Return to Video

Koltuk arkeoloğu

  • 0:02 - 0:06
    Sarah Parcak: 100 yıl önce,
    arkeoloji zenginler içindi,
  • 0:06 - 0:08
    50 sene önce ise erkekler için.
  • 0:08 - 0:12
    Ama bunu dünyaya yayıyoruz.
  • 0:12 - 0:19
    Tüm dünyada bilinmeyen milyonlarca
    arkeolojik alanı keşfedebilmeyi diliyorum.
  • 0:19 - 0:24
    21. yüzyıla ait geniş çaplı
    bir araştırmacı ordusu yaratarak
  • 0:24 - 0:26
    dünyanın gizli mirasını
    bulacağız ve koruyacağız.
  • 0:28 - 0:31
    Peki, bunu nasıl yapacağız?
  • 0:31 - 0:33
    [TED ortaklığında Great Big Story]
  • 0:33 - 0:36
    Anlatıcı: Dünyayı değiştirmek için
    büyük bir fikirleri vardı.
  • 0:37 - 0:39
    Ama yalnız yapamadılar.
  • 0:39 - 0:43
    (Üst üste binen sesler) Benim dileğim...
    Benim dileğim, diliyorum ki;
  • 0:43 - 0:45
    İşte benim dileğim.
  • 0:45 - 0:47
    [Meşale taşıyıcılar]
  • 0:47 - 0:50
    [Hareket halindeki fikirler]
  • 0:53 - 0:54
    SP: Ben bir arkeoloğum
  • 0:54 - 0:59
    ve antik alanları saptamak için uydudan
    alınan görüntüleri kullanmada uzmanım.
  • 1:00 - 1:02
    Havalı ismi ise uzay arkeolojisi.
  • 1:02 - 1:05
    Tabii ki bir şeyin ne kadar kalın
    olduğunu saptamak istersiniz,
  • 1:05 - 1:08
    ki bunu uzaydan ölçemezsiniz,
    ister toprak olsun ister kar olsun.
  • 1:08 - 1:11
    Bir ödül kazandığımda bu oldukça
    çılgın dileği sunmak zorundaydım.
  • 1:12 - 1:16
    Arkeolojiye özgü durumu
    dünyaya sunmak zorundaydım.
  • 1:16 - 1:18
    Ne önemi var, ne olmuş yani?
  • 1:19 - 1:22
    Gerçek şu ki, biz bilim insanlarından
    yeterince yok,
  • 1:22 - 1:25
    araştırmacı olmaları için
    daha fazla insana fırsat vermeliyiz.
  • 1:30 - 1:34
    GlobalXplorer, uydu görüntülerine bakarak
  • 1:34 - 1:38
    dünyadaki her insana antik alanları
    saptamaları için yardımcı olan
  • 1:38 - 1:40
    online bir kitle kaynak platformu.
  • 1:40 - 1:45
    Bu fikre göre dünyadaki herkes
    bilime bir katkıda bulunabilir.
  • 1:46 - 1:47
    Herkes olabilir.
  • 1:47 - 1:49
    (Müzik)
  • 1:53 - 1:55
    Doris Jones: Ben Doris Jones,
    90 yaşındayım,
  • 1:55 - 1:58
    iki kedim hariç yalnız yaşıyorum
  • 1:58 - 2:00
    ve bir şey yapmaya ihtiyacım var.
  • 2:00 - 2:03
    Oyunlar oynuyorum, sudokuyu seviyorum
  • 2:04 - 2:07
    ve Cuma günleri arkadaşlarımla
    birlikte mahjong oynuyorum.
  • 2:07 - 2:10
    (Müzik)
  • 2:10 - 2:12
    Ben bir koltuk arkeoloğum.
  • 2:17 - 2:20
    Neden çalışmak istemiyorsun? Aşağı.
  • 2:21 - 2:22
    Aşağı, hadi çalışalım.
  • 2:23 - 2:25
    SP: Doris en çok katkıda
    bulunan kişilerden biri;
  • 2:25 - 2:27
    o bir uzay arkeoloğu.
  • 2:27 - 2:30
    Binlerce ama binlerce döşemeye baktı.
  • 2:31 - 2:33
    Onun gibi insanlar
    GlobalXplorer için bir lütuf.
  • 2:33 - 2:36
    DJ: Şu anda, bir döşemeye bakıyorum da,
  • 2:36 - 2:40
    pekala, bir duvarı var,
    muhtemelen hayvanlar için.
  • 2:40 - 2:44
    Ama birtakım yol ve patika gibi
    görünen şeyler var.
  • 2:46 - 2:48
    Diğerine geçeceğim.
  • 2:48 - 2:51
    SP: Tek yapmanız gereken
    bir resme dikkatlice bakmanız
  • 2:51 - 2:56
    ve orada potansiyel olarak yeni bir alan
    olup olamayacağına bakmanız.
  • 2:58 - 3:02
    Doris'in tutkusu ve enerjisi var,
  • 3:02 - 3:04
    keşfe olan bir heyecanı var.
  • 3:04 - 3:08
    Anlamlı bir şekilde
    gerçekten katkıda bulunabiliyor.
  • 3:08 - 3:11
    (Skype sinyal sesi)
  • 3:13 - 3:14
    SP: Doris!
  • 3:14 - 3:15
    DJ: Merhaba.
  • 3:15 - 3:19
    SP: Şu anda gerçekten de ağlıyorum
    çünkü o kadar duygulandım ki.
  • 3:19 - 3:21
    DJ: Teşekkür ederim.
  • 3:21 - 3:23
    SP: Seni görüp
    "Teşekkür ederim" demeliydim.
  • 3:23 - 3:25
    DJ: Gerçekten de
    yaptığın şeyi takdir ediyorum
  • 3:25 - 3:28
    ve programdan da gerçekten zevk alıyorum.
  • 3:28 - 3:32
    SP: Arkeoloji, paleontoloji
    ve bilime olan tutkun ne zaman başladı?
  • 3:32 - 3:39
    DJ: 1950'lerde eşim ve ben
    arka bahçemizde bahçeyi kazıyorduk.
  • 3:39 - 3:42
    Sonbaharın sonlarıydı
    ve sonraki bahar için hazırlık yapıyorduk
  • 3:42 - 3:46
    ve yerde garip görünümlü
    beyaz bir kaya gördüm.
  • 3:47 - 3:49
    Aldım ve eşim de "Bir bakayım" dedi.
  • 3:49 - 3:52
    Ona gösterdim ve o da
    "Bunun ne olduğunu biliyor musun?" dedi.
  • 3:52 - 3:54
    Ona bilmediğimi söyledim.
  • 3:54 - 3:56
    "Bu bir fosil" dedi.
  • 3:56 - 4:00
    Dereye gittik ve fosil aramaya başladık.
  • 4:00 - 4:03
    O andan itibaren geri dönüş yoktu.
  • 4:03 - 4:05
    SB: Bu harika.
  • 4:05 - 4:08
    DJ: Yıllar boyunca biriktirdim.
  • 4:10 - 4:13
    Tüm o yıllardan sonra
    tabii ki tüm bu anıları biriktirdim.
  • 4:15 - 4:17
    Ama şöyle bir şey var:
  • 4:17 - 4:19
    Mesele fosil aramak değil, tecrübe etmek,
  • 4:20 - 4:24
    sadece öğreniyor,
    yaşıyor ve zevk alıyorsunuz.
  • 4:24 - 4:27
    Bence eğlence araştırmada.
  • 4:27 - 4:29
    Şöyle oluyor:
  • 4:29 - 4:30
    Tıpkı bir gökkuşağı gibi --
  • 4:31 - 4:33
    gökkuşağının sonunda altın bir çömlek var.
  • 4:33 - 4:36
    GlobalXplorer, adeta benim gökkuşağım.
  • 4:39 - 4:41
    Bu yaşımda bile
  • 4:41 - 4:45
    kayıp medeniyetleri
    aramaya devam edebiliyorum.
  • 4:46 - 4:49
    SP: Senin keşiflerin sonucunda gerçekleşen
  • 4:49 - 4:51
    bazı harika şeyleri
    sana söylemek istiyorum.
  • 4:51 - 4:56
    Biz artık senin gibi insanların
    bulduğu binlerce şeyi alıp
  • 4:56 - 5:00
    onları Peru'da çalışan arkeologlarla
    paylaşmaya başladık.
  • 5:02 - 5:05
    Onlar, bu topluluğun bulduğu şeyleri
    doğrulamaya başladılar.
  • 5:05 - 5:07
    Diğer bir ifadeyle, platform işe yarıyor.
  • 5:08 - 5:12
    Sonuç olarak bu teknoloji, tarihimizi
    tekrardan yazmamızda bize yardımcı oluyor.
  • 5:12 - 5:14
    DJ: Tarihimizi bilmemiz gerekiyor.
  • 5:14 - 5:17
    Hepimiz tek bir insanız.
  • 5:17 - 5:20
    Bu, hepimizin tarihi,
    hepimiz bu küçük kir topundayız.
  • 5:21 - 5:24
    SP: Geriye kalan
    keşfedilecek şeylere bakarsak
  • 5:24 - 5:26
    derinlere zar zor
    inebildiğimize inanıyorum.
  • 5:27 - 5:30
    Anlatılan en harika hikaye ise
  • 5:30 - 5:33
    ortak insan yolculuğunun hikâyesi.
  • 5:33 - 5:36
    Ancak yazabilmemizin tek yolu
  • 5:36 - 5:39
    birlikte yapmamız.
  • 5:47 - 5:50
    [GlobalXplorer.org'da
    bir GlobalXplorer olun]
Title:
Koltuk arkeoloğu
Speaker:
Sarah Parcak
Description:

Sarah Parcak, topluluğun gücünün arkeolojik keşifleri hızlandırmaya yardımcı olabileceğini umuyor. 90 yaşındaki Doris Mae Jones'u nasıl kendi çağrısını duyduğunu -- ve Peru Keşfinde 50 binden fazla döşemeyi araştırmaya katıldığını görün, kedi asistanlarıyla birlikte.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
05:50
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Armchair archaeologist
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Armchair archaeologist
Can Boysan accepted Turkish subtitles for Armchair archaeologist
Can Boysan edited Turkish subtitles for Armchair archaeologist
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for Armchair archaeologist
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for Armchair archaeologist

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.