Return to Video

Wat komt er kijken bij het lanceren van een telescoop

  • 0:01 - 0:04
    Ik ben een astronoom die telescopen bouwt.
  • 0:05 - 0:09
    Ik bouw telescopen
    ten eerste omdat ze geweldig zijn.
  • 0:09 - 0:11
    Maar ten tweede omdat ik denk
  • 0:11 - 0:15
    dat als je iets nieuws
    wil ontdekken over het heelal,
  • 0:15 - 0:17
    je naar het heelal moet kijken
  • 0:17 - 0:18
    op een nieuwe manier.
  • 0:18 - 0:20
    Nieuwe technologieën in de astronomie --
  • 0:20 - 0:24
    dingen zoals lenzen, fotografische platen,
  • 0:24 - 0:26
    helemaal tot aan ruimtetelescopen --
  • 0:26 - 0:29
    gaven ons nieuwe manieren
    om het universum te zien
  • 0:29 - 0:33
    en leidden tot een nieuw begrip
    van onze plaats erin.
  • 0:35 - 0:37
    Maar die ontdekkingen hebben een prijs.
  • 0:37 - 0:41
    Het kostte duizenden mensen 44 jaar
  • 0:41 - 0:45
    om de Hubble Space Telescope van een idee
    om te zetten naar een ding in de ruimte.
  • 0:45 - 0:47
    Het kost tijd,
  • 0:47 - 0:49
    je moet tegen mislukking kunnen,
  • 0:49 - 0:53
    mensen moeten er elke dag weer
    voor kiezen om niet op te geven.
  • 0:54 - 0:57
    Ik weet hoe moeilijk die keuze is
    omdat ik het zelf beleef.
  • 0:57 - 1:02
    De realiteit van mijn werk is
    dat ik bijna de hele tijd faal
  • 1:02 - 1:03
    en ik toch blijf doorgaan,
  • 1:03 - 1:06
    want zo worden telescopen gebouwd.
  • 1:07 - 1:09
    De telescoop die ik hielp bouwen
  • 1:09 - 1:14
    heet de ‘Faint Intergalactic-medium
    Red-shifted Emission Balloon’.
  • 1:14 - 1:15
    Dat is een mondvol
  • 1:15 - 1:17
    en daarom we noemen hem ‘FIREBall’.
  • 1:17 - 1:21
    Wees gerust, hij gaat aan het einde
    van dit verhaal niet ontploffen.
  • 1:22 - 1:25
    Ik heb meer dan 10 jaar
    aan FIREBall gewerkt
  • 1:25 - 1:27
    en leid nu het team
    van de ongelooflijke mensen
  • 1:27 - 1:28
    die hem bouwden.
  • 1:28 - 1:29
    FIREBall is ontworpen
  • 1:29 - 1:33
    voor het observeren van zo'n beetje
    de vaagste structuren die we kennen:
  • 1:33 - 1:36
    reusachtige wolken van waterstofgas.
  • 1:36 - 1:38
    Deze wolken zijn enorm.
  • 1:38 - 1:40
    Groter dan wat je je kunt voorstellen.
  • 1:40 - 1:42
    Het zijn reusachtige wolken van waterstof
  • 1:42 - 1:46
    waarvan we denken
    dat ze in en uit sterrenstelsels stromen.
  • 1:46 - 1:47
    Ik werk aan FIREBall,
  • 1:47 - 1:51
    omdat ik ons beeld
    van het universum wil uitbreiden
  • 1:51 - 1:54
    van een met slechts licht van sterren
  • 1:54 - 1:59
    naar een waarin we elke atoomsoort
    die bestaat kunnen zien en meten.
  • 2:00 - 2:01
    Dat is alles wat ik wil doen.
  • 2:01 - 2:03
    (Gelach)
  • 2:03 - 2:05
    Maar ten minste enkele
    van die atomen observeren
  • 2:05 - 2:07
    is van cruciaal belang
  • 2:07 - 2:10
    voor ons begrip van waarom
    sterrenstelsels zijn zoals ze zijn.
  • 2:10 - 2:11
    Ik wil weten
  • 2:11 - 2:15
    hoe waterstofgas in een sterrenstelsel
    geraakt en een ster creëert.
  • 2:16 - 2:19
    Mijn werk aan FIREBall begon in 2008.
  • 2:19 - 2:21
    Ik werkte niet aan de telescoop,
    maar aan de lichtsensor,
  • 2:21 - 2:24
    het hart van elke telescoop.
  • 2:24 - 2:27
    Deze nieuwe sensor werd ontwikkeld
    door een team dat ik vervoegde
  • 2:27 - 2:29
    bij NASA's Jet Propulsion Laboratory.
  • 2:30 - 2:34
    Ons doel was om te bewijzen
    dat deze sensor echt goed zou werken
  • 2:34 - 2:36
    om waterstofgas te detecteren.
  • 2:37 - 2:38
    Terwijl ik hieraan werkte,
  • 2:38 - 2:44
    vernielde ik een aantal zeer,
    zeer, zeer dure sensors
  • 2:45 - 2:47
    voordat ik doorhad
    dat de machine die ik gebruikte
  • 2:47 - 2:51
    een plasma creëerde dat
    elk elektrisch onderdeel erin kortsloot.
  • 2:51 - 2:54
    Een andere machine
    gaf weer andere problemen
  • 2:54 - 2:56
    en het duurde jaren
    om het goed te krijgen.
  • 2:56 - 2:59
    Maar toen die eerste sensor werkte,
  • 2:59 - 3:01
    was het fantastisch.
  • 3:01 - 3:05
    Onze sensoren zijn nu tien keer beter
    dan de vorige stand van de techniek
  • 3:05 - 3:08
    en komen in allerlei
    nieuwe telescopen te zitten.
  • 3:08 - 3:11
    Onze sensoren geven ons een nieuwe manier
  • 3:11 - 3:13
    om het heelal
    en onze plaats erin te bekijken.
  • 3:14 - 3:16
    Dus, sensoren klaar,
  • 3:16 - 3:17
    tijd om een telescoop te bouwen.
  • 3:17 - 3:21
    De FIREBall is een rare telescoop,
  • 3:21 - 3:24
    omdat hij zich noch in de ruimte,
    noch op de grond bevindt.
  • 3:24 - 3:28
    Hij hangt aan een kabel
    van een reusachtige ballon
  • 3:28 - 3:31
    en observeert slechts één nacht
  • 3:31 - 3:33
    op 40.000 meter hoogte in de stratosfeer,
  • 3:33 - 3:36
    aan de rand van de ruimte.
  • 3:36 - 3:39
    Deels omdat het aan de rand van de ruimte
  • 3:39 - 3:41
    veel goedkoper is
    dan in de werkelijke ruimte.
  • 3:41 - 3:42
    (Gelach)
  • 3:42 - 3:46
    Bij de bouw kregen we, uiteraard,
    nog meer tegenvallers:
  • 3:47 - 3:48
    mislukte spiegels,
  • 3:48 - 3:51
    gekraste spiegels die opnieuw
    moesten worden gemaakt;
  • 3:51 - 3:52
    storingen in het koelsysteem,
  • 3:52 - 3:55
    een compleet systeem dat opnieuw
    moest gemaakt worden;
  • 3:55 - 4:01
    kalibratiemislukkingen, we deden testen
    opnieuw en opnieuw en opnieuw en opnieuw.
  • 4:01 - 4:04
    Mislukkingen wanneer je
    ze letterlijk het minst verwacht:
  • 4:04 - 4:07
    ooit streek een schattig,
    maar heel boos valkje
  • 4:07 - 4:09
    neer op onze spectrograaftank.
  • 4:09 - 4:10
    (Gelach)
  • 4:10 - 4:12
    Hoewel het, om eerlijk te zijn,
  • 4:12 - 4:14
    de mooiste dag was
    in de loop van dit project.
  • 4:14 - 4:15
    (Gelach)
  • 4:15 - 4:18
    Ik vond dat valkje echt leuk.
  • 4:18 - 4:20
    Maar na herstel van de schade door de valk
  • 4:20 - 4:21
    bouwden we het af
  • 4:21 - 4:24
    voor een lanceringspoging
    in augustus 2017 --
  • 4:24 - 4:26
    wat weer eens niet lukte,
  • 4:26 - 4:31
    door zes weken van aanhoudende regen
    in de woestijn van New Mexico.
  • 4:31 - 4:33
    (Gelach)
  • 4:33 - 4:35
    Met de moed in de schoenen kwamen we terug
  • 4:35 - 4:38
    in Augustus 2018, jaar 10.
  • 4:38 - 4:41
    Op de ochtend van 22 september ...
  • 4:45 - 4:47
    ... lanceerden we eindelijk de telescoop.
  • 4:48 - 4:50
    (Applaus)
  • 4:52 - 4:57
    Ik stak zoveel van mezelf
    -- mijn hele leven -- in dit project
  • 4:57 - 5:00
    en ik kan nog steeds
    niet geloven dat het gebeurde.
  • 5:01 - 5:04
    Ik heb hier deze foto, op die dag
    rond zonsondergang genomen,
  • 5:04 - 5:07
    van onze ballon,
  • 5:07 - 5:09
    met FIREBall eraan hangend
  • 5:09 - 5:10
    en de bijna volle maan.
  • 5:10 - 5:11
    Ik houd van dit beeld.
  • 5:11 - 5:14
    God, wat hou ik ervan.
  • 5:15 - 5:16
    Maar als ik ernaar kijk,
  • 5:16 - 5:18
    ga ik bijna huilen,
  • 5:19 - 5:23
    want wanneer ze volledig zijn opgeblazen,
    zijn deze ballonnen bolvormig,
  • 5:23 - 5:25
    en deze is dat niet.
  • 5:25 - 5:27
    Hij is traanvormig.
  • 5:27 - 5:30
    Omdat er een gat in zit.
  • 5:31 - 5:33
    Soms mislukken ballonnen ook.
  • 5:34 - 5:36
    FIREBall crashte
    in de woestijn van New Mexico,
  • 5:36 - 5:39
    en we liepen de gegevens mis
    die we wilden hebben.
  • 5:39 - 5:42
    Aan het eind van die dag, dacht ik:
  • 5:42 - 5:44
    "Waarom doe ik dit?"
  • 5:46 - 5:49
    Ik heb daar sinds die dag
    veel over nagedacht.
  • 5:49 - 5:53
    Ik besefte dat mijn werk
    vol zat met dingen
  • 5:53 - 5:55
    die breken en falen,
  • 5:55 - 5:58
    die we niet begrijpen en die falen,
  • 5:58 - 6:00
    waar we de eerste keer gewoon fout zaten
  • 6:00 - 6:01
    waardoor het mislukt.
  • 6:02 - 6:04
    Ik denk aan de duizenden mensen
    die de Hubble bouwden
  • 6:04 - 6:06
    en hoeveel fouten ze moesten verwerken.
  • 6:06 - 6:09
    Er waren talloze mislukkingen,
    hartverscheurende mislukkingen,
  • 6:09 - 6:11
    zelfs wanneer hij al in de ruimte was.
  • 6:11 - 6:15
    Maar geen van die mislukkingen
    waren voor hen een reden om op te geven.
  • 6:15 - 6:17
    Ik denk over mijn liefde voor mijn werk.
  • 6:17 - 6:20
    Ik wil weten wat er
    gebeurt in het universum.
  • 6:20 - 6:22
    Jullie willen ook weten
    wat er gebeurt in het universum.
  • 6:22 - 6:25
    Ik wil weten wat er aan de hand is
    met die waterstof.
  • 6:26 - 6:29
    Dus realiseerde ik me
    dat ontdekking meestal een proces is
  • 6:29 - 6:31
    van dingen vinden die niet werken,
  • 6:31 - 6:33
    en dat falen onvermijdelijk is
  • 6:33 - 6:35
    als je de grenzen van de kennis verlegt.
  • 6:35 - 6:37
    En dat is wat ik wil doen.
  • 6:37 - 6:39
    Dus kies ik ervoor om door te gaan.
  • 6:40 - 6:42
    Ons team gaat doen
  • 6:42 - 6:46
    wat iedereen die ooit iets heeft gebouwd
    voor ons heeft gedaan:
  • 6:46 - 6:47
    we gaan het opnieuw proberen,
  • 6:47 - 6:48
    in 2020.
  • 6:49 - 6:54
    Het voelt vandaag misschien aan
    als een mislukking -- dat doet het echt --
  • 6:54 - 6:56
    maar het gaat
    alleen een mislukking blijven
  • 6:56 - 6:58
    als ik zou opgeven.
  • 6:58 - 6:59
    Dank u zeer.
  • 6:59 - 7:02
    [Applaus]
Title:
Wat komt er kijken bij het lanceren van een telescoop
Speaker:
Erika Hamden
Description:

TED Fellow en astronoom Erika Hamden leidt het team dat FIREBall bouwt, een telescoop die aan een gigantische ballon hangt aan de rand van de ruimte en naar aanwijzingen zoekt over hoe sterren ontstaan. Ze neemt ons mee op avontuur, een decennialange reis om de telescoop van een idee tot een ding in een baan in de ruimte te krijgen -- en laat zien hoe falen onvermijdelijk is wanneer je de grenzen van de kennis wil verleggen.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:18

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.