0:00:16.264,0:00:19.569
असं समजा, की तुम्ही समारंभाला जाण्यासाठी [br]तयारी करत आहात.

0:00:19.799,0:00:22.923
तुम्हाला उत्साह वाटतो आहे, [br]तशीच थोडीशी चिंताही वाटते आहे.

0:00:22.924,0:00:25.476
पोटात गोळा आला आहे धाकधूक वाटते आहे.

0:00:25.477,0:00:27.845
हृदयाच्या धडधडीसारखी.

0:00:28.860,0:00:34.030
तुमचं मन तुम्हांला मागे खेचतं आहे.

0:00:34.656,0:00:36.494
"थांब. इतका आनंद वाटू देऊ नकोस.

0:00:36.495,0:00:41.562
जरा सावध रहा, काहीतरी विपरीत घडू शकतं."

0:00:41.938,0:00:46.168
तुम्हांला प्रश्न पडतो, [br]"समारंभात मी कोणाशी बोलू?

0:00:46.169,0:00:52.078
माझ्याशी कोणी बोललं नाही तर? [br]लोक मला विक्षिप्त समजले तर?"

0:00:53.464,0:00:55.062
तुम्ही समारंभात पोहोचता.

0:00:55.063,0:00:58.533
कोणीतरी तुमच्याजवळ येतं [br]आणि तुमच्याशी बोलू लागतं.

0:00:58.534,0:01:00.232
आणि त्याचवेळी

0:01:00.233,0:01:04.917
तुमचं मन सैरभैर होतं. [br]हृदयाचे ठोके वाढतात.

0:01:05.429,0:01:06.798
तुम्हांला घाम फुटतो.

0:01:06.799,0:01:10.781
आपण स्वतःपासून विलग झालो आहोत, [br]असं वाटू लागतं.

0:01:10.782,0:01:15.479
जणु तुम्ही तुमच्या शरीरात नसून, [br]बाहेरून स्वतःलाच बोलताना पाहत आहात.

0:01:16.499,0:01:20.611
"भानावर ये." तुम्ही स्वतःला सांगता, [br]पण तसं करू शकत नाही.

0:01:20.612,0:01:23.171
चिंतेची तीव्रता वाढत जाते.

0:01:24.171,0:01:26.076
काही क्षण बोलून झाल्यावर

0:01:26.077,0:01:28.838
ती व्यक्ती निघून जाते.

0:01:28.839,0:01:31.735
आता तुम्हांला पूर्णपणे [br]पराभव झाल्यासारखं वाटू लागतं.

0:01:33.344,0:01:38.696
बऱ्याच काळापासून, समाजात मिसळताना [br]तुम्हाला असेच अनुभव येताहेत.

0:01:39.051,0:01:43.074
किंवा कल्पना करा, की [br]आपण गर्दीच्या ठिकाणी आहोत.

0:01:43.075,0:01:46.470
तुम्हाला भीती वाटू लागते.

0:01:46.471,0:01:48.787
आजूबाजूला पुष्कळ लोक असणाऱ्या ठिकाणी,

0:01:48.788,0:01:53.800
उदाहरणार्थ, बसमध्ये [br]तुम्हाला अस्वस्थ वाटू लागतं.

0:01:54.769,0:01:56.932
ते टाळण्यासाठी तुम्ही[br]बाहेर जाणं टाळता.

0:01:56.933,0:02:02.951
मग त्यामुळे एकटेपणा जाणवतो.

0:02:03.816,0:02:08.122
या दोन्ही उदाहरणांतील व्यक्तींना

0:02:08.124,0:02:10.408
चिंताविकार जडला आहे.

0:02:10.949,0:02:14.583
आपल्या समजुतीपेक्षा कितीतरी जास्त लोकांना

0:02:14.584,0:02:17.473
चिंताविकार जडलेला असतो.

0:02:17.474,0:02:21.165
आजमितीला, जगात दर १४ व्यक्तींमागे

0:02:21.166,0:02:23.589
एका व्यक्तीला हा विकार आहे.

0:02:23.590,0:02:28.864
दरवर्षी, या विकारावरच्या उपचारांसाठी

0:02:28.865,0:02:32.844
४२ दशकोटी डॉलर्सहूनही जास्त खर्च होतो.

0:02:32.845,0:02:36.097
चिंताविकारामुळे आयुष्यावर [br]काय परिणाम होऊ शकतात

0:02:36.098,0:02:37.378
ते सांगते..

0:02:37.379,0:02:43.524
नैराश्य, शिक्षण सोडून देणे, [br]आत्महत्येचे विचार मनात येणे.

0:02:44.904,0:02:49.129
या विकारामुळे ध्येयाकडे वाटचाल करणं, [br]आणि नोकरी टिकवणं कठीण जातं.

0:02:49.619,0:02:52.589
नातेसंबंध तुटू शकतात.

0:02:52.989,0:02:55.023
हे अनेक लोकांना ठाऊक नसतं.

0:02:55.024,0:02:59.084
त्यामुळे ते हा विकार दडवून ठेवतात.

0:02:59.085,0:03:04.696
ही एक प्रकारची भीती आहे, आणि त्यावर [br]मात करणं शक्य आहे असं मानलं जातं.

0:03:05.146,0:03:07.385
पण या विकारात भीतीहूनही जास्त [br]असं काहीतरी असतं.

0:03:08.705,0:03:11.856
हा विकार फारसा महत्त्वाचा मानला जात नाही,

0:03:11.857,0:03:14.226
कारण त्याचं नेमकं स्वरूप [br]लोकांना ठाऊक नसतं.

0:03:14.227,0:03:21.227
हा स्वभावाचा भाग आहे का? आजार आहे का? [br]की नैसर्गिक भावना? काय आहे हे?

0:03:22.831,0:03:26.072
म्हणूनच, सर्वसाधारण चिंता आणि चिंताविकार

0:03:26.073,0:03:30.488
यातला फरक जाणणं महत्त्वाचं आहे.

0:03:32.277,0:03:35.571
सर्वसाधारण चिंता ही एक सामान्य भावना आहे.

0:03:35.572,0:03:38.035
तणावाच्या परिस्थितीत [br]अशी चिंता वाटणं साहजिक आहे.

0:03:38.036,0:03:41.688
उदाहरणार्थ, कल्पना करा, की [br]तुम्ही जंगलात आहात,

0:03:41.689,0:03:45.376
आणि तुमच्यासमोर एक अस्वल आलं.

0:03:46.650,0:03:50.184
यामुळे कदाचित तुम्हांला थोडी चिंता वाटेल.

0:03:50.185,0:03:53.668
तिथून पळून जावंसं वाटेल.

0:03:54.354,0:04:00.404
या प्रकारची चिंता वाटणं चांगलंच, [br]कारण त्यामुळे तुमचा जीव वाचेल.

0:04:00.405,0:04:03.886
तुम्ही ताबडतोब तिथून पळून जाल.

0:04:03.887,0:04:08.410
तसं पाहिलं तर अस्वल पाहून पळत सुटणं[br]ही काही तितकीशी चांगली कल्पना नाही.

0:04:08.650,0:04:11.249
अस्वलापेक्षा जलद कोणी पळू शकेल, [br]असं मला वाटत नाही.

0:04:13.592,0:04:16.935
नोकरीच्या ठिकाणी, [br]चिंतेमुळे आपण दिलेल्या मुदतीत कामं करतो,

0:04:16.935,0:04:19.841
आयुष्यात येणाऱ्या आणीबाणीच्या प्रसंगांचा[br]सामना करतो.

0:04:19.841,0:04:24.287
पण कधीकधी ही चिंतेची भावना [br]पराकोटीला पोहोचते.

0:04:24.952,0:04:29.231
ज्या घटनांपासून खराखुरा धोका उद्भवत नाही, [br]त्याही वेळी ती निर्माण होते.

0:04:29.232,0:04:32.851
अशावेळी हा चिंताविकार असू शकतो.

0:04:32.852,0:04:36.481
उदाहरणार्थ, सार्वत्रिक चिंताविकार.[br](Generalized Anxiety Disorder)

0:04:36.482,0:04:41.871
या विकारात सतत सर्व गोष्टींबद्दल[br]पराकोटीची चिंता वाटते.

0:04:41.872,0:04:46.552
ही चिंता आटोक्यात ठेवणं कठीण जातं.

0:04:47.745,0:04:52.235
याबरोबर भीती, अस्वस्थता [br]अशी लक्षणंसुद्धा जाणवतात.

0:04:52.630,0:04:58.490
रात्री झोप लागत नाही. [br]कामावर लक्ष केंद्रित करता येत नाही.

0:04:59.595,0:05:05.974
चिंता, मग ती कोणत्याही प्रकारची असो,

0:05:05.975,0:05:09.734
तिची तीव्रता कमी करण्यासाठी [br]उपाय उपलब्ध आहेत.

0:05:09.735,0:05:13.715
ते उपयुक्त आहेत, [br]आणि अतिशय सोपे आहेत.

0:05:15.051,0:05:18.500
बरेचदा, मानसिक विकारांसाठी [br]औषधं दिली जातात.

0:05:18.501,0:05:21.020
पण ती दीर्घकाळ उपयोगी पडत नाहीत.

0:05:21.021,0:05:25.021
कालांतराने लक्षणं पुन्हा दिसू लागतात, [br]आणि विकार पुन्हा पहिल्या अवस्थेत जातो.

0:05:25.560,0:05:28.359
म्ह्णून हा एक वेगळा विचार [br]करून पाहण्यासारखा आहे.

0:05:28.360,0:05:33.249
आपण समस्यांना कशा प्रकारे तोंड देतो,

0:05:33.250,0:05:37.250
त्यावर आपल्या चिंतेचं प्रमाण [br]अवलंबून असतं.

0:05:37.473,0:05:43.383
समस्या हाताळण्याची पद्धत जराशी बदलली, [br]तर चिंतेचं प्रमाण कमी होऊ शकतं.

0:05:45.523,0:05:47.862
केम्ब्रिज विद्यापीठातल्या [br]आमच्या पाहणीनुसार,

0:05:47.863,0:05:51.032
गरीब वस्तीतल्या स्त्रियांना [br]चिंताविकार होण्याची शक्यता

0:05:51.033,0:05:55.362
सधन वस्तीतल्या स्त्रियांपेक्षा [br]जास्त असते.

0:05:55.363,0:05:59.492
हा निष्कर्ष तसा धक्कादायक वाटला नाही. [br]पण सखोल अभ्यासातून निराळं काही जाणवलं.

0:05:59.493,0:06:02.542
गरीब वस्तीतल्या स्त्रियांना

0:06:02.543,0:06:06.382
समस्या सोडवण्याची एक खास पद्धत ठाऊक असेल,

0:06:06.383,0:06:08.382
तर त्यांना चिंतेचा त्रास होत नाही.

0:06:08.383,0:06:13.842
पण ती पद्धत ठाऊक नसेल, तर त्यांना

0:06:13.843,0:06:15.153
चिंताविकार सतावतो.

0:06:16.078,0:06:17.477
इतर काही पाहण्यांनुसार,

0:06:17.478,0:06:21.137
ज्या लोकांना ही पद्धत ठाऊक होती,

0:06:21.138,0:06:25.267
त्यांचं मानसिक आरोग्य

0:06:25.268,0:06:27.927
युद्ध किंवा नैसर्गिक आपत्तीसारख्या

0:06:27.928,0:06:31.838
खडतर परिस्थितीतसुद्धा उत्तम राहिलं.

0:06:32.093,0:06:36.822
पण ज्यांना ही पद्धत ठाऊक नव्हती,

0:06:36.823,0:06:41.483
त्यांना याच खडतर परिस्थितीमुळे [br]मानसिक विकार जडले.

0:06:42.979,0:06:47.878
तर मग, काय आहेत या [br]समस्या हाताळण्याच्या पद्धती?

0:06:47.879,0:06:52.229
त्यांचा वापर करून चिंताविकाराची तीव्रता [br]कमी कशी करता येईल?

0:06:53.275,0:06:55.294
त्याबद्दल सांगण्याअगोदर,

0:06:55.295,0:06:58.914
एक रोचक गोष्ट सांगते. [br]

0:06:58.915,0:07:05.915
या पद्धती तुम्ही स्वतःच तयार करू शकता.

0:07:05.955,0:07:08.355
तुमच्या स्वतःच्या वागण्यातून.

0:07:09.077,0:07:12.316
तुमच्या चिंताविकारावर ताबा मिळवून[br]त्याची तीव्रता कमी करू शकता.

0:07:12.317,0:07:14.877
स्वतःला सक्षम करणारी ही गोष्ट आहे.

0:07:17.015,0:07:20.604
आज मी अशा प्रकारच्या [br]तीन पद्धतींविषयी बोलणार आहे.

0:07:20.605,0:07:25.435
पहिली, आपल्या आयुष्यावर [br]आपलं नियंत्रण आहे, असे समजणे.

0:07:27.057,0:07:31.436
आपलं आयुष्य आपल्या नियंत्रणाखाली आहे [br]असं समजणाऱ्या लोकांचं

0:07:31.437,0:07:33.477
मानसिक आरोग्य चांगलं असतं.

0:07:33.869,0:07:36.868
तसं तुम्हांला वाटत नसेल, तर

0:07:36.869,0:07:38.498
नियंत्रणात असलेल्या गोष्टी करून

0:07:38.499,0:07:42.669
तो अनुभव घ्यावा, [br]असं संशोधन सांगतं.

0:07:43.505,0:07:45.295
माझं म्हणणं स्पष्ट करून सांगते.

0:07:46.048,0:07:50.207
अजून पूर्ण तयारी झाली नाही, अशा समजुतीने

0:07:50.208,0:07:52.908
तुम्ही एखादं काम सुरु करणं [br]लांबणीवर टाकता का?

0:07:53.733,0:07:55.842
आज कोणते कपडे घालावेत?[br]कोणाबरोबर डेटला जावं?

0:07:55.843,0:08:01.693
कोणती नोकरी घ्यावी?[br]असे निर्णय तुम्हांला कठीण वाटतात का?

0:08:02.819,0:08:05.818
काय करावं हा निर्णय घेण्यात [br]तुमचा इतका वेळ वाया जातो,

0:08:05.819,0:08:09.819
की तुम्ही काहीच करू शकत नाही?

0:08:11.973,0:08:16.763
अनिर्णायक अवस्था, नियंत्रणाबाहेरची [br]परिस्थिती, यावर उपाय म्हणजे

0:08:16.979,0:08:19.139
ती गोष्ट चुकीची का होईना, पण करणे.

0:08:20.630,0:08:24.459
जी. के. चेस्टरटन हे एक कवी आणि लेखक आहेत. [br]ते म्हणतात,

0:08:24.460,0:08:30.760
जी गोष्ट करण्यासारखी असेल, ती पहिल्या वेळी[br]चुकीच्या पद्धतीने करायला हरकत नाही.

0:08:32.003,0:08:34.361
ही युक्ती चांगली लागू पडते, [br]कारण यामुळे

0:08:34.363,0:08:39.792
अनिर्णायक अवस्था संपते, आणि तुम्ही [br]कृतीच्या अवस्थेत ढकलले जाता.

0:08:39.793,0:08:42.472
नाहीतर काय करावं, कसं करावं,

0:08:42.472,0:08:45.932
या विचारात

0:08:45.933,0:08:47.693
तासनतास फुकट जाऊ शकतात,

0:08:48.091,0:08:53.221
तुमची शक्ती नष्ट होते, आणि [br]ते काम सुरु करण्याची भीती वाटू लागते.

0:08:54.492,0:08:59.331
बरेचदा, आपल्याला बिनचूक काम करायचं असतं. [br]पण आपण काहीच करू शकत नाही.

0:08:59.332,0:09:01.871
कारण आपण स्वतःसमोर [br]इतके उच्च आदर्श ठेवतो, की

0:09:01.872,0:09:05.051
त्यांचीच आपल्याला भीती वाटते.

0:09:05.052,0:09:09.051
या तणावामुळे आपण काम पुढे ढकलत राहतो,

0:09:09.052,0:09:13.052
किंवा करतच नाही.

0:09:14.716,0:09:17.786
चुकीच्या पद्धतीने करण्याची मुभा मिळाल्यावर[br]कृती मोकळेपणाने घडते.

0:09:18.420,0:09:20.259
तुम्हांला हे ठाऊक आहे.

0:09:20.260,0:09:24.979
अनेकदा, काम बिनचूक हवं, या भीतीपोटी [br]आपण ते सुरूच करत नाही.

0:09:24.980,0:09:28.980
योग्य वेळी करू, योग्य क्षमता आली की करू, [br]असं म्हणतो.

0:09:29.768,0:09:33.768
यामुळे ताण तणाव निर्माण होऊ शकतात.

0:09:34.027,0:09:37.416
त्यापेक्षा त्या कामात झटकन उडी घेऊन [br]ते करूनच टाकलं तर?

0:09:37.417,0:09:39.907
ते चांगलं होतंय की नाही, [br]याची चिंता कशाला?

0:09:40.392,0:09:43.961
या विचारामुळे काम सुरु करणं सोपं जातं.

0:09:43.962,0:09:47.072
मग चुकीच्या पद्धतीने का होईना, [br]ते करून संपतं.

0:09:47.440,0:09:48.669
नंतर मागे वळून पाहताना

0:09:48.670,0:09:53.810
आपल्या लक्षात येतं, की [br]ते काही तितकंसं चुकीचं नव्हतं.

0:09:56.007,0:09:58.196
माझ्या एका जवळच्या मैत्रिणीला [br]चिंताविकार आहे.

0:09:58.197,0:10:01.937
तिने हा मंत्र वापरायला सुरुवात केली आहे.

0:10:03.142,0:10:07.511
ती म्हणते, "या मंत्रामुळे [br]माझं आयुष्य बदलून गेलं.

0:10:07.512,0:10:12.732
आता मी पूर्वीपेक्षा कमी वेळात कामं उरकते.

0:10:13.887,0:10:20.297
चुकीची मुभा असल्यामुळे मी [br]धोका पत्करते, काही वेगळं करून पाहते.

0:10:20.818,0:10:25.598
या वेगळ्या पद्धतीमुळे कामातली मजा अनुभवते.

0:10:26.562,0:10:32.472
या मंत्रामुळे चिंतेची जागा [br]उत्साहाने घेतली आहे. "

0:10:34.113,0:10:41.063
चुकीच्या पद्धतीने काम करा, आणि [br]करता करता कामात सुधारणा करा.

0:10:42.589,0:10:46.119
आता यावर विचार करा पाहू..

0:10:46.333,0:10:53.333
आजपासून तुम्ही हा मंत्र वापरला, [br]तर तुमच्या आयुष्यात काय बदल घडेल?

0:10:57.743,0:11:01.743
चिंताविकाराचा सामना करण्याचं दुसरं धोरण, [br]स्वतःला क्षमा करणे.

0:11:02.216,0:11:05.116
हे फार प्रभावी आहे.

0:11:06.381,0:11:09.620
चिंताग्रस्त लोक आपल्या चुका, [br]काळज्या, दुःखभावना

0:11:09.621,0:11:15.941
याबद्दल अति विचार करतात.

0:11:16.815,0:11:22.285
समजा, तुमचा एक मित्र [br]सतत तुमच्या चुका शोधून काढून

0:11:22.453,0:11:25.242
त्या तुम्हांला सांगतो आहे.

0:11:25.243,0:11:28.722
तुमच्या आयुष्यात जे जे काही [br]वाईट घडलं असेल, ते सर्व.

0:11:28.723,0:11:30.092
या माणसाला

0:11:30.093,0:11:33.243
ताबडतोब हाकलून द्यावं, [br]असं तुम्हांला वाटेल, हो ना?

0:11:34.639,0:11:40.219
चिंताग्रस्त लोक दिवसभर स्वतःलाच [br]हा त्रास देत असतात.

0:11:40.505,0:11:42.595
ते स्वतःशी फारसे चांगुलपणाने वागत नाहीत.

0:11:42.939,0:11:46.939
तर आता, स्वतःशी जरा दयाळूपणे वागून पहा.

0:11:47.473,0:11:50.313
स्वतःच स्वतःचा आधार व्हा.

0:11:50.834,0:11:54.283
हे कसं करायचं?[br]स्वतःच्या चुकांबद्दल

0:11:54.284,0:11:55.733
स्वतःला क्षमा करायची.

0:11:55.734,0:11:58.414
मग त्या अगदी नुकत्याच केलेल्या चुका असोत,

0:11:58.766,0:12:00.876
किंवा भूतकाळातल्या.

0:12:02.221,0:12:05.180
पूर्वी कधीतरी भीतीने ग्रस्त झाल्याची [br]शरम वाटत असेल,

0:12:05.181,0:12:06.741
तर त्याबद्दल स्वतःला क्षमा करा.

0:12:07.231,0:12:10.171
तुम्हांला कोणाशी तरी बोलावंसं वाटलं असेल,

0:12:10.509,0:12:12.648
पण तसा धीर झाला नसेल,

0:12:12.649,0:12:14.559
तर चिंता करू नका, स्वतःला क्षमा करा.

0:12:14.947,0:12:17.946
या सगळ्या गोष्टींबद्दल [br]स्वतःला क्षमा करा.

0:12:17.947,0:12:22.467
मग तुम्हांला स्वतःविषयी [br]जरा जास्त करुणा वाटेल.

0:12:23.547,0:12:26.667
हे केल्याशिवाय तुमच्या मनाच्या जखमा [br]भरून येणार नाहीत.

0:12:28.094,0:12:31.044
आता शेवटची, पण महत्त्वाची गोष्ट.

0:12:32.081,0:12:34.920
आपल्या आयुष्याला

0:12:34.921,0:12:37.871
काहीतरी हेतू किंवा अर्थ असणं.

0:12:39.238,0:12:43.328
आपण आयुष्यात कोणतंही काम केलं,

0:12:43.915,0:12:46.034
कितीही पैसा कमावला,

0:12:46.035,0:12:51.185
तरीही कोणालातरी आपण हवे आहोत, [br]या भावनेशिवाय आपण सुखी होऊ शकत नाही.

0:12:51.799,0:12:55.428
आपल्या कृतीमुळे कोणाचं तरी भलं व्हावं,

0:12:55.429,0:12:58.089
किंवा आपल्या प्रेमाचा कोणाला तरी [br]आधार वाटावा.

0:12:59.744,0:13:00.973
म्हणजे,

0:13:00.974,0:13:04.553
कोणीतरी आपली स्तुती केली तर आपण सुखी होऊ, [br]असं नव्हे.

0:13:04.554,0:13:08.093
याचा अर्थ असा, की आपण दुसऱ्यांसाठी [br]कधीच काही केलं नाही,

0:13:08.094,0:13:11.804
तर मानसिक आरोग्य [br]ढासळण्याची शक्यता असते.

0:13:13.642,0:13:17.282
सुप्रसिद्ध न्यूरॉलॉजिस्ट [br]डॉ. व्हिक्टर फ्रॅन्कल म्हणतात,

0:13:17.771,0:13:21.380
"ज्यासाठी जगावं, असं काही उरलं नाही, किंवा

0:13:21.381,0:13:24.551
आयुष्याकडून कसलीच अपेक्षा शिल्लक नाही,

0:13:24.742,0:13:27.651
असं म्हणणाऱ्या व्यक्तींना समजवायला हवं,

0:13:27.652,0:13:32.082
की तुम्ही जिवंत आहात, म्हणजे अजून [br]तुमच्याकडून काहीतरी अपेक्षा आहे. "

0:13:35.601,0:13:40.611
इतर कोणाच्या हितासाठी केलेली कृती [br]आपल्याला कठीण समयी तारून नेते.

0:13:41.493,0:13:44.192
जगायचं कशासाठी, [br]हे त्यातून आपल्याला समजतं,

0:13:44.193,0:13:50.133
आणि मग आपण कोणत्याही परिस्थितीचा[br]सामना करू शकतो. कोणत्याही.

0:13:52.771,0:13:55.541
आता प्रश्न असा, की [br]

0:13:56.324,0:14:00.154
केवळ दुसऱ्यासाठी अशी [br]एक तरी कृती तुम्ही करता का?

0:14:01.127,0:14:02.867
मग ते विनावेतन काम असेल,

0:14:03.682,0:14:08.941
किंवा आज, इथे मिळालेलं हे ज्ञान [br]इतरांना सांगणं असेल.

0:14:08.942,0:14:11.372
खासकरून ज्यांना गरज असेल, त्यांना.

0:14:11.511,0:14:15.230
आणि अशाच लोकांजवळ समुपदेशन घेण्यासाठी [br]पैसे नसतात.

0:14:15.231,0:14:16.730
आणि साधारणपणे अशाच लोकांमध्ये

0:14:16.731,0:14:19.821
चिंताविकार मोठ्या संख्येने आढळतो.

0:14:20.232,0:14:22.621
हे ज्ञान त्यांना द्या, सर्वांना द्या.

0:14:22.622,0:14:26.352
कारण त्यामुळे तुमचं मानसिक आरोग्य [br]खरोखर सुधारेल.

0:14:30.317,0:14:32.857
आता आणखी एक विचार सांगून हे भाषण संपवते.

0:14:35.224,0:14:39.423
इतरांच्या भल्यासाठी काहीतरी करण्याचा [br]आणखी एक मार्ग म्हणजे

0:14:39.424,0:14:44.244
पुढच्या पिढयांना ज्याचा उपयोग होईल, [br]असं काही कार्य करणे.

0:14:45.614,0:14:50.513
तुमचं हे कार्य त्यांना समजलं नाही,

0:14:50.514,0:14:51.793
तरी हरकत नाही.

0:14:51.794,0:14:57.113
कारण तुमचं कार्य तुम्हांला ठाऊक असेल.[br]त्यामुळे तुमच्या लक्षात येईल,

0:14:57.114,0:15:01.904
की या बाबतीत आपण एकमेव आहोत, [br]आणि हेच आपल्या आयुष्याचं महत्त्व आहे.

0:15:02.737,0:15:04.016
धन्यवाद.

0:15:04.017,0:15:05.347
(टाळ्या)