Ik bestudeer geruchten.
Geen krantenpraat
of het soort geruchten
dat aandelenmarkten doet crashen --
of rijzen --
maar het soort geruchten
dat impact heeft op je gezondheid ...
en de wereldgezondheid.
Zoals hopen look eten
of veel water drinken
ons gaat beschermen
tegen het coronavirus --
was het maar zo.
Geruchten hebben een slechte reputatie.
Ze worden gezien als niet feitelijk,
fout,
of 'alleen maar een gerucht'.
maar ik bestudeer al jaren geruchten
en wat ik hieruit leerde,
is dat ze allemaal hun verhaal hebben,
en vaak een belangrijk verhaal.
Een van de meest aangrijpende
of alarmerende geruchtenepisodes
die ik onderzocht
was in Noord-Nigeria.
Ik werkte mee aan UNICEF's
Mondiaal Immunisatieprogramma.
Het waren niet de geruchten zelf
die ik zo alarmerend vond;
het was de mondiale impact
van die geruchten.
De geruchten suggereerden
dat het poliovaccin in feite
een contraceptief waren.
Het zou populaties beperken --
of misschien aids veroorzaken.
Nee, nee, het was misschien de CIA
die hen bespioneerde
of hun aantallen bijhield.
Ik bedoel, waarom zouden er telkens weer
mensen aan hun deur staan
met steeds hetzelfde poliovaccin.
Toen kinderen stierven aan mazelen,
kwam er niemand met mazelenvaccins.
Dit ging niet om juiste feiten.
Dit ging om vertrouwen.
Om verbroken vertrouwen.
Vanwaar zoveel wantrouwen?
In feite waren het niet de moeders
die zo wantrouwig waren.
Het waren de plaatselijke leiders,
de religieuze leiders,
de plaatselijke politici.
Het was de gouverneur van de staat Kano
die besloot
om het hele poliouitroeiingsprogramma
in die staat te boycotten ...
en dat elf maanden lang.
Waarom zo'n wantrouwen?
Wel, het was 2003,
twee jaar na 9/11.
En ze waren ervan overtuigd
dat het Westen,
en vooral de Verenigde Staten,
in oorlog was met de moslims.
Ze wisten dat het Westen,
en vooral de Verenigde Staten,
een grote voorstander was --
en financier --
van het mondiaal
polio-uitroeiingsprogramma.
Ze hadden hun redenen.
Dat gebrek aan vertrouwen,
slechts 'die paar geruchten',
kostte het mondiaal programma
om polio uit te roeien 500 miljoen dollar
om de klok terug te draaien,
om het in die elf maanden
geleden verlies goed te maken
en nog meer.
De Nigeriaanse variant van het poliovirus
zwermde uit naar meer dan 20 landen,
tot zelfs in Indonesia.
De prijs van een gerucht.
De Nigeriaanse episode
was een van de vele die ik onderzocht
toen ik bij UNICEF was
en de titel van 'directeur
van UNICEF's brandweer' verdiende.
(Lacht)
Toen realiseerde ik me
dat ik nooit genoeg tijd zou hebben.
Ik was te hard bezig met brandjes blussen
om te begrijpen wat ze veroorzaakte;
niet zozeer de specifieke geruchten,
maar het leek soms wel
een pandemie van geruchten.
Ik verliet UNICEF
en ging weer aan het onderzoeken --
toegepast onderzoek --
en in 2010 starte ik
het Vertrouwen in Vaccinatie-project
aan de London School of Hygiene
and Tropical Medicine.
Ik verzamelde antropologen,
epidemiologen,
psychologen,
specialisten in digitale media
en makers van wiskundige modellen.
We namen het op ons
om historische episodes van geruchten
en hun gevolgen te onderzoeken,
om te proberen na te gaan
wat de eerste signalen waren,
wat de versterkende factoren
en de gevolgen waren,
hoe ze aansloegen,
zodat we konden beginnen te begrijpen
waar we naar moesten uitkijken,
hoe we regeringen konden helpen
en vaccinatieprogramma's
alerter en reactiever konden maken
voor vroege signalen van problemen.
Het was een systeem
voor vroege waarschuwing.
In 2015 ontwikkelden we een index
voor vertrouwen in vaccinatie.
Het was een overzicht
om te proberen te onderzoeken
in welke mate mensen instemden
of ontkenden dat vaccins belangrijk zijn,
veilig zijn, effectief zijn --
werken --
en op de een of andere manier
in overeenstemming zijn met mijn geloof.
We deden dit met honderdduizenden
mensen over heel de wereld.
We probeerden onze vinger
aan de pols van vertrouwen te houden,
maar ook, nog belangrijker,
erop te letten wanneer
dat vertrouwen op en neer ging,
omdat we wilden weten
wanneer het begon te zakken
om op tijd in te kunnen grijpen,
om erbij te zijn voordat zich
een crisis zoals in Nigeria voordoet.
We zetten een 24/7 monitor op
van de media en sociale
media over de wereld --
in meerdere talen --
om te luisteren naar wat er omgaat
in conversaties over vaccinatie,
om vroege ongerustheden
of gevoelsveranderingen op te pikken
waar we aandacht
aan zouden moeten besteden.
We creëerden een ecosysteem
van verschillende soorten informatie
om proberen te begrijpen
wat het publiek erover denkt
en hoe we erop kunnen ingrijpen.
We letten op vroege signalen.
Als we er een vinden,
hebben we een mondiaal netwerk
van medewerkers in een aantal landen
die aldaar de toestand beter kennen
om het te kunnen begrijpen --
is dit een vals signaal
of broeit daar iets waarvan we
op de hoogte moeten zijn?
In Londen bekijken we het breder.
We zien er hoe de geruchten
niet alleen lokaal circuleren,
maar van land tot land springen.
We hebben ze zien springen
van Japan naar Colombia
en Europa en verder.
Ze gaan rond.
Onze wereld is hyperverbonden.
Een van de zaken die ons fascineerden,
en we leerden er een hoop
kennen in de laatste 10 jaar --
dit is onze tiende verjaardag,
het is niet van gisteren,
dat geruchtenprobleem --
een van de zaken die we leerden
in ons mondiaal monitoringsysteem,
is dat Europa het meest
sceptische gebied ter wereld is.
Met Frankrijk op kop.
(Gelach)
Veruit.
Enkele van die geruchten reisden
naar andere plaatsen op de wereld.
Maar Europa probeerden we te begrijpen.
Hmm. Waarom Europa?
Ik dacht dat eerder dat de VS
het meest sceptisch was,
maar wat zat ik ernaast.
Een politiek wetenschapper,
een van onze collega's,
Jon Kennedy,
verzamelde de data
van 28 Europese landen,
keek ernaar
en correleerde ze met een poll
over politieke opinies.
En wat vond hij?
Hij vond dat mensen die genegen waren om
voor een populistische partij te stemmen
ook degenen waren die er
meestal erg oneens mee waren
dat vaccins belangrijk,
veilig en werkzaam waren.
Wat leerden we?
Dat vaccins niet ontsnapten
aan het politieke en sociale gewoel
eromheen.
Wetenschappers waren onvoorbereid
op deze tsunami van twijfel,
vragen en wantrouwen.
Waarom zijn vaccins
zo onderhevig aan verzet?
We identificeerden een aantal dingen,
maar één:
ze worden sterk gepusht
door een regering
die vaccins verplicht,
reguleert en soms aanbeveelt --
of liever: vaak aanbeveelt
en soms verplicht.
Grote bedrijven maken vaccins,
en noch instituten,
regeringen of grote bedrijven
scoren vandaag hoog qua vertrouwen.
En dan heb je de wetenschappers
die vaccins ontdekken en ontwikkelen.
Nogal die zijn behoorlijk elitair
en niet toegankelijk
voor het grote publiek,
al zeker niet door hun taalgebruik.
Ten derde leven we hyperverbonden
door de hedendaagse sociale media.
Mensen delen ongeremd hun ideeën,
bezorgdheden en angsten,
vinden hopen gelijkgestemden,
en denken dat hun zorgen de moeite zijn
om er aandacht aan te schenken.
En ten slotte
heeft elk soort leven op deze planeet
te maken met vaccins.
Welke andere ingreep op de gezondheid,
behalve water,
beïnvloedt elk soort leven?
Als je erop uit bent om iets te verstoren
vind je hier de perfecte plaats.
Misschien moeten we daarom
meer aandacht schenken
en ons vertrouwen
in die zaken herstellen.
Mensen stellen allerlei vragen.
Ze vragen
waarom vaccins --
dat soort dingen horen we
op de sociale media --
waarom is er geen gepersonaliseerd
vaccinatieschema voor mijn kind?
Waarom zijn er zo veel vaccins?
Hoe zit het met al die ingrediënten
en bewaarmiddelen?
Dat zijn geen gekke mensen,
ze zijn niet achterlijk;
in feite zijn het bezorgde moeders.
Sommigen zeiden me:
"We voelen ons miskend,
we worden geoordeeld als we iets vragen
en we voelen ons gedemoniseerd
als misschien deel uitmakend
van een antivaccinatiegroep."
We moeten dus leren luisteren.
En misschien net daarom was er vorig jaar
onderzoek dat vond
dat in zes maanden in 2019,
online --
dit ging over honderd miljoen
gebruikers van sociale media --
alhoewel veel personen in hun online-groep
zich positief over de vaccins uitspraken,
legden degenen die het meest
negatief waren in de groep,
beslag op de discussies
tussen de twijfelaars,
degenen die onbeslist waren
over het aanvaarden van vaccins.
De zeer negatieven --
die we de antivaccinatiegroepen
kunnen noemen --
rekruteerden de onbeslisten
aan een tempo dat 500% hoger lag
dan de provaccinatiegroepen.
500% sneller.
Ze waren vlotter, responsiever
en ze luisterden.
De meeste mensen
geloven dat vaccins goed zijn
en ze geloven ook in het belang ervan.
Maar dat geloof ligt onder vuur.
We moeten meer gelegenheden
voor gesprek inbouwen.
En er zijn manieren om dat te doen.
Het is voor gezondheidswerkers
niet gemakkelijk
om gesprekken te voeren
waar hun autoriteit
in vraag wordt gesteld.
Het is ongemakkelijk.
En ze zijn te druk bezig
om naar al deze vragen te luisteren.
Maar toch moeten we er iets aan doen,
omdat we een aantal bezorgde
ouders gaan kwijtraken
die alleen maar een gesprek willen.
We zouden vrijwilligers moeten opleiden
om in wachtkamers aanwezig te zijn,
om telefoonlijnen open te houden,
om in chatforums op te treden
en chatboxen te bemannen.
Op school zouden kinderen
les moeten krijgen over immuniteit
en leren begrijpen waarom
hun kleine broer dat vaccin kreeg:
het inspireerde je
natuurlijke immuniteitssysteem.
Het is iets geweldigs en wel hierom.
We moeten dat vertrouwen opbouwen;
we moeten luisteren.
Ondanks al dit gevraag --
en er is nogal wat;
ik hoor er waarschijnlijk
meer over dan veel mensen --
ben ik een optimist.
En mijn optimisme komt van de jongeren.
Die jongere generatie
wordt zich in feite bewust
van de risico's van de sociale media,
het nepnieuws,
de valse identiteiten
en ze gaan voor de wetenschap.
Sommigen zijn kinderen wier moeders
weigerden hen te laten vaccineren.
In de lente van 2019
postte de 18-jarige Ethan Lindenberger
een bericht op Reddit.
"Mijn moeder gelooft niet in vaccins.
Ze is echt bezorgd
dat ze autisme veroorzaken.
In feite gelooft ze er sterk in.
Maar ik ben 18.
Ik zit in het hoger middelbaar.
Ik mag autorijden, stemmen
en zelf mijn vaccin halen.
Kan iemand me vertellen waar?"
Dat bericht ging viraal.
Het startte een hele jongerenbeweging op.
Ik zag Ethan spreken op een conferentie,
de Mondiale Vaccinatietop
vorige herfst van de EU.
Hij was welsprekend --
ik was beïndrukt --
voor het hele forum.
Hij vertelde zijn persoonlijk verhaal
en zei tot de hele groep:
"Iedereen heeft het altijd
over misinformatie,
maar ik wil jullie vertellen
over een andere soort misinformatie.
Die misinformatie vertelt
dat mensen als mijn moeder,
die een liefhebbende moeder is,
een slecht mens is
omdat ze me geen vaccins toediende.
Ik vertel jullie
dat ze me geen vaccins gaf,
omdat ze van me hield
en omdat ze dacht dat
dat het beste voor me was.
Ik denk anders
en ik zal haar nooit
op andere ideeën brengen,
maar ze is geen slecht mens."
Dat was de boodschap van een tiener.
Empathie, vriendelijkheid en begrip.
We hebben een overvloed
aan wetenschappelijke informatie
om valse geruchten te weerleggen.
Dat is het probleem niet.
We hebben een relatieprobleem,
geen misinformatieprobleem.
Misinformatie is het symptoom,
niet de oorzaak.
Als mensen vertrouwen hebben,
dan willen ze wel een klein risico lopen
om een groter te vermijden.
Het enige wat ik wil en hoop
is dat we als medische
en gezondheidsgemeenschap
de morele moed en nederigheid hebben
om ons productief te engageren,
als Ethan,
met de mensen
die niet akkoord zijn met ons.
Dat hoop ik.
Bedankt.
(Applaus en gejuich)