Return to Video

Afrika'nın gelişmek ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için ihtiyaç duyduğu enerji

  • 0:01 - 0:03
    Şunu bir düşünün:
  • 0:03 - 0:07
    Kaliforniyalılar, bilgisayar oyunları
    oynarken Senegal'in bütün ülke için
  • 0:07 - 0:09
    harcadığı toplam elektrikten
    daha fazla elektrik harcıyorlar.
  • 0:09 - 0:12
    Aynı zamanda Kovid'den dolayı
    spor salonları kapatılmadan önce
  • 0:12 - 0:16
    New Yorklular sıcaklığın 10 derece olduğu
    spor salonlarında spor yapıyorlardı,
  • 0:16 - 0:19
    çünkü anlaşılan soğuk
    daha fazla kalori yaktırıyor.
  • 0:19 - 0:22
    Durum böyleyken Nijeryalıların
    sadece %3'ünün kliması var.
  • 0:22 - 0:25
    Gördüğünüz gibi enerjiye sahip olan
    ve olmayanlar arasında
  • 0:25 - 0:27
    akıllara durgunluk veren bir açıklık var.
  • 0:27 - 0:30
    Dünya çapında inanılmaz
    derecede enerji eşitsizliği var.
  • 0:30 - 0:34
    Milyarlarca insan daha
    iyi bir hayat kurmak için,
  • 0:34 - 0:37
    günlük kesintiler olmadan
    işlerini yürütebilmek için,
  • 0:37 - 0:40
    ekinlerini çürümekten korumak için,
  • 0:40 - 0:43
    hayat kurtaran tıbbi
    malzemeleri çalıştırmak için,
  • 0:43 - 0:46
    evden çalışmak ve iş arkadaşlarıyla
    Zoom görüşmeleri yapmak için,
  • 0:46 - 0:49
    trenleri ve fabrikaları çalıştırmak için,
  • 0:49 - 0:52
    esas olarak büyümek ve gelişmek için
  • 0:52 - 0:55
    ve hem itibara hem de fırsatlara
    ulaşabilmek için gerekli olan
  • 0:55 - 0:58
    ekonomik, verimli
    ve güvenilir enerjiden yoksun.
  • 0:58 - 1:01
    Zengin ülkelerin böyle
    enerjileri olmasına karşın
  • 1:01 - 1:05
    Afrika'daki ve diğer birçok
    yerdeki ülkelerin enerjileri yok.
  • 1:05 - 1:10
    Bu milyarlarca insan giderek
    dünyanın daha da gerisinde kalıyor.
  • 1:10 - 1:13
    Sahip oldukları enerji bolluğunun
    değerini bilmemenin yanı sıra
  • 1:13 - 1:16
    varlıklılar başka bir şeyin
    daha değerini bilmiyor:
  • 1:16 - 1:19
    Herkesin iklim değişikliğiyle
    aynı şekilde savaşması gerektiğinin.
  • 1:19 - 1:21
    İklim değişikliğiyle mücadele etmek
  • 1:21 - 1:25
    düşük karbonlu enerji kaynaklarına
    hızlı bir geçiş yapmayı gerektirecek.
  • 1:25 - 1:28
    Durum böyleyken emisyonlar, düşük karbon
    bütçemizi harcamakla tehdit ederek
  • 1:28 - 1:31
    her geçen yıl artmaya devam ediyor.
  • 1:31 - 1:33
    Bugün bunun hakkında
    konuşmak istiyorum.
  • 1:33 - 1:36
    Karbon bütçesi, gezegenimizin
    atmosferinin güvenli bir şekilde
  • 1:36 - 1:38
    emebileceği salınımların
    toplamının bir tahmini.
  • 1:38 - 1:42
    Bu karbon bütçesini bozmama mecburiyetiyle
    karşı karşıya kaldıkları için
  • 1:42 - 1:45
    dünya Afrika'ya tamamen
    çelişkili bir şekilde bakıyor.
  • 1:45 - 1:48
    Bir yandan büyümemizi,
  • 1:48 - 1:50
    son derece berbat olan
    bu yoksulluktan çıkmamızı,
  • 1:50 - 1:52
    bir orta sınıf oluşturmamızı,
  • 1:52 - 1:55
    araba, klima ve diğer modern
    imkânlara sahip olmamızı istiyor.
  • 1:56 - 1:59
    Çünkü nihayetinde Afrika
    geleceğin küresel piyasası.
  • 2:00 - 2:02
    Diğer yandan iklim değişikliği için
  • 2:02 - 2:05
    harekete geçtiklerini göstermekte
    çok endişeli oldukları için
  • 2:05 - 2:06
    Batı'daki zengin ülkeler
  • 2:06 - 2:10
    fonlarını sadece yenilenebilir enerji
    kaynaklarına yatırmakla sınırlayıp
  • 2:10 - 2:12
    Afrika'ya ve diğer yoksul
    ülkelere etkili bir şekilde
  • 2:13 - 2:15
    ya karbon kullanmadan gelişmelerini
  • 2:15 - 2:18
    ya da gelişme heveslerini
    tamamen sınırlamalarını söylüyorlar.
  • 2:18 - 2:20
    Açıkça görülüyor ki
    Afrika'nın gelişmesi gerek,
  • 2:20 - 2:22
    bu konu tartışmaya kapalı.
  • 2:22 - 2:26
    Bugün karbon bütçesinde geriye
    kalan şeyler söz konusu olduğunda
  • 2:26 - 2:28
    Afrika'ya öncelik tanınması
    gerektiğini ortaya koyuyorum.
  • 2:28 - 2:30
    Başka bir deyişle,
  • 2:30 - 2:34
    Afrika'nın kısa vadede daha çok
    karbon üretmesine olanak sağlanmalı
  • 2:34 - 2:35
    böylece büyüyebiliriz.
  • 2:35 - 2:39
    Ama zengin dünyanın emisyonlarını
    şiddetle azaltması gerekiyor.
  • 2:39 - 2:43
    Afrikalıların herkesin keyfini çıkardığı
    refahı istemeye hakkı var.
  • 2:44 - 2:48
    İş yerinde, eğitimde,
    itibarda ve fırsatlarda
  • 2:48 - 2:50
    aynı olanaklara sahip olmayı hak ediyoruz.
  • 2:51 - 2:53
    Aynı zamanda bütün dünyanın
    karbonsuz bir geleceğe
  • 2:53 - 2:56
    sahip olması gerektiğini de
    çok iyi anlıyoruz.
  • 2:57 - 3:00
    Bu kulağa tutarsız gelebilir
    ama bu üç konuyu bir düşünün:
  • 3:01 - 3:05
    İlk olarak, Afrika iklim değişikliğinin
    bir suçlusu değil, bir kurbanı.
  • 3:05 - 3:08
    Afrika ve onun bir milyardan fazla insanı
  • 3:08 - 3:11
    sert havaların, kuraklık ve sıcaklığın
    en kötü etkileriyle yüzleşerek
  • 3:11 - 3:15
    iklim değişikliğine karşı gezegendeki
    en savunmasızlar arasında bulunuyor.
  • 3:15 - 3:19
    Durum böyleyken eğer bütün Afrika
    kıtasının karbon ayak izine bakarsanız
  • 3:19 - 3:25
    48 Afrika ülkesinin tamamı
    atmosferde birikmiş karbon dioksitin
  • 3:26 - 3:27
    %1'inin daha azından sorumlu.
  • 3:27 - 3:31
    Sahra altı Afrika'daki
    bir milyar insanın her biri
  • 3:31 - 3:34
    elektrik tüketimlerini
    bir gecede üçe katlasa
  • 3:34 - 3:38
    ve o yeni enerjinin tümü
    doğal gazla çalışan tesislerden gelse bile
  • 3:38 - 3:41
    Afrika'nın yayacağı
    fazladan karbon dioksitin
  • 3:41 - 3:45
    toplam küresel emisyonların sadece
    %1'ine eşit olacağını tahmin ediyoruz.
  • 3:45 - 3:47
    İkinci olarak, iklim değişikliğiyle
    mücadele etmek için
  • 3:47 - 3:50
    Afrika'nın daha çok enerjiye
    ihtiyacı var, daha azına değil.
  • 3:50 - 3:52
    İkliminin korunmasız olması yüzünden
  • 3:52 - 3:55
    Afrika'nın iklim mücadelesi
    uyum ve dirençle alakalı.
  • 3:55 - 3:58
    İklime uyum sağlamak da
    enerji tüketen bir olay.
  • 3:58 - 4:01
    Sert hava koşullarıyla mücadele etmek için
  • 4:01 - 4:04
    Afrikalıların daha dirençli
    bir altyapıya ihtiyacı olacak.
  • 4:04 - 4:06
    Deniz seddinden, otoyoldan,
    sağlam binalardan
  • 4:06 - 4:09
    ve daha fazlasından bahsediyoruz.
  • 4:09 - 4:13
    Kuraklıkla başa çıkmak için
    Afrikalıların tarım için pompaj sulamasına
  • 4:13 - 4:16
    ve birçoğunun temiz su için suyun
    tuzdan arındırılmasına ihtiyacı olacak.
  • 4:16 - 4:20
    Yükselen sıcaklıklarda hayatta kalmak için
    Afrikalıların yüz milyonlarca evde,
  • 4:20 - 4:22
    ofiste, depoda, fabrikada, veri merkezinde
  • 4:22 - 4:26
    ve buna benzer yerlerde
    soğuk depolara ve klimaya ihtiyacı olacak.
  • 4:26 - 4:28
    Bunların hepsi enerji tüketen faaliyetler.
  • 4:28 - 4:31
    Eğer emisyonları
    azaltmada başarısız olursak
  • 4:31 - 4:34
    zengin ülkelerin B planı basitçe
    iklim değişikliğine uyum sağlamak.
  • 4:34 - 4:37
    Afrikalıların da uyum sağlamak için
    aynı yeterliliğe ihtiyacı var
  • 4:37 - 4:38
    ve bunu hak ediyorlar.
  • 4:38 - 4:40
    Üçüncü olarak,
  • 4:40 - 4:42
    emisyonların azaltılmasını
    fakir ülkelere empoze etmek
  • 4:42 - 4:44
    ekonomik eşitsizliği büyütüyor.
  • 4:44 - 4:46
    Bir enerji ayrımı yaratıyoruz.
  • 4:46 - 4:48
    Küresel enerji
    ve gelişimi araya sıkıştırarak
  • 4:48 - 4:50
    insanların sıklıkla
    şunu dediğini duyuyorum:
  • 4:50 - 4:54
    "İklim yüzünden herkesin bizim gibi
    yaşamasına gücümüz yetmiyor."
  • 4:54 - 4:57
    Bu bakış açısı
    küçümsemekten bile daha kötü.
  • 4:57 - 5:01
    Bu, ırkçılığın bir türü
    ve zenginler için enerji bolluğu,
  • 5:01 - 5:03
    Afrikalılar için küçük
    güneş lambaları sağlayarak
  • 5:03 - 5:06
    çifte standartlı bir küresel
    enerji sistemi yaratıyor.
  • 5:06 - 5:09
    Doğal gazın küresel piyasası
    buna güzel bir örnek teşkil ediyor.
  • 5:09 - 5:12
    Büyük Batılı şirketler,
    Asya'da ve Avrupa'da
  • 5:12 - 5:14
    sanayiyi çalıştırmak
    ve elektrik üretmek için
  • 5:14 - 5:17
    Afrika ülkelerinde aktif olarak
    gaz alanları geliştiriyorlar.
  • 5:17 - 5:21
    Durum böyleyken aynı Afrika ülkeleri,
    insanları için gaz kullanabilmek adına
  • 5:21 - 5:23
    evlerde enerji santrali
    inşa etmek istiyor.
  • 5:23 - 5:26
    Batılı gelişim ve maliye toplulukları da
  • 5:26 - 5:28
    "Hayır, buna yatırım yapmayız." diyor.
  • 5:28 - 5:29
    İşte ironi de burada:
  • 5:30 - 5:32
    Birçok yoksul ülke, düşük karbonlu
    enerji sistemine geçmek
  • 5:32 - 5:35
    söz konusu olduğunda
    Batı ülkelerinin şimdiden önünde.
  • 5:35 - 5:39
    Doğduğum ülke Kenya'da, elektriğimizin
    birçoğunu karbonsuz olarak üretiyoruz.
  • 5:40 - 5:44
    Jeotermal, hidro ve rüzgar gibi
    yenilenebilir kaynaklar
  • 5:44 - 5:46
    elektriğimizin yaklaşık
    %80'ini karşılıyor.
  • 5:46 - 5:49
    Amerika'da bu rakam sadece %17.
  • 5:49 - 5:51
    Değindiğim noktaları tekrar edeyim.
  • 5:51 - 5:53
    Herkes karbonsuz bir
    geleceğe sahip olmalı.
  • 5:54 - 5:55
    Bu geleceğe geçişte ise
  • 5:55 - 5:59
    Afrika ve diğer yoksul milletler,
    dünyanın karbon bütçesinde kalanların
  • 5:59 - 6:01
    dengeli tüketilmesini hak ediyor.
  • 6:02 - 6:04
    Ekonomik olarak rekabet edebilmek için,
  • 6:04 - 6:06
    iklime uyum sağlamak için,
  • 6:06 - 6:09
    küresel istikrar için
    ve ekonomik adalet için
  • 6:09 - 6:11
    zengin ve fazla emisyon yayan ülkeler
  • 6:11 - 6:15
    kendi ekonomilerinden başlayarak
    karbonsuzlaşmaya öncülük etme
  • 6:15 - 6:17
    sorumluluğunu yerine getirmeli.
  • 6:18 - 6:22
    Hepimizin iklim değişikliğinde
    işleri yoluna koyma sorumluluğumuz var.
  • 6:23 - 6:24
    Eğer başarısız olursak
  • 6:24 - 6:29
    bu başarısızlığın nedeni, Senegal, Kenya,
    Benin ya da Mali kendi insanları için
  • 6:29 - 6:31
    ekonomik fırsat sağlamak adına
  • 6:31 - 6:35
    bir miktar doğal gaz enerji santrali
    inşa etmeye karar verdiği için olmayacak.
  • 6:35 - 6:36
    Teşekkür ederim.
Title:
Afrika'nın gelişmek ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için ihtiyaç duyduğu enerji
Speaker:
Rose M. Mutiso
Description:

Bu bakış açısı değiştiren konuşmada enerji araştırmacısı Rose M. Mutiso, büyümeye teşvik etmek ve adil bir şekilde daha küçük küresel bir karbon ayak izine ulaşmak için dünyanın karbon bütçesinden geriye kalanlarla Afrika'nın ihtiyaçlarına öncelik verilmesini ortaya koyuyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:37

Turkish subtitles

Revisions