[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.86,0:00:04.32,Default,,0000,0000,0000,,Giả sử bạn tiến hành một thí nghiệm. Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:06.15,Default,,0000,0000,0000,,Và trong thí nghiệm này Dialogue: 0,0:00:06.18,0:00:09.57,Default,,0000,0000,0000,,bạn chọn ngẫu nhiên vài người\Nsống trong những khu vực dễ cháy nổ Dialogue: 0,0:00:10.13,0:00:15.28,Default,,0000,0000,0000,,hoặc sống trong khu vực có kiểm soát \Nkhông có chất nổ bay qua đầu họ. Dialogue: 0,0:00:16.30,0:00:18.07,Default,,0000,0000,0000,,Họ đã sống trong cộng đồng từ rất lâu Dialogue: 0,0:00:18.10,0:00:20.03,Default,,0000,0000,0000,,xuôi theo hướng gió và dòng nước Dialogue: 0,0:00:20.05,0:00:23.52,Default,,0000,0000,0000,,từ cái nơi mà người ta sử dụng \Nhàng tấn thuốc nổ mỗi ngày Dialogue: 0,0:00:24.09,0:00:26.73,Default,,0000,0000,0000,,và hàng triệu lít nước bị nhiễm độc. Dialogue: 0,0:00:27.32,0:00:30.82,Default,,0000,0000,0000,,Bằng sự chỉ định ngẫu nhiên này,\Nbạn có thể nghiên cứu cặn kẽ Dialogue: 0,0:00:30.85,0:00:34.89,Default,,0000,0000,0000,,những ảnh hưởng sức khỏe dai dẳng\Nmà những khu vực cháy nổ này gây ra Dialogue: 0,0:00:34.91,0:00:38.30,Default,,0000,0000,0000,,không xét tới các biến số và tham số\Nphiền toái. Dialogue: 0,0:00:39.06,0:00:41.32,Default,,0000,0000,0000,,Sự chỉ định ngẫu nhiên \Nmang lại nhiều lợi ích. Dialogue: 0,0:00:42.78,0:00:46.56,Default,,0000,0000,0000,,Nó sẽ là một công trình khoa học\Nkhắt khe và có tầm ảnh hưởng Dialogue: 0,0:00:46.58,0:00:49.35,Default,,0000,0000,0000,,về những tác động\Ncủa sự phơi nhiễm môi trường. Dialogue: 0,0:00:49.84,0:00:52.46,Default,,0000,0000,0000,,Thực ra, không thể thực hiện \Nmột nghiên cứu như vậy. Dialogue: 0,0:00:52.90,0:00:55.54,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết các nhà khoa học \Nđều không muốn làm việc này. Dialogue: 0,0:00:55.94,0:00:58.48,Default,,0000,0000,0000,,Hội đồng sẽ không bao giờ\Nđồng ý phê duyệt. Dialogue: 0,0:00:58.51,0:01:00.58,Default,,0000,0000,0000,,Và cũng không ai tán thành việc làm này Dialogue: 0,0:01:00.60,0:01:03.20,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì nó phi đạo đức. Dialogue: 0,0:01:04.26,0:01:07.10,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có hiệu lực,\Nnó đang xảy ra ngay đây. Dialogue: 0,0:01:08.50,0:01:10.78,Default,,0000,0000,0000,,Vấn đề này làm nảy sinh \Nvài thắc mắc trong tôi Dialogue: 0,0:01:10.80,0:01:12.30,Default,,0000,0000,0000,,cái gì là nghĩa vụ đạo đức Dialogue: 0,0:01:12.32,0:01:15.52,Default,,0000,0000,0000,,của các nhà khoa học tin rằng \Nngười dân đang gặp nguy hiểm? Dialogue: 0,0:01:16.59,0:01:20.55,Default,,0000,0000,0000,,Bao nhiêu bằng chứng là đủ \Nđể chứng minh kết luận của chúng ta? Dialogue: 0,0:01:21.18,0:01:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Đâu là ranh giới giữa sự chắc chắn\Ncủa khoa học và nhu cầu hành động? Dialogue: 0,0:01:27.13,0:01:29.57,Default,,0000,0000,0000,,cuộc thí nghiệm đó \Nđang diễn ra ngay đây Dialogue: 0,0:01:29.59,0:01:31.58,Default,,0000,0000,0000,,được gọi là sự loại bỏ đỉnh núi Dialogue: 0,0:01:31.61,0:01:33.82,Default,,0000,0000,0000,,viết tắt là MTR. Dialogue: 0,0:01:34.37,0:01:36.24,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một hình thức khai thác bề mặt Dialogue: 0,0:01:36.26,0:01:40.25,Default,,0000,0000,0000,,diễn ra ở Appalachia, Mỹ. Dialogue: 0,0:01:40.28,0:01:45.32,Default,,0000,0000,0000,,MRT diễn ra ở bốn bang: Virginia, \NWest Virginia, Kentucky and Tennessee. Dialogue: 0,0:01:46.21,0:01:50.36,Default,,0000,0000,0000,,Hơn 1,2 triệu mẫu đất\Nđang bị khai thác theo cách này Dialogue: 0,0:01:50.38,0:01:52.98,Default,,0000,0000,0000,,kích thước của khu vực này xấp xỉ Delaware Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.30,Default,,0000,0000,0000,,nhưng nó trải rộng trên một bước chân Dialogue: 0,0:01:55.32,0:01:58.20,Default,,0000,0000,0000,,bằng Vermont và New Hampshire cộng lại Dialogue: 0,0:01:59.46,0:02:03.59,Default,,0000,0000,0000,,khu rừng Appalachian cổ đại\Nphải bị đốn hạ toàn bộ Dialogue: 0,0:02:03.61,0:02:06.28,Default,,0000,0000,0000,,nơi có đa dạng sinh học \Nphong phú nhất hành tinh. Dialogue: 0,0:02:07.04,0:02:10.62,Default,,0000,0000,0000,,Cây cối bị thiêu trụi\Nhay vứt xuống các thung lũng gần đó. Dialogue: 0,0:02:11.45,0:02:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó, để tiếp cận được lớp than ngầm Dialogue: 0,0:02:14.55,0:02:20.31,Default,,0000,0000,0000,,người ta sẽ dùng thuốc nổ \Nđể làm sập khoảng 250 mét núi đá. Dialogue: 0,0:02:21.46,0:02:23.90,Default,,0000,0000,0000,,Hơn 1500 tấn thuốc nổ Dialogue: 0,0:02:23.92,0:02:26.66,Default,,0000,0000,0000,,được sử dụng chỉ tính riêng mỏ than\Nở Tây Virginia Dialogue: 0,0:02:27.34,0:02:29.04,Default,,0000,0000,0000,,mỗi ngày. Dialogue: 0,0:02:30.12,0:02:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Sỏi đá bị đổ xuống sườn thung lũng Dialogue: 0,0:02:32.63,0:02:35.32,Default,,0000,0000,0000,,vùi lấp mãi mãi\Nnhững mạch nước đầu nguồn Dialogue: 0,0:02:35.34,0:02:39.98,Default,,0000,0000,0000,,Hơn thế, hơn 500 ngọn núi\Nđã bị phá hủy. Dialogue: 0,0:02:41.09,0:02:44.65,Default,,0000,0000,0000,,Khoảng 2000 dặm suối\Nđã bị chôn vùi vĩnh viễn Dialogue: 0,0:02:44.67,0:02:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Nguồn nước từ dưới đáy thung lũng\Nbị ô nhiễm nặng nề Dialogue: 0,0:02:48.40,0:02:50.87,Default,,0000,0000,0000,,và sẽ còn ô nhiễm trong vài thập kỷ tới. Dialogue: 0,0:02:51.49,0:02:53.50,Default,,0000,0000,0000,,Chưa hết, than phải được xử lý hóa học, Dialogue: 0,0:02:53.52,0:02:57.53,Default,,0000,0000,0000,,nghiền và rửa trước khi tới nhà máy. Dialogue: 0,0:02:58.28,0:03:00.41,Default,,0000,0000,0000,,Việc làm sạch được thực hiện ngay tại chỗ Dialogue: 0,0:03:00.81,0:03:03.90,Default,,0000,0000,0000,,càng gây ô nhiễm không khí nặng hơn Dialogue: 0,0:03:03.92,0:03:07.62,Default,,0000,0000,0000,,và thải kim loại vào hàng triệu lít nước Dialogue: 0,0:03:07.64,0:03:11.22,Default,,0000,0000,0000,,sunfats - hóa chất làm sạch \Nvà các tạp chất khác. Dialogue: 0,0:03:12.22,0:03:17.66,Default,,0000,0000,0000,,Tất cả việc này chỉ để đáp ứng 3%\Nnhu cầu sử dụng điện ở Mỹ Dialogue: 0,0:03:17.69,0:03:21.14,Default,,0000,0000,0000,,chỉ 3% nhu cầu của Mỹ mà thôi. Dialogue: 0,0:03:22.54,0:03:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Và nó dẫn đến hàng loạt các câu hỏi khác. Dialogue: 0,0:03:26.10,0:03:28.88,Default,,0000,0000,0000,,San ủi đồi núi gây ra \Nnhững ảnh hưởng sức khỏe gì? Dialogue: 0,0:03:28.91,0:03:33.93,Default,,0000,0000,0000,,Hơn một triệu người sinh sống \Nở những khu vực khai thác này Dialogue: 0,0:03:33.95,0:03:37.40,Default,,0000,0000,0000,,và hàng triệu người khác sống ở hạ nguồn. Dialogue: 0,0:03:38.22,0:03:40.78,Default,,0000,0000,0000,,Ngành công nghiệp và chính phủ \Nsẽ phản ứng thế nào Dialogue: 0,0:03:40.80,0:03:43.28,Default,,0000,0000,0000,,khi những vấn đề này được đặt ra? Dialogue: 0,0:03:43.30,0:03:46.85,Default,,0000,0000,0000,,Một lần nữa, đâu là nghĩa vụ đạo đức\Ncủa khoa học Dialogue: 0,0:03:46.87,0:03:49.28,Default,,0000,0000,0000,,khi phải đối mặt với tình huống \Nđáng lo ngại này? Dialogue: 0,0:03:50.76,0:03:53.54,Default,,0000,0000,0000,,Tôi bắt đầu nghiên cứu vấn đề này\Ntừ năm 2006 Dialogue: 0,0:03:53.97,0:03:56.47,Default,,0000,0000,0000,,khi tôi vừa nhận việc\Nở Đại học Tây Virginia. Dialogue: 0,0:03:56.50,0:03:59.91,Default,,0000,0000,0000,,Trước đó, tôi chưa làm\Nbất kì nghiên cứu nào về than. Dialogue: 0,0:04:00.81,0:04:02.92,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tôi bắt đầu nghe những câu chuyện Dialogue: 0,0:04:02.95,0:04:05.83,Default,,0000,0000,0000,,từ những người sống ở các\Nkhu vực mỏ than. Dialogue: 0,0:04:05.85,0:04:09.15,Default,,0000,0000,0000,,Họ nói rằng nước họ uống\Nkhông được sạch Dialogue: 0,0:04:09.17,0:04:11.53,Default,,0000,0000,0000,,và bầu không khí họ hít thở\Nbị ô nhiễm. Dialogue: 0,0:04:12.24,0:04:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Họ kể với tôi \Nvề những căn bệnh họ mắc phải Dialogue: 0,0:04:14.32,0:04:16.30,Default,,0000,0000,0000,,hay bệnh của người thân trong gia đình. Dialogue: 0,0:04:16.32,0:04:20.07,Default,,0000,0000,0000,,Họ rất lo vì nhiều người gần đó\Nbị ung thư. Dialogue: 0,0:04:20.39,0:04:22.65,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã gặp nhiều người ở\Nphía nam West Virginia Dialogue: 0,0:04:22.67,0:04:24.01,Default,,0000,0000,0000,,và phía đông Kentucky Dialogue: 0,0:04:24.03,0:04:26.70,Default,,0000,0000,0000,,và nghe họ kể về nỗi băn khoăn\Ncủa họ. Dialogue: 0,0:04:26.72,0:04:28.92,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã tìm kiếm tài liệu khoa học Dialogue: 0,0:04:28.95,0:04:32.04,Default,,0000,0000,0000,,và rất ngạc nhiên khi biết rằng\Nkhông có tài liệu nào được công bố Dialogue: 0,0:04:32.04,0:04:35.70,Default,,0000,0000,0000,,về ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng\Nmà khai thác than ở Mĩ gây ra. Dialogue: 0,0:04:35.72,0:04:36.88,Default,,0000,0000,0000,,Tôi xin lặp lại lần nữa Dialogue: 0,0:04:36.90,0:04:39.57,Default,,0000,0000,0000,,chưa hề có tài liệu nào được công bố Dialogue: 0,0:04:39.59,0:04:41.26,Default,,0000,0000,0000,,về ảnh hưởng của khai thác than. Dialogue: 0,0:04:42.04,0:04:45.27,Default,,0000,0000,0000,,Nên tôi cho rằng tôi có thể góp sức Dialogue: 0,0:04:45.29,0:04:46.76,Default,,0000,0000,0000,,không cần biết tôi tìm ra gì Dialogue: 0,0:04:47.62,0:04:51.20,Default,,0000,0000,0000,,để xác thực \Nhay xoa dịu những ảnh hưởng. Dialogue: 0,0:04:51.52,0:04:54.46,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không có lịch trình\Ncá nhân hoặc tổ chức. Dialogue: 0,0:04:55.52,0:04:58.06,Default,,0000,0000,0000,,Rất nhiều đồng nghiệp của tôi \Nban đầu rất hoài nghi Dialogue: 0,0:04:58.09,0:05:01.22,Default,,0000,0000,0000,,về mối liên quan\Ngiữa sức khỏe và khai thác than. Dialogue: 0,0:05:01.24,0:05:05.47,Default,,0000,0000,0000,,Họ đoán rằng vấn đề sức khỏe \Nxuất phát từ sự nghèo đói Dialogue: 0,0:05:05.49,0:05:08.41,Default,,0000,0000,0000,,hoặc do lối sống không lành mạnh,\Nnhư hút thuốc hay béo phì. Dialogue: 0,0:05:09.20,0:05:12.28,Default,,0000,0000,0000,,Và khi mới bắt đầu, tôi cũng nghĩ \Ncó lẽ họ đúng Dialogue: 0,0:05:13.20,0:05:15.77,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi bắt đầu phân tích\Ncác dữ liệu hiện có Dialogue: 0,0:05:15.80,0:05:19.49,Default,,0000,0000,0000,,để kết nối sức khỏe người dân \Nvới hoạt động khai thác Dialogue: 0,0:05:19.51,0:05:25.06,Default,,0000,0000,0000,,và kiểm soát độ tuổi, giới tính, \Nchủng tộc, hút thuốc, béo phì, nghèo đói, Dialogue: 0,0:05:25.09,0:05:28.56,Default,,0000,0000,0000,,giáo dục, bảo hiểm sức khỏe\Nvà các vấn đề khác. Dialogue: 0,0:05:29.85,0:05:33.26,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã tìm ra bằng chứng xác thực\Nnỗi lo âu của người dân Dialogue: 0,0:05:33.28,0:05:35.45,Default,,0000,0000,0000,,và đã bắt đầu công bố\Nnhững khám phá này. Dialogue: 0,0:05:36.51,0:05:38.01,Default,,0000,0000,0000,,Nói tóm tắt, \N Dialogue: 0,0:05:38.04,0:05:41.93,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi nhận thấy những người\Nsống ở khu vực khai thác đỉnh núi Dialogue: 0,0:05:41.95,0:05:46.09,Default,,0000,0000,0000,,có tỉ lệ mắc bệnh tim mạch, bệnh thận\Nvà bệnh phổi mãn tính như COPD Dialogue: 0,0:05:46.11,0:05:49.58,Default,,0000,0000,0000,,cao hơn đáng kể. Dialogue: 0,0:05:50.48,0:05:53.26,Default,,0000,0000,0000,,Tỉ lệ tử vong do ung thư\Ngia tăng nhanh chóng Dialogue: 0,0:05:53.28,0:05:55.08,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt là ung thư phổi. Dialogue: 0,0:05:55.68,0:05:58.24,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi có bằng chứng cho thấy tỷ lệ Dialogue: 0,0:05:58.27,0:06:01.17,Default,,0000,0000,0000,,dị tật bẩm sinh và trẻ sơ sinh thiếu cân \Ncó tỉ lệ cao. Dialogue: 0,0:06:01.17,0:06:05.66,Default,,0000,0000,0000,,Tổng số ca tử vong\Nnhiều hơn khoảng 1200 ca Dialogue: 0,0:06:05.69,0:06:09.91,Default,,0000,0000,0000,,mỗi năm ở khu vực MTR. Dialogue: 0,0:06:09.93,0:06:12.82,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều hơn 1200 ca tử vong \Nso với các nguy cơ khác. Dialogue: 0,0:06:13.86,0:06:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Tỉ lệ tử vong không chỉ cao, Dialogue: 0,0:06:15.42,0:06:17.66,Default,,0000,0000,0000,,mà còn gia tăng do \Nkhai thác ngày càng đẩy mạnh Dialogue: 0,0:06:17.69,0:06:19.42,Default,,0000,0000,0000,,với hàm lượng chất độc cao. Dialogue: 0,0:06:19.86,0:06:23.46,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó, chúng tôi đến tận nhà Dialogue: 0,0:06:23.48,0:06:27.02,Default,,0000,0000,0000,,khảo sát sức khỏe những người\Nsống trong vòng vài dặm tại khu vực MTR Dialogue: 0,0:06:27.05,0:06:29.41,Default,,0000,0000,0000,,so với người ở khu vực nông thôn\Nkhông có mỏ than. Dialogue: 0,0:06:30.19,0:06:34.17,Default,,0000,0000,0000,,Kết quả cho thấy mức độ mắc bệnh cao hơn Dialogue: 0,0:06:34.20,0:06:36.42,Default,,0000,0000,0000,,tình trạng sức khỏe kém hơn Dialogue: 0,0:06:36.44,0:06:39.96,Default,,0000,0000,0000,,các triệu chứng bệnh nhìn chung\Nphổ biến hơn. Dialogue: 0,0:06:40.88,0:06:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Những nghiên cứu này chỉ có tính tham khảo Dialogue: 0,0:06:44.27,0:06:47.58,Default,,0000,0000,0000,,do sự tương quan chưa kết luận\Nđược đâu là nguyên nhân. Dialogue: 0,0:06:48.32,0:06:49.95,Default,,0000,0000,0000,,Những nghiên cứu này không bao gồm Dialogue: 0,0:06:49.98,0:06:52.86,Default,,0000,0000,0000,,dữ liệu về điều kiện môi trường cụ thể\Ntại khu vực mỏ than. Dialogue: 0,0:06:52.88,0:06:56.50,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế chúng tôi thu thập số liệu về nó \Nvà báo cáo. Dialogue: 0,0:06:57.61,0:07:00.38,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi nhận thấy sự vi phạm\Ncác tiêu chuẩn về nước uống Dialogue: 0,0:07:00.40,0:07:04.74,Default,,0000,0000,0000,,ở khu vực này cao hơn gấp bảy lần so với\Nkhu vực không khai thác than. Dialogue: 0,0:07:05.27,0:07:07.16,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thu thập mẫu không khí ở đó Dialogue: 0,0:07:07.18,0:07:10.39,Default,,0000,0000,0000,,và nhận thấy hạt vật chất ở ngưỡng cao Dialogue: 0,0:07:10.41,0:07:12.28,Default,,0000,0000,0000,,đặc biệt là số hạt có kích thước nano. Dialogue: 0,0:07:12.63,0:07:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Bụi tại khu vực mỏ than là một phức hợp Dialogue: 0,0:07:16.68,0:07:20.80,Default,,0000,0000,0000,,với tỉ lệ silicat cao,\Nvà đây là chất gây ung thư phổi Dialogue: 0,0:07:20.82,0:07:23.69,Default,,0000,0000,0000,,cũng như các hợp chất hữu cơ độc hại khác. Dialogue: 0,0:07:23.71,0:07:25.29,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thí nghiệm loại bụi này Dialogue: 0,0:07:26.28,0:07:29.96,Default,,0000,0000,0000,,và thấy nó làm rối loạn \Nchức năng tim mạch ở chuột. Dialogue: 0,0:07:30.48,0:07:32.34,Default,,0000,0000,0000,,Loại bụi này làm tăng \Nsự phát triển Dialogue: 0,0:07:32.36,0:07:35.88,Default,,0000,0000,0000,,của ung thư phổi \Ntrong tế bào ống nghiệm ở người. Dialogue: 0,0:07:37.14,0:07:40.04,Default,,0000,0000,0000,,Đây chỉ phần tóm tắt nhanh mà thôi. Dialogue: 0,0:07:41.19,0:07:44.73,Default,,0000,0000,0000,,Ngành than không giống như những gì\Nchúng ta hay nhắc tới. Dialogue: 0,0:07:46.24,0:07:48.80,Default,,0000,0000,0000,,Chính phủ cũng vậy. Dialogue: 0,0:07:49.20,0:07:52.23,Default,,0000,0000,0000,,Cũng giống như ngành thuốc lá\Nchi tiền cho các nghiên cứu Dialogue: 0,0:07:52.25,0:07:54.39,Default,,0000,0000,0000,,để biện hộ cho sự an toàn của thuốc lá Dialogue: 0,0:07:54.39,0:07:56.68,Default,,0000,0000,0000,,ngành than cũng đang \Nlàm điều tương tự bằng cách Dialogue: 0,0:07:56.68,0:08:00.28,Default,,0000,0000,0000,,mua chuộc nhà báo\Nđể họ nói rằng MTR an toàn. Dialogue: 0,0:08:00.91,0:08:04.99,Default,,0000,0000,0000,,Các luật sư đã gửi tôi các yêu sách\Ntheo Đạo luật Tự do Thông tin Dialogue: 0,0:08:05.02,0:08:07.15,Default,,0000,0000,0000,,bị từ chối bởi tòa án. Dialogue: 0,0:08:07.75,0:08:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đã bị công kích tại buổi lấy lời khai \Ntại Phiên điều trần Quốc hội Dialogue: 0,0:08:11.15,0:08:14.12,Default,,0000,0000,0000,,bởi một nghị sĩ có quan hệ với \Nngành năng lượng. Dialogue: 0,0:08:14.86,0:08:19.43,Default,,0000,0000,0000,,Một thống đốc đã tuyên bố công khai \Nrằng ông từ chối đọc các nghiên cứu. Dialogue: 0,0:08:20.24,0:08:23.98,Default,,0000,0000,0000,,Và sau cuộc họp\Nvới một thành viên của Quốc hội Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.23,Default,,0000,0000,0000,,khi tôi chia sẻ nghiên cứu của mình Dialogue: 0,0:08:26.26,0:08:29.75,Default,,0000,0000,0000,,người đại diện bảo rằng\Nhọ không biết gì về chuyện đó. Dialogue: 0,0:08:30.86,0:08:33.40,Default,,0000,0000,0000,,Tôi hợp tác với người \Nở Viện khảo sát địa chất Mỹ Dialogue: 0,0:08:33.42,0:08:36.26,Default,,0000,0000,0000,,về việc lấy mẫu môi trường\Ntrong hơn hai năm. Dialogue: 0,0:08:36.28,0:08:38.97,Default,,0000,0000,0000,,Và ngay khi bắt đầu\Ncông bố các phát hiện của mình, Dialogue: 0,0:08:38.99,0:08:41.24,Default,,0000,0000,0000,,họ đột nhiên bị các cấp trên chỉ định Dialogue: 0,0:08:41.27,0:08:43.20,Default,,0000,0000,0000,,phải dừng tiến hành dự án này. Dialogue: 0,0:08:43.75,0:08:47.84,Default,,0000,0000,0000,,Vào tháng tám năm nay, Học viện \NKhoa học Quốc gia Dialogue: 0,0:08:47.86,0:08:50.24,Default,,0000,0000,0000,,đột nhiên bị chính quyền liên bang Dialogue: 0,0:08:50.26,0:08:52.52,Default,,0000,0000,0000,,buộc phải dừng\Ncác nghiên cứu độc lập của họ Dialogue: 0,0:08:52.55,0:08:55.81,Default,,0000,0000,0000,,về hậu quả sức khỏe của khai thác mỏ. Dialogue: 0,0:08:56.04,0:08:58.91,Default,,0000,0000,0000,,Những hành vi này được chính trị tiếp tay\Ntôi nghĩ vậy. Dialogue: 0,0:09:00.32,0:09:03.46,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nhiều nhà nghiên cứu cũng\Nbày tỏ sự phản đối. Dialogue: 0,0:09:04.24,0:09:07.20,Default,,0000,0000,0000,,Ở các hội thảo, \Nhọ đều thể hiện sự nghi ngờ. Dialogue: 0,0:09:07.70,0:09:11.50,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi luôn được dạy rằng,\Nlàm khoa học thì phải biết nghi ngờ. Dialogue: 0,0:09:12.14,0:09:15.36,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi đặt ra là \N"Còn lời giải thích này thì sao?" Dialogue: 0,0:09:15.38,0:09:18.40,Default,,0000,0000,0000,,"Đã bao giờ các ông nghĩ tới \Nmột lời giải thích khác?" Dialogue: 0,0:09:18.71,0:09:22.20,Default,,0000,0000,0000,,Họ tự hỏi, "Một vài yếu tố gây nhiễu\Ncó lẽ đã bị bỏ qua, Dialogue: 0,0:09:22.22,0:09:25.39,Default,,0000,0000,0000,,chưa tính đến các biến số khác." Dialogue: 0,0:09:25.86,0:09:28.40,Default,,0000,0000,0000,,"Thí nghiệm trong ống nghiệm, chứng minh \Nđược gì?" Dialogue: 0,0:09:28.43,0:09:33.17,Default,,0000,0000,0000,,"Một thí nghiệm trên chuột - làm sao biết\Nđược kết quả sẽ tương tự trên người?" Dialogue: 0,0:09:34.43,0:09:35.58,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ vậy. Dialogue: 0,0:09:36.11,0:09:39.02,Default,,0000,0000,0000,,Bạn phải thừa nhận rằng họ có thể đúng Dialogue: 0,0:09:39.04,0:09:42.92,Default,,0000,0000,0000,,nhưng, có thể những vấn đề sức khỏe này Dialogue: 0,0:09:42.94,0:09:45.66,Default,,0000,0000,0000,,không phải là kết quả \Ncủa các biến chưa xác định. Dialogue: 0,0:09:46.54,0:09:49.29,Default,,0000,0000,0000,,Có thể chúng là kết quả\Ncủa việc cho nổ núi Dialogue: 0,0:09:49.32,0:09:51.03,Default,,0000,0000,0000,,trên đầu của người dân. Dialogue: 0,0:09:51.05,0:09:53.40,Default,,0000,0000,0000,,(Tiếng cười) Dialogue: 0,0:09:53.42,0:10:00.17,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay) Dialogue: 0,0:10:00.19,0:10:03.58,Default,,0000,0000,0000,,Nghi ngờ luôn tồn tại\Nnếu đó là thứ bạn tìm kiếm. Dialogue: 0,0:10:03.60,0:10:06.32,Default,,0000,0000,0000,,Vì chúng tôi không thể nào thực hiện \Ncuộc thí nghiệm đó. Dialogue: 0,0:10:06.32,0:10:09.69,Default,,0000,0000,0000,,Bất cứ nghiên cứu nào sau đó\Ncũng sẽ luôn có tính tham khảo. Dialogue: 0,0:10:10.72,0:10:13.51,Default,,0000,0000,0000,,Nên có lẽ bạn có thể hiểu \Ntại sao tôi bắt đầu tự hỏi Dialogue: 0,0:10:13.53,0:10:15.90,Default,,0000,0000,0000,,có bao nhiêu bằng chứng là đủ? Dialogue: 0,0:10:15.92,0:10:19.32,Default,,0000,0000,0000,,Đến nay, tôi đã công bố hơn 30 bài báo\Nvề chủ đề này. Dialogue: 0,0:10:19.76,0:10:23.06,Default,,0000,0000,0000,,Cùng các đồng tác giả, các nhà nghiên cứu\Nđã bổ sung thêm chứng cứ Dialogue: 0,0:10:23.08,0:10:25.35,Default,,0000,0000,0000,,\Nnhưng chính phủ không muốn lắng nghe Dialogue: 0,0:10:25.37,0:10:28.28,Default,,0000,0000,0000,,và ngành công nghiệp nói\Nnó chỉ mang tính tương quan. Dialogue: 0,0:10:28.31,0:10:30.97,Default,,0000,0000,0000,,Họ nói người Appalachian\Ncó vấn đề về cách sống. Dialogue: 0,0:10:30.99,0:10:32.80,Default,,0000,0000,0000,,Như thể chúng tôi chưa từng nghiên cứu Dialogue: 0,0:10:32.80,0:10:35.47,Default,,0000,0000,0000,,việc hút thuốc hay béo phì\Nđói nghèo và giáo dục. Dialogue: 0,0:10:35.50,0:10:36.83,Default,,0000,0000,0000,,hoặc bảo hiểm y tế Dialogue: 0,0:10:37.44,0:10:39.61,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta kiểm soát chúng\Nvà nhiều hơn thế nữa. Dialogue: 0,0:10:40.90,0:10:44.40,Default,,0000,0000,0000,,Có một điểm chúng tôi\Nkhông cần nghiên cứu thêm Dialogue: 0,0:10:44.78,0:10:48.24,Default,,0000,0000,0000,,không thể yêu cầu mọi người\Nlàm đối tượng thí nghiệm Dialogue: 0,0:10:48.27,0:10:50.100,Default,,0000,0000,0000,,để có thể thực hiện nghiên cứu tiếp theo. Dialogue: 0,0:10:52.82,0:10:55.20,Default,,0000,0000,0000,,Là nhà khoa học, chúng tôi \Ntheo dấu các dữ liệu Dialogue: 0,0:10:55.22,0:10:57.25,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đôi lúc dữ liệu \Nđưa tôi đi quá xa Dialogue: 0,0:10:57.27,0:11:00.26,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi phải quyết định Dialogue: 0,0:11:00.28,0:11:03.02,Default,,0000,0000,0000,,ý nghĩa của nó là gì và khi nào hành động. Dialogue: 0,0:11:03.78,0:11:06.93,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nghĩ điều này đúng, không chỉ cho MTR\Nmà cả các tình huống khác Dialogue: 0,0:11:06.95,0:11:11.24,Default,,0000,0000,0000,,khi chứng cứ rõ ràng \Nnhưng không hoàn hảo Dialogue: 0,0:11:11.93,0:11:15.98,Default,,0000,0000,0000,,và không thực thi được nếu bạn sai\Ncó ý nghĩa to lớn tới cuộc sống con người. Dialogue: 0,0:11:17.72,0:11:20.51,Default,,0000,0000,0000,,Sẽ rất lạ nếu như có sự tranh luận Dialogue: 0,0:11:20.53,0:11:23.62,Default,,0000,0000,0000,,về ảnh hưởng sức khỏe mà khai thác\Nđỉnh núi gây ra. Dialogue: 0,0:11:24.33,0:11:26.17,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chủ đề này đã trở nên nổi cộm Dialogue: 0,0:11:26.20,0:11:28.54,Default,,0000,0000,0000,,ở một góc nhìn chính trị và kinh tế Dialogue: 0,0:11:28.56,0:11:30.68,Default,,0000,0000,0000,,ngoài cuộc tranh luận về biến đổi khí hậu Dialogue: 0,0:11:30.70,0:11:32.12,Default,,0000,0000,0000,,hay những tranh cãi về việc Dialogue: 0,0:11:32.14,0:11:34.74,Default,,0000,0000,0000,,liệu hút thuốc lá có thực sự gây ung thư. Dialogue: 0,0:11:35.86,0:11:39.47,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết các dữ liệu đều đưa tới\Ncùng một kết luận. Dialogue: 0,0:11:39.49,0:11:42.78,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng kinh tế hay chính trị hay \Nmột quan điểm nổi trội Dialogue: 0,0:11:42.80,0:11:45.07,Default,,0000,0000,0000,,khăng khăng đưa ra một kết luận đối lập. Dialogue: 0,0:11:46.02,0:11:49.13,Default,,0000,0000,0000,,Khi bạn là một nhà khoa học\Nvà bạn nghĩ bạn có cái nhìn có giá trị Dialogue: 0,0:11:49.13,0:11:51.48,Default,,0000,0000,0000,,nơi sức khỏe của mọi người bị đe dọa Dialogue: 0,0:11:51.51,0:11:53.82,Default,,0000,0000,0000,,nhưng bản thân bạn lại bị mắc kẹt Dialogue: 0,0:11:53.85,0:11:57.36,Default,,0000,0000,0000,,ở một nơi đầy rẫy sự phủ nhận và bất tin Dialogue: 0,0:11:57.38,0:12:00.18,Default,,0000,0000,0000,,đâu là nghĩa vụ đạo đức của bạn? Dialogue: 0,0:12:01.62,0:12:05.61,Default,,0000,0000,0000,,Rõ ràng là, các nhà khoa học \Ncó trách nhiệm nói lên sự thật Dialogue: 0,0:12:05.63,0:12:06.94,Default,,0000,0000,0000,,dựa trên bằng chứng. Dialogue: 0,0:12:07.33,0:12:10.41,Default,,0000,0000,0000,,Nói một cách đơn giản, chúng ta \Ncó nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu. Dialogue: 0,0:12:11.62,0:12:14.69,Default,,0000,0000,0000,,Phải nói là bực bội vô cùng\Nkhi phải chờ đợi công chúng Dialogue: 0,0:12:14.72,0:12:17.95,Default,,0000,0000,0000,,hay chính trị đồng tình với \Nnhững hiếu biết khoa học. Dialogue: 0,0:12:17.97,0:12:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chủ đề càng gây tranh cãi\Nthì cuộc thảo luận càng phiền toái Dialogue: 0,0:12:22.16,0:12:26.03,Default,,0000,0000,0000,,và các nhà khoa học \Ncàng phải bảo vệ tính khách quan Dialogue: 0,0:12:26.05,0:12:28.25,Default,,0000,0000,0000,,và sự chính trực của mình. Dialogue: 0,0:12:28.82,0:12:31.36,Default,,0000,0000,0000,,Bởi sự chính trực chính là điều cốt lõi Dialogue: 0,0:12:31.39,0:12:33.98,Default,,0000,0000,0000,,trong các cuộc thảo luận \Nchính sách công và khoa học. Dialogue: 0,0:12:33.98,0:12:35.12,Default,,0000,0000,0000,,Trong tương lai, Dialogue: 0,0:12:35.14,0:12:38.87,Default,,0000,0000,0000,,sự liêm chính sẽ là công cụ hữu hiệu nhất Dialogue: 0,0:12:38.90,0:12:41.84,Default,,0000,0000,0000,,còn hữu hiệu hơn cả dữ liệu nữa. Dialogue: 0,0:12:42.54,0:12:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Nếu tính liêm chính không được công nhận\Nở góc độ khoa học Dialogue: 0,0:12:45.37,0:12:47.49,Default,,0000,0000,0000,,dữ liệu \Nsẽ không thuyết phục được mọi người Dialogue: 0,0:12:47.51,0:12:50.11,Default,,0000,0000,0000,,tin vào những sự thật đáng buồn. Dialogue: 0,0:12:50.96,0:12:56.08,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nếu ta nuôi dưỡng sự chính trực Dialogue: 0,0:12:56.11,0:12:59.26,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng ta kiên nhẫn đấu tranh Dialogue: 0,0:12:59.28,0:13:02.01,Default,,0000,0000,0000,,và cho công chúng thấy được kết quả Dialogue: 0,0:13:02.03,0:13:04.47,Default,,0000,0000,0000,,đó là lúc ta có tầm ảnh hưởng lớn nhất. Dialogue: 0,0:13:05.58,0:13:11.78,Default,,0000,0000,0000,,Dần dần, sự thật sẽ chiến thắng. Dialogue: 0,0:13:13.14,0:13:15.94,Default,,0000,0000,0000,,Bao nhiêu người sẽ mất mạng\Nnếu ta chờ đợi? Dialogue: 0,0:13:16.23,0:13:17.98,Default,,0000,0000,0000,,Đã có quá nhiều trường hợp như vậy. Dialogue: 0,0:13:18.22,0:13:20.09,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chúng ta sẽ chiến thắng. Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:22.18,Default,,0000,0000,0000,,Xin cảm ơn. Dialogue: 0,0:13:22.21,0:13:29.09,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)