WEBVTT

00:00:00.902 --> 00:00:03.333
Chúng ta đã lầm to.

00:00:04.379 --> 00:00:05.529
Mọi người à,

00:00:05.960 --> 00:00:07.351
chúng ta đã thật sự lầm to.

00:00:08.508 --> 00:00:10.594
Điều cuối cùng chúng ta nên làm là

00:00:11.515 --> 00:00:12.782
làm sạch đại dương.

00:00:14.054 --> 00:00:15.229
Điều cuối cùng.

00:00:16.007 --> 00:00:18.985
Đúng là có cả tá rác thải nhựa

00:00:20.166 --> 00:00:21.366
đang đổ ra đại dương

00:00:22.125 --> 00:00:23.275
mỗi một phút

00:00:23.807 --> 00:00:25.540
mỗi một giờ hằng ngày.

00:00:27.180 --> 00:00:29.299
Và vô số loài chim và động vật khác

00:00:29.323 --> 00:00:31.791
đang chết dần chỉ vì rác thải nhựa.

00:00:34.037 --> 00:00:37.577
Chúng ta đang trải qua tốc độ tuyệt chủng 
nhanh nhất từ trước đến giờ,

00:00:38.132 --> 00:00:40.251
và nhựa nằm trong chuỗi thức ăn.

00:00:41.672 --> 00:00:43.811
Và tôi vẫn đứng đây, trước mặt các bạn

00:00:43.835 --> 00:00:45.953
khẳng định rằng điều cuối cùng cần làm là

00:00:47.109 --> 00:00:48.376
làm sạch đại dương.

00:00:49.331 --> 00:00:50.597
Điều cuối cùng.

NOTE Paragraph

00:00:53.564 --> 00:00:55.421
Nếu bạn bước vào một nhà bếp,

00:00:56.477 --> 00:00:57.627
bồn nước đang bị tràn,

00:00:58.889 --> 00:01:00.873
nước đổ hết ra sàn,

00:01:00.897 --> 00:01:02.431
thấm vào những bức tường,

00:01:02.768 --> 00:01:04.934
bạn phải quyết định nhanh,
bạn sẽ phát hoảng;

00:01:05.411 --> 00:01:08.077
bạn có một cái xô, một cây lau nhà
hoặc một cái pit-tông.

00:01:08.474 --> 00:01:09.874
Bạn làm gì trước tiên?

00:01:11.531 --> 00:01:13.293
Chúng ta nên tắt vòi nước trước.

00:01:14.920 --> 00:01:16.872
Sẽ vô dụng khi lau sàn

00:01:16.896 --> 00:01:18.963
hay hút nước ra

00:01:19.381 --> 00:01:21.714
nếu chúng ta không tắt vòi nước trước.

00:01:23.693 --> 00:01:25.724
Sao lại không làm vậy với đại dương?

00:01:26.986 --> 00:01:29.186
Thậm chí nếu dự án "Làm sạch đại dương",

00:01:31.846 --> 00:01:33.831
chiến dịch tái chế nhựa ở biển

00:01:35.768 --> 00:01:37.182
hoặc các thông điệp ý nghĩa

00:01:38.164 --> 00:01:40.760
của công ty nhựa đại dương

00:01:41.442 --> 00:01:43.311
hoàn toàn hiệu quả,

00:01:44.538 --> 00:01:46.958
đó cũng là quá nhỏ nhoi, quá trễ.

NOTE Paragraph

00:01:49.315 --> 00:01:52.924
Chúng ta đang trên đà sản xuất
hơn ba trăm triệu tấn

00:01:53.930 --> 00:01:55.330
nhựa vào năm nay.

00:01:57.272 --> 00:01:59.323
Khoảng tám triệu tấn

00:02:00.541 --> 00:02:02.895
sẽ đổ vào đại dương

00:02:02.919 --> 00:02:07.372
thêm vào con số ước tính khoảng
150 triệu tấn đã có sẵn.

00:02:09.765 --> 00:02:12.248
Theo thống kê, 80% nhựa từ đại dương

00:02:14.498 --> 00:02:17.799
đều đến từ những đất nước 
kinh tế rất khó khăn.

00:02:19.466 --> 00:02:21.878
Và nếu bạn phải sống trong đói nghèo

00:02:22.823 --> 00:02:25.695
điều quan tâm, luôn là, thực phẩm

00:02:26.704 --> 00:02:27.854
hoặc là chỗ ở

00:02:28.846 --> 00:02:30.379
hay là cảm giác được an toàn,

00:02:31.750 --> 00:02:32.900
tái chế.

00:02:33.393 --> 00:02:35.530
Nó vượt qua cả trí tưởng tượng của bạn.

NOTE Paragraph

00:02:38.123 --> 00:02:40.917
Và đó chính là lý do vì sao

00:02:42.155 --> 00:02:44.570
tôi sáng lập ra "Plastic bank" 
(ngân hàng nhựa).

00:02:46.136 --> 00:02:48.482
Chúng tôi là chuỗi cửa hàng 
lớn nhất thế giới

00:02:48.506 --> 00:02:49.937
dành cho người thu nhập thấp,

00:02:52.030 --> 00:02:55.093
là nơi mà mọi thứ đều có thể được mua

00:02:55.117 --> 00:02:57.257
bằng cách trao đổi rác thải nhựa.

00:02:57.925 --> 00:02:59.092
Tất cả mọi thứ.

00:02:59.704 --> 00:03:00.854
Tiền học phí.

00:03:01.514 --> 00:03:02.714
Bảo hiểm y tế.

00:03:03.593 --> 00:03:05.973
Wi-fi, cước điện thoại, tiền điện,

00:03:06.442 --> 00:03:09.172
nhiên liệu nấu ăn lâu,
dùng cho lò nướng cao cấp.

00:03:11.228 --> 00:03:13.550
Và chúng tôi vẫn đang muốn 
thêm các thứ khác

00:03:13.574 --> 00:03:17.295
mà mọi người đang cần 
nhưng không có khả năng chi trả.

NOTE Paragraph

00:03:20.395 --> 00:03:23.275
Chuỗi cửa hàng ở Haiti 
giống như trung tâm cộng đồng,

00:03:26.073 --> 00:03:27.701
nơi một trong những người thu gom,

00:03:28.339 --> 00:03:29.489
Lise Nasis,

00:03:31.791 --> 00:03:33.663
có cơ hội để kiếm sống

00:03:34.228 --> 00:03:36.402
bằng việc thu gom rác thải từng nhà,

00:03:37.720 --> 00:03:39.180
trên mỗi con đường,

00:03:39.204 --> 00:03:40.585
hay từng công ty.

00:03:42.363 --> 00:03:45.675
Và vào cuối ngày,
cô ấy đem nguyên liệu về cho chúng tôi,

00:03:46.236 --> 00:03:48.537
chúng tôi đem cân,
kiểm tra chất lượng,

00:03:48.934 --> 00:03:51.561
và quy ra tiền lương vào tài khoản cô ấy.

00:03:55.704 --> 00:03:57.704
Lise giờ đây đã có

00:03:58.386 --> 00:04:00.569
nguồn thu nhập ổn định và chắc chắn.

00:04:02.784 --> 00:04:06.376
Và khoản tiền chúng tôi chuyển vào
tài khoản online cho cô ấy.

00:04:07.879 --> 00:04:11.173
Vì nó là tài khoản tiết kiệm nên 
có thể thành tài sản

00:04:11.197 --> 00:04:13.064
mà cô ấy có thể thế chấp để vay mượn.

00:04:13.768 --> 00:04:15.276
Và vì nó là tài khoản online,

00:04:17.498 --> 00:04:19.410
cô ấy có hệ thống bảo vệ khỏi cướp,

00:04:20.656 --> 00:04:22.442
và tôi nghĩ quan trong nhất là,

00:04:23.442 --> 00:04:24.926
cô ấy thấy giá trị bản thân.

00:04:25.890 --> 00:04:27.485
Và ngay cả nhựa

00:04:27.509 --> 00:04:29.734
cũng có giá trị riêng của nó.

00:04:33.921 --> 00:04:35.096
Vâng.

NOTE Paragraph

00:04:36.863 --> 00:04:38.513
Và nhựa mà chúng tôi thu thập,

00:04:39.942 --> 00:04:41.276
và thêm giá trị cho nó,

00:04:44.684 --> 00:04:46.048
chúng tôi phân loại,

00:04:46.072 --> 00:04:47.222
tháo bỏ nhãn dán,

00:04:48.009 --> 00:04:49.159
tháo bỏ nắp.

00:04:52.303 --> 00:04:53.503
Chúng tôi có thể cắt nhỏ

00:04:54.561 --> 00:04:57.227
hoặc đóng thành gói 
và sẵn sàng xuất khẩu.

00:05:00.370 --> 00:05:03.767
Bây giờ, không có gì khác biệt 
khi đi ngang cánh đồng kim cương.

00:05:05.093 --> 00:05:07.776
Nếu Lise đã đi ngang cánh đồng kim cương

00:05:07.800 --> 00:05:09.831
nhưng không có cửa hàng, hay ngân hàng,

00:05:09.855 --> 00:05:12.820
không cách nào dùng kim cương, 
hay trao đổi chúng,

00:05:13.855 --> 00:05:15.283
chúng cũng trở nên vô dụng.

00:05:17.934 --> 00:05:20.133
Và Lise là người goá chồng,

00:05:20.157 --> 00:05:22.164
sau trận động đất Haitian năm 2010,

00:05:23.768 --> 00:05:25.315
vô gia cư không có thu nhập gì.

00:05:25.339 --> 00:05:27.339
Và kết quả của chương trình,

00:05:28.268 --> 00:05:30.680
Lise có thể trả học phí
cho hai đứa con gái

00:05:31.736 --> 00:05:32.886
và đồng phục.

NOTE Paragraph

00:05:34.911 --> 00:05:36.061
Bây giờ, loại nhựa

00:05:37.213 --> 00:05:38.363
chúng ta bán.

00:05:41.276 --> 00:05:44.196
Chúng ta bán cho các nhà cung cấp 
thương hiệu nổi tiếng

00:05:44.220 --> 00:05:45.958
như Marks và Spencer,

00:05:45.982 --> 00:05:48.601
người ủy nhiệm cách sử dụng nhựa tổng hợp

00:05:49.815 --> 00:05:51.015
trong sản phẩm của họ.

00:05:52.759 --> 00:05:54.148
Hoặc giống như Henkel,

00:05:54.172 --> 00:05:56.120
công ty hàng hoá tiêu dùng của người Đức,

00:05:57.767 --> 00:06:01.353
đang dùng loại nhựa tổng hợp trực tiếp 
trong quá trình sản xuất.

00:06:01.377 --> 00:06:02.988
Chúng ta đóng vòng

00:06:04.196 --> 00:06:05.600
trong nền kinh tế tuần hoàn.

00:06:08.259 --> 00:06:10.124
Bây giờ việc mua dầu gội đầu

00:06:11.101 --> 00:06:12.434
hay chất tẩy trong giặt giũ

00:06:12.950 --> 00:06:15.150
có chất nhựa tổng hợp bên trong,

00:06:16.220 --> 00:06:18.315
và bạn trực tiếp góp phần

00:06:18.339 --> 00:06:21.565
vào việc khai thác nhựa từ dầu

00:06:22.187 --> 00:06:23.653
và làm giảm sự nghèo đói

00:06:24.091 --> 00:06:25.241
cùng lúc.

NOTE Paragraph

00:06:27.488 --> 00:06:28.638
Và mô hình đó

00:06:29.083 --> 00:06:30.950
hoàn toàn có thể nhân rộng.

00:06:32.379 --> 00:06:33.529
Ở São Paulo,

00:06:34.238 --> 00:06:36.410
một bài thuyết pháp 
khuyến khích các giáo dân

00:06:36.434 --> 00:06:38.656
không chỉ đem lễ vật vào ngày Chủ nhật,

00:06:38.680 --> 00:06:40.102
mà còn về việc tái chế nữa.

00:06:41.561 --> 00:06:43.816
Sau đó chúng ta kết hợp nhà thờ
với người nghèo.

00:06:44.577 --> 00:06:46.029
Hoặc, tôi càng tin hơn rằng

00:06:46.053 --> 00:06:49.641
chúng ta có thể kết hợp nhà thờ ở London
với một nhà thờ nghèo khó ở Cairo.

00:06:50.792 --> 00:06:52.192
Hoặc như ở Vancouver,

00:06:52.919 --> 00:06:54.823
với chương trình ký gửi chai nhựa:

00:06:55.395 --> 00:06:56.595
bây giờ cá nhân nào

00:06:57.482 --> 00:06:58.632
hay bất cứ nhóm nào

00:06:59.371 --> 00:07:00.534
có thể trả lại

00:07:00.558 --> 00:07:02.933
tiền ký gửi cho sản phẩm tái chế,

00:07:03.300 --> 00:07:05.355
và thay vì phải lấy tiền mặt lại,

00:07:06.060 --> 00:07:08.410
họ có cơ hội để ký gửi số tiền đó

00:07:08.434 --> 00:07:11.355
vào tài khoản của người nghèo 
trên thế giới.

NOTE Paragraph

00:07:12.676 --> 00:07:14.642
Giờ chúng ta có thể dùng
sản phẩm tái chế

00:07:14.993 --> 00:07:17.355
để ủng hộ và tạo ra nhiều người 
dùng đồ tái chế.

00:07:18.688 --> 00:07:20.711
Một chai được ký gửi tại nhà

00:07:21.100 --> 00:07:23.828
có thể tách chiết thành
hàng trăm thứ trên khắp thế giới.

00:07:25.193 --> 00:07:27.089
Hoặc, như Shell,

00:07:27.518 --> 00:07:28.785
công ty năng lượng,

00:07:29.581 --> 00:07:32.549
người đầu tư vào chương trình
"không nhựa".

00:07:32.927 --> 00:07:35.727
"Không nhựa" cũng giống như 
"không các-bon".

00:07:36.927 --> 00:07:40.584
Nhưng "không nhựa" đầu tư 
vào cơ sở hạ tầng tái chế

00:07:40.608 --> 00:07:41.892
mà nó không tồn tại.

00:07:43.379 --> 00:07:45.548
Và nó tạo sự động viên cho người nghèo

00:07:45.886 --> 00:07:47.371
bằng cách tăng giá trị.

00:07:48.786 --> 00:07:49.936
Hoặc là --

00:07:50.349 --> 00:07:51.984
giống như khu ổ chuột ở Manila,

00:07:52.888 --> 00:07:55.456
nơi những khu chợ nhỏ nhất

00:07:56.929 --> 00:07:59.193
với cây cân đơn giản 
và một chiếc điện thoại

00:07:59.569 --> 00:08:01.502
có thể chấp nhận nhựa phổ thông

00:08:01.886 --> 00:08:04.219
như hình thức mới 
của thanh toán theo cân nặng,

00:08:04.831 --> 00:08:07.053
cho phép chúng phục vụ nhiều người hơn

00:08:08.870 --> 00:08:11.417
và tạo sự ảnh hưởng rộng hơn.

NOTE Paragraph

00:08:13.267 --> 00:08:14.734
Và điểm chung ở đây là

00:08:17.387 --> 00:08:19.022
loại nhựa phổ thông đó

00:08:19.688 --> 00:08:20.838
chính là tiền.

00:08:21.704 --> 00:08:23.676
Nhựa phổ thông là tiền,

00:08:24.949 --> 00:08:28.855
một hệ thống tiền tệ toàn cầu và giao dịch
khi được sử dụng,

00:08:28.879 --> 00:08:31.580
giảm đói nghèo và làm sạch môi trường

00:08:31.604 --> 00:08:33.365
cùng một thời điểm.

00:08:35.825 --> 00:08:37.292
Không chỉ là nhựa.

00:08:37.904 --> 00:08:40.524
Không phải loại nhựa tái chế,
mà là nhựa phổ thông,

00:08:41.943 --> 00:08:44.116
một nguyên liệu mà giá trị chuyển đổi

00:08:44.140 --> 00:08:46.824
thông qua đời sống của người dân gặp phải,

00:08:47.259 --> 00:08:49.398
cả người giàu lẫn người nghèo.

NOTE Paragraph

00:08:52.347 --> 00:08:53.680
Con người sản xuất

00:08:53.704 --> 00:08:56.848
hơn tám tỷ ký lô nhựa,

00:08:56.872 --> 00:08:59.304
hầu hết vẫn còn là chất thải.

00:09:00.006 --> 00:09:01.776
Tám tỷ ký lô.

00:09:01.800 --> 00:09:03.882
Trị giá khoảng 50 cent một ký lô,

00:09:05.323 --> 00:09:09.930
chúng tôi có khả năng giải phóng 
bốn nghìn tỷ đô-la giá trị.

00:09:11.966 --> 00:09:13.699
Nhìn nè, tôi thấy nhựa phổ thông

00:09:14.466 --> 00:09:16.247
như là Bitcoin trên mặt đất --

NOTE Paragraph

00:09:16.828 --> 00:09:17.870
(Cười)

NOTE Paragraph

00:09:17.894 --> 00:09:19.880
và có sẵn cho tất cả mọi người.

NOTE Paragraph

00:09:25.908 --> 00:09:28.783
Bây giờ toàn bộ hệ sinh thái
được quản lý và hỗ trợ

00:09:28.807 --> 00:09:30.978
thông qua ngân hàng trực tuyến

00:09:32.472 --> 00:09:36.267
tạo sự an toàn, chuyển đổi 
giá trị đích thực toàn cầu.

00:09:37.310 --> 00:09:40.612
Giờ bạn có thể ký gửi đồ tái chế của mình
ở Vancouver hoặc Berlin,

00:09:41.065 --> 00:09:44.725
và một gia đình có thể rút ngay
gạch xây dựng hay điện thoại

00:09:45.152 --> 00:09:46.520
trong khu ổ chuột ở Manila.

00:09:47.398 --> 00:09:48.548
Hoặc Lise --

00:09:50.158 --> 00:09:53.136
cô ấy có thể ký gửi đồ tái chế 
tại trung tâm ở Port-au-Price,

00:09:53.160 --> 00:09:55.723
và mẹ cô ấy có thể rút 
nhiên liệu nấu ăn hay tiền mặt

00:09:55.747 --> 00:09:56.897
phía bên kia thành phố.

00:09:59.149 --> 00:10:01.392
Và ứng dụng thêm phần thưởng,

00:10:01.776 --> 00:10:02.926
sự khích lệ,

00:10:03.553 --> 00:10:04.789
các phần thưởng nhóm

00:10:05.496 --> 00:10:06.846
đánh giá của người sử dụng.

00:10:08.708 --> 00:10:10.466
Chúng tôi ứng dụng game vào tái chế.

00:10:11.374 --> 00:10:13.690
Chúng tôi thêm niềm vui và thủ tục

00:10:14.466 --> 00:10:16.425
vào ngành công nghiệp 
không chính thức.

00:10:19.271 --> 00:10:21.564
Chúng tôi đang hoạt động 
ở Haiti và Philippines.

00:10:22.867 --> 00:10:24.149
Chúng tôi chọn nhân viên

00:10:24.858 --> 00:10:26.842
và đối tác cho Brazil.

00:10:27.301 --> 00:10:30.191
Và năm nay, chúng tôi đang uỷ thác 
cho Ấn Độ và Ethiopia.

00:10:32.198 --> 00:10:33.865
Chúng tôi đang chọn hàng trăm

00:10:34.738 --> 00:10:36.666
hàng trăm tấn nguyên liệu.

00:10:37.261 --> 00:10:39.061
Chúng tôi tiếp tục thêm nhiều đối tác

00:10:39.944 --> 00:10:41.094
và khách hàng,

00:10:43.332 --> 00:10:46.195
và chúng tôi gia tăng 
số lượng bộ sưu tập mỗi ngày.

00:10:47.007 --> 00:10:49.292
Kết quả hiện nay của chương trình 
với Henkel,

00:10:50.047 --> 00:10:54.332
họ đã hết lòng sử dụng hơn 100 triệu ký lô

00:10:54.356 --> 00:10:56.915
nguyên liệu mỗi năm.

00:10:58.617 --> 00:11:01.268
Sự tách biệt đó sẽ đưa 
hàng trăm triệu đô-la

00:11:01.292 --> 00:11:03.025
vào tay của những người nghèo

00:11:03.434 --> 00:11:05.250
trong các nền kinh tế đang nổi lên.

NOTE Paragraph

00:11:08.759 --> 00:11:09.909
Và ngay lúc này,

00:11:10.751 --> 00:11:11.901
chúng ta có thể

00:11:13.236 --> 00:11:14.903
trở thành một phần trong giải pháp

00:11:15.640 --> 00:11:17.040
không chỉ với vấn đề ô nhiễm.

NOTE Paragraph

00:11:19.145 --> 00:11:22.783
Và, có lẽ việc làm sạch đại dương 
là không hiệu quả.

00:11:23.407 --> 00:11:24.557
Có lẽ là vậy.

00:11:25.812 --> 00:11:27.766
Nhưng ngăn chặn rác thải đại dương

00:11:28.560 --> 00:11:31.160
có thể là cơ hội lớn nhất 
dành cho nhân loại.

NOTE Paragraph

00:11:33.084 --> 00:11:34.358
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:11:34.382 --> 00:11:36.560
(Vỗ tay)