Showing Revision 12 created 11/19/2019 by Cihan Ekmekçi.

1. Title:
   Hip-Hop & Shakespeare?: Akala TEDxAldeburgh'da.
2. Description:

   Hip hop sanatçısı Akala bir plak şirketi sahibi ve rap/rock/electro-punk'ı güçlü sözsel hikaye anlamıyla birleştiren bir sosyal girişimci. Bu konuşmada, Akala Shakespeare, Hip-Hop ve dil ile onun gücü etrafındaki daha geniş bir kültürel tartışma arasındaki bağlantıları kanıtlıyor ve bunları keşfe çıkıyor.

3. 5306 0:05 - 0:07
   Tünaydın hanımlar ve beyler.
4. 6946 0:07 - 0:11
   Saati sıfırlayabilir misiniz?
   Şu an dört dakikayı gösteriyor,
5. 10870 0:11 - 0:13
   sanırım son konuşmadan kalmış... Harika!
6. 12963 0:13 - 0:15
   Pekâlâ! Benim adım Akala,
7. 14732 0:15 - 0:17
   Hip Hop Shakespeare Topluluğu'ndanım.
8. 16616 0:17 - 0:19
   Çalışmamızın felsefesine, anlamına,
9. 19138 0:19 - 0:22
   arkasındaki amaca değinmeden önce
   
10. 21720 0:22 - 0:24
    sizi ufak bir sınava davet edeceğim.
11. 24099 0:24 - 0:26
    Bu sınavı birkaç kez yaptık,
12. 26178 0:26 - 0:28
    bunu sınavdan sonra konuşuruz.
13. 27617 0:28 - 0:31
    Size bazı alıntılar söyleyeceğim.
14. 30538 0:31 - 0:34
    Sevdiğim hip hop şarkıları
    ya da sevdiğim Shakespeare oyunları
15. 34177 0:34 - 0:37
    veya şiirleri arasından seçilen
    tek satırlık alıntılar.
16. 36945 0:37 - 0:39
    Siz de elinizi kaldırıp bunun hip hop mı
17. 39344 0:39 - 0:43
    yoksa Shakespeare mi olduğunu
    söyleceksiniz.
18. 42791 0:43 - 0:44
    (Gülüşmeler)
19. 43662 0:44 - 0:45
    Anlaşılır oldu mu? Peki.
20. 45208 0:45 - 0:47
    İlki şu:
21. 47101 0:47 - 0:51
    "Kendini oluşturan güzelliği yok etmek."
22. 51125 0:51 - 0:56
    "Kendini oluşturan güzelliği yok etmek."
23. 55957 0:56 - 1:01
    Hip hop olduğunu düşünüyorsanız
    el kaldırın lütfen.
24. 60582 1:01 - 1:03
    Shakespeare ise el kaldırın.
25. 62908 1:03 - 1:06
    Güzel, yüzde 70 Shakespeare yönünde.
26. 66182 1:06 - 1:10
    Bu Sean Carter isimli,
    daha çok Jay-Z olarak tanınan bir beyden,
27. 70261 1:10 - 1:13
    "Can I Live?" parçasından alıntı.
28. 72719 1:13 - 1:15
    Diğerine geçelim.
29. 74821 1:15 - 1:20
    "Belki bu kustuğum bir kin,
    belki ruhun gıdası.
30. 79781 1:20 - 1:26
    "Belki bu kustuğum bir kin,
    belki ruhun gıdası.
31. 85982 1:26 - 1:30
    Hip hop?
    
32. 89985 1:30 - 1:32
    Shakespeare?
    
33. 92341 1:32 - 1:36
    Büyük çoğunlukla
    Shakespeare yönünde. İlginç.
34. 95974 1:36 - 1:38
    Eminem diye bir beyi duyan oldu mu?
35. 98110 1:38 - 1:40
    (Gülüşmeler)
36. 99500 1:40 - 1:41
    Kendisi Shakespeare değil.
37. 101147 1:41 - 1:44
    Bu da Eminem'in Jay-Z ile yaptığı
    "Renegade" adlı bir parçadan.
38. 104102 1:44 - 1:45
    Birkaç tane daha yapalım.
39. 105437 1:45 - 1:51
    "Ellerini kullanmaktansa
    bozuk silahlar kullanmak daha iyi."
40. 110663 1:51 - 1:56
    "Ellerini kullanmaktansa
    bozuk silahlar kullanmak daha iyi."
41. 116343 1:56 - 2:01
    Hip hop?
42. 120986 2:01 - 2:03
    Shakespeare?
    
43. 122983 2:03 - 2:05
    Belirgin şekilde Shakespeare yönünde.
44. 125105 2:05 - 2:10
    Bu alıntı Shakespeare'den.
    "Othello" isimli oyundan.
45. 129744 2:10 - 2:11
    Sıradaki:
46. 131064 2:11 - 2:15
    "Kafiyelerle aram iyi değil."
47. 134743 2:15 - 2:21
    "Kafiyelerle aram iyi değil."
48. 140664 2:21 - 2:24
    Hip hop?
    
49. 144219 2:24 - 2:27
    Shakespeare?
    
50. 146969 2:27 - 2:29
    Bu da Shakespeare'den.
    "Kuru Gürültü"den alıntı.
51. 149420 2:29 - 2:32
    İki tane daha var.
52. 151544 2:32 - 2:33
    Sıradaki:
53. 152944 2:33 - 2:38
    "Sizinle rüyalarınız yoluyla
    iletişim kuran o en cömert kral."
54. 157895 2:38 - 2:44
    "Sizinle rüyalarınız yoluyla
    iletişim kuran o en cömert kral."
55. 163618 2:44 - 2:47
    Hip hop?
56. 167028 2:47 - 2:49
    Shakespeare?
57. 169189 2:49 - 2:51
    Elli-elli gibi.
58. 171438 2:51 - 2:54
    Wu-Tang Clan'in lideri,
    RZA olarak bilinen bir bey.
59. 174230 2:54 - 2:58
    Wu-Tang'e tekrar döneceğiz,
    RZA'dan çok bahsedeceğiz.
60. 177742 2:58 - 3:00
    Hip hop felsefesinin ana simgelerinden,
61. 180293 3:00 - 3:03
    üstümde büyük etkisi olan biri
    veya bir topluluk.
62. 183251 3:03 - 3:05
    Ona tekrar döneceğim.
63. 185092 3:05 - 3:09
    Günün son alıntısı.
    Şuna geçelim...
64. 188623 3:09 - 3:14
    "Sokratesler, felsefeler
    ve hipotezler açıklayamaz."
65. 194496 3:14 - 3:19
    "Sokratesler, felsefeler
    ve hipotezler açıklayamaz."
66. 198895 3:19 - 3:22
    Hip hop?
67. 201644 3:22 - 3:24
    Shakespeare?
68. 204034 3:24 - 3:26
    Büyük çoğunlukla hip hop yönünde.
    Bu da hip hop.
69. 206380 3:26 - 3:30
    Yine Wu-Tang,
    Inspectah Deck adlı birinden.
70. 209622 3:30 - 3:33
    İlginç biçimde, bu alıntı
    "Wu-Tang Forever" albümündeki
71. 212936 3:33 - 3:35
    "Triumph" isimli bir parçadan.
72. 215067 3:35 - 3:39
    "Wu-Tang Forever" bu ülkede birinci sıraya
    çıkan ilk hip hop albümüydü.
73. 219159 3:39 - 3:43
    Bu tür sözsel tarzla hip hop'ın
    ileri bir seviyeye geçmesini sağladı,
74. 222539 3:43 - 3:47
    buna birazdan tekrar döneceğiz,
    Wu-Tang'ten tekrar bahsedeğiz.
75. 227091 3:47 - 3:52
    Görüyorsunuz, bu muhtemelen birçoğumuzun
    sandığı gibi keskin bir biçimde olmadı.
76. 232103 3:52 - 3:55
    Bağlamlar, algımız elimizden alındığında
77. 235154 3:55 - 3:58
    kullanılan dil, bahsedilen konular,
    çeşitli şeyler
78. 238292 3:58 - 4:00
    bunu çok zor hâle getiriyor
79. 240033 4:00 - 4:04
    ve bu iki sanat biçiminin ham hâldeki
    diline bakmak zorunda kalıyoruz.
80. 244061 4:04 - 4:07
    Merak etmeyin, bu çalışmayı
    400'den fazla kez yaptık ve şimdiye dek
81. 247223 4:07 - 4:09
    kimse tamamını doğru biçimde anlamadı.
82. 249184 4:09 - 4:12
    Bazı en saygın
    Shakespeare kuruluşlarındaki
83. 252101 4:12 - 4:15
    kimi üst düzey profesörler bile.
84. 255416 4:15 - 4:18
    İsim vermeyeceğim.
85. 258058 4:18 - 4:22
    Şunu söylemeye bile gerek yok:
    bu birçok insanın algısına meydan okudu
86. 261824 4:22 - 4:24
    ve bunu genişletirsek,
    hip hop ve Shakespeare
87. 263924 4:24 - 4:26
    arasındaki diğer bazı benzerlikleri,
88. 265638 4:26 - 4:27
    paylaştıkları diğer şeyleri görüyoruz.
89. 267453 4:27 - 4:31
    Paylaştıkları başlıca şeylerden biri de
    elbette ki ritim.
90. 270616 4:31 - 4:34
    Beşli ölçü -- dee-dum, dee-dum,
    dee-dum, dee-dum, dee-dum.
91. 274101 4:34 - 4:37
    Beş set, iki vuruş, aslında bu
    hip hop müzikte kullanmak için
92. 277372 4:37 - 4:40
    harika bir ritim
    ve bunu bugünün söz yazarlarına bile
93. 280166 4:40 - 4:43
    zor gelecek bir şekilde aktarıyor.
94. 282816 4:43 - 4:44
    Bununla ne kastediyorum?
95. 284046 4:44 - 4:48
    Bunu kullanmak profesyonel bir rapçi için
    bile çok zor, grime tarzı bir altyapı
96. 287822 4:48 - 4:50
    üstüne yazılmış sözler.
97. 289505 4:50 - 4:54
    Grime dakikada 140 vuruştur.
    Bu çok çok hızlı bir tempo.
98. 293730 4:54 - 4:56
    Aynı sözleri alıp geleneksel bir hip hop
99. 295911 4:56 - 5:00
    altyapısı kabul ettiğimiz
    dakikada 70-80 vuruş üstüne ekleyin.
100. 300067 5:00 - 5:03
     Çok çok zor bir beceri.
     Hazır olan müzikle,
101. 302582 5:03 - 5:04
     şu an yazarken bile zor.
102. 303975 5:04 - 5:08
     Yine de beşli ölçü
     bize bunu yapma olanağı sağlıyor.
103. 308048 5:08 - 5:13
     Söylemek istediğim şeyi anlatmaktansa
     doğrudan göstereyim. Kulak verin.
104. 317863 5:18 - 5:21
     Müzik gelsin lütfen.
105. 320586 5:21 - 5:22
     (Müzik)
106. 322393 5:22 - 5:25
     Birazdan duyacağınız şeyi
     bazılarınız bilip
107. 325128 5:25 - 5:27
     bazılarınız bilmeyebilir.
108. 327024 5:27 - 5:30
     Bu Shakespeare'in en ünlü şiiri, 18. Sone.
109. 330421 5:30 - 5:34
     Ritme uysun diye herhangi bir uyarlama
     yapmadım, iyi kulak verin.
110. 334447 5:34 - 5:38
     Pekala.
111. 338327 5:38 - 5:40
     "Seni bir yaz gününe
     benzetmek mi, ne gezer?
112. 340448 5:40 - 5:43
     Çok daha güzelsin sen,
     çok daha cana yakın:
113. 343007 5:43 - 5:45
     Taze tomurcukları sert rüzgarlar örseler,
114. 344956 5:45 - 5:47
     Kısacıktır süresi yeryüzünde bir yazın:
115. 347147 5:47 - 5:49
     Işıldar göğün gözü, yakacak kadar sıcak,
116. 349448 5:49 - 5:52
     Ve sık sık kararır da
     yaldız düşer yüzünden;
117. 351648 5:52 - 5:54
     Her güzel
     er geç yoksun kalacak güzellikten,
118. 353895 5:54 - 5:56
     Kader ya da varlığın bozulması yüzünden;
119. 356169 5:56 - 5:58
     Ama hiç solmayacak sendeki ölümsüz yaz,
120. 358489 5:58 - 6:01
     Güzelliğin yitmez ki asla olmaz ki hurda;
121. 360772 6:01 - 6:03
     Gölgesindesin diye ecel caka satamaz,
122. 362979 6:03 - 6:05
     Sen çağları aşarken bu ölmez satırlarda:
123. 365166 6:05 - 6:07
     İnsanlar nefes alsın,
     gözler görsün elverir,
124. 367448 6:07 - 6:10
     Yaşadıkça şiirim, sana da hayat verir.
125. 369768 6:10 - 6:12
     İnsanlar nefes alsın,
     gözler görsün elverir,
126. 372008 6:12 - 6:16
     Yaşadıkça şiirim, sana da hayat verir."
127. 376408 6:16 - 6:18
     (Alkışlar)
128. 377913 6:18 - 6:24
     Gördüğünüz gibi,
     ritme tam olarak uyuyor.
129. 383984 6:24 - 6:26
     Altyapıyla uyum içinde.
130. 386066 6:26 - 6:30
     Şimdi tamamen farklı tarz altyapı
     deneyeceğiz, farklı tempoda bir altyapı.
131. 389536 6:30 - 6:34
     Bu uyumlu ritim sayesinde
     yine aynı sözleri göreceksiniz.
132. 394211 6:34 - 6:35
     Deneyelim.
133. 395039 6:35 - 6:40
     (Müzik)
134. 399959 6:40 - 6:42
     "Seni bir yaz gününe
     benzetmek mi, ne gezer?
135. 402002 6:42 - 6:44
     Çok daha güzelsin sen,
     çok daha cana yakın:
136. 404000 6:44 - 6:46
     Taze tomurcukları sert rüzgarlar örseler,
137. 405954 6:46 - 6:48
     Kısacıktır süresi yeryüzünde bir yazın:
138. 407815 6:48 - 6:50
     Işıldar göğün gözü, yakacak kadar sıcak,
139. 409720 6:50 - 6:52
     Ve sık sık kararır da
     yaldız düşer yüzünden;
140. 411771 6:52 - 6:54
     Her güzel
     er geç yoksun kalacak güzellikten,
141. 413822 6:54 - 6:56
     Kader ya da varlığın bozulması yüzünden;
142. 415728 6:56 - 6:58
     Ama hiç solmayacak sendeki ölümsüz yaz,
143. 417582 6:58 - 7:00
     Güzelliğin yitmez ki asla olmaz ki hurda;
144. 419530 7:00 - 7:01
     Gölgesindesin diye ecel caka satamaz,
145. 421290 7:01 - 7:03
     Sen çağları aşarken bu ölmez satırlarda:
146. 423191 7:03 - 7:05
     İnsanlar nefes alsın,
     gözler görsün elverir,
147. 425241 7:05 - 7:07
     Yaşadıkça şiirim, sana da hayat verir.
148. 427053 7:07 - 7:09
     İnsanlar nefes alsın,
     gözler görsün elverir,
149. 429100 7:09 - 7:11
     Yaşadıkça şiirim, sana da hayat verir."
150. 430954 7:11 - 7:15
     (Alkışlar)
151. 434931 7:15 - 7:19
     Herkesin bir saniyeliğine
     elini kalbine koymasını istiyorum.
152. 442143 7:22 - 7:24
     Kalbinizi hissediyorsanız, öyle umuyorum,
153. 444143 7:24 - 7:27
     kalbiniz ikili setler şeklinde
     atıyor olmalı,
154. 447093 7:27 - 7:30
     bir kuvvetli, bir zayıf, dee-dum
     veya diğer adıyla iki tempolu.
155. 450213 7:30 - 7:34
     Öyle değilse en kısa sürede bir doktora
     danışmanızı öneririm.
156. 454132 7:34 - 7:36
     Bundan dolayı
     -elinizi kalpten çekebilirsiniz-
157. 456337 7:36 - 7:40
     Bundan dolayı
     bu ritim bizim için çok özsel,
158. 459936 7:40 - 7:43
     müzik yaşamın ritmini,
     yaşamın seslerini taklit ediyor
159. 463499 7:43 - 7:45
     Yaşamın kalp atışını.
160. 465339 7:45 - 7:49
     Bu ritim, beşli ölçü, basit bir ritim
     olsa bile müziğin birçok tarzı için
161. 469226 7:49 - 7:51
     oldukça özsel nitelikte.
162. 471104 7:51 - 7:53
     Dünyadaki diğer yerlerde
     farklı ritimler var.
163. 473245 7:53 - 7:55
     Batı Afrika ritimleri gibi,
164. 475343 7:55 - 7:59
     insanlar temelde üçlü biçimde konuşuyor.
165. 478784 7:59 - 8:02
     Ritmin, gençlerin sözleri
     ezberlemesi açısından
166. 481741 8:02 - 8:04
     bellek destekleyici bir araç
     olduğunu gördük.
167. 483901 8:04 - 8:09
     Ayrıca söylenen bazı şeyleri
     kavramak için de bir yol.
168. 488660 8:09 - 8:10
     Ritim bunu anlamamıza yardım ediyor.
169. 490461 8:10 - 8:12
     Duyguyu aktarmamıza yardım ediyor.
170. 492140 8:12 - 8:14
     Tabii ki hip hop'ta da tonlama,
171. 494260 8:14 - 8:17
     söylediğini söyleme şeklin,
172. 496502 8:17 - 8:18
     hangi ruh hâliyle söylediğin,
173. 497981 8:18 - 8:20
     hangi ritimle söylediğin
174. 499821 8:20 - 8:22
     söylediğinin ne olduğu kadar önemli.
175. 501869 8:22 - 8:24
     Bu iki sanat biçiminin felsefelerine,
176. 503786 8:24 - 8:27
     algılarına veya anlayışlarına,
     hakkında çok şey bildiğimizi
177. 506745 8:27 - 8:29
     sandığımız bu iki şeye geri dönersek,
178. 509035 8:29 - 8:31
     buna Shakespeare ile başlayalım.
179. 511461 8:31 - 8:34
     Geçen üç veya dört yıl boyunca,
180. 514340 8:34 - 8:38
     yüzlerce uygulama atölyesinde yüzlerce,
     binlerce gençle
181. 517619 8:38 - 8:39
     çalıştıktan sonra,
182. 519227 8:39 - 8:42
     insanların Shakespeare algısıyla ilgili
183. 521901 8:42 - 8:44
     çok ilginç şeyler keşfettik.
184. 523701 8:44 - 8:45
     Kim olduğunu,
185. 525420 8:45 - 8:49
     içinde yaşadığı dönemin
     kökleşmiş inançlarının neler olduğunu,
186. 529140 8:49 - 8:52
     etrafındaki insanların, geçmişinin
     nasıl olduğunu sandıkları hakkında.
187. 532467 8:52 - 8:56
     Tabii ki bir kısmı hip hop'ta da
     olduğu gibi tamamen anlamsızdı.
188. 536259 8:56 - 8:59
     Örneğin Shakespeare'in,
     onların dediği şekilde,
189. 538618 8:59 - 9:02
     "üst düzey" veya Kraliyet İngilizcesi
     konuştuğu fikri.
190. 541802 9:02 - 9:03
     Geçerli telaffuz.
191. 543445 9:03 - 9:06
     Geçerli telaffuz Shakespeare'in ölümünden
192. 546042 9:06 - 9:08
     100 yıl sonra bile henüz icat edilmemişti.
193. 548123 9:08 - 9:11
     Bugün Kraliyet İngilizcesi ile
     kastettiğimiz dili hiç duymadı.
194. 551122 9:11 - 9:14
     O hayattayken insanlar biraz Yorkshire
195. 553614 9:14 - 9:16
     ve Cornwall karışımı şeklinde konuşuyordu.
196. 556004 9:16 - 9:18
     Örneğin, "hours" (saatler)
     "urrs" diye söyleniyordu.
197. 558435 9:18 - 9:20
     "Urrs ve urrs ve urrs."
198. 559925 9:20 - 9:22
     Veya: "mood" (hâl)
     ve "blood" (kan)... kafiyeliydi!
199. 562349 9:22 - 9:27
     İnsanlar "mu:dd" ve "blu:dd" olarak
     telaffuz ediyordu.
200. 567962 9:28 - 9:29
     Onun yaşadığı dönemde
201. 569122 9:29 - 9:32
     zengin ve fakir arasındaki uçurum
     bugünkünden fazlaydı,
202. 571847 9:32 - 9:35
     gerçi bu uçurumu tekrar oluşturmak için
     elimizden geleni yapıyor gibiyiz.
203. 575324 9:35 - 9:39
     Çok fırtınalı, çok zorlu zamanlarda
     yaşıyordu ve biz o zorluğun
204. 578884 9:39 - 9:42
     hemen hemen temizlenmiş olan
     görünümüne maruz kalıyoruz,
205. 582483 9:42 - 9:44
     geçmişin manzarasını
     renklendiriyoruz.
206. 584244 9:44 - 9:47
     Shakespeare'in izleyicilerinin
     yüzde doksanından fazlası
207. 587211 9:47 - 9:48
     okuyup yazamazdı.
208. 588325 9:48 - 9:51
     Nasıl oldu da 21. yüzyılda Britanya'da
209. 591364 9:51 - 9:56
     neredeyse seçkinciliğin simgesi
     durumuna geldi
210. 595731 9:56 - 9:58
     ve hatta biz şu tartışmayı duyabiliyoruz:
211. 598470 9:58 - 10:01
     Kendi oyunlarını yazan o muydu?
212. 600532 10:01 - 10:02
     Çünkü elbette ki bu, bilgiyi elinde
213. 602469 10:02 - 10:06
     bulundurma iznine kimin sahip olup
     kimin olmadığına indirgeniyor.
214. 605570 10:06 - 10:08
     Shakespeare üniversiteye
     gitmemiş biriydi.
215. 607525 10:08 - 10:11
     Oxford veya Cambridge'li değildi.
     O -bazılarınca- -öyle görmüş olmalılar-
216. 611466 10:11 - 10:15
     bilgiyi bulundurma hakkı olmayan biri
     olarak görülüyordu.
217. 615019 10:15 - 10:18
     Zekâsını bir gerçeklik olarak
     kabullenmektense
218. 618023 10:18 - 10:22
     onun zekâsına
     bir açıklama getirmek zorundayız.
219. 621577 10:22 - 10:24
     Bu da beni hip hop'a götürdü.
220. 623743 10:24 - 10:26
     Birçok kişinin hip hop'a dair fikri var --
221. 625780 10:26 - 10:29
     tabii ki basının da hip hop'a dair yüksek
     sesle belirttiği fikirleri var.
222. 629262 10:29 - 10:32
     Binlerce kişiyle olan,
     yüzlerce atölyedeki çalışmamda
223. 631738 10:32 - 10:33
     ve kurumlardaki etkileşimlerde
224. 633168 10:33 - 10:35
     tekrar keşfettim ki
225. 635161 10:35 - 10:37
     hip hop'a dair fikri olan birçok kişi
226. 637237 10:37 - 10:39
     onunla ilgili hiçbir şey bilmiyor.
227. 639060 10:39 - 10:41
     Sıfır. Hiç. Bununla kastettiğim ne?
228. 640939 10:41 - 10:44
     Sözcüklerin kendisi, "hip hop",
229. 643539 10:44 - 10:47
     buradaki "hip" bir Wolof sözcüğü olan
     "hipi"den geliyor.
230. 646626 10:47 - 10:48
     Wolof bir Senegal dili,
231. 648339 10:48 - 10:51
     bir aydınlanma terimi anlamında,
     "gözünü açıp görmek" demek.
232. 651219 10:51 - 10:54
     "Hop" sözcüğü de
     İngilizcedeki belirtme hareketinden.
233. 653780 10:54 - 10:58
     Yani "hip hop" "zeki hareket" demek.
234. 657929 10:58 - 11:00
     Hip hop New York'taki
235. 659740 11:00 - 11:03
     kurucuları tarafından sistemleştirilen
     beş unsur içerir.
236. 663299 11:03 - 11:05
     Beş unsur.
237. 664857 11:05 - 11:08
     Dj'lik, rap yapma,
     break dans, grafiti sanatı
238. 667885 11:08 - 11:11
     ve bugün bahsetmek istediğim
     beşinci unsur:
239. 670818 11:11 - 11:12
     Bilgi.
240. 672262 11:12 - 11:16
     Belki televizyon veya radyoda
     pek görmediğimiz bir unsur.
241. 675904 11:16 - 11:19
     Tabii ki bu kültürü kuranlar
     bu kültürün bugünkü simgelerinin
242. 679261 11:19 - 11:21
     oluşturan kişiler değil.
243. 681463 11:21 - 11:23
     Bu anlaşıldıktan sonra,
244. 682905 11:23 - 11:25
     ortaçağdaki Batı-Afrika imparatorlukları
245. 684989 11:25 - 11:28
     Mali, Songhay, Gao,
     antik Gana'ya dönersek,
246. 687543 11:28 - 11:30
     Malililerin griot dediği
     bir niteliğiniz var.
247. 690459 11:30 - 11:33
     Bu griotlar bugün hâlâ var, griot kimdi?
248. 692730 11:33 - 11:37
     Griot ritmik, sözsel şair, ozan, müzisyen,
249. 696970 11:37 - 11:42
     tarih ile ruhsal geleneğin
     ve benzer şeylerin, o imparatorluğun,
250. 701762 11:42 - 11:44
     o kültürün bilgisini taşıyan kişiydi.
251. 703971 11:44 - 11:46
     Amerika bölgesinde bu müzikal,
252. 705531 11:46 - 11:50
     sözsel, kültürel geleneklerin birçok
     karmaşık biçimde nasıl ortaya konduğunu
253. 709527 11:50 - 11:53
     ve caz, blues, funk'tan hip hop'a dek
     ilham olmaya nasıl yardım ettiğini
254. 713290 11:53 - 11:55
     anlamaya başladığımızda,
255. 714929 11:55 - 11:58
     kurucular Afrika Bambaataa, Kool DJ Herc
256. 717662 11:58 - 12:01
     ve Grandmaster Flash'in bu kültürü
     bu şekilde sistemleştirdiğinde,
257. 721492 12:01 - 12:03
     aslında ne yapmaya çalıştığına dair
258. 723493 12:03 - 12:06
     çok daha güçlü bir kanıya varırız.
259. 725571 12:06 - 12:08
     Onu bu bağlamda kavradığımızda,
     yetmişlerin sonu
260. 728277 12:08 - 12:12
     ve seksenlerin başında New York'ta
     neler olduğunu anladığımızda,
261. 732411 12:12 - 12:14
     çoğunlukla temsil edildiği şekle kıyasla,
262. 734481 12:14 - 12:17
     hip hop çok farklı bir mesele
     hâline gelir.
263. 736527 12:17 - 12:19
     Sivil haklar dönemi sonrasından
     çıkan insanlar,
264. 738809 12:19 - 12:23
     Amiri Baraka veya James Baldwin
     edebiyatının estetik etkisi,
265. 743450 12:23 - 12:25
     Muhammed Ali'nin kişiliğinin etkisi,
266. 745348 12:25 - 12:27
     James Brown'ın funk müziğinin etkisi,
267. 747111 12:27 - 12:30
     bu arada, James Brown tarihteki
     en çok örneklenen bateristtir.
268. 750130 12:30 - 12:34
     Döngü tarzındaki ünlü parçaları
     tüm hip hop müziğinin temelini oluşturur.
269. 753653 12:34 - 12:36
     Bu hip hop'ı bir kültür olarak
270. 755810 12:36 - 12:38
     içine ekleyebileceğimiz tek hakiki ortam.
271. 758361 12:38 - 12:40
     Ben bunun içinde büyüdüm sayılır.
272. 760371 12:40 - 12:42
     Büyük oranda bundan ilham aldım.
273. 762414 12:42 - 12:46
     Şöyle oldu... doksanların ortalarına dek
     ticari anlamda
274. 766091 12:46 - 12:50
     en başarılı olan rapçilerin kadar zeki
     oldukları hakkında övünmesi olağandı.
275. 770489 12:50 - 12:53
     Bilime hakim olmaktan bahsetmek,
     bilgi sunmak,
276. 773089 12:53 - 12:56
     yaşamın New York'tan bakıldığında
277. 775570 12:56 - 12:59
     nasıl olduğunu anlatırken
     aynı anda matematiğini konuşturmak.
278. 778944 12:59 - 13:02
     Bu iki unsur arasında bir çelişki yoktu
279. 781694 13:02 - 13:05
     ve yine aynı şekilde,
     mesele bilgiyi bulunduranın kim olduğuydu.
280. 785210 13:05 - 13:07
     Kimin meşaleyi alıp ileriye taşıdığı.
281. 787262 13:07 - 13:10
     Hip hop'a dair ilham verici olan
     şeylerden biri de
282. 790255 13:10 - 13:13
     bunu yapmak zorunda olmadıkları
     söylenen insanlardı,
283. 792680 13:13 - 13:14
     olmadıkları bir şey olmaya çalışmadan,
284. 794493 13:14 - 13:16
     farklı biçimde giyinmeden,
285. 796340 13:16 - 13:18
     farklı şekilde konuşmadan,
286. 798341 13:18 - 13:20
     karar verdiler, kararı veren onlardı:
287. 800139 13:20 - 13:22
     "Bu bilgiyi bulunduran biz olacağız.
288. 801890 13:22 - 13:23
     Kendimizi eğiteceğiz
289. 803181 13:23 - 13:26
     ve bu bilgiyi müzik yoluyla aktaracağız."
290. 805861 13:26 - 13:28
     Yaşamımda bunun temel simgesi,
     üstümdeki asıl etki
291. 808391 13:28 - 13:31
     size bahsettiğim bu gruptu, Wu-Tang Clan.
292. 810659 13:31 - 13:33
     "Wu-Tang Forever" yayınlandığında,
     okul çağındayken,
293. 813140 13:33 - 13:39
     bambaşka tarzlar dinleyen insanları
     bir araya getiren ilk albümdü.
294. 819186 13:39 - 13:44
     O zamana dek, hip hop Londra'da hâlâ
     belirli bir kesimdekilere hitap ediyordu,
295. 823976 13:44 - 13:47
     benim okulumda öyleydi.
296. 827101 13:47 - 13:49
     Sonra "Wu-Tang Forever" çıktı
297. 828976 13:49 - 13:51
     ve birdenbire Heavy Metal dinleyen,
298. 831419 13:51 - 13:53
     Blur ve Oasis seven çocuklar,
299. 832800 13:53 - 13:55
     herkes o tarzdaki albüm
     etrafında birleşmişti.
300. 835421 13:55 - 13:57
     Peki bu neydi?
301. 837019 13:57 - 14:02
     Açık bir şekilde gururlu, zekice olan
     bu söylem öylesine yadsınamazdı ki,
302. 842221 14:02 - 14:05
     bana göre, herkesin ilgilisini uyandırıp
303. 844500 14:05 - 14:06
     insanları içine çekti.
304. 846461 14:06 - 14:09
     Size bir şiir örneği göstereceğim,
305. 848860 14:09 - 14:11
     ben ona şiir diyorum ama bazıları
     rap diyebilir,
306. 851300 14:11 - 14:15
     bu grubun başındaki isim,
     RZA olarak bilinen bir beye ait,
307. 854660 14:15 - 14:16
     Az önce ondan bahsettim.
308. 855819 14:16 - 14:18
     "Kill Bill" filmi için de müzik yapmıştı,
309. 858261 14:18 - 14:21
     belki daha çok bu niteliğiyle
     tanıyanlar vardır.
310. 860544 14:21 - 14:22
     Onun yazdığı, "Twelve Jewels"
311. 862321 14:22 - 14:24
     adlı bir şiir vardı, bu size zamanının
312. 864419 14:24 - 14:27
     en başarılı rapçilerinden biri olmasına,
313. 866939 14:27 - 14:31
     zekâyla övünmenin o dönemde ne kadar
     normal olduğuna dair bir fikir verecektir.
314. 870693 14:31 - 14:33
     "Twelve Jewels" adlı bir parça,
     internetten bakabilirsiniz.
315. 873452 14:33 - 14:35
     Birazını paylaşacağım.
316. 874660 14:35 - 14:37
     Şöyle:
317. 877421 14:37 - 14:40
     "Matematiksel, biyokimyasal
     denklikler öncesindeki
318. 880419 14:40 - 14:44
     taş, hava, ateş ve suyun görünümleri,
319. 883579 14:44 - 14:47
     temel oluşumları katı, sıvı
     ve gazlar olmadan,
320. 886740 14:47 - 14:50
     ki onlardır kara parçalarını,
     uzay katalizörlerini
321. 889861 14:50 - 14:53
     ve tüm maddeleri doğuran,
     bu yoğun hâldeki üçüncü boyut
322. 892818 14:53 - 14:55
     somut bir kavrayışı gözlemlemeli.
323. 895085 14:55 - 14:57
     Siniri bozmak için önce sinir gerekli.
324. 896941 14:57 - 15:00
     Bilgelik bilge olanın kendisi.
     Şair uykudaki aptal uyansın diye söyledi.
325. 900370 15:00 - 15:04
     Zaman dördüncü boyut, giriverir zihnine.
326. 903583 15:04 - 15:06
     Çakralar omurganın gerisine doğru
     hareketlendiğinde.
327. 906340 15:06 - 15:09
     Çi enerjimin yaşamsal noktama
     temasını gözlemle.
328. 909100 15:09 - 15:12
     Dilin tek hareketi
     kılıcın ciğere yaptığı gibi delip geçer.
329. 911910 15:12 - 15:15
     Duymadın mı şunu?
     Sözcükler kurşun gibi hızlı yok eder.
330. 914918 15:15 - 15:18
     Olumsuz fikirleri zihninin
     odacıklarına yüklediğinde
331. 917540 15:18 - 15:21
     ve ağzın cehennemden gelen
     kötülüğü taşıyan tetiği çekince.
332. 921341 15:21 - 15:25
     Olumsuzluğun barındığı yerden,
     midenin derinliklerinden.
333. 924542 15:25 - 15:28
     RZA'nın "Twelve Jewels"undan
     küçük bir parça bu.
334. 927910 15:28 - 15:30
     Bir taraftan da ilginç.
335. 929625 15:30 - 15:32
     Bu türdeki sözsel tarzı kavradığınızda,
336. 931909 15:32 - 15:36
     hip hop'ın Shakespeare ile aynı gücü
     taşıdığını fark edersiniz.
337. 935878 15:36 - 15:39
     Dönüştürme felsefesi,
     herhangi bir yüce sanattaki gibi,
338. 938542 15:39 - 15:40
     çevremizdeki dünyayı sorgulamak.
339. 940182 15:40 - 15:42
     Bu bizi tiyatrodan
     eğitim prodüksiyonlarımıza,
340. 942374 15:42 - 15:45
     üstünde çalıştığımız film
     ve televizyon yapımlarına kadar
341. 945047 15:45 - 15:48
     Hip Hop Shakespeare Topluluğu ile
     neye dair bir çalışma
342. 947823 15:48 - 15:51
     yaptığımız hakkında bir sonuca götürüyor.
343. 951252 15:51 - 15:52
     Tüm bunların ne olduğu.
344. 952354 15:52 - 15:55
     Bu, bilgiyi elinde bulunduranın
     kim olacağıyla ilgili.
345. 954951 15:55 - 15:58
     21. yüzyılda, özellikle de
     işçi kitlelerine gerek duymadığımız
346. 958090 15:58 - 16:00
     sanayi sonrası toplumlara doğru geçerken,
347. 960045 16:00 - 16:03
     artık fabrikalarda çalışmaları için
     işçi kitleleri yetiştirmiyoruz,
348. 963188 16:03 - 16:05
     bunlar oldukça önemli sorular.
349. 964667 16:05 - 16:07
     Bugün eğitimin amacı ne?
350. 966778 16:07 - 16:09
     Gençlere ne öğretiyoruz?
351. 968781 16:09 - 16:12
     Sonraki nesli neyi yapması ve
     biçimlendirmesi için eğitiyoruz?
352. 972103 16:12 - 16:15
     Toplumun başarı ve başarısızlığın
353. 974583 16:15 - 16:18
     gitgide o toplum içindeki
     insanların zihnine
354. 977983 16:18 - 16:23
     veya fikirlerine bağlı olduğu
     bir toplumdaki her bireyi eğitiyor muyuz?
355. 982579 16:23 - 16:26
     İnsanları yapabileceğinin en iyisini
     isteyecek şekilde eğitiyor muyuz?
356. 985862 16:26 - 16:28
     Tam potansiyeline ulaşacak şekilde.
357. 987740 16:28 - 16:29
     Toplumda ne konumda doğarsa doğsun.
358. 989461 16:29 - 16:33
     Yoksa hâlâ eski, katmanlı, insanların
     zorunlu konum ve yerlerinin olduğu
359. 993022 16:33 - 16:36
     zihniyet içinde mi çalışıyoruz,
     yoksa onları olabildiğince
360. 995740 16:36 - 16:38
     büyük düşünmesi için destekliyor muyuz?
361. 997824 16:38 - 16:40
     Shakespeare'in yaşamında kimin onu
362. 999541 16:40 - 16:42
     bilgiye sahip biri olması için
     desteklediğini bilmiyorum
363. 1002405 16:42 - 16:46
     ama bunu yapamamış olsaydı
     onun eserlerinden mahrum olurduk,
364. 1006049 16:46 - 16:48
     tıpkı hip hop'taki gibi.
365. 1007828 16:48 - 16:50
     Üstüne düşünmek istediğimiz şey de bu.
366. 1009706 16:50 - 16:53
     Eğitim, onun kime ait olup
     kime ait olmadığı.
367. 1012569 16:53 - 16:56
     İnsan kültüründeki birliği,
     insanların takip ettiği
368. 1015808 16:56 - 16:57
     fikir ve eylemlerdeki birliği
369. 1017369 16:57 - 16:59
     kendimize kanıtlamak için
370. 1018975 16:59 - 17:01
     görünüşte apayrı olan
     bu sanat biçimlerini,
371. 1021082 17:01 - 17:05
     görünüşte apayrı olan
     bu iki dünyayı kullanıp
372. 1025124 17:05 - 17:07
     onları bir araya getirerek.
373. 1027123 17:07 - 17:09
     İnsanları kendi sanatsal, edebi, kültürel
374. 1029485 17:09 - 17:14
     ve toplumsal nitelik tarzlarına
     doğru ateşlemek için.
375. 1034034 17:14 - 17:16
     Sizinle ufak bir...
     son bir parça paylaşacağım
376. 1036284 17:16 - 17:19
     Biraz daha...
     "eğlenceli" demek istemiyorum
377. 1038722 17:19 - 17:23
     ama biraz daha oyun
     ve meydan okuma tarzında.
378. 1042723 17:23 - 17:27
     Bir radyodan ortaya çıktı,
     Radio 1Xtra'daki "Freestyles"dan,
379. 1046865 17:27 - 17:29
     yaklaşık iki buçuk veya üç sene önce.
380. 1049283 17:29 - 17:32
     Biraz şakasına gibiydi. DJ bana,
381. 1051784 17:32 - 17:34
     "Burada 27 Shakespeare oyunun listesi var,
382. 1053783 17:34 - 17:36
     onları serbest stile
     uydurmaya çalış." dedi.
383. 1055882 17:36 - 17:39
     Şans eseri, başardık.
     Nasıl oldu bilmiyorum, gerçi yaklaşık
384. 1058764 17:39 - 17:42
     on dakikamız vardı,
     gerçek anlamda bir serbest stil değildi
385. 1061573 17:42 - 17:44
     ama yaptık ve sonrasında
     albüme eklediğimiz bir parça oldu.
386. 1064385 17:44 - 17:47
     İlk bölüm 27 Shakespeare oyunu,
387. 1066804 17:47 - 17:49
     sonraki bölüm
388. 1068617 17:49 - 17:51
     Shakespeare'den 16 ünlü alıntı içeriyor.
389. 1071033 17:51 - 17:54
     İsmi "Komedi, Trajedi, Tarih",
390. 1074081 17:54 - 17:56
     internetten bakabilirsiniz, şu şekilde.
391. 1076328 17:56 - 17:59
     Şimdi söyleyeceğim, şöyle başlıyor:
392. 1078574 17:59 - 18:00
     "Bu Akala bir elmas gibi.
393. 1079766 18:00 - 18:02
     Siz ufaklıklarsa Yanlışlıklar Komedisi.
394. 1081627 18:02 - 18:03
     Bağırsanız da sizi çalarlar çello gibi.
395. 1083483 18:03 - 18:05
     İşime bakıyorum,
     Othello gibi kıskançsınız.
396. 1085480 18:05 - 18:08
     Kimsin? Ne yapacaksın?
     Hırçın Kız gibi susturuldun.
397. 1088163 18:08 - 18:10
     Yaz Gecesi Rüyasındasın.
     Müziğin yavan.
398. 1090003 18:10 - 18:13
     Ben Capulet, sen Montague, acımam.
     Ben Sezar'ım, duydun mu?
399. 1092964 18:13 - 18:16
     Venedik Taciri satamaz CD'ni.
     Benim için işin sonu hep iyi.
400. 1096484 18:16 - 18:20
     Macbeth gibisin, cehenneme gideceksin.
     Kısasa Kısas, en iyisi benim.
401. 1099733 18:20 - 18:22
     Windsor'un Şen Kadınlarısınız,
     Kral Lear değil.
402. 1101923 18:22 - 18:23
     Timon'u bilmem, Atina'daydı o.
403. 1103354 18:23 - 18:25
     Hamlet gibi döndüğümde bedeli ödersin.
404. 1105165 18:25 - 18:27
     Ben Akala,
     Sana Nasıl Geliyorsa öyle olsun.
405. 1107163 18:27 - 18:29
     Kuru Gürültüsün. Tek işin çalmak.
406. 1108794 18:29 - 18:32
     Harikayım, 12 Gece gerekmez.
     Siz ufak Fırtınalar sahnede yok olur.
407. 1111894 18:32 - 18:35
     Güncel olan benim.
     Sen tarih oldun 4. Henry gibi.
     
408. 1114842 18:35 - 18:38
     Alevim ben, işler kötü.
     İyisi mi sen kaç Perikles gibi.
409. 1118200 18:38 - 18:42
     Standart ötesi, Kış Masalı gibi soğuk.
     Titus Andronicus çuvallamaya mahkum."
410. 1121784 18:42 - 18:45
     27 oyun.
411. 1124685 18:45 - 18:50
     (Gülüşmeler) (Alkışlar)
     Kulak verin.
412. 1130365 18:50 - 18:55
     Son bir kısım var,
     Shakespeare'den 16 ünlü alıntı içeriyor.
413. 1134531 18:55 - 18:58
     "Bilge adam aptal olduğunu bilendir.
     Kışkırtma umutsuz ama değerli adamı.
414. 1138003 18:58 - 19:02
     Peter'dan alıp Paul'a ödemek niye?
     Biri günahla yükselir, biri erdemle düşer.
415. 1141614 19:02 - 19:04
     Ruhunu inci pahasına satıp
     dünyayı kazansan da ne olur?
416. 1144449 19:04 - 19:08
     Dünya istiridyem ama açım ben.
     İstediğim fazlası kuruş ya da metelikten.
417. 1147883 19:08 - 19:11
     Şaka değil, umarım gülmezsiniz.
     Şair veya yoksul, hangisi dersiniz?
418. 1151045 19:11 - 19:14
     Düzgünce konuşurum, kenar
     mahalledenim gerçi, aslında yok ilgisi.
419. 1154194 19:14 - 19:18
     Şehirli de, sokaktan de. Gül yine güzel
     kokmaz mı, adı başka olsa bile?
420. 1157526 19:18 - 19:21
     Sertçe söylüyorum, bir ozan kadar akıllı.
     Elimde bahçeye dikilecek Krallık Bayrağı.
421. 1161424 19:21 - 19:23
     Akala, Akala, niye Akalasın sen?
     
422. 1162953 19:23 - 19:25
     Rap'im Shakespeare mısrasıyla,
     sırrım ortada.
423. 1165045 19:25 - 19:28
     Ben şansla yükselmedim, kader bu.
     Konuşsanız da şaşkınım ben hâlâ.
424. 1168140 19:28 - 19:32
     Saniyede binlerce korkağı bitirdim.
     Kralın adı bile bir kale değil mi?
425. 1171534 19:32 - 19:35
     Bundan bahsetme, sır değil ki.
     Tez dersi veririm Antik Yunan'daki gibi.
426. 1174864 19:35 - 19:38
     Ya da Mısıroloji, dilemem özür.
     Zihin gözüm her şeyi net görür.
427. 1178123 19:38 - 19:41
     Beni durdurmak değil olası.
     Yaşamım büyülü, büyük olasılıkla.
428. 1181484 19:41 - 19:45
     Acımasızca konuşuyorum adeta.
     Bir son vereceğim neşeli zamanlarına.
429. 1184884 19:45 - 19:48
     Ne dersen de işe yaramaz.
     Kartallar yoksa çalıkuşu av olmaz.
430. 1187756 19:48 - 19:50
     Konu sözcüklerse en fenasıyım,
     küfürlü tüm yüklemlerim.
431. 1190322 19:50 - 19:52
     Yanında hemşire olan ilk rapçi.
432. 1191800 19:52 - 19:55
     Kafayı sıyıran ilk ahmak için
     cenaze aracı hazır, kullanamaz zihnini.
433. 1195133 19:55 - 19:59
     Şahlan Akala'yla, resmen delilik.
     Sebepsiz bir çılgınlık, yalnızca üzüntü.
434. 1198653 19:59 - 20:01
     Sözlerim hırsın hançeri
     ve çekici gibi, bir saldırı hâli.
435. 1201323 20:01 - 20:04
     Askeri tarzda rap'imin mevzisi,
     konuşarak bulamazsın yerini.
436. 1204129 20:04 - 20:08
     Satürn'den hızlı geride bırakırım seni.
     Mahveder sözlerim bu koca çocukları.
437. 1208430 20:08 - 20:12
     Bu Akala, rap Shakespeare'i.
     Geçen yıl dedim, istemedin dinlemeyi.
438. 1211523 20:12 - 20:15
     Etiyopyalı kulağındaki taş gibi değerli.
     Yine söyle duymayanlar için."
439. 1215484 20:15 - 20:17
     Benim için zevkti.
440. 1217003 20:17 - 20:21
     (Alkışlar)