Return to Video

Wat als je plastic in baar geld zou kunnen veranderen?

  • 0:01 - 0:03
    We hebben het helemaal verkeerd.
  • 0:04 - 0:06
    Iedereen.
  • 0:06 - 0:08
    We hebben het helemaal verkeerd.
  • 0:09 - 0:11
    Het laatste wat we moeten doen,
  • 0:12 - 0:13
    is de oceaan opruimen.
  • 0:14 - 0:15
    Het allerlaatste.
  • 0:16 - 0:19
    Ja, een vuilniswagen vol plastic
  • 0:20 - 0:21
    gaat de oceaan in,
  • 0:22 - 0:23
    elke minuut
  • 0:24 - 0:26
    van elk uur van elke dag.
  • 0:27 - 0:29
    Talloze vogels en dieren
  • 0:29 - 0:32
    sterven door dat plastic.
  • 0:34 - 0:38
    We ervaren het snelste
    tempo van uitsterven ooit
  • 0:38 - 0:40
    en plastic vind je in de voedselketen.
  • 0:42 - 0:44
    En toch beweer ik hier:
  • 0:44 - 0:46
    het laatste wat we moeten doen,
  • 0:47 - 0:48
    is de oceaan opruimen.
  • 0:49 - 0:51
    Het allerlaatste.
  • 0:54 - 0:55
    Je komt de keuken in,
  • 0:56 - 0:58
    de wastafel loopt over,
  • 0:59 - 1:01
    water op de vloer,
  • 1:01 - 1:02
    de wanden worden nat,
  • 1:03 - 1:05
    nu snel denken, je gaat in paniek raken;
  • 1:05 - 1:08
    je hebt een emmer, een dweil of een pomp.
  • 1:08 - 1:10
    Wat doe je eerst?
  • 1:12 - 1:14
    Waarom niet eerst de kraan dichtdraaien?
  • 1:15 - 1:17
    Het zou zinloos zijn om te gaan dweilen,
  • 1:17 - 1:19
    pompen of het water opscheppen
  • 1:19 - 1:22
    als we niet eerst de kraan dichtdraaien.
  • 1:24 - 1:26
    Waarom doen we hetzelfde
    niet voor de oceaan?
  • 1:27 - 1:29
    Zelfs als het Ocean Cleanup-project,
  • 1:32 - 1:34
    recycling programma’s voor strandplastic
  • 1:36 - 1:37
    of elk goedbedoelend
  • 1:38 - 1:41
    bedrijf voor oceaanplastic
  • 1:41 - 1:43
    honderd procent succesvol was,
  • 1:45 - 1:47
    zou het nog te weinig en te laat zijn.
  • 1:49 - 1:53
    We gaan naar meer dan 300 miljoen ton
  • 1:54 - 1:56
    productie van plastic dit jaar.
  • 1:57 - 1:59
    Ongeveer acht miljoen ton
  • 2:01 - 2:03
    rept zich naar de oceaan
  • 2:03 - 2:07
    om zich te voegen bij de naar schatting
    150 miljoen ton die er al is.
  • 2:10 - 2:12
    Naar verluidt is 80 %
    van het oceaanplastic
  • 2:14 - 2:18
    afkomstig uit de landen
    met extreme armoede.
  • 2:19 - 2:22
    Als je in de greep van armoede leeft,
  • 2:23 - 2:26
    altijd bezorgd om voedsel
  • 2:27 - 2:28
    of onderdak
  • 2:29 - 2:30
    of een gevoel van veiligheid,
  • 2:32 - 2:33
    dan is recycling
  • 2:33 - 2:36
    het laatste van je zorgen.
  • 2:38 - 2:41
    En net daarom
  • 2:42 - 2:45
    heb ik de Plastic Bank opgericht.
  • 2:46 - 2:48
    We zijn 's werelds
    grootste keten van winkels
  • 2:49 - 2:50
    voor de extreem armen,
  • 2:52 - 2:55
    waar alles in de winkel
    kan worden gekocht
  • 2:55 - 2:57
    met plasticafval.
  • 2:58 - 2:59
    Alles.
  • 3:00 - 3:01
    Schoolgeld.
  • 3:02 - 3:03
    Medische verzekering.
  • 3:04 - 3:06
    Wifi, mobiele telefoon-minuten, elektra,
  • 3:06 - 3:09
    duurzame kookbrandstof,
    efficiënte kachels.
  • 3:11 - 3:14
    Daaraan willen we alles toevoegen
  • 3:14 - 3:17
    wat de wereld nodig heeft
    en zich niet kan veroorloven.
  • 3:20 - 3:23
    Onze keten van winkels in Haïti
    zijn eerder buurthuizen,
  • 3:26 - 3:28
    waar een van onze verzamelaars,
  • 3:28 - 3:29
    Lisa Nasis,
  • 3:32 - 3:34
    geld kan verdienen
  • 3:34 - 3:36
    door van deur tot deur
    materiaal op te halen,
  • 3:38 - 3:39
    in de straten,
  • 3:39 - 3:41
    in handelszaken.
  • 3:42 - 3:46
    Aan het eind van haar dag
    brengt ze het naar ons,
  • 3:46 - 3:49
    we wegen het, controleren de kwaliteit,
  • 3:49 - 3:52
    en storten de waarde
    ervan op haar rekening.
  • 3:56 - 3:58
    Lisa heeft nu een stabiele,
  • 3:58 - 4:01
    betrouwbare bron van inkomsten.
  • 4:03 - 4:06
    En die waarde storten we voor haar
    op een onlinerekening.
  • 4:08 - 4:11
    Omdat het een spaarrekening is,
    wordt het een troef
  • 4:11 - 4:13
    waardoor ze kan gaan lenen.
  • 4:14 - 4:15
    En omdat het online is,
  • 4:17 - 4:19
    heeft ze beveiliging tegen diefstal,
  • 4:21 - 4:23
    en wat nog belangrijker is:
  • 4:23 - 4:26
    ze heeft een nieuw gevoel van eigenwaarde.
  • 4:26 - 4:27
    Zelfs het plastic
  • 4:28 - 4:30
    krijgt een nieuwe waarde.
  • 4:34 - 4:35
    Hm.
  • 4:37 - 4:39
    Aan het plastic dat we verzamelen,
  • 4:40 - 4:41
    voegen we waarde toe,
  • 4:45 - 4:46
    wij sorteren het,
  • 4:46 - 4:47
    we verwijderen labels,
  • 4:48 - 4:49
    we verwijderen doppen.
  • 4:52 - 4:54
    Ofwel versnipperen we het
  • 4:55 - 4:57
    of we verpakken het in balen
    klaar voor de export.
  • 5:00 - 5:04
    Het is niet anders dan lopen
    over velden van diamanten.
  • 5:05 - 5:08
    Als Lisa over velden van diamanten liep,
  • 5:08 - 5:10
    maar er was geen winkel, geen bank,
  • 5:10 - 5:14
    geen manier om de diamanten te gebruiken,
    geen manier om ze om te wisselen,
  • 5:14 - 5:15
    zouden ze ook waardeloos zijn.
  • 5:18 - 5:20
    Lisa werd weduwe
  • 5:20 - 5:22
    na de aardbeving van 2010 in Haïti
  • 5:24 - 5:25
    en dakloos zonder inkomen.
  • 5:25 - 5:27
    Door dit programma
  • 5:28 - 5:31
    kan Lisa zich voor haar twee dochters
  • 5:31 - 5:33
    schoolgeld en uniformen veroorloven.
  • 5:35 - 5:36
    Nu, dat plastic
  • 5:37 - 5:38
    verkopen we.
  • 5:41 - 5:44
    Wij verkopen het aan
    leveranciers van grote merken,
  • 5:44 - 5:46
    zoals Marks and Spencer,
  • 5:46 - 5:49
    die het op zich namen om sociaal plastic
  • 5:49 - 5:51
    in hun producten te gebruiken.
  • 5:53 - 5:54
    Of zoals Henkel,
  • 5:54 - 5:56
    het Duitse bedrijf
    voor consumentengoederen,
  • 5:58 - 6:01
    dat sociaal plastic rechtstreeks
    in hun productie gebruikt.
  • 6:01 - 6:03
    We hebben de lus
  • 6:04 - 6:06
    in de circulaire economie gesloten.
  • 6:08 - 6:10
    Koop nu shampoo
  • 6:11 - 6:12
    of wasmiddel
  • 6:13 - 6:15
    in sociaal plastic-verpakkingen
  • 6:16 - 6:18
    en je draagt indirect bij
  • 6:18 - 6:22
    aan de extractie van plastic
    uit in zee uitmondende waterwegen
  • 6:22 - 6:24
    en aan het verlichten van de armoede
  • 6:24 - 6:25
    op hetzelfde moment.
  • 6:27 - 6:29
    Dat model is
  • 6:29 - 6:31
    volledig repliceerbaar.
  • 6:32 - 6:34
    In São Paulo
  • 6:35 - 6:36
    moedigt een kerk parochianen aan
  • 6:36 - 6:39
    om op zondag niet alleen
    offergaven aan te bieden,
  • 6:39 - 6:40
    maar ook gerecycleerd materiaal.
  • 6:42 - 6:44
    We koppelen de kerk aan de armen.
  • 6:44 - 6:46
    Of, zo geloof ik nog krachtiger,
  • 6:46 - 6:50
    we zouden een moskee in Londen kunnen
    koppelen aan een verarmde kerk in Caïro.
  • 6:51 - 6:52
    Of zoals in Vancouver:
  • 6:53 - 6:55
    met een leeggoedprogramma
  • 6:55 - 6:57
    kan elk individu
  • 6:57 - 6:59
    of elke groep
  • 6:59 - 7:01
    hun terugbetaalbaar,
  • 7:01 - 7:03
    recycleerbaar leeggoed terugbrengen,
  • 7:03 - 7:05
    en in plaats van het geld op te nemen,
  • 7:06 - 7:08
    kunnen ze die waarde storten
  • 7:08 - 7:11
    op de rekening van de armen in de wereld.
  • 7:13 - 7:15
    We kunnen ons recycleren nu gebruiken
  • 7:15 - 7:17
    om recycleerders te helpen en te creëren.
  • 7:19 - 7:21
    Eén thuis gedeponeerde fles
  • 7:21 - 7:24
    kan helpen om er honderden
    over de hele wereld op te halen.
  • 7:25 - 7:27
    Of, zoals Shell,
  • 7:28 - 7:29
    het energiebedrijf,
  • 7:30 - 7:33
    dat in ons 'plasticneutraal'
    programma investeerde.
  • 7:33 - 7:36
    Plasticneutraal is zoals koolstofneutraal.
  • 7:37 - 7:41
    Maar plasticneutraliteit investeert
    in recycling infrastructuur
  • 7:41 - 7:42
    waar het nog niet bestaat.
  • 7:43 - 7:46
    Het biedt een stimulans aan de armen
  • 7:46 - 7:48
    door middel van een prijsverhoging.
  • 7:49 - 7:50
    Of --
  • 7:50 - 7:52
    als in de sloppenwijken van Manilla,
  • 7:53 - 7:55
    waar de kleinste markt
  • 7:57 - 7:59
    met een eenvoudige
    weegschaal en een telefoon
  • 8:00 - 8:02
    nu sociaal plastic kan aanvaarden
  • 8:02 - 8:04
    als een nieuwe vorm
    van betalen per gewicht,
  • 8:05 - 8:07
    waardoor ze meer mensen dienen
  • 8:09 - 8:11
    en ze hun eigen grotere
    sociale impact krijgen.
  • 8:13 - 8:15
    De achterliggende gedachte
  • 8:17 - 8:19
    is dat sociaal plastic
  • 8:20 - 8:21
    geld is.
  • 8:22 - 8:24
    Sociaal plastic is geld,
  • 8:25 - 8:29
    een wereldwijd herkenbare en
    verhandelbare valuta die bij gebruik
  • 8:29 - 8:31
    armoede verlicht
  • 8:31 - 8:33
    en tegelijkertijd het milieu opschoont.
  • 8:36 - 8:37
    Het is niet alleen plastic.
  • 8:38 - 8:41
    Het is geen gerecycleerd plastic,
    het is sociaal plastic,
  • 8:42 - 8:44
    een materiaal waarvan de waarde
    wordt overgebracht
  • 8:44 - 8:47
    door de levens van de mensen
    die het ontmoet,
  • 8:47 - 8:49
    rijk en arm.
  • 8:52 - 8:54
    Mensen produceerden
  • 8:54 - 8:57
    meer dan 8 biljoen kilo plastic,
  • 8:57 - 9:00
    het grootste deel ervan
    nog steeds aanwezig als afval.
  • 9:00 - 9:02
    Acht biljoen kilo.
  • 9:02 - 9:04
    Aan ongeveer 50 cent per kilo komen we
  • 9:05 - 9:10
    aan een dollarwaarde van vier biljoen.
  • 9:12 - 9:14
    Ik zie sociaal plastic
  • 9:14 - 9:16
    als de bitcoin voor de aarde --
  • 9:17 - 9:18
    (Gelach)
  • 9:18 - 9:20
    en beschikbaar voor iedereen.
  • 9:26 - 9:29
    Nu wordt het hele ecosysteem
    beheerd en ondersteund
  • 9:29 - 9:31
    via een online bankingplatform
  • 9:32 - 9:36
    dat wereldwijd voor een veilige,
    authentieke waardeoverdracht zorgt.
  • 9:37 - 9:41
    Je kunt nu je herbruikbare materialen
    in Vancouver of Berlijn deponeren
  • 9:41 - 9:45
    en een familie zou er bakstenen
    of telefoneer-minuten voor kunnen krijgen
  • 9:45 - 9:47
    in de sloppenwijken van Manilla.
  • 9:47 - 9:49
    Of Lisa zou gerecycleerd materiaal
  • 9:50 - 9:53
    in een centrum in Port-au-Prince
    kunnen deponeren
  • 9:53 - 9:56
    en haar moeder zou kookbrandstof of geld
  • 9:56 - 9:57
    in heel de stad kunnen opnemen.
  • 9:59 - 10:01
    De app voegt er beloningen,
  • 10:02 - 10:03
    stimulansen,
  • 10:04 - 10:05
    samen aankopen
  • 10:06 - 10:08
    en gebruikersbeoordelingen aan toe.
  • 10:09 - 10:10
    We maakten van recycling een game.
  • 10:11 - 10:14
    We voegen plezier en formaliteit toe
  • 10:15 - 10:16
    aan een informele sector.
  • 10:19 - 10:21
    We zijn actief in Haïti en de Filippijnen.
  • 10:23 - 10:27
    We hebben personeel en partners
    voor Brazilië geselecteerd.
  • 10:27 - 10:30
    Dit jaar leggen we ons toe
    op India en Ethiopië.
  • 10:32 - 10:34
    We verzamelen honderden
  • 10:35 - 10:37
    en honderden tonnen materiaal.
  • 10:37 - 10:40
    We blijven partners toevoegen
  • 10:40 - 10:41
    en klanten
  • 10:43 - 10:46
    en verhogen elke dag
    onze inzamelingvolumes.
  • 10:47 - 10:49
    Als gevolg van ons programma met Henkel
  • 10:50 - 10:54
    hebben ze zich ertoe verbonden
    om per jaar meer dan 100 miljoen kilogram
  • 10:54 - 10:57
    van het materiaal te gebruiken.
  • 10:59 - 11:01
    Dat alleen al zal
    honderden miljoenen dollars
  • 11:01 - 11:03
    opbrengen voor de armen
  • 11:03 - 11:05
    in de opkomende economieën.
  • 11:09 - 11:10
    En nu
  • 11:11 - 11:12
    kunnen we allemaal
  • 11:13 - 11:15
    een deel van de oplossing
  • 11:16 - 11:17
    en niet van de vervuiling zijn.
  • 11:19 - 11:23
    En dus, oké, het reinigen van
    de oceaan is misschien [niet] zinloos.
  • 11:23 - 11:25
    Het zou kunnen.
  • 11:26 - 11:28
    Maar het voorkomen van oceaanplastic
  • 11:29 - 11:31
    zou de beste kans
    voor de mensheid kunnen zijn.
  • 11:33 - 11:34
    Dank je.
  • 11:34 - 11:38
    (Applaus)
Title:
Wat als je plastic in baar geld zou kunnen veranderen?
Speaker:
David Katz
Description:

Kunnen we het probleem van plasticvervuiling in de oceaan oplossen en tegelijk extreme armoede beëindigen? Dat is het ambitieuze doel van The Plastic Bank: een wereldwijde winkelketen waar alles van schoolonderwijs tot kookbrandstof en meer te koop is in ruil voor plasticafval -- dat vervolgens wordt gesorteerd, versnipperd en verkocht aan merken die 'sociaal plastic' hergebruiken in hun producten. Luister naar David Katz voor meer informatie over deze stap naar het sluiten van de cirkel in de circulaire economie. "Het voorkomen van oceaanplastic zou de grootste kans voor de mensheid kunnen zijn", zegt Katz.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:53

Dutch subtitles

Revisions