5:21
    Các chính sách sức khỏe cộng đồng,
    như theo dõi và truy vết,
  • 5:21 - 5:24
    dãn cách xã hội và
    giới thiệu các vacxin mới.
  • 5:24 - 5:27
    là những giải pháp mạnh
    để cắt đứt lây truyền.
  • 5:27 - 5:29
    và theo dõi sát các biến chủng mới
  • 5:31 - 5:34
    Sau tất cả, mỗi lần ngăn virus lan tràn,
  • 5:34 - 5:37
    cũng là ngăn chúng đột biến
  • 5:37 - 5:42
    chặn đứng các biến chủng từ đầu
    trước khi chúng có cơ hội phát triển
Title:
Coronavirus Variants: What you need to know
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Amplifying Voices
Project:
COVID-19 Pandemic
Duration:
05:50

Vietnamese subtitles

Incomplete

Revisions Compare revisions