0:00:03.457,0:00:07.907
Podziwiam ludzi naprawiających pralki,

0:00:07.926,0:00:10.475
jest w nich coś wyjątkowego.

0:00:10.475,0:00:13.540
Gdy przychodzą do mnie,

0:00:13.540,0:00:14.768
podziwiam ich,

0:00:14.768,0:00:18.889
bo nie mam pojęcia, [br]jak zrobić to, co oni.

0:00:18.889,0:00:21.887
To bardzo ważne - poczucie uznania.

0:00:21.887,0:00:23.176
Gdy to czuję,

0:00:23.176,0:00:26.119
nie tylko pralka jest naprawiona,

0:00:26.119,0:00:28.324
ale i ja żyję dłużej.

0:00:28.324,0:00:31.360
Jak to możliwe?

0:00:31.360,0:00:33.869
Oto David Servan Schreibe.

0:00:33.888,0:00:36.226
Był psychiatrą.

0:00:36.226,0:00:38.425
Był moim kuzynem.

0:00:38.425,0:00:41.305
Trochę ponad rok temu

0:00:41.305,0:00:44.426
David zachorował na raka mózgu.

0:00:44.426,0:00:46.017
Gdy miał 30 lat

0:00:46.017,0:00:48.048
znaleziono u niego

0:00:48.048,0:00:49.489
pierwszego guza.

0:00:49.489,0:00:54.075
David nie zdawał się na los.

0:00:54.075,0:00:56.248
Zmobilizował całą wiedzę i energię,

0:00:59.926,0:01:02.725
by dowiedzieć się jak żyć,

0:01:02.725,0:01:06.641
nie tylko jak najdłużej,

0:01:06.641,0:01:09.759
ale i najlepiej, jak się da.

0:01:09.759,0:01:13.599
Wiemy, że zmienił dietę,

0:01:13.599,0:01:16.257
medytował

0:01:16.257,0:01:20.109
i codziennie ćwiczył.

0:01:20.109,0:01:24.701
Nie wiemy zaś, [br]bo o tym nie mówił publicznie,

0:01:24.701,0:01:26.760
ile uwagi skupiał

0:01:26.760,0:01:30.791
na drobiazgach w swoim życiu.

0:01:30.791,0:01:33.214
Do ostatniego tchnienia

0:01:33.214,0:01:38.875
David był pełen wdzięczności.

0:01:38.875,0:01:43.428
Wdzięczność jest emocją poznawczą,

0:01:43.428,0:01:46.514
którą czujemy,

0:01:46.514,0:01:52.147
gdy odkryjemy smak życia.

0:01:52.147,0:01:55.713
Blask słońca na tarasie,

0:01:55.713,0:01:58.514
zapach dziecka -

0:01:58.514,0:02:00.613
szczególnie własnego.

0:02:00.613,0:02:04.163
To chęć do wyjścia i nauki nowych rzeczy

0:02:04.163,0:02:05.781
każdego dnia.

0:02:05.781,0:02:08.707
To dla nas wielka przyjemność

0:02:08.707,0:02:10.483
przedstawić wam to,

0:02:10.483,0:02:12.858
czym jesteśmy zafascynowani.

0:02:12.858,0:02:16.327
Ale dlaczego David mnie z tym zaznajomił?

0:02:16.327,0:02:18.428
Dużo rozmawialiśmy o psychologii.

0:02:18.428,0:02:20.680
Istnieją całe laboratoria

0:02:20.680,0:02:23.760
i departamenty badające

0:02:23.760,0:02:27.214
okoliczności i konsekwencje wdzięczności.

0:02:27.214,0:02:29.622
Prof. Robert Emmons

0:02:29.622,0:02:32.773
pracujący na UC Davis w Kalifornii,

0:02:32.773,0:02:34.797
jest bardzo szczęśliwy.

0:02:34.797,0:02:37.566
Przez 12 lat dociekliwych badań

0:02:37.566,0:02:39.769
psychologii pozytywnej

0:02:39.769,0:02:42.289
próbował zrozumieć,

0:02:42.289,0:02:44.733
jak to działa i jak na nas wpływa.

0:02:44.733,0:02:46.167
Oto co odkrył:

0:02:46.167,0:02:49.776
z punktu widzenia psychologii,

0:02:49.776,0:02:53.855
gdy doceniamy drobiazgi,

0:02:53.855,0:02:56.424
które nas otaczają,

0:02:56.424,0:02:58.488
od temperatury w pokoju,

0:02:58.488,0:03:02.649
po punktualność,

0:03:02.649,0:03:05.815
czujemy się szczęśliwsi,

0:03:05.815,0:03:11.217
bardziej związani z innymi.

0:03:11.217,0:03:13.419
Jesteśmy czujniejsi i bardziej świadomi,

0:03:13.419,0:03:15.388
czujemy, że żyjemy lepiej.

0:03:15.388,0:03:17.842
Są też inne zalety

0:03:17.842,0:03:20.288
dotyczące relacji.

0:03:20.288,0:03:21.694
Przede wszystkim to,

0:03:21.694,0:03:23.958
że czujemy się mniej samotni.

0:03:23.958,0:03:24.806
Jest tak,

0:03:24.806,0:03:26.531
bo wdzięczność zawsze pochodzi

0:03:26.531,0:03:29.204
z kogoś lub czegoś

0:03:29.204,0:03:30.862
nie wychodzącego od nas.

0:03:30.862,0:03:33.467
Ta emocja daje nam pokorę,

0:03:33.467,0:03:34.850
budzi w nas chęć,

0:03:34.850,0:03:36.867
by samemu zacząć dawać.

0:03:36.867,0:03:38.815
Ale to wszystko to nic.

0:03:38.815,0:03:41.181
Najbardziej zaskakuje rzecz

0:03:41.181,0:03:43.708
odkryta na poziomie psychologicznym:

0:03:43.708,0:03:45.514
jak reaguje ciało.

0:03:45.514,0:03:47.054
Opowiem o badaniu

0:03:47.054,0:03:50.339
prowadzonym w Minnesocie w 1986 roku.

0:03:50.339,0:03:52.061
Badacz wysunął hipotezę

0:03:52.061,0:03:53.365
i zapytał,

0:03:53.365,0:03:56.999
czy istnieje związek

0:03:56.999,0:03:59.051
między uczuciem wdzięczności,

0:03:59.051,0:04:01.693
a docenianiem i długością życia.

0:04:01.693,0:04:04.415
Jak to zbadać?

0:04:04.415,0:04:07.308
Znajdźmy ludzi

0:04:07.308,0:04:09.014
żyjących w ten sam sposób,

0:04:09.014,0:04:12.444
jedzących to samo, [br]oddychających tym samym powietrzem,

0:04:12.444,0:04:14.376
pracujących tak samo,

0:04:14.376,0:04:16.019
mających tyle samo dzieci,

0:04:16.019,0:04:17.749
co ważne zwłaszcza u kobiet,

0:04:17.749,0:04:19.582
najlepiej zero.

0:04:19.582,0:04:23.056
Gdyby każdy mógł poślubić tę samą osobę,

0:04:23.056,0:04:24.467
byłoby świetnie.

0:04:24.467,0:04:27.002
Oni znaleźli takich ludzi.

0:04:27.002,0:04:28.548
W opactwie.

0:04:28.548,0:04:31.854
Dokładniej - w opactwie z archiwami

0:04:31.854,0:04:34.636
liczącymi 150 lat.

0:04:34.636,0:04:35.463
Te młode kobiety,

0:04:35.463,0:04:37.373
przybyły tam w wieku 20 lat,

0:04:37.383,0:04:40.528
najpierw miały napisać list o sobie,

0:04:40.528,0:04:42.411
opowiadający o ich życiu.

0:04:42.411,0:04:46.381
Powtarzały to w wieku 40, a potem 70 lat.

0:04:46.381,0:04:50.210
Mieliśmy 150 lat listów biograficznych.

0:04:50.210,0:04:54.262
Mieliśmy nawet 150 lat danych zdrowotnych.

0:04:54.262,0:04:57.141
Przekazaliśmy te listy semantykom

0:04:57.141,0:05:00.241
badającym treść słownictwa.

0:05:00.241,0:05:02.882
Poprosiliśmy ich o określenie

0:05:02.882,0:05:07.042
natury słów wyrażających

0:05:07.042,0:05:08.945
uznanie, optymizm

0:05:08.945,0:05:10.473
lub wdzięczność.

0:05:10.473,0:05:17.703
Możemy teraz zestawić[br]poziom szczęścia tych kobiet

0:05:17.703,0:05:20.099
nie tylko z ich zdrowiem,

0:05:20.099,0:05:22.075
ale również długością życia.

0:05:22.075,0:05:26.653
Odkryto, że im więcej słów

0:05:26.653,0:05:29.563
wyrażających wdzięczność i uznanie

0:05:29.563,0:05:31.673
tym dłużej żyły.

0:05:31.673,0:05:33.052
Wyliczyliśmy,

0:05:33.052,0:05:34.280
że ich długość życia

0:05:34.280,0:05:37.341
była o 7 lat dłuższa niż innych sióstr.

0:05:37.341,0:05:39.002
Zastosowaliśmy to porównanie

0:05:39.002,0:05:40.601
w aktualniejszych danych,

0:05:40.601,0:05:43.109
dotyczących klasy średniej,

0:05:43.109,0:05:45.809
i uzyskaliśmy taki sam rezultat.

0:05:45.809,0:05:47.924
Tak, jak niektórzy z was,

0:05:47.924,0:05:51.262
urodziłam się i wychowałam w Paryżu.

0:05:51.262,0:05:53.452
Tutaj rzadko mówi się

0:05:53.452,0:05:57.285
o powodzeniu i powodach do wdzięczności.

0:05:57.285,0:05:59.448
Jednak, po wizytach u Davida,

0:05:59.448,0:06:03.215
po lekturze tych dokumentów i artykułów

0:06:03.215,0:06:05.315
wciąż chciałam spróbować

0:06:05.315,0:06:06.288
i zobaczyć.

0:06:06.288,0:06:08.912
Musiałam znaleźć mocny dowód.

0:06:08.912,0:06:11.967
Martin Seligman, [br]pionier psychologii pozytywnej

0:06:11.967,0:06:14.587
badacz na Uniwersytecie Pensylwanii,

0:06:14.587,0:06:17.787
na pewno jeszcze o nim pomówimy,

0:06:17.787,0:06:21.266
odkrył,

0:06:21.266,0:06:24.184
że wystarczy codziennie

0:06:24.184,0:06:26.254
wychwycić 3 wydarzenia,

0:06:26.254,0:06:29.097
chwile, interakcje,

0:06:29.097,0:06:30.930
smaki, wrażenia

0:06:30.930,0:06:32.987
poprawiające nam samopoczucie,

0:06:32.987,0:06:38.377
za które czujemy wdzięczność,

0:06:38.377,0:06:43.318
żeby zwiększyć na stałe poziom szczęścia

0:06:43.318,0:06:45.567
już po trzech tygodniach.

0:06:45.567,0:06:47.654
Wróciłam do domu

0:06:47.654,0:06:50.257
bardzo tym podekscytowana,

0:06:50.257,0:06:53.878
usiadłam z mężem i trojgiem dzieci,

0:06:53.878,0:06:56.275
w wieku od 8 do 14 lat,

0:06:56.275,0:06:59.463
powiedziałam im,[br]że przeczytałam coś szalonego:

0:06:59.463,0:07:02.783
jeśli wychwycisz w ciągu dnia chwilę,

0:07:02.783,0:07:07.823
"oto wspaniały moment",

0:07:07.823,0:07:11.161
jeśli znajdziesz 3 dobre rzeczy dziennie,

0:07:11.161,0:07:12.449
będziesz żyć dłużej,

0:07:12.449,0:07:15.275
będziesz zdrowszy i szczęśliwszy.

0:07:15.275,0:07:17.379
I zaczęliśmy.

0:07:17.379,0:07:19.871
Nie dla każdego jest to łatwe,

0:07:19.871,0:07:25.363
mamy różne predyspozycje.

0:07:25.363,0:07:27.066
Najtrudniejsze było to dla Léona,

0:07:27.066,0:07:28.359
najmłodszego dziecka.

0:07:28.359,0:07:31.664
Był pod presją, nie chciał się bawić.

0:07:31.664,0:07:33.960
To mój ogromny rodzicielski sukces:

0:07:33.960,0:07:35.269
Léon ma dziś 14 lat,

0:07:35.269,0:07:37.676
a potrafi, idąc schodami,

0:07:37.676,0:07:39.022
stanąć i wymienić

0:07:39.022,0:07:40.794
3 dobre rzeczy.

0:07:40.794,0:07:43.349
Moje dzieci się tego nauczyły.

0:07:43.349,0:07:46.693
Gdy robimy tak z osobami, które znamy,

0:07:46.693,0:07:48.149
z którymi żyjemy,

0:07:48.149,0:07:48.995
pracujemy,

0:07:48.995,0:07:50.503
z nieznajomymi

0:07:50.503,0:07:52.368
czy nowymi znajomymi,

0:07:52.368,0:07:54.119
staje się coś wyjątkowego,

0:07:54.119,0:07:56.531
bo nie jest to zwykły temat rozmów.

0:07:56.531,0:07:59.092
Porusza nas.

0:07:59.092,0:08:02.502
Słuchając, co kogoś dzisiaj uszczęśliwiło,

0:08:02.502,0:08:03.848
musimy pamiętać,

0:08:03.848,0:08:07.386
że to nie czas na krytykę.

0:08:07.386,0:08:09.965
Gdy ktoś dzieli się swoim szczęściem,

0:08:09.965,0:08:11.058
słuchamy, przyswajamy

0:08:11.058,0:08:13.829
i odkrywamy, że też to doceniamy

0:08:13.829,0:08:15.820
i dodajemy to do swojej listy.

0:08:15.820,0:08:17.781
To jeden sposób,

0:08:17.781,0:08:19.170
poziom 0.

0:08:19.170,0:08:20.506
A teraz poziom 1:

0:08:20.506,0:08:25.340
jeśli nie chcesz o tym mówić,

0:08:25.340,0:08:27.337
trzymaj koło łóżka notes.

0:08:27.337,0:08:29.051
Ja nazywam go "książką radości",

0:08:29.051,0:08:32.205
a badacze "dziennikiem wdzięczności".

0:08:32.205,0:08:34.069
Wypisz powody wdzięczności,

0:08:34.069,0:08:35.881
niech to będzie ostatnia rzecz,

0:08:35.881,0:08:37.473
jaką zrobisz przed snem.

0:08:37.473,0:08:39.071
Gdy wyłączysz iPada,

0:08:39.071,0:08:41.574
weź dziennik.

0:08:41.574,0:08:43.028
Dr Emmons odkrył,

0:08:43.028,0:08:45.153
że gdy jest to ostatnia rzecz,

0:08:45.153,0:08:46.906
jaką robisz przed snem,

0:08:46.906,0:08:49.099
to śpisz lepiej, dłużej

0:08:49.099,0:08:50.797
i gdy długo cierpisz,

0:08:50.797,0:08:54.068
ból maleje i znika.

0:08:54.068,0:08:57.501
Następny poziom

0:08:57.501,0:09:00.053
to list uznania.

0:09:00.053,0:09:02.751
Oto, co dzieje się w mózgu,

0:09:02.751,0:09:04.268
gdy łączymy się

0:09:04.268,0:09:06.637
z wdzięcznością:

0:09:06.637,0:09:08.618
mózg nie może

0:09:08.618,0:09:12.359
czuć równocześnie

0:09:12.359,0:09:14.638
gniewu czy złości.

0:09:14.638,0:09:16.972
Od teraz siadając i mówiąc:

0:09:16.972,0:09:18.751
"Napiszę do kogoś",

0:09:18.751,0:09:21.326
możemy poukładać myśli,

0:09:21.326,0:09:24.469
by odkryć piękno wokół nas.

0:09:24.469,0:09:26.815
Przez rok nie dawałam prezentów.

0:09:26.815,0:09:29.242
Jedynymi moimi podarkami

0:09:29.242,0:09:31.220
były listy pisane na urodziny.

0:09:31.220,0:09:33.545
Pisałam listy wdzięczności.

0:09:33.545,0:09:37.769
Przebadałam swoje przyjaźnie, relacje

0:09:37.769,0:09:39.186
i uświadomiłam sobie

0:09:39.186,0:09:40.918
ile mam szczęścia.

0:09:40.918,0:09:42.052
To był list,

0:09:42.052,0:09:44.307
który pozwolił mi powiedzieć:

0:09:44.307,0:09:49.001
"Gdyby nie ty, to i to by mnie ominęło,

0:09:49.001,0:09:51.769
tamtego bym nie wiedziała".

0:09:51.769,0:09:54.184
Pozwala to pojąć zakres

0:09:54.184,0:09:57.304
i głębię relacji z innymi.

0:09:57.304,0:10:05.493
Martin Seligman wyrażał [br]wdzięczność podczas wizyt.

0:10:05.493,0:10:07.290
Napisał list

0:10:07.290,0:10:09.461
i brał go na spotkanie zamiast wysłać.

0:10:09.461,0:10:11.061
Nie mówił,

0:10:11.061,0:10:12.562
po co przyszedł,

0:10:12.562,0:10:14.494
tylko czytał swój list.

0:10:14.494,0:10:17.845
Przyznaję się - zrobiłam tak tylko raz.

0:10:17.845,0:10:18.925
Było ciężko

0:10:18.925,0:10:20.940
i zużyłam wiele chusteczek

0:10:20.940,0:10:23.330
podczas odpowiedzi.

0:10:23.330,0:10:26.220
Napisałam list do swojego męża,

0:10:26.220,0:10:28.801
który jest dzisiaj z nami.

0:10:28.801,0:10:31.337
Nigdy mu tego nie mówiłam,

0:10:31.337,0:10:34.761
ale powiem to, nawet jeśli tutaj jest.

0:10:34.761,0:10:37.171
Jesteśmy razem już 25 lat.

0:10:37.171,0:10:39.736
Po 25 latach razem lista skarg

0:10:39.736,0:10:42.541
byłaby bardzo łatwa do napisania.

0:10:42.541,0:10:45.260
Ale nie o to przecież chodzi.

0:10:45.260,0:10:49.786
Chciałam powiedzieć mu: [br]"Jeśli by cię nie było,

0:10:49.786,0:10:54.310
gdybym cię nie poznała, nie zakochała się,

0:10:54.310,0:10:57.600
oto, jaką bym nie była".

0:10:57.600,0:10:58.928
I tak zrobiłam.

0:10:58.928,0:11:02.146
Powiem wam sekret - przepraszam, Alex.

0:11:02.146,0:11:04.129
Alex czyta w toalecie.

0:11:04.129,0:11:06.811
I gdy usiadłam do pisania listu,

0:11:06.811,0:11:08.098
zrozumiałam,

0:11:08.098,0:11:10.335
że bez jego stosu gazet

0:11:10.335,0:11:13.577
nie wiedziałabym bardzo wielu rzeczy.

0:11:13.577,0:11:15.431
Zawdzięczam to jemu.

0:11:15.431,0:11:18.109
Słyszałam siebie, jak to mówię.

0:11:18.109,0:11:19.798
Powiedziałam mu to.

0:11:19.798,0:11:22.647
Oto jak oddziałuje wdzięczność.

0:11:22.647,0:11:24.937
To po prostu to samo życie,

0:11:24.937,0:11:26.193
ale lepsze.

0:11:26.193,0:11:29.389
Nie zmieniłam żadnych drobiazgów,

0:11:29.389,0:11:32.210
żadnych szczegółów.

0:11:32.210,0:11:36.785
Jest to szczególnie przydatne,

0:11:36.785,0:11:38.410
gdy nie wszystko idzie dobrze.

0:11:38.410,0:11:41.078
Gdy życie nie daje nam tego,

0:11:41.078,0:11:42.332
czego chcemy,

0:11:42.332,0:11:44.399
lub daje coś całkiem odwrotnego.

0:11:44.399,0:11:49.609
Gdy czas, który spędzamy z kochaną osobą

0:11:49.609,0:11:51.263
jest ograniczony...

0:11:51.263,0:11:53.446
odkrywamy

0:11:53.446,0:11:57.574
patrząc przez ten pryzmat,

0:11:57.574,0:11:59.971
że na przekór wszystkiemu

0:11:59.971,0:12:01.862
ile mamy szczęścia.

0:12:01.862,0:12:06.827
Dla mnie, szczęście to [br]być tutaj z wami,

0:12:06.827,0:12:08.704
cierpliwymi widzami.

0:12:08.704,0:12:10.047
Dziękuję.

0:12:10.047,0:12:12.889
(Brawa)