H&M and Zara: Can fast fashion be eco-friendly?

Τα ΜΜΕ μας βομβαρδίζουν διαρκώς
και μας πιέζουν...

... να αγοράζουμε συνέχεια
νέα και πιο μοντέρνα ρούχα.

Απλά να τα πετάμε
όταν δεν είναι πια στην μόδα.

Υπολογίζεται ότι 93 εκατομμύρια τόνοι
καταλήγουν σε χωματερές ή καίγονται ετήσια

Περίπου ένα απορριμματοφόρο
γεμάτο υφάσματα,

καταλήγει κάθε δευτερόλεπτο
σε μία χωματερή.

Κάθε δευτερόλεπτο.

Η παραγωγή ρούχων μολύνει το νερό και
εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα.

Το μοντέλο της fast fashion με πρωτοπόρο
τα Zara

σημαίνει ότι οι εταιρίες παράγουν
τη διπλή ποσότητα ρούχων ανά έτος

σε σχέση με τις αρχές των 2000s.

Οι εταιρίες λένε ότι αυτό
πρόκειται να αλλάξει

διότι τώρα μπορούμε να αγοράσουμε
οικολογική fast fashion.

Και να ανακυκλώσουμε τα ρούχα
που πλέον δεν θέλουμε.

Μπορούμε όμως να τους πιστέψουμε;

Η Inditex, η μητρική των Zara,

και το H&M Group,

είναι δύο από τις μεγαλύτερες εταιρίες
λιανικού εμπορίου μόδας στον κόσμο,

και διαθέτουν και οι δύο συλλογές
που ισχυρίζονται ότι μειώνουν

το περιβαλλοντικό αντίκτυπο
της παραγωγής ρούχων.

Και όχι μόνο αυτό, οι δύο κολοσσοί
της μόδας

ισχυρίζονται ότι κάνουν τις εταιρίες
τους πιο βιώσιμες συνολικά.

Ας κοιτάξουμε αυτούς τους ισχυρισμούς
ξεκινώντας από τα υλικά.

ΤΑ ΥΛΙΚΑ

Τα κύρια υλικά των Zara & H&M αλλά και
παγκοσμίως είναι ο πολυεστέρας,

σε ποσοστό περίπου 52% της συνολικής
παραγωγής νημάτων,

και το βαμβάκι σε ποσοστό περίπου 24&.

PET είναι μία ακόμη ονομασία για
τον πολυεστέρα

και είναι ο ίδιος τύπου πλαστικού που
βρίσκουμε στα πλαστικά μπουκάλια νερού

Βασικά, 60 %

της παραγωγής PET καταλήγει
στα υφάσματα

και περίπου 30% στα μπουκάλια.

Το υλικό παράγεται από πετρέλαιο, και

η διαδικασία χρησιμοποιεί
πολλή ενέργεια

και εκπέμπει διοξείδιο του άνθρακα,

όπως επίσης οξέα και αμμωνία
στην παροχή νερού.

Ο ανακυκλωμένος πολυεστέρας χρησιμοποιεί
ως και 60% λιγότερη ενέργεια από ότι τα

αγνά υλικά και προέρχεται από
απομεινάρια υφασμάτων

ή πλαστικά απόβλητα.

Όμως ατέλειες στα νήματα απαιτούν
περισσότερη βαφή.

Και οι ειδικοί λένε

ότι τα πολυεστερικά υφάσματα μπορούν
να αποβάλλουν 700000 μικροπλαστικές

ίνες σε κάθε πλύση,

που καταλήγουν στον ωκεανό

και στο φαγητό μας.

Το βαμβάκι δεν προκαλεί αυτά τα προβλήματα

αλλά είναι μία καλλιέργεια με υψηλές
απαιτήσεις σε νερό και χημικά.

Σύμφωνα με την WWF

χρειάζονται περί τα 20000 λίτρα νερό
για ένα κιλό βαμβάκι

που αρκεί για ένα μπλουζάκι
ή ένα παντελόνι τζιν.

Το 11% της παγκόσμιας χρήσης φυτοφαρμάκων
αφορά τις καλλιέργειες βαμβακιού.

Είναι λοιπόν καλύτερο το οργανικό βαμβάκι;

Ουσιαστικά υπάρχει τεράστια διαφορά

ανάμεσα στο οργανικό βαμβάκι και
στο βαμβάκι.

Αυτή είναι η Σούκι, εκπρόσωπος
της Fashion Revolution

μίας οργάνωσης που μάχεται παγκοσμίως

για την διαφάνεια και την βιωσιμότητα
στην βιομηχανία της μόδας.

Το οργανικό βαμβάκι είναι μακροπρόθεσμα
καλύτερο για τον αγρότη που το καλλιεργεί

και το περιβάλλον και το χώμα
που το παράγει

και έχει λιγότερες απαιτήσεις σε νερό

και δεν χρειάζεται πολλή άρδευση.

Ζητήσαμε μία συνέντευξη με την H&M

σχετικά με την βιωσιμότητα
των προϊόντων της

αλλά αρνήθηκαν.

Μέσω email απάντησαν,

''Με χαρά δηλώνουμε ότι μέχρι
το τέλος του έτους

όλο το βαμβάκι που χρησιμοποιούμε θα
προέρχεται από βιώσιμες πηγές''.

Τα Zara επίσης απάντησαν
μόνο μέσω email, δηλώνοντας

''Το 2019 η Inditex, (η μητρική των Zara)

χρησιμοποίησε πάνω από 38000 τόνους
βιώσιμου βαμβακιού στα ρούχα της

πάνω από 105% σε σχέση με το 2018''.

Αλλά τι σημαίνει ακριβώς βιώσιμο;

Δεν υπάρχει τυποποιημένος ορισμός
και δεν σημαίνει οργανικός.

Η H&M δηλώνει ότι βιώσιμο βαμβάκι μπορεί
να σημαίνει το ανακυκλωμένο

ή το βαμβάκι με λιγότερη χρήση
φυτοφαρμάκων και ΓΤΟ.

Τα Ζara παρουσιάζουν το βαμβάκι τους
ως βιώσιμο

αλλά λένε ότι καλλιεργείται οικολογικά
αντί για οργανικά.

Ισχυρίζονται γίνεται χρήση φυσικών
λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων στο βαμβάκι

και είναι πιστοποιημένο από την
Organic Content Standard

και την Global Organic Textile Standard

που ελέγχουν βάσει των λεγομένων τους
την χρήση νερού και χημικών

καθόλη την διαδικασία παραγωγής.

Όροι όπως ''με επίγνωση'' και
''οικολογικά καλλιεργημένος''

είναι δύσκολο να ελεγχθούν

και συγχέουν επίσης τον καταναλωτή.

Σύμφωνα όμως με την μη κερδοσκοπική
Textile Excange,

το 2016 η H&M ήταν ο δεύτερος παγκοσμίως
χρήστης οργανικού βαμβακιού.

Τα Zara ήταν ο τέταρτος.

Ας εστιάσουμε στα συνθετικά.

Στην βιώσιμη συλλογή των H&M

τα συνθετικά ρούχα πρέπει να είναι κατά
50% τουλάχιστον ανακυκλωμένα.

Τα Zara δεν διευκρινίζουν το ποσοστό τους
και οι ταμπέλες τους προκαλούν σύγχυση.

Αυτό το μπουφάν γράφει ότι είναι από
100% ανακυκλωμένο πολυαμίδιο

που δίνει την εντύπωση ότι είναι
πλήρως ανακυκλωμένο.

Αλλά το γέμισμα του είναι πολυεστέρας.

Αυτό είναι διαφορετικό υλικό.

Και δεν συμβαίνει πρώτη φορά αυτό.

Η δήλωση για το ποσοστό ανακυκλωμένου
υλικού, συχνά δεν αφορά όλο το ρούχο,

δίνοντας την εντύπωση ότι το ρούχο είναι
πιο ανακυκλωμένο από ότι είναι.

Όσον αφορά την διαφάνεια στις ετικέτες,

οι ετικέτες Join Life υπάρχουν στην
ιστοσελίδα των Zara

και φέρουν την σφραγίδα του
the Forest Stewardship Council.

Φαίνεται να υπονοείται ότι τα ρούχα
είναι πιστοποιημένα από τον οργανισμό.

Αυτή η σφραγίδα όμως,
αφορά μόνο την ετικέτα

και όχι όλο το ρούχο.

Πολύ παραπλανητικό.

Τα Zara έχουν δεσμευτεί στο βιώσιμο
βαμβάκι και τον πολυεστέρα μέχρι το 2025.

Η H&M ισχυρίζεται ότι όλα τα υλικά της
θα είναι βιώσιμα μέχρι το 2030,

και για το 2019 αυτό ο αριθμός άγγιζε
ήδη το 57%.

Εάν τηρήσουν αυτές τις δεσμεύσεις,

θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην βιομηχανία.

Όμως τα υλικά είναι μόνο
ένα κομμάτι της ιστορίας.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ

Για να διαπιστώσουν ότι το βαμβάκι
είναι πράγματι οργανικό

ή ότι ο πολυεστέρας πράγματι ανακυκλωμένος

οι καταναλωτές πρέπει να μπορούν
να ελέγξουν την διαδικασία παραγωγής.

Με ένα H&M Consious μπλουζάκι

μπορείς να βρεις το εργοστάσιο
στο οποίο φτιάχτηκε.

Έτσι, θεωρητικά, μπορείς να ελέγξεις
την βιωσιμότητα του εργοστασίου.

Tα Zara έχουν μία λίστα των προμηθευτών
τους σε κάθε πόλη,

όχι όμως τα ονόματα και
τις διευθύνσεις τους.

Και οι δύο έχουν αξιολογηθεί από
την Fashion Revolution,

ένας οργανισμός που μάχεται
για την διαφάνεια

και την βιωσιμότητα στην μόδα.

Καμία εταιρία από τις 250
δεν βαθμολογήθηκε πάνω από 80%

αλλά για το 2020, η H&M ήταν η εταιρία
με την μεγαλύτερη βαθμολογία, με 73%,

επομένως, αρκετά διαφανής.

Τα Zara βαθμολογήθηκαν με 43%.

Λιγότερο διαφανής.

Αυτό είναι σημαντικό διότι:

Οι προμηθευτές είναι από τους
λίγους ενδιαφερόμενους

με εξέχουσα θέση στις εσωτερικές
λειτουργίες των εταιριών.

Η Κιμ έχει σπουδές στα
ανθρώπινα δικαιώματα

και ήταν υπεύθυνη σε εργοστάσιο
ρουχισμού στην Καμπότζη.

Έχουν αποκλειστική πρόσβαση
σε πληροφορίες, που οι καταναλωτές

χρειάζονται για να μπορούν να
διασταυρώσουν, τις πράξεις των εταιριών.

Με τον έλεγχο των προμηθευτών,

οι εταιρίες καθίστανται υπόλογες για τους
ισχυρισμούς τους περί βιωσιμότητας ,όμως

Επειδή είσαι διαφανής, δεν σημαίνει
ότι είσαι και βιώσιμος.

Σε καμία περίπτωση.

Και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.

Ακόμη και για εταιρίες που γνωρίζουν
όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τους,

η κατασκευή ενός οικολογικού
ρούχου είναι δύσκολη.

Ας δούμε ένα τζιν.

Βλέπετε πώς η βαφή έχει γίνει με έναν
περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο,

όμως το βαμβάκι δεν έχει παραχθεί το ίδιο.

Η Tζέσι έχει εργαστεί
σε διάφορες βιομηχανίες

την επιθεώρηση προϊόντων, την αγορά

την ανάπτυξη προϊόντων, τόσο στην Κίνα
όσο και στην Καμπότζη.

Ας δούμε ένα άλλο παράδειγμα.

Όλα τα κομμάτια των ρούχων έχουν
κατασκευαστεί από απορίμματα,

αλλά δεν έχουν βαφτεί με
υπεύθυνο τρόπο.

Είναι επομένως πράσινα,

αλλά είναι διαφορετικές βαθμίδες πράσινου

ή διαφορετικές βαθμίδες
λιγότερο επιβλαβείς.

Επειδή ένα κόμματι ρουχισμού, αποτελείται
από πολλά και διαφορετικά υλικά,

κατασκευασμένα με διάφορους τρόπους,

είναι δύσκολο να φτιαχτεί κάθε κομμάτι,
φιλικά προς το περιβάλλον.

Για το λόγο αυτό

η ανακύκλωση ρούχων είναι πιο δύσκολη
από ότι ισχυρίζονται τα H&M και Zara.

ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

Οι διαφημίσεις H&M

ισχυρίζονται ότι η εταιρία εργάζεται προς
ένα κυκλικό μέλλον για τα ρούχα.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα,

μπορείς να πας τα ρούχα
σε οποιοδήποτε κατάστημα,

και θα πουληθούν εκ νέου
ως ρούχα από δεύτερο χέρι,

επαναχρησιμοποιηθούν ως υφάσματα
ή θα ανακυκλωθούν.

[Φέρτε τα ρούχα που δεν θέλετε πια
σε οποιοδήποτε κατάστημα]

[Θα τους δώσουμε μία νέα ζωή.]

Τα Ζara έχουν μία παρόμοια καμπάνια.

Λένε ότι συνεργάζονται με διάφορους
τοπικούς οργανισμούς,

που μετά αναλαμβάνουν τα ρούχα.

ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΓΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Τι γίνεται λοιπόν μετά;

Πωλούνται εκ νέου, επαναχρησιμοποιούνται
και ανακυκλώνονται,

όχι όμως στις ποσότητες που νομίζετε.

Παραπάνω από τα μισά ρούχα που
γίνονται δωρεά, πουλιούνται στο εξωτερικό.

Τα υπόλοιπα μετατρέπονται σε
βιομηχανικά υλικά,

αποτεφρώνονται ή καταλήγουν σε χωματερές.

Λιγότερο από 1% των υλικών
σε χρησιμοποιημένα ρούχα,

ανακυκλώνεται σε νέα ρούχα.

Ένας σημαντικός λόγος
είναι η έλλειψη τεχνολογίας.

Θυμάστε πόσα υλικά υπήρχαν στο μπουφάν;

Λοιπόν, πρέπει να αφαιρεθούν εκ νέου
για να ανακυκλωθεί.

Ρούχα που κατασκευάζονται από ένα υλικό

ή που μπορούν εύκολα να διαχωριστούν,

μπορούν να ανακυκλωθούν.

Η Μάξι ξεκίνησε την καριέρα της ως
πιστοποιημένη μοδίστρα

πάνω από μία δεκαετία

και έχει επιβλέψει την ανάπτυξη προϊόντων
για τον Hugo Boss και εταιρίες λιανικής.

Σκεφτείτε όμως την ντουλάπα σας.

Πόσα ρούχα πληρούν αυτές τις προϋποθέσεις;

Το να χαρίζεις ρούχα είναι καλύτερο
από το να τα πετάς,

όμως οι πιθανότητες να ανακυκλωθούν

είναι λίγες.

Τα H&M και τα Zara επενδύουν
στην έρευνα για την ανακύκλωση,]

αλλά είδαμε τις ετήσιες εκθέσεις τους

και το σύνολο ανέρχεται στο 0.5% και 0.02%
των κερδών τους, αντίστοιχα.

Ισχυρίζονται ότι η επιστροφή ρούχων είναι
κυκλική, αλλά δεν ισχύει.

Ακόμα και αν ίσχυε-

Δεν αποτελεί την λύση
για την υπερκατανάλωση μας.

Ή την υπερπαραγωγή μας.

Το πρόβλημα είναι ότι παράγουμε και
αγοράζουμε παρά πολλά ρούχα,

είτε τα ρούχα είναι οικολογικά
είτε όχι.

Ας πούμε ότι έχουμε ένα άτομο που λέει

''Ξέρεις; Δεν δίνω δεκάρα για κάθε τι
ανακυκλωμένο ή οργανικό.

Θα αγοράζω μία φορά τον χρόνο
ένα καλό παντελόνι

και δεν με νοιάζει τίποτα'',

και μετά είναι τα άτομα που λένε

''Ναι είμαι πολύ ευαισθητοποιημένος, θέλω
να φροντίζω το περιβάλλον.

Και το τζιν που θα αγοράζω κάθε
τέσσερις εβδομάδες

θα είναι πάντα βιώσιμο''.

Επομένως,

είναι αυτό το άτομο ''καλύτερο'';

Το να αγοράζεις ρούχα κάθε τέσσερις
εβδομάδες, είναι σχετικά καινούργιο.

Πριν την δεκαετία των 90ς, οι σχεδιαστές
φτιάχνανε ρούχα για δύο σεζόν ανά έτος,

και τώρα οι έμποροι λιανικής, βγάζουν
ρούχα κάθε δύο εβδομάδες.

Περισσότερα ρούχα σημαίνει χαμηλότερες
τιμές, χαμηλότερη ποιότητα

και περισσότερα να καταλήγουν
στην χωματερή ή να αποτεφρώνονται.

Αλλά δεν αφορά μόνο
τις μεγάλες εταιρίες μόδας.

Η βιομηχανία της μόδας γενικά,

και η επιθυμία μας να αλλάζουμε συνέχεια
σύνολα, πρέπει να πατήσει φρένο.

Πρέπει να αναλογιστούμε πώς
ψωνίζουμε και τι ζητάμε.

Αλλά ένα γενναίο βήμα,

πολλών σημαντικών εταιριών μόδας
και οίκων μόδας

είναι ότι δεν έχουν πλέον σεζόν

και μπράβο τους, γιατί είναι
πολύ σημαντικό.

Η συλλογιστική δεν σημαίνει ότι
θυσιάζουν το στυλ,

αντιθέτως φτιάχνουν ρούχα με διάρκεια
και όχι για να πεταχτούν.

Συνεπώς, γενικά προσπαθούμε

να φτιάχνουμε ρούχα τα οποία να είναι
πιο διαχρονικά, τρόπον τινά.

Θα πρέπει να είναι κάτι που να μπορείς
να το φοράς κάθε χρόνο.

Θέλουμε να εστιάσουμε στην ποιότητα.

Η Karishma είναι ιδρύτρια της Ka-Sha,

μίας ινδικής εταιρίας που έχει εμφανιστεί
σε περιοδικά όπως το Forbes και η Vogue

επειδή προωθεί την οικολογική μόδα.

Προσπαθούμε να φτιάχνουμε προϊόντα

που να ταιριάζουν σε διάφορα μέρη

ανάλογα με το ποιος τα φορά
και πώς τα φορά.

Έχουμε λοιπόν πολλές διαφορετικές
πτυχές στα ρούχα μας.

Τι κάνεις λοιπόν αν θέλεις να αγοράσεις
νέα ρούχα;

Τα H&M και τα Zara λένε ότι οι οικολογικές
συλλογές τους είναι καλύτερες

για το περιβάλλον, και ισχύει.

Εάν θέλετε να βεβαιωθείτε ότι όλη η
αλυσίδα εφοδιασμού είναι βιώσιμη,

υπάρχουν πολλές μικρότερες εταιρίες

που μπορούν να διευκρινίσουν κάθε βήμα
της διαδικασίας παραγωγής.

Και αγοράζοντας ρούχα διαχρονικά
και όχι μοντέρνα,

έχει ως αποτέλεσμα να μην φεύγουν από
την μόδα και να μην πετιούνται.

Καθώς αυτή είναι μία ιδιαίτερη βιομηχανία

όπου οι καταναλωτές έχουν
πραγματική επιρροή.

Βλέποντας την συνολική εικόνα,

συνειδητοποιώ ότι ο καταναλωτής έχει
την δύναμη να ισορροπήσει τις εταιρίες,

και να τις πιέσει,

να τις ωθήσει στο
να κάνουν κάποιες αλλαγές.

Συνεπώς, αναρωτηθείτε όχι μόνο ποιος το
έφτιαξε και από τι φτιάχτηκε,

αλλά και ''Χρειάζομαι αυτά τα
καινούργια ρούχα;''

Και ξεκινήστε από εκεί.

Αν θέλετε να βλέπετε βίντεο σαν αυτό,

ανεβάζουμε για περιβαλλοντικά
ζητήματα κάθε Παρασκευή.

Πατήστε ''μου αρέσει'' και εγγραφείτε στο
κανάλι για να μην τα χάνετε.

Υπότιτλοι: mg