Return to Video

Câu chuyện giản đơn về quang hợp và thức ăn - Amanda Ooten

  • 0:14 - 0:15
    Đã bao giờ bạn thắc mắc ...
  • 0:15 - 0:18
    ... thực phẩm bạn ăn mỗi ngày từ đâu mà có?
  • 0:18 - 0:20
    Khoảng 60% lượng thực phẩm bạn ăn
  • 0:20 - 0:22
    là carbohydrate.
  • 0:22 - 0:24
    Có lẽ bạn đã nhận ra từ tên gọi của nó..
  • 0:24 - 0:25
    carbohydrate chứa các bon,
  • 0:25 - 0:26
    hydro
  • 0:26 - 0:27
    và oxy.
  • 0:27 - 0:29
    Vậy nguồn gốc của những phân tử này ở đâu
  • 0:29 - 0:31
    và chúng kết hợp với nhau ra sao
  • 0:31 - 0:34
    để tạo ra thực phẩm ngon như trái cây và mì ống?
  • 0:34 - 0:36
    Thật ra tất cả đều bắt đầu từ không khí
  • 0:36 - 0:38
    mà bạn đang thở ra vào lúc này,
  • 0:38 - 0:41
    đặc biệt là các phân tử các bon dioxit.
  • 0:41 - 0:43
    Cây cối sẽ hút vào chính các phân tử..
  • 0:43 - 0:44
    các bon dioxit này
  • 0:44 - 0:47
    qua những lỗ nhỏ gọi là khí khổng trên bề mặt.
  • 0:47 - 0:49
    Cây cối hút nước qua bộ rễ của chúng..
  • 0:49 - 0:52
    để lấy các nguyên tử oxy và hidro chúng cần
  • 0:52 - 0:53
    và các hạt electron,
  • 0:53 - 0:55
    để hình thành nên carbohydrat.
  • 0:55 - 0:57
    Đó là cái gì?
  • 0:57 - 0:59
    À, đó là một cơ quan đặc biệt của cây...
  • 0:59 - 1:00
    nằm trong lá...
  • 1:00 - 1:02
    được gọi là lạp lục.
  • 1:02 - 1:04
    Nó có màu xanh nhờ có sắc tố hấp thụ ánh sáng đặc biệt...
  • 1:04 - 1:06
    được gọi là diệp lục.
  • 1:06 - 1:09
    Mỗi lá có khoảng 44,000 tế bào
  • 1:09 - 1:11
    và mỗi tế bào chứa
  • 1:11 - 1:14
    từ 20 đến 100 lạp lục.
  • 1:14 - 1:18
    Vậy trên mỗi lá có tổng cộng tới 4,4000,000 lạp lục.
  • 1:18 - 1:19
    Đến đây có lẽ bạn đã đoán ra
  • 1:19 - 1:22
    chúng ta đang nói đến quá trình quang hợp,
  • 1:22 - 1:23
    hẳn bạn cũng đang thắc mắc
  • 1:23 - 1:26
    mặt trời sẽ xuất hiện vào lúc nào trong quá trình này.
  • 1:26 - 1:28
    Hãy bàn lại về phân tử nước lúc đầu.
  • 1:28 - 1:31
    Cây phải phân tách phân tử nước này
  • 1:31 - 1:33
    để lấy electron.
  • 1:33 - 1:36
    Nhưng cây không thể tự nó phân tách phân tử nước.
  • 1:36 - 1:39
    Nó cần ánh mặt trời giàu năng lượng hỗ trợ.
  • 1:39 - 1:42
    Khi lạp lục đã có tất cả các thành tố cơ bản
  • 1:42 - 1:45
    gồm có cacbon, hydro, oxy và electron
  • 1:45 - 1:46
    - Cây dùng chúng để thực hiện
  • 1:46 - 1:48
    các bước còn lại của quá trình quang hợp
  • 1:48 - 1:51
    nhắm chuyển hóa khí cacbob dioxit ban đầu
  • 1:51 - 1:54
    thành một dạng carbonhydrat giản đơn có tên gọi là glucoza,
  • 1:54 - 1:57
    C-6-H-12-O-6.
  • 1:57 - 1:59
    Phân tử glucoza tí hon sẽ hình thành
  • 1:59 - 2:01
    carbohydrat lớn hơn và hữu ích hơn
  • 2:01 - 2:03
    như cellulo.
  • 2:03 - 2:05
    Cellulose là một loại carbohydrat có trong thực vật
  • 2:05 - 2:07
    mà cơ thể chúng ta không thể phân giải.
  • 2:07 - 2:09
    Chúng ta còn gọi nó là chất xơ
  • 2:09 - 2:10
    và ta ăn nó trong các loại rau ranh như diếp cá
  • 2:10 - 2:11
    bông cải xanh,
  • 2:11 - 2:12
    và cần tây.
  • 2:12 - 2:15
    Thực vật sử dụng cellulose để cơ thể mạnh mẽ.
  • 2:15 - 2:18
    Thực vật cũng có thể biến glucoza đó thành tinh bột,
  • 2:18 - 2:20
    đó là một phân tử lớn chứa năng lượng cho thực vật.
  • 2:20 - 2:22
    Chúng ta thích ăn tinh bột từ các loài cây như khoai tây,
  • 2:22 - 2:23
    ngô,
  • 2:23 - 2:24
    và gạo.
  • 2:24 - 2:26
    Nên bạn cũng thấy đấy khi bạn ăn thực vật,
  • 2:26 - 2:29
    chúng ta thật ra đang hưởng lợi từ quá trình quang hợp.
  • 2:29 - 2:31
    Thực vật tạo ra những thứ như tinh bột,
  • 2:31 - 2:31
    mà chúng ta ăn vào
  • 2:31 - 2:34
    rồi sau đó phân giải trở lại thành glucoza,
  • 2:34 - 2:36
    dạng chất đầu tiên thực vật tạo ra.
  • 2:36 - 2:38
    Sau đó, các ti thể trong các tế bào của chúng ta,
  • 2:38 - 2:40
    lấy năng lượng từ oxy trong quá trình hô hấp của ta
  • 2:40 - 2:43
    có thể biến glucoza thành các phân tử năng lượng tinh khiết
  • 2:43 - 2:45
    được gọi là ATP.
  • 2:45 - 2:47
    ATP cung cấp năng lượng để
  • 2:47 - 2:49
    tất cả các tế bào của bạn thực hiện các hoạt động,
  • 2:49 - 2:50
    như giao tiếp,
  • 2:50 - 2:51
    vận động,
  • 2:51 - 2:53
    và di chuyển.
  • 2:53 - 2:56
    Tại sao chúng ta phải biến glucoza thành ATP?
  • 2:56 - 2:58
    À,, hãy nghĩ như sau.
  • 2:58 - 3:00
    Bạn đang nóng lòng bắt đầu công việc mùa hè của mình
  • 3:00 - 3:02
    tại quầy bán kem ở địa phương,
  • 3:02 - 3:03
    nhưng chủ của bạn vừa cho biết
  • 3:03 - 3:07
    cô sẽ trả tiền cho bạn bằng hiện vật là kem ốc quế.
  • 3:07 - 3:09
    Bạn có thể làm gì
  • 3:09 - 3:11
    với các cây kem ốc quế đó?
  • 3:11 - 3:12
    Chẳng gì cả,
  • 3:12 - 3:15
    đó là lý do tại sao bạn lịch sự yêu cầu được thanh toán bằng tiền.
  • 3:15 - 3:17
    ATP là giống như tiền.
  • 3:17 - 3:20
    Đó là loại tiền tệ mà tất cả các tế bào sống sử dụng
  • 3:20 - 3:22
    trong khi glucoza...
  • 3:22 - 3:24
    đại khái như như kem.
  • 3:24 - 3:27
    Ngay cả thực vật cũng có ti thể trong các tế bào
  • 3:27 - 3:30
    để phân giải glucoza nó tạo ra thành ATP.
  • 3:30 - 3:32
    Vì vậy, như bạn thấy
  • 3:32 - 3:34
    con người và thực vật có sự liên hệ phức tạp.
  • 3:34 - 3:35
    Không khí chúng ta thở ra
  • 3:35 - 3:37
    được thực vật dùng để tạo carbohydrate
  • 3:37 - 3:39
    mà chúng ta hưởng dụng.
  • 3:39 - 3:41
    Và trong quá trình đó,
  • 3:41 - 3:43
    thực vật giải phóng chính các phân tử oxy
  • 3:43 - 3:44
    mà chúng ta cần hít vào
  • 3:44 - 3:47
    để giúp các ti thể của ta phân giải
  • 3:47 - 3:49
    bữa ăn carbohydrate ngon tuyệt của mình.
Title:
Câu chuyện giản đơn về quang hợp và thức ăn - Amanda Ooten
Description:

View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/the-simple-but-fascinating-story-of-photosynthesis-and-food-amanda-ooten

Quang hợp là một phần cực kì quan trọng trong sự trao đổi giữa con người và thực vật. Amanda Ooten hướng dẫn ta qua các bước của quá trình quangg hợp và thảo luận về mối liên hệ giữa quang hợp và chất carbohydrate, tinh bột và chất xơ -- và mối liên hệ giữa không khí và thức ăn.

Nội dung bài học được thực hiện bởi Amanda Ooten, đoạn phim được dàn dựng bởi Bouncepad Collective.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:01

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.