Bir mimarın ABD-Meksika sınır duvarını yıkıcı bir şekilde yeniden hayal etmesi
-
0:01 - 0:06Harita üzerine çizgi çizmek gibi
basit bir eylemin -
0:06 - 0:08dünyayı görüş ve deneyimleyişimizi
değiştirebilmesi, -
0:10 - 0:12çizgiler ve sınırlar arasındaki
o alanların -
0:12 - 0:15mekânlar haline gelmesi
büyüleyici değil mi? -
0:15 - 0:19Dillerin, yemeklerin, müziğin
ve farklı kültürlerden insanların -
0:19 - 0:22bazen güzel bazen vahşiyane,
-
0:22 - 0:28zaman zaman oldukça gülünç biçimde
rastlaştıkları yerler haline gelirler. -
0:28 - 0:31Harita üzerine çekilen o çizgiler,
-
0:31 - 0:34aslında yeryüzünde iz oluşturabilir
-
0:34 - 0:36ve hafızamızda yaralar bırakabilirler.
-
0:37 - 0:39Sınırlara olan ilgim,
-
0:39 - 0:42sınırların mimarisini araştırdığım
sırada oluştu. -
0:43 - 0:48Amerika-Meksika sınır hattındaki
birkaç proje üzerinde çalışıyor, -
0:48 - 0:51yerden alınan topraktan
yapılmış binalar tasarlıyordum. -
0:52 - 0:55Ayrıca, bu alana göçle geldiği
söylenebilecek projeler üzerinde çalıştım. -
0:56 - 0:58''Prada Marfa'' adında, sanatla mimari
arasındaki sınırı aşan -
0:58 - 1:01arazi sanatı heykeli,
bana mimarinin -
1:01 - 1:04siyasal ve kültürel açıdan
oldukça karmaşık fikirlerin -
1:04 - 1:08iletişimini sağlayabileceğini gösterdi.
-
1:08 - 1:12Mimarinin aynı zamanda
hem eleştirel hem de ciddi olabileceğini, -
1:12 - 1:15zengillik ile yoksulluk arasındaki
farklılıkları, -
1:15 - 1:18neyin yerli neyin yabancı olduğunu
gösterebileceğini anlattı. -
1:19 - 1:22Benim de sınır bölgelerinin mimarisine
ilişkin arayışım sırasında -
1:22 - 1:24aklımda bir soru oluştu.
-
1:24 - 1:26Bu duvar bir mimarlık eseri mi?
-
1:27 - 1:32Ben de düşüncelerimi
ve duvarı ziyaretlerimi -
1:32 - 1:36birtakım hatıralar yaratarak
kaydetmeye başladım, -
1:36 - 1:40bizlere duvarı inşa ettiğimiz dönemi
ve bunun o zamanlar -
1:40 - 1:43ne kadar çılgın bir fikir olduğunu
hatırlatması için. -
1:44 - 1:46Sınır oyunları,
-
1:46 - 1:47(Gülüşmeler)
-
1:47 - 1:49kartpostallar,
-
1:50 - 1:53içinde küçük mimari maketler
olan kar küreleri, -
1:54 - 1:59duvara karşı direncin hikâyesini
anlatan haritalar oluşturdum -
1:59 - 2:04ve sınırın yarattığı problemin tasarım
sayesinde çözülebilmesi için -
2:04 - 2:06yollar aramaya başladım.
-
2:07 - 2:09Yani, bu duvar mimari bir eser midir?
-
2:09 - 2:12Tabii ki tasarlanmış bir yapı olup
-
2:12 - 2:15FenceLab adlı bir araştırma
tesisinde tasarlanmıştır. -
2:15 - 2:184.500 kilogramlık yüklerle
doldurulmuş araçları, -
2:18 - 2:20geçirmezliğini test etmek adına
-
2:20 - 2:23saatte 64 km hızla
duvarın üstüne sürmüşlerdi. -
2:23 - 2:26Ancak diğer tarafta devam eden
karşıt bir araştırma vardı. -
2:26 - 2:30Duvara götürülebilecek ve üzerinden
araçların geçmesine izin verecek -
2:30 - 2:32taşınabilir bir köprünün tasarımı.
-
2:32 - 2:34(Gülüşmeler)
-
2:34 - 2:36Her araştırma projesinde olduğu gibi
-
2:36 - 2:39başarılar ve başarısızlıklar var.
-
2:39 - 2:40(Gülüşmeler)
-
2:40 - 2:44Bunlar Ortaçağ'dan kalma tepkiler,
-
2:44 - 2:46açılıp kapanan asma köprü mesela,
-
2:46 - 2:51çünkü duvar kendi başına mimarinin
gizemli ve Ortaçağ'dan kalma bir formu. -
2:52 - 2:57Birtakım kompleks sorunlara karşı
fazla basit bir cevap. -
2:57 - 3:01Birkaç Ortaçağ teknolojisi
duvar süresince türemiş: -
3:02 - 3:05duvarın üstünden marihuana
balyaları atan mancınıklar -
3:05 - 3:06(Gülüşmeler)
-
3:06 - 3:09veya duvarın üzerinden kokain ve eroin
paketleri ateşleyen toplar. -
3:10 - 3:12Ortaçağ zamanlarında
-
3:12 - 3:15hastalıklı, ölü bedenler
-
3:15 - 3:19bazen biyolojik silahların ilkel bir şekli
olarak duvarların üzerinden atılırdı -
3:20 - 3:23ve bugün, insanların göçmenliğin
bir şekli olarak -
3:23 - 3:28duvarların üzerinden
fırlatıldığı düşünülüyor. -
3:29 - 3:30Gülünç bir düşünce.
-
3:31 - 3:37Ama şimdiye kadar duvarın üzerinden
Meksika'dan Amerika'ya atıldığı bilinen -
3:37 - 3:39belgelenmiş tek kişi,
-
3:39 - 3:41bir Amerikan vatandaşıymış.
-
3:41 - 3:47Ona duvarın üzerinden,
60 metre yüksekten atılma izni verilmiş. -
3:47 - 3:49Tabii, pasaportunu elinde
taşıması şartıyla -
3:49 - 3:51(Gülüşmeler)
-
3:51 - 3:54ve o karşı tarafta bulunan bir
filenin içine güvenlice inmiş. -
3:56 - 4:00Fikirlerimde mimar Hassan Fathy'nin
bir sözünden ilham aldım. -
4:00 - 4:06"Mimarlar duvarları değil, duvarların
arasındaki alanları tasarlar." demişti. -
4:06 - 4:09Yani, ben mimarların duvar tasarlaması
gerektiğini düşünmüyorum, -
4:09 - 4:13ama aradaki o alanlara dikkat etmelerinin
-
4:13 - 4:15önemli ve zaruri olduğunu düşünüyorum.
-
4:15 - 4:18Mekânlar ve insanlar için,
-
4:18 - 4:21duvarın tehlikeye attığı alanları
tasarlamalılar. -
4:23 - 4:25İnsanlar şimdiden gerekeni yapıyorlar
-
4:25 - 4:30ve duvarın amacı insanları ayırmak,
birbirlerinden uzak tutmakken -
4:30 - 4:34aslında onları dikkate değer şekillerde
bir araya getiriyor. -
4:34 - 4:38İnsanlar sınırda iki uluslu yoga dersi
gibi etkinlikler düzenliyorlar, -
4:38 - 4:40bölünen insanları bir araya getirmek için.
-
4:40 - 4:42Ben bu poza anıt pozu diyorum.
-
4:42 - 4:43(Gülüşmeler)
-
4:44 - 4:48Daha önce hiç "duvarbol"u
duymuş muydunuz? -
4:48 - 4:49(Gülüşmeler)
-
4:49 - 4:55Bu voleybolun sınır versiyonu
ve 1979'dan beri oynanıyor. -
4:55 - 4:56(Gülüşmeler)
-
4:56 - 4:58ABD-Meksika sınırı boyunca
-
4:58 - 5:00iki uluslu mirası kutlamak için.
-
5:00 - 5:03Bu akla ilginç sorular getiriyor,
değil mi? -
5:03 - 5:05Böyle bir oyun yasal mı?
-
5:06 - 5:10Duvarın üzerinden top atıp tutmak
yasa dışı ticaret midir? -
5:10 - 5:12(Gülüşmeler)
-
5:12 - 5:15Bu voleybolun güzelliği,
-
5:15 - 5:19duvarı sadece kumun üzerindeki
bir çizgi haline getirmesi, -
5:19 - 5:23her iki tarafın zihni, bedeni ve ruhu
tarafından belirlenmiş bir çizgi. -
5:24 - 5:29Ben asıl bu iki taraflı anlaşmaların
-
5:29 - 5:32bölen duvarı indirmek için
gerektiğine inanıyorum. -
5:33 - 5:36Şimdi, duvarın üzerinden
top atmak sorun değil -
5:36 - 5:38ama duvarın üzeriden taş atılması
-
5:38 - 5:41Sınır Devriyesi araçlarına zarar verdi
-
5:41 - 5:45ve Sınır Devriyesi polisleri
yaraladı, -
5:45 - 5:47Amerika tarafından gelen
karşılık ise şiddetli oldu. -
5:47 - 5:51Sınır Devriyesindeki polislerin
duvardan ateş açması -
5:51 - 5:53Meksika tarafından taş
atan insanları öldürdü. -
5:55 - 5:57Sınır Devriyesi'nden
gelen başka bir karşılık, -
5:57 - 6:01kendileri ve araçlarını korumak için
beyzbol saha arkası çiti dikmekti. -
6:02 - 6:05Bu saha arkası çitleri,
yeni duvarların yapımında kullanılan -
6:05 - 6:07kalıcı bir özellik haline geldi.
-
6:07 - 6:10Ben de belki de voleybol gibi
beyzbol da sınırda olan -
6:10 - 6:15kalıcı bir özellik olmalı diye
düşünmeye başladım. -
6:15 - 6:17Bu sayede duvarlar
açılmaya başlayabilir, -
6:17 - 6:20toplumların karşıya geçip
oynamasına izin verebilir. -
6:20 - 6:22Eğer sayı vuruşu yaparlarsa da
-
6:22 - 6:26belki bir Sınır Devriyesi polisi
topu alıp diğer tarafa tekrar atabilir. -
6:28 - 6:32Bir Sınır Devriyesi polisi sadece
birkaç metre ötedeki satıcıdan -
6:32 - 6:35donmuş bir tatlı olan raspado alabilir
-
6:35 - 6:37ve duvar yoluyla para ve
yemek takas edilir. -
6:37 - 6:42Oldukça normal olan bu etkinlik,
haritaya çizilmiş çizgi -
6:42 - 6:46ve birkaç milimetre çelik yüzünden
yasa dışı bir hale geliyor. -
6:47 - 6:50Bu sahne bana bir deyişi hatırlattı.
-
6:50 - 6:52"Eğer ihtiyacın olandan daha
fazlasına sahipsen -
6:52 - 6:55uzun masalar yapmalısın,
yüksek duvarlar değil." -
6:55 - 6:58Bu yüzden ben bu hediyelik eşyayı,
bölünme karşısında paylaşabileceğimiz -
6:58 - 7:00yemekle sohbeti hatırlatması
için yarattım. -
7:02 - 7:05Bir salıncak, birinin girmesi ve
karşı tarafa doğru sallanmasına izin verir -
7:05 - 7:08ta ki yer çekimi onu ülkesine
geri gönderene kadar. -
7:09 - 7:11Sınır ve sınır duvarı
-
7:11 - 7:16bugünlerde bir tür politik bir
tiyatro gibi düşünülüyor, -
7:17 - 7:20yani belki biz de bu tiyatroya
seyirci davet etmeliyiz. -
7:20 - 7:23İnsanların oyuncu ve müzisyenlerle
bir araya gelebilecekleri -
7:24 - 7:26bu iki uluslu tiyatroya.
-
7:27 - 7:30Belki duvar, kocaman bir enstrümandan
başka bir şey değildir. -
7:30 - 7:33Dünyanın en büyük ksilofonu
ve biz bu duvarı -
7:33 - 7:36kitlesel perküsyon hareketleriyle
yıkabiliriz. -
7:36 - 7:37(Gülüşmeler)
-
7:38 - 7:41Ben kafamda iki uluslu
kütüphaneyi canlandırdığımda -
7:41 - 7:44insanların sınır üzerinden
kitap ve bilgi paylaşabileceği -
7:44 - 7:49bir alan hayal etmek istedim.
-
7:49 - 7:52Duvarın kitap rafından başka bir şey
olmadığı bir alan. -
7:52 - 7:55Belki de Meksika ve ABD arasındaki
-
7:55 - 7:58karşılıklı ilişkiyi örnekleyebilecek
en iyi yol -
7:58 - 8:01bir tahterevalli hayal etmektir.
-
8:01 - 8:07Olanların karşı tarafta olacakları
doğrudan etkileyeceği bir tahterevalli. -
8:07 - 8:09Çünkü görüyorsunuz ki sınır kendi başına
-
8:09 - 8:13ABD-Meksika ilişkilerinde hem
sembolik hem de gerçek bir dayanak noktası -
8:13 - 8:17ve iki komşu arasına duvar dikmek
bu ilişkileri yaralar. -
8:18 - 8:22Muhtemelen, "İyi çitler, iyi komşular
yaratır." sözünü hatırlıyorsunuzdur. -
8:22 - 8:26Bu genelde Robert Frost'un "Mending Wall"
şiirinin teması olarak düşünülür. -
8:27 - 8:31Ama şiir aslında duvar dikme
ihtiyacımızı sorgular. -
8:32 - 8:35Aslında insan ilişkilerini
onarmak hakkında. -
8:36 - 8:38İlk dizesi en sevdiğim dize:
-
8:38 - 8:40"Duvarı sevmeyen bir şey var."
-
8:41 - 8:44Çünkü eğer bana göre açık olan
bir şey varsa o da -
8:44 - 8:46duvar tarafından belirlenen
iki taraf yok. -
8:46 - 8:48Bu sadece bölünmüş bir arazi.
-
8:49 - 8:51Bir tarafta şöyle görünebilir.
-
8:51 - 8:55Bir adam arka bahçesinde bir duvar
belirirken çimlerini biçiyor. -
8:55 - 8:58Ama diğer tarafta şöyle görünebilir.
-
8:58 - 9:01Duvar bir kişinin evinin
dördüncü duvarı. -
9:01 - 9:05Ama gerçekte duvar insanların
hayatlarını kesiyor. -
9:06 - 9:09Özel mülkümüzü,
-
9:09 - 9:10kamu arazilerimizi,
-
9:10 - 9:13Yerli Amerikalı topraklarımızı,
şehirlerimizi, -
9:13 - 9:14bir üniversiteyi,
-
9:15 - 9:16mahallelerimizi kesiyor.
-
9:17 - 9:19Ben de çok merak ettim.
-
9:19 - 9:22Eğer duvar bir evi ortasından
kesseydi ne olurdu? -
9:23 - 9:25Zenginlikle fakirliğin farklılığını
hatırlıyor musunuz? -
9:25 - 9:28Sağ tarafta El Paso, Texas'taki bir evin
ortalama büyüklüğü, -
9:28 - 9:31sol taraftaysa Juarez'deki bir evin
ortalama büyüklüğü. -
9:32 - 9:35Burada duvar mutfak masasını
doğrudan ikiye bölüyor. -
9:36 - 9:39Burada da duvar yatak odasında
yatağın üzerinden geçiyor. -
9:40 - 9:43Çünkü ben duvarın sadece yerleri değil,
-
9:43 - 9:46insanları ve aileleri ayırdığını
anlatmak istedim. -
9:46 - 9:48Duvarın talihsiz siyaseti
-
9:48 - 9:52bugün çocukları ailelerinden ayırıyor.
-
9:53 - 9:55Bu bilindik trafik işaretine
aşina olabilirsiniz. -
9:55 - 9:57Yerli bir eski asker
-
9:57 - 10:01ve Kaliforniya Ulaştırma Departmanı'nda
çalışan bir grafik tasarımcı olan -
10:01 - 10:04John Hood tarafından tasarlanmıştı.
-
10:04 - 10:08Ona, karayolunda mahsur kalan göçmenlerin
-
10:08 - 10:11yolun karşısına koşabileceği
konusunda motorcuları uyaracak -
10:11 - 10:13bir levha tasarlama görevi verilmişti.
-
10:14 - 10:20Hood, günümüzdeki göçmenleri Uzun Yürüyüş
sırasındaki Navajo'lularla bağdaştırıyor. -
10:22 - 10:24Bu gerçekten tasarım aktivizminin
mükemmel bir örneği. -
10:26 - 10:27O çok dikkatliydi,
-
10:27 - 10:31mesela iki atkuyruğu olan
küçük bir kızı kullanırken. -
10:31 - 10:35Çünkü motorcuların en çok onunla
empati kurabileceğini düşündü. -
10:35 - 10:39İnsan hakları lideri
Cesar Chavez'in silüetini -
10:39 - 10:41babanın başını yaratırken kullandı.
-
10:42 - 10:46Ben bu işaretin harikuladeliğini
kullanarak -
10:46 - 10:49çocukların sınırda ailelerinden
ayırılmalarına dikkat çekmek istedim. -
10:49 - 10:51Çok basit bir harekette bulundum.
-
10:51 - 10:53Aileleri birbirleriyle yüz yüze getirdim.
-
10:54 - 10:55Bu son haftalarda
-
10:55 - 10:58o levhayı karayoluna tekrar getirme
şansı elde ettim. -
10:58 - 11:00Bir hikâye anlatmak için,
-
11:00 - 11:03onarmamız gereken ilişkileri
-
11:04 - 11:06ve bölünmüş değil
yeniden birleşmiş devletleri -
11:06 - 11:09tasarlamamız gerektiğini
hatırlatan bir hikâye. -
11:10 - 11:11Teşekkürler.
-
11:11 - 11:15(Alkışlar)
- Title:
- Bir mimarın ABD-Meksika sınır duvarını yıkıcı bir şekilde yeniden hayal etmesi
- Speaker:
- Ronald Rael
- Description:
-
Sınır nedir? Harita üzerinde bir çizgi, kültürlerin güzelce, bazen şiddetle ve ara sıra da saçma şekilde karıştığı ve birleştiği bir yer. Ya bir sınır duvarı? Mimar Ronald Rael, bir dizi karmaşık soruna oldukça basit bir cevap olarak tanımlıyor. Hareketli, görsel içerikli bu konuşmasında Rael, Amerika Birleşik Devletleri ile Meksika'yı bölen fiziki engeli yeniden hayal ediyor -sınır bölgelerinden ilham alan eleştirel, önemli sanat eserlerini paylaşarak bize sınırın haberlerde görmediğimiz halini gösteriyor. Rael, “Bir duvarın tanımladığı iki taraf yoktur. Bu, bölünmüş tek bir manzaradır.” diyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:28
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Merve Kılıç accepted Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Merve Kılıç edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Defne Kutay edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall | ||
Defne Kutay edited Turkish subtitles for An architect's subversive reimagining of the US-Mexico border wall |