Return to Video

ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းအမှန်တရားတွေကို ကျွန်တော်တို့ဘာလို့ ရင်ဆိုင်သင့်လဲ။

  • 0:01 - 0:03
    သိပ်မကြာခင်တုန်းက
  • 0:03 - 0:05
    ကျွန်တော် ဖိတ်ကြားစာတစ်စောင် ရခဲ့တယ်
  • 0:05 - 0:10
    James Madison ရဲ့ သမိုင်းဝင်အိမ်ကြီးမှာ
    ရက်အနည်းငယ်လောက် တည်းခိုဖို့ပါ။
  • 0:10 - 0:12
    တကယ်က James Madison ဟာ
  • 0:12 - 0:14
    အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ လေးယောက်မြောက် သမ္မတ၊
  • 0:14 - 0:17
    ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေရဲ့ ဖခင်ကြီး၊
  • 0:17 - 0:19
    လူ့အခွင့်အရေးမူကြမ်းရဲ့
    ဗိသုကာ ဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:20 - 0:21
    သမိုင်းပညာရှင် အနေနဲ့
  • 0:21 - 0:25
    ဒီသမိုင်းဝင်နေရာကိုသွားဖို့ ကျွန်တော်
    တော်တော်စိတ်လှုပ်ရှားမိပါတယ်။
  • 0:25 - 0:30
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီနေရာရဲ့ အရေးပါမှုကို
    ကျွန်တော် နားလည်တယ် အသိအမှတ်ပြုလို့ပါ။
  • 0:30 - 0:35
    အခုအချိန်မှာ Madisonက သူ့နေရာကို
    Montpelier လို့ခေါ်ခဲ့တယ်။
  • 0:35 - 0:38
    Montpelier က လုံးဝ လှပတယ်။
  • 0:38 - 0:41
    အဲဒီမှာ ဧက ထောင်ချီတဲ့တောင်ကုန်းတွေရှိတယ်။
  • 0:41 - 0:43
    လယ်ယာမြေတွေနဲ့ သစ်တောတွေ ရှိတယ်
  • 0:44 - 0:48
    အသက်ရှူမှားလောက်တဲ့
    တောင်တန်းအလှရှုခင်းတွေရောပေါ့
  • 0:49 - 0:50
    ဒါပေမဲ့ ဒါက ကြောက်ဖို့ကောင်းတဲ့ အလှပါ
  • 0:51 - 0:57
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ Montpelier က တစ်ချိန်က
    ကျွန်စခန်းဖြစ်ခဲ့လို့ပါ။
  • 0:58 - 1:01
    James Madisonက သူ့ဘဝသက်တမ်း
    တစ်လျှောက်မှာ လူပေါင်းတစ်ရာကျော်ကို
  • 1:01 - 1:03
    ကျွန်ပြုခဲ့တယ် ဆိုတာကို သိကြမှာပါ။
  • 1:03 - 1:06
    သူသေသွားသည့်တိုင်အောင် တစ်ယောက်ကိုမှ
  • 1:06 - 1:07
    ကျွန်အဖြစ်ကနေ လွှတ်မပေးခဲ့ဘူး။
  • 1:08 - 1:12
    Montpelierရဲ့ အရေးအပါဆုံးနေရာကတော့
    Madison ရဲ့ အိမ်ကြီးပဲ ဖြစ်ပါတယ်
  • 1:12 - 1:14
    ဒါက James Madison ကြီးပြင်းလာတဲ့
    နေရာ ဖြစ်ပါတယ်
  • 1:14 - 1:17
    သူ့သမ္မတသက်တမ်းကုန်လွန်ပြီးတဲ့နောက်
    ပြန်သွားတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး
  • 1:17 - 1:19
    နောက်ဆုံး သူသေဆုံးခဲ့တဲ့နေရာပဲ ဖြစ်ပါတယ်
  • 1:19 - 1:23
    Madison အိမ်ကြီးရဲ့ အဓိကနေရာကတော့
    သူ့ရဲ့စာကြည့်တိုက်ပါ
  • 1:23 - 1:25
    ဒီအခန်းက ဒုတိယအထပ်မှာ ရှိပြီး
  • 1:25 - 1:31
    Bill of Rightsကို Madison တွေးခေါ်
    ပုံဖော်ခဲ့တဲ့နေရာ ဖြစ်တယ်။
  • 1:31 - 1:33
    ဒီနေရာကို ပထမဆုံးအကြိမ် သွားလည်တုန်းက
  • 1:33 - 1:36
    ပညာရေးဒါရိုက်တာ Christian Cotz က
  • 1:36 - 1:37
    အရမ်းမိုက်တဲ့ လူဖြူကြီးလေ
  • 1:38 - 1:40
    (ရယ်သံ)
  • 1:40 - 1:43
    စာကြည့်တိုက်ဆီကို ချက်ချင်းဆွဲခေါ်သွားတယ်
  • 1:43 - 1:47
    အမေရိကန်သမိုင်းမှာ အရေးကြီးတဲ့
    အဖြစ်အပျက်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့တဲ့
  • 1:47 - 1:51
    အဲဒီနေရာမှာ မတ်တပ်ရပ်နေနိုင်ခဲ့တာ
    အရမ်းကို အံ့ဩစရာပါပဲ။
  • 1:52 - 1:54
    ဒါပေမဲ့ အဲဒီမှာနေပြီး နည်းနည်းကြာတော့
  • 1:54 - 1:58
    Christian ကအောက်ထပ်မှာရှိတဲ့
    အိမ်ရဲ့ အကျဉ်းခန်းတွေဆီကို ခေါ်သွားတယ်။
  • 1:59 - 2:01
    အိမ်ရဲ့အကျဉ်းခန်းဆိုတာကတော့
  • 2:01 - 2:05
    ကျွန်ပြုခံခဲ့ရတဲ့ အာဖရိက အမေရိကန်ဖွားတွေ​
    သူတို့အချိန်တော်တော်များများကို ဒီအိမ်ကို
  • 2:05 - 2:07
    စီမံခန့်ခွဲပြီး နေခဲ့တဲ့နေရာပါ။
  • 2:07 - 2:12
    အမေရိကားရဲ့ ကျွန်ပြုခြင်းအခန်းကဏ္ဌကို
    လည်း အခု ဒိနေရာမှာ ပြပွဲအနေနဲ့ ပြထားတယ်
  • 2:12 - 2:14
    ကျွန်တော်တို့ အဲဒီမှာရှိနေတုန်း
  • 2:14 - 2:17
    Christianက ကျွန်တော့်ကို ထူးဆန်းတာ
    တစ်ခုလုပ်ခိုင်းတယ်
  • 2:17 - 2:19
    သူက ကျွန်တော့်လက်ကို အကျဉ်းခန်းရဲ့
  • 2:19 - 2:24
    ထူတဲ့ နံရံတွေပေါ်တင်ခိုင်းပြီး
    နံရံတစ်လျှောက် လျှောဆင်းခိုင်းတယ်
  • 2:24 - 2:28
    ဒီနံရံရဲ့ မျက်နှာစာပေါ်မှာရှိတဲ့ ခတ်နှိပ်
    ချက်တွေကို ကျွန်တော် မခံစားရမချင်းပါ။
  • 2:29 - 2:30
    ကဲ ကြည့်ပါဦး၊
  • 2:30 - 2:33
    ကျွန်ပြုခြင်းအစပျိုးခဲ့တဲ့
    ဒီအိမ်ကြီးမှာ ကျွန်တော်
  • 2:33 - 2:34
    ရက်အနည်းငယ် နေခဲ့တယ်။
  • 2:34 - 2:36
    အခြားလူဖြူတွေကို စိတ်မပျက်အောင်လို့ပါ။
  • 2:36 - 2:38
    (ရယ်သံ)
  • 2:38 - 2:39
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ နေပြီးမှသာ
  • 2:39 - 2:41
    ငါဒီကနေလွတ်မြောက်ခဲ့တာပါလား
    ဆိုတာခံစားရမှာလေ။
  • 2:41 - 2:44
    (ရယ်သံ)
  • 2:44 - 2:48
    တကယ်ကတော့ ကျွန်တော့်လက်တွေကို
    နံရံတစ်လျှောက်တင်လိုက်တဲ့အခါ
  • 2:48 - 2:51
    ကျွန်တော့်သမီးတွေအကြောင်းကို
    မတွေးဘဲနဲ့ မနေနိုင်ဘူး
  • 2:51 - 2:52
    အထူးသဖြင့် ကျွန်တော့်သမီးအငယ်ဆုံးပ
  • 2:52 - 2:55
    ဒီအချိန်က သူကနှစ်နှစ်
    သုံးနှစ်လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်
  • 2:55 - 2:57
    ဘာလို့တွေးတာလဲဆိုတော့ ကားထဲကနေထွက်တိုင်း
  • 2:57 - 3:00
    သူ့လက်ကို ကားနံရံတစ်လျှောက် ဆွဲတယ်။
  • 3:00 - 3:02
    အမှန်တော့ ဒါက ရွံ့ဖို့ကောင်းတယ်လေ။
  • 3:02 - 3:04
    ပြီးတော့
  • 3:04 - 3:06
    ပြီးတော့ ကျွန်တော် သူ့ဆီ
    အဲဒီအချိန်မှာမရောက်သွားရင်
  • 3:06 - 3:09
    သူ့လက်တွေကို ရုတ်ပြီး
    ပါးစပ်ထဲ ထည့်လိုက်တယ်
  • 3:09 - 3:11
    သူအဲ့ဒါလုပ်ရင် ကျွန်တော် လုံးဝ ရူးချင်သွားမှာပဲ။
  • 3:11 - 3:14
    ဒါကတော့ သမိုင်းပညာရှင်တစ်ယောက်အနေနဲ့
    ကျွန်တော်စဉ်းစားနေတဲ့အရာပဲ
  • 3:14 - 3:16
    (ရယ်သံ)
  • 3:16 - 3:21
    ဒါပေမဲ့ ဒီနောက်မှာ နံရံတွေပေါ်မှာရှိတဲ့
    ခတ်နှိပ်ချက်တွေကို တကယ် စမ်းမိတယ်
  • 3:21 - 3:23
    ဒီအုတ်ထဲက ခေါင်ချုပ်တွေကို
    ကျွန်တော်စမ်းမိတယ်
  • 3:23 - 3:27
    ဒါတွေက ဘာလဲဆိုတာသဘောပေါက်ဖို့
    ခဏ အချိန်ယူလိုက်ရတယ်
  • 3:27 - 3:28
    ဘာကြောင့် ဒါတွေက
  • 3:28 - 3:30
    သေးငယ်တဲ့လက်ရာလေးတွေ ဖြစ်တာလဲ။
  • 3:31 - 3:36
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ James Madisonရဲ့
    အိမ်ကြီးမှာရှိတဲ့ဒီအုတ်ခဲတွေအားလုံးကို
  • 3:36 - 3:39
    သူကျွန်ပြုခဲ့တဲ့ ကလေးတွေက
    လုပ်ခဲ့တာမို့လို့ပဲ
  • 3:40 - 3:42
    အဲဒီမှာ ကျွန်တော်သိလိုက်ရတာက
  • 3:42 - 3:44
    James Madison
  • 3:44 - 3:50
    Bill of Rights ကို တွေးခေါ်ပုံဖော်ခဲ့တဲ့
    စာကြည့်တိုက်ဆိုတာက
  • 3:50 - 3:52
    သူကျွန်ပြုခဲ့တဲ့ ကလေးတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့
  • 3:53 - 3:56
    အုတ်တွေပေါ်မှာ အခြေတည်ခဲ့တာပဲလို့
    သဘောပေါက်သွားတယ်
  • 3:57 - 4:00
    ဒါဟာ ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းတစ်ခုပါပဲ
  • 4:01 - 4:04
    ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းတစ်ခုပါ
    ဘာလို့လဲဆိုတော့
  • 4:04 - 4:06
    ဒီလိုလူမဆန်တဲ့ လုပ်ရပ်မျိုး
  • 4:06 - 4:08
    ကိုယ်သက်သောင့်သက်သာရှိဖို့ ကလေးတွေကို
  • 4:08 - 4:11
    ကလေးတွေကို အုတ်တွေ
    လုပ်ခိုင်းတာက စဉ်းစားဖို့တောင် ခက်တယ်
  • 4:12 - 4:13
    ဒါက ခက်ထန်တဲ့သမိုင်းပါ
  • 4:13 - 4:17
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်ပြုအကြမ်းဖက်ခံရတာတွေ
  • 4:17 - 4:19
    ရိုက်ခံရတာတွေ၊ ကြာပွတ်သံတွေ၊
    ပြန်ပေးဆွဲခံရတာတွေ
  • 4:19 - 4:22
    မိသားစုကို အဓမ္မ ခွဲခွာရတာတွေက
    ပြောတောင်ထွက်ဘူး
  • 4:22 - 4:26
    ဒါက ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်း ဘာလို့လဲဆိုတော့
    ကျွန်ပြုတာ တရားမျှတတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်ကို
  • 4:26 - 4:30
    ဖြစ်စေတဲ့ လူဖြူတွေရဲ့လွှမ်းမိုးမှုကို
    သင်ပြဖို့ ခက်ခဲတယ်
  • 4:30 - 4:34
    ဒီတော့ ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းကို
    ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းမဲ့အစား
  • 4:34 - 4:36
    ဒါကို ကျွန်တော်တို့ ရှောင်ရှားတတ်ကြတယ်
  • 4:37 - 4:42
    တစ်ခါတစ်လေမှာ ဒါဟာ ကိစ္စတွေကို
    ပျက်စီးအောင်လုပ်နေတာပါ။
  • 4:43 - 4:46
    နိုင်ငံတွေရဲ့အခွင့်အရေးတွေက
    ပြည်တွင်းစစ် အဓိကအကြောင်းရင်း
  • 4:46 - 4:49
    လို့ လူတွေပြောကြတာကို ကျွန်တော် ကြားတာ
    အခေါက်ပေါင်း မရေနိုင်ဘူး။
  • 4:50 - 4:52
    ဒါင ပြည်တွင်းစစ်မှာတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြတဲ့
  • 4:52 - 4:54
    လူတွေအတွက် အံ့ဩစရာတစ်ခုလို့ ဖြစ်လာမယ်။
  • 4:54 - 4:55
    (ရယ်သံ)
  • 4:55 - 5:00
    တစ်ခါတစ်လေ ကျွန်တော်တို့ ခက်ထန်တဲ့ သမိုင်း
    ကို ရှာကြံအကြောင်းရှာဖို့ ကြိုးစားတယ်
  • 5:01 - 5:03
    Montpelier ကို လူတွေ လည်တဲ့အခါမှာ
  • 5:03 - 5:05
    ဒီအဖြစ်မှာ လူတွေဆိုတာက
    လူဖြူတွေကို ပြောတာပါ
  • 5:05 - 5:07
    Montpelier ကို လာလည်ပြီး
  • 5:07 - 5:11
    Madison က လူတွေကိုကျွန်ပြုတဲ့
    အကြောင်း ကြားသိကြတဲ့အခါ
  • 5:11 - 5:13
    သူတို့မကြာခဏ မေးလေ့ရှိတာက
  • 5:13 - 5:15
    "ဒါပေမဲ့ သခင်ကောင်းတစ်ယောက် မဟုတ်ဘူးလား"
  • 5:16 - 5:17
    "သခင်ကောင်းတစ်ယောက်"လား
  • 5:18 - 5:20
    သခင်ကောင်းဆိုတာမျိုးက ဘယ်သောအခါမှ မရှိဘူး
  • 5:20 - 5:23
    ဆိုးတာနဲ့ ပိုဆိုးတာပဲရှိတယ်
  • 5:25 - 5:26
    တစ်ခါတစ်လေမှာ
  • 5:26 - 5:29
    ကျွန်တော်တို့က အတိတ်ကိုမဖြစ်ခဲ့သလို
    ဟန်ဆောင်တတ်ကြတယ်
  • 5:30 - 5:33
    တောင်ပိုင်းမှာ စိုံက်ခင်း အပြင်မှာ
    ကျွန်ပြုတာတွေ
  • 5:33 - 5:37
    ရှိခဲ​့တာ မယုံနိုင်ဘူးဆိုပြီးလူတွေပြောတာ
    ကို ကျွန်တော်ကြားရတာ ဘယ်နှစ်ခါမှန်းမသိဘူး
  • 5:37 - 5:38
    ဒီမှာတင်မဟုတ်ပါဘူး
  • 5:39 - 5:41
    ကျွန်ပြုခြင်းဟာ အမေရိကန်
    ကိုလိုနီတိုင်းမှာရှိတယ်
  • 5:41 - 5:44
    ကျွန်ပြုခြင်းက ကျွန်တော့်မွေးရပ်မြေ
    New York ပြည်နယ်မှာတောင်
  • 5:44 - 5:48
    အမေရိကန်တော်လှန်ရေးအပြီး
    နှစ် ၅၀ တိုင်အောင် ရှိနေခဲ့တာပါ
  • 5:49 - 5:50
    ဒီတော့ ဘာလိူ့ ဒါကို လုပ်ကြတာလဲ။
  • 5:50 - 5:54
    ဘာဖြစ်လို့ ကျွန်တော်တို့က သမိုင်းကို
    ထိပ်တိုက်မရင်ဆိုင်ကြတာလဲ
  • 5:54 - 5:57
    စာပေ သဘင်သည်နဲ့ သင်က​ြားသူ
    ဖြစ်တဲ့ Regie Gibson က
  • 5:57 - 5:59
    အမှန်တရားကိုပြောခဲ့တယ်
  • 5:59 - 6:05
    ကျွန်တော်တို့ အမေရိကန်တွေအနေနဲ့ ပြဿနာက
    တကယ်တော့ သမိုင်းကို မုန်းတာပါ
  • 6:06 - 6:08
    ကျွန်တော်တို့ ချစ်တယ်ဆိုတာကတော့
  • 6:08 - 6:09
    အတိတ်ကိုတသသဖြစ်နေခြင်းပဲ
  • 6:10 - 6:11
    အတိတ်ကို တသသဖြစ်တာ
  • 6:12 - 6:14
    ကျွန်တော်တို့က လက်ရှိမှာကျွန်တော်တို့ကို
  • 6:14 - 6:17
    သက်တောင့်သက်တာဖြစ်စေတဲ့အတိတ်က
    အကြောင်းတွေကို ကြိုက်ကြတယ်
  • 6:18 - 6:20
    ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ဒါကိုဆက်မလုပ်နိုင်ဘူး
  • 6:21 - 6:23
    စပိန်စာရေးဆရာ တွေးခေါ်ပညာရှင်
    George Santayanaက
  • 6:23 - 6:27
    အတိတ်ကိုမမှတ်မိနိုင်တဲ့လူတွေက အတိတ်ထဲမှာပဲ
  • 6:27 - 6:29
    ဒါကိုထပ်ကျော့ဖို့ ကြိတ်မှိတ်နေကြတယ်
  • 6:29 - 6:33
    အခု သမိုင်းပညာရှင်အနေနဲ့
    ဒီအဆိုပြုချက်ကို အတော်ကြာ စဉ်းစားကြည့်တယ်
  • 6:33 - 6:37
    ပြီးတော့ တွေးမိတာက ဒါက အမေရိကားလူမျိုး
    ကျွန်တော်တို့ကို သက်ရောက်တယ်ဆိုတာပါ
  • 6:37 - 6:39
    ဒါပေမဲ့ တစ်နည်းဆိုရရင် မသက်ရောက်ဘူး
  • 6:39 - 6:42
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ ဒီအဆိုပြုချက်ရဲ့အဓိပ္ပာယ်က
  • 6:42 - 6:45
    တစ်နည်းအားဖြင့် သတိပေးချက်ပဲ
  • 6:45 - 6:47
    ကျွန်တော်တို့က ပထမအစမှာကတည်းက
  • 6:47 - 6:51
    မညီမျှမှုတွေဖြစ်စေတဲ့အရာတွေ လုပ်တာကို
    ရပ်တန့်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အချက်ပါ
  • 6:51 - 6:53
    ဒါပေမဲ့ ရက်စက်တဲ့အမှန်တရားက
  • 6:53 - 6:55
    ​မရပ်တန့်ခဲ့ကြဘူးလေ
  • 6:55 - 6:58
    ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟမှုကို စဉ်းစားကြည့်ရအောင်
  • 6:59 - 7:04
    ချမ်းသာတယ်ဆိုတာက မျိုးဆက်တစ်ခုမှာရှိတဲ့
    စုဆောင်းထားတဲ့ စည်းစိမ်တွေနဲ့ တွက်ချက်တယ်
  • 7:04 - 7:07
    ပြီးတော့ အဲဒါတွေကို နောက်မျိုးဆက်တွေကို
    လွှဲပေးတယ်
  • 7:08 - 7:11
    ပျမ်းမျှလူဖြူ အိမ်ထောင်စုရဲ့
    ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုက
  • 7:11 - 7:14
    ၁၄၇,၀၀၀ ဒေါ်လာရှိတယ်
  • 7:15 - 7:18
    ပျမ်းမျှလူမည်း အိမ်ထောင်စု ရဲ့
    ချမ်းသာကြွယ်ဝမှုက
  • 7:19 - 7:22
    ဒေါ်လာလေးထောင်ပဲ ရှိတယ်
  • 7:23 - 7:26
    ဒီတိုးပွားလာတဲ့ ကွာဟချက်ကို
    ဘယ်လိုရှင်းပြကြမလဲ
  • 7:27 - 7:28
    ကြမ်းတမ်းတဲ့ သမိုင်း
  • 7:29 - 7:32
    ကျွန်တော့်ရဲ့ အဘီဖြစ်သူက
    ၁၈၅၀ပြည့်နှစ်တွေအတွင်း
  • 7:32 - 7:36
    Georgia နိုင်ငံ Jasper ပြည်နယ်မှာ
    ကျွန်အဖြစ် မွေးလာတယ်
  • 7:36 - 7:40
    ကျွန်ဖြစ်နေတုန်းမှာ
    သူဘာကိုမှ စုဆောင်းခွင့် မရှိဘူး
  • 7:40 - 7:42
    ဘာနဲ့မှ လွတ်မြောက်ခွင့် မပေးဘူး
  • 7:42 - 7:46
    သူပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ အုတ်ခဲတွေအတွက်
    ဘယ်တော့မှ အခကြေးငွေ မရခဲ့ဘူး
  • 7:46 - 7:51
    ကျွန်တော့်ရဲ့ အဘေးက ၁၈၇၀ နှစ်အတွင်းမှာ
    Georgiaနိုင်ငံ Jasper ပြည်နယ်မှာပဲ မွေးတယ်
  • 7:51 - 7:55
    သူကတော့ လယ်ယာမြေအနည်းငယ်ကို
    စုဆောင်းနိုင်ခဲ့တယ်
  • 7:56 - 8:00
    ဒါပေမဲ့ ၁၉၀၀ပြည့်နှစ်အတွင်းမှာပဲ
    Jim Crow က ဒီမြေတွေကို ယူသွားတယ်
  • 8:01 - 8:03
    ဒီနောက်မှာ Jim Crowက သူ့အသက်ကို
    လည်းယူသွားတယ်
  • 8:04 - 8:06
    ကျွန်တော့်အဘိုး Leonard Jeffries Senior က
  • 8:06 - 8:07
    Georgia မှာမွေးဖွားလာခဲ့တယ်
  • 8:07 - 8:09
    ဒါပေမဲ့ သူ့အတွက် ဘာမှမကျန်ခဲ့ဘူး
  • 8:09 - 8:12
    ဒါနဲ့ Newarkပြည်နယ်, New Jersey မှာ
    ကြီးပြင်းခဲ့တယ်
  • 8:13 - 8:16
    သူ့ဘဝမှာ သန့်ရှင်းရေးသမားတစ်ယောက်အနေနဲ့
    အသက်မွေးရတယ်
  • 8:17 - 8:22
    အလုပ်မှာ ခွဲခြားခံရမှုတွေ၊ ပညာသင်ခွင့်
    အနှိမ်မ်ချခံရတာတွေ၊ခံရတာတွေ၊ပယ်ချခံရတာတွေက
  • 8:22 - 8:26
    သူ့ကို ဘယ်တော့မှ လူလတ်တန်းစားအဆင့်ထဲ
    မဝင်နိုင်ခဲ့ေအာင် ဆက်ဖြစ်နေတယ်
  • 8:27 - 8:30
    ဒါကြောင့် ၁၉၉၀နှစ် သူဆုံးသွားတဲ့အချိန်မှာ
  • 8:30 - 8:32
    သူ့သားတွေအတွက် အသက်အာမခံ
    ပေါ်လစီတစ်ခုကလွဲပြီး
  • 8:32 - 8:34
    ဘာမှမချန်ထားနိုင်ခဲ့ဘူး
  • 8:34 - 8:38
    ဒါကလည်း သူ့သင်္ဂြိုဟ်ရိတ်ကာမိရုံပဲ
  • 8:39 - 8:42
    အခု ကျွန်တော့်မိဘတွေ နှစ်ယောက်လုံးက
    လူမှုဝန်ထမ်းတွေ
  • 8:42 - 8:45
    သူတို့အိမ်တစ်လုံးဝယ်နိုင်ခဲ့တယ်
  • 8:45 - 8:48
    ၁၉၈၀ခုနစ် Crown Heights အပိုင်း
    Brooklyn, New York မှာ
  • 8:48 - 8:51
    ဒေါ်လာ ၅၅,၀၀၀ နဲ့
  • 8:52 - 8:55
    အဲဒီအချိန်တုန်းက Crown Heights မှာ
    လူမည်းတွေချည်းပဲ
  • 8:55 - 8:56
    တော်တော်လည်း ခက်ခဲခဲ့တာပေါ့
  • 8:56 - 8:59
    ကျွန်တော့်အစ်ကိုနဲ့ကျွန်တော်
    အိပ်မယ်ကြံတိုင်း
  • 8:59 - 9:00
    ၁၉၈၀ ကြားကာလတွေမှာ
  • 9:00 - 9:02
    သေနတ်သံတွေ အမြဲကြားရတယ်
  • 9:03 - 9:07
    ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့မိဘတွေက
    ကျွန်တော်တို့ကို ကာကွယ်ခဲ့ကြတယ်
  • 9:07 - 9:10
    ပြီးတော့ အဲဒီအိမ်မှာပဲ နေခဲ့ကြတာက
  • 9:11 - 9:12
    နှစ်၄၀ကြာတိုင်အောင်ပါ
  • 9:12 - 9:14
    ခုထိလည်း သူတို့နေတုန်းပဲ
  • 9:14 - 9:18
    ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်မှာ ဩချရလောက်တဲ့
    အဖြစ်အပျက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့တယ်
  • 9:18 - 9:19
    လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် နှစ်ဆယ်ခန့်ကပါ
  • 9:20 - 9:21
    လွန်ခဲ့တဲ့နှစ် နှစ်ဆယ်ခန့်က
  • 9:21 - 9:25
    တစ်ညမှာ သူတို့ လူမဲအိမ်နီးချင်းတွေ
    ဝန်းရံပြီး အိပ်ရာဝင်ခဲ့တယ်
  • 9:25 - 9:27
    နောက်နေ့မနက် နိုးလာတော့ အိမ်နီးချင်းတွေက
  • 9:27 - 9:28
    လူဖြူတွေဖြစ်နေရောလေ
  • 9:28 - 9:30
    (ရယ်သံ)
  • 9:30 - 9:33
    ဒီလိုပြောင်းလဲလိုက်မှုရဲ့ အကျိုးဆက်က
  • 9:33 - 9:36
    အိမ်နီးချင်းတွေအကုန် ထူးထူးဆန်းဆန်း
    ပျောက်သွားရုံတင်မက
  • 9:37 - 9:39
    သူတို့အိမ်ရဲ့တန်ဖိုးက
  • 9:40 - 9:42
    မိုးထိ မြင့်တက်သွားတယ်
  • 9:42 - 9:46
    ဒါကြောင့် သူတို့ဒေါ်လာ
    ၅၅,၀၀၀ နဲ့ ဝယ်ခဲ့တဲ့အိမ်က
  • 9:46 - 9:48
    စကားမစပ် အတိုး
    ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ဝယ်ခဲ့တာနော်
  • 9:49 - 9:54
    အဲဒီအိမ်က သူတို့ဝယ်ထားတဲ့ဈေးရဲ့
    အဆ ၃၀ ထိ တက်သွားတယ်
  • 9:54 - 9:55
    အဆသုံးဆယ်
  • 9:55 - 9:57
    တွက်ကြည့်ရအောင်
  • 9:57 - 9:59
    ၅၅,၀၀၀ ကို ၃၀ နဲ့မြှောက်
    သုညတွေထည့်လိုက်
  • 9:59 - 10:00
    ပိုက်ဆံတွေ အများကြီးနော်
  • 10:00 - 10:02
    (ရယ်သံ)
  • 10:03 - 10:05
    ဒီတော့ ဆိုလိုတာက
  • 10:05 - 10:07
    သူတို့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ပိုင်ဆိုင်မှု
  • 10:07 - 10:12
    ကျွန်တော်နဲ့ကျွန်တော့်အစ်ကိုကို
    လွှဲပေးရမဲ့အချိန်ပဲ
  • 10:12 - 10:17
    ဒီလိုမျိုးဖြစ်တာကျွန်တော့
    မိသားစုသမိုင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ်ပဲ
  • 10:17 - 10:21
    ကျွန်ပြုခံရခြင်းတွေ ပြီးဆုံးပြီး
    နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ကျော်အကြာမှာ
  • 10:21 - 10:25
    ကျွန်တော့်မိသားစုမှာ သူ့တို့စည်းစိမ်ကို
    ကိုလွှဲပြောင်းပေးနိုင်တဲ့ အခါရောက်လာတာပဲ
  • 10:26 - 10:29
    မလွှဲပြောင်းနိုင်တာက မိသားစုဝင်တွေ
    မစုဆောင်းခဲ့လို့ မဟုတ်
  • 10:29 - 10:30
    အလုပ်မကြိုးစားခဲ့လို့ မဟုတ်
  • 10:30 - 10:32
    ပညာမကြိုးစားခဲ့လို့ မဟုတ်ဘူး
  • 10:33 - 10:36
    ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့ သမိုင်းကြောင့်မို့လို့ပါ
  • 10:37 - 10:38
    ကျွန်တော်အတိတ်အကြောင်း စဉ်းစားတဲ့အခါ
  • 10:38 - 10:41
    သမိုင်းကို မမှတ်မိတာကို ဂရုမစိုက်ဘူး
  • 10:41 - 10:46
    ကျွန်တော်တို့မမှတ်မိရင် ဒီအထဲမှာတဝဲလည်လည်
    ဖြစ်နေတာကို ဂရုမစိုက်ဘူး
  • 10:46 - 10:50
    ကျွန်တော်ဂရုစိုက်တာ ကျွန်တော်ကြောက်တာက
    ကျွန်တော်တို့ အတိတ်ကိုမမှတ်မိဘူးဆိုရင်
  • 10:50 - 10:53
    အဲဒါကို ဆက်လုပ်ကြမှာကိုပဲ
  • 10:53 - 10:56
    မညီမျှမှုတွေ တရားမျှတမှုတွေကို ဖြစ်စေတဲ့
  • 10:56 - 11:00
    အရာတွေကို ဆက်လုပ်ကြလိမ့်မိမယ်
  • 11:01 - 11:03
    ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမှာက
  • 11:03 - 11:09
    ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်း ဆက်ဖြစ်မှာကို
    တာဆီးရမယ်
  • 11:09 - 11:13
    ဒါကို ကျွန်တော်တို့ အမှန်တရားကို
    ရှာဖွေရင်းနဲ့ လုပ်ရမယ်
  • 11:14 - 11:17
    ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းကို တိုက်ရိုက်
    ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရင်း
  • 11:17 - 11:21
    တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် ကြမ်းတမ်းတဲ့သမိုင်းရဲ့
    အကျိုးဆက်တွေကို သေချာကြည့်ရင်းနဲ့
  • 11:22 - 11:25
    အမှန်တရားကို ပြောရင်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့
    အဲဒါကို လုပ်နိုင်တယ်
  • 11:26 - 11:29
    ဆရာတွေက သူတို့ကျောင်းသားတွေကို
    ကြမ်းတမ်းခဲ့တဲ့ သမိုင်းတွေအကြောင်း သင်မယ်
  • 11:29 - 11:34
    အခြားလုပ်ဖို့ရှိတာကတော့ ပညာရေး
    မသမာမှုတွေကို ဝန်ခံခိုင်းဖို့ပဲ
  • 11:35 - 11:37
    မိဘတွေက ကလေးတွေကို အမှန်ပြောပြရမယ်
  • 11:37 - 11:39
    အဲဒါမှ ကျွန်တော်တို့အကုန်လုံးက
  • 11:39 - 11:42
    တစ်နိုင်ငံတည်းသားတွေဆိုတာ သူတို့နားလည်မှာ
  • 11:43 - 11:47
    နောက်ဆုံးလုပ်ရမှာက ကျွန်တော်တို့
    အမှန်တရားကို လက်ခံကျင့်သုံးရမယ်
  • 11:48 - 11:50
    တစ်ယောက်ချင်းစီ ပြီးတော့ စုပေါင်းပြီးတော့
  • 11:50 - 11:52
    လူထုအလယ်မှာရော တစ်ယောက်တည်းနေရင်ရော
  • 11:52 - 11:55
    နည်းလမ်းနည်းနည်းနဲ့ဖြစ်စေ၊
    နည်းလမ်းမျိုးစုံသုံးပြီး ဖြစ်စေ
  • 11:55 - 12:00
    ကမ္ဘာကြီးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုပဲ
    ဖြစ်ဖြစ် တရားမျှတမှုရရှိစေမယ့် အရာတွေကို
  • 12:00 - 12:01
    ကျွန်တော်တို့ လုပ်ရမယ်
  • 12:01 - 12:04
    ဘာမှမလုပ်ဘဲနေတယ်ဆိုတာက မညီမျှမှုတွေမှာ
  • 12:05 - 12:06
    ပါဝင် ကျူးလွန်တာပါ
  • 12:07 - 12:10
    သမိုင်းက ကျွန်တော်တို့ကို သတိပေးတယ်
  • 12:10 - 12:12
    နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့က
  • 12:12 - 12:17
    James Madison တို့လို့ နိုင်ငံရေး
    အင်အားကြီးတဲ့လူတွေအပေါ်
  • 12:17 - 12:18
    မှီခိုရတယ်
  • 12:19 - 12:25
    ဒါပေမဲ့ ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းက
    ကျွန်တော်တို့သည် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့
  • 12:25 - 12:30
    ကျွန်ပြုခံရတဲ့ အာဖရိကန်အမေရိကန်ဖွားကလေးတွေ
    အပေါ်မှာမှီခိုနေရတယ်ဆိုတာကို သတိပေးနေတယ်
  • 12:31 - 12:35
    လူမည်းအမျိုးသားလေးတွေ
    လူမည်းအမျိုးသမီးလေးတွေ
  • 12:35 - 12:39
    သူတို့ရဲ့လက်ဗလာနဲ့ အုတ်ခဲတွေလုပ်ခဲ့ပြီး
  • 12:39 - 12:43
    ဒီနိုင်ငံရဲ့ အုတ်မြစ်အဖြစ်
    တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြတယ်
  • 12:44 - 12:49
    ကျွန်တော်တို့က တရားမျှတမှုရှိတဲ့
    လူမှုပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု တကယ်ဖန်တီးချင်ရင်
  • 12:49 - 12:53
    အဲဒါကို ကျွန်တော်တို့ မှတ်မိနေရမယ်
  • 12:53 - 12:56
    သူတို့ကိုလည်း ကျွန်တော်တို့
    မှတ်ထားရမယ်
  • 12:57 - 12:58
    ကျေးဇူးတင်ပါတယ်
  • 12:58 - 13:05
    (လက်ခုပ်သံ)
  • 13:01 - 13:05
    (လက်ခုပ်သံ)
Title:
ကြမ်းတမ်းခက်ခဲတဲ့သမိုင်းအမှန်တရားတွေကို ကျွန်တော်တို့ဘာလို့ ရင်ဆိုင်သင့်လဲ။
Speaker:
Hasan Kwame Jeffries
Description:

United States ရှေ့သို့ဆက်သွားရန် ကျွန်တော်တို့ မညီမျှမှုတွေ တော်တော်များများဖြစ်ခဲ့တဲ့ ခက်ခဲတဲ့သမိုင်းတွေကို ပြန်ကြည့်ပြီး ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းကြရပါမယ်။ ထင်ရှားတဲ့သမိုင်းရဲ့အစိတ်အပိုင်းကို ပြန်လည်ကြည့်ရှု့ ခံစားတဲ့အခါ ဘယ်လောက်ပဲနာကျင်ရပါစေ ခေတ်သစ်လူမှုပတ်ဝန်းကျင်နှင့် သမိုင်းပါအကြောင်းအရာတွေကြား ရောနှောကြည့်တတ်ရန်လိုအပ်ပုံကို Hasan Kwame Jeffriesက အလေးထားပြောထားပါတယ်။ အဲ့ဒါမှသာလျှင် ပစ်ပယ်ခံထားရတဲ့ လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွေမှာဖြစ်နေတဲ့ မတရားမှုတွေဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေတာကို ကျွန်တော်တို့ တားဆီးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:18

Burmese subtitles

Revisions