0:00:00.873,0:00:03.159
Geçenlerde aldığım bir[br]e-postadan bahsederek

0:00:03.159,0:00:04.968
söze başlayacağım.

0:00:05.202,0:00:08.127
Benim gelen kutum biraz sıra dışı

0:00:08.127,0:00:09.651
çünkü bir terapistim

0:00:09.651,0:00:13.095
ve "Sevgili Terapist," adında[br]bir tavsiye köşesi yazıyorum.

0:00:13.095,0:00:15.600
Ne tür e-postalar aldığımı[br]tahmin edebiliyorsunuzdur.

0:00:15.600,0:00:19.298
Öyle ki, dünyanın farklı yerlerinden[br]tanımadığım insanların

0:00:19.298,0:00:22.508
çok özel meselelerini anlattıkları[br]binlerce mektup okudum.

0:00:22.508,0:00:24.718
Bu mektuplar, [br]kalp kırıklıkları ve kayıplardan

0:00:24.718,0:00:28.238
ebeveynler veya kardeşlerle olan[br]tartışmalara kadar birçok şey içeriyordu.

0:00:28.238,0:00:30.441
Onları bilgisayarımda "Yaşamın Sorunları"

0:00:30.441,0:00:32.518
adını verdiğim bir klasörde saklıyorum.

0:00:32.518,0:00:35.857
Çokça bu tarz e-posta alıyorum,

0:00:35.857,0:00:38.239
size kendi dünyamı göstermek için

0:00:38.239,0:00:40.468
bunlardan bir tanesini okumak istiyorum.

0:00:40.468,0:00:42.652
Şöyle başlıyor:

0:00:46.698,0:00:48.475
"Sevgili Terapist,

0:00:48.475,0:00:49.960
ben 10 yıldır evliyim

0:00:49.960,0:00:52.642
ve birkaç yıl öncesine kadar[br]her şey güzel gidiyordu.

0:00:52.642,0:00:55.437
Ancak sonra kocam daha az [br]seks yapmak istemeye başladı

0:00:55.437,0:00:57.444
ve şimdi neredeyse hiç seks yapmıyoruz."

0:00:57.444,0:00:59.349
Eminim böyle bir şey beklemiyordunuz.

0:00:59.349,0:01:00.398
(Gülüşmeler)

0:01:00.398,0:01:03.761
"Geçen gece, son birkaç aydır,[br]ofisinden bir kadınla,

0:01:03.761,0:01:06.202
geç saatlerde [br]gizlice uzun telefon görüşmeleri

0:01:06.206,0:01:08.016
yaptığını öğrendim.

0:01:08.016,0:01:10.472
Kadını Google'da arattım, kadın çok güzel.

0:01:10.472,0:01:12.290
Bunun olduğuna inanamıyorum.

0:01:12.294,0:01:15.288
Ben küçükken babamın da [br]iş arkadaşıyla gizli bir ilişkisi vardı

0:01:15.288,0:01:17.309
ve bu yüzden bizim ailemiz parçalanmıştı.

0:01:17.309,0:01:19.504
Fazla söze gerek yok, yıkıldım.

0:01:19.504,0:01:20.889
Eğer bu evliliği sürdürürsem

0:01:20.889,0:01:23.000
kocama bir daha asla güvenemeyeceğim.

0:01:23.000,0:01:25.413
Ama çocuklarımızı boşanma,[br]üvey anne gibi durumlara

0:01:25.413,0:01:27.302
maruz bırakmak da istemiyorum.

0:01:27.302,0:01:29.102
Ne yapmalıyım?"

0:01:30.743,0:01:33.901
Peki, sizce ne yapmalı?

0:01:34.617,0:01:36.219
Bu mektup size gelmiş olsaydı

0:01:36.219,0:01:39.752
aldatılmanın ne kadar acı verici[br]olduğunu düşünebilirdiniz.

0:01:39.752,0:01:43.387
Veya belki özellikle küçükken[br]babasının da yaptıklarından dolayı

0:01:43.387,0:01:45.887
durumun daha da[br]acı verici olduğunu düşünürdünüz.

0:01:46.040,0:01:48.902
Muhtemelen benim gibi, [br]bu kadına empati duyardınız,

0:01:48.902,0:01:50.338
hatta biraz da,

0:01:50.338,0:01:51.960
bunu nasıl güzelce söyleyebilirim,

0:01:51.960,0:01:55.108
kocası için "çok da olumlu olmayan"[br]duygular beslerdiniz.

0:01:55.108,0:01:58.088
Bunlar, gelen kutumdaki[br]bu mektupları okurken

0:01:58.088,0:02:00.096
benim de aklımdan geçen şeyler.

0:02:00.096,0:02:03.199
Ama bu mektuplara cevap verirken[br]çok dikkatli olmalıyım

0:02:03.199,0:02:06.968
çünkü aldığım her mektubun aslında[br]bir hikâye olduğunu biliyorum,

0:02:06.968,0:02:09.274
belirli bir yazar tarafından[br]yazılmış bir hikâye.

0:02:09.274,0:02:12.222
Ve bu hikâyenin [br]başka bir versiyonu da bulunuyor.

0:02:12.222,0:02:13.666
Her zaman bulunur.

0:02:13.916,0:02:15.326
Bundan eminim

0:02:15.326,0:02:17.486
çünkü terapist olarak[br]öğrendiğim bir şey varsa

0:02:17.486,0:02:21.526
o da her birimizin, kendi hayatlarımızın [br]güvenilmez hikâye anlatıcıları olduğumuz.

0:02:21.526,0:02:22.816
Ben öyleyim.

0:02:22.973,0:02:24.343
Siz de öylesiniz.

0:02:24.437,0:02:26.730
Tanıdığınız herkes de öyle.

0:02:26.730,0:02:28.374
Bunu belki de size söylememeliydim

0:02:28.374,0:02:30.842
çünkü şimdi TED konuşmama[br]inanmayacaksınız.

0:02:30.842,0:02:33.875
Bakın, insanları kasten [br]yanlış yönlendirdiğimizi söylemiyorum.

0:02:33.875,0:02:37.191
İnsanların bana anlattığı şeylerin [br]büyük bir kısmı kesinlikle gerçek

0:02:37.191,0:02:39.536
ancak kendilerinin [br]şu anki bakış açılarına göre.

0:02:39.536,0:02:41.744
Neleri vurguladıkları [br]veya vurgulamadıkları,

0:02:41.744,0:02:43.347
neyi dahil edip, neyi attıkları,

0:02:43.347,0:02:45.928
kendi gördükleri ve [br]bana gösterdiklerine bağlı olarak,

0:02:45.928,0:02:48.379
hikâyelerini belirli [br]bir şekilde anlatırlar.

0:02:48.379,0:02:50.828
Psikolog Jerome Bruner[br]bunu çok güzel tarif etti -

0:02:50.828,0:02:55.601
“Bir hikâyeyi anlatmak, kaçınılmaz olarak[br]ahlaki bir duruş almaktır.”

0:02:55.966,0:02:58.601
Hepimiz hayatlarımızla ilgili[br]hikâyelerle dolaşıyoruz.

0:02:58.601,0:03:00.971
Tercihler neden yapıldı?[br]Neden işler ters gitti?

0:03:00.971,0:03:03.112
Neden birine o şekilde davrandık? --

0:03:03.112,0:03:04.975
çünkü tabii ki, bunu hak ettiler --

0:03:04.975,0:03:06.791
neden birisi bize o şekilde davrandı?-

0:03:06.791,0:03:08.873
çünkü tabii ki, [br]biz hak etmemiştik.

0:03:08.873,0:03:11.675
Hikâyeler, hayatlarımızı [br]anlamlandırma yolumuzdur.

0:03:11.675,0:03:14.389
Ama anlattığımız hikâyeler

0:03:14.389,0:03:17.936
yanıltıcı, eksik veya [br]yanlış olduğunda ne olur?

0:03:18.929,0:03:21.063
O zaman hikâyeler, [br]açıklık sağlamak yerine,

0:03:21.063,0:03:22.491
çıkmaza girmemize yol açarlar.

0:03:22.491,0:03:25.827
Koşullarımızın hikâyelerimizi [br]şekillendirdiğini varsayıyoruz.

0:03:26.230,0:03:28.353
Fakat işimde tekrar tekrar [br]fark ettiğim şey,

0:03:28.353,0:03:30.238
bunun tam tersinin gerçekleştiği.

0:03:30.242,0:03:33.857
Hikâyeleme biçimimiz,[br]hayatlarımızı şekillendiriyor.

0:03:34.799,0:03:36.612
Hikâyelerimizin tehlikesi de burada

0:03:36.612,0:03:38.768
çünkü her şeyi [br]berbat hale de getirebilirler.

0:03:38.768,0:03:40.468
Ancak aynı zamanda bu onların gücü.

0:03:40.468,0:03:41.906
Çünkü bu şu anlama geliyor:

0:03:41.906,0:03:45.085
Hikâyelerimizi değiştirebilirsek,[br]hayatlarımızı değiştirebiliriz.

0:03:45.085,0:03:48.174
Ve bugün size, bunu nasıl [br]yapabileceğimizi göstermek istiyorum.

0:03:48.174,0:03:50.041
Size terapist olduğumu söylemiştim.

0:03:50.041,0:03:53.348
Gerçekten öyleyim, bunu söylerken[br]güvenilmez bir anlatıcı değilim.

0:03:53.348,0:03:54.388
Ancak mesela,

0:03:54.388,0:03:56.489
uçaktayken birisi ne yaptığımı sorarsa

0:03:56.489,0:03:58.637
genellikle editör olduğumu söylerim.

0:03:59.017,0:04:01.589
Çünkü terapist olduğumu söylediğimde,

0:04:01.589,0:04:04.597
daima garip olan şöyle tepkiler alıyorum:

0:04:04.621,0:04:06.300
"Terapist mi?

0:04:06.300,0:04:08.468
Bana psikanaliz mi yapacaksın?"

0:04:08.468,0:04:10.080
Ben de düşünüyorum: "A: Hayır,

0:04:10.080,0:04:12.484
B: Neden burada böyle bir şey yapayım?

0:04:12.484,0:04:14.032
Jinekolog olduğumu söyleseydim,

0:04:14.032,0:04:16.699
pelvis muayenesi yapıp [br]yapmayacağımı mı sorardınız?"

0:04:16.723,0:04:18.698
(Gülüşmeler)

0:04:19.207,0:04:21.469
Ama editör olduğumu[br]söylememin asıl sebebi,

0:04:21.469,0:04:22.457
bunun doğru olması.

0:04:22.457,0:04:26.186
Bütün terapistlerin işi, insanların [br]hikâyelerini düzenlemelerine yardım etmek.

0:04:26.186,0:04:29.090
Ancak benim "Sevgili Terapist" rolümle[br]ilgili ilginç olan şey,

0:04:29.090,0:04:31.925
düzenleme yaptığımda bunu [br]sadece bir kişi için yapmıyorum.

0:04:31.925,0:04:34.453
Her hafta farklı bir mektubu[br]örnek olarak kullanarak

0:04:34.453,0:04:36.958
okuyuculara hikâye düzenlemeyi[br]öğretmeye çalışıyorum.

0:04:36.958,0:04:37.932
Şunları düşünüyorum:

0:04:37.932,0:04:39.869
"Hikâyenin hangi parçası konu dışı?"

0:04:39.869,0:04:42.560
"Ana karakter ileri mi gidiyor, [br]olduğu yerde mi sayıyor,

0:04:42.560,0:04:46.074
yan karakterler önemli mi,[br]yoksa dikkat mi dağıtıyorlar?"

0:04:46.074,0:04:48.529
"Hikâyenin ana noktaları[br]bir tema oluşturuyor mu?"

0:04:48.529,0:04:50.254
Şunu fark ettim ki,

0:04:50.254,0:04:54.278
birçok kişinin hikâyesi[br]iki ana tema etrafında toplanıyor.

0:04:54.282,0:04:55.778
İlki özgürlük,

0:04:55.778,0:04:57.579
diğeri değişim.

0:04:57.579,0:04:58.857
Düzenleme yaptığımda

0:04:58.857,0:05:00.949
bu temalarla başlıyorum.

0:05:00.949,0:05:03.671
Şimdi özgürlüğe bir göz atalım.

0:05:03.695,0:05:06.449
Özgürlükle ilgili hikâyelerimiz[br]şu şekilde:

0:05:06.449,0:05:08.358
Genellikle, müthiş bir özgürlüğe

0:05:08.358,0:05:11.750
sahip olduğumuzu düşünüyoruz.

0:05:11.817,0:05:14.137
Ta ki, hayatımızdaki problem[br]ortaya çıkana kadar.

0:05:14.137,0:05:17.422
O zaman birdenbire, sanki hiç [br]özgürlüğümüz yokmuş gibi hissediyoruz.

0:05:17.422,0:05:20.427
Hikâyelerimizin birçoğu sıkışmış [br]hissetmekle alakalı, değil mi?

0:05:20.427,0:05:23.236
Ailelerimiz, işlerimiz,[br]ilişkilerimiz, geçmişimiz tarafından

0:05:23.236,0:05:24.699
hapsedilmiş gibi hissediyoruz.

0:05:24.699,0:05:28.570
Bazen, kendi kendimizi adeta kırbaçlayan[br]hikâyelerimizle kendimizi hapsediyoruz --

0:05:28.570,0:05:30.163
Bu hikâyeleri hepiniz bilirsiniz.

0:05:30.163,0:05:32.216
"Herkesin hayatı[br]benimkinden iyi" hikâyesi

0:05:32.216,0:05:33.436
sosyal medyanın azizliği.

0:05:33.436,0:05:36.352
"Ben bir düzenbazım",[br]"Ben sevilmeye layık değilim" hikâyesi,

0:05:36.352,0:05:38.734
"Hayatımda hiçbir şey[br]yolunda gitmeyecek" hikâyesi.

0:05:38.734,0:05:41.315
"Ben, 'Hey Siri' diyorum,[br]bana cevap vermiyor,

0:05:41.315,0:05:43.561
demek ki benden nefret ediyor" hikâyesi.

0:05:43.561,0:05:45.426
Sizi görüyorum, yalnız değilim.

0:05:45.532,0:05:47.461
Bana o mektubu yazan kadın da

0:05:47.461,0:05:49.349
kendini sıkışmış hissediyor.

0:05:49.349,0:05:52.222
Eğer kocasıyla kalırsa[br]bir daha ona asla güvenemeyecek,

0:05:52.222,0:05:54.651
eğer ondan ayrılırsa[br]çocukları sıkıntı çekecek.

0:05:55.040,0:05:56.610
Bir çizgi film var,

0:05:56.610,0:06:00.068
bu hikâyelere [br]mükemmel bir örnek oluşturuyor.

0:06:00.068,0:06:02.458
Bu çizgi film, dışarı çıkmak için

0:06:02.458,0:06:05.208
çaresizce demir çubuklara[br]asılan bir mahkumu gösteriyor

0:06:05.208,0:06:07.183
Ancak sağ ve sol kısım aslında açıkta.

0:06:07.183,0:06:08.944
Çubuk yok.

0:06:08.944,0:06:11.334
Mahkum hapishanenin içerisinde değil.

0:06:11.527,0:06:13.112
Bu hikâye çoğumuzu anlatıyor.

0:06:13.112,0:06:14.539
Tamamen sıkışmış hissediyoruz,

0:06:14.539,0:06:17.402
duygusal hapishane hücrelerimizin[br]içerisinde takılı kalmışız.

0:06:17.402,0:06:19.605
Ama çubukların etrafından[br]özgürlüğe yürümüyoruz

0:06:19.605,0:06:21.513
çünkü biliyoruz ki,[br]dikkat etmek gerekir.

0:06:21.513,0:06:23.562
Özgürlük sorumluluk ister.

0:06:23.562,0:06:27.361
Hikâyemizdeki rolümüzün[br]sorumluluğunu almak,

0:06:27.361,0:06:29.754
değişmemizi gerektirebilir.

0:06:29.754,0:06:32.836
Bu da, hikâyelerdeki[br]bir diğer ortak tema: değişim.

0:06:32.836,0:06:34.296
Bu tür hikâyeler şöyle oluyor:

0:06:34.296,0:06:36.666
Bir kişi, "değişmek istiyorum", diyor

0:06:36.666,0:06:38.587
ancak aslında demek istediği,

0:06:38.587,0:06:42.024
"Ben hikayedeki başka bir kişinin [br]değişmesini istiyorum."

0:06:42.024,0:06:44.140
Terapistler bu ikilemi [br]şu şekilde açıklıyor:

0:06:44.140,0:06:46.892
"Eğer kraliçenin hayaları olsaydı,[br]kraliçe kral olurdu."

0:06:46.892,0:06:47.921
Demek istiyorum ki --

0:06:47.921,0:06:48.969
(Gülüşmeler)

0:06:48.969,0:06:51.353
Çok saçma, değil mi?

0:06:51.923,0:06:53.907
Neden ana karakterin,

0:06:53.907,0:06:56.360
ki hikayenin kahramanı o,[br]değişmesini istemiyoruz?

0:06:56.360,0:06:57.787
Çünkü değişim

0:06:57.787,0:06:59.765
gerçekten pozitif bir değişim olsa bile,

0:06:59.765,0:07:02.207
şaşırtıcı derecede büyük kayıplar içerir.

0:07:02.207,0:07:03.792
Alışıldık olanın kaybı.

0:07:03.792,0:07:07.099
Alışıldık olan, hiç memnuniyet vermese de,[br]çok kötü bir durum da olsa,

0:07:07.099,0:07:10.061
en azından oradaki karakterleri,[br]sahneyi ve hikâyeyi biliyoruz.

0:07:10.061,0:07:12.294
Sürekli tekrarlanan[br]şu diyalogda bile biliyoruz:

0:07:12.294,0:07:14.010
"Hiçbir zaman çamaşır yıkamıyorsun!"

0:07:14.010,0:07:15.017
"En son ben yıkadım!"

0:07:15.017,0:07:15.971
"Öyle mi, ne zaman?"

0:07:15.971,0:07:17.476
Her seferinde

0:07:17.476,0:07:19.770
hikâyenin nasıl gelişeceğini[br]tam olarak bilmenin

0:07:19.770,0:07:21.946
tuhaf bir rahatlatıcı yanı var.

0:07:22.170,0:07:25.686
Yeni bir sayfa açmak,[br]bilinmeyene doğru bir yolculuk.

0:07:25.686,0:07:27.526
Boş sayfaya öylece bakmak demek.

0:07:27.526,0:07:29.503
Herhangi bir yazarın söyleyeceği gibi,

0:07:29.503,0:07:32.098
boş bir sayfadan [br]daha korkutucu bir şey yoktur.

0:07:32.476,0:07:33.793
Ancak şöyle bir şey var:

0:07:33.793,0:07:35.960
Hikâyemizde düzenlemeler yaptığımızda,

0:07:35.960,0:07:39.118
bir sonraki bölümü yazmak[br]çok daha kolay hale geliyor.

0:07:39.299,0:07:42.623
Kültürümüzde kendimizi tanımaktan[br]çok fazla bahsediyoruz.

0:07:42.623,0:07:46.388
Ancak kendini tanıyabilmenin bir kısmı da[br]kendin hakkında bildiklerini unutmak.

0:07:46.388,0:07:49.976
Hikâyenin kendine anlattığın[br]versiyonunu bırakabilmek,

0:07:50.000,0:07:51.826
ki böylelikle hayatına dair

0:07:51.850,0:07:53.936
kendine anlatıp durduğun [br]hikâyeyi değil de,

0:07:53.936,0:07:55.841
kendi hayatını yaşayabilesin.

0:07:55.841,0:07:58.733
Bu şekilde o çubukların [br]etrafından dolanabiliyoruz.

0:07:59.067,0:08:02.812
Şimdi o kadından gelen mektuba geri [br]dönmek istiyorum, ilişkisiyle ilgili olan.

0:08:02.812,0:08:04.663
Bana ne yapması gerektiğini sormuştu.

0:08:04.663,0:08:06.966
Şu kelimeyi ofisime astım:

0:08:06.966,0:08:09.254
ultrakrepidaryanizm.

0:08:09.278,0:08:13.233
Kişinin bilgisi veya yeterliliği dışında[br]öğüt verme veya fikir sunma alışkanlığı.

0:08:13.233,0:08:14.675
Mükemmel bir kelime, değil mi?

0:08:14.675,0:08:16.760
Birçok farklı bağlamda kullanabilirsiniz.

0:08:16.760,0:08:19.829
Bu TED konuşmasından sonra[br]bu kelimeyi kullanacağınızdan eminim.

0:08:19.829,0:08:22.200
Ben kullanıyorum çünkü [br]bir terapist olarak bana,

0:08:22.200,0:08:25.400
yapmak istedikleri şeyi bulmalarında [br]insanlara yardım edebileceğimi

0:08:25.400,0:08:28.824
ancak hayatlarındaki seçimleri benim [br]yapamayacağımı bana hatırlatıyor.

0:08:28.824,0:08:30.877
Sadece siz, [br]kendi hikâyenizi yazabilirsiniz

0:08:30.877,0:08:32.864
ve tek ihtiyacınız olan şey bazı araçlar.

0:08:32.864,0:08:33.939
O yüzden şimdi burada,

0:08:33.939,0:08:34.896
bu kadının mektubunu

0:08:34.896,0:08:36.326
beraber düzenleyelim istiyorum

0:08:36.326,0:08:38.300
böylelikle, hikâyelerimizi gözden geçirip

0:08:38.300,0:08:40.023
nasıl düzenleyebileceğimizi görelim.

0:08:40.023,0:08:42.192
Sizden şunu istiyorum:

0:08:42.196,0:08:45.172
Kendinize anlatıyor olduğunuz

0:08:45.172,0:08:47.737
ancak size iyi hizmet etmeyen[br]bir hikâye düşünün.

0:08:47.737,0:08:50.475
İçinden geçiyor olduğunuz [br]bir durum hakkında olabilir,

0:08:50.475,0:08:53.047
hayatınızdaki birisi hakkında olabilir,

0:08:53.047,0:08:55.659
kendiniz hakkında bile olabilir.

0:08:55.793,0:08:58.665
Buradaki yardımcı karakterlere bir bakın.

0:08:58.665,0:09:00.574
Bu hikâyenin yanlış versiyonuna

0:09:00.598,0:09:04.047
tutunmanızı sağlayan kişiler kimler?

0:09:04.202,0:09:05.905
Mesela, bana o mektubu yazan kadın,

0:09:05.905,0:09:08.486
olayı arkadaşlarına anlatsaydı,[br]arkadaşları muhtemelen

0:09:08.486,0:09:11.115
ona "aptal merhameti" diye tabir[br]edilen şeyi sunarlardı.

0:09:11.115,0:09:13.939
"Aptal merhameti"nde, bize [br]anlatılan hikâyeye sadık kalırız

0:09:13.939,0:09:16.159
ve deriz ki, [br]"Haklısın, çok büyük haksızlık."

0:09:16.159,0:09:19.033
Bir arkadaşımız istediği terfiyi [br]alamadığını söylediğinde,

0:09:19.033,0:09:21.415
çok kereler aynı şey olmuş olsa da

0:09:21.415,0:09:23.607
gerçekten çabalamadığını bilmemize rağmen,

0:09:23.607,0:09:26.188
ve ofis gereçlerini [br]çalıyor da olmasına rağmen...

0:09:26.212,0:09:27.022
(Gülüşmeler)

0:09:27.022,0:09:29.562
Deriz ki, "Evet, haklısın, [br]tam bir pislik",

0:09:29.562,0:09:32.663
bir arkadaşımız sevgilisinin[br]kendisinden ayrıldığını söylediğinde,

0:09:32.663,0:09:35.727
arkadaşımızın ilişki içerisinde[br]belirli bir şekilde davrandığını

0:09:35.727,0:09:36.841
bilmemize rağmen,

0:09:36.865,0:09:39.731
mesela sürekli mesaj atma [br]veya çekmeceleri karıştırma gibi,

0:09:39.731,0:09:42.174
bu durum böyle bir sonuca[br]yol açma eğilimindedir.

0:09:42.174,0:09:43.603
Aslında problem şu şekilde,

0:09:43.603,0:09:45.508
gittiğin her barda bir kavga çıkıyorsa

0:09:45.508,0:09:46.707
sorun belki de sendedir.

0:09:46.707,0:09:48.968
(Gülüşmeler)

0:09:48.968,0:09:52.691
İyi hikâye düzenleyicileri olabilmek için[br]bilgelikle şefkat sunmamız gerekiyor.

0:09:52.715,0:09:54.896
Sadece arkadaşlarımıza değil, [br]kendimize de.

0:09:54.896,0:09:57.897
Şöyle diyebiliriz -- teknik olarak[br]şu şekilde tanımlanabilir --

0:09:57.897,0:10:00.684
"şefkatli gerçeklik bombaları atmak"

0:10:00.844,0:10:02.953
Bu gerçeklik bombaları şefkat içeriyor

0:10:02.953,0:10:06.110
çünkü hikâyenin dışında bıraktığımız[br]şeyleri görmemizi sağlıyorlar.

0:10:06.110,0:10:07.040
Gerçek şu ki,

0:10:07.040,0:10:09.636
bu kadının kocası gerçekten [br]bir ilişki içerisinde mi

0:10:09.636,0:10:12.558
veya seks hayatlarında iki sene önce [br]neden değişiklik olmuş

0:10:12.558,0:10:15.853
veya gece geç saatteki konuşmalar [br]neyle ilgili, bunları bilmiyoruz.

0:10:15.853,0:10:17.844
Belki de kendi geçmişinden dolayı

0:10:17.868,0:10:20.479
tekil bir ihanet hikâyesi yazıyordur

0:10:20.479,0:10:22.405
ancak muhtemelen başka bir şey olmuştur

0:10:22.409,0:10:25.373
ve mektubunda bundan bana bahsetmiyordur

0:10:25.373,0:10:27.927
veya kendisi de farkında değildir.

0:10:28.143,0:10:30.452
Tıpkı Rorschach testi yapan kişiler gibi.

0:10:30.452,0:10:32.326
Rorschach testini bilir misiniz?

0:10:32.326,0:10:35.428
Bir psikolog size bazı[br]mürekkep lekeleri gösterir,

0:10:35.428,0:10:38.287
bu lekeler şuna benzerler[br]ve sonra sorar, "Ne görüyorsun?"

0:10:38.287,0:10:40.763
Adam mürekkep lekesine bakar ve der ki,

0:10:40.787,0:10:44.724
"Kan görmediğim kesin."

0:10:45.675,0:10:47.358
Gözlemci der ki,

0:10:47.358,0:10:51.542
"Tamam, peki kesin olarak görmediğin[br]başka ne var, anlat bana"

0:10:51.622,0:10:53.932
Yazı dilinde buna bakış açısı denir.

0:10:53.956,0:10:56.709
Hikâyeyi anlatanın görmek istemediği[br]şey nedir?

0:10:56.733,0:11:00.349
Size bir mektup daha okumak istiyorum.

0:11:00.797,0:11:03.042
Şöyle diyor:

0:11:04.860,0:11:06.503
"Sevgili Terapist,

0:11:07.701,0:11:09.597
Karımla ilgili yardıma ihtiyacım var.

0:11:09.597,0:11:11.899
Son zamanlarda yaptığım her şey,[br]onu kızdırıyor,

0:11:11.899,0:11:14.826
küçük şeyler bile,[br]mesela bir şey çiğnerken çıkardığım ses.

0:11:14.964,0:11:16.421
Kahvaltıda fark ettim ki,

0:11:16.421,0:11:19.291
tahıl gevreğime gizlice süt ekliyor

0:11:19.291,0:11:21.041
ki daha az gevrek olsun."

0:11:21.041,0:11:22.469
(Gülüşmeler)

0:11:22.469,0:11:26.580
"Babam iki sene önce öldükten sonra [br]bana eleştiri yapmaya başladı.

0:11:26.580,0:11:27.906
Babamla çok yakındım.

0:11:27.906,0:11:29.794
Onun babası ise gençken vefat etmişti.

0:11:29.818,0:11:32.381
O yüzden içinden geçtiğim [br]durumu anlayamadı.

0:11:32.381,0:11:35.312
İş yerimde bir arkadaşın da babası [br]birkaç ay önce vefat etti.

0:11:35.312,0:11:36.952
O benim yasımı anlıyor.

0:11:36.952,0:11:40.064
Keşke arkadaşımla konuşabildiğim[br]gibi eşimle de konuşabilsem.

0:11:40.064,0:11:42.842
Ancak karım şu aralar[br]bana zor tahammül ediyor gibi.

0:11:42.842,0:11:44.968
Eşimi nasıl geri alabilirim?"

0:11:45.318,0:11:46.468
Tamam.

0:11:46.961,0:11:49.326
Fark etmiş olabileceğiniz gibi

0:11:49.350,0:11:52.278
bu size daha önce okumuş olduğum[br]hikâyenin aynısı.

0:11:52.302,0:11:54.873
Sadece başka bir anlatıcının [br]bakış açısıyla yazılmış.

0:11:54.873,0:11:57.294
Kadının hikâyesi [br]aldatan kocasıyla ilgiliydi.

0:11:57.318,0:12:00.986
Adamın hikâyesi ise[br]yasını anlayamayan karısı ile ilgili.

0:12:01.159,0:12:04.477
Ancak dikkat çekici olan şey,

0:12:04.501,0:12:06.135
tüm farklarına rağmen,

0:12:06.135,0:12:08.825
iki hikâyenin de bağlantı kurma[br]özlemine dair olması.

0:12:08.825,0:12:11.206
Eeğer ilk kişinin bakış açısını geçip

0:12:11.206,0:12:13.952
başka bir karakterin gözünden[br]hikâyeyi yazarsak

0:12:13.952,0:12:16.953
birdenbire diğer karakter [br]çok daha fazla sempatik görünebiliyor

0:12:16.953,0:12:19.124
ve hikâye açılıyor.

0:12:19.342,0:12:22.143
Düzenleme sürecindeki en zor adım bu

0:12:22.143,0:12:24.634
ancak aynı zamanda değişimin de [br]başladığı nokta.

0:12:24.786,0:12:28.326
Eğer kendi hikâyenize başka [br]bir kişinin gözünden bakıp

0:12:28.350,0:12:31.442
hikâyeyi onun bakış açısına göre[br]yazsanız nasıl olurdu?

0:12:31.667,0:12:35.567
Daha geniş bu bakış açısı ile[br]ne görüyor olurdunuz?

0:12:35.991,0:12:38.230
O yüzden, canı sıkkın[br]kişileri gördüğümde,

0:12:38.254,0:12:39.405
bazen diyorum ki,

0:12:39.405,0:12:42.358
"Senin hakkında konuşmak için[br]şu anda sen en iyi kişi değilsin"

0:12:42.358,0:12:44.953
çünkü sıkıntı, [br]hikâyeyi belirli şekillerde çarpıtıyor.

0:12:44.953,0:12:47.160
Bakış açımızı kısıtlıyor.

0:12:47.160,0:12:50.443
Aynısı, yalnız, incinmiş veya[br]reddedilmiş hissettiğimizde de geçerli.

0:12:50.443,0:12:52.250
Kısıtlı bakış açımızla çarpıttığımız

0:12:52.250,0:12:54.053
pek çok hikâye yaratıyoruz,

0:12:54.053,0:12:57.100
öyle ki, o bakış açısıyla çarpıttığımızın [br]farkında bile değiliz.

0:12:57.100,0:13:00.804
Sonra da, kendi çarpıttığımız [br]haberlerimizi kendimiz servis ediyoruz.

0:13:01.482,0:13:03.348
Size bir şey itiraf edeceğim.

0:13:03.998,0:13:06.946
Kocasının ağzından yazılmış gibi[br]görünen mektubu ben yazdım.

0:13:06.946,0:13:09.119
Bu arada, tahıl gevreği[br]ve pita cipsi arasında

0:13:09.119,0:13:11.820
ne kadar çok tartışma yaşadığımı[br]tahmin bile edemezsiniz.

0:13:11.820,0:13:14.448
Bu mektubu, seneler içerisinde gördüğüm

0:13:14.448,0:13:15.980
çeşitli anlatılara göre yazdım,

0:13:15.980,0:13:19.699
sadece terapi seanslarımdan değil,[br]kendi köşemden de ilham aldım.

0:13:19.723,0:13:21.294
Böyle aynı olayın içerisindeki

0:13:21.294,0:13:25.720
iki kişinin birbirinden habersizce[br]bana yazdığı

0:13:25.754,0:13:27.746
ve hikâyenin iki farklı versiyonunu

0:13:27.746,0:13:29.546
gelen kutumda gördüğüm zamanlar oldu.

0:13:29.546,0:13:31.454
Bu gerçekten oldu.

0:13:31.881,0:13:34.852
Bu kadının mektubunun öteki[br]versiyonunun ne olduğunu bilmiyorum

0:13:34.852,0:13:36.321
ama şunu biliyorum ki;

0:13:36.345,0:13:37.888
o, bu mektubu yazmak zorunda.

0:13:38.082,0:13:40.127
Çünkü cesur bir düzenlemeyle,

0:13:40.127,0:13:43.953
bana yazdığı mektubun daha incelikli[br]bir versiyonunu yazması mümkün.

0:13:43.977,0:13:46.603
Kocası bir ilişki yaşıyor olsa bile --

0:13:46.603,0:13:48.357
ki belki de yaşıyor --

0:13:48.357,0:13:51.644
hikâyenin ne olduğunu şu anda [br]bilmesine gerek yok.

0:13:52.096,0:13:54.984
Çünkü düzenleme yapabilme meziyeti bile

0:13:55.008,0:13:58.510
hikâyenin ne olabileceğine dair[br]çok fazla ihtimali barındırıyor.

0:13:59.277,0:14:02.362
Bazen insanların bir noktaya[br]takılıp kaldıklarını

0:14:02.362,0:14:03.776
ve bu takılıp kalmışlıklarına

0:14:03.776,0:14:06.126
ne kadar çok yatırım yapmış[br]olduklarını görüyorum.

0:14:06.126,0:14:08.702
Bu kişilere yardımı reddeden [br]şikayetçiler diyoruz.

0:14:08.702,0:14:10.634
Eminim bu tarz kişileri tanıyorsunuzdur.

0:14:10.634,0:14:13.480
Bir öneride bulunduğunuzda[br]şöyle yaklaşırlar:

0:14:13.480,0:14:18.353
"Evet, hayır bu işe yaramaz, çünkü",

0:14:18.801,0:14:22.039
"Hayır, bu imkansız, bunu yapamam."

0:14:22.039,0:14:26.573
"Evet, daha fazla arkadaşım olsun [br]istiyorum ama insanlar çok yorucu."

0:14:26.573,0:14:28.421
(Gülüşmeler)

0:14:28.421,0:14:30.246
Orada aslında reddettikleri şey

0:14:30.246,0:14:33.816
takılı kaldıkları acı dolu hikâyelerinde[br]bir düzenleme.

0:14:34.300,0:14:37.514
O yüzden, bu tarz insanlara[br]başka türlü yaklaşıyorum.

0:14:37.514,0:14:40.197
Onlara başka bir şey söylüyorum.

0:14:40.211,0:14:42.228
Diyorum ki,

0:14:42.252,0:14:44.518
"Hepimiz öleceğiz."

0:14:44.834,0:14:47.603
Eminim şu an sizin terapistiniz[br]olmadığıma memnun oldunuz.

0:14:47.816,0:14:49.579
Çünkü bana öyle bir bakıyorlar ki,

0:14:49.579,0:14:51.500
aynı şu an sizin baktığınız gibi,

0:14:51.500,0:14:53.207
son derece şaşırmış bir biçimde.

0:14:53.207,0:14:55.302
Ben de onlara açıklıyorum,

0:14:55.326,0:14:58.103
eninde sonunda, her birimiz için[br]yazılacak bir hikâye var.

0:14:58.127,0:15:00.147
Buna ölüm ilanı deniyor.

0:15:00.603,0:15:05.016
Diyorum ki, kendi mutsuzluğumuzun[br]yazarları olmak yerine,

0:15:05.040,0:15:08.325
bu hikâyelere hâlâ hayattayken [br]şekil verebiliyoruz.

0:15:08.486,0:15:11.997
Hikâyelerimizde kurban olmak yerine[br]hikâyelerimizin kahramanı olabiliriz,

0:15:11.997,0:15:15.136
zihnimizde yaşattığımız sayfalarda [br]nelerin yazdığını biz seçiyoruz

0:15:15.136,0:15:17.406
ve bunlar bizim gerçekliğimizi[br]şekillendiriyor.

0:15:17.406,0:15:20.279
Onlara diyorum ki,[br]hayat hangi hikâyelere kulak verdiğimiz

0:15:20.279,0:15:23.669
ve hangilerini düzenleyeceğimize [br]dair verdiğimiz kararlardan ibarettir.

0:15:23.669,0:15:25.969
Gözden geçirmek için[br]gösterilen çabaya değer

0:15:25.969,0:15:29.159
çünkü hayat kalitemiz için[br]kendimize anlattığımız hikâyelerden

0:15:29.159,0:15:30.953
daha önemli bir şey yok.

0:15:30.953,0:15:34.468
Kendi hayat hikâyelerimizi yazarken

0:15:34.468,0:15:38.373
kendi Pulitzer Ödülümüzü[br]kazanmayı hedeflemeliyiz.

0:15:38.397,0:15:41.266
Birçoğumuz yardıma direnç gösteren[br]şikayetçilerden değiliz

0:15:41.290,0:15:43.643
ya da en azından [br]öyle olduğumuza inanmıyoruz.

0:15:43.667,0:15:46.718
Ancak endişeli, öfkeli veya kırılgan[br]hissettiğimiz zamanlarda

0:15:46.718,0:15:49.009
bu role kaymak çok kolay.

0:15:49.329,0:15:52.500
O yüzden, zor bir durumun içerisinde[br]olduğunuz bir sonraki seferde,

0:15:52.500,0:15:53.569
hatırlayın,

0:15:53.593,0:15:55.140
hepimiz öleceğiz.

0:15:55.140,0:15:56.569
(Gülüşmeler)

0:15:56.593,0:15:59.101
Sonra da düzenleme gereçlerinizi çıkarın

0:15:59.125,0:16:00.744
ve kendinize şunu sorun:

0:16:00.768,0:16:04.380
Ben hikâyemin nasıl olmasını istiyorum?

0:16:04.929,0:16:08.395
Sonra da gidin ve [br]kendi şaheserinizi yazın.

0:16:08.716,0:16:09.899
Teşekkürler.

0:16:09.899,0:16:12.526
(Alkışlar)