1
00:00:00,300 --> 00:00:03,800
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi: @yigithan.kilinc

2
00:00:04,000 --> 00:00:05,300
İyi Seyirler

3
00:00:05,900 --> 00:00:10,300
Her şeyin bir mucizesi vardır,
karanlığın ve sessizliğin bile...

4
00:00:10,300 --> 00:00:14,300
Her şeyin bir mucizesi vardır,
karanlığın ve sessizliğin bile.
𝐇𝐄𝐋𝐄𝐍 𝐊𝐄𝐋𝐋𝐄𝐑

5
00:00:14,600 --> 00:00:18,300
Gelecek neler getirecek?

6
00:00:18,600 --> 00:00:22,400
Evren nasıl sona erecek?

7
00:00:22,600 --> 00:00:25,900
Bunu asla kesin olarak bilemeyebiliriz.

8
00:00:26,300 --> 00:00:30,500
Lâkin bilim, evrenin sonunun nasıl geleceğine
dair büyüleyici bir tablo çizmeye başladı bile.

9
00:00:31,460 --> 00:00:34,500
Gelin birlikte zamanın sonuna
doğru bir yolculuğa çıkalım.

10
00:00:34,700 --> 00:00:38,600
Her 5 saniyede bir hızımızı ikiye katlayıp
zamanda gitgide hızlanarak ilerleyeceğiz.

11
00:00:38,700 --> 00:00:44,600
Geleceğe dair bu öngörümüz, biz daha fazla ipucunu
irdeledikçe muhakkak değişecektir. Fakat şu kesin ki:

12
00:00:44,680 --> 00:00:46,500
Evren daha yeni doğdu.

13
00:00:47,000 --> 00:00:48,860
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀğı)

14
00:00:48,860 --> 00:00:51,400
Holosen sona erdi.
(ᴀɴᴛʀᴏᴘᴏsᴇɴ çᴀğı)

15
00:00:52,280 --> 00:00:53,500
Şu anda yaptıklarımız...

16
00:00:54,180 --> 00:00:55,900
...ve sonraki birkaç yılda yapacaklarımız...

17
00:00:56,480 --> 00:01:01,700
...gelecek binlerce yılı derinden etkileyecek.

18
00:01:04,100 --> 00:01:08,200
Modern insanların şimdiye
kadarki bildiği tek koşullar...

19
00:01:08,700 --> 00:01:09,900
...değişmekte.

20
00:01:10,300 --> 00:01:11,800
Hem de çok hızlı bir şekilde.

21
00:01:13,380 --> 00:01:17,700
Bu gezegendeki hiçbir şey
aynı kalmaz, her şey değişir.

22
00:01:18,180 --> 00:01:22,200
Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor ve biz
bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.

23
00:01:22,200 --> 00:01:23,600
(ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ ᴍᴀɴʏᴇᴛiᴋ ᴀʟᴀɴı ᴛᴇʀsiɴᴇ ᴅöɴüʏᴏʀ)
Dünya sıçrayışlarından birini yapıyor ve biz
bu sıçrayışların nereye ineceğini bilemeyiz.

24
00:01:24,400 --> 00:01:26,350
Dünya daima bu sıçrayışları yapmakta.

25
00:01:26,600 --> 00:01:29,000
(ʜᴀʟᴇ-ʙᴏᴘᴘ ᴋᴜʏʀᴜᴋʟᴜ ʏıʟᴅıᴢı ɢᴇʀi ᴅöɴüʏᴏʀ)

26
00:01:32,800 --> 00:01:34,800
(şiᴅᴅᴇᴛʟi ᴅᴇɴiᴢ sᴇᴠiʏᴇsi ʏüᴋsᴇʟişi)
Bu gezegendeki her şey hareket hâlindedir.

27
00:01:35,480 --> 00:01:36,200
Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.

28
00:01:36,200 --> 00:01:39,200
(30 ᴍᴇᴛʀᴇʟiᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ ᴅüɴʏᴀ'ʏᴀ çᴀʀᴘıʏᴏʀ)
Hiçbir şey sabit kalmaz, her şey bozulur.

29
00:01:39,500 --> 00:01:42,700
(ᴀɴᴛᴀʀᴇs süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

30
00:01:42,700 --> 00:01:46,700
(sᴀʜʀᴀ çöʟü ᴛʀᴏᴘiᴋᴀʟ iᴋʟiᴍᴇ ɢiʀiʏᴏʀ)

31
00:01:46,700 --> 00:01:50,800
(ᴛᴀᴋıᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙᴏᴢᴜʟᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

32
00:01:50,800 --> 00:01:53,900
(ᴠᴏʏᴀɢᴇʀ ɪ ᴋᴏᴍşᴜ ʏıʟᴅıᴢıɴ ʏᴀɴıɴᴅᴀɴ ɢᴇçiʏᴏʀ)

33
00:01:53,900 --> 00:01:56,900
(ʙᴜᴢᴜʟ ᴀʀᴀsı ᴅᴇᴠiʀ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

34
00:01:56,900 --> 00:02:05,500
(süᴘᴇʀᴠᴏʟᴋᴀɴ ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı)

35
00:02:05,500 --> 00:02:08,200
(ʏᴇɴi ʜᴀᴠᴀi ᴀᴅᴀsı ᴏʀᴛᴀʏᴀ çıᴋıʏᴏʀ)

36
00:02:08,200 --> 00:02:14,000
(ʏᴇɴi ᴀᴅᴀʟᴀʀ ᴢiɴᴄiʀi ᴏʟᴜşᴜʏᴏʀ)

37
00:02:14,000 --> 00:02:17,500
(ᴀʏ'ᴅᴀᴋi ᴀʏᴀᴋ iᴢʟᴇʀi ᴋᴀʏʙᴏʟᴜʏᴏʀ)

38
00:02:17,500 --> 00:02:21,500
(ʙᴇᴛᴇʟɢᴇᴜsᴇ süᴘᴇʀɴᴏᴠᴀ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

39
00:02:21,500 --> 00:02:29,700
(ᴛᴀşᴛᴀɴ ᴀʙiᴅᴇʟᴇʀ ᴇʀᴏᴢʏᴏɴᴀ ᴜğʀᴜʏᴏʀ)

40
00:02:29,700 --> 00:02:32,700
(öʟüᴍᴄüʟ ɢᴀᴍᴀ ışıɴı ᴘᴀᴛʟᴀᴍᴀsı)

41
00:02:32,700 --> 00:02:38,000
(ᴍᴀʀs'ıɴ ᴜʏᴅᴜsᴜ ʜᴀʟᴋᴀ ʜᴀʟiɴᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ)

42
00:02:38,000 --> 00:02:41,700
(sᴀᴛüʀɴ'üɴ ʜᴀʟᴋᴀʟᴀʀı ʏᴏᴋ ᴏʟᴜʏᴏʀ)

43
00:02:41,700 --> 00:02:44,900
(ᴀɴᴛᴀʀᴋᴛiᴋᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

44
00:02:44,900 --> 00:02:50,900
(ʙüʏüᴋ ᴀsᴛᴇʀᴏiᴛ çᴀʀᴘᴍᴀsı)

45
00:02:50,900 --> 00:02:57,900
(ʏᴇɴi süᴘᴇʀ ᴋıᴛᴀ ᴏʟᴜşuʏᴏʀ)

46
00:02:57,900 --> 00:02:58,880
(ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟığı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)

47
00:02:58,880 --> 00:02:59,900
Yakıtı tükenince...
(ɢüɴᴇş'iɴ ᴘᴀʀʟᴀᴋʟığı ᴀʀᴛıʏᴏʀ)

48
00:02:59,900 --> 00:03:00,900
Yakıtı tükenince...
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

49
00:03:00,900 --> 00:03:01,380
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

50
00:03:01,380 --> 00:03:02,700
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.
(ғᴏᴛᴏsᴇɴᴛᴇᴢ ᴅᴜʀᴍᴀʏᴀ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

51
00:03:02,700 --> 00:03:04,400
...Güneş gösterişsiz bir şekilde solmayacak.
(ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

52
00:03:04,400 --> 00:03:05,500
(ʙiᴛᴋi ʏᴀşᴀᴍı sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

53
00:03:05,500 --> 00:03:06,080
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

54
00:03:06,080 --> 00:03:08,080
Çekirdeği çökecek...
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

55
00:03:08,080 --> 00:03:12,000
...ve çökmesiyle oluşturduğu fazladan ısı
dış katmanlarının şişmesine sebep olacak.
(ᴏᴋʏᴀɴᴜsʟᴀʀ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

56
00:03:12,000 --> 00:03:12,760
...ve çökmesiyle oluşturduğu fazladan ısı
dış katmanlarının şişmesine sebep olacak.
(ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

57
00:03:12,760 --> 00:03:13,760
(ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ᴛüᴍ ʏᴀşᴀᴍ sᴏɴᴀ ᴇʀiʏᴏʀ)

58
00:03:13,760 --> 00:03:16,800
(ɢüɴᴇş ɢᴇɴişʟiʏᴏʀ)

59
00:03:16,800 --> 00:03:18,800
(ɢüɴᴇş ᴋıᴢıʟ ᴅᴇᴠᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

60
00:03:18,800 --> 00:03:21,100
(öʟᴍᴇᴋᴛᴇ ᴏʟᴀɴ ɢüɴᴇş ᴅüɴʏᴀ'ʏı ʏᴏᴋ ᴇᴅiʏᴏʀ)

61
00:03:21,100 --> 00:03:22,380
(ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

62
00:03:22,380 --> 00:03:24,300
Güneşimiz artık ölü.
(ɢüɴᴇş ʙᴇʏᴀᴢ ᴄüᴄᴇʏᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

63
00:03:24,800 --> 00:03:30,150
Kalıntıları, derin uzayın dondurucu
sıcaklığında yavaşça soğumakta.

64
00:03:40,200 --> 00:03:44,200
Güneş'in kaderi, diğer tüm
yıldızlar için de geçerlidir.

65
00:03:44,600 --> 00:03:51,800
Bir gün hepsi ölecek ve kâinat
ebedi karanlığa gömülecek.

66
00:03:54,100 --> 00:03:54,380
(ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)

67
00:03:54,380 --> 00:03:57,600
Yıldızların tamamının nihayetinde yakıtı bitecek...
(ᴛüᴍ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ʙiʀᴇʀ ʙiʀᴇʀ öʟüʏᴏʀ)

68
00:03:58,380 --> 00:04:00,200
...evrenin sıcaklığı düşecek...

69
00:04:01,000 --> 00:04:06,100
...ve tüm yıldızlar tek tek ölüp
gökyüzünün ışığı sönecek.

70
00:04:08,300 --> 00:04:10,380
Sonrasında hiç yeni yıldız...

71
00:04:10,400 --> 00:04:11,200
...oluşmayacak.

72
00:04:13,140 --> 00:04:16,680
Yani evrenin sonu bir patlamayla değil de...

73
00:04:16,680 --> 00:04:18,500
...ağır bir süreç ile gelecek.

74
00:04:19,900 --> 00:04:21,580
(sᴏɴ ᴋızıʟ ᴄüᴄᴇ ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ öʟüʏᴏʀ)

75
00:04:21,580 --> 00:04:22,700
Bu son ateşli değil...

76
00:04:23,700 --> 00:04:24,700
...buzlu olacak.

77
00:04:29,500 --> 00:04:38,000
Son yıldızın da ölümüyle yıldız
ışığı dönemi artık sona erdi.

78
00:04:38,000 --> 00:04:39,900
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀğ)

79
00:04:39,900 --> 00:04:48,000
Evren, ölü yıldızların etrafa saçılmış olduğu
bir mezarlık hâline gelmiş bulunmakta.

80
00:04:50,300 --> 00:04:56,700
Güneşimiz bir beyaz cüceye dönüşüyor -
sıcak, yoğun, çökmüş bir yıldız cesedine.

81
00:05:01,680 --> 00:05:03,600
Yakacak yakıdı kalmayınca...

82
00:05:03,980 --> 00:05:11,000
...bir beyaz cücenin soluk parıltısı, sönmüş olan
fırınından geriye kalan son ısıdan kaynaklanır.

83
00:05:15,750 --> 00:05:18,280
Dünya'nın şimdiki bulunduğu
konumdan bakıldığında...

84
00:05:18,280 --> 00:05:24,180
...bulutsuz bir gecede parlayan
dolunay kadar parlak olacak ancak.

85
00:05:29,180 --> 00:05:31,880
Beyaz cücelerin soluk parıltısı...

86
00:05:31,880 --> 00:05:41,400
...ölü yıldızlar ve kara deliklerle dolu olan bu
karanlık boşluktaki tek ışık kaynağı olacak.

87
00:05:50,870 --> 00:05:56,700
Bir bakıma, cesetler ve zombi yıldızlarla dolu
bir “hayalet evren” karşılayacak bizi gelecekte.

88
00:06:06,500 --> 00:06:13,100
Bir zaman sonra kütle çekimi ölü yıldızları ve gezegenleri
galaksilerinden kopararak dondurucu boşluğa yolluyor.

89
00:06:17,950 --> 00:06:23,700
Bazı kahverengi cüceler şans eseri
çarpışıp yeni yıldızlar oluşturuyor.

90
00:06:27,500 --> 00:06:33,300
Çarpışan nötron yıldızları aşırı parlak
süpernovalarla karanlığı aydınlatıyor.

91
00:06:33,300 --> 00:06:35,300
(ɴöᴛʀᴏɴ ʏıʟᴅıᴢı çᴀʀᴘışᴍᴀsı)

92
00:06:51,080 --> 00:06:57,900
Ölmekte olan evrenden sağ kurtulabilmiş canlılar
yaşlanan beyaz cücelerin etrafında konaklayabilir.

93
00:07:05,600 --> 00:07:11,600
Fakat zamanla beyaz cüceler de
en nihayetinde sönüp ölecek.

94
00:07:12,680 --> 00:07:13,480
(ʏıʟᴅıᴢʟᴀʀ ᴋᴀʀᴀ ᴄüᴄᴇʟᴇʀᴇ ᴅöɴüşüʏᴏʀ)

95
00:07:13,480 --> 00:07:17,770
Kara cüceler, son yıldızların nihai kaderi olacak.

96
00:07:17,770 --> 00:07:23,900
Bunlar, sadece azıcık ısı ya da ışık
yayan soğumuş beyaz cücelerdir.

97
00:07:27,580 --> 00:07:33,400
Kara cüceler koyu, yoğun ve bozunmakta
olan maddelerden oluşan gök cisimleridir.

98
00:07:34,570 --> 00:07:37,100
Yıldızlardan arta kalan küllerdir esasında.

99
00:07:38,480 --> 00:07:42,290
Bunları meydana getiren atomlar
öyle sert bir şekilde sıkışmıştır ki...

100
00:07:42,290 --> 00:07:46,380
...Güneşimizden bir milyon
kat daha yoğundurlar.

101
00:07:54,500 --> 00:07:57,200
Yıldızların bu hâle gelmesi
aşırı uzun süreler alır.

102
00:07:57,990 --> 00:08:02,400
Dolayısıyla, bildiğimiz kadarıyla şu anda
evrende hiç kara cüce bulunmamakta.

103
00:08:10,780 --> 00:08:17,000
Bulunduğu galaksiden kaçamayan cisimler merkezde
yer alan süper kütleli kara delik tarafından yutuluyor.

104
00:08:17,000 --> 00:08:20,000
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ ʙᴀşıʙᴏş ᴍᴀᴅᴅᴇʟᴇʀi ʏᴜᴛᴜʏᴏʀ)

105
00:08:26,350 --> 00:08:31,380
Uzun süredir uykuda olan kara delikler
görkemli bir şekilde aniden parlıyor.

106
00:08:48,400 --> 00:08:51,700
(ᴅᴇᴊᴇɴᴇʀᴇ çᴀğ)

107
00:08:51,700 --> 00:08:59,400
Gelecekteki uygarlıkların yegane güvenilir güç
kaynağı kara deliklerin dönme enerjisi oluyor.

108
00:09:05,280 --> 00:09:09,600
Hayatımızı devam ettirebilmemiz
elimizde bulunan enerjiye bağlıdır.

109
00:09:10,780 --> 00:09:13,900
Bizden epeyce değişik bir
gelişim hızına sahip olan...

110
00:09:13,900 --> 00:09:20,100
...dolayısıyla da çok çok uzak gelecekte hayatta
kalabilen bilinçli yaşayan sistemler düşünülebilir.

111
00:09:21,500 --> 00:09:28,000
10 trilyon yılda bir düşünen, ama bu sanki onlara
normalmiş gibi gelen yaşayan sistemler olabilir.

112
00:09:31,000 --> 00:09:33,200
Bizim yaşamımız sona erse bile...

113
00:09:33,400 --> 00:09:35,000
...çok ama çok uzak bir gelecekte...

114
00:09:35,490 --> 00:09:40,600
...bir süreliğine daha tekrardan zeki yaşam
formlarının oluşmasına imkan verebilecek...

115
00:09:40,680 --> 00:09:43,100
...bir dalgalanma meydana gelebilir.

116
00:09:44,700 --> 00:09:47,700
Zeki yaşamın zaman adacıkları olabilir yani.

117
00:09:54,200 --> 00:09:56,100
(ᴜᴢᴀʏ-ᴢᴀᴍᴀɴıɴ ɢᴇɴişʟᴇᴍᴇsi)

118
00:09:56,100 --> 00:10:04,300
Evrenin genişleme hızı arttıkça maddelerin
birbirinden uzaklaşma hızı ışık hızını geçer.

119
00:10:05,500 --> 00:10:13,500
Bu noktada, uzak galaksiler ve yıldızlar öyle hızlı şekilde
uzaklaşıyor ki ışıkları artık tespit edilemez hâle geliyor.

120
00:10:14,400 --> 00:10:21,980
Kâinatın gizemleri sonsuza
değin kilitli şekilde kalacak.

121
00:10:25,150 --> 00:10:33,100
En sonki teoriler, atomların da zamanla bozunarak geriye
kalan tüm maddeleri yok edeceğini öngörmekte.

122
00:10:33,100 --> 00:10:34,700
(ᴘʀᴏᴛᴏɴ ʙᴏᴢᴜɴᴍᴀsı)

123
00:10:34,700 --> 00:10:40,000
Bizi oluşturan atomun temel yapı
taşlarından biri olan protonlar...

124
00:10:40,180 --> 00:10:42,200
...kendiliğinden dağılabilir.

125
00:10:44,470 --> 00:10:47,400
Kara deliğin çekiminden
kurtulabilen maddeler...

126
00:10:47,550 --> 00:10:52,200
...onu oluşturan protonlar nihayetinde
bozunacağından yok olup gidecek.

127
00:10:58,300 --> 00:11:07,240
Proton bozunması henüz kanıtlanmış değil – dolayısıyla
geleceğin bu kısmı yeni keşiflerin ışığında daha farklı olabilir.

128
00:11:18,360 --> 00:11:20,480
Kara cücelerin içindeki maddeler...

129
00:11:20,480 --> 00:11:26,080
...yani kâinatta kalan en son
maddeler, bir zaman sonra...

130
00:11:26,190 --> 00:11:34,000
...arkalarında hiçbir şey bırakmadan uzay
boşluğuna radyasyon hâlinde buharlaşacak.

131
00:11:34,550 --> 00:11:37,550
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀğı)

132
00:11:42,470 --> 00:11:43,930
Kara cücelerin de yok olmasıyla...

133
00:11:44,680 --> 00:11:47,800
...kâinatta tek bir atom dahi kalmayacak.

134
00:11:52,170 --> 00:11:55,580
Bir zamanlar içinde bolca şey bulunan
kozmostan geriye kalan tek şeyler...

135
00:11:55,680 --> 00:11:59,300
...ışık parçacıkları ve kara delikler olacak.

136
00:12:07,000 --> 00:12:09,700
Kara Delik Çağı başlıyor.

137
00:12:12,000 --> 00:12:18,100
Yaşamın sığınabileceği hiçbir gezegen, yıldız
veyahut kalıntı bulunmayacak bu dönemde.

138
00:12:20,480 --> 00:12:26,700
Fakat, zamanın akışı daha şimdi başladı.

139
00:12:28,400 --> 00:12:32,350
İnsan ömrü ile kıyaslandığında,
evren daha yeni meydana geldi.

140
00:12:36,000 --> 00:12:43,500
Soğuk, karanlık ve boş - işte evren ömrünün
büyük bir kısmını aynen bu şekilde geçirecek.

141
00:12:46,900 --> 00:12:57,080
Evrenimiz, yaşama kendini göstermesi için çok
kısa bir zaman dilimi veriyor - ateşli doğumu ve
soğuk ölümünden korunmuş bir zaman dilimi.

142
00:12:57,090 --> 00:12:58,570
Zamanın doğrusal ilerleyişi...

143
00:12:58,590 --> 00:13:04,000
...yaşamın mümkün olduğu evrenin gelişim
çağında parlak bir pencere meydana getirir.

144
00:13:08,370 --> 00:13:11,500
Lâkin bu, çok da uzun süre
açık kalmayan bir penceredir.

145
00:13:15,180 --> 00:13:23,800
Bildiğimiz hâliyle yaşam, evrenin başlangıcından son
kara deliğin buharlaşmasına kadar olan sürenin...

146
00:13:24,080 --> 00:13:27,390
...yüzdelik olarak yalnızca...

147
00:13:27,400 --> 00:13:29,190
%0.000

148
00:13:29,190 --> 00:13:29,680
%0.000000000000

149
00:13:29,680 --> 00:13:30,180
%0.000000000000000000000

150
00:13:30,180 --> 00:13:30,980
%0.000000000000000000000000000000

151
00:13:30,980 --> 00:13:31,480
%0.000000000000000000000000000000000000000

152
00:13:31,480 --> 00:13:31,900
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000

153
00:13:31,900 --> 00:13:32,500
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

154
00:13:32,500 --> 00:13:32,980
%0.000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

155
00:13:32,980 --> 00:13:33,580
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

156
00:13:33,580 --> 00:13:34,900
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

157
00:13:34,900 --> 00:13:36,300
%0.00000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000001'inde mümkündür.

158
00:13:45,200 --> 00:13:48,400
Kara delikler evrenin temel
yapı taşları hâline geliyor.

159
00:13:52,880 --> 00:13:57,700
Galaksiler esasen, etraflarında ufak kara delikler
dönen merkezi süper kütleli kara delikler olacaklar.

160
00:14:01,900 --> 00:14:06,700
Kara deliklerle dolu zombi galaksiler
yavaş yavaş gelişmeye devam ediyor.

161
00:14:10,320 --> 00:14:12,080
Birbirlerini yutarak büyüyecekler...

162
00:14:12,080 --> 00:14:15,130
...ve sonrasında da belki süper kütleli
kara deliğe çekilip onu büyütecekler.

163
00:14:15,190 --> 00:14:18,350
Evren, hâlâ ilginç ve dinamik
bir yer olmaya devam edecek.

164
00:14:18,480 --> 00:14:24,800
Sadece bahsettiğimiz zaman ölçekleri artık binlerce
yahut milyonlarca yıl yerine trilyonlarca yıl olacak.

165
00:14:29,500 --> 00:14:35,900
Bu çok uzak olan gelecekte, kara delik birleşmeleri
evrende gerçekleşen ana olaylar hâline gelecek.

166
00:14:35,900 --> 00:14:38,550
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙiʀʟᴇşᴍᴇʟᴇʀi)

167
00:14:38,600 --> 00:14:45,700
Bazıları muazzam büyüklüklere ulaşacak,
Güneşimizin trilyonlarca katı kütlelere.

168
00:14:49,180 --> 00:14:55,500
Birleştikleri vakit, kâinatta yankılanacak çok kuvvetli
kütle çekimsel dalgalar yayacaklar.

169
00:14:56,270 --> 00:15:00,900
Kara delikler, davula vuran tokmak misali
evreni kütle çekimsel dalgalarla dövecek.

170
00:15:09,120 --> 00:15:12,000
Ve bunların çok karakteristik bir şarkısı olacak.

171
00:15:18,180 --> 00:15:21,400
Beraberce çok uzun bir ömür
sürmüş iki kara delik düşünün.

172
00:15:22,280 --> 00:15:24,880
Ömürlerinin sonunda birbirlerinin etrafında...

173
00:15:24,880 --> 00:15:28,600
...bir saniyeden çok daha kısa bir sürede
binlerce km yol alacak şekilde dönüyorlar.

174
00:15:32,470 --> 00:15:36,790
Bunu yaparken, arkalarında bir uzay çınlaması...

175
00:15:36,790 --> 00:15:39,200
...uzay-zamanda gerçek bir dalga bırakıyorlar.

176
00:15:53,580 --> 00:15:59,100
Uzay, bu kara deliklerin evrene
vuruşu sebebiyle ezilip büzülür.

177
00:16:03,270 --> 00:16:07,750
Bunlar “kütle çekimsel dalgalar”, diğer
bir deyişle evrenin çınlama sesleridir.

178
00:16:07,870 --> 00:16:16,300
Ve bunlar, kara delikten ışık hızında uzaklaşarak
dönen sakin bir kara delikle birleşecektir.

179
00:16:21,300 --> 00:16:23,380
Yeterince yakında bulunsaydınız eğer...

180
00:16:23,380 --> 00:16:27,640
...uzayın ezilip büzülmesinden
dolayı kulaklarınız çınlardı.

181
00:16:27,680 --> 00:16:29,800
Tam anlamıyla o sesi işitebilirdiniz.

182
00:16:39,280 --> 00:16:43,300
Çok ağır bir kara deliğe doğru çekilen
daha hafif bir kara delik düşünün.

183
00:16:43,480 --> 00:16:45,000
İşittiğiniz ses...

184
00:16:45,000 --> 00:16:49,900
...hafif olan kara deliğin, ağır olana her
yaklaştığında uzayı dövmesinin sesidir.

185
00:16:58,580 --> 00:17:01,900
Çekildikçe daha da hızlanır ve
daha gürültülü bir hâle gelir.

186
00:17:23,180 --> 00:17:25,980
Bilim insanları kara deliklerin
ölümsüz olduğunu düşünüyordu.

187
00:17:25,980 --> 00:17:27,940
Ancak bunlar bile nihayetinde ölür.

188
00:17:29,480 --> 00:17:33,200
Şimdi de, hayal dahi edilemeyecek
kadar uzun zaman ölçeklerinden...

189
00:17:33,200 --> 00:17:35,400
...trilyonlarca yıl gelecekten bahsediyoruz.

190
00:17:36,170 --> 00:17:40,600
Bahsettiğimiz bu zaman ölçeklerinde,
kara delikler bile buharlaşmaya başlar.

191
00:17:43,150 --> 00:17:46,150
(ʜᴀᴡᴋıɴɢ ʀᴀᴅʏᴀsʏᴏɴᴜ)

192
00:17:52,390 --> 00:17:54,600
Kuantum mekaniğine göre...

193
00:17:54,700 --> 00:17:59,500
...uzay, sanal ve karşıt parçacıklarla doludur.

194
00:17:59,500 --> 00:18:04,100
Bunlar çiftler hâlinde oluşmakta,
birbirlerinden ayrılmakta...

195
00:18:04,100 --> 00:18:08,300
...tekrardan bir araya gelmekte ve
sonra da birbirlerini yok etmektedir.

196
00:18:13,400 --> 00:18:15,600
Bir kara deliğin yanında...

197
00:18:16,100 --> 00:18:20,650
...sanal parçacıklardan
biri kara deliğe düşebilir.

198
00:18:21,180 --> 00:18:25,700
Bunun sonucunda diğer parçacık, kendisini
yok edecek olan partnerinden mahrum kalır.

199
00:18:27,580 --> 00:18:29,400
Terkedilmiş olan parçacık...

200
00:18:29,480 --> 00:18:33,400
...kara delik tarafından yayılan
radyasyonmuş gibi görünür.

201
00:18:36,800 --> 00:18:37,630
Bu yüzden de işte...

202
00:18:38,700 --> 00:18:41,400
...kara delikler ölümsüz değildir.

203
00:18:41,500 --> 00:18:43,580
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşᴍᴀsı)

204
00:18:43,590 --> 00:18:46,800
Sürekli artan bir oranda buharlaşırlar...

205
00:18:47,480 --> 00:18:51,500
...ta ki en sonunda muazzam
bir patlamayla yok olana dek.

206
00:18:51,800 --> 00:18:54,800
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋʟᴇʀ öʟᴍᴇʏᴇ ʙᴀşʟıʏᴏʀ)

207
00:18:57,870 --> 00:18:59,300
Kuantum mekaniği...

208
00:18:59,380 --> 00:19:04,800
...parçacıkların ve radyasyonun nihai bir
zindandan kurtulmasına imkan vermiştir:

209
00:19:05,380 --> 00:19:06,800
Bir kara delikten.

210
00:19:06,800 --> 00:19:13,200
Kara delikler, evrende son kalan büyük ölçekli
yapıları silerek buharlaşmaya başlıyorlar.

211
00:19:14,600 --> 00:19:18,800
Ölürlerken karanlığı birer birer aydınlatıyorlar.

212
00:20:00,200 --> 00:20:09,700
Kara delikler aheste aheste ölürken evren,
henüz gizemini çözememiş olduğumuz bir
güç nedeniyle genişlemeye devam ediyor.

213
00:20:09,700 --> 00:20:11,700
(ᴋᴀʀᴀɴʟıᴋ ᴇɴᴇʀᴊi ᴇᴠʀᴇɴi ɢᴇɴişʟᴇᴛiʏᴏʀ)

214
00:20:11,700 --> 00:20:17,700
İşte bu, insanoğlunun bilgi birikiminin sınırıdır -
araştırmalar ve keşifler için uygun olan bir sınır.

215
00:20:17,780 --> 00:20:19,990
Düşünürler ve şairler seneler boyunca...

216
00:20:19,990 --> 00:20:23,150
...“Dünya'nın sonunu ateş mi yoksa buz
mu getirecek?” diye sorup durmuştur.

217
00:20:23,500 --> 00:20:26,500
Bugün buna bir cevap verebiliriz.

218
00:20:28,580 --> 00:20:34,400
En yeni bulgular gösteriyor ki, evren yavaşlamıyor,
aksine kontrolden çıkmış bir şekilde hızlanıyor.

219
00:20:35,400 --> 00:20:38,400
Ve biz, evrenin donarak yaşamını
noktalayacağını düşünmekteyiz.

220
00:20:39,300 --> 00:20:41,800
Günümüzden trilyon kere
trilyonlarca sene sonra.

221
00:20:45,480 --> 00:20:47,800
Uzay boşluğunun ta kendisinde enerji vardır.

222
00:20:47,800 --> 00:20:50,000
Uzayın her bir cm³ alanında...

223
00:20:50,000 --> 00:20:54,150
...içerisinde parçacık, madde, radyasyon
yahut herhangi bir şeyler olsun olmasın...

224
00:20:54,150 --> 00:20:57,600
...yine de enerji vardır.

225
00:21:00,820 --> 00:21:04,580
Einstein'a göre de, bu enerji evreni itmektedir.

226
00:21:07,380 --> 00:21:09,900
Evrenin genişlemesini hızlandıran tuhaf şey nedir?

227
00:21:10,980 --> 00:21:12,600
Ona "Karanlık Enerji" diyoruz.

228
00:21:15,080 --> 00:21:18,300
Ve bu şey, evrendeki en baskın güçtür.

229
00:21:18,290 --> 00:21:23,500
Evrendeki madde-enerji içeriğinin neredeyse
3/4'ü bu karanlık enerji dediğimiz şeydir.

230
00:21:23,680 --> 00:21:25,800
Ve bizim, onun ne olduğuna
dair hiçbir fikrimiz bulunmuyor.

231
00:21:30,000 --> 00:21:32,490
Karanlık enerji, madde veya radyasyonun aksine...

232
00:21:32,490 --> 00:21:35,600
...evren genişledikçe etkisini azaltmaz.

233
00:21:36,690 --> 00:21:41,800
İşte bu, evrenin gelecekte neler yapacağına
dair çok önemli çıkarımlarda bulunur bize.

234
00:21:43,780 --> 00:21:45,900
Öyleyse evrenin geleceği ne olacak?

235
00:21:47,790 --> 00:21:50,900
Eğer ki karanlık enerji baskın ve itici
güç olarak kalmaya devam ederse...

236
00:21:52,580 --> 00:21:54,150
...evren sonsuza değin genişleyecektir.

237
00:22:00,500 --> 00:22:04,200
Zaman geçtikçe gitgide hızını
artırarak genişleyecektir hem de.

238
00:22:04,300 --> 00:22:06,400
Kaçan bir evren hâline gelecektir.

239
00:22:08,340 --> 00:22:11,100
Evrenin enerjisinin %70'i...

240
00:22:11,280 --> 00:22:12,900
...boş uzayda bulunmaktadır...

241
00:22:12,980 --> 00:22:16,300
...ve biz bunun niye böyle
olduğunu anlamış değiliz.

242
00:22:17,600 --> 00:22:19,600
Ancak ne olacağını biliyoruz.

243
00:22:21,190 --> 00:22:23,700
Bu enerji orada durmaya
devam ederse şayet...

244
00:22:24,390 --> 00:22:27,400
...evren karanlık, soğuk ve
bomboş bir hâle gelecektir.

245
00:22:30,180 --> 00:22:32,100
İşte gelecek böyle gözüküyor.

246
00:22:33,380 --> 00:22:37,390
Bilmiyoruz, çünkü karanlık enerjinin
doğasını kavrayabilmiş değiliz henüz.

247
00:22:37,440 --> 00:22:39,580
Kavrayana dek, geleceği bilemeyeceğiz...

248
00:22:39,680 --> 00:22:41,800
...kendi kökenlerimizi dahi bilemeyeceğiz.

249
00:22:41,980 --> 00:22:45,100
İşte bu sebeple de, bu konuyu
bilmek ve araştırmak istiyoruz.

250
00:22:46,980 --> 00:22:54,260
Karanlık enerjinin mahiyetini keşfetmek, geleceğe
dairki öngörümüzü çarpıcı bir şekilde değiştirebilir.

251
00:22:55,600 --> 00:23:02,800
Olur da karanlık enerji bir şekilde zamanla
etkisini azaltırsa, evren kütle çekiminin etkisi
altında çökebilir – İşte bu “Büyük Çöküş”tür.

252
00:23:04,100 --> 00:23:10,200
Destek verilirse, evreni paramparça
edebilir – Bu da “Büyük Yırtılma”dır.

253
00:23:10,300 --> 00:23:12,280
(ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ çᴀğı)

254
00:23:12,300 --> 00:23:22,000
Fizikçiler, her birisinin kendine mahsus fizik
yasaları bulunan bizimkinin dışında başka bir
sürü evren daha olabileceğinden şüpheleniyor.

255
00:23:24,750 --> 00:23:33,600
Bazıları, yaşam için uygun koşulları sağlayabilir.
Diğerleri ise çökebilir yahut da parçalanabilir.

256
00:23:35,400 --> 00:23:42,600
Kimileri ise, hayal edebileceğimiz her
şeyden çok daha acayip yapıda olabilir.

257
00:23:45,950 --> 00:23:52,760
Bu yapbozun eksik parçaları orada bir
yerlerde olup bulunmayı beklemekte.

258
00:23:52,780 --> 00:23:58,300
Gitgide soğuyup boş hâle gelen
bir evren bekliyor bizi gelecekte.

259
00:24:03,280 --> 00:24:05,000
Öte yandan şunu da sormalıyız tabii:

260
00:24:05,080 --> 00:24:08,000
“Bu son, yeni bir başlangıcı
beraberinde getirebilir mi?”.

261
00:24:10,780 --> 00:24:14,590
Ayrıca da, kâinatın sonunun
gerçekte nasıl geleceğine...

262
00:24:14,590 --> 00:24:17,500
...ve bir şekilde yeni bir evrenin doğuşuna
neden olup olmayacağına dair fikirler de var.

263
00:24:23,230 --> 00:24:30,200
Bazı kişiler, entropi her şeyi yok etmeden evvel evrenden
kaçıp kurtulmanın bir yolu olabileceğini düşünmekte.

264
00:24:32,300 --> 00:24:38,800
Simüle edilmiş sanal evrenler yaratabilir, hatta yeterli
enerjiyle, tıpkı bizimkisi gibi bir evren bile yaratabiliriz.

265
00:24:43,680 --> 00:24:46,000
Yaptığımız hesaplamalar bizlere şunu söylüyor:

266
00:24:46,000 --> 00:24:52,800
Muazzam miktarda enerjiyi tek bir noktaya sıkıştırabilecek
kapasitede bir parçacık hızlandırıcısına sahipseniz eğer...

267
00:24:53,190 --> 00:24:55,400
...bir ihtimal bir geçit açabilirsiniz.

268
00:24:55,680 --> 00:24:57,300
Yeni doğmuş bir bebek evren yani.

269
00:25:03,170 --> 00:25:05,900
“Var olan her şeyin ölümüyle yüzleşmek.”.

270
00:25:06,390 --> 00:25:10,300
Belki de, (gelecekteki uygarlıkların)
tek kurtulma olasılığı işte budur.

271
00:25:11,900 --> 00:25:14,980
Ve bu, çok ilginç bir olasılığı
daha gündeme getirmekte.

272
00:25:14,980 --> 00:25:16,600
Tamamiyle spekülasyon tabii ki ama...

273
00:25:17,080 --> 00:25:21,000
...belki de bünyesinde akıllı
yaşam barındıran evrenler...

274
00:25:21,300 --> 00:25:26,100
...yeni doğmuş bebek evrenler, yani bir nevi
“cankurtaran botları” oluşturup onları çoğaltacaktır.

275
00:25:26,200 --> 00:25:29,800
(sᴏɴ ᴋᴀʀᴀ ᴅᴇʟiᴋ ᴅᴇ ʙᴜʜᴀʀʟᴀşıʏᴏʀ)

276
00:25:30,000 --> 00:25:34,680
Yani, çoklu evrenler arasında
bir nevi “evrim” vuku bulabilir.

277
00:25:34,800 --> 00:25:37,400
Kozmik bir “doğal seleksiyon” gerçekleşebilir.

278
00:25:38,700 --> 00:25:43,700
Bünyesinde zeki yaşam bulundurmayan
evrenler “kısır”dır, hiç çocukları olmaz.

279
00:25:44,080 --> 00:25:48,000
Ancak, uygun sıcaklıklara ve bizimkisi
gibi yıldızlara sahip olan evrenler...

280
00:25:48,000 --> 00:25:52,900
...çocuk evrenler oluşturup sonra da onları
çoğaltacak uygarlıklar meydana getirebilir.

281
00:25:59,200 --> 00:26:06,700
Evrenden kaçıp kurtulabilmenin bir yolu
bulunmuyorsa eğer, bu durumda entropi
ilerleyişine devam edip evrende kalan son
süper kütleli kara delikleri de yok edecektir.

282
00:26:08,700 --> 00:26:17,500
Son kara delik, patlayıp ölürken
son bir defa kâinatı aydınlatıyor.

283
00:27:24,780 --> 00:27:27,900
Akıl almaz bir sürenin sonunda...

284
00:27:28,180 --> 00:27:31,000
...kara delikler bile buharlaşacaktır.

285
00:27:31,180 --> 00:27:36,190
Ve kâinat, içinde sadece fotonların
bulunduğu bir denize dönüşecektir.

286
00:27:36,200 --> 00:27:41,950
Ve bu fotonlar da, evrenin genişlemesi
sebebiyle yavaş yavaş aynı sıcaklığa...

287
00:27:42,000 --> 00:27:44,000
...mutlak sıfıra (-273°C) doğru soğuyacaktır.

288
00:27:57,780 --> 00:28:03,700
Son yıldızların son kalıntıları da en
nihayetinde bozunup yok olduğunda...

289
00:28:04,000 --> 00:28:06,800
...ve her şey aynı sıcaklığa ulaştığında...

290
00:28:07,300 --> 00:28:09,150
...kâinatın öyküsü...

291
00:28:09,200 --> 00:28:11,600
...nihayetinde sona ermiş bulunmakta.

292
00:28:12,380 --> 00:28:14,990
ᴢᴀᴍᴀɴ ᴍᴀɴᴀsıᴢ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ

293
00:28:14,990 --> 00:28:17,100
Ömrü boyunca ilk defa...

294
00:28:17,380 --> 00:28:21,000
...evren kalıcı ve değişmez olacaktır.

295
00:28:21,590 --> 00:28:24,300
Entropi nihayet artmayı durdurdu...

296
00:28:24,580 --> 00:28:28,150
...zira kozmos, artık daha da
fazla düzensiz hâle gelemez.

297
00:28:28,720 --> 00:28:30,400
Hiçbir şey olmuyor...

298
00:28:30,500 --> 00:28:34,000
...ilelebet de olmamaya devam edecek.

299
00:28:37,380 --> 00:28:46,200
Her şeyin bir mucizesi vardır, karanlığın ve sessizliğin bile...
...ve ben, durumum ne olursa olsun mutlu olmayı öğrendim.
𝐇𝐄𝐋𝐄𝐍 𝐊𝐄𝐋𝐋𝐄𝐑

300
00:28:47,800 --> 00:28:53,000
ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi: @𝘆𝗶𝗴𝗶𝘁𝗵𝗮𝗻.𝗸𝗶𝗹𝗶𝗻𝗰

301
00:28:53,400 --> 00:28:56,100
Protocol Labs Desteğiyle

302
00:28:56,100 --> 00:28:56,900
Protocol Labs Desteğiyle
Neler keşfedeceksin?

303
00:28:56,900 --> 00:28:59,700
Protocol Labs Desteğiyle
Neler keşfedeceksin?
Geleceği nasıl değiştireceksin?

304
00:28:59,800 --> 00:29:05,000
ᴋᴏɴᴜşᴍᴀᴄıʟᴀʀ:
David Attenborough, Craig Childs, Brian Cox,
Neil deGrasse Tyson, Michelle Thaller,
Lawrence Krauss, Michio Kaku, Mike Rowe,
Phil Plait, Janna Levin, Stephen Hawking,
Sean Carrol, Alex Filippenko, Martin Rees

305
00:29:05,600 --> 00:29:10,800
Juan Benet ve Patreon'daki destekçilerime teşekkürler:
patreon.com/melodysheep

306
00:29:14,900 --> 00:29:17,400
ᴀsʜ'iɴ şᴇʀᴇғiɴᴇ