[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.08,0:00:03.85,Default,,0000,0000,0000,,Wiele osób lubi zaczynać dzień\Nod filiżanki kawy,
Dialogue: 0,0:00:03.85,0:00:09.02,Default,,0000,0000,0000,,a kończyć go kieliszkiem wina\Nalbo innego alkoholu.
Dialogue: 0,0:00:09.17,0:00:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się jednak, że te dwie substancje,
Dialogue: 0,0:00:11.96,0:00:13.53,Default,,0000,0000,0000,,alkohol i kofeina,
Dialogue: 0,0:00:13.53,0:00:16.74,Default,,0000,0000,0000,,mogą w zaskakujący sposób\Nwpływać na nasz sen.
Dialogue: 0,0:00:17.19,0:00:19.27,Default,,0000,0000,0000,,[Nauka na dobranoc]
Dialogue: 0,0:00:19.27,0:00:21.81,Default,,0000,0000,0000,,(Muzyka)
Dialogue: 0,0:00:21.83,0:00:23.68,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy od kofeiny.
Dialogue: 0,0:00:24.12,0:00:26.33,Default,,0000,0000,0000,,Kofeina należy do środków,
Dialogue: 0,0:00:26.33,0:00:29.35,Default,,0000,0000,0000,,które nazywamy pobudzającymi\Nsubstancjami psychoaktywnymi.
Dialogue: 0,0:00:29.71,0:00:33.12,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy, że kofeina może zwiększać czujność,
Dialogue: 0,0:00:33.12,0:00:34.55,Default,,0000,0000,0000,,że nas rozbudza.
Dialogue: 0,0:00:35.17,0:00:39.60,Default,,0000,0000,0000,,Ma jednak jeszcze dwie inne ukryte cechy,
Dialogue: 0,0:00:39.60,0:00:42.21,Default,,0000,0000,0000,,o których nie wszyscy wiedzą.
Dialogue: 0,0:00:42.46,0:00:46.89,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsza dotyczy czasu jej działania.
Dialogue: 0,0:00:47.08,0:00:49.08,Default,,0000,0000,0000,,U przeciętnej osoby dorosłej
Dialogue: 0,0:00:49.08,0:00:53.53,Default,,0000,0000,0000,,okres półtrwania kofeiny\Nwynosi około 5-6 godzin.
Dialogue: 0,0:00:53.88,0:00:57.38,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to, że po około 5-6 godzinach
Dialogue: 0,0:00:57.38,0:01:02.94,Default,,0000,0000,0000,,50 procent przyjętej kofeiny\Nwciąż krąży w organizmie.
Dialogue: 0,0:01:03.67,0:01:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Oznacza to też, że po 10-12 godzinach\Npozostaje 25 procent kofeiny.
Dialogue: 0,0:01:10.98,0:01:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Powiedzmy, że wypijemy\Nfiliżankę kawy o 14.00.
Dialogue: 0,0:01:16.42,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Prawie jedna czwarta kofeiny
Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:23.93,Default,,0000,0000,0000,,wciąż może zalewać nasz mózg o północy.
Dialogue: 0,0:01:24.08,0:01:28.82,Default,,0000,0000,0000,,W efekcie możemy\Nmieć trudności z zaśnięciem
Dialogue: 0,0:01:28.83,0:01:32.05,Default,,0000,0000,0000,,i niespokojnie spać w nocy.
Dialogue: 0,0:01:32.71,0:01:35.25,Default,,0000,0000,0000,,To pierwsza cecha kofeiny.
Dialogue: 0,0:01:35.46,0:01:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Druga wiąże się z tym,
Dialogue: 0,0:01:37.71,0:01:40.80,Default,,0000,0000,0000,,że kofeina może zmieniać jakość snu.
Dialogue: 0,0:01:41.38,0:01:43.05,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy pewnie powiedzą,
Dialogue: 0,0:01:43.05,0:01:47.31,Default,,0000,0000,0000,,że mogą wypić espresso do kolacji,
Dialogue: 0,0:01:47.31,0:01:50.11,Default,,0000,0000,0000,,a potem bez problemu\Nzasnąć i spokojnie spać.
Dialogue: 0,0:01:50.58,0:01:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Nawet jeśli to prawda, okazuje się,
Dialogue: 0,0:01:53.06,0:01:57.26,Default,,0000,0000,0000,,że kofeina może zmniejszać\Nilość snu głębokiego,
Dialogue: 0,0:01:57.26,0:01:59.92,Default,,0000,0000,0000,,o wolnych ruchach gałek ocznych,
Dialogue: 0,0:01:59.92,0:02:02.93,Default,,0000,0000,0000,,czyli fazy trzeciej i czwartej NREM.
Dialogue: 0,0:02:03.08,0:02:05.71,Default,,0000,0000,0000,,To regenerujący sen głęboki.
Dialogue: 0,0:02:06.04,0:02:11.12,Default,,0000,0000,0000,,W efekcie rano nie obudzimy się wypoczęci.
Dialogue: 0,0:02:11.12,0:02:13.64,Default,,0000,0000,0000,,Nie będziemy mieć poczucia,\Nże sen dodał nam energii.
Dialogue: 0,0:02:13.64,0:02:15.46,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie będziemy pamiętać budzenia się
Dialogue: 0,0:02:15.46,0:02:17.100,Default,,0000,0000,0000,,czy problemów z zaśnięciem,
Dialogue: 0,0:02:17.100,0:02:20.23,Default,,0000,0000,0000,,więc nie dostrzeżemy związku.
Dialogue: 0,0:02:20.23,0:02:26.73,Default,,0000,0000,0000,,A jednak rano możemy sięgnąć\Npo dwie filiżanki kawy, żeby się obudzić,
Dialogue: 0,0:02:26.73,0:02:27.86,Default,,0000,0000,0000,,zamiast jednej.
Dialogue: 0,0:02:28.33,0:02:32.63,Default,,0000,0000,0000,,Tak działa kofeina,\Nwięc przejdźmy teraz do alkoholu.
Dialogue: 0,0:02:33.17,0:02:38.88,Default,,0000,0000,0000,,Alkohol jest błędnie traktowany\Njako substancja wspomagająca sen.
Dialogue: 0,0:02:39.17,0:02:42.33,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości\Njest mu do tego bardzo daleko.
Dialogue: 0,0:02:42.58,0:02:46.64,Default,,0000,0000,0000,,Może negatywnie wpływać na sen\Nna co najmniej trzy sposoby.
Dialogue: 0,0:02:47.25,0:02:51.65,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze, alkohol jest\Nsubstancją o działaniu uspokajającym.
Dialogue: 0,0:02:52.21,0:02:54.71,Default,,0000,0000,0000,,Takie uspokojenie nie jest jednak snem.
Dialogue: 0,0:02:55.08,0:02:58.70,Default,,0000,0000,0000,,Badania pokazują, że są to różne stany.
Dialogue: 0,0:02:59.26,0:03:01.08,Default,,0000,0000,0000,,Uspokojenie po zażyciu środka to stan,
Dialogue: 0,0:03:01.08,0:03:07.10,Default,,0000,0000,0000,,w którym wyłączamy aktywność\Nkomórek mózgowych, zwłaszcza w korze.
Dialogue: 0,0:03:07.83,0:03:09.100,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest naturalny sen.
Dialogue: 0,0:03:10.50,0:03:14.47,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład podczas snu głębokiego NREM
Dialogue: 0,0:03:14.47,0:03:20.58,Default,,0000,0000,0000,,setki tysięcy komórek
Dialogue: 0,0:03:20.58,0:03:24.48,Default,,0000,0000,0000,,w skoordynowany sposób\Npobudzają się, a potem wyciszają,
Dialogue: 0,0:03:24.48,0:03:27.38,Default,,0000,0000,0000,,znów pobudzają się,\Na potem znów wyciszają,
Dialogue: 0,0:03:27.38,0:03:30.43,Default,,0000,0000,0000,,tworząc potężne fale mózgowe
Dialogue: 0,0:03:30.43,0:03:32.27,Default,,0000,0000,0000,,typowe dla snu głębokiego NREM.
Dialogue: 0,0:03:32.79,0:03:36.78,Default,,0000,0000,0000,,To pierwszy problem związany z alkoholem.
Dialogue: 0,0:03:36.78,0:03:40.27,Default,,0000,0000,0000,,Mylimy uspokojenie ze snem głębokim.
Dialogue: 0,0:03:40.27,0:03:45.44,Default,,0000,0000,0000,,Drugi problem to sen przerywany.
Dialogue: 0,0:03:45.64,0:03:52.30,Default,,0000,0000,0000,,Alkohol może włączać w czasie snu\Nmechanizm walki lub ucieczki
Dialogue: 0,0:03:52.30,0:03:53.51,Default,,0000,0000,0000,,w układzie nerwowym.
Dialogue: 0,0:03:53.92,0:03:57.53,Default,,0000,0000,0000,,W efekcie będziemy\Nczęściej się budzić w nocy.
Dialogue: 0,0:03:58.21,0:03:59.59,Default,,0000,0000,0000,,Alkohol może nawet sprawić,
Dialogue: 0,0:03:59.59,0:04:04.14,Default,,0000,0000,0000,,że mózg będzie wydzielać więcej\Nsubstancji zwiększających czujność,
Dialogue: 0,0:04:04.14,0:04:06.59,Default,,0000,0000,0000,,co też spowoduje sen przerywany.
Dialogue: 0,0:04:06.96,0:04:11.02,Default,,0000,0000,0000,,Trzeci problem wiąże się z tym,
Dialogue: 0,0:04:11.02,0:04:15.07,Default,,0000,0000,0000,,że alkohol może blokować\Nsen o szybkich ruchach gałek ocznych,
Dialogue: 0,0:04:15.07,0:04:16.35,Default,,0000,0000,0000,,czyli sen, w którym śnimy.
Dialogue: 0,0:04:16.79,0:04:19.43,Default,,0000,0000,0000,,A jak wyjaśnią kolejne odcinki,
Dialogue: 0,0:04:19.43,0:04:22.39,Default,,0000,0000,0000,,sen REM, czyli sen, w którym\Nwystępują marzenia senne,
Dialogue: 0,0:04:22.39,0:04:24.57,Default,,0000,0000,0000,,przynosi nam wiele korzyści,
Dialogue: 0,0:04:24.57,0:04:28.02,Default,,0000,0000,0000,,na przykład wpływa pozytywnie\Nna zdrowie psychiczne i emocjonalne,
Dialogue: 0,0:04:28.02,0:04:29.45,Default,,0000,0000,0000,,a nawet kreatywność.
Dialogue: 0,0:04:30.12,0:04:33.73,Default,,0000,0000,0000,,Nie chcę nikomu mówić, jak ma żyć.
Dialogue: 0,0:04:33.88,0:04:35.88,Default,,0000,0000,0000,,Nie chcę prawić kazań.
Dialogue: 0,0:04:35.88,0:04:37.31,Default,,0000,0000,0000,,Jestem po prostu naukowcem.
Dialogue: 0,0:04:37.58,0:04:42.05,Default,,0000,0000,0000,,Staram się dostarczyć\Nwam informacji o tym,
Dialogue: 0,0:04:42.05,0:04:45.98,Default,,0000,0000,0000,,jaki jest związek między\Nkofeiną i alkoholem a snem,
Dialogue: 0,0:04:46.25,0:04:49.33,Default,,0000,0000,0000,,tak byście na tej podstawie\Nmogli sami zdecydować,
Dialogue: 0,0:04:49.33,0:04:54.78,Default,,0000,0000,0000,,jak najlepiej dbać o zdrowy sen.