Showing Revision 4 created 10/30/2019 by Peter van de Ven.

1. タイトル：
   Vier vragen die altijd aan je arts moet stellen
2. 概説：

   "Dokter, is dit echt noodzakelijk?" Met ondersteuning van schokkende statistieken over overbehandeling legt neurochirurg Christer Mjåset uit wat de kracht is van deze en andere simpele vragen op het gebied van medische behandelingen en operaties -- en hij vertelt hoe patiënten beter kunnen samenwerken met artsen om de zorg te krijgen die ze nodig hebben.

3. 話者:
   Christer Mjåset
4. 913 0:01 - 0:03
   Ik ben een neurochirurg
5. 3134 0:03 - 0:07
   en ik ben hier om je te vertellen
   dat mensen zoals ik je hulp nodig hebben.
6. 7899 0:08 - 0:10
   Over enkele ogenblikken
   zal ik je vertellen hoe.
7. 10167 0:10 - 0:14
   Ik zal beginnen met je te vertellen
   over een patiënt van mij.

   ¶

8. 14311 0:14 - 0:17
   Ze was een vrouw van in de 50,
9. 16978 0:17 - 0:19
   in redelijk goede conditie,
10. 19049 0:19 - 0:21
    die al een paar keer
    in het ziekenhuis gelegen had
11. 21461 0:21 - 0:25
    voor curatieve behandeling
    van borstkanker.
12. 25768 0:26 - 0:29
    Ze had een verzakking
    van een tussenwervelschijf opgelopen
13. 28665 0:29 - 0:31
    waardoor ze hevige pijn had
14. 30928 0:31 - 0:34
    die uitstraalde
    naar haar rechterarm.
15. 35061 0:35 - 0:38
    Ik bekeek haar MRI-scan voor het consult
16. 37847 0:38 - 0:40
    en besloot een operatie voor te stellen.
17. 40411 0:40 - 0:45
    Nekoperaties als deze
    zijn gestandaardiseerd en snel uitgevoerd.
18. 45279 0:45 - 0:47
    Maar ze hebben wel een risico.
19. 46914 0:47 - 0:49
    Je maakt hier een incisie
20. 49088 0:49 - 0:52
    en je ontleed voorzichtig
    voorbij de luchtpijp,
21. 51969 0:52 - 0:53
    de slokdarm,
22. 53331 0:53 - 0:57
    en je probeert niet
    in de halsslagader te snijden.
23. 56592 0:57 - 0:58
    (Gelach)

    ¶

24. 57879 0:58 - 1:00
    Dan pak je de microscoop

    ¶

25. 59921 1:00 - 1:02
    en verwijdert voorzichtig
    de wervel en de verzakking
26. 62348 1:02 - 1:04
    in het zenuwkanaal,
27. 63542 1:04 - 1:06
    zonder het merg en
    de zenuwwortel te beschadigen
28. 65835 1:06 - 1:08
    die daar slechts millimeters onder liggen.
29. 68485 1:08 - 1:11
    In het slechtste geval
    is er schade aan het ruggenmerg,
30. 71109 1:11 - 1:15
    wat kan leiden tot verlamming
    vanaf de nek naar beneden.
31. 76673 1:17 - 1:19
    Toen ik dit uitlegde
    aan de patiënt werd ze stil.

    ¶

32. 79229 1:19 - 1:20
    En na een ogenblik
33. 80300 1:20 - 1:24
    sprak ze een paar belangrijke woorden,
    voor mij en voor haar.
34. 85887 1:26 - 1:29
    "Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
35. 89395 1:29 - 1:31
    
    (Gelach)

    ¶

36. 92101 1:32 - 1:35
    Weet je wat ik me
    op dat moment realiseerde?

    ¶

37. 95418 1:35 - 1:37
    Dat was het niet.
38. 97561 1:38 - 1:41
    Sterker nog, als ik patiënten
    zoals deze vrouw zie,
39. 100609 1:41 - 1:43
    adviseer ik normaal geen operatie.
40. 103665 1:44 - 1:46
    Waarom deed ik dat deze keer wel?
41. 107153 1:47 - 1:49
    Het zit zo.
42. 108829 1:49 - 1:51
    Deze verzakking was zo kwetsbaar
43. 111089 1:51 - 1:55
    dat ik al voor me zag hoe ik het
    uit het zenuwkanaal zou trekken
44. 114804 1:55 - 1:57
    voordat ze de spreekkamer binnenkwam.
45. 117907 1:58 - 2:01
    Ik moet toegeven
    dat ik haar wilde opereren.
46. 121359 2:01 - 2:03
    Ik zou haar heel graag willen opereren.
47. 123256 2:03 - 2:07
    Opereren is het leukste
    onderdeel van mijn baan.
48. 126897 2:07 - 2:10
    (Gelach)

    ¶

49. 130538 2:11 - 2:13
    Je kent dit gevoel vast wel.

    ¶

50. 132612 2:13 - 2:16
    Mijn buurman is architect en vertelt
    dat hij het liefste gewoon gaat zitten
51. 136177 2:16 - 2:18
    en huizen tekent en ontwerpt.
52. 138117 2:18 - 2:19
    Dat doet hij veel liever
53. 139514 2:20 - 2:23
    dan praten met de klant
    die voor het huis betaalt
54. 143430 2:23 - 2:26
    en die hem misschien zelfs
    beperkingen oplegt.
55. 147073 2:27 - 2:28
    Zoals elke architect
56. 148372 2:28 - 2:31
    moet elke chirurg
    zijn patiënt in de ogen kijken.
57. 151382 2:31 - 2:33
    Samen met de patiënt
58. 152671 2:33 - 2:37
    moet hij beslissen wat het beste is
    voor de persoon die de operatie ondergaat.
59. 158204 2:38 - 2:40
    Dat klinkt misschien makkelijk.
60. 159708 2:40 - 2:42
    Maar laten we eens naar de cijfers kijken.
61. 164009 2:44 - 2:47
    De amandelen zijn de twee bultjes
    achterin je keel.

    ¶

62. 167419 2:47 - 2:50
    Ze kunnen operatief verwijderd worden;
63. 169593 2:50 - 2:52
    dit heet een tonsillectomie.
64. 171673 2:52 - 2:55
    Op deze grafiek staat hoe vaak
    een tonsillectomie uitgevoerd wordt
65. 175208 2:55 - 2:57
    in verschillende regio's in Noorwegen.
66. 177451 2:57 - 3:03
    Het valt op dat de kans
    twee keer zo groot is dat je kind --
67. 182543 3:03 - 3:05
    want dit gaat over kinderen --
68. 184712 3:05 - 3:08
    in Finnmark een tonsillectomie
    krijgt dan in Trondheim.
69. 188862 3:09 - 3:12
    De indicaties zijn
    in beide regio's hetzelfde.
70. 192196 3:12 - 3:15
    Er zou geen verschil moeten zijn,
    maar dat is er wel.
71. 194759 3:15 - 3:16
    Hier is nog een grafiek.

    ¶

72. 196235 3:16 - 3:18
    De meniscus helpt de knie stabiliseren
73. 198427 3:18 - 3:21
    en kan acuut scheuren of versplinteren,
74. 200707 3:21 - 3:23
    vaak tijdens sporten zoals voetbal.
75. 203625 3:24 - 3:27
    Hier zie je het aantal operaties
    voor deze aandoening.
76. 207354 3:27 - 3:31
    Je ziet dat het aantal operaties
    in Møre og Romsdal
77. 211149 3:31 - 3:35
    vijf keer hoger ligt dan
    het aantal operaties in Stavanger.
78. 215427 3:35 - 3:37
    Vijf keer.
79. 217133 3:37 - 3:38
    Hoe kan dit voorkomen?
80. 218302 3:38 - 3:40
    Hebben de spelers in Møre og Romsdal
81. 220048 3:40 - 3:43
    ruwer gevoetbald dan elders in het land?
82. 222623 3:43 - 3:44
    (Gelach)

    ¶

83. 224815 3:45 - 3:46
    Waarschijnlijk niet.

    ¶

84. 227109 3:47 - 3:49
    Ik heb wat informatie toegevoegd.
85. 229292 3:49 - 3:51
    Nu zie je het aantal operaties uitgevoerd
86. 231466 3:51 - 3:53
    in openbare ziekenhuizen in het blauw
87. 233522 3:54 - 3:57
    en in het lichtgroen
    de operaties in privéklinieken.
88. 236530 3:57 - 4:00
    Er is veel activiteit in de privéklinieken
89. 239904 4:00 - 4:02
    in Møre og Romsdal, of niet?
90. 242363 4:02 - 4:04
    Wat toont dit aan?
91. 243760 4:04 - 4:08
    Een mogelijke economische motivatie
    om de patiënten te behandelen.
92. 248522 4:09 - 4:10
    En er is meer.
93. 251577 4:12 - 4:15
    Recent onderzoek naar het verschil
    in resultaat van de behandeling

    ¶

94. 255364 4:15 - 4:19
    tussen reguliere fysiotherapie
    en knie-operaties --
95. 258839 4:19 - 4:20
    er is geen verschil.
96. 260387 4:20 - 4:24
    Wat betekent dat de meeste
    van de uitgevoerde operaties
97. 264166 4:24 - 4:26
    op de grafiek die ik zojuist liet zien,
98. 266396 4:26 - 4:29
    vermeden hadden kunnen worden,
    zelfs in Stavanger.
99. 269785 4:30 - 4:32
    Wat probeer ik je te vertellen?
100. 272246 4:32 - 4:36
     Zelfs al zijn de meeste indicaties
     voor behandelingen
101. 276363 4:36 - 4:39
     wereldwijd gestandaardiseerd,
102. 278585 4:39 - 4:43
     dan nog is er onnodig veel variatie
     in beslissingen over behandelingen,
103. 282903 4:43 - 4:45
     vooral in de westerse wereld.
104. 285572 4:46 - 4:49
     Sommige mensen krijgen niet
     de behandeling die ze nodig hebben,
105. 289493 4:49 - 4:53
     maar nog veel meer van jullie
106. 292580 4:53 - 4:54
     worden overbehandeld.
107. 296649 4:57 - 4:59
     "Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

     ¶

108. 299458 4:59 - 5:02
     Die vraag heb ik maar een keer
     in mijn carrière gehoord.
109. 302474 5:02 - 5:06
     Mijn collega's zeggen dat nog geen patiënt
     hen dit heeft gevraagd.
110. 307331 5:07 - 5:09
     Laten we dit eens omdraaien.
111. 308679 5:09 - 5:12
     Hoe vaak denk je dat je
     'nee' krijgt te horen van een arts
112. 311558 5:12 - 5:14
     als je deze vraag stelt?
113. 314487 5:14 - 5:16
     Onderzoekers hebben dit bestudeerd
114. 316220 5:16 - 5:19
     en hebben even vaak 'nee' gehoord
115. 318997 5:19 - 5:20
     waar ze ook waren.
116. 320188 5:20 - 5:22
     Ongeveer 30 procent.
117. 321919 5:22 - 5:26
     Wat betekent dat drie van de 10 keer
118. 325910 5:26 - 5:29
     je arts iets voorschrijft of voorstelt
119. 329473 5:29 - 5:32
     dat compleet overbodig is.
120. 334545 5:35 - 5:37
     Weet je wat ze aangeven
     dat hier de reden voor is?
121. 338117 5:38 - 5:39
     Druk vanuit de patiënt.
122. 340832 5:41 - 5:42
     Met andere woorden: jij.
123. 342943 5:43 - 5:45
     Jij wilt dat er iets gedaan wordt.
124. 346665 5:47 - 5:49
     Een vriend kwam naar me toe
     voor medisch advies.

     ¶

125. 349085 5:49 - 5:50
     Dit is een sportieve man
126. 350261 5:50 - 5:54
     die vaak gaat langlaufen in de winter
127. 353839 5:54 - 5:56
     en hardlopen in de zomer.
128. 355569 5:56 - 6:00
     Hij had nu heel veel rugpijn
     als hij ging hardlopen.
129. 359593 6:00 - 6:02
     Zoveel dat hij ermee gestopt is.
130. 363053 6:03 - 6:06
     Ik deed een medisch onderzoek
     en stelde uitgebreide vragen.
131. 366181 6:06 - 6:10
     Ik kwam erachter dat hij waarschijnlijk
     slijtage in een ruggenwervel had
132. 369575 6:10 - 6:12
     in zijn onderrug.
133. 372087 6:12 - 6:14
     Als er spanning op kwam, deed het zeer.
134. 376165 6:16 - 6:18
     Hij was al gaan zwemmen
     in plaats van hardlopen.
135. 378437 6:18 - 6:21
     Er was niets aan te doen,
     dus vertelde ik hem:
136. 380656 6:21 - 6:23
     "Je moet selectiever zijn
     wat betreft je training.
137. 383361 6:23 - 6:25
     Sommige activiteiten zijn goed voor je
138. 385188 6:25 - 6:27
     en sommige niet."
139. 387665 6:28 - 6:29
     Zijn reactie was:
140. 389919 6:30 - 6:32
     "Ik wil een MRI van mijn rug."
141. 393776 6:34 - 6:35
     "Waarom wil je een MRI?"
142. 396236 6:36 - 6:39
     "Het wordt vergoed
     door de verzekering via mijn werk."
143. 399807 6:40 - 6:43
     "Kom op," zei ik --
     hij was tenslotte ook mijn vriend.
144. 402950 6:43 - 6:45
     "Dat is niet de echte reden."
145. 404856 6:45 - 6:49
     "Ik denk dat het goed is
     om te kijken hoe slecht het er uit ziet."
146. 411094 6:51 - 6:54
     "Sinds wanneer kan jij
     MRI-scans lezen?" zei ik.
147. 414063 6:54 - 6:56
     (Gelach)

     ¶

148. 416137 6:56 - 6:58
     "Vertrouw me maar.

     ¶

149. 418026 6:58 - 7:00
     Je gaat geen scan nodig hebben."
150. 420780 7:01 - 7:03
     "OK," zei hij,
151. 422557 7:03 - 7:06
     en na een tijdje ging hij verder:
     "Het zou kanker kunnen zijn."
152. 425869 7:06 - 7:08
     (Gelach)

     ¶

153. 428097 7:08 - 7:10
     Hij kreeg natuurlijk de scan.

     ¶

154. 430827 7:11 - 7:14
     Dankzij de verzekering van zijn werk
     kon hij een van mijn collega's zien
155. 434469 7:14 - 7:17
     die hem vertelde
     over de slijtage aan zijn wervel,
156. 436806 7:17 - 7:18
     dat er niets aan te doen was
157. 438220 7:18 - 7:22
     en dat hij moest blijven zwemmen
     en stoppen met hardlopen.
158. 443946 7:24 - 7:26
     Ik sprak hem weer
     na een tijdje en hij zei:
159. 445944 7:26 - 7:28
     "Nu weet ik ten minste wat het is."
160. 448712 7:29 - 7:30
     Ik wil jullie een vraag stellen.

     ¶

161. 450355 7:30 - 7:34
     Wat als jullie allemaal deze symptomen
     hadden en een MRI kregen?
162. 454498 7:34 - 7:37
     Wat als alle inwoners van Noorwegen
163. 457212 7:37 - 7:41
     een MRI kregen als ze
     af en toe rugpijn hadden?
164. 462061 7:42 - 7:46
     De wachtlijst voor een MRI
     zou op zijn minst verviervoudigen.
165. 466180 7:46 - 7:49
     Jullie zouden de plaats
     op die wachtlijst innemen
166. 468969 7:49 - 7:51
     van iemand die wel echt kanker had.
167. 471919 7:52 - 7:55
     Een goede arts zegt soms 'nee'.
168. 475515 7:56 - 8:01
     Een verstandige patiënt slaat soms
     ook de mogelijkheid af
169. 480684 8:01 - 8:03
     om een diagnose of behandeling te krijgen.
170. 484782 8:05 - 8:08
     "Dokter, is dit echt noodzakelijk?"

     ¶

171. 488472 8:08 - 8:12
     Dit kan een moeilijke
     vraag zijn om te stellen.
172. 492377 8:12 - 8:17
     50 jaar geleden zou men dit zelfs
     onbeleefd gevonden hebben.
173. 496677 8:17 - 8:18
     (Gelach)

     ¶

174. 497793 8:18 - 8:20
     Als de dokter had besloten
     wat hij met je ging doen,

     ¶

175. 500293 8:20 - 8:22
     dan was dat wat er gebeurde.
176. 503574 8:24 - 8:26
     Een collega van me die nu huisarts is,
177. 505819 8:26 - 8:31
     heeft als kind zes maanden lang
     in een tuberculosesanatorium gewoond.
178. 511091 8:31 - 8:33
     Dit was zeer traumatisch voor haar.
179. 513703 8:34 - 8:36
     Ze kwam er als volwassene achter
180. 516068 8:36 - 8:40
     dat haar tuberculosetests
     al die tijd negatief waren.
181. 520403 8:40 - 8:44
     De arts had haar daar slechts op basis van
     een vermoeden naartoe gestuurd.
182. 524419 8:44 - 8:49
     Niemand had gedurfd of zelfs overwogen
     om hem daarmee te confronteren.
183. 529268 8:49 - 8:51
     Zelfs haar ouders niet.
184. 531506 8:52 - 8:55
     Tegenwoordig spreekt de Minister
     van Gezondheid van Noorwegen

     ¶

185. 534776 8:55 - 8:58
     over de gezondheidszorg voor patiënten.
186. 538680 8:59 - 9:03
     De patiënt moet advies krijgen
     van de arts over wat hij kan doen.
187. 544340 9:04 - 9:06
     Dit duidt op een grote vooruitgang.
188. 546205 9:06 - 9:10
     Maar het legt ook meer
     verantwoordelijkheid bij jou.
189. 549919 9:10 - 9:13
     Jij moet naast de arts gaan zitten
190. 552760 9:13 - 9:15
     en samen met hem beslissen
     welke richting jullie uitgaan.
191. 555427 9:15 - 9:19
     De volgende keer
     dat je in de spreekkamer zit,

     ¶

192. 559007 9:19 - 9:21
     wil ik dat je vraagt:
193. 560920 9:21 - 9:24
     "Dokter, is dit echt noodzakelijk?"
194. 564315 9:24 - 9:27
     In het geval van mijn vrouwelijke patiënt
195. 566648 9:27 - 9:29
     zou het antwoord 'nee' zijn,
196. 568982 9:29 - 9:32
     al zou een operatie wel verdedigbaar zijn.
197. 572165 9:32 - 9:37
     "Dokter, wat zijn de risico's
     die aan deze operatie kleven?"

     ¶

198. 577488 9:37 - 9:43
     Bij vijf tot tien procent van de patiënten
     zullen de pijnklachten verergeren.
199. 583207 9:43 - 9:45
     Bij een tot twee procent van de patiënten
200. 585165 9:45 - 9:48
     zal de wond gaan ontsteken
     of zelfs opnieuw gaan bloeden
201. 588204 9:48 - 9:51
     waardoor nog een operatie nodig is.
202. 592069 9:52 - 9:56
     0,5 procent van de patiënten
     zal permanent schor zijn
203. 595520 9:56 - 9:57
     en een aantal,
     maar nog steeds een aantal
204. 597498 9:57 - 10:02
     zal hun armen of zelfs hun benen
     minder goed kunnen gebruiken.
205. 603163 10:03 - 10:06
     "Dokter, zijn er andere mogelijkheden?"
206. 606131 10:06 - 10:10
     Ja, door een periode
     van rust en fysiotherapie
207. 609533 10:10 - 10:12
     zou je helemaal beter kunnen worden.
208. 613105 10:13 - 10:16
     "En wat gebeurt er
     als ik helemaal niets doe?"
209. 615859 10:16 - 10:17
     Dat raad ik niet aan,
210. 617058 10:17 - 10:20
     maar zelfs dan is er
     een kleine kans dat je beter wordt.
211. 621002 10:21 - 10:22
     Vier vragen.
212. 622780 10:23 - 10:24
     Simpele vragen.
213. 624321 10:24 - 10:29
     Zie deze maar als je nieuwe
     gereedschapskist om ons te helpen.
214. 628702 10:29 - 10:30
     Is dit echt noodzakelijk?
215. 630337 10:30 - 10:32
     Wat zijn de risico's?
216. 632154 10:32 - 10:34
     Zijn er andere mogelijkheden?
217. 633734 10:34 - 10:37
     Wat gebeurt er als ik niets doe?
218. 637334 10:37 - 10:41
     Stel deze vragen als je arts
     een MRI wil laten maken,
219. 641405 10:41 - 10:44
     als hij antibiotica voorschrijft
220. 643722 10:44 - 10:46
     of een operatie voorstelt.
221. 646282 10:46 - 10:48
     We weten dankzij onderzoek

     ¶

222. 648014 10:48 - 10:51
     dat een op de vijf van jullie, 20 procent,
223. 651228 10:51 - 10:54
     je mening daardoor aan zal aanpassen.
224. 654624 10:55 - 10:58
     Daardoor wordt je leven niet alleen
225. 657990 10:58 - 11:02
     een heel stuk makkelijker
     en waarschijnlijk zelfs beter,
226. 661576 11:02 - 11:04
     maar de hele gezondheidszorg
227. 663556 11:04 - 11:07
     zal baat hebben bij jouw beslissing.
228. 667354 11:07 - 11:09
     Dank je wel.

     ¶

229. 668560 11:09 - 11:12
     (Applaus)

     ¶