Cách đối phó với lo âu | Olivia Remes | TEDxUHasselt

Bài diễn thuyết này được trình bày tại một sự kiện TEDx, sử dụng định dạng hội nghị TED nhưng được tổ chức độc lập bởi một cộng đồng địa phương. Tìm hiểu thêm tại: http://ted.com/tedx

Lo âu là một trong những rối loạn sức khỏe tâm thần phổ biến nhất, với tỉ lệ người có khả năng bị ảnh hưởng trên thế giới là một trên 14. Dù chứng rối loạn này dẫn đến các tình trạng như trầm cảm, tăng nguy cơ tự tử, khuyết tật và nhu cầu dịch vụ y tế cao, rất ít người trong số cần điều trị thường xuyên thực sự được điều trị. Trong bài diễn thuyết "Cách đối phó với lo âu", Olivia Remes đến từ Đại học Cambridge sẽ chia sẻ góc nhìn của cô về chứng lo âu và sẽ làm sáng tỏ các cách điều trị cũng như kiểm soát chứng rối loạn này. Lập luận rằng các phương pháp điều trị như tâm lý trị liệu và dùng thuốc tồn tại và thường dẫn đến kết quả kém, tỷ lệ tái phát cao, cô sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khai thác sức mạnh trong chính chúng ta khi sửa đổi các cơ chế đối phó với vấn đề. Olivia nhấn mạnh rằng bằng cách cho phép bản thân tin rằng những gì xảy ra trong cuộc sống là có lý do, có ý nghĩa và có thể kiểm soát được, người ta có thể cải thiện đáng kể nguy cơ mắc chứng rối loạn lo âu.

Hãy tưởng tượng bạn đang chuẩn bị
tham gia một bữa tiệc.

Bạn cảm thấy phấn khích,
nhưng cũng rất lo lắng,

và cảm giác ở trong bụng lúc này

như thể có một nhịp tim khác.

Có thứ gì đó đang kìm hãm bạn,
để bạn không thấy quá hạnh phúc.

"Không, mình không thể quá vui vẻ.

Tốt hơn là nên cảnh giác, không thì
điều tồi tệ có thể xảy ra."

Bạn bắt đầu phân vân:
"Mình nên nói chuyện với ai khi đến đấy?

Nếu không ai nói chuyện với mình thì sao?
Nếu họ thấy mình kỳ dị thì sao?"

Khi bạn đến bữa tiệc,

có người đến và bắt chuyện với bạn,

và khi đó

tâm trí bạn bắt đầu chạy đua,
tim đập liên hồi,

bạn bắt đầu toát mồ hôi,

và cảm giác giống như là
bạn đang tách ra khỏi chính mình,

giống như một trải nghiệm ngoài-cơ-thể
và bạn đang xem mình nói chuyện.

Bạn tự nhủ "Bình tĩnh nào"
nhưng vẫn không thể.

Và điều đó chỉ càng tồi tệ hơn:

sau một vài phút trò chuyện,

người bắt chuyện với bạn sẽ bỏ đi,

và bạn cảm thấy như bị đánh bại hoàn toàn.

Điều này đã xảy ra với bạn trong nhiều
tình huống xã hội từ rất lâu rồi.

Hoặc hãy tưởng tượng mỗi khi bạn ra ngoài
và đến những nơi đông đúc,

bạn lại bắt đầu cảm thấy hoang mang.

Khi bạn bị vây quanh bởi nhiều người,

như là trên xe bus, bạn bắt đầu thấy
nóng, buồn nôn, khó chịu,

và để tránh cho điều đó xảy ra,

bạn bắt đầu tránh những nơi
làm bạn cảm thấy cô đơn và bị cô lập.

Bạn hoặc người ở trong hai tình huống ấy

mắc chứng rối loạn lo âu,

và tôi có thể nói với bạn rằng
chứng lo âu rất phổ biến,

hơn cả những gì mà mọi người nghĩ.

Hiện nay trên thế giới,
cứ 14 người lại có một người

mắc chứng rối loạn lo âu,

và phải tốn hơn 42 tỉ đô-la mỗi năm

để điều trị vấn đề sức khỏe tâm thần này.

Để chứng minh với các bạn ảnh hưởng của
chứng lo âu tới cuộc sống,

tôi sẽ chỉ đề cập

rằng chứng lo âu có thể dẫn đến
trầm cảm, bỏ học, tự sát.

Việc tập trung và giữ việc làm
trở nên khó khăn hơn,

và có thể làm đổ vỡ mối quan hệ.

Nhưng nhiều người
không biết về bệnh này,

đó là lý do tại sao họ nhiều lần
giấu lo âu dưới một tấm thảm

như thể một trạng thái khó chịu
phải vượt qua, như là một điểm yếu.

Nhưng chứng lo âu còn hơn thế.

Lý do rất nhiều người nghĩ rằng
nó không quan trọng

là họ không biết nó là gì.

Là tính cách của tôi, hay một căn bệnh?
Cảm giác đó bình thường không? Nó là gì?

Đó là lý do tại sao cần phải phân biệt

đâu là sự lo lắng bình thường
và đâu là chứng rối loạn lo âu.

Lo lắng là cảm xúc bình thường
mà chúng ta đều trải qua

khi chúng ta ở trong
những tình huống căng thẳng.

Ví dụ như bạn đang ở trong rừng,

và đối mặt với một con gấu.

Điều này có thể làm bạn cảm thấy lo lắng,

và có thể bạn sẽ chạy thục mạng.

Cảm xúc lo lắng này là tốt
vì nó bảo vệ bạn, cứu bạn

và nó khiến bạn nhanh chóng rời khỏi đó,

mặc dù khi gặp một con gấu thì
chạy không phải là ý hay.

Tôi không nghĩ bạn có thể
chạy thoát khỏi một con gấu.

Sự lo lắng giúp chúng ta
hoàn thành công việc đúng hạn

và đối phó với những
tình huống khẩn cấp trong cuộc sống,

tuy nhiên khi cảm xúc lo âu lên quá độ

và phát sinh trong những tình huống
không gây ra mối đe dọa thực sự,

có thể bạn đã mắc chứng rối loạn lo âu.

Ví dụ, những người mắc
chứng rối loạn lo âu nói chung

thường lo lắng quá mức và liên tục
về mọi thứ xảy ra trong cuộc sống của họ,

và họ rất khó kiểm soát được nỗi lo.

Họ cũng có triệu chứng bồn chồn, sợ hãi,

khó ngủ vào buổi tối và không thể
tập trung vào công việc.

Dù bạn có mắc kiểu lo âu nào đi chăng nữa,

luôn có cách để bạn làm thuyên giảm nó.

Nó hiệu quả và đơn giản hơn bạn nghĩ.

Chúng ta thường xuyên dùng thuốc
để điều trị các rối loạn tâm thần,

nhưng điều đó không hiệu quả
trong thời gian dài.

Những triệu chứng sẽ quay lại và
việc điều trị của bạn sẽ chẳng đi đến đâu.

Vậy nên hãy cân nhắc điều này:

cách mà bạn đối phó hoặc xử lý mọi chuyện
có ảnh hưởng trực tiếp

tới mức độ lo lắng bạn đang trải qua,

và nếu bạn điều chỉnh cách đối phó,
bạn có thể làm giảm sự lo âu.

Nghiên cứu của chúng tôi
tại Đại học Cambridge,

đã chỉ ra rằng phụ nữ
sống ở những vùng nghèo

có nguy cơ mắc chứng lo âu cao hơn là
phụ nữ sống tại những vùng giàu có hơn.

Kết quả này không làm chúng tôi bất ngờ,
nhưng khi nghiên cứu kỹ hơn

chúng tôi thấy rằng phụ nữ
sống ở vùng nghèo,

nếu họ có bộ phương pháp đối phó cụ thể

họ đã không mắc chứng lo âu,

trong khi phụ nữ sống ở khu vực nghèo
mà không có phương pháp đối phó

thì mắc chứng lo âu.

Những nghiên cứu khác chỉ ra

những người phải đối mặt với
các hoàn cảnh cực đoan,

đối mặt với nghịch cảnh,
từng trải qua chiến tranh và thiên tai,

nếu họ có phương pháp đối phó,

họ vẫn rất khỏe mạnh và
không hề mắc rối loạn tâm thần,

còn những người gặp khó khăn tương tự
nhưng không có kỹ năng đối phó

thì rơi vào bế tắc và
phát triển những rối loạn tâm thần.

Vậy những phương pháp để đối phó là gì

và chúng ta nên sử dụng chúng
như thế nào để làm giảm lo âu?

Và trước khi đi sâu vào chúng,

tôi muốn chỉ ra rằng -
và tôi nghĩ điều này rất thú vị -

bạn có thể tự mình phát triển
các phương pháp hay kĩ năng đối phó

qua những việc bạn làm.

Bạn có thể chịu trách nhiệm cho
nỗi lo lắng và làm giảm nó,

điều này thật quyền năng, tôi nghĩ vậy.

Hôm nay tôi sẽ nói về
ba phương pháp đối phó

và phương pháp thứ nhất là cho phép mình
cảm thấy có thể điều khiển cuộc sống.

Những người cảm thấy họ kiểm soát
cuộc sống của mình tốt hơn

có sức khỏe tâm thần tốt hơn.

Nếu bạn cảm thấy mình đang
thiếu kiểm soát trong cuộc sống,

thì nghiên cứu cho thấy rằng

bạn cần tham gia vào các trải nghiệm
mang lại nhiều quyền điều khiển hơn.

Tôi sẽ giải thích ý này:

có phải đôi lúc bạn phát hiện ra mình
bỏ qua việc bắt đầu điều gì đó

chỉ vì bạn cảm thấy chưa đủ sẵn sàng?

Bạn thấy khó đưa ra các quyết định kiểu

mặc gì, ăn gì, hẹn hò với ai,
nhận công việc nào?

Bạn có xu hướng lãng phí
rất nhiều thời gian

trong việc quyết định nên làm gì
để rồi chẳng làm gì cả?

Có một cách để vượt qua sự phân vân
và thiếu kiểm soát trong cuộc sống,

là làm tới đi.

Có một câu của nhà văn, nhà thơ
GK Chesterton nói rằng:

"Việc gì đáng làm cũng đáng để
làm tệ vào lần đầu tiên."

Tại sao câu nói này có tác dụng đến thế,

là vì nó làm bạn quyết định nhanh hơn
và phóng thẳng bạn tới chỗ hành động,

bằng không, bạn sẽ dành hàng giờ

để nghĩ xem bạn nên làm thế nào

hoặc bạn nên làm gì.

Việc này có thể làm bạn tê liệt
và khiến bạn thậm chí sợ hãi bắt đầu.

Rất thường xuyên, chúng ta hướng đến
sự hoàn hảo và cuối cùng không làm gì hết

vì ta đặt cho bản thân những tiêu chuẩn

quá cao đến mức đáng sợ,

gây áp lực cho chính mình và khiến ta
trì hoãn việc bắt tay vào làm gì đó

hoặc chúng ta thậm chí có thể
bỏ mặc tất cả mọi thứ.

Làm việc tệ lúc ban đầu
sẽ giải phóng bạn tới chỗ hành động.

Tôi nghĩ các bạn hiểu điều này:

chúng ta thường muốn làm điều gì đó
một cách hoàn hảo đến độ không thể bắt đầu

cho tới khi thời điểm hoàn hảo đến,
tới khi ta có tất cả kĩ năng

nhưng điều này nghe rất nản và căng thẳng.

Vậy thì tại sao không nhảy bổ vào việc
và làm tới đi dù gì chăng nữa,

không lo sợ nó sẽ tốt hay dở?

Cách này sẽ khiến sự bắt đầu
trở nên dễ dàng hơn rất nhiều

và bởi bạn đã làm rất dở
để hoàn thành công việc đó,

nên khi nhìn lại,

bạn sẽ nhận ra
rằng thực sự nó không dở đến thế.

Một người bạn thân của tôi mắc chứng lo âu

đã sử dụng câu châm ngôn này,
và cô ấy nói rằng:

"Khi tớ bắt đầu áp dụng nó,
cuộc đời của tớ hoàn toàn thay đổi.

Tớ nhận ra mình có thể làm xong việc
nhanh hơn nhiều so với trước kia.

'Làm tới đi' cho tớ đôi cánh để mạo hiểm,
để thử làm gì đó theo cách khác,

và để có nhiều niềm vui hơn
trong toàn bộ quá trình.

Nó đem nỗi lo ra khỏi mọi thứ
và thay thế bằng niềm hứng khởi."

Vậy nên "làm tới đi", và bạn vẫn có thể
cải thiện trong khi bạn làm.

Tôi muốn các bạn nghĩ về điều này:

nếu bạn bắt đầu dùng châm ngôn này hôm nay
cuộc đời bạn sẽ thay đổi như thế nào?

Chiến lược đối phó thứ hai là
tha thứ cho bản thân,

và nếu bạn làm được điều này,
nó thực sự có sức mạnh.

Những người mắc chứng lo âu
thường nghĩ nhiều về

việc họ làm sai, những lo ngại của họ,
và họ cảm thấy tệ như thế nào.

Hãy tưởng tượng bạn có
một người bạn không ngừng chỉ ra

mọi thứ bạn đang làm sai

và mọi thứ sai sót trong đời bạn.

Bạn chắc hẳn sẽ muốn

thoát khỏi người này
ngay lập tức, phải không?

Vâng, những người mắc chứng lo âu
làm thế với chính họ suốt cả ngày.

Họ không tử tế với bản thân.

Vậy nên có lẽ đã đến lúc chúng ta bắt đầu
tử tế hơn với chính mình,

đã đến lúc bắt đầu giúp đỡ chính mình,

hãy bắt đầu bằng việc tha thứ cho bản thân

về bất cứ lỗi lầm nào bạn nghĩ

bạn đã gây ra vài phút trước

cho đến những lỗi lầm trong quá khứ.

Nếu bạn hoảng loạn và xấu hổ về chúng,

hãy tha thứ cho mình;

nếu bạn từng muốn nói chuyện với ai đó,

nhưng đã không thể
gom hết can đảm mà làm vậy,

đừng lo lắng về việc đó, cứ để nó qua đi;

tha thứ cho bản thân
về bất kể điều gì và mọi điều

và cách này sẽ mang lại cho bạn
nhiều cảm thông hơn cho chính mình.

Bạn sẽ chưa hồi phục
chừng nào bạn chưa thực hành nó.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng,

xác định một mục đích và
ý nghĩa trong cuộc sống

là một cơ chế đối phó rất quan trọng.

Bất kể chúng ta làm gì trong đời,
bất kể công việc gì chúng ta tham gia,

dù chúng ta kiếm được bao nhiêu tiền,

chúng ta cũng không hạnh phúc trọn vẹn
cho đến khi ta biết có người cần mình,

có người tin tưởng vào
thành quả của chúng ta,

hoặc vào tình yêu chúng ta chia sẻ.

Chúng ta không cần

lời hay ý đẹp của người khác
để tiếp tục cuộc sống,

nhưng nếu chúng ta không làm việc
vì ai đó khác trong tâm trí,

thì nguy cơ cao là chúng ta sẽ có
sức khỏe tâm thần kém hơn.

Nhà thần kinh học nổi tiếng
Tiến sĩ Victor Frankel nói:

"Với những người nghĩ rằng
chẳng có gì đáng sống

và chẳng có gì để mong đợi ở cuộc đời nữa,

vấn đề là làm cho họ nhận ra

cuộc sống vẫn mong đợi ở họ."

Làm việc vì ai đó khác trong tâm trí
giúp bạn vượt qua những lúc khó khăn nhất.

Bạn sẽ biết lý do cho sự tồn tại của mình

và có khả năng chống đỡ bằng mọi cách;
chống đỡ bất kể như thế nào.

Thế nên câu hỏi là

bạn có làm ít nhất một điều gì
vì ai đó khác trong tâm trí?

Đó có thể là làm tình nguyện,

hoặc là chia sẻ với người khác
kiến thức bạn có được hôm nay,

đặc biệt với những ai cần nó nhất,

có nhiều người không có tiền để trị liệu,

và họ thường là những người

có khả năng cao nhất
mắc các rối loạn lo âu.

Chia sẻ kiến thức với họ,

vì nó thực sự có thể cải thiện
sức khỏe tâm thần của họ.

Cho nên tôi muốn kết thúc thế này:

một cách khác để bạn làm việc
vì ai đó khác trong tâm trí

là hoàn thành những việc có ích
cho thế hệ mai sau.

Ngay cả khi họ sẽ không bao giờ nhận ra
bạn đã làm gì cho họ,

cũng không quan trọng,

vì bạn sẽ biết, và bạn sẽ nhận ra

sự độc nhất và quan trọng của đời bạn.

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)