Kansere karşı savaşta yeni bir süper silah
-
0:01 - 0:03Kanser hepimizi etkilemekte--
-
0:03 - 0:06özellikle tekrar tekrar ortaya çıkan
-
0:06 - 0:09oldukça etkili ve ilaca dirençli olanları,
-
0:09 - 0:12en tesirli ilaçlarımızı kullansak bile
-
0:12 - 0:14tıbbi müdahalelere karşı koyan kanserler.
-
0:15 - 0:18En küçük ölçeklerle çalışan,
-
0:18 - 0:21moleküler seviye mühendisliği
-
0:21 - 0:23kanserin en azılı türlerini defetmek için
-
0:23 - 0:26bize ilginç yeni çözümler sağlayabilir.
-
0:27 - 0:30Kanser son derece zeki bir hastalıktır.
-
0:30 - 0:32Kanserin bazı türleri,
-
0:32 - 0:37neyse ki, bilinen tedavilerle
ve ameliyatlarla -
0:37 - 0:40nasıl tedavi uygulayacağımızı
bildiğimiz türden. -
0:41 - 0:43Ama ilaçların etkisinden sonra bile
-
0:43 - 0:45bu tedavilere yanıt vermeyen
-
0:45 - 0:48ve tümörün ölmediği ya da tekrar geldiği
-
0:48 - 0:50bazı kanser türleri var.
-
0:50 - 0:54Kanserin bu kötü huylu türlerini
bir çeşit çizgi romandaki kötü karakterler -
0:54 - 0:57olarak düşünebiliriz.
-
0:57 - 1:00Bu tümörler zekidir, ortama uyum sağlarlar
-
1:00 - 1:03ve hayatta kalma konusunda çok iyidirler.
-
1:04 - 1:06Ve günümüzün çoğu kötü kahramanları gibi
-
1:07 - 1:11süper güçleri genetik mutasyonla oluşur.
-
1:13 - 1:16Tümör hücrelerinin içinde değişim
geçiren bu genler -
1:16 - 1:21en iyi kemoterapi tedavilerimizde bile
-
1:21 - 1:23kanser hücresinin hayatta
kalmasını mümkün kılan -
1:23 - 1:26yeni ve umulmadık sağ kalma
kodunu kodlayabilir. -
1:27 - 1:31İlaç hücreye yaklaştığında bile
-
1:31 - 1:34ilaç etkisini göstermeden önce
-
1:34 - 1:37hücrenin ilacı savurması
-
1:37 - 1:40genin hücreye kazandırdığı
hileye bir örnektir. -
1:40 - 1:44Düşünsenize-- hücreler ilaçları tükürüyor.
-
1:44 - 1:47Bu, süper kötünün, kanserin
-
1:47 - 1:50sahip olduğu genetik hilelerden
sadece bir örnek. -
1:50 - 1:52Bütün bunların sorumlusu mutant genler.
-
1:53 - 1:54Yani, kötü adamımız inanılmaz
-
1:54 - 2:01ve yeni ve güçlü saldırı
tekniklerine ihtiyacımız var. -
2:01 - 2:04Aslında, geni kapatabiliriz.
-
2:04 - 2:08Kilit ise siRNA olarak bilinen
bir molekül dizilimi. -
2:08 - 2:11siRNA, belirli bir geni kapamak için
hücreyi yöneten -
2:11 - 2:16genetik kodun kısa dizimidir.
-
2:16 - 2:18Her sİRNA molekülü hücredeki
-
2:18 - 2:22belli bir geni kapatabilir.
-
2:22 - 2:24Bilim insanları, bu molekülün keşfinden
-
2:24 - 2:26yıllar sonra bile bu gen bloke edicilerin
-
2:26 - 2:30tıpta nasıl kullanılacağı
hususunda çok heyecanlılar. -
2:30 - 2:32Ancak, bir sorun var.
-
2:32 - 2:35sİRNA hücrede iyi çalışır.
-
2:35 - 2:38Ama kan dolaşımındaki ya da dokulardaki
-
2:38 - 2:40enzimlere maruz kalırsa
-
2:40 - 2:43saniyeler içinde azalır.
-
2:43 - 2:47Kanser hücresindeki nihai hedefine kadar
-
2:47 - 2:51vücutta seyahati boyunca, paketlenmesi
ve korunması gerekir. -
2:51 - 2:54Yani, stratejimiz şöyle.
-
2:54 - 2:57İlk olarak, kanser hücresine, siRNA,
gen engelleyicisi vereceğiz -
2:57 - 2:59ve kanser genlerini susturacağız,
-
2:59 - 3:02ardından kemo ilaçlarıyla vuracağız.
-
3:02 - 3:05Ama bunu nasıl yapacağız?
-
3:05 - 3:07Moleküler mühendisliği kullanarak.
-
3:07 - 3:10Aslında damarlarımızda dolaşan
-
3:10 - 3:13bir süper silah tasarlayabiliriz.
-
3:13 - 3:17Kan dolaşımı boyunca gidebilmesi için
yeterli küçüklükte, -
3:17 - 3:20tümör dokusuna girebilecek kadar küçük
-
3:20 - 3:25ve kanser hücrelerine sızabilmek için
yeterince ufak olmalıdır. -
3:25 - 3:27Bu işi başarabilmek için
-
3:27 - 3:31saç telinin yüzde biri boyutunda olmalı.
-
3:32 - 3:36Bu nano partikülü nasıl yapacağımıza
yakından bakalım. -
3:37 - 3:40Önce, nano parçacığın
çekirdeğiyle başlayalım. -
3:40 - 3:43Bu kemoterapi ilacı içeren
küçük bir kapsül. -
3:44 - 3:48Bu aslında tümör hücresini
öldürecek olan zehirdir. -
3:48 - 3:52Bu çekirdeğin dışını,
nanometre kalınlığında -
3:52 - 3:55siRNA örtüsüyle çok ince kaplayacağız.
-
3:55 - 3:57Bu bizim gen engelleyicimiz.
-
3:57 - 4:01siRNA güçlü negatif yüklü olduğundan,
-
4:01 - 4:03ince, pozitif yüklü polimer
-
4:03 - 4:07koruyucu katmanla
bu molekülü koruyabiliriz. -
4:08 - 4:11Zıt yüklü yüklerin çekimi sayesinde,
-
4:11 - 4:12iki molekül sıkı tutunur
-
4:12 - 4:14ve siRNA'nın kan dolaşımında azalmasını
-
4:14 - 4:17engelleyeci koruyucu bir
tabakayı bize sağlar. -
4:18 - 4:19Neredeyse hallettik sayılır.
-
4:19 - 4:21(Gülüşmeler)
-
4:21 - 4:25Ama düşünmemiz gereken
büyük bir engel var. -
4:25 - 4:27Aslında, bu en büyük engel sayılabilir.
-
4:27 - 4:29Bu süper silahı nasıl uygulayacağız?
-
4:29 - 4:32Demek istediğim; her iyi silahın
hedeflenmesi gerekir, -
4:32 - 4:36bu süper silahları, tümörün
içinde barınan -
4:36 - 4:38süper kötü hücrelere hedeflemeliyiz.
-
4:38 - 4:41Fakat vücudumuz doğal bir
bağışlık-savunma sistemine sahip: -
4:42 - 4:44Kanda konumlanan ve kendisine ait olmayan
-
4:44 - 4:46şeyleri atan hücreler bunları yok edebilir
-
4:46 - 4:49ya da saf dışı edebilir.
-
4:49 - 4:53Tahmin edin ne olur? Nano parçacığımız
yabancı bir madde olarak algılanır. -
4:54 - 4:58Nano parçacığımızın tümörün savunma
sistemini atlatmasını sağlamalıyız. -
4:58 - 5:04Yabancı maddeleri ayrıştırıp uzaklaştıran
bu mekanizmayı bu molekülü gizleyerek -
5:04 - 5:06atlatmak gerekiyor.
-
5:06 - 5:10Yani iki amaca hizmet eden
nano parçacığın etrafına -
5:10 - 5:11ayrı negatif yüklü
-
5:11 - 5:13bir katman ekleriz.
-
5:13 - 5:17İlk olarak, vücudumuzda bulunan
yüksek hidro polisakkaritli -
5:17 - 5:21bu dış katman doğal yüklü
katmanlardan biridir. -
5:21 - 5:26Nano parça çevresinde bize görünmez
pelerin etkisi veren -
5:26 - 5:30bir su molekülü bulutu yaratır.
-
5:30 - 5:33Bu görünmezlik pelerini nano parçacığa
-
5:33 - 5:35tümöre ulaşıncaya kadar
-
5:35 - 5:37vücut tarafından yok edilmeden
-
5:37 - 5:40kan dolaşımında seyahat etmesini sağlar.
-
5:40 - 5:45İkinci olarak, bu katman özellikle tümör
-
5:45 - 5:48hücremize bağlanan moleküller içerir.
-
5:48 - 5:53Bir kez bağlanınca, kanser hücresi
nano parçacığı içine alır. -
5:53 - 5:57Nihayet nano parçacığımız kanser
hücresinin içinde -
5:57 - 5:59ve harekete geçmeye hazır.
-
5:59 - 6:02Pekâlâ! Aynı şeyi hissediyoruz.
Devam edelim! -
6:02 - 6:08(Alkış)
-
6:08 - 6:11siRNA ilk önce dağılır.
-
6:12 - 6:14Kanserin savunma genlerini
-
6:14 - 6:19etkisiz hâle getirmesi saatler sürer.
-
6:19 - 6:23Şimdi bu süper güç genleri
hizmet dışı bıraktık. -
6:24 - 6:27Geriye kalan özel bir savunması
olmayan kanser hücresidir. -
6:27 - 6:30Sonra, kemoterapi ilacı sahneye çıkar
-
6:30 - 6:33ve tümör hücresini temiz ve yeterli bir
şekilde imha eder. -
6:34 - 6:37Bu nitelikli gen engelleyicilerle,
-
6:37 - 6:40mutasyonun pek çok türünü hedefleyebilir,
-
6:40 - 6:42arkada kötü adamlar bırakmaksızın
-
6:42 - 6:44tümörü silip süpürme şansımız olabilir.
-
6:45 - 6:48Yani, stratejimiz nasıl işler?
-
6:50 - 6:54Bu nano parçacıkları oldukça saldırgan
üç katlı negatif göğüs kanseri formunu -
6:54 - 6:57kullanarak hayvanlarda test ettik.
-
6:57 - 7:00Bu üç katmanlı negatif göğüs kanseri
-
7:00 - 7:03ulaştığında kanser ilacını
çıkaran gen etkisi sergiler. -
7:04 - 7:09Genellikle doxorubicin--buna"dox"
diyelim, göğüs kanseri tedavisinde -
7:09 - 7:12ilk sırada olan bir kanser ilacıdır.
-
7:12 - 7:18Şöyle, hayvanlarımızı ilk önce dox ile
tedavi ettik, yalnızca dox ile. -
7:19 - 7:21İki hafta içinde ebadı iki katı oldu ama
-
7:21 - 7:22tümörün büyümesi yavaşladı,
-
7:22 - 7:25gene de hızlı şekilde büyüdü.
-
7:25 - 7:28Sonra, süper silah bileşenimizi denedik.
-
7:29 - 7:34Kemo pompaya karşı, siRNA ile
bir nano kaplama parçacığı, -
7:34 - 7:37ayrıca, çekirdeğinde dox'umuz mevcuttu.
-
7:37 - 7:41Ve sonunda-- sadece tümörün büyümesinin
yavaşladığını değil, -
7:41 - 7:44aslında boyutunun da azaldığını gördük
-
7:44 - 7:46ve bazı vakalarda yok oldu.
-
7:46 - 7:49Tümör, gerçekten geriliyordu.
-
7:50 - 7:57(Alkış)
-
7:58 - 8:02Bu yaklaşımın harika tarafı
kişiselleştirilebilmesidir. -
8:02 - 8:04Farklı mutasyon ve tümör savunma
işleyişine hitap etmek için -
8:05 - 8:08çok farklı siRNA tabakası
ilave edebiliriz. -
8:08 - 8:11Ve nano parçacığın çekirdeğine farklı
ilaçlar yerleştirebiliriz. -
8:12 - 8:15Doktorlar hastaları nasıl test etmeyi
öğrendiklerinde -
8:15 - 8:19ve belirli tümörün genetik tipini
anladıklarında, -
8:19 - 8:21hangi hastaların bu stratejiden
-
8:21 - 8:23yararlanabileceğine ve
hangi gen engelleyicilerini -
8:23 - 8:25kullanabileceğimiz hakkında
bize yardım edebilirler. -
8:26 - 8:29Benim, yumurtalık kanseriyle özel bir
duygu bağım var. -
8:29 - 8:31Kısmen hayli ilerlemiş olduğu zaman,
-
8:31 - 8:34geç evrede fark edildiğinden
-
8:34 - 8:36ve çok genetik değişimi olduğu için
-
8:36 - 8:38çok saldırgan bir kanserdir.
-
8:39 - 8:42İlk kemoterapi uygulamasından sonra,
-
8:42 - 8:46bu kanser %75 geri gelir.
-
8:46 - 8:49Genelliklede ilaca dirençli
formda geri gelir. -
8:50 - 8:52Yüksek düzey yumurtalık kanseri
-
8:52 - 8:54en büyük kötü karakterlerden biridir.
-
8:54 - 8:56Biz onu yenmek için
-
8:56 - 8:57süper silahımıza başvururuz.
-
8:59 - 9:01Bir araştırmacı olarak
-
9:01 - 9:04hastalarla genellikle işim olmaz.
-
9:04 - 9:07Ama geçenlerde, yumurtalık
kanserinden kurtulan -
9:07 - 9:12bir anne Mimi ve kızı Paige ile tanıştım.
-
9:12 - 9:16Anne ve kızının sergilediği
-
9:16 - 9:18iyimserlik ve güç, yüreklilik ve
-
9:19 - 9:22dayanışmalarından derinden etkilendim.
-
9:23 - 9:27Bu karşılaşmada, kansere
yönelik farklı teknolojiler -
9:27 - 9:28hakkında konuştuk.
-
9:28 - 9:30Mimi, kızı da dâhil
-
9:30 - 9:33gelecek nesillere umut veren
bu çalışmalar hakkında -
9:33 - 9:35öğrendiği şeyleri anlattığı zaman
-
9:35 - 9:37gözyaşları içindeydi.
-
9:37 - 9:39Bu beni gerçekten etkiledi.
-
9:40 - 9:43Bu sadece seçkin bir bilim
yapmakla ilgili değil. -
9:43 - 9:45İnsanların hayatını değiştirmekle ilgili.
-
9:46 - 9:50Moleküler düzey mühendisliğinin
-
9:50 - 9:51gücünü kavrama hakkındadır.
-
9:51 - 9:56Paige gibi öğrencilerin kariyerlerinde
ilerlediklerini biliyorum, -
9:56 - 9:57onlar yumurtalık kanseri,
-
9:57 - 10:00nörolojik, bulaşıcı hastalıklar dâhil kimi
büyük sağlık sorunlarında -
10:00 - 10:05yeni olasılıklara açık olacaklar.
-
10:06 - 10:10Aynen kimya mühendisliğinin bana açtığı
-
10:10 - 10:13ve moleküllerin en küçük boyutuyla
-
10:13 - 10:17insanı iyileştirmek için
-
10:17 - 10:19mühendisliğin bana sağladığı gibi.
-
10:20 - 10:21Teşekkürler.
-
10:21 - 10:30(Alkışlar)
- Title:
- Kansere karşı savaşta yeni bir süper silah
- Speaker:
- Paula Hammond
- Description:
-
Kanser çok zeki, uyum sağlayabilen bir hastalık. Onu yenmek için, tıbbi araştırmacı ve eğitmen Paula Hammond, yeni ve güçlü bir saldırı tipine ihtiyacımız olduğunu belirtiyor. Hammond, MIT'deki meslektaşlarıyla birlikte, kanserin en saldırgan ve ilaca dayanıklı formunu tedavi edebilecek, insan saç telinin yüzde biri kadar büyüklükte yeni bir nano parçacığı yarattı. Hammond'un, hepimizi etkileyen bir hastalıkla mücadele etmek için araştırmasına katılın ve bu moleküler süper silahlar hakkında daha fazla şey öğrenin.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:42
Eren Gokce approved Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
isa yıldırım edited Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Sancak Gülgen declined Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for A new superweapon in the fight against cancer |