WEBVTT 00:00:00.793 --> 00:00:04.696 Zacznę od przytoczenia wiadomości, którą ostatnio dostałam. 00:00:05.252 --> 00:00:08.053 Moja skrzynka odbiorcza jest dość nietypowa, 00:00:08.077 --> 00:00:09.567 ponieważ jestem terapeutką 00:00:09.591 --> 00:00:13.035 odpowiedzialną za kolumnę porad "Drogi terapeuto", 00:00:13.059 --> 00:00:15.453 więc wyobraźcie sobie, jakie wiadomości dostaję. 00:00:15.477 --> 00:00:19.731 Przeczytałam tysiące bardzo osobistych listów 00:00:19.755 --> 00:00:22.396 od nieznajomych z całego świata. 00:00:22.420 --> 00:00:24.689 Tematy są różne, od złamanych serc i straty 00:00:24.713 --> 00:00:27.172 po kłótnie z rodzicami albo z rodzeństwem. 00:00:27.196 --> 00:00:29.558 Wszystkie przechowuję w folderze, 00:00:29.582 --> 00:00:31.925 który nazwałam "Trudy życia". 00:00:32.428 --> 00:00:35.753 Dostaję takich wiadomości bardzo dużo 00:00:35.777 --> 00:00:37.692 i chcę zaprosić was do mojego świata, 00:00:37.716 --> 00:00:39.595 aby przeczytać jedną z nich. 00:00:40.412 --> 00:00:41.566 Oto ona. NOTE Paragraph 00:00:46.578 --> 00:00:47.970 "Drogi terapeuto, 00:00:48.379 --> 00:00:49.866 jestem mężatką od 10 lat 00:00:49.890 --> 00:00:52.222 i jeszcze parę lat temu wszystko szło świetnie. 00:00:52.530 --> 00:00:55.167 Ale mąż zaczął się ze mną coraz rzadziej kochać 00:00:55.191 --> 00:00:57.239 i teraz prawie w ogóle nie uprawiamy seksu". 00:00:57.263 --> 00:00:59.318 Założę się, że nie tego się spodziewaliście. NOTE Paragraph 00:00:59.342 --> 00:01:00.374 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:01:00.398 --> 00:01:03.547 "Wczoraj wieczorem odkryłam, że od paru miesięcy 00:01:03.571 --> 00:01:06.055 w tajemnicy odbywa długie, nocne rozmowy telefoniczne 00:01:06.079 --> 00:01:07.229 z kobietą z pracy. 00:01:07.916 --> 00:01:10.352 Wyguglałam ją i jest przepiękna. 00:01:10.376 --> 00:01:12.146 Nie mogę uwierzyć, że to się dzieje. 00:01:12.170 --> 00:01:14.875 Ojciec miał romans z kobietą z pracy, gdy byłam młoda, 00:01:14.899 --> 00:01:16.753 i rozbiło to naszą rodzinę. 00:01:17.059 --> 00:01:19.402 Chyba nie muszę mówić, że jestem załamana. 00:01:19.426 --> 00:01:20.760 Jeśli zostanę w tym związku, 00:01:20.784 --> 00:01:22.790 nigdy nie będę w stanie zaufać mężowi, 00:01:22.814 --> 00:01:26.863 ale nie chcę, żeby dzieci musiały znosić rozwód, miały macochę... 00:01:27.302 --> 00:01:28.762 Co powinnam zrobić?". NOTE Paragraph 00:01:30.743 --> 00:01:34.101 Co, waszym zdaniem, powinna zrobić? 00:01:34.631 --> 00:01:35.965 Gdybyście dostali taki list, 00:01:35.989 --> 00:01:39.227 pewnie byście myśleli o tym, jak bolesna jest zdrada. 00:01:39.602 --> 00:01:42.895 Albo o tym, jak bolesna jest w tym szczególnym przypadku, 00:01:42.919 --> 00:01:45.387 ze względu na doświadczenia autorki z ojcem. 00:01:45.891 --> 00:01:48.511 I, jak ja, pewnie byście czuli empatię wobec tej kobiety 00:01:48.535 --> 00:01:51.924 i mieli, jak by to ładnie powiedzieć, 00:01:51.948 --> 00:01:53.996 "niezbyt pozytywne" odczucia wobec jej męża. NOTE Paragraph 00:01:54.968 --> 00:01:57.680 Tego typu myśli pojawiają się również w mojej głowie, 00:01:57.704 --> 00:01:59.686 gdy czytam takie listy. 00:01:59.710 --> 00:02:03.129 Ale muszę być bardzo ostrożna, kiedy na nie odpowiadam, 00:02:03.153 --> 00:02:07.108 bo wiem, że każdy list jest historią 00:02:07.132 --> 00:02:09.080 opowiedzianą tylko z jednej strony. 00:02:09.104 --> 00:02:12.144 I że jej druga wersja również istnieje. 00:02:12.168 --> 00:02:13.588 Zawsze. 00:02:14.130 --> 00:02:17.136 Mówię o tym, bo jako terapeutka zrozumiałam przynajmniej jedno: 00:02:17.160 --> 00:02:20.787 że wszyscy jesteśmy nierzetelnymi narratorami naszych żyć. 00:02:21.206 --> 00:02:22.446 Ja jestem. 00:02:22.863 --> 00:02:24.013 Wy jesteście. 00:02:24.365 --> 00:02:26.574 I każdy, kogo znacie, też jest. 00:02:26.598 --> 00:02:28.075 Pewnie nie powinnam tego mówić, 00:02:28.099 --> 00:02:30.052 bo teraz nie uwierzycie w moją prelekcję. 00:02:30.076 --> 00:02:31.091 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:02:31.115 --> 00:02:33.536 Nie mówię, że specjalnie ściemniamy. 00:02:33.560 --> 00:02:36.633 Większość tego, co opowiadają mi ludzie, jest prawdą, 00:02:36.657 --> 00:02:38.982 ale pokazaną z ich obecnego punktu widzenia. 00:02:39.006 --> 00:02:41.390 W zależności od tego, na czym się skupiają, 00:02:41.414 --> 00:02:42.948 co uwzględniają, a co pomijają, 00:02:42.972 --> 00:02:45.247 co widzą i co chcą, abym ja widziała, 00:02:45.271 --> 00:02:47.615 opowiadają swoje historie w odpowiedni sposób. 00:02:48.009 --> 00:02:50.807 Pięknie opisał to psycholog Jerome Bruner, 00:02:50.831 --> 00:02:55.140 "Opowiadając historię, nieuchronnie zajmujemy stanowisko moralne". 00:02:55.826 --> 00:02:58.427 Każde z nas nosi w sobie historie ze swojego życia. 00:02:58.451 --> 00:03:00.975 Czemu podjęto jakieś decyzje, czemu coś się nie udało, 00:03:00.999 --> 00:03:02.999 czemu traktowaliśmy kogoś w pewien sposób - 00:03:03.023 --> 00:03:04.652 no bo przecież mu się należało -- 00:03:04.676 --> 00:03:06.676 czemu ktoś traktował nas w pewien sposób... 00:03:06.700 --> 00:03:08.699 mimo tego, że nam się nie należało. 00:03:08.723 --> 00:03:11.635 Dzięki historiom nadajemy sens swojemu życiu. NOTE Paragraph 00:03:11.659 --> 00:03:14.325 Ale co, jeśli historie, które opowiadamy, 00:03:14.349 --> 00:03:17.872 wprowadzają w błąd, są niepełne albo po prostu niesłuszne? 00:03:18.929 --> 00:03:20.609 Zamiast iść do przodu, 00:03:20.633 --> 00:03:22.417 stajemy się więźniami tych opowieści. 00:03:22.441 --> 00:03:25.777 Zakładamy, że to okoliczności kreują nasze historie. 00:03:26.100 --> 00:03:28.150 Moja praca za każdym razem udowadnia mi, 00:03:28.174 --> 00:03:30.174 że jest dokładnie na odwrót. 00:03:30.198 --> 00:03:33.857 To, jak przedstawiamy nasze życie, kształtuje to, jakie ono będzie. 00:03:34.891 --> 00:03:36.463 Nasze opowieści są niebezpieczne, 00:03:36.487 --> 00:03:37.823 ponieważ mogą nas zniszczyć, 00:03:37.847 --> 00:03:39.134 ale mają też w sobie siłę. 00:03:39.158 --> 00:03:42.528 Oznacza to, że jeśli możemy zmienić swoje historie, 00:03:42.552 --> 00:03:44.541 możemy też zmienić swoje życie. 00:03:44.565 --> 00:03:46.692 Dzisiaj chcę wam pokazać, jak. NOTE Paragraph 00:03:47.494 --> 00:03:49.414 Powiedziałam wam, że jestem terapeutką, 00:03:49.438 --> 00:03:52.284 taką prawdziwą - w tym jestem wiarygodną narratorką. 00:03:52.308 --> 00:03:54.554 Ale jeśli, powiedzmy, jestem w samolocie 00:03:54.578 --> 00:03:56.465 i ktoś pyta się, czym się zajmuję, 00:03:56.489 --> 00:03:58.637 to zazwyczaj mówię, że jestem redaktorką. 00:03:58.947 --> 00:04:01.439 Mówię tak między innym dlatego, że na "terapeutkę" 00:04:01.463 --> 00:04:04.227 zwykle dostaję dziwną odpowiedź w stylu 00:04:04.531 --> 00:04:06.256 "O, terapeutka. 00:04:06.280 --> 00:04:08.379 Będziesz mnie pani psychoanalizować?". 00:04:08.403 --> 00:04:09.936 A ja myślę sobie, "A: nie, 00:04:09.960 --> 00:04:12.414 i B: niby czemu miałabym to tutaj robić? 00:04:12.438 --> 00:04:13.884 Gdybym była ginekolożką, 00:04:13.908 --> 00:04:16.379 też byś zapytała, czy zrobię ci teraz badanie?". NOTE Paragraph 00:04:16.403 --> 00:04:18.378 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:04:19.200 --> 00:04:21.406 Ale, przede wszystkim, mówię tak, 00:04:21.430 --> 00:04:23.037 bo jest to po prostu prawda. 00:04:23.061 --> 00:04:25.722 Zadaniem terapeuty jest pomóc ludziom w redagowaniu, 00:04:25.746 --> 00:04:28.394 ale, co ciekawe, w mojej roli jako Drogi terapeuta, 00:04:28.418 --> 00:04:31.227 redagując nie robię tego tylko dla jednej osoby, 00:04:31.251 --> 00:04:33.378 ale uczę wszystkich czytelników, 00:04:33.402 --> 00:04:35.981 za pomocą jednego listu tygodniowo. 00:04:36.005 --> 00:04:37.528 Rozważam następujące kwestie: 00:04:37.552 --> 00:04:39.630 "Co jest nieistotne?" 00:04:39.654 --> 00:04:42.960 "Czy protagonista idzie do przodu, czy zatacza koła, 00:04:42.984 --> 00:04:45.913 czy bohaterowie poboczni są istotni, czy przeszkadzają?", 00:04:45.937 --> 00:04:48.124 Czy elementy fabuły ukazują motyw?". 00:04:48.630 --> 00:04:50.161 Zauważyłam, 00:04:50.185 --> 00:04:54.183 że opowieści większości osób skupiają się na dwóch kluczowych motywach. NOTE Paragraph 00:04:54.207 --> 00:04:55.729 Pierwszym jest wolność, 00:04:55.753 --> 00:04:57.469 a drugim - zmiana. 00:04:57.493 --> 00:05:00.839 To od nich zaczynam proces redakcji. 00:05:00.863 --> 00:05:03.571 Skupmy się przez chwilę na wolności. 00:05:03.595 --> 00:05:05.639 Nasze opowieści brzmią mniej więcej tak: 00:05:06.473 --> 00:05:08.286 na ogół wierzymy, 00:05:08.310 --> 00:05:11.750 że nasza wolność jest nieograniczona. 00:05:12.217 --> 00:05:14.283 Do czasu, gdy pojawia się problem 00:05:14.307 --> 00:05:16.841 i nagle tej wolności nie mamy wcale. 00:05:16.865 --> 00:05:19.493 Wiele z tych opowieści mówi o byciu w potrzasku, prawda? 00:05:19.517 --> 00:05:22.102 Czujemy się uwięzieni przez rodzinę, miejsce pracy, 00:05:22.126 --> 00:05:24.238 związki czy przeszłość. 00:05:24.599 --> 00:05:27.726 Nieraz sami więzimy się w narracji samobiczowania... 00:05:27.750 --> 00:05:29.327 Doskonale znacie te historie. 00:05:29.351 --> 00:05:31.232 Motyw "Wszyscy maja lepiej ode mnie", 00:05:31.256 --> 00:05:33.126 kreowany przez media społecznościowe. 00:05:33.150 --> 00:05:35.711 A także "jestem pozerem", "jestem odstręczający", 00:05:35.735 --> 00:05:37.648 czy "nigdy mi się nie ułoży". 00:05:37.672 --> 00:05:41.130 "Gdy mówię 'Cześć, Siri', a ona nie odpowiada, więc mnie nienawidzi". 00:05:41.936 --> 00:05:44.277 Widzę, że nie tylko ja tak mam. 00:05:45.482 --> 00:05:49.209 Kobieta, która napisała ten list, również czuje się uwięziona. 00:05:49.233 --> 00:05:51.828 Jeśli zostanie z mężem, już nigdy mu nie zaufa, 00:05:51.852 --> 00:05:54.297 ale jeśli odejdzie, to ucierpią na tym dzieci. NOTE Paragraph 00:05:54.900 --> 00:06:00.308 Jest rysunek, który świetnie przedstawia sedno takich sytuacji. 00:06:00.332 --> 00:06:02.824 Jest tam więzień szarpiący kratami, 00:06:02.848 --> 00:06:04.824 który desperacko próbuje się wydostać. 00:06:04.848 --> 00:06:07.039 Ale po lewej i prawej stronie nic nie ma. 00:06:07.063 --> 00:06:08.894 Żadnych krat. 00:06:08.918 --> 00:06:11.174 Więzień nie jest w więzieniu. 00:06:11.877 --> 00:06:13.058 Tak jak większość z nas. 00:06:13.082 --> 00:06:14.602 Czujemy się przytłoczeni, 00:06:14.626 --> 00:06:16.898 uwięzieni w emocjonalnej celi więziennej. 00:06:16.922 --> 00:06:18.898 Ale nie wychodzimy bokiem na wolność, 00:06:18.922 --> 00:06:20.819 bo wiemy, że jest w tym pewien haczyk. 00:06:21.122 --> 00:06:23.648 Wolność wiąże się z odpowiedzialnością. 00:06:23.672 --> 00:06:27.191 A jeśli weźmiemy odpowiedzialność za naszą część historii, 00:06:27.595 --> 00:06:29.690 może okazać się, że musimy się zmienić. NOTE Paragraph 00:06:29.714 --> 00:06:32.686 Zmiana jest drugim motywem typowym dla naszych opowieści. 00:06:32.710 --> 00:06:34.176 Wygląda to mniej więcej tak: 00:06:34.200 --> 00:06:36.693 dana osoba mówi, "chcę się zmienić". 00:06:36.717 --> 00:06:38.685 A tak naprawdę kryje się za tym 00:06:38.709 --> 00:06:42.024 "chcę, aby inny bohater tej historii się zmienił". 00:06:42.336 --> 00:06:44.158 Terapeuci opisują to następująco: 00:06:44.182 --> 00:06:46.628 "Gdyby babcia miała wąsy, to by była dziadkiem". 00:06:46.652 --> 00:06:47.811 No cóż. NOTE Paragraph 00:06:47.835 --> 00:06:48.836 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:06:48.860 --> 00:06:50.924 Nie ma to sensu, prawda? 00:06:51.841 --> 00:06:54.916 Niby czemu protagonista, będący główną postacią w historii, 00:06:54.940 --> 00:06:56.336 miałby się zmienić? 00:06:56.360 --> 00:06:57.869 Być może dlatego, że zmiana, 00:06:57.893 --> 00:06:59.657 nawet bardzo pozytywna, 00:06:59.681 --> 00:07:02.227 niesie za sobą zaskakujące poczucie straty. 00:07:02.251 --> 00:07:03.992 Starty tego, co znajome. 00:07:04.016 --> 00:07:07.298 Nawet jeśli znajome jest nieprzyjemne albo żałosne, 00:07:07.322 --> 00:07:09.454 to znamy bohaterów, miejsce akcji i fabułę, 00:07:09.478 --> 00:07:12.084 aż do powtarzającego się w historii dialogu. 00:07:12.108 --> 00:07:13.402 "Nigdy nie robisz prania!". 00:07:13.426 --> 00:07:14.587 "Ostatnio zrobiłem!". 00:07:14.611 --> 00:07:15.812 "Tak? Niby kiedy?". 00:07:15.836 --> 00:07:17.646 Jest coś dziwnie pocieszającego w tym, 00:07:17.670 --> 00:07:21.486 że doskonale wiemy, jak za każdym razem potoczy się historia. NOTE Paragraph 00:07:22.050 --> 00:07:25.623 Napisanie nowego rozdziału wiąże się z wyprawą w nieznane. 00:07:25.647 --> 00:07:27.856 To niczym patrzenie na pustą kartkę. 00:07:27.880 --> 00:07:31.905 Każdy pisarz wam powie, że nie ma nic gorszego od pustej strony. 00:07:32.356 --> 00:07:33.833 Sprawa jest prosta. 00:07:33.857 --> 00:07:35.856 Gdy już zredagujemy swoją historię, 00:07:35.880 --> 00:07:38.936 kolejny rozdział będzie pisać się znacznie łatwiej. 00:07:39.289 --> 00:07:42.637 W naszej kulturze tak wiele mówi się o poznawaniu samego siebie. 00:07:42.661 --> 00:07:46.304 Ale żeby się poznać, najpierw musimy się "odznać". 00:07:46.328 --> 00:07:49.818 Uwolnić się od naszej wersji historii, którą sobie powtarzaliśmy, 00:07:49.842 --> 00:07:51.746 aby móc cieszyć się życiem, 00:07:51.770 --> 00:07:55.330 a nie zamartwiać tym, co wmawialiśmy sobie na jego temat. 00:07:55.827 --> 00:07:58.733 Właśnie tak możemy wydostać się zza krat. NOTE Paragraph 00:07:59.197 --> 00:08:02.518 Wróćmy więc do listu tej kobiety od zdrady. 00:08:02.542 --> 00:08:04.654 Zapytała mnie, co powinna zrobić. 00:08:04.678 --> 00:08:07.162 W moim gabinecie widnieje takie słowo: 00:08:07.186 --> 00:08:09.194 ultrakrepidarianizm. 00:08:09.218 --> 00:08:13.763 Wyrażanie opinii i rad w sprawach będących poza obszarem wiedzy danej osoby. 00:08:13.787 --> 00:08:15.041 Świetne słowo, prawda? 00:08:15.065 --> 00:08:16.690 Pasuje do wielu sytuacji, 00:08:16.714 --> 00:08:19.417 więc po tej prelekcji pewnie też będziecie go używać. 00:08:19.441 --> 00:08:22.420 Używam go, ponieważ jako terapeutka 00:08:22.444 --> 00:08:24.772 mogę pomóc ludziom uporządkować problemy, 00:08:24.796 --> 00:08:27.264 ale nie mogę za nich podejmować życiowych decyzji. 00:08:27.644 --> 00:08:30.293 Tylko sami możemy napisać swoje historie, 00:08:30.317 --> 00:08:32.508 ale potrzebujemy do tego odpowiednich narzędzi. NOTE Paragraph 00:08:32.532 --> 00:08:36.338 Chciałabym, żebyśmy wspólnie zredagowali list tej kobiety, 00:08:36.362 --> 00:08:39.564 celem pokazania, w jaki sposób sami możemy poprawiać swoje historie. 00:08:39.928 --> 00:08:42.236 Na początek poproszę was, 00:08:42.260 --> 00:08:45.512 abyście pomyśleli o historii, którą sobie powtarzacie, 00:08:45.536 --> 00:08:47.697 a która być może wam nie służy. 00:08:47.721 --> 00:08:50.865 Może to być historia o jakiejś sytuacji, której doświadczacie, 00:08:50.889 --> 00:08:53.317 jakiejś osobie w waszym życiu, 00:08:53.341 --> 00:08:55.309 a może nawet o was samych. 00:08:55.793 --> 00:08:58.648 Skupcie się też na bohaterach pobocznych. 00:08:58.672 --> 00:09:03.677 Kim są ludzie, którzy pomagają wam pielęgnować negatywną wersję tej historii? NOTE Paragraph 00:09:04.109 --> 00:09:07.412 Na przykład, jeżeli autorka listu powiedziała znajomym, co się stało, 00:09:07.436 --> 00:09:11.101 zapewne okazali jej tak zwane "współczucie idioty". 00:09:11.125 --> 00:09:13.995 Oznacza to przytakiwanie danej historii słowami: 00:09:14.019 --> 00:09:15.924 "masz rację, to bardzo niesprawiedliwe", 00:09:15.948 --> 00:09:18.472 gdy znajomy nie dostał awansu, na który miał nadzieję, 00:09:18.496 --> 00:09:20.872 choć wiemy, że było tak już parę razy, 00:09:20.896 --> 00:09:23.787 ponieważ tak naprawdę się nie przykłada 00:09:23.811 --> 00:09:25.988 i zapewne kradnie też akcesoria biurowe. NOTE Paragraph 00:09:26.012 --> 00:09:27.095 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:09:27.119 --> 00:09:29.624 Mówimy "masz rację, ale z niego dupek", 00:09:29.648 --> 00:09:32.664 kiedy koleżanka mówi nam, że zerwał z nią chłopak, 00:09:32.688 --> 00:09:34.588 choć wiemy, że są pewne zachowania, 00:09:34.612 --> 00:09:36.380 które powtarza w związkach, 00:09:36.404 --> 00:09:39.432 jak ciągłe wysyłanie wiadomości czy przeszukiwanie jego szafek, 00:09:39.456 --> 00:09:41.337 które prowadzą do takiego zakończenia. 00:09:41.361 --> 00:09:43.055 Sęk w tym, 00:09:43.079 --> 00:09:45.413 że jeżeli każda wizyta w barze kończy się kłótnią, 00:09:45.437 --> 00:09:46.923 to zapewne problemem jesteś ty. NOTE Paragraph 00:09:46.947 --> 00:09:48.848 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:09:48.872 --> 00:09:52.587 Aby zostać dobrym redaktorem, musimy zaoferować mądre współczucie 00:09:52.611 --> 00:09:55.126 nie tylko naszym znajomym, ale i sobie. 00:09:55.150 --> 00:09:57.903 Książkowo nazywa się to chyba 00:09:57.927 --> 00:10:00.434 "przekazywanie gorzkiej prawdy ze współczuciem". 00:10:00.894 --> 00:10:02.690 Te prawdy są oznaką współczucia, 00:10:02.714 --> 00:10:05.832 ponieważ pomagają nam ujrzeć to, co pominęliśmy w swojej historii. NOTE Paragraph 00:10:05.856 --> 00:10:09.716 Prawda jest taka, że nie wiemy, czy mąż tej kobiety ma romans, 00:10:09.740 --> 00:10:12.550 ani dlaczego ich relacje seksualne osłabły przed dwoma laty, 00:10:12.574 --> 00:10:15.325 ani o czym są te nocne rozmowy telefoniczne. 00:10:15.623 --> 00:10:17.803 Możliwe, że ze względu na swoją przeszłość, 00:10:17.827 --> 00:10:20.319 ona pisze historię o zdradzie, 00:10:20.343 --> 00:10:25.373 ale zapewne pomija jakieś fakty, o których wolałaby, abym nie wiedziała, 00:10:25.397 --> 00:10:27.397 a może nawet ukrywa je przed samą sobą. 00:10:28.070 --> 00:10:30.683 To jak z tym facetem, który przechodzi test Rorschacha. 00:10:30.707 --> 00:10:32.401 Wiecie, o co w nim chodzi? 00:10:32.425 --> 00:10:35.310 Psycholog pokazuje plamy atramentowe, które wyglądają tak, 00:10:35.334 --> 00:10:37.844 i pyta: "Co pan widzi?". 00:10:38.167 --> 00:10:40.763 Facet patrzy na tę plamę i mówi: 00:10:40.787 --> 00:10:44.304 "No, na pewno nie widzę krwi". 00:10:45.625 --> 00:10:47.334 A badający odpowiada: 00:10:47.358 --> 00:10:50.812 "Dobrze, a czego jeszcze na pewno pan nie widzi?" 00:10:51.462 --> 00:10:53.932 W literaturze nazywamy to punktem widzenia. 00:10:53.956 --> 00:10:56.399 Czego nie chce zobaczyć narrator? NOTE Paragraph 00:10:56.733 --> 00:10:59.709 Chcę wam przeczytać jeszcze jeden list. 00:11:00.797 --> 00:11:02.982 Oto on. NOTE Paragraph 00:11:04.790 --> 00:11:06.470 "Drogi terapeuto, 00:11:07.575 --> 00:11:09.477 potrzebuję rady w sprawie żony. 00:11:09.501 --> 00:11:11.525 Ostatnio wszystko, co robię, ją irytuje, 00:11:11.549 --> 00:11:14.791 nawet drobnostki, na przykład, że hałasuję przy jedzeniu. 00:11:15.144 --> 00:11:19.098 Zauważyłem, że po kryjomu próbuje dolewać mi mleka do granoli, 00:11:19.122 --> 00:11:21.041 żeby aż tak nie chrupała". NOTE Paragraph 00:11:21.065 --> 00:11:22.331 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:11:22.355 --> 00:11:26.440 "Myślę, że jest wobec mnie krytyczna, odkąd dwa lata temu zmarł mi ojciec. 00:11:26.464 --> 00:11:27.703 Byłem z nim bardzo blisko, 00:11:27.727 --> 00:11:29.646 a jej ojciec odszedł, gdy była młoda, 00:11:29.670 --> 00:11:32.251 więc nie była w stanie zrozumieć, przez co przechodzę. 00:11:32.275 --> 00:11:34.729 Mam w pracy koleżankę, która rozumie moją rozpacz, 00:11:34.753 --> 00:11:36.848 bo sama kilka miesięcy temu straciła ojca. 00:11:36.872 --> 00:11:40.031 Chciałbym móc porozmawiać z żoną tak, jak robię to z koleżanką, 00:11:40.055 --> 00:11:42.738 ale mam wrażenie, że ona ledwie mnie teraz znosi. 00:11:42.762 --> 00:11:44.708 Jak mogę odzyskać żonę?". NOTE Paragraph 00:11:45.208 --> 00:11:46.358 Okej. 00:11:46.891 --> 00:11:49.193 Pewnie zauważyliście, 00:11:49.217 --> 00:11:52.194 że jest to ta sama historia, którą przeczytałam wam wcześniej, 00:11:52.218 --> 00:11:54.812 po prostu opowiedziana z perspektywy innego narratora. 00:11:54.836 --> 00:11:57.270 Jej historia opowiada o mężu, który ją zdradza, 00:11:57.294 --> 00:12:00.666 jego historia opowiada o żonie, która nie rozumie jego bólu. 00:12:01.069 --> 00:12:04.387 Godne uwagi jest to, że pomimo różnic, 00:12:04.411 --> 00:12:08.405 obie historie opowiadają o tęsknocie za więzią. 00:12:08.754 --> 00:12:11.182 Jeżeli zrezygnujemy z narracji pierwszoosobowej 00:12:11.206 --> 00:12:13.952 i napiszemy historię z perspektywy drugiego bohatera, 00:12:13.976 --> 00:12:16.787 może okazać się, że nagle będziemy bardziej przychylni, 00:12:16.811 --> 00:12:18.674 a fabuła się rozszerzy. 00:12:19.262 --> 00:12:22.033 To najtrudniejszy krok w procesie redagowania, 00:12:22.057 --> 00:12:24.682 ale właśnie tam zaczyna się zmiana. NOTE Paragraph 00:12:24.706 --> 00:12:28.242 Co by się stało, gdybyście spojrzeli na swoją historię 00:12:28.266 --> 00:12:31.018 i napisali ją, patrząc oczami drugiej osoby? 00:12:31.577 --> 00:12:35.127 Co byście zauważyli z tej szerszej perspektywy? 00:12:35.889 --> 00:12:38.556 Pracując z ludźmi cierpiącymi na depresję, czasami mówię: 00:12:38.580 --> 00:12:41.582 "Nie jesteś jeszcze osobą, z którą można o tobie porozmawiać", 00:12:41.606 --> 00:12:44.826 ponieważ depresja zaburza nasze historie w pewien szczególny sposób. 00:12:44.850 --> 00:12:46.826 Ogranicza naszą perspektywę. 00:12:47.130 --> 00:12:50.486 To samo dzieje się, kiedy czujemy się samotni, zranieni albo odrzuceni. 00:12:50.510 --> 00:12:52.077 Wymyślamy przeróżne historie, 00:12:52.101 --> 00:12:54.054 które przepuszczamy przez wąską soczewkę, 00:12:54.078 --> 00:12:56.100 z której korzystamy nieświadomie. 00:12:56.610 --> 00:13:00.364 W ten oto sposób sami zasypujemy się fake newsami. NOTE Paragraph 00:13:01.332 --> 00:13:03.198 Muszę się do czegoś przyznać. 00:13:03.908 --> 00:13:06.466 To ja napisałam list z perspektywy tego męża. 00:13:06.890 --> 00:13:08.865 Nie macie pojęcia, jak długo rozmyślałam, 00:13:08.889 --> 00:13:11.006 czy wybrać granolę, czy chipsy z chleba pita. 00:13:11.030 --> 00:13:14.358 Napisałam go, bazując na wszystkich możliwych narracjach, 00:13:14.382 --> 00:13:16.002 które poznałam na przestrzeni lat, 00:13:16.026 --> 00:13:19.609 nie tylko podczas praktyki, ale również w swojej kolumnie. 00:13:19.633 --> 00:13:20.898 Gdy dochodziło do tego, 00:13:20.922 --> 00:13:25.668 że dwie osoby w tej samej sytuacji napisały do mnie za plecami drugiej, 00:13:25.692 --> 00:13:29.422 a ja widzę dwie wersje tej samej historii czekające w skrzynce odbiorczej. 00:13:29.446 --> 00:13:31.104 To naprawdę się wydarzyło. 00:13:31.771 --> 00:13:34.688 Nie znam drugiej strony opowieści tej kobiety, 00:13:34.712 --> 00:13:36.226 ale wiem jedno: 00:13:36.250 --> 00:13:37.948 to ona musi ją napisać. 00:13:37.972 --> 00:13:40.047 Ponieważ po odważnym zredagowaniu 00:13:40.071 --> 00:13:43.823 będzie mogła napisać list, który nie opisuje sprawy tak czarno-biało. 00:13:43.847 --> 00:13:46.515 Nawet jeśli jej mąż ma jakiś romans - 00:13:46.539 --> 00:13:48.491 a tak może być - 00:13:48.515 --> 00:13:51.328 ona niekoniecznie zna całą fabułę. 00:13:52.096 --> 00:13:54.916 Sam fakt podjęcia się redakcji sprawi, 00:13:54.940 --> 00:13:58.340 że będzie mogła rozwinąć tę fabułę na wiele sposobów. NOTE Paragraph 00:13:59.224 --> 00:14:02.767 Czasami spotykam się z ludźmi, którzy naprawdę utknęli, 00:14:02.791 --> 00:14:06.022 i robią wszystko, żeby w tym utknięciu pozostać. 00:14:06.046 --> 00:14:08.628 Nazywamy ich nieporadnymi narzekaczami. 00:14:08.652 --> 00:14:10.246 Na pewno znacie takie osoby. 00:14:10.270 --> 00:14:14.080 Tacy ludzie na każdą sugestię odpowiadają: 00:14:14.424 --> 00:14:18.353 "Ta, nic z tego nie będzie, bo...", 00:14:18.801 --> 00:14:22.029 "Ta, znając moje szczęście, to raczej mało prawdopodobne", 00:14:22.053 --> 00:14:26.124 "Serio chcę mieć więcej przyjaciół, ale ludzie są mega irytujący". NOTE Paragraph 00:14:26.148 --> 00:14:27.956 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:14:28.405 --> 00:14:30.108 Tak naprawdę odrzucają 00:14:30.132 --> 00:14:33.646 możliwość zredagowania historii, w której tkwią w beznadziei. 00:14:34.210 --> 00:14:37.490 Do takich ludzi zwykle podchodzę z innej strony. 00:14:37.514 --> 00:14:40.173 Mówię im coś innego. 00:14:40.197 --> 00:14:41.408 Mówię im: 00:14:42.172 --> 00:14:44.148 "Wszyscy umrzemy". 00:14:44.724 --> 00:14:47.902 Pewnie się teraz cieszycie, że to nie do mnie chodzicie na terapię. 00:14:47.926 --> 00:14:50.701 Gapią się na mnie tak, jak wy teraz, 00:14:50.725 --> 00:14:52.698 takim pełnym zmieszania spojrzeniem. 00:14:52.722 --> 00:14:55.152 Wyjaśniam im wtedy, że jest historia, 00:14:55.176 --> 00:14:57.597 którą w końcu napiszą o każdym z nas. 00:14:58.127 --> 00:14:59.937 Oczywiście chodzi tu o nekrolog. 00:15:00.533 --> 00:15:04.336 Mówię, że zamiast pozostać autorami swojego nieszczęścia, 00:15:05.040 --> 00:15:08.325 możemy przekształcić te historie jeszcze za życia. 00:15:08.916 --> 00:15:11.622 Możemy stać się bohaterem, a nie ofiarą naszej opowieści, 00:15:11.646 --> 00:15:14.694 zdecydować, co znajdzie się na otwartej w naszych myślach stronie 00:15:14.718 --> 00:15:16.372 i ukształtuje naszą rzeczywistość. 00:15:17.026 --> 00:15:20.869 Mówię im, że życie polega na decydowaniu, których historii chcemy słuchać, 00:15:20.893 --> 00:15:22.565 a które powinniśmy zredagować. 00:15:22.589 --> 00:15:25.565 I że zrobienie korekty jest warte zachodu, 00:15:25.589 --> 00:15:28.282 ponieważ największy wpływ na jakość naszego życia 00:15:28.306 --> 00:15:30.490 mają historie, które sami sobie opowiadamy. 00:15:30.943 --> 00:15:33.608 Mówię, że pisząc historie naszego życia, 00:15:34.340 --> 00:15:37.963 powinniśmy starać się o osobistą nagrodę Pulitzera. NOTE Paragraph 00:15:38.267 --> 00:15:41.205 Większość z nas nie jest bezradnymi narzekaczami, 00:15:41.229 --> 00:15:42.913 a przynajmniej tak nam się wydaje. 00:15:43.527 --> 00:15:46.224 Bardzo łatwo przyjąć tę rolę, 00:15:46.248 --> 00:15:48.949 gdy czujemy się niespokojni, źli czy bezbronni. 00:15:49.423 --> 00:15:52.077 Następnym razem, gdy będziecie się z czymś zmagać, 00:15:52.101 --> 00:15:55.116 pamiętajcie, wszyscy umrzemy. NOTE Paragraph 00:15:55.140 --> 00:15:56.569 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:15:56.593 --> 00:15:59.117 A następnie wyciągnijcie swoje redaktorskie narzędzia, 00:15:59.141 --> 00:16:00.634 zadajcie sobie pytanie: 00:16:00.658 --> 00:16:03.860 "jaką chcę napisać historię?" 00:16:04.861 --> 00:16:08.582 i stwórzcie swoje arcydzieło. NOTE Paragraph 00:16:08.606 --> 00:16:09.904 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:16:09.928 --> 00:16:12.311 (Brawa)