[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.72,0:00:04.52,Default,,0000,0000,0000,,Trong cuộc đời mình, \Ntôi biết rất nhiều nam Alpha, Dialogue: 0,0:00:04.52,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,cụ thể là tinh tinh đực Alpha. Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:10.44,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ miêu tả một nam Alpha là thế nào, Dialogue: 0,0:00:10.44,0:00:12.45,Default,,0000,0000,0000,,vì tôi nghĩ ta có thể học được nhiều điều Dialogue: 0,0:00:12.45,0:00:16.60,Default,,0000,0000,0000,,từ người họ hàng nam Alpha gần gũi. Dialogue: 0,0:00:16.60,0:00:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, tôi muốn giới thiệu với các bạn\Nvề Amos, một con tinh tinh đực Dialogue: 0,0:00:21.08,0:00:23.32,Default,,0000,0000,0000,,còn trẻ và là con đực đầu đàn Dialogue: 0,0:00:23.32,0:00:24.76,Default,,0000,0000,0000,,rất nổi tiếng, Dialogue: 0,0:00:24.76,0:00:26.88,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó bị ốm Dialogue: 0,0:00:26.88,0:00:30.08,Default,,0000,0000,0000,,và rồi mất dần vị thế vì, \Nbạn biết đấy, những con tinh tinh đực Dialogue: 0,0:00:30.08,0:00:32.96,Default,,0000,0000,0000,,có thể nhận ra con bị ốm từ xa cả dặm Dialogue: 0,0:00:32.96,0:00:34.36,Default,,0000,0000,0000,,và chúng đến vì Amos. Dialogue: 0,0:00:34.36,0:00:37.36,Default,,0000,0000,0000,,Amos đánh mất địa vị,\Nvà bệnh ngày càng nặng hơn Dialogue: 0,0:00:37.36,0:00:40.26,Default,,0000,0000,0000,,tới khi chúng tôi buộc phải cách ly nó. Dialogue: 0,0:00:40.28,0:00:44.04,Default,,0000,0000,0000,,Cả đàn sống trên một hòn đảo nhiều cây cỏ Dialogue: 0,0:00:44.04,0:00:46.46,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi phải nhốt Amos trong chuồng, Dialogue: 0,0:00:46.46,0:00:49.24,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng tôi mở cửa chuồng \Nđể những con tinh tinh khác Dialogue: 0,0:00:49.24,0:00:50.76,Default,,0000,0000,0000,,có thể tiếp cận Amos. Dialogue: 0,0:00:50.76,0:00:52.92,Default,,0000,0000,0000,,Và những gì diễn ra thực sự rất cảm động. Dialogue: 0,0:00:52.92,0:00:55.72,Default,,0000,0000,0000,,Những con tinh tinh khác mang thức ăn Dialogue: 0,0:00:55.72,0:00:57.68,Default,,0000,0000,0000,,và len gỗ đến cho nó, Dialogue: 0,0:00:57.68,0:01:01.24,Default,,0000,0000,0000,,đó là những thứ \Nchúng dùng để ngủ và xây tổ, Dialogue: 0,0:01:01.24,0:01:04.12,Default,,0000,0000,0000,,những con cái đặt len gỗ sau lưng Amos. Dialogue: 0,0:01:04.12,0:01:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Nó dựa lưng một cách nặng nề vào tường, Dialogue: 0,0:01:06.08,0:01:10.48,Default,,0000,0000,0000,,và cách chúng ta đặt gối kê lưng\Ncho bệnh nhân nằm bệnh Dialogue: 0,0:01:10.48,0:01:12.64,Default,,0000,0000,0000,,cũng giống cách \Nchúng kê đồ sau lưng Amos. Dialogue: 0,0:01:12.64,0:01:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi nghĩ, đây là cách \Nđể nhận biết một nam Alpha. Dialogue: 0,0:01:16.04,0:01:20.04,Default,,0000,0000,0000,,Nó được yêu thương và tôn trọng, \Nvà các con trong đàn đều chăm sóc nó, Dialogue: 0,0:01:20.04,0:01:21.76,Default,,0000,0000,0000,,điều này không thường xuyên xảy ra, Dialogue: 0,0:01:21.76,0:01:25.48,Default,,0000,0000,0000,,vì vài con đực có kết cục không tốt lắm \Nkhi chúng mất đi địa vị. Dialogue: 0,0:01:25.48,0:01:30.68,Default,,0000,0000,0000,,Do đó, Amos là ví dụ chuẩn mực\Ncủa một con đực đầu đàn, Dialogue: 0,0:01:30.68,0:01:34.12,Default,,0000,0000,0000,,và tôi nghĩ cụm từ nam Alpha,\Nnếu bạn tìm kiếm trên mạng, Dialogue: 0,0:01:34.12,0:01:37.80,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ gặp những cuốn sách kinh doanh \Nhướng dẫn bạn cách trở thành nam Alpha, Dialogue: 0,0:01:37.80,0:01:40.20,Default,,0000,0000,0000,,và ý của họ là \Nlàm thế nào để đánh bại người khác, Dialogue: 0,0:01:40.20,0:01:43.20,Default,,0000,0000,0000,,đánh phủ đầu họ và chứng tỏ mình là sếp, Dialogue: 0,0:01:43.20,0:01:44.96,Default,,0000,0000,0000,,đừng giỡn mặt với tôi, đại loại vậy. Dialogue: 0,0:01:44.96,0:01:48.88,Default,,0000,0000,0000,,Và về cơ bản, đối với họ,\Nnam Alpha là một kẻ bắt nạt. Dialogue: 0,0:01:48.88,0:01:52.52,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thực sự không thích cách miêu tả đó, Dialogue: 0,0:01:52.52,0:01:56.76,Default,,0000,0000,0000,,vì tôi có một phần trách nhiệm \Nđối với cụm từ "nam Alpha" Dialogue: 0,0:01:56.76,0:01:59.04,Default,,0000,0000,0000,,do tôi đã viết quyển\N"Luật lệ của tinh tinh", Dialogue: 0,0:01:59.04,0:02:04.52,Default,,0000,0000,0000,,cuốn sách được Newt Gingrich đề xuất \Ncho các nghị sĩ trẻ. Dialogue: 0,0:02:04.52,0:02:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không biết nó đã làm được gì tốt,\Nnhưng anh ấy đã giới thiệu nó tới họ, Dialogue: 0,0:02:08.28,0:02:12.48,Default,,0000,0000,0000,,và sau đó,\Ncụm từ "nam Alpha" trở nên phổ biến. Dialogue: 0,0:02:12.48,0:02:15.48,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi nghĩ nó được sử dụng \Ntheo cách hiểu sai. Dialogue: 0,0:02:15.48,0:02:18.12,Default,,0000,0000,0000,,Cụm từ này được sử dụng\Nmột cách rất nông cạn Dialogue: 0,0:02:18.12,0:02:20.72,Default,,0000,0000,0000,,không liên quan đến việc\Nnam Alpha thực sự là thế nào. Dialogue: 0,0:02:20.72,0:02:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế tôi ở đây để giải thích\Ný nghĩa của nó. Dialogue: 0,0:02:23.20,0:02:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Cụm từ này, thật ra,\Nđã có từ trước đó rất lâu. Dialogue: 0,0:02:25.88,0:02:29.60,Default,,0000,0000,0000,,Quay về những năm 40 và 50,\Ntrong các cuộc thử nghiệm về loài sói, Dialogue: 0,0:02:29.60,0:02:31.72,Default,,0000,0000,0000,,về cơ bản, định nghĩa của nó rất đơn giản. Dialogue: 0,0:02:31.72,0:02:33.76,Default,,0000,0000,0000,,Con đực ở cấp bậc cao là nam Alpha. Dialogue: 0,0:02:33.76,0:02:36.04,Default,,0000,0000,0000,,Con cái ở cấp bậc cao là nữ Alpha. Dialogue: 0,0:02:36.04,0:02:39.92,Default,,0000,0000,0000,,Mỗi đàn linh trưởng\Nđều có một nam Alpha, một nữ Alpha, Dialogue: 0,0:02:39.92,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,không nhiều hơn thế, chỉ có một mà thôi. Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:45.24,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi sẽ giải thích nó vận hành ra sao. Dialogue: 0,0:02:45.24,0:02:47.48,Default,,0000,0000,0000,,Đầu tiên là ngôn ngữ cơ thể. Dialogue: 0,0:02:47.48,0:02:51.56,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn thấy đây là hai con tinh tinh đực\Ncó cùng kích cỡ, Dialogue: 0,0:02:51.56,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng một con thì đang đứng thẳng dậy,\Nlông xù lên, Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.60,Default,,0000,0000,0000,,có hòn đá lớn trong tay,\Nvà nó chính là nam Alpha. Dialogue: 0,0:02:56.60,0:02:59.08,Default,,0000,0000,0000,,Con đực còn lại \Nthì đang khịt mũi sợ hãi với nó, Dialogue: 0,0:02:59.08,0:03:02.16,Default,,0000,0000,0000,,đang phục tùng và cúi đầu trước nó, Dialogue: 0,0:03:02.16,0:03:05.56,Default,,0000,0000,0000,,và đó chính là nghi thức \Nmà chúng phải lặp lại nhiều lần một ngày Dialogue: 0,0:03:05.56,0:03:08.40,Default,,0000,0000,0000,,nhằm duy trì mối quan hệ bền vững. Dialogue: 0,0:03:08.40,0:03:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ cho các bạn xem\Nmột đoạn phim khác ngoài đồng cỏ. Dialogue: 0,0:03:11.28,0:03:14.84,Default,,0000,0000,0000,,Thứ bạn thấy ở đây là một con cái \Nkhịt mũi sợ hãi trước một con nam Alpha Dialogue: 0,0:03:14.84,0:03:17.12,Default,,0000,0000,0000,,và bạn sẽ thấy nó diễn ra như thế nào. Dialogue: 0,0:03:17.12,0:03:18.56,Default,,0000,0000,0000,,Con đực đang tiến lại gần, Dialogue: 0,0:03:18.56,0:03:19.92,Default,,0000,0000,0000,,con cái gầm gừ với nó. Dialogue: 0,0:03:19.92,0:03:21.44,Default,,0000,0000,0000,,(Tinh tinh gầm gừ) Dialogue: 0,0:03:21.44,0:03:23.68,Default,,0000,0000,0000,,Con đực xù lông hết lên Dialogue: 0,0:03:23.68,0:03:27.24,Default,,0000,0000,0000,,và nó thể hiện. Dialogue: 0,0:03:27.24,0:03:29.64,Default,,0000,0000,0000,,Tôi thật ra đang đứng quá gần. Dialogue: 0,0:03:29.64,0:03:32.68,Default,,0000,0000,0000,,Một con tinh tinh khỏe hơn tôi rất nhiều Dialogue: 0,0:03:32.68,0:03:36.52,Default,,0000,0000,0000,,nên tôi không khôn ngoan lắm\Ntrong đoạn phim này. Dialogue: 0,0:03:36.52,0:03:39.68,Default,,0000,0000,0000,,Điều bạn vừa thấy con đực làm Dialogue: 0,0:03:39.68,0:03:42.68,Default,,0000,0000,0000,,là nó vừa ưỡn người thẳng lên,\Nđứng trên hai chân, Dialogue: 0,0:03:42.68,0:03:43.96,Default,,0000,0000,0000,,và dang hai tay ra. Dialogue: 0,0:03:43.96,0:03:45.64,Default,,0000,0000,0000,,Đó là dáng "nghênh ngang hai chân", Dialogue: 0,0:03:45.64,0:03:48.40,Default,,0000,0000,0000,,tư thế rất phổ biến ở con đực bậc cao, Dialogue: 0,0:03:48.40,0:03:51.48,Default,,0000,0000,0000,,và nó dễ nhận biết vì con người\Nthực ra cũng làm tương tự vậy. Dialogue: 0,0:03:51.48,0:03:52.72,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:03:52.72,0:03:55.24,Default,,0000,0000,0000,,Con người làm thế suốt. Dialogue: 0,0:03:55.24,0:03:58.64,Default,,0000,0000,0000,,Và điều khiến tôi\Nthực sự thích ở bức hình này Dialogue: 0,0:03:58.64,0:04:01.48,Default,,0000,0000,0000,,là hai người đàn ông lớn tuổi ở hai bên. Dialogue: 0,0:04:01.48,0:04:03.24,Default,,0000,0000,0000,,Rất giống tinh tinh. Dialogue: 0,0:04:03.24,0:04:04.64,Default,,0000,0000,0000,,Ở loài tinh tinh, Dialogue: 0,0:04:04.64,0:04:07.84,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta thường có những con đực\Nđã quá lớn tuổi Dialogue: 0,0:04:07.84,0:04:10.88,Default,,0000,0000,0000,,nên không thể trở thành \Nnam Alpha được nữa, Dialogue: 0,0:04:10.88,0:04:13.72,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng bắt đầu tham gia\Nvà tạo liên minh Dialogue: 0,0:04:13.72,0:04:15.64,Default,,0000,0000,0000,,sau lưng những cá thể khác. Dialogue: 0,0:04:15.64,0:04:17.52,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng có sức ảnh hưởng vô cùng lớn, Dialogue: 0,0:04:17.52,0:04:19.64,Default,,0000,0000,0000,,thậm chí có những con đực lớn tuổi Dialogue: 0,0:04:19.64,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,có sức ảnh hưởng còn lớn hơn cả\Nchính nam Alpha. Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:24.64,Default,,0000,0000,0000,,Lấy một ví dụ, Dialogue: 0,0:04:24.64,0:04:27.08,Default,,0000,0000,0000,,ba con đực\Nmà tôi từng làm việc cùng nhiều nhất Dialogue: 0,0:04:27.08,0:04:29.56,Default,,0000,0000,0000,,ở sở thú Hà Lan từ rất lâu rồi, Dialogue: 0,0:04:29.56,0:04:33.92,Default,,0000,0000,0000,,và con đực ở giữa này\Nlà một nam Alpha 17 tuổi. Dialogue: 0,0:04:33.92,0:04:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Con đực mà nam Alpha đang chải chuốt \Ngấp đôi tuổi nó, Dialogue: 0,0:04:38.28,0:04:41.08,Default,,0000,0000,0000,,và con đực lớn tuổi này\Ngiúp nam Alpha trở thành đầu đàn. Dialogue: 0,0:04:41.08,0:04:44.44,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy con đực lớn tuổi\Ncó quyền lực cực lớn, Dialogue: 0,0:04:44.44,0:04:46.80,Default,,0000,0000,0000,,vì nó đã giúp nam Alpha\Ntrở thành nam Alpha. Dialogue: 0,0:04:46.80,0:04:48.48,Default,,0000,0000,0000,,Còn con đực ở bên phải Dialogue: 0,0:04:48.48,0:04:50.96,Default,,0000,0000,0000,,là cá thể mạnh nhất trong đàn. Dialogue: 0,0:04:50.96,0:04:53.72,Default,,0000,0000,0000,,Khi nó bị giam cầm,\Nbạn có thể thử nó Dialogue: 0,0:04:53.72,0:04:57.32,Default,,0000,0000,0000,,và nhận ra con đực này không gặp \Nrắc rối gì với một trong hai con kia. Dialogue: 0,0:04:57.32,0:05:00.08,Default,,0000,0000,0000,,Nó chỉ gặp rắc rối\Nkhi cặp đôi kia liên thủ. Dialogue: 0,0:05:00.08,0:05:04.28,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy, sự hình thành liên minh\Ndiễn ra trong xã hội loài tinh tinh Dialogue: 0,0:05:04.28,0:05:06.36,Default,,0000,0000,0000,,phức tạp hơn bạn nghĩ rất nhiều. Dialogue: 0,0:05:06.36,0:05:08.20,Default,,0000,0000,0000,,Có nghĩa là, ví dụ, Dialogue: 0,0:05:08.20,0:05:11.20,Default,,0000,0000,0000,,con đực nhỏ nhất trong đàn\Nvẫn có thể là nam Alpha. Dialogue: 0,0:05:11.20,0:05:13.68,Default,,0000,0000,0000,,Không cần là con to nhất hay mạnh nhất. Dialogue: 0,0:05:13.68,0:05:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Con đực nhỏ nhất, nếu nó biết chọn \Nđúng bạn và khiến chúng vui vẻ, Dialogue: 0,0:05:17.40,0:05:18.92,Default,,0000,0000,0000,,hoặc có sự ủng hộ của con cái, Dialogue: 0,0:05:18.92,0:05:21.28,Default,,0000,0000,0000,,nó có thể trở thành nam Alpha. Dialogue: 0,0:05:21.28,0:05:24.76,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là hệ thống liên minh\Nkhiến mọi thứ trở nên phức tạp, Dialogue: 0,0:05:24.76,0:05:27.16,Default,,0000,0000,0000,,và tôi thì luôn chờ đợi ở nước Mỹ này Dialogue: 0,0:05:27.16,0:05:29.28,Default,,0000,0000,0000,,các cuộc bầu cử sơ bộ,\Nkết thúc bầu cử sơ bộ, Dialogue: 0,0:05:29.28,0:05:33.08,Default,,0000,0000,0000,,vì đó là lúc \Nbạn cần thể hiện sự đoàn kết. Dialogue: 0,0:05:33.08,0:05:36.68,Default,,0000,0000,0000,,Để tôi cho bạn xem sự đoàn kết \Nđược thể hiện ở tinh tinh như thế nào. Dialogue: 0,0:05:36.68,0:05:38.96,Default,,0000,0000,0000,,Hình bạn thấy bên trái\Nlà hai con tinh tinh đực Dialogue: 0,0:05:38.96,0:05:40.24,Default,,0000,0000,0000,,đang đứng cạnh nhau. Dialogue: 0,0:05:40.24,0:05:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Bạn thấy cả những chiếc răng nanh to\Ncủa chúng. Dialogue: 0,0:05:42.64,0:05:46.24,Default,,0000,0000,0000,,Và bọn chúng đang đứng cạnh nhau\Nvà thể hiện với đàn tinh tinh rằng Dialogue: 0,0:05:46.24,0:05:48.84,Default,,0000,0000,0000,,"Chúng tôi đồng lòng. Chúng tôi là một." Dialogue: 0,0:05:48.84,0:05:51.80,Default,,0000,0000,0000,,Còn những con đực ở bên phải\Nđang bước đều nhau. Dialogue: 0,0:05:51.80,0:05:54.64,Default,,0000,0000,0000,,Đó cũng là một cách khác\Nđể thể hiện rằng chúng đồng lòng. Dialogue: 0,0:05:54.64,0:05:57.88,Default,,0000,0000,0000,,Và vì việc thể hiện\Nsự đoàn kết là vô cùng quan trọng Dialogue: 0,0:05:57.88,0:05:59.52,Default,,0000,0000,0000,,trong hệ thống liên minh, Dialogue: 0,0:05:59.52,0:06:02.68,Default,,0000,0000,0000,,như đã nói, ở cuộc bầu cử sơ bộ,\Ntôi luôn chờ đợi giây phút ấy Dialogue: 0,0:06:02.68,0:06:05.68,Default,,0000,0000,0000,,bởi sau đó bạn sẽ có\Nhai thành viên trong cùng một đảng Dialogue: 0,0:06:05.68,0:06:07.60,Default,,0000,0000,0000,,cạnh tranh với nhau, Dialogue: 0,0:06:07.60,0:06:10.04,Default,,0000,0000,0000,,và đến một lúc nào đó, \Nhọ cũng cần phải đồng lòng. Dialogue: 0,0:06:10.04,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nó dẫn đến tình huống rất khó xử. Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:15.84,Default,,0000,0000,0000,,Những cá thể không ưa nhau\Ncần gắn bó với nhau Dialogue: 0,0:06:15.84,0:06:17.12,Default,,0000,0000,0000,,và ủng hộ nhau, Dialogue: 0,0:06:17.12,0:06:20.64,Default,,0000,0000,0000,,hẳn nhiên đó là điều tối quan trọng\Ncho sự đoàn kết của một đảng, Dialogue: 0,0:06:20.64,0:06:23.20,Default,,0000,0000,0000,,và nếu không làm thế,\Nđảng đó sẽ có nguy cơ sụp đổ. Dialogue: 0,0:06:23.20,0:06:26.12,Default,,0000,0000,0000,,Và khi việc không diễn ra suôn sẻ\Nnhư trong trường hợp này -- Dialogue: 0,0:06:26.12,0:06:27.44,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:06:27.44,0:06:29.24,Default,,0000,0000,0000,,thì đảng sẽ gặp rắc rối Dialogue: 0,0:06:29.24,0:06:32.32,Default,,0000,0000,0000,,vì họ không thể hiện sự đoàn kết. Dialogue: 0,0:06:32.32,0:06:35.40,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên, đây là phần rất quan trọng\Ncủa hệ thống liên minh Dialogue: 0,0:06:35.40,0:06:39.92,Default,,0000,0000,0000,,và cũng là điểm giống nhau \Ngiữa loài người và tinh tinh. Dialogue: 0,0:06:39.92,0:06:43.16,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi bây giờ là, \Nlàm thế nào để trở thành một nam Alpha? Dialogue: 0,0:06:43.16,0:06:46.88,Default,,0000,0000,0000,,Trước hết, bạn cần phải\Nthật ấn tượng, oai vệ, Dialogue: 0,0:06:46.88,0:06:48.84,Default,,0000,0000,0000,,bộc lộ khí phách của bạn ở mọi hoàn cảnh, Dialogue: 0,0:06:48.84,0:06:50.48,Default,,0000,0000,0000,,thể hiện rằng bạn rất mạnh mẽ Dialogue: 0,0:06:50.48,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,và có rất nhiều cách để làm thế. Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:56.08,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bên cạnh đó,\Nbạn cũng cần có lòng rộng lượng. Dialogue: 0,0:06:56.08,0:06:58.68,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, những con đực thực hiện chiến dịch Dialogue: 0,0:06:58.68,0:06:59.96,Default,,0000,0000,0000,,phế truất con đầu đàn, Dialogue: 0,0:06:59.96,0:07:02.48,Default,,0000,0000,0000,,việc này có thể kéo dài đến\Nhai hoặc ba tháng Dialogue: 0,0:07:02.48,0:07:05.16,Default,,0000,0000,0000,,chúng sẽ xem xét tính đoàn kết trong đàn, Dialogue: 0,0:07:05.16,0:07:07.12,Default,,0000,0000,0000,,đồng thời cũng trở nên cực kỳ rộng lượng. Dialogue: 0,0:07:07.12,0:07:09.80,Default,,0000,0000,0000,,Chúng dễ dàng chia sẻ thức ăn\Nvới các cá thể khác. Dialogue: 0,0:07:09.80,0:07:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Hoặc chúng đùa giỡn \Nvới tinh tinh con của con cái. Dialogue: 0,0:07:12.84,0:07:16.40,Default,,0000,0000,0000,,Thông thường, tinh tinh đực\Nkhông hứng thú với tinh tinh sơ sinh, Dialogue: 0,0:07:16.40,0:07:18.60,Default,,0000,0000,0000,,nhưng khi thực hiện chiến dịch đó, Dialogue: 0,0:07:18.60,0:07:21.32,Default,,0000,0000,0000,,chúng lại tỏ ra rất hứng thú\Nvà còn đùa giỡn với chúng, Dialogue: 0,0:07:21.32,0:07:23.64,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng đang cố nịnh hót những con cái. Dialogue: 0,0:07:23.64,0:07:24.68,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:07:24.68,0:07:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Ở con người, tất nhiên, Dialogue: 0,0:07:25.96,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi luôn cảm thấy tò mò\Nbởi những ứng cử viên nam Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:30.44,Default,,0000,0000,0000,,hay bế em bé lên như vậy. Dialogue: 0,0:07:30.44,0:07:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Đây không thực sự là điều em bé thích -- Dialogue: 0,0:07:33.04,0:07:34.08,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:07:34.08,0:07:36.68,Default,,0000,0000,0000,,nhưng vì đây là thông điệp\Ncho toàn thế giới, Dialogue: 0,0:07:36.68,0:07:38.72,Default,,0000,0000,0000,,vì vậy họ cần phải bế chúng lên cao. Dialogue: 0,0:07:38.72,0:07:41.12,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi thật sự tò mò, Dialogue: 0,0:07:41.12,0:07:43.96,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng ta có một ứng cử viên nữ\Ntrong lần bầu cử gần đây, Dialogue: 0,0:07:43.96,0:07:46.32,Default,,0000,0000,0000,,cách bà ấy bế em bé\Ngiống thế này hơn, Dialogue: 0,0:07:46.32,0:07:48.44,Default,,0000,0000,0000,,cũng là cách các em bé thích hơn. Dialogue: 0,0:07:48.44,0:07:50.80,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bà ấy, dĩ nhiên\Nkhông cần gửi đến thông điệp Dialogue: 0,0:07:50.80,0:07:53.04,Default,,0000,0000,0000,,rằng mình có thể bế\Nmà không làm rơi em bé, Dialogue: 0,0:07:53.04,0:07:55.04,Default,,0000,0000,0000,,điều mà những ứng cử viên nam đang làm. Dialogue: 0,0:07:55.04,0:07:56.92,Default,,0000,0000,0000,,Đây là thủ thuật rất phổ biến, Dialogue: 0,0:07:56.92,0:07:58.92,Default,,0000,0000,0000,,và tinh tinh đực, Dialogue: 0,0:07:58.92,0:08:02.64,Default,,0000,0000,0000,,chúng thường dành rất nhiều thời gian\Nđể nịnh hót đủ các phe phái Dialogue: 0,0:08:02.64,0:08:05.32,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng đang thực hiện chiến dịch. Dialogue: 0,0:08:05.32,0:08:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Vậy đâu là đặc quyền và cái giá phải trả Dialogue: 0,0:08:09.28,0:08:11.96,Default,,0000,0000,0000,,của việc trở thành một nam Alpha? Dialogue: 0,0:08:11.96,0:08:14.36,Default,,0000,0000,0000,,Đặc quyền lớn nhất đó là các con cái. Dialogue: 0,0:08:14.36,0:08:15.92,Default,,0000,0000,0000,,Thức ăn thật ra không liên quan. Dialogue: 0,0:08:15.92,0:08:18.72,Default,,0000,0000,0000,,Tinh tinh đực có thể sống cả tuần\Nmà không cần thức ăn Dialogue: 0,0:08:18.72,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu có con cái ở thời kỳ động dục\Nvà chúng bị cuốn hút bởi con cái đó. Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.28,Default,,0000,0000,0000,,Thức ăn đứng thứ hai sau tình dục. Dialogue: 0,0:08:24.28,0:08:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế tinh tinh đực -- Dialogue: 0,0:08:26.08,0:08:30.12,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi, những nhà sinh học tiến hóa,\Ncó lời giải thích cho điều này, Dialogue: 0,0:08:30.12,0:08:32.84,Default,,0000,0000,0000,,rằng tình dục dẫn đến sinh sản, Dialogue: 0,0:08:32.84,0:08:35.40,Default,,0000,0000,0000,,và sinh sản thành công\Nlà thước đo quá trình tiến hóa. Dialogue: 0,0:08:35.40,0:08:37.16,Default,,0000,0000,0000,,Đó là cách mọi thứ tiến hóa. Dialogue: 0,0:08:37.16,0:08:39.96,Default,,0000,0000,0000,,Nếu những con đực có thể \Ntăng tỉ lệ sinh sản thành công Dialogue: 0,0:08:39.96,0:08:41.40,Default,,0000,0000,0000,,bằng thứ hạng cao, Dialogue: 0,0:08:41.40,0:08:45.36,Default,,0000,0000,0000,,nó sẽ tự động có tham vọng \Nđạt thứ hạng cao trong số những con đực. Dialogue: 0,0:08:45.36,0:08:48.04,Default,,0000,0000,0000,,Đó là đặc quyền. Dialogue: 0,0:08:48.04,0:08:51.88,Default,,0000,0000,0000,,Về cái giá phải trả, một cái giá tất yếu Dialogue: 0,0:08:51.88,0:08:53.96,Default,,0000,0000,0000,,là nam Alpha cần khiến đồng minh vui vẻ. Dialogue: 0,0:08:53.96,0:08:57.84,Default,,0000,0000,0000,,Nếu nam Alpha có được quyền lực \Nnhờ sự giúp đỡ của một con đực lớn tuổi, Dialogue: 0,0:08:57.84,0:09:00.88,Default,,0000,0000,0000,,nó phải để con đực lớn tuổi \Nghép đôi với các con cái. Dialogue: 0,0:09:00.88,0:09:03.96,Default,,0000,0000,0000,,Nếu không làm thế,\Ncon đực lớn tuổi sẽ tức giận Dialogue: 0,0:09:03.96,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,và nam Alpha sẽ đánh mất một đồng minh. Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.12,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là có một giao dịch ở đây. Dialogue: 0,0:09:08.12,0:09:12.08,Default,,0000,0000,0000,,Nếu trở thành nam Alpha bằng cách này,\Nbạn cần khiến đồng minh vui. Dialogue: 0,0:09:12.08,0:09:13.60,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một trong những cái giá. Dialogue: 0,0:09:13.60,0:09:17.04,Default,,0000,0000,0000,,Cái giá thứ hai\Nlà mọi người luôn muốn vị trí của bạn. Dialogue: 0,0:09:17.04,0:09:19.92,Default,,0000,0000,0000,,Vị trí nam Alpha rất quan trọng Dialogue: 0,0:09:19.92,0:09:22.12,Default,,0000,0000,0000,,và mọi người lại muốn lấy nó từ bạn, Dialogue: 0,0:09:22.12,0:09:24.32,Default,,0000,0000,0000,,vì thế bạn phải thường xuyên đề phòng. Dialogue: 0,0:09:24.32,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn phải cực kỳ cảnh giác. Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:28.72,Default,,0000,0000,0000,,Ví dụ, bạn phải phá vỡ sự đoàn kết\Ncủa những cá thể khác Dialogue: 0,0:09:28.72,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,và đó là điều\Nđôi khi tinh tinh đực cũng làm. Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:33.12,Default,,0000,0000,0000,,Chiến lược chia để trị. Dialogue: 0,0:09:33.12,0:09:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Đây là tình huống rất căng thẳng\Nvà chúng tôi có dữ liệu về nó. Dialogue: 0,0:09:37.48,0:09:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Dữ liệu có được từ đồng cỏ, Dialogue: 0,0:09:39.40,0:09:42.04,Default,,0000,0000,0000,,ở trường hợp này là khỉ đầu chó,\Nkhông phải tinh tinh, Dialogue: 0,0:09:42.04,0:09:44.56,Default,,0000,0000,0000,,nơi họ lấy các mẫu phân của khỉ đầu chó Dialogue: 0,0:09:44.56,0:09:47.28,Default,,0000,0000,0000,,và phân tích chúng\Nđể thu được glucocorticoid. Dialogue: 0,0:09:47.28,0:09:49.60,Default,,0000,0000,0000,,Và hình bạn thấy đây là một biểu đồ, Dialogue: 0,0:09:49.60,0:09:53.56,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy thứ hạng khỉ đầu chó đực\Ncàng thấp, Dialogue: 0,0:09:53.56,0:09:55.72,Default,,0000,0000,0000,,nồng độ cortisol trong phân của nó Dialogue: 0,0:09:55.72,0:09:57.00,Default,,0000,0000,0000,,càng cao, Dialogue: 0,0:09:57.00,0:09:59.36,Default,,0000,0000,0000,,nhưng ở nam Alpha, như bạn thấy, Dialogue: 0,0:09:59.36,0:10:02.52,Default,,0000,0000,0000,,cũng có nồng độ cao \Nnhư những con đực ở cấp bậc thấp, Dialogue: 0,0:10:02.52,0:10:07.04,Default,,0000,0000,0000,,và bạn có thể nghĩ\Ntrở thành nam Alpha thật tuyệt vời, Dialogue: 0,0:10:07.04,0:10:09.64,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thực chất\Nđó là một vị trí rất căng thẳng, Dialogue: 0,0:10:09.64,0:10:13.24,Default,,0000,0000,0000,,và ta có thể chứng minh điều đó\Nvề mặt sinh lý học. Dialogue: 0,0:10:13.24,0:10:15.84,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nghĩa vụ của nam Alpha là gì? Dialogue: 0,0:10:15.84,0:10:18.36,Default,,0000,0000,0000,,Với tôi, khía cạnh này cực kỳ thú vị, Dialogue: 0,0:10:18.36,0:10:23.37,Default,,0000,0000,0000,,nó chênh lệch rất xa so với\Nhình mẫu nam Alpha mà bạn tưởng. Dialogue: 0,0:10:23.88,0:10:26.76,Default,,0000,0000,0000,,Nam Alpha có hai nghĩa vụ. Dialogue: 0,0:10:26.76,0:10:28.76,Default,,0000,0000,0000,,Một là duy trì sự bình yên cho đàn. Dialogue: 0,0:10:28.76,0:10:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Ta gọi đó là vai trò quản lý, Dialogue: 0,0:10:30.24,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểm soát các tranh chấp trong đàn, Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.40,Default,,0000,0000,0000,,và thứ hai là phải biết đồng cảm nhất, Dialogue: 0,0:10:34.40,0:10:37.80,Default,,0000,0000,0000,,như một Trấn An Viên Trưởng\Ncủa quốc gia, về cơ bản là vậy. Dialogue: 0,0:10:37.80,0:10:39.76,Default,,0000,0000,0000,,Trước hết, về việc duy trì sự bình yên. Dialogue: 0,0:10:39.76,0:10:42.72,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một con đực đang can ngăn\Nvụ ẩu đả giữa hai con cái. Dialogue: 0,0:10:42.72,0:10:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Hai con cái ở bên trái và bên phải Dialogue: 0,0:10:44.56,0:10:47.20,Default,,0000,0000,0000,,la hét và tranh giành nhau thức ăn, Dialogue: 0,0:10:47.20,0:10:49.72,Default,,0000,0000,0000,,vì thức ăn rất quan trọng đối với con cái, Dialogue: 0,0:10:49.72,0:10:53.44,Default,,0000,0000,0000,,khi đó con đực ngăn lại cuộc chiến\Nvà đứng giữa chúng thế này. Dialogue: 0,0:10:53.44,0:10:56.66,Default,,0000,0000,0000,,Khá thú vị khi nam Alpha làm vậy, Dialogue: 0,0:10:56.66,0:10:58.48,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng trở nên công bằng. Dialogue: 0,0:10:58.48,0:11:01.08,Default,,0000,0000,0000,,Chúng không thiên vị\Nmẹ hay bạn thân của mình. Dialogue: 0,0:11:01.08,0:11:03.72,Default,,0000,0000,0000,,Thay vào đó,\Nchúng can ngăn những cuộc ẩu đả Dialogue: 0,0:11:03.72,0:11:05.88,Default,,0000,0000,0000,,và nhìn chung là đứng về phe yếu thế. Dialogue: 0,0:11:05.88,0:11:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Điều này khiến chúng cực kỳ nổi tiếng\Ntrong tập thể, Dialogue: 0,0:11:09.08,0:11:11.08,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng tạo sự an toàn Dialogue: 0,0:11:11.08,0:11:13.60,Default,,0000,0000,0000,,cho các thành viên \Nthuộc cấp bậc thấp nhất trong đàn. Dialogue: 0,0:11:13.60,0:11:15.44,Default,,0000,0000,0000,,Vậy là, chúng trở nên công bằng, Dialogue: 0,0:11:15.44,0:11:18.12,Default,,0000,0000,0000,,một điều khá bất thường\Nđối với loài tinh tinh, Dialogue: 0,0:11:18.12,0:11:21.12,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng thường rất ưu ái bạn bè\Nvà những cá thể tương tự, Dialogue: 0,0:11:21.12,0:11:23.20,Default,,0000,0000,0000,,và những nam Alpha giỏi việc này Dialogue: 0,0:11:23.20,0:11:26.12,Default,,0000,0000,0000,,gìn giữ bình yên cho đàn rất hiệu quả. Dialogue: 0,0:11:26.12,0:11:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Việc thứ hai chúng làm là bộc lộ\Nlòng cảm thông với các cá thể khác. Dialogue: 0,0:11:29.40,0:11:32.16,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã nghiên cứu rất nhiều \Nvề lòng cảm thông, Dialogue: 0,0:11:32.16,0:11:33.92,Default,,0000,0000,0000,,tôi không đủ thời gian đào sâu hơn, Dialogue: 0,0:11:33.92,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng ngày nay, sự cảm thông là đề tài\Nta nghiên cứu ở bộ gặm nhấm và loài chó, Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:40.12,Default,,0000,0000,0000,,loài voi, bộ linh trưởng, Dialogue: 0,0:11:40.12,0:11:42.16,Default,,0000,0000,0000,,và đủ các loài động vật. Dialogue: 0,0:11:42.16,0:11:44.84,Default,,0000,0000,0000,,Và hình bạn thấy ở đây\Nlà hai con tinh tinh lùn. Dialogue: 0,0:11:44.84,0:11:47.04,Default,,0000,0000,0000,,Con ở phía trước Dialogue: 0,0:11:47.04,0:11:48.52,Default,,0000,0000,0000,,bị đánh bại trong trận ẩu đả. Dialogue: 0,0:11:48.52,0:11:51.84,Default,,0000,0000,0000,,Con ở phía sau đặt hai tay\Nchoàng qua người nó và trấn an nó. Dialogue: 0,0:11:51.84,0:11:55.52,Default,,0000,0000,0000,,Đây thực ra cũng là cách\Nta đánh giá lòng cảm thông ở trẻ nhỏ Dialogue: 0,0:11:55.52,0:11:59.04,Default,,0000,0000,0000,,khi nhìn vào cách đối xử của chúng\Nvới những cá nhân đang phiền muộn. Dialogue: 0,0:11:59.04,0:12:01.36,Default,,0000,0000,0000,,Và những cá thể nam ở cấp bậc cao\Nhay làm thế. Dialogue: 0,0:12:01.36,0:12:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Cá thể nam ở cấp bậc cao tạo cảm giác \Nvô cùng an tâm cho tập thể Dialogue: 0,0:12:05.80,0:12:08.24,Default,,0000,0000,0000,,và đến những nơi động đất Dialogue: 0,0:12:08.24,0:12:10.32,Default,,0000,0000,0000,,hay bão quét Dialogue: 0,0:12:10.32,0:12:11.96,Default,,0000,0000,0000,,và đem đến niềm an ủi. Dialogue: 0,0:12:11.96,0:12:14.12,Default,,0000,0000,0000,,Ngài Giáo hoàng làm thế.\NTổng thống cũng vậy. Dialogue: 0,0:12:14.12,0:12:16.37,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả các nhà lãnh đạo\Nđều phải làm việc này. Dialogue: 0,0:12:16.37,0:12:18.32,Default,,0000,0000,0000,,Nữ hoàng cũng làm thế và nhiều người nữa. Dialogue: 0,0:12:18.32,0:12:19.76,Default,,0000,0000,0000,,Họ đều phải làm việc này, Dialogue: 0,0:12:19.76,0:12:23.16,Default,,0000,0000,0000,,mang đến sự động viên,\Nvà đó là một công việc vô cùng quan trọng. Dialogue: 0,0:12:23.16,0:12:25.20,Default,,0000,0000,0000,,Những cá thể nam làm tốt cả hai việc này, Dialogue: 0,0:12:25.20,0:12:27.64,Default,,0000,0000,0000,,gìn giữ hòa bình và đem đến niềm an ủi, Dialogue: 0,0:12:27.64,0:12:29.68,Default,,0000,0000,0000,,sẽ trở thành nhà lãnh đạo rất nổi tiếng, Dialogue: 0,0:12:29.68,0:12:32.53,Default,,0000,0000,0000,,và việc này thật ra có cả tư lợi trong đó. Dialogue: 0,0:12:32.53,0:12:34.36,Default,,0000,0000,0000,,Họ không chỉ làm vậy vì tập thể Dialogue: 0,0:12:34.36,0:12:37.40,Default,,0000,0000,0000,,mà còn để củng cố địa vị của mình. Dialogue: 0,0:12:37.40,0:12:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Cá thể nam càng nổi bật\Nvới vai trò là nam Alpha Dialogue: 0,0:12:40.24,0:12:44.96,Default,,0000,0000,0000,,và được các cá thể khác tôn trọng,\Nkính nể càng nhiều Dialogue: 0,0:12:44.96,0:12:46.80,Default,,0000,0000,0000,,thì vị trí của họ càng được bảo vệ Dialogue: 0,0:12:46.80,0:12:49.32,Default,,0000,0000,0000,,nếu bị thách thức bởi cá nhân khác, Dialogue: 0,0:12:49.32,0:12:52.64,Default,,0000,0000,0000,,vì khi đó, dĩ nhiên, cả tập thể\Nsẽ ủng hộ cho nam Alpha Dialogue: 0,0:12:52.64,0:12:55.32,Default,,0000,0000,0000,,bởi họ muốn giữ\Nmột nhà lãnh đạo tốt với mình. Dialogue: 0,0:12:55.32,0:12:58.70,Default,,0000,0000,0000,,Do đó, tập thể thường rất ủng hộ\Nnhững cá thể nam lãnh đạo giỏi, Dialogue: 0,0:12:58.70,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,và không hề cổ vũ những kẻ bắt nạt. Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:02.84,Default,,0000,0000,0000,,Khi kẻ bắt nạt mất vị trí, Dialogue: 0,0:13:02.84,0:13:05.84,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể có kết cục rất tồi ở đó. Dialogue: 0,0:13:05.84,0:13:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Đây thực tế là dữ liệu \Nvề hành vi động viên. Dialogue: 0,0:13:08.40,0:13:11.36,Default,,0000,0000,0000,,Đây là dữ liệu về hành vi động viên\Ncủa loài tinh tinh, Dialogue: 0,0:13:11.36,0:13:14.52,Default,,0000,0000,0000,,và bạn thấy với những cá thể\Nở bậc trung và thấp cấp, Dialogue: 0,0:13:14.52,0:13:16.60,Default,,0000,0000,0000,,con cái làm việc này nhiều hơn con đực. Dialogue: 0,0:13:16.60,0:13:18.68,Default,,0000,0000,0000,,Đây cơ bản là toàn bộ xã hội. Dialogue: 0,0:13:18.68,0:13:21.60,Default,,0000,0000,0000,,Trong mọi nghiên cứu về lòng cảm thông \Ncủa động vật có vú, Dialogue: 0,0:13:21.60,0:13:23.96,Default,,0000,0000,0000,,con cái luôn có đức tính ấy \Nnhiều hơn con đực. Dialogue: 0,0:13:23.96,0:13:25.60,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng hãy nhìn vào nam Alpha. Dialogue: 0,0:13:25.60,0:13:28.08,Default,,0000,0000,0000,,Nam Alpha cảm thông hơn\Nso với bất kì cá thể nào. Dialogue: 0,0:13:28.08,0:13:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Đó là dữ liệu về nam Alpha\Nkhi chúng là Trấn An Viên Trưởng. Dialogue: 0,0:13:34.44,0:13:38.08,Default,,0000,0000,0000,,Điều cuối cùng tôi muốn nói tới\Nlà về nữ Alpha. Dialogue: 0,0:13:38.08,0:13:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Đây là bức ảnh của Mama,\Nmột nữ Alpha ở sở thú Arnhem Dialogue: 0,0:13:41.56,0:13:42.80,Default,,0000,0000,0000,,nơi tôi từng làm việc, Dialogue: 0,0:13:42.80,0:13:44.44,Default,,0000,0000,0000,,nó giờ đây đang rất nổi trên mạng, Dialogue: 0,0:13:44.44,0:13:46.68,Default,,0000,0000,0000,,tôi nghĩ đến giờ \Nlà một trăm triệu lượt xem Dialogue: 0,0:13:46.68,0:13:49.20,Default,,0000,0000,0000,,đoạn phim về cái chết của Mama ở tuổi 59 Dialogue: 0,0:13:49.20,0:13:50.80,Default,,0000,0000,0000,,xảy ra năm trước. Dialogue: 0,0:13:50.80,0:13:53.68,Default,,0000,0000,0000,,Mama là trung tâm tuyệt đối của cả đàn. Dialogue: 0,0:13:53.68,0:13:58.12,Default,,0000,0000,0000,,Nó không thể thống trị các con đực\Nbằng thể lực của mình. Dialogue: 0,0:13:58.12,0:14:02.04,Default,,0000,0000,0000,,Nó được xếp ở cấp bậc sau những con đực,\Nnhưng lại là trung tâm của cộng đồng, Dialogue: 0,0:14:02.04,0:14:04.24,Default,,0000,0000,0000,,và nếu như có rắc rối to\Ntrong cộng đồng ấy, Dialogue: 0,0:14:04.24,0:14:06.56,Default,,0000,0000,0000,,tất cả sẽ tập hợp lại\Ntrong vòng tay của Mama. Dialogue: 0,0:14:06.56,0:14:08.80,Default,,0000,0000,0000,,Và vì vậy,\Nnó là một nhân vật rất quan trọng. Dialogue: 0,0:14:08.80,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Do đó, tôi càng không muốn\Nthu nhỏ vị trí của những nữ Alpha Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:13.40,Default,,0000,0000,0000,,trong cộng đồng tinh tinh. Dialogue: 0,0:14:13.40,0:14:16.57,Default,,0000,0000,0000,,Và có một loài khá gần với chúng ta Dialogue: 0,0:14:16.57,0:14:18.28,Default,,0000,0000,0000,,như tinh tinh, đó là tinh tinh lùn. Dialogue: 0,0:14:18.28,0:14:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta hay quên loài này, \Nnhưng tinh tinh lùn có xã hội mẫu hệ Dialogue: 0,0:14:23.00,0:14:27.56,Default,,0000,0000,0000,,và cá thể Alpha thông thường là con cái. Dialogue: 0,0:14:27.56,0:14:30.44,Default,,0000,0000,0000,,Nói chung, đó là một con cái\Nđứng đầu cộng đồng, Dialogue: 0,0:14:30.44,0:14:32.56,Default,,0000,0000,0000,,và chúng ta biết rất ít về điều này, Dialogue: 0,0:14:32.56,0:14:35.44,Default,,0000,0000,0000,,cách chúng đạt được vị trí đó,\Nvà chúng làm gì với nó, Dialogue: 0,0:14:35.44,0:14:38.32,Default,,0000,0000,0000,,vì chúng ta biết rất ít về tinh tinh lùn. Dialogue: 0,0:14:38.32,0:14:39.68,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi muốn nhấn mạnh Dialogue: 0,0:14:39.68,0:14:43.16,Default,,0000,0000,0000,,cá thể Alpha trong nhóm\Nkhông nhất thiết phải là nam, Dialogue: 0,0:14:43.16,0:14:47.16,Default,,0000,0000,0000,,và thực tế ở một loài gần với chúng ta,\Ncá thể Alpha là nữ. Dialogue: 0,0:14:47.16,0:14:49.64,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế, \Nthông điệp tôi muốn gửi đến các bạn Dialogue: 0,0:14:49.64,0:14:55.68,Default,,0000,0000,0000,,là nếu bạn nhìn vào những người đàn ông\Ntrong xã hội chúng ta, Dialogue: 0,0:14:55.68,0:14:57.20,Default,,0000,0000,0000,,ví dụ như người chủ Dialogue: 0,0:14:57.20,0:15:00.92,Default,,0000,0000,0000,,gia đình, doanh nghiệp \Nhoặc Washington hay bất cứ gì, Dialogue: 0,0:15:00.92,0:15:03.32,Default,,0000,0000,0000,,bạn gọi họ là nam Alpha, Dialogue: 0,0:15:03.32,0:15:05.68,Default,,0000,0000,0000,,bạn không nên xúc phạm loài tinh tinh Dialogue: 0,0:15:05.68,0:15:07.44,Default,,0000,0000,0000,,bằng việc gắn mác sai cho chúng. Dialogue: 0,0:15:07.44,0:15:08.68,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:15:08.68,0:15:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Bạn không nên gọi một kẻ bắt nạt \Nlà nam Alpha. Dialogue: 0,0:15:11.96,0:15:15.60,Default,,0000,0000,0000,,Một người cao to, mạnh mẽ, đáng sợ\Nvà xúc phạm người khác Dialogue: 0,0:15:15.60,0:15:17.24,Default,,0000,0000,0000,,chưa chắc là một nam Alpha. Dialogue: 0,0:15:17.24,0:15:19.32,Default,,0000,0000,0000,,Một nam Alpha có đầy đủ những phẩm chất, Dialogue: 0,0:15:19.32,0:15:22.32,Default,,0000,0000,0000,,và tôi đã thấy những con tinh tinh\Nchuyên bắt nạt là nam Alpha, Dialogue: 0,0:15:22.32,0:15:23.60,Default,,0000,0000,0000,,\Nđiều đó vẫn xảy ra, Dialogue: 0,0:15:23.60,0:15:26.36,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đa số những cá thể chúng ta có Dialogue: 0,0:15:26.36,0:15:28.32,Default,,0000,0000,0000,,đều sở hữu năng lực lãnh đạo Dialogue: 0,0:15:28.32,0:15:30.36,Default,,0000,0000,0000,,và hòa nhập với cộng đồng của họ, Dialogue: 0,0:15:30.36,0:15:32.16,Default,,0000,0000,0000,,và, cũng như Amos, đến cuối cùng, Dialogue: 0,0:15:32.16,0:15:33.96,Default,,0000,0000,0000,,họ được yêu thương và tôn trọng, Dialogue: 0,0:15:33.96,0:15:36.72,Default,,0000,0000,0000,,nên đó là tình huống khác\Nvới những gì bạn có thể nghĩ tới. Dialogue: 0,0:15:36.72,0:15:37.100,Default,,0000,0000,0000,,Xin cảm ơn. Dialogue: 0,0:15:37.100,0:15:41.64,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng vỗ tay)