Kafein ve alkol uykunuzu nasıl etkiler
-
0:00 - 0:04Birçoğumuz güne bir fincan kahve
ile başlamayı -
0:04 - 0:07ve belki de günü bir kadeh şarap
ya da bir çeşit alkollü içecekle -
0:07 - 0:09bitirmeyi severiz.
-
0:09 - 0:12Ancak bu iki maddenin, alkol ve kafeinin,
-
0:12 - 0:17uykumuz üzerinde şaşırtıcı etkileri
olabileceği ortaya çıktı. -
0:17 - 0:19[Bilim ile Uyumak]
-
0:19 - 0:22[Hafif müzik]
-
0:22 - 0:24Kafein ile başlayalım.
-
0:24 - 0:27Kafein, psikoaktif uyarıcılar olarak
-
0:27 - 0:30adlandırdığımız bir ilaç sınıfındadır.
-
0:30 - 0:33Herkes kafeinin insanı daha uyanık
yaptığını bilir. -
0:33 - 0:35Onları uyandırabilir.
-
0:35 - 0:37Ancak bazı insanların
-
0:37 - 0:40farkında olmayabileceği
-
0:40 - 0:42en az iki ek, gizli kafein
özelliği vardır. -
0:42 - 0:47Birincisi, kafeinin etki süresidir.
-
0:47 - 0:49Ortalama bir yetişkin için kafein,
-
0:49 - 0:51yaklaşık beş ile altı saatlik
-
0:51 - 0:54yarı ömür dediğimiz şeye sahip olacaktır.
-
0:54 - 0:58Bunun anlamı, yaklaşık
beş ile altı saat sonra -
0:58 - 0:59aldığınız kafeinin
-
0:59 - 1:03yüzde 50'sinin hala sisteminizde
dolaştığıdır. -
1:04 - 1:08Bunun anlamı, kafeinin
yaklaşık 10 ile 12 saatlik -
1:08 - 1:11bir çeyrek ömre sahip olmasıdır.
-
1:11 - 1:14Başka bir deyişle, öğlen saat 2'de
-
1:14 - 1:16bir fincan kahve içtiğinizi varsayalım.
-
1:16 - 1:20Bu kafeinin neredeyse dörtte biri hala
-
1:20 - 1:24gece yarısı beyninizde dönüyor olabilir.
-
1:24 - 1:28Sonuç olarak, bir bireyin
gece boyunca uykuya dalmasını -
1:28 - 1:32veya hatta uykuda kalmasını
zorlaştırabilir. -
1:33 - 1:35Bu kafeinin ilk özelliği.
-
1:35 - 1:38Kafeinle ilgili ikinci sorun,
-
1:38 - 1:41uykunuzun kalitesini değiştirebilmesidir.
-
1:41 - 1:43Şimdi bazı insanlar bana
-
1:43 - 1:45akşam yemeğiyle birlikte
-
1:45 - 1:47espresso içebilen kişilerden biri olduğunu
-
1:47 - 1:51ve uykuya kolay dalabildiklerini
ve uykuda kalabildiklerini söyleyecekler. -
1:51 - 1:53Ancak bu doğru olsa bile,
-
1:53 - 1:56kafeinin sahip olduğumuz
REM olmayan uykunun -
1:56 - 2:00üç ve dördüncü aşamalarını, derin,
hızlı olmayan göz hareketi -
2:00 - 2:03uykusu miktarını gerçekten
azaltabileceği ortaya çıkıyor. -
2:03 - 2:06İşte bu, bir tür onarıcı derin uykudur.
-
2:06 - 2:09Sonuç olarak, ertesi sabah uyanır
-
2:09 - 2:11ve yenilenmiş hissetmezsiniz,
-
2:11 - 2:14uykunuzun sizi yenilediğini
hissetmezsiniz. -
2:14 - 2:15Ama uyandığınızı hatırlamaz,
-
2:15 - 2:18uykuya dalmakta zorlandığınızı
hatırlamazsınız, -
2:18 - 2:20bu yüzden bağlantıyı kurmazsınız,
-
2:20 - 2:23ancak yine de kendinizi sabahları
-
2:23 - 2:28bir yerine iki fincan kahveyi
alırken bulabilirsiniz. -
2:28 - 2:33Bu kafeindi, şimdi alkole geçelim
-
2:33 - 2:37çünkü alkol belki de en yanlış anlaşılan
-
2:37 - 2:39uyku yardımcılarından biridir.
-
2:39 - 2:43Aslında, bir uyku yardımcısı kesinlikle değil.
-
2:43 - 2:45Uykunuz için en az üç farklı şekilde
-
2:45 - 2:47sorun olabilir.
-
2:47 - 2:50İlk olarak alkol, sakinleştirici dediğimiz
-
2:50 - 2:52bir ilaç sınıfında.
-
2:52 - 2:55Ama sedasyon uyku değildir.
-
2:55 - 2:57Araştırmalar bu iki şeyin
-
2:57 - 2:59aslında çok farklı olduğunu gösteriyor.
-
2:59 - 3:01Sedasyon, beyin hücrelerinin,
-
3:01 - 3:04özellikle kortekste ateşlenmesini
-
3:04 - 3:08basitçe kapattığımız bir durum.
-
3:08 - 3:10Ayrıca doğal uyku değil.
-
3:10 - 3:13Aslında, derin hızlı olmayan
göz hareketi uykusu sırasında, -
3:13 - 3:18örneğin, beyin, birlikte ateşlenen
-
3:18 - 3:21bu yüz binlerce hücrenin
-
3:21 - 3:23olağanüstü koordinasyonuna sahiptir
-
3:23 - 3:24ve sonra hepsi sessizleşir
-
3:24 - 3:27ve sonra hepsi birlikte ateşlenir
ve daha sonra sessiz kalır -
3:27 - 3:30ve derin REM olmayan uykunun büyük,
-
3:30 - 3:33güçlü beyin dalgalarını üretir.
-
3:33 - 3:35Böylece alkolün sorun olabileceği
-
3:35 - 3:37ilk yol budur.
-
3:37 - 3:40Sedasyonu derin uyku ile karıştırıyoruz.
-
3:40 - 3:43Alkolle ilgili ikinci sorun,
-
3:43 - 3:46aslında uykunuzu parçalayabilmesidir.
-
3:46 - 3:49Alkol uyku sırasında
sinir sisteminin savaş -
3:49 - 3:52veya uçuş dalı dediğimiz şeyi
tetikleyebilir -
3:52 - 3:54ve aktive edebilir,
-
3:54 - 3:57bu da sizi gece boyunca
-
3:57 - 3:58daha sık uyandıracaktır.
-
3:58 - 4:00Ayrıca alkol uykunuzu parçalayarak
-
4:00 - 4:07beyin tarafından salınan uyarıcı
kimyasalların miktarını bile artırabilir. -
4:07 - 4:11Alkol ve uyku ile ilgili üçüncü
ve son konu, -
4:11 - 4:13alkolün hızlı göz hareketi uykunuzu
-
4:13 - 4:17yani rüya uykunuzu gerçekten
engelleyebilmesi. -
4:17 - 4:19Sonraki bölümlerde öğreneceğimiz gibi,
-
4:20 - 4:24REM uykusu, hızlı göz hareketi uykusu,
rüya uykusu, -
4:24 - 4:26duygusal ve zihinsel sağlık,
-
4:26 - 4:28hatta yaratıcılık gibi
-
4:28 - 4:30bir dizi fayda sağlar.
-
4:30 - 4:34Kimseye nasıl yaşayacağını
söylemek için burada değilim. -
4:34 - 4:36Püriten olmak istemiyorum.
-
4:36 - 4:38Ben sadece bilim insanıyım.
-
4:38 - 4:40Denemek ve yapmak istediğim şey,
-
4:40 - 4:43uykunuzda kafein ve alkol arasındaki
-
4:43 - 4:46ilişki hakkında bilgi sağlamak,
-
4:46 - 4:49böylece uyku sağlığınıza
öncelik vermeye çalışırken -
4:49 - 4:52hayatınızı en iyi nasıl yaşamak
istediğinize dair -
4:52 - 4:55bilinçli bir seçim yapabilirsiniz.
- Title:
- Kafein ve alkol uykunuzu nasıl etkiler
- Speaker:
- Matt Walker
- Description:
-
Kafein sizi uyandırır ve alkol sizi uyutur, değil mi? O kadar basit değil. Uyku bilimci Matt Walker bizi bu içeceklerin uykumuzun miktarını ve kalitesini etkilediği göz alıcı yollara götürüyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Series
- Duration:
- 04:54
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Miraç Şendil accepted Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for How caffeine and alcohol affect your sleep |