Nhân tố bất ngờ giúp doanh nghiệp hoạt động tốt hơn

Sự bất công là gì? Không được mời tới dự đám cưới của một người bạn hay bị phạt vì kém may mắn hoặc vì những lỗi không cố ý, sự bất công thường làm chúng ta buồn bã và chúng ta không thể nghĩ sáng suốt. Và điều này không chỉ là vấn đề cá nhân, nó còn gây hại cho kinh tế, Marco Alverà nói. Anh giải thích công ty anh hoạt động như thế nào để tạo nên một nền văn hoá công bằng - và làm thế nào để gõ vào giác quan bẩm sinh của chúng ta về điều gì đúng và điều gì sai, giúp cho nhân viên hạnh phúc hơn và mang lại kết quả tốt hơn.

Tôi không được mời
dự đám cưới của một người bạn.

Ban đầu, tôi không hề quan tâm.

Tôi nghĩ anh ấy tổ chức
một bữa tiệc chiêu đãi nhỏ.

Nhưng sau đó tôi gặp những người
đến dự đám cưới của anh ấy,

và họ không thân với chú rể như tôi...

và tôi cảm thấy bị bỏ rơi.

Điều đó thật tệ.

Nó làm tôi thấy rất bất công.

Điều tương tự xảy ra với con gái của tôi,
Lipsi và Greta, vào tuần trước.

Chúng đang luân phiên mát xa
lưng của mẹ chúng

với một món đồ chơi để chà lưng,

và sau đó một trong số chúng cảm thấy
đứa kia có lượt mát xa lâu hơn.

Điều đó xảy ra khi tôi bước vào phòng

và thấy Greta đang giận dữ,
hét lên: "Thật là không công bằng!"

còn Lipsi thì đang khóc,

và vợ tôi đang cầm đồng hồ bấm giờ

để chắc chắn rằng mỗi đứa đều có
chính xác một phút để cầm đồ chơi.

Vì vậy nếu như bạn giống tôi
hay các đứa con tôi,

điều cuối cùng làm bạn buồn

hẳn là cũng liên quan đến sự bất công.

Đó là bởi vì sự bất công
tác động đến chúng ta rất mạnh

khiến ta nghĩ không sáng suốt.

Chúng ta trở nên sợ hãi và nghi ngờ.

Ăng-ten bất công của chúng ta phát lên.

Chúng ta cảm thấy đau, và chúng ta bỏ đi

Sự bất công là một trong những
vấn đề quan trọng của xã hội,

nó là một trong những
nguyên nhân chính của sự chia rẽ

và đó là tin xấu trong kinh doanh.

Ở công sở, sự bất công khiến con người
phòng thủ và tách rời.

Một nghiên cứu cho thấy 70% người
lao động ở Mỹ bị tách biệt,

và điều đó gây tổn hao cho nhiều công ty

550 tỷ đô-la Mỹ mỗi năm.

Số tiền này, như là một nửa tổng số tiền
chi tiêu cho giáo dục ở Mỹ.

Hay tổng số GDP của một nước như nước Áo.

Vì vậy, loại bỏ sự bất công và
khuyến khích sự công bằng

nên là ưu tiên của ta.

Nhưng nó có nghĩa gì trong thực tế?

Đó có phải là thêm các quy tắc?
Hay là về hệ thống?

Đó có phải là sự bình đẳng?

Vâng, một phần thôi, nhưng sự công bằng
còn thú vị hơn luật lệ và sự bình đẳng.

Công bằng hoạt động một cách ngạc nhiên.

15 năm trước,
tôi rời một ngân hàng đầu tư Mỹ.

để làm ở một công ty nhà nước lớn
về dầu khí của Ý.

Đó là một thế giới khác.

Tôi nghĩ chìa khóa để tạo nên
năng suất tốt nhất

là hệ thống thưởng phạt

nơi mà bạn trao tiền thưởng và thăng tiến
cho người có thành tích cao.

và khiến người có thành tích thấp lo lắng.

Nhưng ở công ty này,
chúng tôi có lương cố định

và công việc lâu dài.

Sự nghiệp đã được cố định,

vì vậy bộ công cụ của tôi không hiệu quả

và tôi cảm thấy nản lòng.

Sau đó tôi nhận ra công ty này
đang tạo ra một vài nhân tố xuất sắc,

lĩnh vực xuất sắc để họ đánh bại đối thủ

trong lĩnh vực rất khó khăn và cạnh tranh.

Điều này đúng trong thương mại,

trong quản lý dự án

Điều này rất đúng trong khai thác.

Đội khai thác của chúng tôi
đang tìm được thêm dầu và khí

hơn bất kì công ty khác trên thế giới.

Đó là một hiện tượng.

Mọi người đều cố gắng hiểu
tại sao điều đó lại xảy ra được.

Tôi nghĩ đó là do may mắn,

nhưng sau mỗi khám phá mới,
sự may mắn ngày càng ít khả năng.

Vậy chúng tôi có dụng cụ đặc biệt? Không.

Hay chúng tôi có ứng dụng tuyệt hảo
mà không ai có được? Không.

Hay có một thiên tài đã tìm được dầu
cho cả đội?

Không, chúng tôi không thuê
nhân viên thâm niên nào trong nhiều năm.

Vậy "món sốt bí truyền" là gì?

Tôi bắt đầu nhìn lại
tất cả rất cẩn thận.

Tôi nhìn bạn tôi,

người đã khoan bảy cái giếng khô khốc.

xoá sổ hơn một tỷ đô-la của công ty,

và tìm được dầu ở giếng thứ tám.

Tôi đã lo cho anh ấy...

nhưng anh ấy lại rất thoải mái.

Ý tôi là, những người này biết
họ đang làm gì.

Và điều đó như đánh vào tôi:
đó là sự công bằng.

Những người này đang làm ở công ty

ở đó họ không cần lo về kết quả ngắn hạn.

Họ đã không bị phạt
vì kém may mắn hay vì lỗi không cố ý.

Họ biết họ được quý trọng
vì những gì họ đang cố gắng làm,

chứ không phải vì kết quả.

Họ được quý trọng như con người.
Họ là một phần của cộng đồng.

Dù có chuyện gì xảy ra,
công ty luôn đứng về phía họ.

Và đối với tôi, đây chính là
định nghĩa về sự công bằng.

Đó là khi bạn có thể hạ thấp
cây ăng-ten bất công và để chúng ngủ yên.

Sau đó, điều tuyệt vời sẽ tới.

Những người này đã đúng với mục đích,
đó là đi tìm dầu và khí.

Họ không cần lo lắng về chính sách công ty
hay lòng tham, hay nỗi sợ hãi.

Họ có thể là những người mạo hiểm giỏi,

bởi vì họ đã không quá đề phòng

và họ không liều lĩnh
để lấy những phần thưởng khổng lồ.

Và họ là những thành viên
xuất sắc của đội.

Họ có thể tin tưởng đồng nghiệp.

Họ không cần phải dè chừng.

Và về cơ bản là họ đang vui.

Họ đã có rất nhiều niềm vui,

một anh chàng thậm chí còn thú nhận rằng,

anh ta có nhiều niềm vui
ở bữa tối đêm Giáng sinh tại công ty

hơn là bữa tối Giáng sinh của mình.

(Cười)

Nhưng những người này, về cơ bản,
là đang làm việc ở một hệ thống công bằng.

nơi mà họ có thể làm những gì
họ cho là đúng

thay vì những điều ích kỉ,
qua loa, và có lợi cho họ.

và khả năng làm điều chúng ta cho là đúng

là nhân tố quan trọng cho sự công bằng,
cũng là một nhân tố thúc đẩy tuyệt vời.

Và không chỉ là những người thám hiểm
đang làm điều đúng,

có một quản lý nhân sự đã đề xuất
tôi thuê một người nào đó trong nội bộ

và đưa anh ấy một công việc quản lý.

Anh ấy làm rất tốt,
nhưng chưa tốt nghiệp phổ thông.

Chính thức, anh ấy không có bằng cấp.

Nhưng anh ta rất giỏi, điều đó có lý,
và chúng tôi đưa anh công việc.

Hoặc một người khác hỏi tôi về
kinh phí để xây nhà máy bơ

gần nhà máy của chúng tôi ở Ecuador,
trong một ngôi làng.

Điều này thật khó hiểu:
chưa có ai xây dựng nhà máy bơ ở đây.

Nhưng đây là thứ mà ngôi làng cần,
bởi vì sản phẩm sữa của họ bị thiu

trước khi họ có thể bán,
vậy nhà máy bơ là điều họ cần.

Và vì vậy chúng tôi xây dựng nó.

Vậy từ những ví dụ này và nhiều cái khác,

tôi học được sự công bằng,

đồng nghiệp và tôi, chúng tôi cần
sự mạo hiểm và mạnh dạn,

nhưng ở hệ thống công bằng,
bạn có thể làm vậy.

Bạn có thể dám công bằng.

Vậy tôi nhận ra những người này
và đồng nghiệp khác

đạt kết quả tuyệt vời,
và làm điều tuyệt vời,

bằng cách không tiền thưởng nào mua được.

Vậy nên tôi rất thích thú.

Tôi muốn biết nó
thực sự hiệu quả như thế nào,

và tôi muốn học cho bản thân tôi,
để trở thành nhà lãnh đạo tốt hơn.

Vậy nên tôi bắt đầu nói chuyện
với đồng nghiệp, huấn luận viên,

với công ty tuyển dụng
và nhà thần kinh học,

và điều mà tôi khám phá ra là

những gì những người này ủng hộ
và cách họ làm việc

thật sự được hỗ trợ
bởi khoa học thần kinh mới nhất.

Và tôi cũng tìm ra
điều này có thể áp dụng ở tất cả mức độ

trong bất kì công ty nào.

Bạn không cần lương cố định
hay một sự nghiệp ổn định.

Bởi vì khoa học cho thấy

rằng con người có
một giác quan bẩm sinh về công bằng.

Chúng ta biết điều gì đúng và điều gì sai

trước khi chúng ta có thể nói hay suy nghĩ

Thí nghiệm yêu thích của tôi

là em bé sáu tháng tuổi

xem một quả bóng đang
cố gắng leo lên một ngọn đồi.

Và có một hình vuông hữu ích và thân thiện
đẩy quả bóng lên đồi,

và sau đó một hình tam giác xấu tính
đẩy quả bóng xuống đồi.

Sau khi xem điều này nhiều lần,

họ bảo những đứa trẻ nhặt,

và chọn thứ chúng sẽ chơi cùng.

Chúng có thể lấy quả bóng,
hình vuông hoặc hình tam giác.

Chúng chẳng bao giờ nhặt hình tam giác.

Tất cả em bé muốn trở thành hình vuông.

Và khoa học cũng cho thấy

rằng khi chúng ta nhìn thấy
hay cảm nhận sự công bằng,

não chúng ta tạo ra chất
cho chúng ta niềm vui,

niềm vui thực sự.

Nhưng khi chúng ta cảm nhận
bất công, chúng ta cảm thấy đau...

thậm chí nỗi đau lớn hơn

nỗi đau như thể
tôi thực sự làm đau chính mình.

Vì bất công tác động đến
phần nguyên thuỷ, não bò sát con người,

phần não giải quyết
sự đe doạ và sinh tồn

và khi bất công gây ra mối đe doạ,
cái mà tất cả chúng có thể suy nghĩ tới.

Động lực, sự sáng tạo, làm việc nhóm,

tất cả chúng đều quay trở lại.

Và điều đó dễ hiểu
rằng chúng liên quan với nhau

vì chúng ta là động vật xã hội.

Chúng ta cần là một phần
của cộng đồng để tồn tại.

Chúng ta sinh ra thật yếu đuối

người nào đó cần chăm sóc chúng ta
có lẽ cho đến khi ta được mười tuổi,

vậy não chúng ta tiến hoá theo thức ăn.

Chúng ta cần là một phần ở cộng đồng đó

vậy cho dù tôi thích điều này hay không,

đó là không được mời đến dự đám cưới bạn,

não thằn lằn của tôi sẽ tạo ra
phản hồi tương tự

như thể tôi sắp bị đẩy ra
khỏi cộng đồng của tôi.

Khoa học giải thích rất hay
tại sao sự công bằng là tốt

và tại sao sự bất công
làm chúng ta rất đề phòng,

nhưng khoa học cũng chỉ ra
rằng trong một môi trường công bằng,

chúng ta không chỉ muốn là hình vuông,

mà ta còn có khuynh hướng là hình vuông,

và điều này cho phép người khác
sẽ công bằng lại với chúng ta.

Điều này tạo nên vòng công bằng đẹp đẽ.

Nhưng khi chúng ta
khởi động sự công bằng

một giọt nước bất công sẽ
làm ô nhiễm toàn hồ nước,

và không may,
là có rất nhiều giọt trong hồ nước.

Vậy nỗ lực của chúng ra cần được sàng lọc,

càng nhiều bất công càng tốt từ khắp nơi,

bắt đầu từ cộng đồng của chúng ta,
từ công ty của chúng ta.

Tôi lo lắng về điều này rất nhiều, vì tôi
dẫn đầu một đội gồm 3000 người xuất sắc,

và sự khác nhau giữa
3000 thành viên vui vẻ và nhiệt huyết

và 3000 thành viên lười biếng là tất cả.

Vậy điều đầu tiên tôi cố làm
trong chiến dịch công bằng của tôi

là cố gắng lấy bản thân tôi
ra khỏi phương trình.

Có nghĩa là cẩn trọng
với thành kiến của mình.

Ví dụ, tôi rất thích
những người nói "vâng"

với mọi điều tôi đề xuất.

(Cười)

Nhưng điều đó rất không tốt cho công ty

và rất không tốt
cho bất cứ ai có ý kiến khác.

Vậy chúng ta cố gắng chủ động nâng cao
nền văn hoá đa dạng ý kiến

và đa dạng tính cách.

Điều thứ hai chúng ta làm là
thêm một chút thủ tục.

Ta xem lại tất cả luật lệ, qui trình,
hệ thống của công ty,

cái mà ta sử dụng để đưa ra quyết định
và phân bố tài nguyên,

và chúng ta cố gắng loại bỏ
bất cứ thứ gì không rõ ràng,

không thật sự hợp lý, không ý nghĩa,

và ta cũng cố gắng sửa
bất cứ điều gì làm hạn chế

sự truyền thông tin trong công ty.

Sau đó chúng ta xem xét nền văn hoá
và động lực với cùng lí do.

Nhưng quan điểm của tôi là,
dù bạn xem xét luật kĩ đến đâu,

qui trình, hệ thống,
và chúng ta phải làm nó.

nhưng dù chúng ta xem xét nó kĩ,

chúng ta sẽ không bao giờ làm đủ
để đạt được bản chất thật của công bằng.

Đó là vì chặng cuối của công bằng
yêu cầu những thứ khác.

Đó là về cảm xúc của con người ra sao,

nhu cầu của họ,

điều đang diễn ra trong đời sống riêng tư,

mà cả xã hội cần.

Đây là tất cả câu hỏi và nhân tố

rất khó để đặt
vào một bảng tính, thành một thuật toán.

Rất khó để làm chúng
thành một phần của quyết định hợp lý.

Nhưng nếu ta thiếu những cái này,
ta thiếu thứ quan trọng then chốt,

và kết quả thường là cảm giác bất công.

Vậy ta nên kiểm tra chéo quyết định của ta
với trung tâm công bằng đang bật của ta.

Có đúng không khi người này
nên được làm việc anh ấy rất hi vọng làm?

Có đúng không khi người này bị đuổi việc?

Có đúng không khi chúng ta bị thu
quá nhiều tiền cho sản phẩm này?

Đây là những câu hỏi khó.

Nhưng nếu ta dành thời gian hỏi bản thân

có phải câu trả lời hợp lý
là câu trả lời đúng...

chúng ta đều biết sâu bên trong
câu trả lời nào là đúng.

Chúng ta biết khi chúng ta còn là em bé.

Và để biết câu nào là câu trả lời đúng

là điều rất thú vị khi đưa ra quyết định.

Và nếu chúng ta bật trái tim của ta lên,

đó là chìa khoá để đạt được
cái tốt thực sự từ mọi người,

bởi vì trái tim có thể ngửi được
nếu bạn quan tâm,

và chỉ khi bạn thật sự quan tâm
chúng sẽ để nỗi sợ ở lại

và đem con người thực sự
của chúng ra làm việc.

Vậy nếu công bằng là yếu tố
quyết định của cuộc sống,

tại sao tất cả nhà lãnh đạo không
coi nó là ưu tiên của họ?

Không phải tốt hơn khi làm việc
ở một công ty công bằng sao?

Không phải tuyệt vời khi có
đồng nghiệp và sếp

được chọn lựa và huấn luyện
vì công bằng và vì tính cách

và không dựa trên GMATs 60 tuổi hay sao?

Không phải tốt khi có thể gõ cửa

Giám Đốc Điều Hành Công Bằng sao?

Chúng ta sẽ đạt điều đó,
nhưng tại sao nó không xảy ra lúc này?

Vâng, một phần, đó là vì quán tính,

một phần, bởi vì sự công bằng
không phải lúc nào cũng dễ dàng.

Nó đòi hỏi sự phán xét và mạo hiểm,

Đào cái giếng thứ tám là sự mạo hiểm.

Thăng chức cho người chưa tốt nghiệp
phổ thông là sự mạo hiểm.

Xây nhà máy bơ ở Ecuador là sự mạo hiểm.

Nhưng sự công bằng đáng giá để mạo hiểm,

vậy chúng ta nên hỏi bản thân,

ở đâu chúng ta có thể mạo hiểm?

Nơi nào chúng ta có thể đẩy bản thân
xa hơn một chút,

để đạt được điều hợp lý và
làm điều đúng đắn?

Xin cảm ơn.

(Vỗ tay)