Showing Revision 12 created 10/16/2019 by Rysia Wand.

1. タイトル：
   Cztery pytania, które należy zadać swojemu lekarzowi
2. 概説：

   'Panie doktorze, czy to naprawdę konieczne?' Powołując się na alarmujące statystyki na temat nadmiernego leczenia, neurochirurg Christer Mjåset wyjaśnia wagę tego, jak i innych prostych pytań, w kontekście planowanego leczenia lub operacji-- i dzieli się wiedzą, w jaki sposób pacjenci mogą lepiej wpółpracować z lekarzami, by otrzymać leczenie, którego potrzebują.

3. 話者:
   Christer Mjåset
4. 913 0:01 - 0:03
   Jestem neurochirurgiem
5. 3134 0:03 - 0:05
   i chcę wam dziś powiedzieć,
6. 4799 0:05 - 0:08
   że osoby takie jak ja
   potrzebują waszej pomocy.
7. 8119 0:08 - 0:10
   Za moment powiem wam jak.
8. 10167 0:10 - 0:14
   Ale najpierw opowiem wam
   o jednej z moich pacjentek.

   ¶

9. 14311 0:14 - 0:17
   Była to kobieta po 50.,
10. 16978 0:17 - 0:19
    generalnie w dobrej formie,
11. 19049 0:19 - 0:21
    jednak często zjawiała się w szpitalu,
12. 21461 0:21 - 0:25
    gdzie leczono ją na raka piersi.
13. 25768 0:26 - 0:29
    Doszło u niej do wypadnięcia
    dysku odcinka szyjnego,
14. 28665 0:29 - 0:31
    co powodowało sztywność
15. 30543 0:31 - 0:34
    i ból promieniujący do prawej ręki.
16. 35061 0:35 - 0:38
    Przed wizytą spojrzałem
    na wyniki z rezonansu magnetycznego
17. 37847 0:38 - 0:40
    i postanowiłem zasugerować jej operację.
18. 40411 0:40 - 0:45
    Obecnie, tego typu operacje szyi
    stanowią szybką, standardową procedurę.
19. 45279 0:45 - 0:47
    Ale wiążą się z pewnym ryzykiem.
20. 46914 0:47 - 0:49
    Tutaj się robi nacięcie
21. 49088 0:49 - 0:52
    i tnie się ostrożnie wzdłuż tchawicy
22. 51969 0:52 - 0:53
    i przełyku,
23. 53331 0:53 - 0:57
    starając się nie przeciąć
    tchawicy szyjnej.
24. 56592 0:57 - 0:58
    (Śmiech)

    ¶

25. 57879 0:58 - 1:00
    Potem bierze się mikroskop

    ¶

26. 60141 1:00 - 1:03
    i ostrożnie usuwa chory dysk
    razem z przepukliną
27. 62538 1:03 - 1:04
    z kanału kręgowego,
28. 63752 1:04 - 1:06
    nie uszkadzając rdzenia kręgowego
    i korzeni nerwowych,
29. 66401 1:06 - 1:09
    ulokowanych zaledwie
    kilka milimetrów poniżej.
30. 68629 1:09 - 1:10
    Najgorszy scenariusz

    ¶

31. 69919 1:10 - 1:12
    to uszkodzenie rdzenia kręgowego,
32. 71629 1:12 - 1:13
    co może doprowadzić
33. 73448 1:13 - 1:15
    do paraliżu od szyi w dół.
34. 76153 1:16 - 1:18
    Kiedy wytłumaczyłem to mojej pacjentce,

    ¶

35. 78089 1:18 - 1:19
    zapadła cisza.
36. 79229 1:19 - 1:20
    Po chwili wypowiedziała
37. 80460 1:20 - 1:24
    tych kilka decydujących słów.
38. 85887 1:26 - 1:28
    "Panie doktorze,
39. 87629 1:28 - 1:29
    czy to naprawdę konieczne?"
40. 89395 1:29 - 1:31
    (Śmiech)

    ¶

41. 92101 1:32 - 1:34
    Wiecie, co w tamtej chwili

    ¶

42. 93567 1:34 - 1:35
    sobie uświadomiłem?
43. 95418 1:35 - 1:37
    Że nie było.
44. 97561 1:38 - 1:39
    Tak naprawdę,
45. 98973 1:39 - 1:41
    w przypadkach podobnych do tego,
46. 100609 1:41 - 1:43
    zazwyczaj odradzam operację.
47. 103665 1:44 - 1:46
    Dlaczego tym razem było inaczej?
48. 107153 1:47 - 1:49
    Widzicie,
49. 108829 1:49 - 1:51
    ten przypadek był tak delikatny,
50. 111089 1:51 - 1:53
    że wręcz widziałem, jak usuwam
51. 113124 1:53 - 1:55
    przepuklinę z kanału kręgowego,
52. 114804 1:55 - 1:57
    zanim pacjentka weszła do gabinetu.
53. 117907 1:58 - 2:01
    Muszę przyznać, że chciałem ją operować.
54. 121359 2:01 - 2:03
    Z przyjemnością bym ją operował.
55. 123256 2:03 - 2:05
    Operacje to w końcu
56. 125064 2:05 - 2:07
    najfajniejsza część mojej pracy.
57. 126897 2:07 - 2:10
    (Śmiech)

    ¶

58. 130538 2:11 - 2:13
    Myślę, że wszyscy znają to uczucie.

    ¶

59. 132752 2:13 - 2:15
    Mój sąsiad, który jest architektem,
60. 134502 2:15 - 2:17
    mówi, że uwielbia
    po prostu siedzieć, rysować
61. 136662 2:17 - 2:18
    i projektować domy.
62. 138117 2:18 - 2:20
    Wolałby to robić całymi dniami
63. 139550 2:20 - 2:23
    zamiast rozmawiać z klientem, który płaci,
64. 143430 2:23 - 2:25
    i w dodatku może mu dawać
65. 144902 2:25 - 2:27
    jakieś ograniczenia co do projektu.
66. 147073 2:27 - 2:28
    Ale, jak każdy architekt,
67. 148372 2:28 - 2:30
    każdy chirurg powinien
68. 149865 2:30 - 2:31
    popatrzeć pacjentowi w oczy
69. 151382 2:31 - 2:33
    i wspólnie zdecydować,
70. 152871 2:33 - 2:37
    co będzie dla niego najlepsze.
71. 158264 2:38 - 2:40
    Brzmi to prosto.
72. 159708 2:40 - 2:42
    Ale spójrzmy na pewne statystyki.
73. 164009 2:44 - 2:46
    Migdałki to dwie wypustki

    ¶

74. 165528 2:46 - 2:47
    znajdujące się na tylnej ścianie gardła.
75. 167437 2:47 - 2:50
    Można je wyciąć chirurgicznie
76. 169593 2:50 - 2:52
    podczas zabiegu zwanego tonsillektomią.
77. 171673 2:52 - 2:54
    Powyższy wykres przedstawia
78. 173543 2:54 - 2:56
    liczbę przeprowadzonych operacji
    wycięcia migdałków
79. 175994 2:56 - 2:57
    w różnych rejonach Norwegii.
80. 177487 2:57 - 2:59
    Rzuca się w oczy,
81. 179310 2:59 - 3:01
    że usunięcie midgałków u dziecka
82. 181157 3:01 - 3:05
    - bo to zabieg przeprowadzany u dzieci -
83. 184712 3:05 - 3:07
    zdarza się dwa razy częściej
84. 186981 3:07 - 3:09
    w Finnmark niż w Trondheim.
85. 188862 3:09 - 3:10
    Wskazania do zabiegu
86. 190197 3:10 - 3:12
    w obydwóch rejonach są takie same.
87. 192196 3:12 - 3:14
    Nie powinno być żadnej różnicy, ale jest.
88. 194759 3:15 - 3:16
    Tu jest kolejny wykres.

    ¶

89. 196235 3:16 - 3:18
    Łąkotka pomaga stabilizować staw kolanowy
90. 198427 3:18 - 3:21
    i można ją uszkodzić nagle,
91. 200707 3:21 - 3:23
    zwykle w sporcie, jak piłka nożna.
92. 203625 3:24 - 3:27
    Widać tutaj liczbę operacji
    tego schorzenia.
93. 207354 3:27 - 3:29
    Widać, że ich częstotliwość
94. 209239 3:29 - 3:31
    w Møre og Romsdal
95. 211149 3:31 - 3:35
    jest pięciokrotnie wyższa niż w Stavanger.
96. 215427 3:35 - 3:37
    Pięciokrotnie.
97. 217133 3:37 - 3:38
    Jak to możliwe?
98. 218442 3:38 - 3:40
    Czyżby w Møre og Romsdal
99. 220308 3:40 - 3:43
    było więcej fauli
    niż w innych częściach kraju?
100. 222673 3:43 - 3:44
     (Śmiech)

     ¶

101. 224815 3:45 - 3:46
     Pewnie nie.

     ¶

102. 227109 3:47 - 3:49
     Dodałem teraz kilka informacji.
103. 229292 3:49 - 3:51
     Tu widać operacje przeprowadzone
104. 231326 3:51 - 3:54
     w szpitalach państwowych,
     na jasno niebiesko,
105. 233532 3:54 - 3:56
     a prywatnie na jasno zielono.
106. 236530 3:57 - 4:00
     Dużo się dzieje w prywatnych klinikach
107. 239904 4:00 - 4:02
     w Møre og Romsdal, prawda?
108. 242363 4:02 - 4:04
     Co to oznacza?
109. 243760 4:04 - 4:06
     Że leczenie pacjentów
110. 245728 4:06 - 4:08
     ma potencjalne podłoże ekonomiczne.
111. 248522 4:09 - 4:10
     I na tym nie koniec.
112. 251577 4:12 - 4:15
     Ostatnie badania pokazały,
     że jeśli chodzi o skuteczność,

     ¶

113. 255364 4:15 - 4:19
     między fizjoterapią
     a leczeniem operacyjnym
114. 258859 4:19 - 4:20
     nie ma różnicy.
115. 260387 4:20 - 4:24
     Co oznacza, że większości zabiegów
116. 264166 4:24 - 4:26
     z wykresu, który właśnie pokazałem,
117. 266396 4:26 - 4:29
     można było uniknąć, nawet w Stavanger.
118. 269785 4:30 - 4:32
     Co próbuję przez to powiedzieć?
119. 272246 4:32 - 4:36
     Że chociaż większość wskazań do leczenia
120. 276325 4:36 - 4:39
     jest na świecie normalizowanych,
121. 278585 4:39 - 4:41
     to istnieje wiele niepotrzebnych różnic
122. 281392 4:41 - 4:43
     w przebiegu leczenia,
123. 282903 4:43 - 4:45
     szczególnie na Zachodzie.
124. 285572 4:46 - 4:47
     Niektórzy nie mają leczenia,
125. 287160 4:47 - 4:49
     którego potrzebują,
126. 289493 4:49 - 4:53
     ale jeszcze większą część osób
127. 292580 4:53 - 4:54
     leczy się nadmiernie.
128. 296649 4:57 - 4:58
     "Panie doktorze,

     ¶

129. 298041 4:58 - 4:59
     czy to naprawdę konieczne?"
130. 299458 4:59 - 5:01
     W całej mojej karierze
131. 300874 5:01 - 5:02
     usłyszałem to pytanie tylko raz.
132. 302474 5:02 - 5:04
     Moi koledzy twierdzą,
133. 304293 5:04 - 5:07
     że nigdy tego nie słyszeli od pacjentów.
134. 307431 5:07 - 5:09
     Patrząc na to z drugiej strony,
135. 309069 5:09 - 5:11
     jak często waszym zdaniem
136. 310588 5:11 - 5:14
     doktor odpowiedziałby "nie"?
137. 314447 5:14 - 5:16
     Naukowcy to sprawdzili i okazało się,
138. 316226 5:16 - 5:18
     że liczba przeczących odpowiedzi
139. 317769 5:18 - 5:20
     jest wszędzie taka sama
140. 320164 5:20 - 5:22
     i wynosi 30%.
141. 321919 5:22 - 5:26
     To znaczy, że 3 razy na 10
142. 325910 5:26 - 5:29
     lekarz zasugeruje leczenie,
143. 329473 5:29 - 5:32
     które jest kompletnie zbędne.
144. 334545 5:35 - 5:37
     Wiecie, czym to lekarze tłumaczą?
145. 338117 5:38 - 5:39
     Naciskiem ze strony pacjenta.
146. 340832 5:41 - 5:42
     Innymi słowy: z waszej strony.
147. 342943 5:43 - 5:45
     Wy chcecie, żeby coś zrobić.
148. 346565 5:47 - 5:48
     Znajomy przyszedł do mnie

     ¶

149. 348287 5:48 - 5:49
     po poradę lekarską.
150. 349191 5:49 - 5:50
     To wysportowany facet,
151. 350261 5:50 - 5:54
     zimą uprawia narciarstwo biegowe,
152. 353839 5:54 - 5:56
     a latem biega.
153. 355569 5:56 - 5:58
     Tym razem podczas biegania
154. 358139 5:58 - 6:00
     zaczął mu dokuczać ból pleców.
155. 359593 6:00 - 6:02
     Do tego stopnia, że przestał to robić.
156. 363053 6:03 - 6:05
     Zbadałem go,
157. 364705 6:05 - 6:06
     przeprowadziłem wnikliwy wywiad
158. 366381 6:06 - 6:10
     i odkryłem, że prawdopodobnie cierpi
159. 369539 6:10 - 6:11
     na zwyrodnienie kręgosłupa
160. 370822 6:11 - 6:12
     w odcinku lędźwiowym.
161. 372087 6:12 - 6:14
     Każde nadwyrężenie tego odcinka
162. 373618 6:14 - 6:15
     powodowało ból.
163. 376165 6:16 - 6:17
     Mój znajomy zamienił już
164. 377339 6:17 - 6:18
     bieganie na pływanie,
165. 378497 6:18 - 6:20
     niewiele więcej można było zrobić.
166. 380128 6:20 - 6:21
     Powiedziałem mu:
167. 381162 6:21 - 6:23
     "Musisz staranniej dobierać ćwiczenia.
168. 383587 6:24 - 6:25
     Niektóre są dla ciebie korzystne,
169. 385188 6:25 - 6:26
     niektóre nie".
170. 387665 6:28 - 6:29
     Na co mi odpowiedział:
171. 389919 6:30 - 6:32
     "Chcę mieć rezonans pleców".
172. 393776 6:34 - 6:35
     "Dlaczego chcesz rezonans?"
173. 396236 6:36 - 6:38
     "Mogę go mieć za darmo,
174. 397636 6:38 - 6:40
     bo moje ubezpieczenie pokrywa koszty".
175. 399807 6:40 - 6:41
     "Daj spokój," powiedziałem,
176. 401366 6:41 - 6:43
     w końcu był moim znajomym.
177. 402950 6:43 - 6:45
     "To nie jest prawdziwy powód".
178. 404856 6:45 - 6:47
     "Myślę, że dobrze by było
179. 407106 6:47 - 6:49
     sprawdzić, jak źle to wygląda".
180. 411094 6:51 - 6:53
     "Od kiedy to zacząłeś
     interpretować zdjęcia
181. 413244 6:53 - 6:55
     z rezonansu magnetycznego?"- zapytałem.
182. 415142 6:55 - 6:56
     (Śmiech)

     ¶

183. 416137 6:56 - 6:58
     "Zaufaj mi.

     ¶

184. 418026 6:58 - 7:00
     Nie potrzebujesz prześwietlenia".
185. 420780 7:01 - 7:04
     "Cóż," powiedział i po chwili dodał:
186. 424017 7:04 - 7:05
     "To może być rak".
187. 425869 7:06 - 7:08
     (Śmiech)

     ¶

188. 428097 7:08 - 7:10
     Oczywiście, rezonans mu zrobiono.

     ¶

189. 430727 7:11 - 7:13
     Przez swoje ubezpieczenie zdrowotne
190. 432565 7:13 - 7:15
     dostał się na wizytę u mojego kolegi,
191. 434629 7:15 - 7:15
     który stwierdził,
192. 435492 7:15 - 7:17
     że to zwyrodnienie kręgosłupa,
193. 436966 7:17 - 7:18
     że nie ma na to leku,
194. 438220 7:18 - 7:22
     i że powinien dalej pływać zamiast biegać.
195. 444196 7:24 - 7:26
     Przy następnym spotkaniu powiedział:
196. 446120 7:26 - 7:29
     "Teraz przynajmniej wiem, co to jest".
197. 448807 7:29 - 7:30
     Pozwólcie, że zadam wam pytanie.

     ¶

198. 450355 7:30 - 7:32
     Co by się stało,
199. 451784 7:32 - 7:33
     gdyby wszyscy obecni tu na sali,
200. 453444 7:33 - 7:34
     mając te same objawy,
201. 454468 7:34 - 7:36
     mieli rezonans magnetyczny?
202. 455983 7:36 - 7:37
     I co, gdyby w Norwegii
203. 457212 7:37 - 7:39
     prześwietlić wszystkich,
204. 459017 7:39 - 7:41
     których od czasu do czasu bolą plecy?
205. 462061 7:42 - 7:44
     Liczba oczekujących na badanie
206. 463867 7:44 - 7:45
     wzrosłaby czterokrotnie,
207. 465060 7:45 - 7:46
     możliwe, że bardziej.
208. 466180 7:46 - 7:49
     Zajęliby miejsce osoby,
209. 468969 7:49 - 7:51
     która faktycznie ma raka.
210. 471919 7:52 - 7:55
     Więc dobry lekarz czasem mówi "nie",
211. 475515 7:56 - 8:00
     ale rozsądny pacjent także czasami odrzuca
212. 479888 8:00 - 8:03
     szansę na diagnozę lub leczenie.
213. 484782 8:05 - 8:06
     "Panie doktorze,

     ¶

214. 485842 8:06 - 8:08
     czy to naprawdę konieczne?"
215. 488472 8:08 - 8:12
     Wiem, że trudno zadać to pytanie.
216. 492377 8:12 - 8:14
     Tak naprawdę jeszcze 50 lat temu
217. 494300 8:14 - 8:17
     uznanoby je za niegrzeczne.
218. 496677 8:17 - 8:18
     (Śmiech)

     ¶

219. 497823 8:18 - 8:19
     Jeśli lekarz podjął decyzję,

     ¶

220. 499276 8:19 - 8:20
     co z tobą zrobić,
221. 500359 8:20 - 8:22
     to człowiek się dostosowywał.
222. 503574 8:24 - 8:25
     Jedna moja koleżanka,
223. 504696 8:25 - 8:26
     tym razem internistka,
224. 505867 8:26 - 8:28
     jako mała dziewczynka
225. 507737 8:28 - 8:30
     trafiła do sanatorium dla gruźlików
226. 510208 8:30 - 8:31
     na sześć miesięcy.
227. 511391 8:31 - 8:33
     To była dla niej straszna trauma.
228. 513653 8:34 - 8:36
     Jako dorosła osoba dowiedziała się,
229. 516068 8:36 - 8:38
     że wyniki jej badań na gruźlicę
230. 517838 8:38 - 8:40
     były cały czas negatywne.
231. 520403 8:40 - 8:42
     Lekarz wysłał ją do sanatorium
232. 522172 8:42 - 8:44
     na podstawie błędnego przypuszczenia.
233. 524419 8:44 - 8:49
     Nikt nie śmiał podważać jego decyzji.
234. 529268 8:49 - 8:51
     Nawet jej rodzice.
235. 531506 8:52 - 8:55
     Obecnie norweski minister zdrowia

     ¶

236. 534776 8:55 - 8:58
     mówi o opiece zdrowotnej pacjenta.
237. 538680 8:59 - 9:01
     Lekarz ma obowiązek
238. 540883 9:01 - 9:03
     doradzić pacjentowi, co robić.
239. 544340 9:04 - 9:06
     To duży postęp.
240. 546205 9:06 - 9:08
     Ale jednocześnie
241. 547895 9:08 - 9:10
     większa odpowiedzialność spoczywa na was.
242. 549919 9:10 - 9:12
     Musicie usiąść na przednim siedzeniu
243. 551677 9:12 - 9:13
     i razem z lekarzem
244. 552896 9:13 - 9:15
     zdecydować, dokąd jechać.
245. 555420 9:15 - 9:17
     Więc podczas następnej wizyty

     ¶

246. 557201 9:17 - 9:19
     w gabinecie lekarskim,
247. 559007 9:19 - 9:21
     chciałbym, żebyście zadali pytanie
248. 560920 9:21 - 9:22
     "Panie doktorze,
249. 562451 9:22 - 9:24
     czy to naprawdę konieczne?".
250. 564315 9:24 - 9:27
     W przypadku mojej pacjentki
251. 566648 9:27 - 9:29
     odpowiedź brzmiałaby "nie",
252. 568982 9:29 - 9:32
     chociaż operację można by też uzasadnić.
253. 572165 9:32 - 9:37
     Doktorzy, a jakie jest ryzyko operacji?

     ¶

254. 577488 9:37 - 9:43
     U 5 do 10% pacjentów ból się pogorszy.
255. 583427 9:43 - 9:45
     U 1 - 2% dojdzie do infekcji
256. 585165 9:45 - 9:47
     rany pooperacyjnej
257. 586612 9:47 - 9:48
     lub nawet do ponownego krwotoku,
258. 588204 9:48 - 9:52
     wymagającym kolejnej operacji.
259. 592069 9:52 - 9:54
     0.5% pacjentów
260. 593862 9:54 - 9:56
     może mieć na stałe zachrypnięty głos,
261. 595680 9:56 - 9:58
     a kilka osób, zaledwie kilka, ale jednak,
262. 598064 9:58 - 10:02
     czeka zmniejszona sprawność rąk lub nóg.
263. 603163 10:03 - 10:04
     "Panie doktorze,

     ¶

264. 604389 10:04 - 10:06
     czy są jakieś inne opcje?"
265. 606131 10:06 - 10:08
     Tak, wypoczynek i fizjoterapia,
266. 607820 10:08 - 10:10
     które po jakimś czasie
267. 609533 10:10 - 10:12
     mogą cię całkowicie uleczyć.
268. 613105 10:13 - 10:14
     "A co się stanie,

     ¶

269. 614470 10:14 - 10:16
     kiedy nic z tym nie zrobię?"
270. 615829 10:16 - 10:17
     Nie doradzałbym tego,
271. 616841 10:17 - 10:19
     chociaż nawet wtedy
     istnieje nikła szansa,
272. 618954 10:19 - 10:20
     że twój stan się poprawi.
273. 621002 10:21 - 10:22
     Cztery pytania.
274. 622780 10:23 - 10:24
     Proste pytania.
275. 624321 10:24 - 10:26
     Potraktujcie je jako
276. 626499 10:26 - 10:29
     pomocne lekarzom narzędzie.
277. 628702 10:29 - 10:30
     Czy to naprawdę konieczne?
278. 630337 10:30 - 10:32
     Jakie jest ryzyko?
279. 632170 10:32 - 10:34
     Czy są inne opcje?
280. 633760 10:34 - 10:37
     I co się stanie, kiedy nic z nie zrobię?
281. 637334 10:37 - 10:40
     Zadajcie je, kiedy wasz doktor chce
282. 639689 10:40 - 10:41
     was wysłać na rezonans magnetyczny,
283. 641405 10:41 - 10:44
     kiedy przepisuje wam antybiotyk
284. 643722 10:44 - 10:46
     lub sugeruje operację.
285. 646282 10:46 - 10:48
     Dzięki badaniom wiemy,

     ¶

286. 648014 10:48 - 10:51
     że jedna na pięć osób, 20%,
287. 651228 10:51 - 10:54
     zmieni zdanie co do tego,
     jakie podjąć kroki.
288. 654624 10:55 - 10:58
     Dzięki temu, nie tylko wasze życie
289. 657990 10:58 - 11:00
     będzie dużo prostsze
290. 659771 11:00 - 11:02
     i możliwe nawet, że lepsze,
291. 661576 11:02 - 11:04
     ale też zyska na tym
292. 663556 11:04 - 11:07
     cała służba zdrowia.
293. 667354 11:07 - 11:09
     Dziękuję.

     ¶

294. 668560 11:09 - 11:12
     (Brawa)

     ¶