Kelt savaşçılarının yükselişi ve düşüşü - Philip Freeman

Tüm dersi görüntüleyin: https://ed.ted.com/lessons/the-rise-and-fall-of-the-celtic-warriors-philip-freeman

MÖ. 335'te bir yaz akşamı, Büyük İskender bir grup yabancı kampına yaklaştığında, Tuna Nehri yakınında dinleniyordu. İskender, hiç bu kadar uzun boylu, büyük boyun halkalı ve renkli pelerinli, vahşi görünümlü savaşçılar görmemişti. Avrupa'ya yayılmış bağımsız kabilelerden oluşan bir topluluk olan Keltoi ya da Keltlerdiler. Philip Freeman, antik Keltlerin yükselişini ve düşüşünü ayrıntılı olarak anlatıyor.

Ders: Philip Freeman, Yöneten: Paper Panther.

MÖ. 335'te bir yaz akşamı Büyük İskender,
bir grup yabancı kampına yaklaştığında,

İskit kabileleriyle savaştıktan
bir gün sonra,

Tuna Nehri yakınında dinleniyordu.

İskender, hiç bu kadar uzun boylu,
büyük altın boyun halkalı

ve renkli pelerinli, vahşi görünümlü
savaşçılar görmemişti

bu yüzden onları ziyafete davet etti.

Övünerek uzak Alplerden gelen Keltoi
ya da Keltler olduklarını söylediler.

İskender, söyleyeceklerini umarak
dünyada en çok neyden korktuklarını sordu.

Güldüler ve hiçbir şeyden
korkmadıklarını söylediler.

Bu, antik Keltler hakkındaki
en eski hikayelerden biridir.

İlk Keltler'in nereden
geldiklerini bilmesek de

İskender'in zamanında
doğuda Küçük Asya'dan İspanya'ya

ve batıda İngiltere
ve İrlanda'nın Atlantik adalarına kadar

Avrupa'ya yayıldılar.

Keltler, birleşik bir imparatorluk değildi
ve şehirler ya da anıtlar inşa etmediler.

Aksine aynı dili konuşan
yüzlerce bağımsız kabileydiler.

Her birinin savaşçı kralı
ve dini merkezi vardı.

Kabileler, düşmanlarıyla savaştıkları gibi
birbirleriyle de coşkuyla savaştılar.

Birkaç ordu onlara direnebildi.

Biraz alışılmadık bir şekilde Keltler,
tekrardan yaşamak, eğlenmek

ve savaşmak için yeniden doğacaklarına,
yani reenkarnasyona inanıyorlardı,

bu da savaştaki korkusuzluklarına
katkıda bulunmuş olabilir.

Bazıları çıplak savaştı,
düşmanlarının zırhlarıyla dalga geçtiler.

Bir Kelt savaşçısının
sahip olacağı en büyük ganimet,

bir düşmanın kopmuş kafasıydı.

Bu kafaları sedir yağı
kavanozlarında sakladılar

ve evlerine gelen misafirlere gösterdiler.

Kelt savaşçıları antik dünyada
o kadar değerliydi ki

yabancı krallar, ordularında
hizmet etmeleri için

paralı asker olarak kiralıyorlardı.

Ancak Keltler, savaşçılardan
çok daha fazlasıydı.

Bunlar arasında birçok zanaatkar, sanatçı
ve ozan adı verilen büyük şairler vardı.

Ozanlar, atalarının
cesur kahramanlıklarını seslendirdiler

ve savaşçı krallarının
başarılarını övdüler,

ödlek ya da bencil liderleri hakkında
sert hicivler yazdılar.

Keltler, birçok tanrıya tapıyordu

ve bu tapınmayı druid olarak da
bilinen rahipler yönetiyordu.

Herkes druid olabilirdi

ancak eğitim yıllarca çalışma
ve ezber gerektiriyordu,

druidlerin öğretilerinin hiçbirini yazılı
olarak kaydetmelerine izin verilmedi.

Druidler, tanrılara olan dini uygulamaları
ve fedakarlıkları gözettiler.

Ayrıca öğretmen, şifacı,
hakim ve bilim insanlarıydılar.

O kadar saygı duyuldular ki

bir savaşın ortasında savaşan
kabileler arasına girebiliyorlar

ve kavgaya son verebiliyorlardı.

Hiçbir Kelt bir druide zarar vermeye

ya da kararlarını sorgulamaya
cüret edemedi.

MÖ. 2. yüzyılda Romalılar,
Kuzey İtalya kabilelerini fethederek

Kelt bölgesine yayıldılar.

Keltler, bu yenilgiye cevap olarak

Roma lejyonlarına karşı
birlik olmak yerine,

kabile bölünmelerini sürdürdüler.

İspanya kabileleri çok geçmeden yıkıldı.

MÖ. 1. yüzyılda Julius Caesar,

kabileleri birbirine karşı
ters düşürmek için

rüşvet, tehdit ve yalanları kullanarak
ordularını Fransa'ya ilerletti.

Keltler, sadece bu büyük
savaşın son günlerinde,

Kral Vercingetorix liderliği altında
ortak düşmanlarına karşı birleştiler

ancak çok geçti.

Romalılar, Fransa'yı fethederken
sayısız savaşçı ve aileleri öldü

ya da köleleştirildi.

Çevresindeki sular tarafından korunan

İngiltere ve İrlanda'nın Kelt kabileleri
son anlaşmazlıklardı.

Romalılar, en sonunda
İngiltere'yi istila ettiğinde

Kralice Boudicca, kocası öldürüldükten
sonra kabilesini bir isyanda birleştirdi.

Düşmana karşı son bir savaşa
öncülük ederken ölmeden önce,

Roma lejyonlarını
İngiltere'den çıkarmayı başardı.

MS. 1. yüzyılın sonuna gelindiğinde

denizin açıklarında olan yalnızca İrlanda
Roma tarafından fethedilmedi.

Orada, antik Keltler'in yolları Roma'nın
harabeye dönmesinden çok zaman sonra

dış dünya tarafından
dokunulmadan hayatta kaldı.