1
00:00:00,857 --> 00:00:04,324
Giả sử bạn tiến hành một thí nghiệm.

2
00:00:05,000 --> 00:00:06,151
Và trong thí nghiệm này

3
00:00:06,175 --> 00:00:09,571
bạn chọn ngẫu nhiên vài người
sống trong những khu vực dễ cháy nổ

4
00:00:10,133 --> 00:00:15,276
hoặc sống trong khu vực có kiểm soát 
không có chất nổ bay qua đầu họ.

5
00:00:16,300 --> 00:00:18,072
Họ đã sống trong cộng đồng từ rất lâu

6
00:00:18,096 --> 00:00:20,026
xuôi theo hướng gió và dòng nước

7
00:00:20,050 --> 00:00:23,521
từ cái nơi mà người ta sử dụng 
hàng tấn thuốc nổ mỗi ngày

8
00:00:24,093 --> 00:00:26,728
và hàng triệu lít nước bị nhiễm độc.

9
00:00:27,323 --> 00:00:30,823
Bằng sự chỉ định ngẫu nhiên này,
bạn có thể nghiên cứu cặn kẽ

10
00:00:30,847 --> 00:00:34,890
những ảnh hưởng sức khỏe dai dẳng
mà những khu vực cháy nổ này gây ra

11
00:00:34,914 --> 00:00:38,300
không xét tới các biến số và tham số
phiền toái.

12
00:00:39,061 --> 00:00:41,323
Sự chỉ định ngẫu nhiên 
mang lại nhiều lợi ích.

13
00:00:42,782 --> 00:00:46,561
Nó sẽ là một công trình khoa học
khắt khe và có tầm ảnh hưởng

14
00:00:46,585 --> 00:00:49,354
về những tác động
của sự phơi nhiễm môi trường.

15
00:00:49,838 --> 00:00:52,456
Thực ra, không thể thực hiện 
một nghiên cứu như vậy.

16
00:00:52,895 --> 00:00:55,537
Hầu hết các nhà khoa học 
đều không muốn làm việc này.

17
00:00:55,942 --> 00:00:58,483
Hội đồng sẽ không bao giờ
đồng ý phê duyệt.

18
00:00:58,507 --> 00:01:00,581
Và cũng không ai tán thành việc làm này

19
00:01:00,605 --> 00:01:03,205
bởi vì nó phi đạo đức.

20
00:01:04,257 --> 00:01:07,102
Nhưng có hiệu lực,
nó đang xảy ra ngay đây.

21
00:01:08,503 --> 00:01:10,776
Vấn đề này làm nảy sinh 
vài thắc mắc trong tôi

22
00:01:10,800 --> 00:01:12,298
cái gì là nghĩa vụ đạo đức

23
00:01:12,322 --> 00:01:15,522
của các nhà khoa học tin rằng 
người dân đang gặp nguy hiểm?

24
00:01:16,592 --> 00:01:20,552
Bao nhiêu bằng chứng là đủ 
để chứng minh kết luận của chúng ta?

25
00:01:21,179 --> 00:01:26,083
Đâu là ranh giới giữa sự chắc chắn
của khoa học và nhu cầu hành động?

26
00:01:27,131 --> 00:01:29,566
cuộc thí nghiệm đó 
đang diễn ra ngay đây

27
00:01:29,590 --> 00:01:31,585
được gọi là sự loại bỏ đỉnh núi

28
00:01:31,609 --> 00:01:33,823
viết tắt là MTR.

29
00:01:34,371 --> 00:01:36,236
Đây là một hình thức khai thác bề mặt

30
00:01:36,260 --> 00:01:40,252
diễn ra ở Appalachia, Mỹ.

31
00:01:40,276 --> 00:01:45,323
MRT diễn ra ở bốn bang: Virginia, 
West Virginia, Kentucky and Tennessee.

32
00:01:46,208 --> 00:01:50,358
Hơn 1,2 triệu mẫu đất
đang bị khai thác theo cách này

33
00:01:50,382 --> 00:01:52,977
kích thước của khu vực này xấp xỉ Delaware

34
00:01:53,001 --> 00:01:55,300
nhưng nó trải rộng trên một bước chân

35
00:01:55,324 --> 00:01:58,203
bằng Vermont và New Hampshire cộng lại

36
00:01:59,465 --> 00:02:03,590
khu rừng Appalachian cổ đại
phải bị đốn hạ toàn bộ

37
00:02:03,614 --> 00:02:06,285
nơi có đa dạng sinh học 
phong phú nhất hành tinh.

38
00:02:07,037 --> 00:02:10,615
Cây cối bị thiêu trụi
hay vứt xuống các thung lũng gần đó.

39
00:02:11,450 --> 00:02:14,530
Sau đó, để tiếp cận được lớp than ngầm

40
00:02:14,554 --> 00:02:20,309
người ta sẽ dùng thuốc nổ 
để làm sập khoảng 250 mét núi đá.

41
00:02:21,458 --> 00:02:23,895
Hơn 1500 tấn thuốc nổ

42
00:02:23,919 --> 00:02:26,656
được sử dụng chỉ tính riêng mỏ than
ở Tây Virginia

43
00:02:27,339 --> 00:02:29,037
mỗi ngày.

44
00:02:30,123 --> 00:02:32,607
Sỏi đá bị đổ xuống sườn thung lũng

45
00:02:32,631 --> 00:02:35,315
vùi lấp mãi mãi
những mạch nước đầu nguồn

46
00:02:35,339 --> 00:02:39,978
Hơn thế, hơn 500 ngọn núi
đã bị phá hủy.

47
00:02:41,091 --> 00:02:44,646
Khoảng 2000 dặm suối
đã bị chôn vùi vĩnh viễn

48
00:02:44,670 --> 00:02:48,376
Nguồn nước từ dưới đáy thung lũng
bị ô nhiễm nặng nề

49
00:02:48,400 --> 00:02:50,867
và sẽ còn ô nhiễm trong vài thập kỷ tới.

50
00:02:51,489 --> 00:02:53,498
Chưa hết, than phải được xử lý hóa học,

51
00:02:53,522 --> 00:02:57,527
nghiền và rửa trước khi tới nhà máy.

52
00:02:58,276 --> 00:03:00,409
Việc làm sạch được thực hiện ngay tại chỗ

53
00:03:00,807 --> 00:03:03,895
càng gây ô nhiễm không khí nặng hơn

54
00:03:03,919 --> 00:03:07,617
và thải kim loại vào hàng triệu lít nước

55
00:03:07,641 --> 00:03:11,224
sunfats - hóa chất làm sạch 
và các tạp chất khác.

56
00:03:12,219 --> 00:03:17,664
Tất cả việc này chỉ để đáp ứng 3%
nhu cầu sử dụng điện ở Mỹ

57
00:03:17,688 --> 00:03:21,140
chỉ 3% nhu cầu của Mỹ mà thôi.

58
00:03:22,544 --> 00:03:26,075
Và nó dẫn đến hàng loạt các câu hỏi khác.

59
00:03:26,099 --> 00:03:28,885
San ủi đồi núi gây ra 
những ảnh hưởng sức khỏe gì?

60
00:03:28,909 --> 00:03:33,929
Hơn một triệu người sinh sống 
ở những khu vực khai thác này

61
00:03:33,953 --> 00:03:37,405
và hàng triệu người khác sống ở hạ nguồn.

62
00:03:38,223 --> 00:03:40,778
Ngành công nghiệp và chính phủ 
sẽ phản ứng thế nào

63
00:03:40,802 --> 00:03:43,275
khi những vấn đề này được đặt ra?

64
00:03:43,299 --> 00:03:46,847
Một lần nữa, đâu là nghĩa vụ đạo đức
của khoa học

65
00:03:46,871 --> 00:03:49,275
khi phải đối mặt với tình huống 
đáng lo ngại này?

66
00:03:50,760 --> 00:03:53,537
Tôi bắt đầu nghiên cứu vấn đề này
từ năm 2006

67
00:03:53,966 --> 00:03:56,474
khi tôi vừa nhận việc
ở Đại học Tây Virginia.

68
00:03:56,498 --> 00:03:59,911
Trước đó, tôi chưa làm
bất kì nghiên cứu nào về than.

69
00:04:00,812 --> 00:04:02,923
Nhưng tôi bắt đầu nghe những câu chuyện

70
00:04:02,947 --> 00:04:05,828
từ những người sống ở các
khu vực mỏ than.

71
00:04:05,852 --> 00:04:09,149
Họ nói rằng nước họ uống
không được sạch

72
00:04:09,173 --> 00:04:11,529
và bầu không khí họ hít thở
bị ô nhiễm.

73
00:04:12,244 --> 00:04:14,299
Họ kể với tôi 
về những căn bệnh họ mắc phải

74
00:04:14,323 --> 00:04:16,298
hay bệnh của người thân trong gia đình.

75
00:04:16,322 --> 00:04:20,070
Họ rất lo vì nhiều người gần đó
bị ung thư.

76
00:04:20,394 --> 00:04:22,649
Tôi đã gặp nhiều người ở
phía nam West Virginia

77
00:04:22,673 --> 00:04:24,006
và phía đông Kentucky

78
00:04:24,030 --> 00:04:26,701
và nghe họ kể về nỗi băn khoăn
của họ.

79
00:04:26,725 --> 00:04:28,923
Tôi đã tìm kiếm tài liệu khoa học

80
00:04:28,947 --> 00:04:32,039
và rất ngạc nhiên khi biết rằng
không có tài liệu nào được công bố

81
00:04:32,039 --> 00:04:35,696
về ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng
mà khai thác than ở Mĩ gây ra.

82
00:04:35,720 --> 00:04:36,879
Tôi xin lặp lại lần nữa

83
00:04:36,903 --> 00:04:39,569
chưa hề có tài liệu nào được công bố

84
00:04:39,593 --> 00:04:41,260
về ảnh hưởng của khai thác than.

85
00:04:42,038 --> 00:04:45,268
Nên tôi cho rằng tôi có thể góp sức

86
00:04:45,292 --> 00:04:46,758
không cần biết tôi tìm ra gì

87
00:04:47,617 --> 00:04:51,196
để xác thực 
hay xoa dịu những ảnh hưởng.

88
00:04:51,523 --> 00:04:54,456
Tôi không có lịch trình
cá nhân hoặc tổ chức.

89
00:04:55,515 --> 00:04:58,062
Rất nhiều đồng nghiệp của tôi 
ban đầu rất hoài nghi

90
00:04:58,086 --> 00:05:01,220
về mối liên quan
giữa sức khỏe và khai thác than.

91
00:05:01,244 --> 00:05:05,466
Họ đoán rằng vấn đề sức khỏe 
xuất phát từ sự nghèo đói

92
00:05:05,490 --> 00:05:08,410
hoặc do lối sống không lành mạnh,
như hút thuốc hay béo phì.

93
00:05:09,196 --> 00:05:12,283
Và khi mới bắt đầu, tôi cũng nghĩ 
có lẽ họ đúng

94
00:05:13,204 --> 00:05:15,773
Chúng tôi bắt đầu phân tích
các dữ liệu hiện có

95
00:05:15,797 --> 00:05:19,490
để kết nối sức khỏe người dân 
với hoạt động khai thác

96
00:05:19,514 --> 00:05:25,062
và kiểm soát độ tuổi, giới tính, 
chủng tộc, hút thuốc, béo phì, nghèo đói,

97
00:05:25,086 --> 00:05:28,565
giáo dục, bảo hiểm sức khỏe
và các vấn đề khác.

98
00:05:29,847 --> 00:05:33,260
Chúng tôi đã tìm ra bằng chứng xác thực
nỗi lo âu của người dân

99
00:05:33,284 --> 00:05:35,450
và đã bắt đầu công bố
những khám phá này.

100
00:05:36,514 --> 00:05:38,014
Nói tóm tắt, 


101
00:05:38,038 --> 00:05:41,927
chúng tôi nhận thấy những người
sống ở khu vực khai thác đỉnh núi

102
00:05:41,951 --> 00:05:46,086
có tỉ lệ mắc bệnh tim mạch, bệnh thận
và bệnh phổi mãn tính như COPD

103
00:05:46,110 --> 00:05:49,575
cao hơn đáng kể.

104
00:05:50,482 --> 00:05:53,260
Tỉ lệ tử vong do ung thư
gia tăng nhanh chóng

105
00:05:53,284 --> 00:05:55,084
đặc biệt là ung thư phổi.

106
00:05:55,680 --> 00:05:58,244
Chúng tôi có bằng chứng cho thấy tỷ lệ

107
00:05:58,268 --> 00:06:01,168
dị tật bẩm sinh và trẻ sơ sinh thiếu cân 
có tỉ lệ cao.

108
00:06:01,172 --> 00:06:05,664
Tổng số ca tử vong
nhiều hơn khoảng 1200 ca

109
00:06:05,688 --> 00:06:09,910
mỗi năm ở khu vực MTR.

110
00:06:09,934 --> 00:06:12,817
Nhiều hơn 1200 ca tử vong 
so với các nguy cơ khác.

111
00:06:13,855 --> 00:06:15,395
Tỉ lệ tử vong không chỉ cao,

112
00:06:15,419 --> 00:06:17,664
mà còn gia tăng do 
khai thác ngày càng đẩy mạnh

113
00:06:17,688 --> 00:06:19,422
với hàm lượng chất độc cao.

114
00:06:19,863 --> 00:06:23,458
Sau đó, chúng tôi đến tận nhà

115
00:06:23,482 --> 00:06:27,024
khảo sát sức khỏe những người
sống trong vòng vài dặm tại khu vực MTR

116
00:06:27,048 --> 00:06:29,410
so với người ở khu vực nông thôn
không có mỏ than.

117
00:06:30,188 --> 00:06:34,173
Kết quả cho thấy mức độ mắc bệnh cao hơn

118
00:06:34,197 --> 00:06:36,418
tình trạng sức khỏe kém hơn

119
00:06:36,442 --> 00:06:39,956
các triệu chứng bệnh nhìn chung
phổ biến hơn.

120
00:06:40,879 --> 00:06:43,402
Những nghiên cứu này chỉ có tính tham khảo

121
00:06:44,268 --> 00:06:47,577
do sự tương quan chưa kết luận
được đâu là nguyên nhân.

122
00:06:48,315 --> 00:06:49,951
Những nghiên cứu này không bao gồm

123
00:06:49,975 --> 00:06:52,855
dữ liệu về điều kiện môi trường cụ thể
tại khu vực mỏ than.

124
00:06:52,879 --> 00:06:56,500
Vì thế chúng tôi thu thập số liệu về nó 
và báo cáo.

125
00:06:57,609 --> 00:07:00,379
Chúng tôi nhận thấy sự vi phạm
các tiêu chuẩn về nước uống

126
00:07:00,403 --> 00:07:04,745
ở khu vực này cao hơn gấp bảy lần so với
khu vực không khai thác than.

127
00:07:05,266 --> 00:07:07,156
Chúng tôi thu thập mẫu không khí ở đó

128
00:07:07,180 --> 00:07:10,386
và nhận thấy hạt vật chất ở ngưỡng cao

129
00:07:10,410 --> 00:07:12,278
đặc biệt là số hạt có kích thước nano.

130
00:07:12,629 --> 00:07:16,660
Bụi tại khu vực mỏ than là một phức hợp

131
00:07:16,684 --> 00:07:20,795
với tỉ lệ silicat cao,
và đây là chất gây ung thư phổi

132
00:07:20,819 --> 00:07:23,688
cũng như các hợp chất hữu cơ độc hại khác.

133
00:07:23,712 --> 00:07:25,286
Chúng tôi thí nghiệm loại bụi này

134
00:07:26,284 --> 00:07:29,958
và thấy nó làm rối loạn 
chức năng tim mạch ở chuột.

135
00:07:30,482 --> 00:07:32,339
Loại bụi này làm tăng 
sự phát triển

136
00:07:32,363 --> 00:07:35,875
của ung thư phổi 
trong tế bào ống nghiệm ở người.

137
00:07:37,141 --> 00:07:40,040
Đây chỉ phần tóm tắt nhanh mà thôi.

138
00:07:41,194 --> 00:07:44,727
Ngành than không giống như những gì
chúng ta hay nhắc tới.

139
00:07:46,242 --> 00:07:48,805
Chính phủ cũng vậy.

140
00:07:49,203 --> 00:07:52,228
Cũng giống như ngành thuốc lá
chi tiền cho các nghiên cứu

141
00:07:52,252 --> 00:07:54,394
để biện hộ cho sự an toàn của thuốc lá

142
00:07:54,394 --> 00:07:56,675
ngành than cũng đang 
làm điều tương tự bằng cách

143
00:07:56,675 --> 00:08:00,282
mua chuộc nhà báo
để họ nói rằng MTR an toàn.

144
00:08:00,913 --> 00:08:04,992
Các luật sư đã gửi tôi các yêu sách
theo Đạo luật Tự do Thông tin

145
00:08:05,016 --> 00:08:07,149
bị từ chối bởi tòa án.

146
00:08:07,754 --> 00:08:11,125
Tôi đã bị công kích tại buổi lấy lời khai 
tại Phiên điều trần Quốc hội

147
00:08:11,149 --> 00:08:14,122
bởi một nghị sĩ có quan hệ với 
ngành năng lượng.

148
00:08:14,863 --> 00:08:19,432
Một thống đốc đã tuyên bố công khai 
rằng ông từ chối đọc các nghiên cứu.

149
00:08:20,238 --> 00:08:23,976
Và sau cuộc họp
với một thành viên của Quốc hội

150
00:08:24,000 --> 00:08:26,233
khi tôi chia sẻ nghiên cứu của mình

151
00:08:26,257 --> 00:08:29,746
người đại diện bảo rằng
họ không biết gì về chuyện đó.

152
00:08:30,855 --> 00:08:33,395
Tôi hợp tác với người 
ở Viện khảo sát địa chất Mỹ

153
00:08:33,419 --> 00:08:36,260
về việc lấy mẫu môi trường
trong hơn hai năm.

154
00:08:36,284 --> 00:08:38,966
Và ngay khi bắt đầu
công bố các phát hiện của mình,

155
00:08:38,990 --> 00:08:41,244
họ đột nhiên bị các cấp trên chỉ định

156
00:08:41,268 --> 00:08:43,201
phải dừng tiến hành dự án này.

157
00:08:43,751 --> 00:08:47,840
Vào tháng tám năm nay, Học viện 
Khoa học Quốc gia

158
00:08:47,864 --> 00:08:50,236
đột nhiên bị chính quyền liên bang

159
00:08:50,260 --> 00:08:52,522
buộc phải dừng
các nghiên cứu độc lập của họ

160
00:08:52,546 --> 00:08:55,810
về hậu quả sức khỏe của khai thác mỏ.

161
00:08:56,037 --> 00:08:58,907
Những hành vi này được chính trị tiếp tay
tôi nghĩ vậy.

162
00:09:00,323 --> 00:09:03,457
Nhưng nhiều nhà nghiên cứu cũng
bày tỏ sự phản đối.

163
00:09:04,236 --> 00:09:07,204
Ở các hội thảo, 
họ đều thể hiện sự nghi ngờ.

164
00:09:07,695 --> 00:09:11,499
Chúng tôi luôn được dạy rằng,
làm khoa học thì phải biết nghi ngờ.

165
00:09:12,141 --> 00:09:15,355
Câu hỏi đặt ra là 
"Còn lời giải thích này thì sao?"

166
00:09:15,379 --> 00:09:18,402
"Đã bao giờ các ông nghĩ tới 
một lời giải thích khác?"

167
00:09:18,712 --> 00:09:22,196
Họ tự hỏi, "Một vài yếu tố gây nhiễu
có lẽ đã bị bỏ qua,

168
00:09:22,220 --> 00:09:25,389
chưa tính đến các biến số khác."

169
00:09:25,863 --> 00:09:28,403
"Thí nghiệm trong ống nghiệm, chứng minh 
được gì?"

170
00:09:28,427 --> 00:09:33,173
"Một thí nghiệm trên chuột - làm sao biết
được kết quả sẽ tương tự trên người?"

171
00:09:34,433 --> 00:09:35,583
Có lẽ vậy.

172
00:09:36,107 --> 00:09:39,019
Bạn phải thừa nhận rằng họ có thể đúng

173
00:09:39,043 --> 00:09:42,917
nhưng, có thể những vấn đề sức khỏe này

174
00:09:42,941 --> 00:09:45,664
không phải là kết quả 
của các biến chưa xác định.

175
00:09:46,545 --> 00:09:49,291
Có thể chúng là kết quả
của việc cho nổ núi

176
00:09:49,315 --> 00:09:51,029
trên đầu của người dân.

177
00:09:51,053 --> 00:09:53,397
(Tiếng cười)

178
00:09:53,421 --> 00:10:00,167
(Vỗ tay)

179
00:10:00,191 --> 00:10:03,577
Nghi ngờ luôn tồn tại
nếu đó là thứ bạn tìm kiếm.

180
00:10:03,601 --> 00:10:06,320
Vì chúng tôi không thể nào thực hiện 
cuộc thí nghiệm đó.

181
00:10:06,320 --> 00:10:09,691
Bất cứ nghiên cứu nào sau đó
cũng sẽ luôn có tính tham khảo.

182
00:10:10,720 --> 00:10:13,506
Nên có lẽ bạn có thể hiểu 
tại sao tôi bắt đầu tự hỏi

183
00:10:13,530 --> 00:10:15,895
có bao nhiêu bằng chứng là đủ?

184
00:10:15,919 --> 00:10:19,319
Đến nay, tôi đã công bố hơn 30 bài báo
về chủ đề này.

185
00:10:19,760 --> 00:10:23,061
Cùng các đồng tác giả, các nhà nghiên cứu
đã bổ sung thêm chứng cứ

186
00:10:23,085 --> 00:10:25,347

nhưng chính phủ không muốn lắng nghe

187
00:10:25,371 --> 00:10:28,283
và ngành công nghiệp nói
nó chỉ mang tính tương quan.

188
00:10:28,307 --> 00:10:30,973
Họ nói người Appalachian
có vấn đề về cách sống.

189
00:10:30,987 --> 00:10:32,802
Như thể chúng tôi chưa từng nghiên cứu

190
00:10:32,802 --> 00:10:35,474
việc hút thuốc hay béo phì
đói nghèo và giáo dục.

191
00:10:35,498 --> 00:10:36,831
hoặc bảo hiểm y tế

192
00:10:37,442 --> 00:10:39,609
Chúng ta kiểm soát chúng
và nhiều hơn thế nữa.

193
00:10:40,903 --> 00:10:44,402
Có một điểm chúng tôi
không cần nghiên cứu thêm

194
00:10:44,784 --> 00:10:48,244
không thể yêu cầu mọi người
làm đối tượng thí nghiệm

195
00:10:48,268 --> 00:10:50,996
để có thể thực hiện nghiên cứu tiếp theo.

196
00:10:52,817 --> 00:10:55,198
Là nhà khoa học, chúng tôi 
theo dấu các dữ liệu

197
00:10:55,222 --> 00:10:57,246
nhưng đôi lúc dữ liệu 
đưa tôi đi quá xa

198
00:10:57,270 --> 00:11:00,260
và chúng tôi phải quyết định

199
00:11:00,284 --> 00:11:03,017
ý nghĩa của nó là gì và khi nào hành động.

200
00:11:03,775 --> 00:11:06,927
Tôi nghĩ điều này đúng, không chỉ cho MTR
mà cả các tình huống khác

201
00:11:06,951 --> 00:11:11,243
khi chứng cứ rõ ràng 
nhưng không hoàn hảo

202
00:11:11,934 --> 00:11:15,983
và không thực thi được nếu bạn sai
có ý nghĩa to lớn tới cuộc sống con người.

203
00:11:17,721 --> 00:11:20,508
Sẽ rất lạ nếu như có sự tranh luận

204
00:11:20,532 --> 00:11:23,620
về ảnh hưởng sức khỏe mà khai thác
đỉnh núi gây ra.

205
00:11:24,332 --> 00:11:26,174
Nhưng chủ đề này đã trở nên nổi cộm

206
00:11:26,198 --> 00:11:28,536
ở một góc nhìn chính trị và kinh tế

207
00:11:28,560 --> 00:11:30,681
ngoài cuộc tranh luận về biến đổi khí hậu

208
00:11:30,705 --> 00:11:32,120
hay những tranh cãi về việc

209
00:11:32,144 --> 00:11:34,739
liệu hút thuốc lá có thực sự gây ung thư.

210
00:11:35,865 --> 00:11:39,468
Hầu hết các dữ liệu đều đưa tới
cùng một kết luận.

211
00:11:39,492 --> 00:11:42,778
Nhưng kinh tế hay chính trị hay 
một quan điểm nổi trội

212
00:11:42,802 --> 00:11:45,068
khăng khăng đưa ra một kết luận đối lập.

213
00:11:46,020 --> 00:11:49,131
Khi bạn là một nhà khoa học
và bạn nghĩ bạn có cái nhìn có giá trị

214
00:11:49,131 --> 00:11:51,476
nơi sức khỏe của mọi người bị đe dọa

215
00:11:51,510 --> 00:11:53,823
nhưng bản thân bạn lại bị mắc kẹt

216
00:11:53,847 --> 00:11:57,355
ở một nơi đầy rẫy sự phủ nhận và bất tin

217
00:11:57,379 --> 00:12:00,179
đâu là nghĩa vụ đạo đức của bạn?

218
00:12:01,625 --> 00:12:05,609
Rõ ràng là, các nhà khoa học 
có trách nhiệm nói lên sự thật

219
00:12:05,633 --> 00:12:06,942
dựa trên bằng chứng.

220
00:12:07,331 --> 00:12:10,408
Nói một cách đơn giản, chúng ta 
có nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu.

221
00:12:11,625 --> 00:12:14,693
Phải nói là bực bội vô cùng
khi phải chờ đợi công chúng

222
00:12:14,717 --> 00:12:17,950
hay chính trị đồng tình với 
những hiếu biết khoa học.

223
00:12:17,974 --> 00:12:22,140
Nhưng chủ đề càng gây tranh cãi
thì cuộc thảo luận càng phiền toái

224
00:12:22,164 --> 00:12:26,029
và các nhà khoa học 
càng phải bảo vệ tính khách quan

225
00:12:26,053 --> 00:12:28,253
và sự chính trực của mình.

226
00:12:28,823 --> 00:12:31,363
Bởi sự chính trực chính là điều cốt lõi

227
00:12:31,387 --> 00:12:33,979
trong các cuộc thảo luận 
chính sách công và khoa học.

228
00:12:33,979 --> 00:12:35,118
Trong tương lai,

229
00:12:35,142 --> 00:12:38,871
sự liêm chính sẽ là công cụ hữu hiệu nhất

230
00:12:38,895 --> 00:12:41,838
còn hữu hiệu hơn cả dữ liệu nữa.

231
00:12:42,535 --> 00:12:45,346
Nếu tính liêm chính không được công nhận
ở góc độ khoa học

232
00:12:45,370 --> 00:12:47,488
dữ liệu 
sẽ không thuyết phục được mọi người

233
00:12:47,512 --> 00:12:50,112
tin vào những sự thật đáng buồn.

234
00:12:50,958 --> 00:12:56,085
Nhưng nếu ta nuôi dưỡng sự chính trực

235
00:12:56,109 --> 00:12:59,260
khi chúng ta kiên nhẫn đấu tranh

236
00:12:59,284 --> 00:13:02,006
và cho công chúng thấy được kết quả

237
00:13:02,030 --> 00:13:04,474
đó là lúc ta có tầm ảnh hưởng lớn nhất.

238
00:13:05,585 --> 00:13:11,781
Dần dần, sự thật sẽ chiến thắng.

239
00:13:13,141 --> 00:13:15,941
Bao nhiêu người sẽ mất mạng
nếu ta chờ đợi?

240
00:13:16,233 --> 00:13:17,983
Đã có quá nhiều trường hợp như vậy.

241
00:13:18,218 --> 00:13:20,090
Nhưng chúng ta sẽ chiến thắng.

242
00:13:21,004 --> 00:13:22,185
Xin cảm ơn.

243
00:13:22,209 --> 00:13:29,094
(Vỗ tay)