WEBVTT 00:00:24.336 --> 00:00:26.330 Có nhiều luật lệ không công bằng. 00:00:26.338 --> 00:00:28.590 Chúng ta có nên ngoan ngoãn tuân theo? 00:00:28.591 --> 00:00:33.760 Hay chúng ta nên đàm phán tìm cách thay đổi chúng? 00:00:33.760 --> 00:00:41.800 Hay đơn giản là bác bỏ chúng ngay lập tức? 00:00:50.270 --> 00:00:55.550 Người ta vừa tìm thấy xác của một trong những người sáng lập trang Reddit. 00:00:57.700 --> 00:00:59.010 Cậu ta đúng là một thiên tài 00:00:59.010 --> 00:01:02.050 nhưng cậu ta chưa từng thừa nhận điều đó. 00:01:02.050 --> 00:01:04.540 Cậu ấy không hề màng tới việc 00:01:04.546 --> 00:01:07.540 kinh doanh kiếm tiền. 00:01:10.026 --> 00:01:13.200 Tối nay, một bầu không khí ảm đạm đang bao trùm Highland Park 00:01:13.200 --> 00:01:14.850 quê nhà của Aaron Swartz 00:01:14.853 --> 00:01:18.850 với những lời thương tiếc tiễn đưa một trong những thiên tài của mạng Internet. 00:01:18.853 --> 00:01:22.100 Những người hoạt động vì tự do thông tin khóc thương trước mất mát vô cùng lớn này. 00:01:22.103 --> 00:01:24.810 “Một trí tuệ siêu phàm" những ai biết Aaron đều nhận xét về anh như vậy. 00:01:24.814 --> 00:01:29.770 Anh ấy bị chính phủ sát hại, và MIT đã phản bội lại những nguyên tắc của chính mình. 00:01:29.770 --> 00:01:32.460 Họ muốn lấy anh làm ví dụ răn đe. 00:01:35.093 --> 00:01:39.170 Chính phủ luôn muốn kiểm soát. 00:01:39.170 --> 00:01:43.500 Anh ấy có thể phải ngồi tù 35 năm và nộp phạt 1 triệu đô la. 00:01:43.500 --> 00:01:50.330 Vụ án này còn quá nhiều tranh cãi và thậm chí có cả vi phạm của cơ quan chức trách. 00:01:50.333 --> 00:01:55.840 Bạn đã từng xem xét kỹ vấn đề này và đi đến một kết luận nào chưa? 00:01:57.660 --> 00:02:01.960 Khi lớn lên, tôi nhận ra rằng có nhiều thứ xung quanh chúng ta, 00:02:01.960 --> 00:02:07.540 mà ai cũng “ừ thì đó là tự nhiên mà” nhưng chúng chẳng tự nhiên một chút nào. 00:02:07.546 --> 00:02:11.760 Có những thứ có thể thay đổi, và thậm chí nên phải thay đổi. 00:02:11.760 --> 00:02:15.070 Và khi tôi nhận ra điều đó, tôi không thể ngoảnh mặt lại với nó. 00:02:15.546 --> 00:02:20.610 Đứa con của Internet 00:02:24.270 --> 00:02:27.720 Hân hạnh được đọc cho quý vị một cuốn truyện 00:02:28.048 --> 00:02:32.180 có tựa đề của nó là "Paddington ở Hội trợ”. 00:02:33.000 --> 00:02:36.540 Aaron sinh ra và lớn lên tại Highland Park. 00:02:36.540 --> 00:02:40.290 Trong nhà có ba anh em trai, tất cả đều rất thông minh. 00:02:40.293 --> 00:02:44.290 “Kìa, cái hộp đang lật kìa…” 00:02:44.680 --> 00:02:48.580 Chúng tôi không phải là những đứa trẻ ngoan ngoãn biết nghe lời. 00:02:48.586 --> 00:02:51.340 Ba đứa trẻ nô đùa và gây chuyện suốt ngày. 00:02:51.346 --> 00:02:53.570 “Ấy kìa, không được! 00:02:53.573 --> 00:02:55.780 - Aaron! - Dạ? 00:02:55.780 --> 00:03:00.560 Tôi nhận ra rằng Aaron đã bắt đầu học từ khi còn rất nhỏ. 00:03:00.560 --> 00:03:06.210 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. 00:03:06.700 --> 00:03:08.970 - Cốc, cốc! - Ai gọi đó? 00:03:08.970 --> 00:03:10.880 - Aaron - Aaron nào cơ? 00:03:10.880 --> 00:03:12.570 - Aaron vui tính. 00:03:12.573 --> 00:03:17.760 Nó biết điều nó muốn và nó luôn thành công trong bất cứ điều gì nó làm. 00:03:18.320 --> 00:03:21.320 Nó có một trí tò mò vô hạn. 00:03:21.320 --> 00:03:25.110 Đây là một bức ảnh mô tả các hành tinh. 00:03:25.117 --> 00:03:29.100 Mỗi hành tinh có một biểu tượng. Biểu tượng của Sao Thuỷ này, của sao Kim này, 00:03:29.107 --> 00:03:33.090 biểu tượng của Trái đất này, của sao Hoả, rồi sao Mộc. 00:03:33.090 --> 00:03:34.610 Một hôm, nó nói với Susan: 00:03:34.613 --> 00:03:37.460 “Vui chơi miễn phí cho gia đình dưới thị trấn Highland Park này là gì hả mẹ?” 00:03:37.460 --> 00:03:40.660 “Vui chơi miễn phí cho gia đình Highland Park” 00:03:40.660 --> 00:03:42.430 Thằng bé lúc đó mới 3 tuổi. 00:03:42.430 --> 00:03:44.640 Mẹ nói mới hỏi: “Con đang nói gì thế?” 00:03:44.640 --> 00:03:47.000 Nó bảo: “Kia kìa, mẹ nhìn xem, trên tủ lạnh ấy, 00:03:47.000 --> 00:03:49.920 ghi là vui chơi miễn phí cho gia đình ở Highland Park." 00:03:49.920 --> 00:03:54.960 Cô ấy vô cùng ngạc nhiên khi biết con trai mình biết đọc. 00:03:54.960 --> 00:03:59.510 Nó có tên là “Bữa ăn tối trong lễ Vượt Qua của nhà tôi". 00:04:00.200 --> 00:04:04.890 Buổi tối của bữa ăn trong lễ Vượt Qua khác với tất cả những buổi tối khác. 00:04:04.893 --> 00:04:08.770 Một hôm, chúng tôi tới thăm thư viện của trường đại học Chicago. 00:04:08.773 --> 00:04:12.600 Tôi mới lôi từ trên giá sách ra một cuốn từ những năm 1900. 00:04:12.600 --> 00:04:16.160 Tôi cho nó xem và nói: “Con biết không, đây là một nơi thật tuyệt vời". 00:04:16.160 --> 00:04:18.420 Chúng tôi đều là những đứa trẻ tò mò, 00:04:18.426 --> 00:04:22.760 nhưng Aaron thực sự thích học và dạy lại cho người khác. 00:04:23.333 --> 00:04:27.680 Bây giờ chúng ta sẽ học bảng chữ cái theo chiều ngược lại. 00:04:27.680 --> 00:04:31.870 Z, Y, X, W, V, U, T... 00:04:31.870 --> 00:04:35.140 Tôi vẫn còn nhớ cái giây phút anh ấy về nhà sau giờ học Số học đầu tiên trên trường. 00:04:35.146 --> 00:04:38.820 Anh ấy mới nói với tôi: "Noah, để anh dạy em số học nhé!" 00:04:38.820 --> 00:04:40.860 Tôi mới ngạc nhiên: “số học là gì?” 00:04:40.860 --> 00:04:42.970 Anh ấy lúc nào cũng như vậy. 00:04:42.973 --> 00:04:49.020 Nhấn vào cái nút này, clíck, như thế, đó, như thế! 00:04:49.370 --> 00:04:52.060 Giờ thì nó màu hồng rồi! 00:04:52.066 --> 00:04:56.120 Khi nó mới khoảng 2,3 tuổi, Bob cho nó xem chiếc máy vi tính. 00:04:56.120 --> 00:04:59.390 Điều đó làm nó hứng thú vô cùng. 00:04:59.820 --> 00:05:03.280 (trẻ con nói) 00:05:03.280 --> 00:05:08.580 Chúng tôi đều có máy vi tính, nhưng Aaron thực sự say mê chúng, say mê Internet. 00:05:09.000 --> 00:05:12.490 - Con làm việc với máy vi tính à? - Naann… 00:05:12.490 --> 00:05:15.930 Mẹ ơi, tại sao chẳng có cái gì chạy cả thế này? 00:05:15.930 --> 00:05:18.080 Nó bắt đầu lập trình từ lúc còn rất nhỏ. 00:05:18.080 --> 00:05:20.980 Tôi vẫn còn nhớ chương trình đầu tiên tôi viết cùng với nó. 00:05:20.986 --> 00:05:24.700 Chúng tôi viết bằng BASIC, và đó là một trò đố vui trong Star Wars. 00:05:25.946 --> 00:05:33.300 Nó ngồi hàng tiếng đồng hồ trước chiếc máy vi tính để lập trình trò chơi đó với tôi. 00:05:34.980 --> 00:05:38.240 Rắc rối mà tôi luôn gặp phải với nó đó là tôi chẳng muốn làm xong cái gì cả. 00:05:38.240 --> 00:05:41.620 Còn với nó, luôn có một cái gì đó để làm 00:05:41.626 --> 00:05:45.050 luôn có một cái gì đó có thể được giải quyết bởi máy vi tính. 00:05:47.300 --> 00:05:50.730 Aaron luôn luôn xem lập trình như một thứ phép màu vậy, 00:05:50.730 --> 00:05:54.060 một thứ cho phép thực hiện được những điều người bình thường không làm được. 00:05:54.066 --> 00:05:58.160 Aaron đã làm một chiếc máy ATM bằng một chiếc Mac và hộp giấy bìa cứng. 00:05:58.160 --> 00:06:01.850 Có một dịp, tôi không biết phải hoá trang cho Halloween như thế nào. 00:06:01.853 --> 00:06:06.370 Nó chợt nghĩ sẽ thú vị làm sao nếu tôi hoá trang thành chiếc máy tính yêu thích của nó 00:06:06.373 --> 00:06:09.100 và đó là chiếc iMac nguyên gốc. 00:06:09.100 --> 00:06:11.280 Nó rất ghét hoá trang cho Halloween 00:06:11.280 --> 00:06:16.580 nhưng nó cực thích thuyết phục người khác hoá trang thành thứ nó muốn. 00:06:16.586 --> 00:06:20.890 “Host Aaron, dừng lại! Mọi người ơi, hãy nhìn vào máy quay nào! 00:06:21.106 --> 00:06:23.220 Người Nhện nhìn vào máy quay. 00:06:24.010 --> 00:06:30.830 Nó viết trang "The Info", nơi mọi người có thể cung cấp thông tin về bất cái gì. 00:06:31.680 --> 00:06:34.820 Nếu một ai đó, biết một phần, hoặc tất cả về vàng, hay về mạ vàng… 00:06:34.826 --> 00:06:36.860 Tại sao không để cho họ viết hết lên trang web này? 00:06:36.860 --> 00:06:40.300 Những người khác có thể đọc 00:06:40.300 --> 00:06:43.340 và sửa nếu họ thấy có những lỗi nào đó. 00:06:43.347 --> 00:06:46.220 Không khác xa Wikipeida là mấy phải không? 00:06:46.226 --> 00:06:49.470 Wikipedia mãi sau này mới ra đời 00:06:49.470 --> 00:06:54.700 và ý tưởng này đã một cậu bé 12 tuổi nghĩ ra trong căn phòng bé nhỏ của cậu 00:06:54.706 --> 00:06:58.650 sử dụng một máy chủ tí hon, và một công nghệ rất cổ lỗ xỉ. 00:06:58.658 --> 00:07:01.640 Một giáo viên của anh ấy mới phản hồi: 00:07:01.640 --> 00:07:02.980 “Thật là một ý tưởng tệ hại! 00:07:02.980 --> 00:07:07.150 Chúng ta không thể để bất cứ ai chỉnh sửa bách khoa toàn thư được. 00:07:07.150 --> 00:07:10.380 Đó là công việc của các học giả uyên bác. 00:07:10.380 --> 00:07:12.620 Cậu lấy cái ý tưởng điên rồ này ở đâu vậy?” 00:07:12.620 --> 00:07:13.960 Chúng tôi hay nói với nhau: 00:07:13.960 --> 00:07:19.880 “Ừ, Wikipedia đúng là hay thật. Nhưng chúng tôi đã có nó trong nhà 5 năm trước rồi.” 00:07:21.600 --> 00:07:25.940 Trang web của Aaron, “theinfo.org” đã giành giải cho học sinh 00:07:25.940 --> 00:07:30.720 được tổ chức bởi ArsDegita, một công ty có trụ sở tại Cambridge. 00:07:34.300 --> 00:07:37.900 Tất cả chúng tôi đều tới Cambridge khi nó thắng giải ArsDigita. 00:07:37.906 --> 00:07:39.920 Nhưng chúng tôi không biết Aaron đang làm gì. 00:07:39.920 --> 00:07:43.620 Rõ ràng rằng giải thưởng này rất quan trọng đối với nó. 00:07:44.240 --> 00:07:47.920 Aaron nhanh chóng gia nhập cộng đồng lập trình viên trên mạng, 00:07:47.920 --> 00:07:51.650 và tham gia vào một dự án thành lập nên một công cụ mới cho mạng Internet. 00:07:51.653 --> 00:07:57.360 Nó tới và nói với tôi: "Ben, anh phải xem thứ mà em đang làm, cực kỳ thú vị.” 00:07:57.360 --> 00:07:58.840 Ừ, cái gì thế? 00:07:58.840 --> 00:08:01.540 “Nó có tên là RSS." 00:08:02.760 --> 00:08:05.500 Nó giải thích cho tôi RSS là gì, nhưng tôi phải hỏi nó: 00:08:05.500 --> 00:08:07.170 “Tại sao cái này lại hữu dụng? 00:08:07.171 --> 00:08:11.840 Có trang web nào dùng nó không? Tại sao tao lại phải dùng nó?” 00:08:11.840 --> 00:08:15.200 Chúng ta có một danh sách những người đang làm việc cho RSS 00:08:15.200 --> 00:08:16.640 và XML nói chung 00:08:16.640 --> 00:08:19.460 Trong danh sách này, có một người tên là Aaron Swartz 00:08:19.467 --> 00:08:22.070 khá hiếu chiến nhưng rất thông minh 00:08:22.070 --> 00:08:25.200 và cậu ta có rất nhiều ý tưởng hay. 00:08:25.200 --> 00:08:27.810 Nhưng cậu ta chưa từng tham gia những buổi gặp mặt của cộng đồng 00:08:27.813 --> 00:08:31.640 do đó chúng tôi mới hỏi cậu ấy: “Khi nào thì cậu mới định tham dự các cuộc gặp mặt?” 00:08:31.640 --> 00:08:37.380 Cậu ta trả lời: “Tôi không biết mẹ tôi có đồng ý không. Tôi mới có 14 tuổi.” 00:08:37.385 --> 00:08:39.620 Phản ứng đầu tiên của chúng tôi là: 00:08:39.623 --> 00:08:42.600 “Cậu bé mà chúng ta đã làm việc cùng trong suốt một năm, 00:08:42.600 --> 00:08:46.660 mới chỉ 13 tuổi và giờ cậu ta chỉ mới lên 14.” 00:08:46.660 --> 00:08:47.900 Sau đó mọi người nhao nhao: 00:08:47.906 --> 00:08:50.980 “Thật không thể tin được! Chúng ta phải gặp cậu ấy!" 00:08:50.980 --> 00:08:53.660 Cậu ấy là thành viên của hội đồng soạn thảo RSS. 00:08:53.660 --> 00:08:59.150 Công việc cậu ấy đang làm là giúp xây dựng hệ thống phân phối thông tin cho mạng Internet. 00:08:59.151 --> 00:09:05.170 Phần việc cậu ấy đảm nhận, RSS, là một công cụ cho phép thu thập 00:09:05.170 --> 00:09:08.290 thông tin tóm tắt xảy ra trên các trang web khác. 00:09:08.290 --> 00:09:10.920 Phần lớn nó được dùng cho các blog. 00:09:10.920 --> 00:09:13.940 Hãy tưởng tượng bạn muốn đọc 10 đến 20 blog. 00:09:13.940 --> 00:09:18.580 Bạn sử dụng công cụ RSS của các trang này, nó sẽ gửi cho bạn tóm tắt những gì mới nhất. 00:09:18.586 --> 00:09:22.440 Để tạo thành một danh sách thống nhất tất cả những gì đã xảy ra. 00:09:22.440 --> 00:09:26.480 Aaron thực sự còn rất trẻ, nhưng cậu ấy đã hiểu công nghệ. 00:09:26.480 --> 00:09:30.540 Cậu ấy biết nó còn nhiều khuyết điểm và tìm cách để cải tiến nó. 00:09:35.880 --> 00:09:38.470 Và thế là mẹ cậu đưa cậu tới sân bay Chicago. 00:09:38.473 --> 00:09:39.980 Chúng tôi đón cậu ấy ở San Francisco. 00:09:39.980 --> 00:09:42.880 Chúng tôi giới thiệu cậu ấy với những người thú vị để tranh luận. 00:09:42.880 --> 00:09:45.040 Khẩu vị của cậu ấy làm chúng tôi rất ngạc nhiên. 00:09:45.040 --> 00:09:48.380 Cậu ta chỉ ăn những gì màu trắng ví dụ như cơm trắng 00:09:48.386 --> 00:09:51.260 không ăn cơm rang vì không có màu trắng, 00:09:51.260 --> 00:09:53.700 và bánh mỳ trắng,.. 00:09:53.700 --> 00:10:00.970 Chúng tôi rất ngạc nhiên trước khả năng tranh luận của một cậu bé. 00:10:00.973 --> 00:10:04.670 Chúng tôi nói với nhau rằng “Cậu bé này sẽ tiến xa trừ khi chẳng may đột tử vì tai nạn.” 00:10:04.673 --> 00:10:05.940 Aaron, tới lượt cậu! 00:10:05.940 --> 00:10:10.220 Hoàn cảnh đã thay đổi. Chúng ta không thể tạo ra các công ty trực tuyến 00:10:10.220 --> 00:10:13.420 những công ty chỉ bán thức ăn cho chó 00:10:13.420 --> 00:10:15.620 qua mạng Internet hay qua điện thoại di động. 00:10:15.620 --> 00:10:18.180 Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều những ý tưởng đang được nhen nhóm. 00:10:18.186 --> 00:10:21.520 Nếu bạn không thể nhìn thấy điều đó thì chỉ có thể là do bạn cố làm ngơ. 00:10:21.520 --> 00:10:25.200 Anh ấy hành động nhiều khi như một thằng mọt sách chính hiệu: 00:10:25.200 --> 00:10:27.700 “Tao thông minh hơn mày. Và bởi vì tao thông minh hơn mày, 00:10:27.700 --> 00:10:30.260 nên tao tốt hơn mày và tao có thể bảo mày phải làm gì." 00:10:30.266 --> 00:10:35.080 Đó là một khía cạnh của anh ấy với tính cách của một kẻ tinh nghịch. 00:10:35.080 --> 00:10:38.560 Bạn kết hợp các máy vi tính lại và bạn có thể giải quyết rất nhiều vấn đề lớn, 00:10:38.560 --> 00:10:42.540 ví dụ như chữa ung thư hoặc liên lạc với người ngoài hành tinh. 00:10:44.973 --> 00:10:47.970 Tôi gặp cậu ấy lần đầu tiên tại Diễn đàn Mạng Relay (Internet Relay Chat). 00:10:47.973 --> 00:10:49.700 Cậu ta không chỉ biết lập trình, 00:10:49.706 --> 00:10:54.400 cậu ta còn làm mọi người thích thú với những vấn đề cậu muốn giải quyết. 00:10:54.400 --> 00:10:55.610 Cậu ta đúng là một cầu nối. 00:10:55.617 --> 00:10:58.580 Cậu ấy đã đóng góp rất nhiều cho phong trào tự do văn hoá. 00:10:58.580 --> 00:11:02.480 Theo tôi thì Aaron đang cố gắng làm cho thế giới hoạt động suôn sẻ. 00:11:02.480 --> 00:11:03.700 Cậu ta muốn sửa nó. 00:11:03.700 --> 00:11:08.520 Cậu ấy có một cá tính mạnh mẽ đôi khi dễ gây “đụng chạm” tới nhiều người. 00:11:08.520 --> 00:11:13.390 Chẳng phải lúc nào cậu ấy cũng thấy thoải mái với thế giới 00:11:13.395 --> 00:11:16.760 và thế giới cũng không phải lúc nào cũng thoải mái với cậu ấy. 00:11:19.260 --> 00:11:22.990 Aaron tới trường học nhưng anh ấy không hề thích chút nào. 00:11:22.990 --> 00:11:28.130 Anh ấy không thích các môn học, cũng chẳng thích các thầy cô giáo 00:11:28.130 --> 00:11:30.570 Aaron thực sự biết cách tìm kiếm thông tin. 00:11:30.573 --> 00:11:34.340 Anh ấy nói: “Tao chẳng cần phải ngồi học lớp hình học. 00:11:34.340 --> 00:11:36.920 Tao chỉ cần đọc sách hình học là đủ. 00:11:36.920 --> 00:11:41.170 Tao chẳng cần phải học với ông thầy này về lịch sử nước Mỹ từ quan điểm của ông ấy. 00:11:41.170 --> 00:11:45.740 Tao có cả ba bộ lịch sử ở đây và tao chỉ cần đọc chúng là đủ. 00:11:45.740 --> 00:11:49.300 Và tao chẳng thích học cái này. Tao muốn học về mạng Internet. 00:11:49.300 --> 00:11:50.860 Tôi thực sự nản với trường lớp. 00:11:50.860 --> 00:11:53.970 Theo tôi, các thầy cô giáo chẳng hiểu cái họ đang nói một chút gì cả. 00:11:53.973 --> 00:11:56.980 Họ áp đặt và cưỡng ép. Còn bài tập về nhà thì thật đúng là…. 00:11:56.980 --> 00:12:01.700 Và chỉ có một mục đích duy nhất là làm học sinh bận rộn với đống sách vở thi thố. 00:12:01.700 --> 00:12:05.680 Và rồi tôi bắt đầu đọc sách về lịch sử nền giáo dục, 00:12:05.680 --> 00:12:10.060 về ý tưởng một hệ thống giáo dục và những hệ thống thay thế nó 00:12:10.060 --> 00:12:14.920 về phương pháp giáo dục, hiệu quả, chứ không chỉ đơn giản là “học vẹt” 00:12:14.920 --> 00:12:17.720 Điều này đã đưa tôi đến với những câu hỏi muôn thủa. 00:12:17.720 --> 00:12:19.440 Sau khi đặt câu hỏi về ngôi trường tôi học 00:12:19.440 --> 00:12:21.460 tôi bắt đầu nghi vấn cả xã hội mà tôi đang sống, 00:12:21.460 --> 00:12:24.620 tôi tự hỏi về những ngành nghề mà trường học đang đào tạo con người 00:12:24.620 --> 00:12:28.080 và chính phủ với vai trò xây dựng và duy trì cả hệ thống này. 00:12:28.080 --> 00:12:31.820 Một trong những thứ khiến nó đam mê đó là luật bản quyền 00:12:31.820 --> 00:12:37.880 Luật bản quyền bấy lâu nay luôn là một hòn đá tảng trong giới xuất bản và độc giả 00:12:38.120 --> 00:12:41.320 nhưng không phải quá nặng nề. 00:12:41.320 --> 00:12:46.450 Đây là một điều luật hợp lý giúp các tác giả được trả công xứng đáng. 00:12:46.453 --> 00:12:48.950 Điều mà Aaron và thế hệ của anh phải đối mặt đó là 00:12:48.955 --> 00:12:55.400 sự mâu thuẫn giữa một hệ thống cũ kỹ với những nhân tố mới mà chúng tôi đang xây 00:12:55.400 --> 00:12:56.700 Internet và mạng. 00:12:56.700 --> 00:13:00.700 Những điều này mâu thuẫn với nhau và tạo nên một sự hỗn loạn. 00:13:02.560 --> 00:13:05.500 Cậu ấy đã gặp Lawrence Lessig, giáo sư luật của Harvard. 00:13:05.506 --> 00:13:08.940 Vào lúc đó, giáo sư Lessig đang đệ trình luật bản quyền lên Toà án tối cao. 00:13:08.940 --> 00:13:13.270 Chàng frai trẻ Aaron Swartz bay tới Washington để tham dự phiên toà tại Toà án tối cao. 00:13:13.270 --> 00:13:18.000 Tôi là Aaron Swartz và tôi tới đây để nghe Eldred tranh luận. 00:13:18.000 --> 00:13:23.490 Tại sao cậu lại bay tận từ Chicago tới đây để chỉ nghe Eldred tranh luận? 00:13:23.493 --> 00:13:26.240 Đó là một câu hỏi khó hơn… 00:13:29.230 --> 00:13:31.820 Tôi…Tôi không biết. 00:13:31.820 --> 00:13:37.200 Được diện kiến Toà án tối cao là một điều rất thú vị, đặc biệt là trong vụ án tầm cỡ này. 00:13:42.300 --> 00:13:46.900 Giáo sư Lessig đang xây dựng một định nghĩa mới cho luật sở hữu trí tuệ trên Internet.. 00:13:46.906 --> 00:13:49.350 Được gọi tên là “Creative Commons (CC)” 00:13:49.350 --> 00:13:53.360 Ý tưởng của Creative Commons đó là cho phép mọi người, các tác giả 00:13:53.360 --> 00:13:59.090 cân đối giữa việc sở hữu sản phẩm sáng tạo của mình và mong muốn chia sẻ nó. 00:13:59.090 --> 00:14:02.570 Thay vì “Alrights Reserved” (mọi hành vi sao chép đều bị cấm) 00:14:02.570 --> 00:14:05.120 chúng ta giờ có “Chỉ một số hành vi sao chép bị cấm”. 00:14:05.120 --> 00:14:09.160 Tóm lại nó là thế này: “Đây là những việc bạn có thể làm với sản phẩm của tôi 00:14:09.160 --> 00:14:13.520 thậm chí trong nhiều trường hợp bạn cần có sự cho phép của tôi trước.” 00:14:13.520 --> 00:14:16.740 Vai trò của Aaron là trong lĩnh vực công nghệ thông tin: 00:14:16.740 --> 00:14:20.340 Làm thế nào để làm cho luật bản quyền này đơn giản và dễ hiểu 00:14:20.346 --> 00:14:23.660 và có thể diễn đạt theo cách mà máy móc có thể hiểu được. 00:14:23.660 --> 00:14:29.300 Mọi người bàn tán xôn xao:”Tại sao lại giao trọng trách cụ thể hoá CC cho một thằng bé 15 tuổi? 00:14:29.300 --> 00:14:31.080 Điều này không phải điên rồ sao?" 00:14:31.080 --> 00:14:36.200 Nhưng Lary đã trả lời rằng: “Điên thì mới không nghe lời cậu bé này.” 00:14:36.200 --> 00:14:39.710 Cậu ấy chỉ cao quá cái bục có chút đỉnh. 00:14:39.710 --> 00:14:42.840 Mà cái bục không thể tuỳ chỉnh được. Điều này thật đáng xấu hổ 00:14:42.840 --> 00:14:46.200 vì khi cậu ta bật màn hình lên chẳng ai thấy được cái đầu cậu ta đâu cả. 00:14:46.200 --> 00:14:50.960 Nếu bạn duyệt trang của chúng tôi, và bạn click vào "Chọn luật bản quyền", 00:14:50.960 --> 00:14:54.650 bạn sẽ có một danh sách các lựa chọn, bạn sẽ được giải thích ý nghĩa của chúng, 00:14:54.653 --> 00:14:57.620 và bạn phải trả lời 3 câu hỏi đơn giản: 00:14:57.620 --> 00:15:00.100 “Bạn có muốn ghi nhận là tác giả? 00:15:00.100 --> 00:15:03.140 Bạn có cho phép kiếm tiền từ sản phẩm của bạn? 00:15:03.140 --> 00:15:05.620 Bạn có cho phép thay đổi tác phẩm của bạn?" 00:15:05.626 --> 00:15:12.080 Tôi hoàn toàn ngạc nhiên khi thấy những người lớn này xem nó một cách bình đẳng với họ. 00:15:12.080 --> 00:15:16.420 Trước toàn thể mọi người, Aaron bắt đầu nói 00:15:16.420 --> 00:15:20.340 về nền tảng mà nó đã tạo ra cho luật bản quyền kiểu mới CC. 00:15:20.346 --> 00:15:23.370 Và ai cũng chăm chú lắng nghe nó... 00:15:23.372 --> 00:15:28.370 Tôi ngồi ở cuối và thầm nghĩ: “Nó chỉ là một đứa trẻ! Tại sao mọi người lại nghe nó?” 00:15:28.372 --> 00:15:30.020 Nhưng ai cũng chăm chú lắng nghe... 00:15:30.020 --> 00:15:32.560 Tôi nghĩ rằng tôi đã không thực sự hiểu. 00:15:32.560 --> 00:15:37.210 Nhiều người chỉ trích rằng CC đã không giúp tác giả kiếm được tiền từ sản phẩm của họ. 00:15:37.210 --> 00:15:40.300 Tuy nhiên thành công của CC thực sự đáng ngưỡng mộ. 00:15:40.300 --> 00:15:46.990 Riêng Flickr, hơn 200 triệu người dùng sử dụng luật bản quyền CC. 00:15:46.992 --> 00:15:57.130 Cậu ấy không chỉ đóng góp công sức thông qua sự am hiểu kỹ thuật của mình. 00:15:57.570 --> 00:16:01.150 Trên trang cá nhân của mình, cậu đã chia sẻ rất chân thật. 00:16:01.573 --> 00:16:06.310 Tôi suy nghĩ về nhiều vấn đề, và tôi muốn ai cũng làm như thế. 00:16:06.560 --> 00:16:11.080 Tôi theo đuổi các ý tưởng, và tôi học từ nhiều người khác. Tôi không thích loại mọi người ra. 00:16:11.080 --> 00:16:15.630 Tôi theo đuổi sự hoàn hảo, nhưng không phải vì thế mà cản trở sự xuất bản. 00:16:15.630 --> 00:16:18.130 Trừ giáo dục và giải trí 00:16:18.133 --> 00:16:21.170 tôi không phí thời gian vào những thứ không gây được ảnh hưởng. 00:16:21.173 --> 00:16:26.640 Tôi thử làm bạn với tất cả mọi người nhưng tôi ghét khi mọi người xem thường tôi. 00:16:26.640 --> 00:16:31.980 Tôi không thích căm ghét, vì nó cản trở mình, nhưng tôi học được từ kinh nghiệm bản thân. 00:16:31.980 --> 00:16:35.890 Tôi muốn làm cho thế giới tốt hơn. 00:16:40.790 --> 00:16:46.140 Năm 2004, Swartz rời Highland Park và vào học trường đại học Stanford. 00:16:46.140 --> 00:16:50.200 Nó bị bệnh Viêm loét Đại tràng nặng và chúng tôi rất lo lắng khi nó phải uống thuốc. 00:16:50.200 --> 00:16:52.660 Nó phải vào viện và phải uống cả một cốc thuốc mỗi ngày 00:16:52.660 --> 00:16:56.660 một trong số đó là thuốc steroid một loại có tác dụng phụ là làm chậm lớn 00:16:56.666 --> 00:17:01.090 và nó làm cho Aaron cảm thấy khác biệt với các sinh viên khác. 00:17:01.090 --> 00:17:04.060 Aaron, tôi nghĩ nghĩ rằng với việc được học bổng của trường Standford 00:17:04.060 --> 00:17:07.250 và được vào học lớp cho học sinh cấp ba xuất sắc 00:17:07.252 --> 00:17:12.800 với một người trong bốn năm tới sẽ trở thành lãnh đạo và vào hàng ngũ hiếm hoi 00:17:12.800 --> 00:17:21.020 thì thực sự điều này làm cho cậu ấy thật sự phấn khích. 00:17:21.020 --> 00:17:25.780 Trong năm 2005, chỉ sau một năm vào học Standford 00:17:25.780 --> 00:17:28.880 Swartz đã được đề nghị một ví trí tại một công ty ươm mầm khởi nghiệp tên là Y Combinator, do Paul Graham lãnh đạo. 00:17:28.880 --> 00:17:32.440 Anh ấy nói với Paul: “Này, tôi có một ý tưởng làm một trang web”. 00:17:32.447 --> 00:17:36.360 Và Paul đã khá thích Aaron rồi nên đáp lại: “Được đấy, sao lại không nhỉ”. 00:17:36.360 --> 00:17:39.460 Và thế là Aaron bỏ học và tới ở căn hộ này… 00:17:39.460 --> 00:17:43.000 Cho nên đây từng là nơi Aaron sống. 00:17:43.000 --> 00:17:46.260 Tôi vẫn nhớ mang máng rằng bố tôi bảo thuê nhà khó khăn như thế nào 00:17:46.260 --> 00:17:49.060 vì Aaron không có chút tín dụng nào và anh ấy lại còn bỏ học giữa chừng. 00:17:49.066 --> 00:17:55.390 Phòng khách này là nơi trước đây Aaron ở. Bạn có thể thấy những tấm áp-phích do Aaron bỏ lại. 00:17:55.390 --> 00:17:58.540 Và thư viện…có nhiều sách hơn nữa nhưng phần lớn là của Aaron. 00:17:58.540 --> 00:18:04.320 Trang web của Aaron cho Y Combinator có tên là “infogami”, một công cụ để xây dựng các website. 00:18:04.320 --> 00:18:09.720 Nhưng infogami không có nhiều người dùng và cuối cùng Aaron 00:18:11.440 --> 00:18:17.380 phải nhập công ty của cậu với một dự án Y Combinator khác để được giúp đỡ. 00:18:17.380 --> 00:18:19.940 Đó là một dự án do Steve Huffman và Alexis Ohanian lãnh đạo, có tên là Reddit. 00:18:19.940 --> 00:18:24.840 Chúng tôi bắt đầu gần như từ con số không. Không người dùng, không tiền, không một dòng lệnh 00:18:24.840 --> 00:18:28.530 và giờ mỗi ngày một lớn mạnh thành một trang web rất nổi tiếng. 00:18:28.533 --> 00:18:29.910 Và nó không có vẻ gì là dừng lại ở đó. 00:18:29.910 --> 00:18:33.740 Từ 1000 người dùng, rồi lên tới 10000 rồi 20000 và cứ thế…thật sự tuyệt vời. 00:18:33.740 --> 00:18:37.170 Reddit trở nên khổng lồ và nó trở thành một góc nét nhỏ cho dân công nghệ. 00:18:37.173 --> 00:18:38.940 Rất nhiều truyện cười, nhiều nghệ thuật và mọi người cứ ùa nhau đổ vào trang web, 00:18:38.940 --> 00:18:44.340 và nó trở thành một món điểm tâm tin tức mỗi sáng. 00:18:44.340 --> 00:18:50.060 Reddit ở một mức nào đó giống như một sự hỗn loạn 00:18:52.300 --> 00:18:56.900 cho nên một mặt, đó là nơi mọi người lên bàn tán những thông tin về công nghệ, chính trị 00:18:56.906 --> 00:19:01.220 và mặt khác vẫn có rất nhiều bài với nội dung nhạy cảm hoặc gây xúc phạm 00:19:01.220 --> 00:19:07.320 có một số trang phụ của Reddit chỉ dành cho việc “chôn” nhau 00:19:07.626 --> 00:19:12.040 và do đó, theo một nghĩa nào đó Reddit đã trở thành một nơi chứa đầy tranh cãi. 00:19:12.040 --> 00:19:19.360 Nó thực sự hỗn loạn. 00:19:19.360 --> 00:19:24.610 Một tạp chí lớn có tên là Condé Nast đã chú ý tới Reddit 00:19:24.613 --> 00:19:29.710 và họ đã chào mua. 00:19:29.716 --> 00:19:33.920 Giá chào mua thực sự lớn, tới nỗi bố tôi phải đau đầu với những câu hỏi như 00:19:33.920 --> 00:19:36.610 “Lấy chỗ nào mà để tiền bây giờ?” 00:19:36.610 --> 00:19:42.640 - Thực sự rất nhiều tiền? - Thực sự rất nhiều tiền. 00:19:42.640 --> 00:19:47.060 Có lẽ là hơn một triệu đô la nhưng tôi thực sự không nắm rõ. 00:19:47.060 --> 00:19:51.300 - Lúc đó cậu ấy bao nhiêu tuổi? - 19, 20. 00:19:51.300 --> 00:19:53.930 Chính trong căn phòng này, họ ngồi ngay ở đây, khi chưa có những cái ghế bành này. 00:19:53.933 --> 00:20:00.310 Lập trình cho Reddit, và khi họ bán nó 00:20:00.319 --> 00:20:03.960 họ đã mở một bữa tiệc tưng bừng, và họ bay khỏi California ngày hôm sau 00:20:04.940 --> 00:20:07.020 và để lại chìa khoá cho tôi. 00:20:07.020 --> 00:20:12.460 Rất buồn cười, cậu ấy vừa mới bán công ty khởi nghiệp của mình và chúng tôi 00:20:12.460 --> 00:20:16.440 đều nghĩ rằng cậu ấy là người giầu nhất ở đây. 00:20:16.440 --> 00:20:21.080 Nhưng cậu ấy nói “Không, tôi chỉ cần căn phòng nhỏ bé này thôi. Thế là đủ với tôi rồi.” 00:20:24.080 --> 00:20:26.320 Nó chỉ nhỏ hơn cái gác xép một tí. 00:20:26.320 --> 00:20:30.560 Cậu ấy không hề tiêu tiền vào những thứ hào nhoáng. 00:20:30.560 --> 00:20:34.280 Nó nói: “Em thích sống trong những căn hộ thế nên em sẽ không tiêu tốn nhiều tiền vào những chỗ ở mới. 00:20:34.280 --> 00:20:36.220 Em sẽ không mua biệt thự hay villa, và em thích mặc quần jeans và T-shirt 00:20:36.226 --> 00:20:42.220 cho nên em sẽ không tiêu tiền vào quần áo. 00:20:42.226 --> 00:20:44.880 Nhiều tiền hay không cũng chẳng có gì to tát cả." 00:20:44.880 --> 00:20:48.200 Điều quan trọng đối với Swartz đó là lưu lượng thông tin di chuyển trên Internet như thế nào. 00:20:48.200 --> 00:20:51.980 Và điều gì điều khiển sự chú ý của chúng ta. 00:20:51.986 --> 00:20:54.570 Trong hệ thống truyền hình cũ chúng ta bị giới hạn bởi môt lượng 00:20:54.860 --> 00:20:58.360 kênh truyền nhất định. Bạn chỉ có thể truyền được khoảng 10 kênh 00:20:58.360 --> 00:21:00.500 còn nếu với truyền hình cáp thì có khoảng 500 kênh. 00:21:00.500 --> 00:21:02.160 Trên mạng Internet, mỗi người có một kênh. Mỗi người có một blog, hoặc một trang Myspace. 00:21:02.160 --> 00:21:05.820 Mỗi người lại có cách thể hiện riêng của mình. 00:21:05.826 --> 00:21:09.100 Vậy nên, câu hỏi đặt ra bây giờ không phải là ai được quyền truy cập vào các kênh truyền 00:21:09.100 --> 00:21:11.360 mà phải là ai kiểm soát cách bạn tìm kiếm người chủ của các kênh đó. 00:21:11.360 --> 00:21:15.620 Bạn đã bất đầu nhận thấy sức mạnh tập trung của những trang web như Google 00:21:15.626 --> 00:21:18.060 những trang web đóng vai trò như người giữ cửa nói cho bạn biết các nơi bạn muốn tới. 00:21:18.066 --> 00:21:21.780 Những người cung cấp cho bạn nguồn tin tức và thông tin. 00:21:21.780 --> 00:21:24.970 Bây giờ không phải là ai được quyền nói mà ai cũng có cái quyền đó rồi. 00:21:24.973 --> 00:21:27.720 Vấn đề là quyền được lắng nghe thì không phải ai cũng có. 00:21:27.720 --> 00:21:31.120 Sau khi bắt đầu làm việc tại San Francisco tại Condé Nast, nó đi vào văn phòng 00:21:31.120 --> 00:21:34.280 và họ muốn đưa cho nó cái máy vi tính với tất cả thứ rác rưởi đã được cài đặt sẵn 00:21:34.280 --> 00:21:37.600 và nói rằng nó không được cài thêm bất cứ cái gì mới vào chiếc máy vi tính này. 00:21:37.600 --> 00:21:41.830 Điều này đối với các lập trình viên là không thể chấp nhận được. 00:21:44.840 --> 00:21:50.250 Từ ngày đầu tiên, cậu ấy đã than phiền về tất cả mọi thứ. 00:21:50.253 --> 00:21:53.790 “Tường xám, bàn xám, ồn ào. Ngày đầu làm việc ở đây tôi đã không thể chịu được rồi. 00:21:53.790 --> 00:21:57.220 Giờ nghĩ trưa, tôi chốn trong nhà vệ sinh và khóc. 00:21:57.220 --> 00:21:59.370 Tôi còn không thể bình tĩnh nổi khi lúc nào cũng có ai đó lải nhải bên tai mình 00:21:59.375 --> 00:22:02.590 chứ đừng nói là làm xong được phần việc nào. 00:22:05.220 --> 00:22:07.800 Chẳng ai làm được tích sự gì ở đây cả. 00:22:07.805 --> 00:22:11.020 Lúc nào cũng có người ra người vào phòng chúng tôi chém gió hoặc rủ chúng tôi chơi trò chơi điện tử 00:22:11.020 --> 00:22:15.260 mà Wired đang cho chạy thử." 00:22:15.260 --> 00:22:18.640 Cậu ấy thực sự có cảm hứng khác những cảm hứng với thiên hướng chính trị, 00:22:18.640 --> 00:22:21.570 và Silicon Valley đơn giản không có văn hoá đó 00:22:21.570 --> 00:22:24.020 cái văn hoá hướng hoạt động kỹ thuật cho mục đích chính trị. 00:22:24.026 --> 00:22:26.980 Aaron ghét làm việc cho các tập đoàn. 00:22:26.980 --> 00:22:30.350 Tất cả đều ghét làm việc cho Condé Nast, nhưng chỉ Aaron là người duy nhất không chấp nhận điều này. 00:22:32.786 --> 00:22:38.130 Và Aaron đơn giản tự làm cho bản thân mất việc 00:22:38.133 --> 00:22:41.860 bằng việc không bao giờ tới làm nữa. 00:22:41.862 --> 00:22:47.460 Mọi người truyền tai nhau rằng đó thực sự là một sự đổ vỡ đáng tiếc. 00:22:47.460 --> 00:22:49.490 Cả Alexis Ohanian và Steve Huffman từ chối trả lời phỏng vấn cho bộ phim này. 00:22:49.490 --> 00:22:53.530 Cậu ấy từ chối thế giới tư bản. Một điều cần phải nhớ đó là 00:22:53.533 --> 00:22:58.810 khi Aaron lựa chọn từ bỏ thế giới khởi nghiệp thì cũng là lúc cậu ấy từ bỏ những thứ đã 00:23:01.253 --> 00:23:03.520 làm cho cậu ấy nổi tiếng và được yêu mến và Aaron có thể đánh mất những người hâm mộ. 00:23:03.520 --> 00:23:08.770 Cậu ta đã đi tới nơi cậu ta nên tới 00:23:09.420 --> 00:23:12.360 và cậu nhận ra rằng cậu đã trèo lên một núi phân thối tới nỗi 00:23:12.360 --> 00:23:19.700 ngắt một bông hồng nhưng nhận ra rằng mình không thể ngửi thấy mùi thơm của nó 00:23:19.700 --> 00:23:27.500 và thay vì cứ ngồi trên đống phân đó và tự an ủi mình rằng nó không tệ đến thế 00:23:27.500 --> 00:23:31.420 và cậu ấy luôn nhận được hoa hồng 00:23:31.420 --> 00:23:34.080 thì cậu ấy đã trèo xuống, thực sự rất tuyệt vời. 00:23:34.080 --> 00:23:39.520 Cái cách mà Aaron nhìn mọi thứ đó đó là lập trình là phép màu 00:23:39.520 --> 00:23:43.800 bằng lập trình bạn có thể làm được những thứ mà người bình thường không làm được. 00:23:43.800 --> 00:23:45.930 Vậy, khi bạn có phép màu nhiệm, bạn sẽ dùng nó vào mục đích tốt hay đi kiếm bội tiền? 00:23:45.933 --> 00:23:50.390 Khi còn là một đứa trẻ, Swartz đã được truyền cảm hứng bởi một trong số những người tiên phong. 00:23:50.399 --> 00:23:53.690 Người đàn ông đã phát minh ra World Wide Web Tim Berners-Lee. 00:23:53.690 --> 00:23:58.140 Trong những năm 1990, Berners-Lee đang trong quá trình 00:23:58.140 --> 00:24:01.850 tạo nên một trong những phát minh quan trọng nhất thế kỷ 20 00:24:01.853 --> 00:24:07.000 nhưng thay vì kiếm tiền từ phát minh World Wide Web, ông đã tặng nó cho toàn nhân loại. 00:24:07.000 --> 00:24:09.760 Đó chính là lý do duy nhất tại sao World Wide Web còn tồn tại tới ngày hôm nay. 00:24:10.080 --> 00:24:14.740 Aaron thực sự bị ảnh hưởng sâu sắc tởi Tim. 00:24:15.220 --> 00:24:18.720 Chắc chắn Tim là một người rất có ảnh hưởng trong giới Internet, một người không không hề vụ lợi. 00:24:18.720 --> 00:24:21.140 Ông ấy không hệ hứng thú với việc nghĩ ra cách để kiếm bội tiền. 00:24:21.140 --> 00:24:22.380 Mọi người thì liên tục bàn tán: “Oa, có thể kiếm tiền đấy," 00:24:22.380 --> 00:24:23.980 nếu thế thì sẽ có rất nhiều những mạng nho nhỏ 00:24:23.980 --> 00:24:29.260 chứ không phải là một mạng lớn 00:24:29.260 --> 00:24:35.630 và một mạng nhỏ, cùng với đủ kiểu mạng không thể hoạt động được 00:24:36.067 --> 00:24:40.200 bởi vì bạn không thể đi tới đi lui bằng cách click vào các đường link được. 00:24:41.118 --> 00:24:45.260 Chúng ta phải có một lượng tối thiểu - cái đó là cả thế giới 00:24:45.261 --> 00:24:51.880 cho nên nó sẽ không làm gì được trừ khi cả thế giới được tham gia. 00:24:51.880 --> 00:24:55.860 Tôi cảm thấy một cách mạnh mẽ rằng cách chúng ta đang sống trong thế giới này không ổn 00:24:55.860 --> 00:24:57.880 đơn thuần là lấy những cái mình được cho làm những gì người lớn bảo bạn làm 00:24:57.880 --> 00:25:01.820 và những gì bố mẹ bảo bạn làm, hay xã hội bảo. Tôi nghĩ rằng bạn nên luôn luôn nghi vấn. 00:25:01.826 --> 00:25:04.740 Tôi chọn thái độ khoa học, rằng mọi thứ mình học đều đơn giản chỉ là tạm thời 00:25:04.740 --> 00:25:08.510 và rằng luôn phải nghi ngờ, đặt câu hỏi, thay đổi niềm tin và tôi nghĩ rằng điều này cũng đúng với toàn xã hội. 00:25:09.860 --> 00:25:14.000 Một khi tôi nhận ra rằng có những vấn đề nghiêm trọng-vấn đề mang tính nền tảng 00:25:14.000 --> 00:25:18.350 và tôi có thể làm điều gì đó để giải quyết nó thì tôi không thể làm ngơ. Tôi phải làm gì đó. 00:25:22.400 --> 00:25:25.540 Chúng tôi bắt đầu dành thời gian cho nhau nhiều 00:25:25.540 --> 00:25:28.610 chỉ đơn giản như hai nguời bạn thôi. 00:25:28.613 --> 00:25:30.690 Chúng tôi nói chuyện hàng tiếng đồng hồ, xuyên đêm. 00:25:30.690 --> 00:25:37.320 Tôi lẽ ra phải nhận ra rằng cậu ấy đang tán tỉnh tôi. Có thể là 00:25:37.320 --> 00:25:39.040 lúc đó tôi nghĩ rằng giữa cậu ấy và tôi là không thể, điều này là điên rồ nên tôi giả vờ như chẳng có gì xảy ra. 00:25:39.040 --> 00:25:41.410 Lúc đó cuộc hôn nhân của tôi đang gặp nhiều vấn đề và tôi thực sự chẳng biết phải đi đâu 00:25:41.413 --> 00:25:47.130 chúng tôi thuê phòng ở chung và tôi mang con gái tôi tới. 00:25:47.133 --> 00:25:49.360 Chúng trang trí căn phòng và nó thực sự rất yên bình. 00:25:49.360 --> 00:25:53.170 Cuộc sống tôi đã lâu chưa có sự bình yên và cuộc sống của cậu ấy cũng thế. 00:25:53.173 --> 00:25:57.200 Chúng tôi rất thân với nhau ngay từ những ngày đầu mối quan hệ lãng mạn. 00:25:57.201 --> 00:25:59.320 Chúng tôi thường xuyên bên cạnh nhau. 00:26:02.600 --> 00:26:07.120 Nhưng cả hai đều là những kể khó tính. (Cười) 00:26:08.866 --> 00:26:12.380 Trong chính chương trình đối thoại cùng Ally McBeal cậu ấy đã thừa nhận rằng cậu ấy có một bài hát tủ và tôi đã bắt cậu ấy chơi cho tôi. 00:26:14.080 --> 00:26:17.280 Đó là bài “Extraordinary Machine”của Fiona Apple. 00:26:17.280 --> 00:26:19.200 Tôi nghĩ đó là vì bài hát này có một sự đấu tranh nhẹ nhàng 00:26:19.200 --> 00:26:24.480 lẫn sự hi vọng. 00:26:25.040 --> 00:26:28.930 ♪ By foot it's a slow climb, but I'm good at being uncomfortable so I can't stop 00:26:28.937 --> 00:26:33.420 changing all the time ♪ 00:26:34.080 --> 00:26:37.160 Aaron rất lạc quan về cuộc sống, điều này cậu ấy thể hiện ra bằng nhiều cách. Ngay cả lúc bi quan 00:26:37.160 --> 00:26:41.200 cậu ấy cũng vẫn luôn yêu đời. 00:26:46.180 --> 00:26:54.070 ♪ Extraordinary machine ♪ 00:26:54.073 --> 00:26:57.200 - Làm cái gì thế? (Quinn) - Flicker có video rồi đây. 00:26:57.720 --> 00:27:03.740 Swartz lao vào nhiều dự án mới khác nhau 00:27:04.495 --> 00:27:09.080 bao gồm việc truy cập thông tin công cộng 00:27:09.080 --> 00:27:11.780 ví dụ như một trang web accountability có tên là Watchdog.net 00:27:12.440 --> 00:27:15.880 và một dự án có tên là Thư viện mở (The Open Library). 00:27:16.504 --> 00:27:21.610 Dự án Thư viện mở là một trang web mà bạn có thể truy nhập tại địa chỉ openlibrary.org 00:27:21.619 --> 00:27:24.110 và ý tưởng là biến nó trở thành một web wiki khổng lồ mà mỗi trang dành cho một cuốn sách và nội dung có thể sửa chữa được. 00:27:25.054 --> 00:27:27.830 Tức là với mỗi cuốn sách đã từng được xuất bản chúng tôi muốn có một trang web 00:27:27.830 --> 00:27:29.890 chứa mọi thông tin về nhà xuất bản hiệu sách, thư viện, độc giả 00:27:29.893 --> 00:27:32.930 và các đường dẫn để cho bạn biết bạn có thể mua cuốn sách này hay mượn nó ở đâu, hoặc thậm chí đọc nó trực tuyến. 00:27:32.930 --> 00:27:36.610 Tôi rất thích thư viện. Khi tới một thành phố mới tôi sẽ tìm ngay đường tới thư viện ở thành phố đó. 00:27:36.613 --> 00:27:42.000 Đó chính là mục tiêu của Thư viện mở xây dựng một trang web mà ở đó 00:27:42.000 --> 00:27:47.040 bạn có thể đọc từ sách này tới sách kia, từ nhân vật tới tác giả, từ chủ đề tới ý tưởng 00:27:47.041 --> 00:27:50.060 đi qua hết hiển kiến thức của nhân loại mà hiện giờ bị bỏ quên trong các thư viện lớn 00:27:53.026 --> 00:27:57.700 những thư viện khó tìm kiếm, cồng kềnh và tốn kém. Phải thay đổi vì sách là nguồn di sản của chúng ta. 00:27:59.600 --> 00:28:04.730 Sách là chỗ để con người viết hiểu biết xuống 00:28:04.730 --> 00:28:08.300 và việc một tập đoàn nuốt trọn chúng là một điều đáng kính sợ. 00:28:08.300 --> 00:28:10.930 Bằng cách nào bạn có thể truy cập đại chúng tới tới phạm vi đại chúng (luật bản quyền)? 00:28:10.933 --> 00:28:15.440 Nghe có vẻ hiển nhiên vì rõ ràng bạn phải áp dụng phạm vi đại chúng cho truy cập đại chúng 00:28:15.440 --> 00:28:20.080 nhưng thực tế thì không phải như vậy. Kho tàng tri thức chung lẽ ra phải được mở miễn phí cho tất cả mọi người, nhưng không. 00:28:20.080 --> 00:28:23.910 Nó thường xuyên bị rào quanh. Điều này giống như là có một công viên quốc gia nhưng đầy lính đứng xung quanh 00:28:23.910 --> 00:28:29.460 và những nóng súng chỉa ra, đề phòng ai đó thực sự muốn vào thăm công viên. 00:28:29.460 --> 00:28:34.420 Một điều mà Aaron thực sự quan tâm đó là mang truy cập đại chúng vào phạm vi công cộng. 00:28:34.426 --> 00:28:35.960 Đây là điều làm cho cậu ấy gặp nhiều rắc rối. 00:28:35.960 --> 00:28:39.950 Tôi đã cố truy cập vào lưu trữ các vụ án liên bang tại Hoa Kỳ. 00:28:39.958 --> 00:28:41.740 Cái tôi phát hiện ra đó là một hệ thống khó hiểu có tên là PACER 00:28:41.740 --> 00:28:45.120 có nghĩa là Thư viện điện tử tư liệu pháp lý công cộng. 00:28:45.120 --> 00:28:48.340 Tôi bắt đầu tìm kiếm và đó là lúc tôi biết tới Carl Malamud. 00:28:48.346 --> 00:28:51.320 Truy cập tài liệu pháp lý tại Mỹ là một mảng king doanh với doanh thu 10 tỉ đô mỗi năm. 00:28:51.320 --> 00:28:54.040 PACER thực sự là một sự đáng xấu hổ của chính phủ. 10 cent một trang 00:28:54.040 --> 00:28:55.860 nó thực sự là một mớ bòng bong. Bạn không thể tìm nó, bạn cũng không thể lưu trang hay bất cứ gì 00:28:55.860 --> 00:28:59.080 Bạn phải có thẻ tín dụng trong khi đây là những lưu trữ công cộng. 00:28:59.086 --> 00:29:01.280 Toà án Bang Hoa Kỳ rất quan trọng; đây là nơi nhiều cuộc hội thảo soạn luật ra đời. 00:29:01.283 --> 00:29:06.310 Các vụ án dân sự, bản quyền, đủ mọi loại. Nhà báo, sing viên, công dân và luật sư 00:29:06.880 --> 00:29:10.770 ai cũng phải truy cập vào PACER và nó thì luôn cản trở mọi người. 00:29:10.771 --> 00:29:14.820 Những người không có điều kiện sẽ không thấy luật pháp đứng về phía họ như những người có thẻ ATM. 00:29:14.828 --> 00:29:16.630 Đây là một kiểu đánh thuế lên công lý. 00:29:16.630 --> 00:29:19.640 Luật pháp là hệ thống vận hành nền dân chủ của chúng ta vậy mà chúng ta lại phải trả tiền để chỉ nhìn thấy chúng? 00:29:19.640 --> 00:29:21.360 Nghe chẳng có vẻ gì là dân chủ mấy. 00:29:21.360 --> 00:29:25.380 Họ kiếm mỗi năm khoảng 120 tỉ đô từ hệ thống PACER. 00:29:25.380 --> 00:29:29.160 Trong khi chi phí vận hành chẳng đáng là bao. Trên thực tế, điều này là hoàn toàn bất hợp pháp. 00:29:29.160 --> 00:29:33.240 Điều luật Chính phủ điện tử năm 2002 đã nói rõ rằng toàn án chỉ tính phí tới một mức độ cần thiết 00:29:33.245 --> 00:29:39.450 nhằm bù vào khoản chi phí vận hành và duy trì PACER. 00:29:39.450 --> 00:29:44.740 Với tư cách là người sáng lập ra Public. Resorce.Org Malamud muốn phản đối hành động thu phí của PACER. 00:29:46.160 --> 00:29:53.350 Ông ấy đã khởi xướng một chương trình có tên là Dự án quay vòng PACER 00:29:54.822 --> 00:29:59.130 nơi mọi người có thể gửi những tài liệu PACER mà họ đã trả tiền 00:29:59.133 --> 00:30:03.120 tới cơ sở dữ liệu miễn phí mà người khác có thể dùng. 00:30:03.124 --> 00:30:07.810 Những người sở hữu PACER gặp rất nhiều sức ép từ các Nghị sĩ và những người khác 00:30:08.826 --> 00:30:15.060 cho nên họ đã xây dựng 17 thư viện trên toàn quốc gia cho phép truy cập miễn phí. 00:30:15.060 --> 00:30:20.130 Điều này có nghĩa là cứ 22 nghìn dặm vuông thì có một thư viện. Thực sự theo tôi nó chẳng tiện một chút nào. 00:30:20.133 --> 00:30:25.180 Tôi khích lệ mọi người tình nguyện tham dự dự án Thumb Drive Corps. 00:30:25.180 --> 00:30:27.540 Và tải xuống các tài liệu từ thư viện công cộng rồi gửi lên trang chủ của dự án Quay vòng tài liệu PACER. 00:30:27.546 --> 00:30:31.160 Người dân mang ổ cứng tới những thư viện này và tải xuống hàng loạt tài liệu 00:30:31.160 --> 00:30:34.000 và họ gửi chúng tới cho tôi. Đó chỉ đơn thuần là một trò đùa. 00:30:34.000 --> 00:30:37.420 Trên thực tế, khi bạn click vào Thumb Drive Corps Phù thuỷ xứ Oz sẽ hiện lên 00:30:37.429 --> 00:30:41.160 bạn biết đó, bài hát Munchkins, và một video hiện ra: 00:30:41.160 --> 00:30:44.220 ♪ We represent the lollipop guild... ♪ 00:30:44.226 --> 00:30:48.500 Thế nhưng tôi đã nhận được một cuộc gọi từ Steve Shultz và Aaron nói rằng: 00:30:48.500 --> 00:30:52.780 “Chúng tôi muốn gia nhập Thumb Drive Corps." 00:30:52.788 --> 00:30:55.140 Vào khoảng lúc đó, tôi đã gặp Aaron trong một cuộc họp. 00:30:55.140 --> 00:30:58.150 Đây thực sự phải là một sự hợp tác giữa nhiều người. 00:30:58.150 --> 00:31:04.720 Nên tôi đã tiến tới và nói với cậu ấy: 00:31:04.720 --> 00:31:07.160 “Này, tôi đang tính tới chuyện can thiệp vào vấn đề PACER.” 00:31:07.160 --> 00:31:12.120 Schultz đã phát triển một chương trình tải xuống tự động tài liệu của PACER 00:31:12.120 --> 00:31:16.580 từ các thư viện dùng thử. 00:31:16.580 --> 00:31:18.730 Swartz muốn xem qua. 00:31:19.133 --> 00:31:23.920 Nên tôi cho cậu ấy xem các dòng lệnh tôi không hề biết điều gì sẽ diễn ra tiếp 00:31:23.920 --> 00:31:30.140 nhưng thật bất ngờ khi trong vài tiếng đồng hồ sau đó 00:31:34.621 --> 00:31:40.580 cậu ấy đã ngồi trong một góc, cải thiện các dòng lệnh của tôi và gọi thêm một cậu bạn nữa 00:31:40.580 --> 00:31:44.060 sống ngay gần đó tới thư viện và kiểm thử phiên bản cậu ấy vừa cải tiến. 00:31:44.060 --> 00:31:47.560 Vào lúc đó, những người ở toà án nhận ra rằng có điều gì đó đã không đi theo kế hoạch định trước. 00:31:47.560 --> 00:31:50.260 Dữ liệu bắt đầu được gửi tới, gửi tới và gửi tới 00:31:50.260 --> 00:31:55.290 và chẳng mấy chốc họ đã tải về được 760G tài liệu PACER, khoảng 20 triệu trang. 00:31:55.295 --> 00:32:01.570 Sử dụng thông tin thu được từ các thư viện dùng thử 00:32:01.570 --> 00:32:05.940 Swartz đã thực hiện các tiến trình tải xuống song song khổng lồ từ hệ thống của PACER. 00:32:05.940 --> 00:32:07.920 Cậu ấy đã tải xuống gần 2.7 triệu tài liệu toà án Liên bang, khoảng gần 20 triệu trang. 00:32:08.093 --> 00:32:11.920 Tối có thể khẳng định rằng 20 triệu trang có thể vượt quá mong đợi của 00:32:11.920 --> 00:32:14.740 dự án truy cập dữ liệu này, nhưng làm ngạc nhiên người cầm quyền đâu có phạm pháp gì. 00:32:14.746 --> 00:32:17.020 Aaron và Carl quyết định nói với The New York Time về những gì họ đã thực hiện được. 00:32:17.020 --> 00:32:19.380 Họ cũng bị FBI chú ý tới và nhà của bố mẹ Swartz ở Illinois đã bị theo dõi. 00:32:19.380 --> 00:32:22.670 Tôi nhận được một cái tweet của mẹ cậu ấy: “Hãy gọi điện cho tôi!! 00:32:22.670 --> 00:32:24.600 Tôi tự hỏi không biết có chuyện gì xảy ra đây? 00:32:24.600 --> 00:32:27.100 Và thế là tôi đã liên lạc được với Aaron và mẹ cậu ấy thì: “Ối trời ơi, FBI, FBI, FBI”. 00:32:27.100 --> 00:32:31.730 Một đặc vụ FBI đã lái xe trên đường nhà tôi để xem Aaron có ở nhà không. 00:32:31.733 --> 00:32:35.260 Tôi vẫn còn nhớ hôm đó tôi đã thắc mắc không biết chiếc xe này chạy trên đường nhà tôi làm gì. 00:32:35.266 --> 00:32:39.720 Và lại cứ đi tiến rồi lại lùi. Kỳ cục! 00:32:39.720 --> 00:32:42.590 Năm năm sau tôi đọc tài liệu FBI này và tôi nhận ra: Trời ơi, đó là đặc vụ FBI, trên đường nhà tôi. 00:32:43.400 --> 00:32:47.580 Cậu ấy sợ hãi. Cậu ấy thực sự sỡ hãi. 00:32:47.586 --> 00:32:51.540 Cậu ấy còn sợ hơn sau khi FBI gọi điện trực tiếp 00:32:51.546 --> 00:32:53.440 và tìm cách lừa cậu ấy đi tới một cuộc hẹn ở quán cà phê mà không có luật sư đi cùng. 00:32:53.440 --> 00:32:58.700 Cậu ấy về nhà và nằm trên giường, run sợ. 00:33:00.133 --> 00:33:03.300 Việc tải xuống cũng đã lật tẩy nhiều tài liệu toà án vi phạm nghiêm trọng tới quyền riêng tư. 00:33:03.306 --> 00:33:06.540 Và cuối cùng chính toà án đã phải thay đổi các chính sách 00:33:06.546 --> 00:33:08.760 và FBI đã đóng hồ sơ mà không khởi tố gì cả. 00:33:08.760 --> 00:33:13.740 Tới tận ngày hôm nay, tôi vẫn thấy điều này thật quá sức tưởng tượng 00:33:13.746 --> 00:33:19.020 rằng không ai, thậm chí cả những nơi xa xôi hẻo lánh nhất của FBI 00:33:19.020 --> 00:33:22.140 nghĩ rằng việc sử dụng những đồng tiền từ thuế để điều tra 00:33:22.146 --> 00:33:26.610 những người phổ biến luật ra cho công chúng là bất hợp lý. 00:33:26.613 --> 00:33:32.240 Làm sao mà chúng ta có thể tự gọi mình là người sống theo pháp luật 00:33:32.240 --> 00:33:38.490 và nghĩ rằng thật sai trái khi 00:33:38.495 --> 00:33:42.380 làm cho luật pháp tới được với tất cả mọi người? 00:33:42.386 --> 00:33:48.080 Aaron đã sẵn sàng mạo hiểm vì lý tưởng mà cậu ấy đã tin vào. 00:33:48.893 --> 00:33:52.000 Không hài lòng với sự chênh lệch giàu nghèo, Swartz đã không chỉ dừng lại ở công nghệ mà còn tham gia vào những hoạt động chính trị. 00:33:52.000 --> 00:33:57.370 Tôi đã tới Hạ nghị viện và tôi mời cậu ấy tới thăm và tham gia cùng chúng tôi một thời gian 00:33:57.373 --> 00:34:01.930 để cậu ấy có thể học được quá trình chính trị là gì. 00:34:01.930 --> 00:34:04.520 Cậu ấy học về một cộng động mới, những kỹ năng mới tất cả những gì cần thiết để cậu có thể hack chính trị. 00:34:04.520 --> 00:34:08.540 Có vẻ như rất nực cười khi những người thợ mỏ phải đào đào cuốc cuốc cho tới khi cơ thể họ ướt đẫm mồ hôi 00:34:08.540 --> 00:34:11.800 và phải luôn tự nhủ rằng nếu mình dừng lại thì tối nay sẽ không có gì để cho vợ con ăn 00:34:11.800 --> 00:34:14.940 trong khi tôi mỗi ngày kiếm được càng nhiều tiền hơn mà chỉ có ngồi xem ti vi. 00:34:14.940 --> 00:34:20.120 Nhưng quả thật thế giới này thật lố bịch. 00:34:20.120 --> 00:34:22.940 Vì thế, tôi đã đồng sáng lập một “Hội đồng Chiến dịch Thay đổi Tiến bộ” 00:34:22.940 --> 00:34:26.560 và chúng tôi cố gắng quy tụ mọi người trên mạng những người quan tâm tới chính trị tiến bộ 00:34:26.560 --> 00:34:31.159 và muốn đưa đất nước này tới một hướng đi tiến bộ hơn 00:34:31.159 --> 00:34:33.600 và tổ chức gặp mặt, tham gia danh sách nhận email, tham gia các chiến dịch mà chúng tôi tổ chức 00:34:33.600 --> 00:34:35.980 và giúp những ứng cử viên tiến bộ trúng tuyển khắp nơi trên cả nước. 00:34:35.985 --> 00:34:39.510 Nhóm này đã đóng vai trò nòng cốt vào chiến dịch đưa Elizabeth Warren vào Thượng nghị viện. 00:34:40.293 --> 00:34:43.719 Cậu ấy có thể đã nghĩ rằng đây là một hệ thống ngu dốt nhưng cậu ấy đã bước vào và nói: “Tôi cần học hệ thống này 00:34:43.719 --> 00:34:47.330 vì nó có thể được lợi dụng như bất cứ hệ thống xã hội nào khác.” 00:34:47.333 --> 00:34:50.050 Nhưng đam mê kiến thức và thư viện của cậu ấy không hề phai mờ đi. 00:34:50.050 --> 00:34:53.820 Aaron bắt đầu quan tâm tới các viện nơi phát hành các bài nghiên cứu khoa học. 00:34:53.826 --> 00:34:55.860 Bằng phẩm giá là sinh viên của một trường hàng đầu của Hoa Kỳ, tôi mặc định các bạn được truy cập 00:34:56.739 --> 00:34:59.730 vào nhiều loại nghiên cứu khoa học khác nhau. 00:34:59.730 --> 00:35:05.330 Nói chung mỗi trường đại học lớn tại Hoa Kỳ đều đã phải trả một phí bản quyền cho các tổ chức như 00:35:05.332 --> 00:35:08.750 JSTOR và Thompson Isi để được truy cập vào các bài báo khoa học và phần còn lại của thế giới không được đọc. 00:35:09.786 --> 00:35:15.420 Những bài báo và nghiên cứu khoa học này thực chất là tài sản chung của toàn nhân loại được lưu trữ trên mạng 00:35:15.426 --> 00:35:18.920 và có thể đã được trả bởi tiền thuế hoặc tài trợ của chính phủ 00:35:18.929 --> 00:35:24.390 nhưng để đọc chúng, bạn thường phải trả phí lần nữa cho các nhà xuất bản như Reed-Elsevier. 00:35:25.740 --> 00:35:30.380 Những chi phí bản quyền này quan trọng tới nỗi những sinh viên học tại Ấn Độ, thay vì tại Hoa Kỳ 00:35:30.380 --> 00:35:35.150 không hề có quyền truy cập này. Họ hoàn toàn bị nhốt bên ngoài khỏi tất cả những nghiên cứu này. 00:35:35.154 --> 00:35:39.900 Họ đã bị gạt ra khỏi toàn bộ di sản khoa học của chúng ta. 00:35:39.908 --> 00:35:43.260 Ý tôi là, nhiều trong số những bài báo khoa học này đã được thực hiện từ Kỷ nguyên Khai Sáng 00:35:43.260 --> 00:35:47.300 Cứ mỗi khi có ai đó viết một bài báo khoa học, nó đều được quét, số hoá và cho vào bộ sưu tập này. 00:35:47.306 --> 00:35:49.710 Đây là di sản được mang tới cho chúng ta từ công việc của những người có đam mê với tri thức, một lịch sử huy hoàng của khoa học. 00:35:49.710 --> 00:35:53.180 Đây là di sản đáng thuộc về toàn nhân loại, 00:35:53.180 --> 00:35:55.860 nhưng thay vào đó, nó đã bị khoá lại và cho lên mạng bởi một nhóm các tập đoàn kinh doanh tư bản 00:35:55.860 --> 00:35:58.320 những kẻ muốn kiếm được tối đa lợi nhuận từ nó. 00:35:58.320 --> 00:36:03.790 Vậy là một nhà nghiên cứu được trả tiền bởi trường đại học hoặc người dân công bố một bài nghiên cứu 00:36:03.790 --> 00:36:08.870 và ở giai đoạn cuối cùng của quá trình, sau khi mọi công việc đã được hoàn thiện 00:36:09.580 --> 00:36:11.620 sau khi mọi nghiên cứu đã kết thúc - nát óc nghĩ ra ý tưởng, thí nghiệm trong lab, phân tích, tóm lại là tất cả đã xong 00:36:11.620 --> 00:36:16.220 vào chính cái giai đoạn cuối cùng đó, người nghiên cứu phải trao lại bản quyền cho các công ty nhiều tỉ đô la. 00:36:16.220 --> 00:36:21.660 Quá bệnh! Đây là một nền kinh tế được xây dựng hoàn toàn trên công sức tình nguyện 00:36:21.666 --> 00:36:25.100 và rồi các nhà xuất bản chỉ việc ngồi ở trên cùng và hưởng lợi nhuận từ việc bán các nghiên cứu đó. 00:36:25.106 --> 00:36:28.990 Nói về chuyện kiếm tiền thiếu lương tâm. Một nhà xuất bản ở Anh Quốc đã kiếm được 3 tỉ đô la năm ngoái. 00:36:28.999 --> 00:36:31.440 Thật là một trò buôn bán đê tiện! 00:36:31.440 --> 00:36:36.630 JSTOR chỉ là một nhân vật rất nhỏ trong câu chuyện này 00:36:36.630 --> 00:36:41.420 nhưng vì một vài lý do nào đó, JSTOR đã được Aaron chọn để công kích. 00:36:41.426 --> 00:36:46.430 Cậu ấy đã đi tới một số hội thảo về Truỵ cập mở và Xuất bản mở 00:36:46.430 --> 00:36:49.400 và tôi không biết ai là người tới từ JSTOR 00:36:49.400 --> 00:36:53.200 nhưng tôi đoán rằng Aaron đã hỏi 00:36:53.200 --> 00:36:56.220 “Để mở JSTOR mãi mãi cần tốn bao nhiêu tiền?” 00:36:56.226 --> 00:37:00.370 Và họ đã trả lời rằng khoảng 200 triệu đô la 00:37:00.373 --> 00:37:03.610 một con số mà Aaron cho rằng quá lố bịch. 00:37:03.617 --> 00:37:06.260 Đang theo học tại Harvard, cậu ấy biết những người dùng của mạng internet rất nhanh và mở bên MIT ngay cạnh đó 00:37:06.260 --> 00:37:13.120 đã có được quyền truy cập vào JSTOR. Swartz nhìn thấy ngay cơ hội. 00:37:13.120 --> 00:37:16.340 Bạn có được chìa khoá để tới các cánh cửa đó 00:37:16.340 --> 00:37:17.780 và chỉ cần một chút phép thuật từ các dòng lệnh bạn có thể lấy được các bài báo khoa học đó. 00:37:17.786 --> 00:37:21.580 Vào ngày 24 tháng 9 năm 2010 00:37:21.580 --> 00:37:25.820 Swartz đăng ký một chiếc laptop ACER cậu vừa mua 00:37:25.826 --> 00:37:31.320 vào mạng của MIT, dưới cái tên là Garry Host. 00:37:31.320 --> 00:37:34.040 Tên của người dùng được đăng ký là “Ghost laptop”. 00:37:34.040 --> 00:37:38.440 Cậu ấy không hack JSTOR theo nghĩa truyền thống về hack. 00:37:38.440 --> 00:37:41.320 Cơ sở dữ liệu của JSTOR được tổ chức ngay ngắn 00:37:41.321 --> 00:37:46.530 cho nên rất đơn giản để có thể tải xuống tất cả những bài báo khoa học trong JSTOR 00:37:46.530 --> 00:37:51.050 bởi vì tất cả chúng đều được đánh số. 00:37:51.053 --> 00:37:57.370 Nó đều có dạng gạch chéo gạch chéo gạch chéo… số thứ tự bài báo 444024 và -25 và -26. 00:37:57.379 --> 00:38:02.670 Cậu ấy viết một đoạn lệnh bằng ngôn ngữ Python có tên là keepgrabbing. pi (cứthếlấy.pi) 00:38:02.676 --> 00:38:08.970 tức là liên tục lấy các bài báo khoa học. 00:38:08.974 --> 00:38:10.640 Ngày hôm sau, chiếc máy tính GHost bắt đầu tải xuống các bài báo 00:38:10.640 --> 00:38:16.960 nhưng ngay lập tức địa chỉ IP của chiếc GHost bị chặn. Đối với Swartz thì nó chỉ giống như gặp ổ gà trên đường. 00:38:16.960 --> 00:38:23.030 Cậu ấy nhanh chóng đổi IP cho GHost và tiếp tục tải xuống. 00:38:23.030 --> 00:38:26.570 JSTOR và MIT đã sử dụng một số biện pháp để ngăn cản 00:38:26.575 --> 00:38:32.880 khi họ nhận ra điều gì đang xảy ra 00:38:32.880 --> 00:38:39.920 và khi nhiều biện pháp không có hiệu nghiệm 00:38:39.921 --> 00:38:43.380 JSTOR đã cắt kết nối của MIT vào cơ sở dữ liệu của JSTOR. 00:38:43.383 --> 00:38:46.060 Chúng ta có một trò mèo đuổi chuột ở đây 00:38:46.060 --> 00:38:52.910 tìm cách để được truy cập vào cơ sở dữ liệu của JSTOR. 00:38:53.460 --> 00:38:57.730 Aaron hiển nhiên là mèo vì cậu ấy giỏi kỹ thuật hơn 00:38:57.733 --> 00:39:01.960 những người bên cơ sở dữ liệu của JSTOR đang tìm cách phòng thủ. 00:39:01.960 --> 00:39:06.050 Cuối cùng, có một phòng máy chủ ở nhà kho ở trong một trong số các toà nhà 00:39:06.053 --> 00:39:08.520 và cậu tới thẳng đó, thay vì vào mạng WiFi, và cắm trực tiếp chiếc laptop của cậu vào mạng 00:39:08.520 --> 00:39:14.060 và để nó ở đó cùng với một chiếc ổ cứng cắm ngoài để tải tài liệu xuống. 00:39:14.539 --> 00:39:15.410 Nhà chức trách đã tìm được chiếc laptop của Aaron mà cậu không biết. 00:39:15.415 --> 00:39:18.480 Họ đã không dừng việc tải xuống lại. 00:39:18.481 --> 00:39:21.880 Mà thay vào đó, họ gắn một chiếc camera theo dõi. 00:39:21.880 --> 00:39:23.960 Họ đã tìm thấy chiếc laptop trong nhà kho của toà nhà MIT. 00:39:23.965 --> 00:39:28.970 Họ đã có thể rút nó ra. Họ đã có thể đợi cậu ấy tới và nói 00:39:28.970 --> 00:39:30.490 “Này cậu kia, cậu đang làm gì thế, dừng lại đi. Cậu là ai?” 00:39:30.490 --> 00:39:34.040 Họ đã có thể làm tất cả những thứ này nhưng họ đã không. 00:39:34.040 --> 00:39:39.520 Điều họ muốn làm đó là ghi hình lại để có bằng chứng nhằm khởi tố cậu ấy. 00:39:41.706 --> 00:39:44.820 Đó là lý do duy nhất khi bạn ghi hình kiểu như vậy. 00:39:44.820 --> 00:39:50.180 Lúc đầu, người xuất hiện trong camera theo dõi 00:39:50.180 --> 00:39:54.410 chỉ là một người vào cất thùng và chai lọ. 00:39:54.410 --> 00:39:58.530 Nhưng nhiều ngày sau nó đã ghi hình lại được Swartz. 00:39:58.533 --> 00:40:01.040 Swartz thay thế ổ cứng ngoài. Cậu ấy lấy nó ra khỏi ba lô 00:40:01.040 --> 00:40:02.970 ra khỏi camera khoảng 5 phút 00:40:02.973 --> 00:40:07.620 và rồi rời khỏi đó. 00:40:07.626 --> 00:40:10.440 Và rồi họ tổ chức một buổi phục kích, khi cậu ấy đang đạp xe về nhà từ MIT 00:40:10.440 --> 00:40:12.460 những viên cảnh sát này đi ra từ phía bên đường 00:40:12.460 --> 00:40:20.140 học chỗ nào đó khác và bắt đầu đuổi theo cậu ấy. 00:40:21.080 --> 00:40:23.800 Nó kể lại rằng nó đã bị tấn công bởi cảnh sát. 00:40:23.800 --> 00:40:28.540 Nó nói với tôi rằng lúc đó nó không biết chắc cảnh sát đang vây bắt nó. 00:40:28.540 --> 00:40:31.070 Nó chỉ nghĩ rằng ai đó đang muốn tấn công nó thôi. 00:40:31.074 --> 00:40:35.620 Nó còn nói với tôi rằng họ đã đánh nó. 00:40:35.620 --> 00:40:38.760 Thực sự đó là một điều kinh khủng. Ý nghĩ rằng ai đó trong gia đình tôi bị phạm tôi hay ra toà 00:40:38.760 --> 00:40:40.580 là một điều rất xa lạ, khó hiểu và tôi không biết phải làm gì. 00:40:40.580 --> 00:40:44.620 Và thế là họ đã thực hiện lệnh khám ở nhà của Aaron, nhà bố mẹ cậu ở Cambridge và văn phòng của cậu ở Harvard. 00:40:44.626 --> 00:40:46.500 Hai ngày trước vụ bắt bớ, cuộc điều tra đã vượt ra khỏi JSTOR và cảnh sát khu vực ở Cambridge. 00:40:46.506 --> 00:40:52.670 Nó đã được chuyển giao cho Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ. 00:40:52.679 --> 00:40:58.770 Cơ quan mật vụ bắt đầu điều tra tôi phạm máy tính và làm giả thẻ tín dụng vào năm 1984 00:40:58.770 --> 00:41:02.460 nhưng 6 tuần sau vụ tấn công 11 tháng 9 nhiệm vụ của họ đã được mở rộng thêm. 00:41:02.466 --> 00:41:05.560 [applause] 00:41:05.560 --> 00:41:08.460 Tổng thống Bush sử dụng Đạo luật Yêu Nước (The Patriot Act) để thiết lập một mạng lưới gọi là “Đội chống tội phạm điện tử”. 00:41:08.466 --> 00:41:13.460 Đạo luật ngay trước mặt tôi đây giúp chúng ta đối phó với những thực tế và nguy hiểm mới tới từ khủng bố thời hiện đại. 00:41:13.460 --> 00:41:19.660 Theo Cơ quan mật vụ, họ chủ yếu làm việc với những hoạt động có tính ảnh hưởng kinh tế 00:41:19.660 --> 00:41:23.020 được tổ chức bởi các tổ nhóm tội phạm hoặc có sử dụng công nghệ mới. 00:41:23.026 --> 00:41:26.960 Cơ quan mật vụ chuyển vụ án của Swartz qua văn phòng Công tố Hoa Kỳ tại Boston. 00:41:26.960 --> 00:41:33.620 Có một gã trong văn phòng Công tố Hoa Kỳ với chức danh: 00:41:33.620 --> 00:41:35.890 “Trưởng ban Lực lượng chống Tội phạm máy tính” 00:41:35.890 --> 00:41:42.880 Tôi không biết ông ta có những gì 00:41:42.880 --> 00:41:47.020 nhưng chắc bạn bạn không thể là một “Công tố viên tội phạm vi tính” nếu thiếu đi một tội liên quan tới vi tính để khởi tố 00:41:47.020 --> 00:41:51.490 thế là ông ta lấy hồ sơ vụ án và giữ lấy cho riêng mình, không giao nó cho ai khác trong văn phòng hay bộ phận 00:41:51.493 --> 00:41:56.820 và đó là Steve Heymann. 00:41:56.820 --> 00:41:58.360 Công tố viên Heymann đã khá kín tiếng từ sau vụ bắt Aaron Swartz 00:41:58.360 --> 00:42:03.300 nhưng ông ta có thể được trông thấy ở đây, trong một số của xê-ri truyền hình “Lòng tham nước Mỹ” 00:42:03.300 --> 00:42:05.140 được quay trong khoảng thời gian Aaron bị bắt. 00:42:05.140 --> 00:42:09.630 Ông ta đang mô tả vụ án trước đó của ông ta khởi tố một hacker khét tiếng có tên là Alberto Gonzales 00:42:10.360 --> 00:42:14.550 một vụ án mà mang lại cho Heymann rất nhiều sự chú ý của báo giới và cả những lời khen ngợi cùng thăng tiến. 00:42:14.553 --> 00:42:16.470 Gonzales đã ăn trộm hàng trăm triệu thẻ tín dụng và số ATM 00:42:16.471 --> 00:42:19.760 một vụ trộm lớn nhất trong lịch sử. 00:42:19.760 --> 00:42:23.640 Trong video này, Heymann mô tả Gonzales, nói lên quan điểm của ông ta về sự tư duy của các hacker: 00:42:23.645 --> 00:42:25.640 Những kẻ này bị điều khiển bởi nhiều thứ như chúng ta thôi. 00:42:25.647 --> 00:42:30.230 Chúng có lòng tự cao, thích thử thách, và tất nhiên chúng thích tiền và mọi thứ có thể mang tiền cho chúng nó. 00:42:30.235 --> 00:42:34.530 Một trong số những nghi phạm trong vụ án Gonzales là một hacker trẻ tuổi có tên là Jonathan James. 00:42:38.200 --> 00:42:41.420 Tin rằng tội của Gonzales có thể bị gán cho mình 00:42:41.420 --> 00:42:45.410 cậu đã tự tử trong quá trình điều tra vụ án này. 00:42:53.300 --> 00:42:56.140 Trong một buổi họp báo sớm về quan điểm của chính phủ trong vụ án của Aaron Swartz 00:43:05.866 --> 00:43:10.900 Xếp của Heymann, Công tố viên trưởng của bang Massachusets Carmen Otiz nói rằng: 00:43:11.260 --> 00:43:14.420 “Ăn trộm tức là ăn trộm, cho dù bạn dùng những dòng lệnh hay là xà beng 00:43:14.780 --> 00:43:17.260 và dù là lấy trộm tài liệu hay là tiền.” 00:43:37.240 --> 00:43:42.400 Điều này không đúng. Rõ ràng là không đúng. 00:43:42.400 --> 00:43:47.930 Tôi không nói rằng nó vô hại 00:43:49.160 --> 00:43:55.120 và tôi không nói rằng chúng ta không nên quy tội cho việc ăn trộm thông tin 00:43:55.120 --> 00:43:58.800 nhưng bạn cần phải rành mạch và cụ thể hơn 00:43:58.800 --> 00:44:02.340 trong khi định nghĩa chính xác loại thông tin nào thì là nguy hại và loại nào thì không. 00:44:02.340 --> 00:44:05.620 Tóm lại, với một cái xà beng, mỗi lần tôi đột nhập vào một nơi nào đó bằng xà beng 00:44:08.400 --> 00:44:09.680 tôi phá hoại cái gì đó. Chắc chắn là như thế. 00:44:09.680 --> 00:44:17.360 Nhưng khi Aaron soạn một chương trình cho phép 00:44:17.360 --> 00:44:18.440 tải xuống hàng trăm lần mỗi giây thì chẳng gây hại tới ai cả 00:44:18.440 --> 00:44:27.130 chẳng có tổn hại rõ ràng gì tới ai cả. 00:44:27.786 --> 00:44:29.470 Nếu cậu ta làm điều đó để thu thập tài liệu để làm nghiên cứu 00:44:29.479 --> 00:44:33.900 thì sẽ chẳng có nguy hại gì tới bất cứ ai. 00:44:33.900 --> 00:44:37.730 Cậu ấy không ăn trộm. Cậu ấy cũng chẳng bán những thứ cậu ấy lấy được hay cho không chúng đi. 00:44:37.737 --> 00:44:42.680 Cậu ấy chỉ đang muốn nhấn mạnh một điều, theo quan điểm của tôi. 00:44:42.680 --> 00:44:47.200 Vụ bắt bớ đã tác động mạnh lên Swartz. 00:44:49.080 --> 00:44:53.130 Anh ấy không muốn nói về điều đó. 00:44:53.133 --> 00:44:56.680 Ý tôi là anh ấy rất khủng hoảng. 00:44:56.680 --> 00:44:59.090 Nếu bạn luôn có ý nghĩ rằng FBI đang trên đường và có thể đỗ xe bên cạnh nhà bạn bất cứ lúc nào 00:44:59.092 --> 00:45:01.660 khi bạn đang đi dạo, hay đang giặt quần áo 00:45:01.660 --> 00:45:03.220 họ có thể lẻn vào nhà vì bạn để cửa mở 00:45:03.221 --> 00:45:07.020 tóm lại là nếu là tôi…tôi cũng căng thẳng không kém 00:45:07.020 --> 00:45:11.860 điều này khá rõ ràng và do đó Aaron lúc nào cũng trong tâm trạng tồi tệ. 00:45:11.860 --> 00:45:16.320 Anh ấy không hé lộ những thông tin nhạy cảm về nơi ăn chốn ở của anh ấy trong khoảng thời gian này 00:45:16.326 --> 00:45:22.590 bởi vì anh ấy rất sợ rằng FBI chỉ đang chờ để bắt anh ấy thôi. 00:45:22.590 --> 00:45:24.670 Đó là thời điểm tiền lệ hết sức nhạy cảm về các phong trào xã hội và chính trị. 00:45:24.673 --> 00:45:29.910 Tạp chí Time sau đó đã vinh danh Người của năm 2011 là “Người biểu tình”. 00:45:29.910 --> 00:45:32.420 Có rất nhiều điểm nóng về các hoạt động hacker diễn ra. 00:45:32.420 --> 00:45:35.290 WikiLeaks đã tiết lộ nhiều thông tin ngoại giao nhạy cảm 00:45:35.295 --> 00:45:36.960 Manning (nhân viên phân tích tình báo) đã bị bắt vào lúc đó 00:45:37.180 --> 00:45:42.180 tuy rằng không rõ có phải anh ta là người tiết lộ thông tin hay không. 00:45:42.180 --> 00:45:46.630 Anonymous - một nhóm biểu tình có 00:45:46.639 --> 00:45:48.980 hacker cao thủ 00:45:48.980 --> 00:45:53.480 đã có nhiều hành động gây đau đầu nhà chức trách. 00:45:53.480 --> 00:45:57.190 Nếu bạn so sánh những điều này với điều Swartz làm 00:45:57.192 --> 00:46:02.070 thì vụ này chỉ nên để MIT và JSTOR giải quyết với nhau thôi 00:46:02.071 --> 00:46:04.800 giữa cá nhân với cá nhân và công ty với công ty. 00:46:04.800 --> 00:46:10.320 Lẽ ra nó không đáng để hệ thống tội phạm chú ý tới. 00:46:10.320 --> 00:46:16.480 Nó đơn giản không thuộc vào trong đó. 00:46:16.486 --> 00:46:20.330 Trước khi khởi tố, Swartz đã được đề nghị một thoả thuận 00:46:20.333 --> 00:46:25.030 rằng cậu chỉ phải ngồi tù ba tháng, trong trại phục hồi nhân phẩm 00:46:25.200 --> 00:46:30.240 và một năm quản thúc tại nhà 00:46:30.240 --> 00:46:36.870 tất nhiên là phải rời xa máy vi tính. 00:46:36.870 --> 00:46:41.490 Với điều kiện là Swartz phải thừa nhận tội danh. 00:46:41.490 --> 00:46:46.500 Chúng tôi rơi vào thế không biết cụ thể 00:46:46.506 --> 00:46:50.170 chính phủ có những gì mà muốn gì 00:46:50.173 --> 00:46:53.280 và chúng tôi phải đưa ra quyết định rất quan trọng 00:46:53.280 --> 00:46:56.680 khi mà luật sư thì thúc bạn đồng ý 00:46:56.680 --> 00:46:58.870 chính phủ thì đưa ra yêu cầu không thoả thuận 00:46:58.870 --> 00:47:06.250 và bạn được bảo rằng khả năng thắng của bạn là rất nhỏ 00:47:06.253 --> 00:47:14.300 nên cho dù bạn có phạm tội hay không thì bạn tốt hơn hết là nhận tội. 00:47:14.300 --> 00:47:16.630 Boston có riêng một Ban chống tội phạm vi tính 00:47:16.633 --> 00:47:21.240 rất nhiều luật sư, có khi nhiều hơn mức cần thiết. 00:47:21.246 --> 00:47:27.110 Tóm lại, bạn có thể hình dung là ở đây có rất nhiều vụ án rất rất khó khởi tố 00:47:27.115 --> 00:47:31.080 bởi vì chúng ta có tội phạm từ Nga này 00:47:31.086 --> 00:47:36.120 rồi một số người bên trong các tập đoàn 00:47:36.120 --> 00:47:38.200 họ sẵn sàng thuê những luật sư với giá 500 hoặc 700 đô la mỗi giờ 00:47:38.209 --> 00:47:43.090 để chống lại bạn, và chúng ta lại có một vụ án của một cậu bé 00:47:43.093 --> 00:47:45.880 mà khá dễ dàng chứng minh rằng cậu đã làm điều gì đó 00:47:45.886 --> 00:47:48.430 và nhất là khi cậu đã tự gây rối với FBI 00:47:48.430 --> 00:47:51.300 cho nên tại sao lại không cho cậu bé này nếm mùi lợi hại càng nhiều càng tốt? 00:47:51.300 --> 00:47:55.930 Nó sẽ giúp một công tố viên như bạn. Nó giúp cả nền Cộng hoà 00:47:55.935 --> 00:47:59.200 vì bạn đang đấu tranh chống lại mấy cái kiểu khủng bố. 00:47:59.206 --> 00:48:02.850 Tôi đã rất sợ hãi. 00:48:02.850 --> 00:48:06.130 Tôi sợ bị tịch thu máy vi tính. 00:48:06.130 --> 00:48:07.570 Tôi rất sợ bị đi tù vì máy tính của tôi bị tịch thu. 00:48:07.573 --> 00:48:12.990 Tôi có tài liệu tối mật từ nguồn của tôi từ công việc trước tôi làm 00:48:18.540 --> 00:48:24.090 và đó là, ưu tiên của tôi là giữ nguồn tin của tôi được an toàn. 00:48:24.093 --> 00:48:27.740 Tôi rất sợ vì lỡ có chuyện gì xảy ra với Ada. 00:48:31.240 --> 00:48:35.980 Aaron họ đã đưa ra cho cậu ấy một đề nghị 00:48:35.980 --> 00:48:41.920 và nếu tôi đồng ý thì cậu ấy sẽ làm theo 00:48:42.726 --> 00:48:47.230 và tôi đã thực sự rất gần tới điểm nói “Hãy đồng ý đề nghị đó”. 00:48:49.106 --> 00:48:54.270 Cậu ấy đã nuôi dưỡng một niềm đam mê chính trị rất nghiêm túc 00:48:54.273 --> 00:48:57.130 trong thời điểm, bạn biết đó 00:48:57.133 --> 00:49:00.830 khi cậu ấy kết thúc công việc khởi nghiệp 00:49:00.833 --> 00:49:01.700 và bắt đầu một cuộc sống mới, cuộc sống của hoạt động chính trị 00:49:01.700 --> 00:49:07.600 và cậu ấy không có niềm tin rằng cậu ấy có thể tiếp tục cuộc sống của cậu như một kẻ tội phạm 00:49:07.600 --> 00:49:11.600 Bạn biết đó, cậu ấy nói với tôi rằng, khi chúng tôi bước ngang qua Nhà Trắng: 00:49:11.600 --> 00:49:14.490 “Họ không cho tội phạm làm việc ở đây.” 00:49:14.490 --> 00:49:18.390 Và cậu ấy thực sự muốn điều đó trong cuộc đời. 00:49:18.393 --> 00:49:22.150 Nó chưa hề giết ai. Nó cũng chưa hề làm ai đau. 00:49:22.153 --> 00:49:28.440 Nó chưa hề ăn trộm tiền. 00:49:28.890 --> 00:49:31.280 Nó chưa hề làm điều gì trông có vẻ như tội phạm 00:49:36.895 --> 00:49:40.010 và hiển nhiên chẳng có việc gì nó phải bị dán cái nhãn tội phạm 00:49:40.013 --> 00:49:43.560 và lấy đi quyền được bầu cử của nó ở nhiều Bang 00:49:43.560 --> 00:49:48.020 vì làm những việc mà nó đã làm. Không thể chấp nhận được! 00:49:48.020 --> 00:49:52.340 Sẽ có lý hơn nếu nó chỉ phải chịu một khoản tiền phạt lớn 00:49:52.340 --> 00:49:53.460 hoặc bị buộc không được quay lại MIT nữa. 00:49:53.460 --> 00:49:58.400 Nhưng trở thành một tội phạm? Đối mặt với án tù? 00:49:58.400 --> 00:50:06.200 Swartz đã không nhận tội để được giảm án. 00:50:06.206 --> 00:50:09.880 Nên Heymann đã rất bực tức và càng điên tiết. 00:50:09.880 --> 00:50:13.290 Heymann tiếp tục gây áp lực lên chúng tôi bằng mọi cách 00:50:13.293 --> 00:50:17.680 Thậm chí với những chứng cứ chiếm đoạt từ chiếc máy tính 00:50:18.686 --> 00:50:21.760 Acer và USB của Aaron 00:50:21.760 --> 00:50:25.680 Ủy viên công tố cần bằng chứng về động cơ của anh ấy 00:50:25.680 --> 00:50:30.260 Tại sao Aaron Swartz lại tải những bài báo từ JSTOR 00:50:30.260 --> 00:50:36.340 và anh ta dự định dùng chúng vào việc gì? 00:50:36.345 --> 00:50:41.480 Chính phủ tin rằng Aaron dự dịnh sẽ công bố những bài báo đó 00:50:41.480 --> 00:50:43.840 Chúng ta không biết mục đích chính xác của cậu ấy là gì 00:50:44.080 --> 00:50:48.700 Bởi vì trong quá khứ Aaron cũng đã từng làm nhiều dự án phải phân tích một cơ sở dữ liệu khổng lồ các bài báo 00:50:48.706 --> 00:50:52.520 để học hỏi những điều thú vị từ chúng. 00:50:52.520 --> 00:50:56.550 Chứng cứ tốt nhất đó là khi cậu ấy ở Stanford 00:50:56.550 --> 00:50:57.870 Aaron cũng đã tải xuống toàn bộ cơ sở dữ liệu tư pháp của Westlaw. 00:50:57.873 --> 00:51:02.310 Trong một dự án với sinh viên luật trường Stanford 00:51:02.313 --> 00:51:03.760 Swartz đã tải xuống cơ sở dữ liệu tư pháp của Westlaw 00:51:03.760 --> 00:51:05.540 Cậu ấy đã làm hé lộ những mối liên hệ kỳ lạ giữa những người tài trợ tiền nghiên cứu về luật 00:51:05.540 --> 00:51:10.000 và những kết quả có lợi cho họ. 00:51:10.004 --> 00:51:14.340 Cậu ấy đã làm phép phân tích tuyệt vời này về các công ty tư bản 00:51:14.340 --> 00:51:15.380 chuyên cấp tiền cho các giáo sư luật để viết những bài báo review về luật 00:51:15.384 --> 00:51:20.540 mà sẽ có lợi về sau này, như Exxon trong sự cố tràn dầu. 00:51:20.540 --> 00:51:24.920 Đây là một hệ thống hủ bại, anh biết đấy, nghiên cứu hư danh. 00:51:25.593 --> 00:51:28.520 Swartz chưa bao giờ công bố những tài liệu tư pháp của Westlaw. 00:51:28.520 --> 00:51:32.600 Về lý thuyết, cậu ấy có thể làm như vậy với cơ sở dữ liệu của JSTOR 00:51:32.980 --> 00:51:36.150 Nếu thế thì mọi chuyện hoàn toàn ổn. 00:51:37.980 --> 00:51:44.330 Mặt khác, nếu cậu ấy có ý định tạo nên một dịch vụ cạnh tranh với JSTOR 00:51:44.330 --> 00:51:51.520 kiểu như xây dựng thứ của riêng mình, bạn biết đấy, 00:51:51.522 --> 00:51:56.530 truy cập vào Harvard Law Review và bạn biết đấy, thu tiền cho việc đó 00:51:57.260 --> 00:52:04.090 thì đúng là việc đó trông giống một hành vi phạm pháp 00:52:04.093 --> 00:52:07.980 bởi vì anh có ý định kiếm tiền từ những dữ liệu này 00:52:07.980 --> 00:52:11.020 nhưng thật là điên rồ khi tưởng tượng rằng đó là những việc cậu ấy sẽ làm. 00:52:17.886 --> 00:52:22.440 Nhưng lại còn khả năng ở giữa đó là: sẽ thế nào nếu cậu ấy đem tặng hết tài liệu này cho các quốc gia đang phát triển? 00:52:22.440 --> 00:52:25.570 Tóm lại điều cậu ấy định làm có tính chất quyết định tới hình ảnh của cậu ấy 00:52:25.573 --> 00:52:31.410 trong mắt của luật pháp. Chính phủ đã khởi tố cậu 00:52:35.140 --> 00:52:39.130 như đây là một hành vi phi pháp mang tính thương mại 00:52:39.133 --> 00:52:43.510 giống việc ăn cắp thông tin trong thẻ tín dụng đây chính là kiểu tội họ đang gán cho cậu ấy. 00:52:44.940 --> 00:52:54.090 Tôi không biết cậu ấy định làm gì với khối cơ sở dữ liệu đó 00:52:54.300 --> 00:52:58.420 Nhưng tôi nghe từ một người bạn của cậu kể lại rằng 00:53:01.246 --> 00:53:04.020 Aaron định phân tích số dữ liệu này để tìm bằng chứng về việc tài trợ nghiên cứu thay đổi khí hậu của các tập đoàn 00:53:04.020 --> 00:53:06.820 và dẫn tới kết quả sai lệch, có lợi cho họ và tôi hoàn toàn tin vào lời kể lại này. 00:53:06.829 --> 00:53:12.840 Tôi được bảo rằng Steve muốn nói chuyện với tôi 00:53:12.840 --> 00:53:18.520 và tôi nghĩ đây có thể là một lối thoát khỏi chuyện này 00:53:18.520 --> 00:53:21.560 chỉ cần thoát khỏi hoàn cảnh này 00:53:21.560 --> 00:53:24.990 và tôi không muốn sống trong nỗi sợ rằng chiếc máy tính của mình sẽ bị tịch thu. 00:53:24.990 --> 00:53:27.980 Tôi không muốn sống trong nỗi sợ sẽ phải ngồi tù 00:53:29.341 --> 00:53:32.600 nếu họ ép buộc tôi phải giải mã thông tin trong máy tính. 00:53:32.600 --> 00:53:36.030 Khi họ tới gặp tôi và nói "Steve muốn nói chuyện với cô” 00:53:36.030 --> 00:53:40.020 điều đó nghe có vẻ hợp lý. 00:53:40.020 --> 00:53:43.150 Họ đã đề nghị Norton một ưu ái có tên là “Nữ hoàng trong 1 ngày” 00:53:43.157 --> 00:53:45.460 Nó cho phép Ủy viên công tố đưa ra những câu hỏi về vụ án của Aaron. 00:53:45.460 --> 00:53:48.880 Norton sẽ được miễn trừ khỏi bị điều tra 00:53:48.880 --> 00:53:53.800 cho bất cứ thông tin nào cô tiết lộ trong cuộc gặp. 00:53:53.800 --> 00:53:55.960 Tôi không thích điều này. Tôi đã lặp đi lặp lại với luật sư của tôi rằng 00:53:55.960 --> 00:53:58.790 tôi không thích... việc này thật ám muội. Tôi không muốn được miễn án 00:53:58.790 --> 00:54:00.660 Tôi không cần điều đó, tôi chả làm bất cứ chuyện gì 00:54:00.666 --> 00:54:02.800 Nhưng họ vẫn khăng khăng tin rằng có gì đó 00:54:02.802 --> 00:54:04.620 họ không muốn tôi đối mặt với Ủy viên công tố mà không có quyền miễn án 00:54:04.620 --> 00:54:06.360 Nhưng để rõ ràng hơn, đây là lời đề nghị “Nữ hoàng trong một ngày”, một bức thư mời. 00:54:06.366 --> 00:54:09.660 Đúng thế, một bức thư đề nghị. 00:54:09.660 --> 00:54:13.440 Về cơ bản cô được bảo vệ khỏi việc điều tra khi cô cung cấp thông tin 00:54:13.440 --> 00:54:15.310 Đó không hẳn là việc cung cấp thông tin. Như tôi biết thì đó là 00:54:15.310 --> 00:54:19.520 chỉ là việc có một cuộc nói chuyện, một cuộc phỏng vấn với họ. 00:54:19.527 --> 00:54:22.820 - Và họ hỏi cô một số câu hỏi - Họ đã hỏi tôi một số câu hỏi. 00:54:22.826 --> 00:54:25.680 - Và họ có thể hỏi bất cứ câu nào họ muốn... - Đúng thế. 00:54:25.680 --> 00:54:27.620 - Và bất cứ thứ gì họ biết được được... - Tôi thực sự... 00:54:27.626 --> 00:54:33.120 - Thì họ không thể khởi tố cô được. - Đúng, và tôi lặp đi lặp lại không cần gì cả. 00:54:33.120 --> 00:54:37.210 Tôi liên tục-liên tục cố gắng từ chối là thư đề nghị đó. 00:54:37.211 --> 00:54:40.220 Tôi bị ốm. Tôi bị chính những luật sư của tôi gây áp lực. 00:54:40.220 --> 00:54:44.860 Và tôi cảm thấy bối rối. Tôi cảm thấy mình không còn đủ tỉnh táo. 00:54:44.860 --> 00:54:47.810 Tôi bị trầm cảm, và sợ hãi. Tôi thực sự không hiểu tình huống mà mình đang rơi vào. 00:54:48.480 --> 00:54:49.800 Tôi không biết lý do gì mình rơi vào tình cảnh này. 00:54:49.800 --> 00:54:53.860 Tôi chưa từng làm điều gì ngỗ ngược, sai trái thì còn xa. 00:54:53.866 --> 00:54:59.390 Chúng tôi cảm thấy như bị phát điên 00:54:59.390 --> 00:55:03.640 Aaron hiển nhiên cảm thấy rất quẫn trí. Chúng tôi cảm thấy vô cùng quẫn trí về việc này. 00:55:03.640 --> 00:55:07.090 Luật sư của Aaron cũng cảm thấy như vậy. 00:55:07.093 --> 00:55:10.500 Chúng tôi đã cố thay đổi luật sư cho Quinn 00:55:10.500 --> 00:55:14.930 Tôi không quen ngồi trong những căn phòng có nhiều người đàn ông cao lớn và vũ trang tận răng 00:55:14.930 --> 00:55:20.470 và luôn phán rằng tôi đang nói dối rằng bạn đã làm điều gì đó xấu. 00:55:20.473 --> 00:55:23.340 Tôi nói với họ rằng việc mà họ đang cố gắng khởi tố 00:55:25.313 --> 00:55:28.800 không phải là một tội. 00:55:29.522 --> 00:55:33.050 Tôi bảo họ rằng họ đang đứng sai phía của câu chuyện. 00:55:33.059 --> 00:55:35.340 Tôi sử dụng cụm đó. Tôi nói “Các anh đang đứng trên lề trái của câu chuyện.” 00:55:35.340 --> 00:55:38.580 Và họ trông chán nản. Họ thậm chí còn không có vẻ tức giận. Họ chỉ trông chán ngán 00:55:38.580 --> 00:55:41.060 Và đó là lúc tôi nhận ra chúng tôi không hề có một cuộc trò chuyện. 00:55:41.060 --> 00:55:46.640 Ý tôi là, tôi nói với họ rất nhiều thứ về tại sao người ta lại tải xuống những bài báo chuyên môn đó 00:55:46.640 --> 00:55:50.280 và cuối cùng, tôi chả nhớ có gì nữa 00:55:50.680 --> 00:55:52.490 Tôi đã nhắc tới việc cậu ấy tạo ra blog này “Tuyên ngôn truy cập mở Guerilla". 00:55:52.900 --> 00:55:57.580 Đây là “Tuyên ngôn truy cập mở Guerrilla" 00:55:57.580 --> 00:56:00.790 Hình như được viết vào tháng 7 năm 2008 tại Ý. 00:56:00.793 --> 00:56:06.460 "Thông tin là sức mạnh. Nhưng như tất cả những loại sức mạnh khác, có những người cố giữ chúng cho riêng mình." 00:56:06.460 --> 00:56:07.710 "Toàn bộ di sản về khoa học và văn hóa của thế giới được ghi lại qua nhiều thế kỷ và xuất bản qua sách và báo 00:56:07.718 --> 00:56:11.840 đang được số hóa ngày càng nhiều và chúng đã rơi vào tay những tập đoàn tư nhân." 00:56:11.840 --> 00:56:13.780 "Trong khi đó, những người bị chặn khỏi nguồn tri thức nhân loại này không hề ngồi yên.” 00:56:13.786 --> 00:56:16.100 Đã có những người lẩn qua những cái cống và trèo qua những hàng rào 00:56:16.102 --> 00:56:19.100 để giải phóng thông tin đang nằm trong tay những nhà xuất bản và chia sẻ chúng với bạn bè mình." 00:56:19.105 --> 00:56:21.860 "Nhưng tất cả những hành động này đều làm trong bóng tối, một cách lén lút." 00:56:21.860 --> 00:56:25.040 “Nó bị gọi với cái tên là ăn trộm hoặc ăn cướp cứ như thể chia sẻ kho tàng tri thức là 00:56:25.046 --> 00:56:26.320 giống như với việc cướp một chiếc tàu và giết hết thủy thủ đoàn. 00:56:26.320 --> 00:56:28.380 Nhưng chia sẻ thì không trái đạo đức - đó là một sự hối thúc của đạo đức. 00:56:28.380 --> 00:56:30.440 Chỉ có những kẻ mờ mắt vì lòng tham mới từ chối chia sẻ cho bạn mình một bản sao. 00:56:30.440 --> 00:56:33.570 Không có sự công bằng trong những điều luật bất công kia 00:56:33.573 --> 00:56:35.640 Đã đến lúc đưa mọi việc ra ánh sáng và trong một truyền thống vĩ đại của sự bất tuân dân sự 00:56:35.640 --> 00:56:38.370 tuyên bố thái độ đối lập của chúng ta với những kẻ tư bản trộm cướp văn hoá đại chúng. 00:56:38.373 --> 00:56:39.840 Manifesto được cho là soạn thảo bởi 4 người và cũng được chỉnh sửa bởi Norton. 00:56:39.840 --> 00:56:40.970 Nhưng chính Swartz là người ký tên vào 00:56:40.973 --> 00:56:41.910 Khi mọi chuyện xong xuôi, tôi ngay lập tức chạy tới Aaron và kể với cậu ấy mọi chuyện tôi nhớ được 00:56:41.919 --> 00:56:42.490 Và cậu ấy trở nên rất tức giận. 00:56:42.497 --> 00:56:44.390 Mọi chuyện tôi đã làm lẽ ra không gây ra hậu quả như thế. 00:56:44.393 --> 00:56:45.400 Tôi thực sự chưa làm điều gì sai nhưng mọi chuyện đã không đi đúng hướng. 00:56:45.400 --> 00:56:46.240 Nhưng tôi đã không bao giờ... 00:56:46.240 --> 00:56:50.170 Tôi vẫn còn đang ấm ức. 00:56:50.177 --> 00:56:53.720 Tôi vẫn ấm ức vì mình đã cố gắng hết sức để thuyết phục họ làm điều đúng đắn 00:56:53.722 --> 00:56:56.640 vậy mà họ lại dùng mọi thứ họ có để chống lại mình. 00:56:56.642 --> 00:57:01.100 Và họ sẽ làm mình tổn thương bằng mọi cách có thể. 00:57:01.100 --> 00:57:02.980 Trong khoảnh khắc đó, tôi hối hận rằng tôi đã nói ra những điều đó. 00:57:02.982 --> 00:57:05.980 Nhưng tôi còn hối hận nhiều hơn khi chúng ta đã để mặc chuyện này tồn tại. 00:57:05.980 --> 00:57:09.130 Rằng chúng ta chấp nhận thực tại. 00:57:09.133 --> 00:57:13.680 Rằng chúng ta chấp nhận hệ thống công lý 00:57:13.680 --> 00:57:15.140 một hệ thống cố gắng bẫy mọi người rơi vào những cái hố vô hình nhằm hủy hoại cuộc sống chúng ta. 00:57:15.140 --> 00:57:17.290 Nên đúng thế, tôi ước rằng mình chưa từng nói điều này. 00:57:17.293 --> 00:57:19.060 Nhưng tôi cảm thấy bực hơn rất nhiều vì trạng thái của tôi ở hiện tại. 00:57:19.060 --> 00:57:21.290 Cái trạng thái mà tất cả chúng ta cho là bình thường. 00:57:21.292 --> 00:57:23.860 Họ sử dụng mọi phương thức mà họ có thể nghĩ ra 00:57:23.860 --> 00:57:26.710 để cô ấy cung cấp những thông tin không có lợi cho Aaron 00:57:26.714 --> 00:57:28.750 và thuận lợi cho việc khởi tố 00:57:28.753 --> 00:57:30.930 nhưng tôi không nghĩ cô ấy có những thông tin có ích cho chính phủ. 00:57:30.933 --> 00:57:33.420 Hàng tháng qua đi, bạn bè và gia đình Swartz phải đợi chờ một bản cáo trạng bất thình lình. 00:57:33.780 --> 00:57:40.400 Trong lúc đó, Swartz đã trở thành một chuyên gia về hàng chuỗi những vấn đề liên quan đến mạng internet. 00:57:40.940 --> 00:57:43.140 [Phỏng vấn viên RT]...một câu hỏi cho anh: Anh có nghĩ rằng mạng internet là một thứ gì đó 00:57:43.140 --> 00:57:47.120 nên được công nhận như một quyền con người và chính phủ không thể tước đoạt khỏi chúng ta? 00:57:48.713 --> 00:57:49.780 Đúng thế, hiển nhiên là như vậy, ý tôi là quan điểm về an ninh quốc gia chỉ là một cái cớ để chặn mạng internet 00:57:49.780 --> 00:57:53.030 đây chính là những cái chúng ta thường nghe tại Ai cập, Syria và những quốc gia tương tự 00:57:53.033 --> 00:57:57.440 và, đúng, điều đó đúng, những website như Wikileaks đang ngày càng phơi bày những điều đáng xấu hổ 00:57:57.449 --> 00:57:58.940 về những việc mà chính phủ Mỹ làm, và tiếp theo là người dân sẽ tổ chức biểu tình 00:57:58.940 --> 00:58:01.760 và cố gắng thay đổi chính quyền của họ. Cô biết đấy, đây là điều đúng đắn 00:58:01.760 --> 00:58:05.000 đó là những gì mà Tu chánh án Thứ nhất về việc tự do biểu hiện, tự do liên kết nói tới 00:58:05.002 --> 00:58:08.520 vì thế việc đóng cửa những web đó chỉ đi ngược lại những nguyên tắc rất cơ bản của Hoa Kỳ. 00:58:08.520 --> 00:58:10.830 The Founding Fathers của chúng ta sẽ hiểu rõ thế nào là một Nguyên tắc. 00:58:12.813 --> 00:58:16.200 Nếu internet có mặt vào cái thời xa xưa ấy 00:58:16.206 --> 00:58:19.800 họ sẽ không cố đưa chúng ta quay lại thời thư tay mà sẽ cổ suý nhiều hơn nữa các nhà cung cấp mạng. 00:58:20.220 --> 00:58:21.820 [Phỏng vấn viên RT]Điều này khá là thú vị... 00:58:21.820 --> 00:58:25.100 Swartz gặp nhà hoạt động xã hội Taren Stinebrickner-Kauffman và cả hai bắt đầu hẹn hò. 00:58:25.100 --> 00:58:27.520 [Aaron]Chúng ta cần một làn sóng biểu tình trên toàn thế giới. 00:58:27.525 --> 00:58:29.810 [Taren] Nếu không có những làn sóng biểu tình như vậy sẽ chẳng có thay đổi nào. 00:58:29.818 --> 00:58:32.070 Cô biết đấy, bốn người trong thành phố này có thể tạo ra một làn sóng như thế. 00:58:32.071 --> 00:58:34.440 Anh biết đấy, chúng ta cần một lá đơn kiến nghị. 00:58:34.440 --> 00:58:36.780 Không quá cụ thể, cậu ta chỉ cảnh báo với cô ấy rằng cậu đang dính lứu tới một số chuyện 00:58:36.784 --> 00:58:38.320 mà cậu gọi là 'Chuyện xấu'. 00:58:38.320 --> 00:58:40.620 Và thế là tôi tưởng tượng đủ thứ điên rồ, như việc anh ấy đang có quan hệ với Elizabeth Warren hay những chuyện tương tự. 00:58:40.620 --> 00:58:42.740 Tôi đoán là cả Hillary Clinton và Elizabeth Warren, nhưng... 00:58:42.748 --> 00:58:44.570 Thế là khoảng vào cuối tháng 7, Aaron gọi cho tôi 00:58:44.570 --> 00:58:47.700 và khi nghe máy, anh ấy nói rằng, “Chuyện xấu ấy có thể xuất hiện trên bản tin vào ngày mai. 00:58:47.700 --> 00:58:49.460 Em có muốn anh nói ra ngay bây giờ không hay em muốn đọc nó trên bản tin?" 00:58:49.460 --> 00:58:51.290 Và tôi đáp, "Em muốn anh kể cho em nghe.” 00:58:51.298 --> 00:58:54.800 Aaron nói, "Anh đã bị bắt… 00:58:54.800 --> 00:58:57.610 vì đã tải xuống rất nhiều những bài báo chuyên môn và họ muốn lấy anh ra như một ví dụ để làm gương." 00:58:57.619 --> 00:59:01.550 Và tôi đáp lại, "Thật sao? Đây chính là chuyện lớn đó ấy hả? Chả có gì to tát cả." 00:59:01.990 --> 00:59:04.540 Vào 14 tháng 7 năm 2011, Ủy viên công tố liên bang buộc tội Swartz vì 4 tội danh. 00:59:04.540 --> 00:59:06.040 Anh ấy bị buộc tội cùng ngày với hai người Anh ở vùng Lulzsec đã bị bắt 00:59:06.040 --> 00:59:08.360 và một vài những hacker thực thụ. Và Aaron chỉ là một người trông giống một hacker 00:59:08.360 --> 00:59:12.090 chỉ đủ để cho họ, anh biết đấy, treo đầu anh ấy lên làm gương. 00:59:12.446 --> 00:59:16.830 Aaron đầu hàng, và họ đã bắt nó. 00:59:16.833 --> 00:59:18.760 Rồi họ lột hết quần áo nó ra để khám 00:59:18.760 --> 00:59:21.720 lấy đi đến cả dây giày, thắt lưng rồi giam nó vào một phòng riêng biệt. 00:59:21.720 --> 00:59:25.440 Tòa án Massachusett tuyên bố 00:59:25.440 --> 00:59:30.520 "Swartz đối mặt với mức án lên đến 35 năm tù 00:59:34.660 --> 00:59:38.010 sau đó bị giám sát thêm 3 năm 00:59:40.486 --> 00:59:46.180 và phải đóng một khoản phạt lên đến một triệu đô." 00:59:47.140 --> 00:59:49.290 Cậu ấy được bảo lãnh bằng một trăm nghìn đô. 00:59:57.093 --> 00:59:59.850 Cùng ngày, bên nguyên chính trong vụ này, JSTOR 01:00:00.130 --> 01:00:03.030 đã chính thứ huỷ mọi cáo buộc chống lại Swartz và từ chối theo đuổi vụ kiện. 01:00:03.037 --> 01:00:06.160 JSTOR - họ không phải bạn của chúng tôi họ không tỏ ra giúp đỡ hay thân thiện với bọn tôi 01:00:06.160 --> 01:00:08.920 nhưng họ cũng đã thể hiện rằng "Bọn tôi không liên quan đến việc này." 01:00:08.920 --> 01:00:12.380 JSTOR, và công ty mẹ của họ, ITHAKA cũng từ chối yêu cầu xuất hiện trong bộ phim này. 01:00:16.011 --> 01:00:19.740 Nhưng vào lúc đó, họ đưa ra tuyên bố rằng 01:00:19.741 --> 01:00:23.600 “Việc khởi tố hay không là do chính phủ, không phải JSTOR." 01:00:23.606 --> 01:00:25.860 Và thế nên chúng tôi tin rằng vụ việc sẽ sớm kết thúc. 01:00:25.860 --> 01:00:29.260 Rằng chúng tôi có thể khiến Steve Heymann từ bỏ vụ này, hoặc thoả thuận một cách có tình có lý. 01:00:29.260 --> 01:00:32.490 Nhưng chính phủ đã từ chối. 01:00:33.101 --> 01:00:35.240 Vì sao? 01:00:35.240 --> 01:00:38.620 Tôi nghĩ vì họ muốn lấy Aaron làm gương 01:00:38.626 --> 01:00:41.250 và họ nói rằng họ muốn 01:00:42.400 --> 01:00:47.370 tiếp tục bước kết tội và ngồi tù. 01:00:48.413 --> 01:00:52.420 Họ muốn sử dụng vụ này như một vụ để răn đe. Họ nói với chúng tôi như vậy. 01:00:52.420 --> 01:00:57.270 [Phỏng vấn viên]- Họ nói với ông như vậy sao? - Phải. 01:00:57.273 --> 01:00:59.640 - Đây sẽ là một ví dụ răn đe sao? - Phải. 01:01:00.360 --> 01:01:06.940 - Cậu ấy sẽ bị đưa ra làm gương? - Phải. 01:01:07.840 --> 01:01:08.850 Steve Heymann nói vậy 01:01:08.853 --> 01:01:12.320 Răn đe ai? Ngoài kia có mấy người hack vào hệ thống của JSTOR 01:01:12.320 --> 01:01:17.480 và tải báo xuống để tạo nên một lời tuyên bố mang tính chính trị? Ý tôi là, chính phủ đang muốn răn đe ai? 01:01:17.480 --> 01:01:18.230 Sẽ dễ hiểu bộ máy của Obama hơn 01:01:18.237 --> 01:01:22.150 khi với mục đích răn đe 01:01:22.157 --> 01:01:25.030 nếu bộ máy này 01:01:25.220 --> 01:01:27.160 khởi tố tội ác kinh tế lớn nhất 01:01:27.166 --> 01:01:30.530 mà đất nước này chứng kiến trong một trăm năm qua. 01:01:30.533 --> 01:01:34.260 Những tội dẫn đến khủng hoảng kinh tế tại Phố Wall. 01:01:34.266 --> 01:01:35.370 Khi anh bắt đầu triển khai 01:01:35.373 --> 01:01:40.170 cái ý tưởng về sự răn đe 01:01:40.173 --> 01:01:44.100 anh chỉ chọn lựa vụ án 01:01:44.100 --> 01:01:45.370 về vi phạm pháp luật 01:01:45.373 --> 01:01:50.060 và anh sử dụng ngay quyền lực hành pháp 01:01:50.060 --> 01:01:55.020 nhằm vào lý tưởng chính trị 01:01:55.023 --> 01:01:58.120 thì điều này không chỉ phi dân chủ mà đó còn là một điều phi Mỹ. 01:01:58.120 --> 01:01:59.810 Ủy viên công tố Stephen Heymann được cho rằng sau đó đã nói với hội đồng cố vấn của MIT 01:01:59.813 --> 01:02:03.990 rằng giọt nước mà làm tràn ly 01:02:03.991 --> 01:02:05.450 là một bài báo được công bố bởi một tổ chức do Swartz lập ra có tên "Demand Progress" (Yêu cầu tiến bộ). 01:02:05.451 --> 01:02:08.740 Theo như bên MIT, Heymann đã phản ứng lại 01:02:08.740 --> 01:02:10.620 gọi đó là "một chiến dịch internet hoang dại” và là "một bước đi ngu ngốc" 01:02:10.620 --> 01:02:12.490 thay đổi bản chất từ một vụ việc cá nhân lên thành mang tính có tổ chức. 01:02:12.499 --> 01:02:15.710 Và đó là một sự kết hợp nguy hiểm: một Ủy viên công tố không muốn mất mặt 01:02:15.711 --> 01:02:19.170 người có thể có một tương lai chính trị sáng lạn và không muốn việc này bị lôi ra sau khi kết thúc. 01:02:19.173 --> 01:02:22.280 Anh dùng bao nhiêu tiền thuế để bắt giữ một ai đó lấy quá nhiều sách ra khỏi thư viện 01:02:22.280 --> 01:02:26.690 và rồi để bị bôi nhọ ngay trước toà? Không đời nào! 01:02:26.693 --> 01:02:27.770 Sau đó tôi cố gắng gây càng nhiều áp lực lên MIT càng tốt bằng nhiều cách để cho họ 01:02:27.773 --> 01:02:29.850 yêu cầu chính quyền từ bỏ vụ này. 01:02:29.850 --> 01:02:33.020 [Phỏng vấn viên] Phản ứng của MIT là gì? 01:02:33.020 --> 01:02:37.870 Dường như không có phản ứng gì cụ thể từ MIT. 01:02:38.040 --> 01:02:40.540 MIT không bảo vệ Aaron. 01:02:40.540 --> 01:02:44.540 Điều này đối với những người nằm trong cộng đồng MIT, dường như khá vô nhân đạo 01:02:44.540 --> 01:02:47.570 bởi vì MIT là một nơi khuyến khích hacking như một ý nghĩa lớn lao của thế giới. 01:02:47.576 --> 01:02:49.870 Ở MIT, ý tưởng chạy nhảy lung tung, leo lên trần nhà chui xuống đường hầm, những nơi bạn không được tới 01:02:49.870 --> 01:02:51.830 không phải là một điều cấm kị mà nó là một phần thăm quan MIT 01:02:51.830 --> 01:02:57.780 và môn phá khóa là một khóa học mùa đông tại MIT. 01:02:57.780 --> 01:03:00.850 Họ có sức mạnh đạo đức để ngừng chuyện này. 01:03:00.853 --> 01:03:03.670 Nhưng MIT chưa bao giờ đứng lên và nói với liên bang rằng, "Dừng tay lại." 01:03:04.500 --> 01:03:09.100 "Chúng tôi không muốn các anh làm như vậy. Các anh đang phản ứng thái quá. Điều này là quá mức cần thiết." 01:03:09.300 --> 01:03:11.310 Theo như tôi biết. 01:03:11.310 --> 01:03:13.490 Họ cư xử như bất cứ tập đoàn nào. Kiểu giúp đỡ chính phủ. 01:03:13.493 --> 01:03:17.690 Họ không giúp chúng tôi, trừ khi họ thấy họ bắt buộc như vậy, và họ đã chưa bao giờ cố gắng dừng việc đó. 01:03:17.690 --> 01:03:18.940 MIT liên tục từ chối yêu cầu đưa ra lời bình luận 01:03:18.941 --> 01:03:23.270 nhưng sau đó họ công bố một báo cáo nói rằng họ cố gắng duy trì vị trí trung lập 01:03:23.278 --> 01:03:27.360 và tin ằng Heymann và Tòa án Hoa Kỳ không hề quan tâm tới việc MIT nghĩ hay nói gì. 01:03:27.360 --> 01:03:31.920 Hành động của MIT dường như rất mâu thuẫn với nhân cách của họ. 01:03:31.920 --> 01:03:35.120 Có thể hiểu nếu MIT làm ngơ, và điều đó hoàn toàn không vấn đề gì 01:03:35.123 --> 01:03:38.240 nhưng giữ lập trường trung lập thì khác gì trong trường hợp này, đứng về phía Ủy viên công tố. 01:03:39.120 --> 01:03:44.200 Nếu anh nhìn vào Steve Jobs và Steve Wozniak, 01:03:44.200 --> 01:03:47.740 họ đã khỏi đầu bằng việc bán Blue Box, là một thứ được thiết kế để đánh lừa các công ty điện thoại. 01:03:50.260 --> 01:03:54.930 Nếu anh nhìn vào Bill Gates và Paul Allen 01:03:54.933 --> 01:04:00.930 rằng ban đầu họ khởi nghiệp bằng việc sử dụng thời gian trên máy tính tại Harvard 01:04:00.932 --> 01:04:06.570 rõ ràng là chống lại luật. 01:04:06.570 --> 01:04:09.500 Điểm khác nhau giữa Aaron và những người tôi vừa nêu 01:04:09.500 --> 01:04:12.700 là việc Aaron muốn thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn nó không chỉ muốn kiếm tiền. 01:04:12.703 --> 01:04:17.940 Swartz tiếp tục nói về hàng loạt vấn đề khác nhau của mạng internet. 01:04:17.946 --> 01:04:19.950 Bạn biết đấy, lý do mạng internet hoạt động là bởi vì thị trường cạnh tranh của các ý tưởng 01:04:19.953 --> 01:04:21.710 và cái chúng ta cần tập trung vào là có thêm thông tin về chính phủ của ta, thêm khả năng truy cập. 01:04:21.712 --> 01:04:25.140 Thêm thảo luận, tranh luận, nhưng thay vì thế dường như Nghị viện đang cố gắng tắt mọi thứ đi. 01:04:25.360 --> 01:04:31.020 Aaron nghĩ rằng anh ấy có thể thay đổi thế giới chỉ bằng việc giải thích nó thật rõ ràng cho mọi người 01:04:31.240 --> 01:04:33.430 Flame hoàn toàn có thể kiểm soát máy tính của bạn và khiến nó theo dõi bạn. 01:04:33.432 --> 01:04:37.450 Xin chào Aaron, thật vui khi thấy anh quay lại chương trình. 01:04:38.260 --> 01:04:42.600 Bạn biết đấy, giống hệt như những gián điệp ngày xưa từng làm đó là đặt máy nghe lén và ghi âm mọi người đang nói gì 01:04:43.026 --> 01:04:45.410 Giờ đây họ dùng máy tính để làm những việc tương tự 01:04:45.413 --> 01:04:48.640 Những hoạt động chính trị của Swartz vẫn tiếp diễn 01:04:48.640 --> 01:04:50.650 mối quan tâm của cậu ấy chuyển sang một bộ luật nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm tác quyền. 01:04:51.200 --> 01:04:52.480 Nó được gọi là "SOPA". 01:04:55.350 --> 01:04:58.280 Những nhà hoạt động xã hội như Peter Eckersley thấy việc này là một động thái quá đáng 01:04:58.280 --> 01:05:05.280 và đe doạ chính tính trung thực của mạng Internet. 01:05:05.280 --> 01:05:12.300 Và một trong số những việc đầu tiên tôi làm gọi cho Aaron. 01:05:12.300 --> 01:05:13.440 Và tôi nói, "Chúng ta có thể làm một chiến dịch lớn trên mạng chống lại điều này chứ?" 01:05:13.440 --> 01:05:14.260 "Đây không phải là một đạo luật về bản quyền." 01:05:14.264 --> 01:05:15.280 "Nó không phải ư?" 01:05:15.280 --> 01:05:16.850 "Không" anh ta nói, "đây là một đạo luật về sự tự do kết nối." 01:05:16.850 --> 01:05:17.340 Giờ tôi lắng nghe đây. 01:05:17.340 --> 01:05:18.100 Và cậu ấy nghĩ về vấn đề này một lúc, rồi nói, "Được." 01:05:18.101 --> 01:05:19.430 Tiếp đó cậu ấy lập ra Demand Progress (Yều cầu tiến bộ). 01:05:19.880 --> 01:05:22.040 Demand Progress là một tổ chức hoạt động xã hội trên mạng và chúng tôi hiện có khoảng 1,5 triệu thành viên 01:05:22.040 --> 01:05:23.180 nhưng chỉ mới bắt đầu từ mùa thu năm 2010. 01:05:23.186 --> 01:05:26.190 Aaron là một trong những người xuất chúng nhất trong cộng đồng 01:05:26.190 --> 01:05:28.460 người đã lãnh đạo tổ chức nhằm vào những vấn đề về công bằng xã hội ở tầm liên bang. 01:05:28.460 --> 01:05:29.820 SOPA là đạo luật được sinh ra nhằm hạn chế sự vi phạm tác quyền của phim và nhạc 01:05:29.820 --> 01:05:37.840 nhưng những gì nó làm giống như dùng một chiếc búa tạ để thực hiện 1 cuộc phẫu thuật. 01:05:37.840 --> 01:05:40.740 Nếu được thông qua, bộ luật sẽ cho phép một công ty cắt nguồn tài chính của cả một trang web 01:05:40.740 --> 01:05:43.610 hoặc thậm chí bắt Google ngăn chặn đường link liên kết đến trang web. 01:05:43.613 --> 01:05:45.750 Tất cả những gì họ cần làm chỉ là một cú click chuột. 01:05:45.753 --> 01:05:50.200 Nó giúp những người khổng lồ truyền thông chống lại một nền văn hóa mới rất phức tạp. 01:05:50.360 --> 01:05:58.350 Nó làm cho tất cả mọi người có trang web trở thành một cảnh sát 01:05:58.350 --> 01:06:02.140 và nếu họ không làm việc của mình là khẳng định không ai trên trang web đó sử dụng nó vào bất cứ việc gì 01:06:02.140 --> 01:06:10.570 mà chỉ cần có vẻ phạm pháp, toàn bộ trang web có thể bị gỡ bỏ mà không cần đến một phiên tòa. 01:06:10.573 --> 01:06:15.750 Điều này thực sự quá quắt, ý tôi đây thực sự là một thảm họa. 01:06:19.637 --> 01:06:24.200 Đạo luật này là một mối đe dọa quyền tự do ngôn luận và quyền công dân của tất cả người dùng internet. 01:06:24.204 --> 01:06:27.740 Chỉ có một vài người trong chúng tôi nói “Chúng ta chẳng ưu gì vi phạm bản quyền 01:06:27.740 --> 01:06:31.290 nhưng thật vô lý khi phá hủy cấu trúc của mạng internet 01:06:31.291 --> 01:06:33.090 phá huỷ hệ thống tên miền và nhiều thứ tuyệt vời khác của internet trên danh nghĩa chống vi phạm bản quyền 01:06:33.093 --> 01:06:36.060 và Aaron hiểu điều này rất rõ. 01:06:36.060 --> 01:06:38.220 Sự tự do, được đảm bảo trong Hiến pháp sự tự do mà nước Mỹ đã xây dựng suốt bấy lâu nay 01:06:38.220 --> 01:06:44.180 có thể đột nhiên bị xóa bỏ hoàn toàn. 01:06:44.187 --> 01:06:44.720 Công nghệ mới, thay vì mang lại cho chúng ta sự tự do hơn có thể sẽ làm tiêu tan những quyền cơ bản 01:06:46.800 --> 01:06:48.700 mà chúng ta lâu nay vốn không coi trọng chúng. 01:06:48.706 --> 01:06:53.520 Và tôi nhận ra rằng ngày đó, khi nói chuyện với Peter tôi sẽ không để điều đó xảy ra. 01:06:53.520 --> 01:06:56.910 Khi SOPA được đệ trình vào tháng 10 năm 2011 nó gần như chắc chắn sẽ được thông qua. 01:06:56.913 --> 01:06:59.450 Chiến thuật của chúng tôi, khi nó vừa được công bố là sẽ cố gắng làm chậm tiến trình xét duyệt 01:06:59.453 --> 01:07:01.140 có thể làm nó yếu đi một chút 01:07:01.140 --> 01:07:04.910 chúng tôi không nghĩ rằng mình có thể ngăn chặn được nó. 01:07:04.913 --> 01:07:10.530 Nếu đã làm việc tại Washington, điều mà bạn học được 01:07:11.280 --> 01:07:13.790 đó là những cuộc chiến pháp chỉ đơn thuần lý là những cuộc chiến về lợi ích của các tập đoàn. 01:07:14.480 --> 01:07:18.020 Họ sẽ dùng mọi cách để vượt lên trên luật pháp và những cuộc chiến ở gay cấn nhất 01:07:22.980 --> 01:07:25.930 là khi anh có một nhóm các tập đoàn chiến đấu với một nhóm các tập đoàn khác về mặt lợi ích 01:07:25.937 --> 01:07:30.580 và khi cả hai bên đều đưa ra những chiến dịch hành lang và vận động ngang ngửa nhau. 01:07:30.580 --> 01:07:35.880 Đó chính là những vụ gay cấn nhất. 01:07:35.886 --> 01:07:41.280 Những vụ mà chẳng đáng được nhớ tên là những vụ 01:07:41.280 --> 01:07:46.080 khi mà một bên là các tập đoàn giàu sụ 01:07:46.080 --> 01:07:50.590 và một bên bao gồm chỉ vài triệu người. 01:07:50.960 --> 01:07:56.170 Tôi chưa bao giờ thấy một cái gì như PIPA và SOPA trong suốt thời gian công tác phụng sự quốc gia. 01:07:56.176 --> 01:08:00.630 Có tới hơn 40 Thượng nghị sĩ Mỹ đóng vai trò là người đồng bảo hộ 01:08:00.639 --> 01:08:06.130 nên họ gần như đã đi rất rất xa để tới được 01:08:06.133 --> 01:08:08.020 việc lấy 60 phiếu nhằm bỏ qua hết mọi thủ tục lằng nhằng. 01:08:08.680 --> 01:08:12.580 Thậm chí tôi cũng lung lạc. Thực sự đó là khoảng thời gian khó khăn. 01:08:12.580 --> 01:08:14.620 Swartz và Demand Progress đã thu được một sự ủng hộ khổng bằng cách làm vận động truyền thống 01:08:14.626 --> 01:08:17.729 kết hợp với gọi điện qua mạng Internet để giúp mọi người dễ dàng lên tiếng tới Nghị viện. 01:08:17.733 --> 01:08:21.760 Tôi chưa từng gặp ai ở khả năng như cậu ấy 01:08:22.260 --> 01:08:25.279 cả về mặt công nghệ lẫn chiến thuật vận động. 01:08:25.287 --> 01:08:29.960 Triệu người liên lạc tới Nghị viện và ký vào Kiến nghị Chống SOPA. 01:08:29.960 --> 01:08:32.740 Nghị viện đã thực sự bất ngờ. 01:08:32.740 --> 01:08:35.790 Theo dõi những thành viên của Nghị viện những người chả biết tí gì thảo luận về đạo luật này 01:08:35.799 --> 01:08:42.040 nhìn họ kiên quyết rằng họ có thể điều hành được Internet 01:08:42.040 --> 01:08:47.120 và một lũ nớt chẳng thể chặn họ. 01:08:47.120 --> 01:08:52.640 Tôi chẳng phải nớt. 01:08:52.645 --> 01:08:55.740 Tôi chẳng có tí nào là một nớt. 01:08:55.740 --> 01:09:01.939 Có khi chúng ta nên hỏi mấy bạn nớt xem cái này có thể làm được gì. 01:09:01.939 --> 01:09:04.580 Hãy nghe tỏ trình, hãy mang tới mấy bạn nớt. 01:09:04.580 --> 01:09:08.930 Thật sao? 01:09:08.933 --> 01:09:11.140 “Nớt”? 01:09:11.140 --> 01:09:15.020 Tôi nghĩ từ mà anh đang tìm là “cao thủ”… 01:09:15.026 --> 01:09:18.090 Để khai sáng cho anh nhằm giúp đạo luật của anh không phản tác dụng 01:09:19.240 --> 01:09:23.550 và phá huỷ Internet. 01:09:23.555 --> 01:09:28.700 Chúng tôi dùng từ “ghích” nhưng chúng tôi được phép dùng vì chúng tôi là ghích. 01:09:28.706 --> 01:09:31.910 Việc đạo luật này đã tiến xa như thế mà những người làm luật không hề tham vấn các chuyên gia kỹ thuật 01:09:31.912 --> 01:09:34.620 cho thấy có một vấn đề đang hiện hữu ở đất nước này. 01:09:34.620 --> 01:09:38.580 Tôi đang tìm kiếm một ai đó đứng ra đây và khẳng định rằng “Đây là lý do tại sao luật này sai”. 01:09:38.580 --> 01:09:44.580 Trước đây có một văn phòng đưa ra lời khuyên về khoa học và công nghệ 01:09:44.586 --> 01:09:49.040 và các thành viên Nghị viện có thể tới và yêu cầu họ “Giúp tôi hiểu cái X, Y, Z này. 01:09:49.040 --> 01:09:52.060 Và Gingrich đã chấm dứt nó. Ông ta nói rằng nó quá tốn kém. 01:09:52.060 --> 01:09:54.180 Kể từ khi đó, Nghị viện đã bị ném trở lại thời tăm tối. 01:09:54.180 --> 01:09:56.630 Tôi đoán là chẳng có ai tin là có thể thắng SOPA kể cả Aaron. 01:09:56.633 --> 01:09:59.180 Đáng để thử nhưng khó mà thắng được 01:09:59.180 --> 01:10:01.860 và tôi nhớ rằng vài tháng sau, anh ấy nói với tôi 01:10:01.860 --> 01:10:04.420 “Anh nghĩ chúng ta có thể thắng." 01:10:04.426 --> 01:10:06.720 Và tôi liền đáp “Thật tuyệt vời.” 01:10:06.720 --> 01:10:09.260 Kiến nghị lên Nghị viên vẫn tiếp tục. 01:10:09.260 --> 01:10:11.010 Khi trang web cung cấp dịch vụ tên miền và hosting GO Daddy ủng hộ đạo luật 01:10:11.013 --> 01:10:15.960 hàng chục nghìn người dùng đã bỏ tên miền của họ để phản đối. 01:10:15.966 --> 01:10:18.700 Trong một tuần, Go Daddy đã rút lại quan điểm của họ về SOPA. 01:10:18.706 --> 01:10:21.900 Khi những Đại biểu trong Nghị viên, những người ủng hộ ngành công nghệp phim ảnh và âm nhạc 01:10:21.905 --> 01:10:25.060 nhận ra rằng đang có một cuộc biểu tình họ đã làm giảm mức độ của đạo luật xuống. 01:10:25.060 --> 01:10:26.400 Anh có thể thấy gió bắt đầu đổi chiều. Những luận điểm của chúng tôi bắt đầu cộng hưởng. 01:10:26.400 --> 01:10:30.030 Nó giống như là Aaron bật diêm và bị thổi tắt 01:10:30.580 --> 01:10:32.340 lại bật que diêm khác và bị thổi tắt tiếp 01:10:32.340 --> 01:10:35.780 nhưng cuối cùng thì cậu ấy làm cho ngọn lửa bén 01:10:35.780 --> 01:10:38.370 và bắt đầu bùng cháy dữ dội. 01:10:38.370 --> 01:10:40.850 Vào 16 tháng 1 năm 2012, Nhà Trắng đã tuyên bố 01:10:40.853 --> 01:10:43.760 rằng họ không ủng hộ đạo luật này. 01:10:43.760 --> 01:10:47.320 Và rồi điều này xảy ra: 01:10:47.320 --> 01:10:50.320 Tôi tin rằng chúng ta cần phải đối phó với nạn tác quyền 01:10:50.326 --> 01:10:55.680 và chúng ta cần phải làm một cách nghiêm túc nhưng đạo luật này thì không phải là thứ chúng ta cần. 01:10:55.680 --> 01:11:01.620 Jimmy Wales tuyên bố sự ủng hộ của anh ấy bằng cách làm Wikipedia tối đen 01:11:01.620 --> 01:11:07.240 trang web phổ biến thứ 5 trên thế giới này 01:11:07.246 --> 01:11:11.990 một trang web với 7% lượng click ở mọi nơi trên toàn Internet. 01:11:11.997 --> 01:11:13.570 Wikipedia tối thui. 01:11:13.570 --> 01:11:16.790 Reddit tối thui. 01:11:16.793 --> 01:11:20.880 Craigslist tối thui. 01:11:20.880 --> 01:11:23.630 Điện thoại trong điện Capitol reo chuông hối hả. 01:11:23.633 --> 01:11:27.110 Các Đại biểu Nghị viện bắt đầu vội vàng tuyên bố không ủng hộ đạo luật này nữa 01:11:27.117 --> 01:11:30.480 một đạo luật mà chỉ vài ngày trước họ còn ủng hộ. 01:11:30.480 --> 01:11:35.620 Trong vòng 24 tiếng, tình hình ủng hộ và phản đối SOPA trong Nghị viện thay đổi từ 01:11:35.620 --> 01:11:38.730 từ thế này… 01:11:38.733 --> 01:11:43.830 thành thế này. 01:11:43.833 --> 01:11:51.820 Nhìn các Hạ nghị sĩ và Thượng nghị sĩ từ từ chuyển phe trong ngày Đen mạng Internet 01:11:51.828 --> 01:11:56.390 thực sự rất kinh ngạc. 01:11:56.393 --> 01:12:00.560 Phải có tới một trăm thay đổi chỉ trong ngày hôm đó. 01:12:00.560 --> 01:12:03.700 Và đó là lúc mà, thậm chí tôi cũng không dám tin, cuối cùng 01:12:03.700 --> 01:12:05.960 thì chúng ta đã thắng. 01:12:05.967 --> 01:12:07.740 Cái điều mà mọi người nói là không thể 01:12:07.740 --> 01:12:11.840 điều mà các công ty lớn nhất thế giới cho là không tưởng 01:12:11.846 --> 01:12:14.250 đã xảy ra. 01:12:14.253 --> 01:12:16.900 Chúng ta đã làm được. 01:12:16.900 --> 01:12:21.500 Chúng ta đã thắng. 01:12:21.500 --> 01:12:27.280 Đây là một tuần lễ lịch sử trong chính trị Interent có thể thậm chí là chính trị Hoa Kỳ. 01:12:28.620 --> 01:12:33.320 Chúng tôi nghe thấy những người ở Washington DC, từ nhân viên của Điện Capitol rằng: 01:12:33.328 --> 01:12:39.630 họ nhận được nhiều email và nhiều điện thoại trong ngày Đen Internet chống SOPA 01:12:39.633 --> 01:12:44.840 hơn bất cứ một vấn đề nào khác. 01:12:46.020 --> 01:12:51.940 Tôi nghĩ rằng đó là một thời điểm rất thú vị. 01:12:51.946 --> 01:12:58.000 Đây là thời điểm khi mạng Internet đã lớn mạnh về mặt chính trị 01:12:58.000 --> 01:13:00.600 Thực sự rất phấn khích vì khó mà tin được là nó đã xảy ra. 01:13:00.606 --> 01:13:07.190 Khó tin được một đạo luật được hỗ trợ bởi rất nhiều tiền 01:13:07.195 --> 01:13:11.320 đã không thể vượt qua được cửa ải Nghị viện. 01:13:11.320 --> 01:13:12.990 Không chỉ không qua được Nghị viện mà nó chẳng đạt được bất cứ một điều khoản nào. 01:13:12.992 --> 01:13:15.580 Dễ dàng cảm thấy mình bất lực 01:13:15.580 --> 01:13:20.480 khi bạn ra đường và tuần hành và bạn thét lên nhưng không ai lắng nghe. 01:13:20.486 --> 01:13:23.270 Nhưng tôi ở đây để nói với bạn rằng hôm nay bạn rất mạnh mẽ. 01:13:25.037 --> 01:13:30.900 Cho nên, đôi khi bạn cảm thấy bạn không được lắng nghe nhưng tôi ở đây để nói cho bạn rằng bạn đang được lắng nghe. 01:13:31.433 --> 01:13:37.260 Bạn đang được lắng nghe. Bạn đang tạo nên sự khác biệt. 01:13:37.267 --> 01:13:44.350 Bạn có thể dừng đạo luật này nếu bạn không ngừng chiến đấu. 01:13:44.746 --> 01:13:48.300 Dừng PIPA. 01:13:48.300 --> 01:13:53.580 Dừng SOPA. 01:13:53.586 --> 01:13:59.950 Một vài công ty lớn nhất trên mạng Internet, thành thật mà nói, sẽ được lợi 01:13:59.953 --> 01:14:03.920 từ một thế giới mà trong đó những đối thủ nhỏ bé của họ bị cấm chặn. 01:14:03.926 --> 01:14:08.520 Chúng ta không thể để điều đó xảy ra. 01:14:08.520 --> 01:14:13.160 Đối với anh ấy, điều quan trọng hơn đó là bạn làm được những thay đổi nhỏ 01:14:13.160 --> 01:14:15.740 hơn là chỉ đóng một vai trò nhỏ trong một thay đổi lớn. 01:14:15.740 --> 01:14:20.700 Nhưng SOPA thì đóng một vai trò lớn trong một thay đổi lớn 01:14:20.700 --> 01:14:25.040 nên đối với anh ấy, đây là một bằng chứng về lý tưởng 01:14:25.040 --> 01:14:25.890 rằng “Điều tôi muốn làm với cuộc đời tôi là thay đổi thế giới.” 01:14:25.899 --> 01:14:27.480 “Tôi nghĩ về điều này theo phương pháp khoa học và có thể đo đạc được những ảnh hưởng của tôi 01:14:27.484 --> 01:14:30.980 và điều này cho thấy điều đó là có thể.” 01:14:30.989 --> 01:14:33.280 “Điều tôi muốn làm với cuộc đời tôi là có thể.” 01:14:35.680 --> 01:14:37.520 “Tôi đã chứng minh được là tôi có thể 01:14:40.093 --> 01:14:41.580 rằng tôi, Aaron Swartz có thể thay đổi thế giới.” 01:14:42.240 --> 01:14:45.960 Đối với một anh chàng luôn nghĩ rằng mình chưa làm được gì nhiều như Aaron 01:14:46.837 --> 01:14:51.080 đây là một trong số những khoảnh khắc ngắn ngủi mà bạn có thể thấy rằng 01:14:51.080 --> 01:14:53.260 anh ấy cảm thấy anh ấy đã làm được điều gì đó tốt 01:14:53.260 --> 01:14:56.720 cảm thấy rằng đây là chiến thắng duy nhất của anh ấy vậy. 01:14:56.721 --> 01:15:01.890 Mọi người nói rằng không thể chặn được SOPA. 01:15:01.898 --> 01:15:04.660 Chúng tôi đã chặn đứng nó. 01:15:04.660 --> 01:15:12.260 Đây là ba chiến thắng vang dội và năm 2012 vẫn còn chưa kết thúc 01:15:12.260 --> 01:15:15.560 Ý tôi là nếu có một thời điểm nào đó để lạc quan thì đây chính là lúc đó. 01:15:15.560 --> 01:15:19.500 Anh biết đó, cậu ấy thắng SOPA sau khi bị bắt 1 năm. 01:15:19.506 --> 01:15:22.050 Đó không phải là những khoảnh khắc hạnh phúc trọn vẹn. Nhiều thứ vẫn còn rối bời. 01:15:22.053 --> 01:15:26.150 Cậu ấy bị cuốn hút vào các hoạt động chính trị và anh không thể cản cậu ấy được. 01:15:26.153 --> 01:15:30.140 Danh sách mà Swartz thành lập và đồng thành lập là khổng lồ 01:15:30.148 --> 01:15:34.560 và nhiều năm trước khi Edward Snowden tiết lộ những hành vi theo dõi trên mạng Internet 01:15:34.560 --> 01:15:38.480 Swartz đã biết về điều đó. 01:15:38.480 --> 01:15:40.340 Thật sự sốc khi biết rằng 01:15:40.348 --> 01:15:43.010 họ chẳng hề có một thống kê đơn giản cho biết độ lớn của chương trình gián điệp. 01:15:44.360 --> 01:15:46.660 Và nếu câu trả lời là: “À, chúng tôi do thám nhiều người quá nền chúng tôi không thể đếm được.” 01:15:46.660 --> 01:15:50.200 thì thực sự quả thật là nhiều người. 01:15:50.200 --> 01:15:55.440 Sẽ yên tâm nếu họ nói: “Chúng tôi biết số lượng điện thoại mà chúng tôi đang theo dõi 01:15:55.440 --> 01:15:59.860 nhưng chúng tôi không biết bao nhiều người thực sự tương đương với số điện thoại đó.” 01:15:59.860 --> 01:16:08.170 nhưng họ chỉ phán ra một câu: “Chúng tôi không thể tiết lộ số con số.” 01:16:08.173 --> 01:16:10.330 Điều đó quả đáng sợ. 01:16:10.330 --> 01:16:15.840 Và họ tạo ra cho anh rất nhiều áp lực. Lấy hết tiền mà cậu ấy đã kiếm được. 01:16:15.842 --> 01:16:18.980 Họ đã cảnh báo sẽ lấy đi sự tự do thân thể của cậu ấy. 01:16:18.986 --> 01:16:20.570 Tại sao họ lại làm như thế? Ý tôi là tại sao lại tấn công một người nói ra những sự tham nhũng, sai trái? 01:16:20.573 --> 01:16:22.550 Tại sao lại phải tấn công những người nói thật 01:16:22.550 --> 01:16:26.740 về những thứ như ngân hàng chiến tranh hay sự minh bạch của chính phủ. 01:16:27.160 --> 01:16:29.890 Bí mật phục vụ cho những kẻ nắm quyền lực 01:16:29.897 --> 01:16:33.960 và chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên bí mật mà cùng lúc đó chính phủ đang thực hiện nhiều 01:16:33.966 --> 01:16:36.020 hành vi phạm pháp và vi phạm Hiến Pháp. 01:16:36.029 --> 01:16:40.010 Hai thứ này không hề ngẫu nhiên. 01:16:40.013 --> 01:16:42.570 Và rõ ràng là công nghệ đã phát triển 01:16:42.573 --> 01:16:44.550 không phải dành cho các quốc gia đang phát triển, mà chính cho nơi đây, được sử dụng bởi chính quyền Hoa Kỳ. 01:16:44.550 --> 01:16:49.120 Vấn đề với chương trình gián điệp đó là nó là một sự tiến triển chậm chạp 01:16:49.120 --> 01:16:52.960 từ thời Nixon 01:16:52.962 --> 01:16:58.610 rõ ràng là sau vụ 11 tháng 9 nó trở nên khổng lồ bởi Bush 01:16:58.613 --> 01:17:00.260 và Obama tiếp tục phát triển và vấn đề đó là nó ngày càng tệ hơn 01:17:00.261 --> 01:17:01.760 nhưng chưa hề có ai đứng lên và nói: 01:17:01.763 --> 01:17:03.470 “Chúng ta cần phải đứng lên chống lại hôm nay vì hôm nay chính là lúc cần phải giải quyết nó…” 01:17:03.479 --> 01:17:06.450 Sự khởi tố, theo phán đoán của tôi về trường hợp của Aaron đó là gửi ra một thông điệp đe doạ 01:17:06.457 --> 01:17:13.640 tới những nhóm người mà Nội các của Obama xem như là mối đe doạ 01:17:13.814 --> 01:17:18.080 và đó chính là những hacker những cộng đồng hoạt động dân chủ và thông tin 01:17:18.080 --> 01:17:19.600 và thông điệp mà Obama muốn gửi cho cộng động này đó là 01:17:19.600 --> 01:17:21.660 theo phán đoán của tôi: “Bọn tao biết chúng mày có khả năng gây rắc rối đối với hệ thống 01:17:22.813 --> 01:17:29.980 nên chúng tao sẽ đưa ra một ví dụ răn đe bằng Aaron Swartz 01:17:29.980 --> 01:17:34.510 để cho chúng mày sợ hãi mà không dám gây thêm chuyện.” 01:17:34.510 --> 01:17:38.860 Và chính phủ nói: “Lý do mà bọn tao dùng để 01:17:38.866 --> 01:17:40.510 hợp pháp hoá chương trình gián điệp là tuyệt mật 01:17:40.515 --> 01:17:42.710 nên chúng tao không thể nói cho chúng mày biết đạo luật nào chúng ta đang dùng để giám sát chúng mày.” 01:17:42.710 --> 01:17:46.520 Các bạn biết đó, lúc nào họ cũng có thể nói “Lại một vụ chiến tranh mạng nữa.” 01:17:46.526 --> 01:17:48.090 Các tội phạm mạng lại tấn công chúng ta. Tất cả chúng ta đang bị nguy hiểm. Chúng ta bị đe doạ.” 01:17:48.791 --> 01:17:50.070 Họ sử dụng những điều này như cái cớ để tạo ra những đạo luật nguy hiểm hơn. 01:17:51.173 --> 01:17:53.390 [Phỏng vấn viên] Theo anh thì cuộc chiến hiện nay như thế nào? 01:17:55.740 --> 01:17:58.940 Điều này phụ thuộc vào bạn! 01:17:58.945 --> 01:18:03.920 Anh biết đó, chúng ta sống trong một thế giới lưỡng cực, đúng không 01:18:03.926 --> 01:18:08.600 tất cả mọi thứ đều tuyệt, mạng Internet đã tạo ra tất cả những thứ tự do tuyệt vời 01:18:08.600 --> 01:18:10.600 hoặc tất cả đều tệ hại 01:18:10.600 --> 01:18:12.850 mạng Internet đã tạo ra tất cả những công cụ nhằm phá hoại và giám sát 01:18:12.850 --> 01:18:17.960 và điều khiển những gì chúng ta nói. 01:18:17.960 --> 01:18:21.590 Và vấn đề là cả hai đều đúng, phải không? 01:18:21.592 --> 01:18:25.720 Internet có cả hai, và cả hai đều tuyệt vời 01:18:26.006 --> 01:18:29.370 và cái gì thắng về lâu về dài hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta. 01:18:29.373 --> 01:18:33.000 Chẳng có nghĩa gì khi nói: “Ồ, cái này tốt hơn cái kia.” Anh biết đó, cả hai đều đúng. 01:18:34.080 --> 01:18:38.080 Chúng ta là người quyết định xem chúng ta cần tập trung vào phần nào và tận dụng phần nào 01:18:38.080 --> 01:18:40.650 vì cả hai đều tồn tại, chúng sẽ luôn luôn song hành. 01:18:40.653 --> 01:18:43.690 Vào ngày 12 tháng 9 năm 2012, Uỷ viên công tố bang đã gán thêm những tội danh mới đối với Swartz 01:18:45.940 --> 01:18:50.410 các tội wire fraud, xâm nhập máy tính trái phép, computer fraud. 01:18:50.413 --> 01:18:53.200 Giờ, thay vì bốn tội danh, Swartz phải đối mặt với 13. 01:18:53.200 --> 01:18:57.300 Việc khởi tố ngày càng trở nên có khả dĩ 01:18:59.973 --> 01:19:02.960 và khả năng ngồi tù và nộp phạt của Swarzt cũng tăng theo. 01:19:04.460 --> 01:19:06.640 Họ nộp thêm các bản cáo trạng mới với nhiều tội danh mới 01:19:06.646 --> 01:19:12.340 và họ có một lý thuyết tại sao lại cần tới nhiều tội danh cấp độ liên bang ở đây 01:19:12.620 --> 01:19:15.120 và một bản án nghiêm trọng có thể được thi hành theo pháp luật. 01:19:15.120 --> 01:19:19.740 Lý thuyết đó, và phần lớn các tội danh trong vụ khởi tố Swartz 01:19:19.740 --> 01:19:23.020 liên quan tới một bộ luật có nguồn gốc từ năm 1986 01:19:23.460 --> 01:19:27.480 Nó được gọi là: “Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng”. 01:19:27.480 --> 01:19:30.960 Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng 01:19:30.960 --> 01:19:34.880 được lấy cảm hứng từ trò chơi “War Games” với Matthew Broderick một bộ phim rất hay. 01:19:34.880 --> 01:19:40.270 [Broderick] Tao chiếm được mày rồi. 01:19:40.270 --> 01:19:42.420 Trong bộ phim này, một cậu bé bằng phép thuật với mạng máy tính 01:19:42.420 --> 01:19:45.540 đã khởi động tên lửa hạt nhân. 01:19:45.540 --> 01:19:50.840 [Tiếng tên lửa] 01:19:50.840 --> 01:19:58.240 Bạn biết đấy, thực ra điều này không thể xảy ra và nó càng không khả thi hồi những năm 80 01:19:59.315 --> 01:20:03.310 tuy vậy bộ phim này đã làm Nghị viện sợ đến mức 01:20:03.910 --> 01:20:06.960 phải thông qua Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng. 01:20:06.960 --> 01:20:11.700 Đây là một đạo luật lỗi thời, ví dụ, nó xử phạt 01:20:13.793 --> 01:20:16.380 những thoả thuận về điều khoản sử dụng. Bạn có những trang web như 01:20:16.386 --> 01:20:17.480 eHarmony hay Match.com, và nếu ai đó tự thổi phồng giá trị bản thân của mình lên 01:20:17.486 --> 01:20:22.180 rồi đùng một cái, tuỳ vào quyền tài phán và công tố 01:20:22.186 --> 01:20:25.820 họ có thể vướng vào một đống rắc rối. 01:20:27.013 --> 01:20:30.100 Chúng ta đều biết "Điều khoản sử dụng" là gì. 01:20:30.100 --> 01:20:33.420 Đa số mọi người đều không đọc nó, nhưng không tuân theo những điều khoản này cũng có nghĩa 01:20:33.420 --> 01:20:39.080 là bạn đang phạm một trọng tội. 01:20:39.086 --> 01:20:40.290 Điều khoản sử dụng của một trang web thường ghi rằng: 01:20:40.290 --> 01:20:45.270 "Hãy đối tốt với mọi người", hay "Đừng làm gì khiếm nhã". 01:20:45.278 --> 01:20:48.570 Việc Luật tố tụng hình sự đếm xỉa tới mấy cái trò này 01:20:48.573 --> 01:20:50.740 theo tôi, đa số đều cho rằng nó thật điên rồ. 01:20:50.740 --> 01:20:54.970 Những ví dụ sau còn "điên rồ" hơn nữa: 01:20:54.973 --> 01:20:59.450 Cho tới khi được thay đổi vào Tháng Ba 2013, Điều khoản sử dụng trang web của tạp chí Hearst' Seventeen 01:20:59.458 --> 01:21:04.020 nói rằng bạn phải tối thiểu 18 tuổi để đọc nó. 01:21:04.020 --> 01:21:06.000 Tôi muốn nói rằng nếu chiểu theo cách Bộ Tư pháp áp dụng CFAA 01:21:06.000 --> 01:21:07.440 có lẽ ai trong chúng ta cũng đều phạm pháp. 01:21:07.446 --> 01:21:10.130 Mơ hồ và dễ bị hiểu sai CFAA đã biến thành một công cụ dùng chung cho 01:21:10.136 --> 01:21:13.140 rất nhiều những tranh cãi liên quan đến máy tính. 01:21:13.146 --> 01:21:15.660 Mặc dù đây không phải là yếu tố duy nhất ảnh hưởng đến vụ kiện này 01:21:15.660 --> 01:21:18.370 11 trên 13 cáo buộc về Swartz có liên quan đến Luật chống tội phạm Vi tính và lạm dụng 01:21:18.940 --> 01:21:20.810 Câu hỏi "Tại sao?" bao trùm toàn bộ câu truyện về Aaron Swartz. 01:21:20.813 --> 01:21:25.460 Điều gì tạo động lực cho chính phủ và họ muốn gì qua vụ kiện này? 01:21:25.460 --> 01:21:29.620 Bộ Tư pháp đã tữ chối trả lời những câu hỏi này, 01:21:29.620 --> 01:21:31.440 nhưng theo Giáo sư Orin Kerr - một cựu công tố viên từng nghiên cứu vụ án này. 01:21:31.440 --> 01:21:35.280 Tôi theo đuổi vụ này theo một hướng khác vì một vài lí do: 01:21:35.286 --> 01:21:39.910 Tôi là một công tố viên liên bang của Bộ Tư pháp trong 3 năm 01:21:39.913 --> 01:21:46.530 trước khi tôi bắt đầu giảng dạy. Chính phủ đã đưa ra 01:21:46.533 --> 01:21:49.640 bản cáo trạng dựa trên những tội danh mà chính phủ nghĩ bị cáo phạm phải 01:21:49.646 --> 01:21:51.260 dựa trên lăng kính của một luật sư xem xét những tiền lệ, đối chiếu với luật 01:21:51.260 --> 01:21:55.760 tham khảo lịch sử, những vụ án tương tự 01:21:55.765 --> 01:21:58.760 Tôi nghĩ xét theo hướng đó thì đây là một cáo trạng hợp lý. 01:21:59.800 --> 01:22:01.760 Bạn có thể bàn luận về việc họ có nên buộc tội trong vụ này không. 01:22:01.760 --> 01:22:09.840 Có rất nhiều tranh cãi xung quanh vụ kiện. Một số đứng về phe Truy cập Mở, một số thì không. 01:22:09.840 --> 01:22:16.640 Tôi nghĩ chính phủ coi "Tuyên ngôn Truy cập Mở" của Swartz rất nghiêm túc 01:22:16.640 --> 01:22:21.900 và tôi nghĩ họ nhìn nhận anh ta phạm pháp với một động cơ về đạo đức 01:22:21.900 --> 01:22:24.160 để vượt qua một đạo luật mà Swartz thấy không công bằng 01:22:24.168 --> 01:22:26.420 và trong một nền dân chủ, nếu bạn nghĩ một đạo luật không công bằng thì có nhiều cách để thay đổi đạo luật đó. 01:22:26.420 --> 01:22:31.430 Có thể thông qua Quốc hội như cách Swartz đã từng làm với đạo luật SOPA 01:22:32.586 --> 01:22:35.050 hoặc bạn có thể chủ ý phạm luật để vô hiệu hoá điều luật đó 01:22:35.054 --> 01:22:39.720 và tôi nghĩ điều làm các công tố viên cảm thấy Swartz đã phạm pháp 01:22:39.720 --> 01:22:45.560 Rằng mọi người có thể truy cập vào cơ sở dữ liệu theo cách 01:22:47.753 --> 01:22:53.990 “gạo đã nấu thành cơm, tên đã bắn ra khỏi nỏ” 01:22:53.990 --> 01:23:00.740 Mọi chuyện có thể xảy ra như thế, Swartz đã có thể chiến thằng 01:23:00.746 --> 01:23:05.000 Có nhiều bất đồng trong xã hội xung quanh tính công bằng của điều luật này 01:23:05.001 --> 01:23:08.930 và cuối cùng, đây là quyết định của người dân Hoa Kì, được thông qua bởi Quốc hội. 01:23:08.933 --> 01:23:13.860 Vấn đề thứ hai, theo tôi là chúng ta vẫn đang tìm cách phân định 01:23:13.860 --> 01:23:14.970 ranh giới giữa những tội nghiêm trọng và ít nghiêm trọng hơn. 01:23:14.973 --> 01:23:20.430 Chúng ta đang ở trong kỉ nguyên của máy tính và sự lạm dụng máy tính 01:23:20.433 --> 01:23:23.600 và vẫn chưa biết rõ ràng những ranh giới này là gì 01:23:23.600 --> 01:23:25.020 bởi chúng ta mới đang bắt đầu giải quyết vấn đề đó. 01:23:25.022 --> 01:23:28.700 Đây là một cách sử dụng quyền truy tố thật kém cỏi. 01:23:28.700 --> 01:23:30.480 Cái búa mà Bộ Tư pháp dùng để đe doạ dân chúng 01:23:30.488 --> 01:23:34.440 càng ngày càng to 01:23:35.288 --> 01:23:41.260 và đại đa số dân chúng, bạn biết đấy, không thể chơi trò may rủi với mạng sống của họ như thế được. 01:23:41.266 --> 01:23:43.150 Chúng ta có nên nghe lén điện thoại của ai đó? Quay phim trộm ai đó? 01:23:43.155 --> 01:23:46.800 Liệu ta có nên bắt ai làm chứng chống lại người khác? 01:23:47.777 --> 01:23:52.710 Đó là điều mà các công tố viên và nhân viên liên bang tính toán. 01:23:52.715 --> 01:23:55.250 Họ tạo dựng một vụ kiện. Họ hợp lí hoá nó. 01:23:55.259 --> 01:23:57.120 Swartz mắc kẹt giữa những guồng quay không thể đảo ngược của một hệ thống tư pháp hình sự tàn bạo 01:23:57.126 --> 01:23:58.790 một cỗ máy làm cho nước Mỹ thành nơi có tỉ lệ bỏ tù nhiều nhất thế giới. 01:23:58.793 --> 01:24:01.730 Chúng ta đã tự cho phép bản thân bị cuốn vào trò chính trị của sự sợ hại và nỗi tức giận 01:24:01.730 --> 01:24:03.630 và bất cứ điều gì làm chúng ta lo lắng ví như tương lai của internet và quyền truy cập 01:24:03.633 --> 01:24:06.270 và bất cứ điều gì khác chọc giận ta, một cách rất tự nhiên tạo nên sự can thiệp của luật hình sự 01:24:06.273 --> 01:24:10.040 và chúng ta sử dụng nhà giam và các hình thức trừng phạt khác để giải quyết một đống các vấn đề 01:24:10.040 --> 01:24:13.250 mà từ trước tới nay chưa bao giờ được coi là các vấn đề hình sự. 01:24:13.253 --> 01:24:16.150 Thôi thúc đe doạ, truy tố, một phần nào đó 01:24:16.150 --> 01:24:17.670 đã tạo nên những tranh luận về quyền truy cập trực tuyến và thông tin trên mạng internet 01:24:17.673 --> 01:24:21.420 rất thống nhất với những gì ta chứng kiến ở các lĩnh vực khác. 01:24:21.420 --> 01:24:24.360 Điểm khác biệt ở chỗ những nạn nhân 01:24:29.200 --> 01:24:31.370 của việc truy tố và định tội thông thường là người nghèo và thiểu số. 01:24:31.378 --> 01:24:35.200 Swartz ngày càng bị cô lập khỏi gia đình và bạn bè. 01:24:35.200 --> 01:24:37.130 Anh ấy hầu như ngừng tất cả các công việc khác lại 01:24:37.134 --> 01:24:40.720 và vụ kiện thực ra đã bao phủ lấy toàn bộ đời sống của anh ấy. 01:24:40.721 --> 01:24:46.130 Một luật sư của Aaron đã từng nói với công tố viên rằng tại thời điểm đó cậu ấy rất dễ bị tổn thương về cảm xúc 01:24:46.130 --> 01:24:48.830 và đó là điều họ nên ghi nhớ. 01:24:48.830 --> 01:24:52.210 Vụ kiện đè nặng lên vai nó. 01:24:52.213 --> 01:24:56.520 Nó không muốn nhất cử nhất động của mình bị gò bó bất kể như thế nào 01:24:56.529 --> 01:25:01.860 và mối lo bị bỏ tù, điều các công tố viên luôn đe doạ nó 01:25:01.866 --> 01:25:05.980 làm nó rất hoảng sợ. 01:25:07.111 --> 01:25:10.480 Nó bị cạn kiệt tài chính 01:25:10.480 --> 01:25:14.040 và chúng tôi mất rất nhiều tiền và nó đã quyên góp được một lượng tiền đáng kể 01:25:14.046 --> 01:25:16.880 tầm cỡ vài triệu đô la. 01:25:16.880 --> 01:25:20.010 [Phóng viên] Việc bào chữa? - Đúng. 01:25:20.010 --> 01:25:22.020 - Tốn hàng triệu đô phải không? - Đúng thế. 01:25:22.026 --> 01:25:23.470 Tôi nghĩ anh ấy không muốn trở thành gánh nặng cho mọi người 01:25:23.473 --> 01:25:27.920 Theo tôi yếu tố này có thể được diễn tả như sau "Tôi đang có một cuộc sống bình thường, 01:25:27.926 --> 01:25:30.460 rồi tôi phải giải quyết với đống cứt này 01:25:34.000 --> 01:25:37.550 tôi muốn giữ cho hai việc này càng không liên quan đến nhau càng tốt 01:25:37.553 --> 01:25:40.840 nhưng ranh giới giữa hai việc này càng ngày càng mờ và tất cả đều trở thânh một đống cứt." 01:25:40.840 --> 01:25:44.820 Swartz phải đổi diện với một sự lựa chọn khó khăn: 01:25:44.827 --> 01:25:47.360 Liệu ta có nên nhận tội rồi sống tiếp, 01:25:47.360 --> 01:25:53.330 hay ta cố chống lại một hệ thống thối nát? 01:25:53.333 --> 01:25:57.370 Trong trường hợp này, câu trả lời thật đơn giản 01:25:57.373 --> 01:26:01.430 Anh ta từ chối thoả hiệp và đợi ngày ra hầu toà. 01:26:01.433 --> 01:26:05.420 Aaron kiên quyết rằng cậu ấy không bị khuất phục và chấp nhận điều 01:26:05.420 --> 01:26:08.410 mà cậu ấy tin là không công bằng nhưng tôi nghĩ cậu ấy cũng lo sợ chẳng kém. 01:26:08.413 --> 01:26:10.620 Tôi không nghĩ rằng họ sẽ định tội Aaron. 01:26:10.620 --> 01:26:12.060 Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đưa anh ta ra khỏi toà án và rồi tôi sẽ ôm anh ta thật chặt 01:26:12.062 --> 01:26:16.400 rồi chúng tôi cùng nhau đi dạo bên dòng sông ở Boston và thưởng thức vài chai bia. 01:26:16.400 --> 01:26:18.690 Tôi thực sự nghĩ rằng chúng tôi là bên đúng. Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ thắng vụ kiện này. 01:26:18.694 --> 01:26:22.360 Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi đã có thể thắng vụ kiện này. 01:26:22.366 --> 01:26:27.780 Nó không nói nhiều, nhưng bạn có thể thấy 01:26:27.786 --> 01:26:30.350 nó đang phải trải qua một nỗi đau lớn như thế nào. 01:26:30.760 --> 01:26:33.580 [bài hát] 01:26:33.580 --> 01:26:36.760 Khi còn bé Aaron chưa bao giờ có vấn đề về tâm lí 01:26:36.764 --> 01:26:40.040 hay trầm cảm nào tôi có thể miêu tả là "trầm cảm nghiêm trọng" 01:26:40.040 --> 01:26:43.050 và điều đó có thể xảy ra, bạn biết đấy, anh ấy bị trầm cảm. Con người ai chẳng bị trầm cảm. 01:26:43.053 --> 01:26:46.760 [nhạc] 01:26:46.760 --> 01:26:49.640 Hồi chúng tôi mới yêu nhau, lúc mới 3 hay 4 tuần đầu thôi 01:26:49.844 --> 01:26:55.100 tôi nhớ anh ấy nói với mình rằng 01:26:55.100 --> 01:26:57.920 em mạnh mẽ hơn anh nhiều đấy. 01:26:57.920 --> 01:27:02.030 Bạn biết đấy, anh ấy là người rất nhạy cảm. 01:27:02.030 --> 01:27:05.460 Anh ấy tiếp nhận mọi việc khó khăn hơn người thường. 01:27:07.553 --> 01:27:12.090 Nhưng đó cũng là một phần làm cho anh ấy trở nên xuất chúng. 01:27:12.090 --> 01:27:14.160 Tôi nghĩ anh ấy đã từng bị chẩn đoán trầm cảm hồi 20 tuổi. 01:27:14.160 --> 01:27:16.380 Tôi không nghĩ rằng anh ấy còn như thế khi chúng tôi bên nhau. 01:27:16.380 --> 01:27:19.640 Anh ấy không phải là một người luôn vui vẻ nhưng điều đó khác hẳn với trầm cảm. 01:27:19.646 --> 01:27:23.680 Chỉ là anh phải chịu một áp lực khủng khiệp trong hai năm liền. 01:27:23.680 --> 01:27:28.080 Anh ấy quyết định không muốn tiếp tục nữa. 01:27:28.086 --> 01:27:32.660 Anh ấy chỉ... Tôi nghĩ nó quá sức chịu đựng của anh. 01:27:32.660 --> 01:27:34.660 [bài hát] 01:27:34.666 --> 01:27:37.910 Đêm qua có người gọi cho tôi. 01:27:37.910 --> 01:27:40.040 Tôi cảm nhận điều gì đó không ổn, rồi tôi gọi điện và biết được được điều gì đang diễn ra. 01:27:40.040 --> 01:27:43.190 Người đồng sáng lập của mạng thông tin và giải trí xã hội "Reddit" đã vừa qua đời. 01:27:43.190 --> 01:27:45.820 Cảnh sát nói Aaron Swartz, 26 tuổi 01:27:45.820 --> 01:27:49.070 đã tự từ hôm qua trong căn hộ của mình ở Brooklyn. 01:27:49.073 --> 01:27:51.320 Tôi nghĩ, chúng ta vừa mất đi một trong những bộ óc sáng tạo nhất của thời đại này. 01:27:51.320 --> 01:27:52.800 Cả thế giới với tôi như đổ sập. 01:27:52.806 --> 01:27:56.620 Đấy là một trong những đêm khó khăn nhất đời tôi. 01:27:57.446 --> 01:28:03.640 Tôi chỉ biết kêu gào, "Tôi không nghe rõ! Anh nói gì? Tôi không nghe rõ!" 01:28:03.646 --> 01:28:07.680 Tôi không thể. Vậy đấy. 01:28:07.680 --> 01:28:15.200 [Phóng viên] Tôi hiểu. 01:28:15.206 --> 01:28:20.940 Tôi không hiểu tại sao 01:28:20.941 --> 01:28:24.870 và đến bây giờ tôi vẫn không hiểu. 01:28:24.870 --> 01:28:28.460 Tôi thất vọng và bực tức. 01:28:28.466 --> 01:28:34.400 [thở dài] 01:28:34.406 --> 01:28:39.910 Bạn biết đấy, tôi cố giải thích với lũ trẻ. 01:28:39.910 --> 01:28:47.210 Đứa con ba tuổi nói với tôi rằng bác sĩ sẽ chữa lành cho anh ấy. 01:28:47.213 --> 01:28:50.420 Tôi đã từng mất đi rất nhiều người nhưng tôi chưa từng mất ai giống như thế này, 01:28:52.606 --> 01:28:56.290 bởi mọi người cảm thấy, và tôi cũng thế, rằng có quá nhiều thứ 01:28:56.293 --> 01:29:00.200 Tôi không biết cậu ấy đã như thế. Tôi không biết rằng đây là điều mà cậu ấy phải chịu đựng và... 01:29:00.200 --> 01:29:03.760 Cậu ấy là một phần trong tôi. 01:29:03.766 --> 01:29:07.790 Và tôi không muốn chuyện ấy là sự thực, và rồi... 01:29:07.790 --> 01:29:12.270 và rồi tôi nhìn vào trang Wikipedia của cậu ấy và thấy ngày mất: 01:29:12.270 --> 01:29:17.060 "2013" 01:29:17.060 --> 01:29:19.620 Ý nghĩ đầu tiên của tôi là: nếu không ai để ý thì sao? 01:29:19.625 --> 01:29:21.980 Bạn biết đấy, bởi tôi không thấy được rõ rằng cậu ấy quan trọng như thế nào 01:29:21.986 --> 01:29:25.720 Tôi chưa bao giờ thấy một sự tiếc thương lớn đến thế. 01:29:25.720 --> 01:29:28.990 Mạng Internet đã bùng cháy. 01:29:28.998 --> 01:29:32.800 Mọi người cố gắng giải thích nó theo cách của mình nhưng tôi chưa bao giờ thấy 01:29:32.800 --> 01:29:35.770 sự tiếc thương lớn như vậy trên Twitter. 01:29:35.773 --> 01:29:39.140 Có thể thấy rõ niềm thương tiếc trên mạng lớn như thế nào. 01:29:39.140 --> 01:29:42.450 Cậu ấy là đứa con của thế giới Internet 01:29:42.450 --> 01:29:45.720 và thê giới cũ đã giết chết cậu ấy. 01:29:46.930 --> 01:29:50.070 Chúng ta đang ở giai đoạn mà sự bất công không được giải quyết. 01:29:50.073 --> 01:29:51.840 Những kiến trúc sư của cuộc khủng hoảng tài chính thì thường xuyên ngồi ăn tối với tổng thống. 01:29:51.846 --> 01:29:57.220 Vào thời điểm đó, việc chính phủ đi truy tố vụ án này 01:29:57.220 --> 01:30:02.560 thật quá vô lý, thậm chí là bi kịch. 01:30:02.560 --> 01:30:08.420 Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có thể làm gì sau những gì vừa xảy ra 01:30:08.733 --> 01:30:10.380 để thế giới tốt đẹp hơn 01:30:10.384 --> 01:30:13.970 và chúng ta tiếp nối di sản ấy như thế nào? 01:30:13.973 --> 01:30:19.500 Đó là câu hỏi duy nhất mà ta có thể hỏi. 01:30:19.500 --> 01:30:22.900 Khắp thế giới, bắt đầu có những cuộc thi hack-a-thons, những buổi họp mặt 01:30:22.900 --> 01:30:28.190 Aaron Swartz đã, theo một cách nào đó, khơi gợi những điều tốt đẹp nhất trong chúng ta, bằng cách nói rằng: 01:30:28.190 --> 01:30:32.960 Chúng ta có thể sửa nó như thế nào? 01:30:32.960 --> 01:30:35.620 Theo tôi, anh ấy thực sự là một trong những nhà cải cách vĩ đại 01:30:35.620 --> 01:30:40.160 mà đất nước này đã sản sinh ra. 01:30:40.166 --> 01:30:45.910 Tôi không biết Aarron đã chiến thắng hay thất bại, 01:30:47.626 --> 01:30:50.780 nhưng chắc chắn rằng chúng ta được định hình bởi những gì mà Aaron đã chống lại. 01:30:50.786 --> 01:30:53.340 Khi ta biến những người thực thi pháp luật đe doạ chính những công dân đang cố gắng thu thập thêm thông tin 01:30:53.340 --> 01:30:57.220 thì chúng ta đã phạm luật... chúng ta đã xâm phạm tới ngôi đền của công lý. 01:30:57.222 --> 01:31:03.120 Aaron Swartz không phải là một tội phạm. 01:31:03.120 --> 01:31:06.890 [tiếng vỗ tay] 01:31:06.890 --> 01:31:09.910 Thay đổi không tự nhiên mà xảy đến, 01:31:10.240 --> 01:31:15.820 nó có được nhờ sự đấu tranh không ngừng. 01:31:15.820 --> 01:31:23.560 Aaron có thể tạo nên những điều không tưởng 01:31:23.560 --> 01:31:26.300 và tôi sẽ không để những điều anh ấy làm được dừng lại với sự ra đi của anh ấy. 01:31:26.300 --> 01:31:30.130 Anh ấy tin rằng mình có thể thay đổi thế giới, và anh đã đúng. 01:31:30.130 --> 01:31:32.400 Kể từ tuần trước, kể từ hôm nay những con phượng hoàng đã trỗi dậy. 01:31:32.400 --> 01:31:36.150 [tiếng vỗ tay] 01:31:36.353 --> 01:31:37.380 Từ cái chết của Swartz, Đại biểu Zoe Lofgren và Thượng nghĩ sĩ Ron Wyden 01:31:37.386 --> 01:31:38.220 đã giới thiệu những pháp chế nhằm cải cách Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng 01:31:38.226 --> 01:31:39.300 một đạo luật lỗi thời được dùng để gán tội cho Swartz. 01:31:39.300 --> 01:31:40.560 Nó được gọi là "Đạo luật Aaron" 01:31:41.260 --> 01:31:44.930 Aaron tin rằng bạn phải luôn tự vấn bản thân rằng: 01:31:44.937 --> 01:31:49.400 Điều gì quan trọng nhấy mà tôi có thể làm cho thế giới ngay lúc này? 01:31:49.400 --> 01:31:52.640 Và nếu bận không đang thực hiện điều đấy, tại sao vậy? 01:31:52.980 --> 01:31:58.570 [Người biểu tình] Đây là dân chủ! 01:31:58.986 --> 01:32:02.570 [đám đông hò reo] Chúng tôi cũng là người! 01:32:02.573 --> 01:32:04.950 Tự do Mạng bị tấn công, chúng ta phải làm gì? 01:32:04.957 --> 01:32:07.080 Đứng lên và phản kháng! 01:32:07.080 --> 01:32:09.620 Tự do Mạng bị tấn công, chúng ta phải làm gì? 01:32:09.622 --> 01:32:12.840 Hey, hey! Ho, ho! NROC phải ra đi! 01:32:12.840 --> 01:32:16.120 Tôi ước gì ta có thể thay đổi quá khứ, nhưng ta không thể. 01:32:16.126 --> 01:32:18.840 Nhưng chúng ta có thể thay đổi tương lai và chúng ta phải làm điều đó. 01:32:18.845 --> 01:32:20.970 Phải làm để thế giới này tốt đẹp hơn, nhân đạo hơn 01:32:32.746 --> 01:32:34.330 đó là nơi mà công lý được thực thi quyền truy cập kiến thức là quyền con người cơ bản. 01:32:34.330 --> 01:32:38.550 Có một đứa trẻ này, hồi Tháng hai ở Baltimore, nó 14 tuổi 01:32:38.553 --> 01:32:43.410 có quyền truy cập JSTOR, và nó tìm hiểu nhiều tại liệu trên JSTOR sau khi đọc vài điều 01:32:46.100 --> 01:32:49.580 rồi nó tìm ra một cách để phát hiện sớm ung thư tuyến tuỵ. 01:32:49.580 --> 01:32:51.320 Ung thư tuyến tuỵ rất đáng sợ bởi khi phát hiện ra nó thì đã quá muộn 01:32:51.320 --> 01:32:52.840 để cứu chữa. 01:32:52.846 --> 01:32:56.710 Rồi nó gửi thư điện tử cho toàn bộ khoa điều trị ung thư ở đại học Johns Hopkins 01:33:01.470 --> 01:33:04.800 bạn biết đấy gửi cho hàng trăm người, và mỗi... [Phóng viên] Ông nói rằng đó là một đứa trẻ 14 tuổi? 01:33:04.806 --> 01:33:10.570 Một đứa trẻ 14 tuổi, đúng thế, và đa số đều tảng lờ thư của cậu bé nhưng một người đã hồi âm 01:33:10.573 --> 01:33:13.940 nói rằng đây không hoàn toàn là ý tưởng ngu ngốc sao cậu nhóc không qua đây bàn bạc nhỉ? 01:33:18.810 --> 01:33:23.580 Cậu bé làm việc ngày và đêm với những nhà nghiên cứu và hồi Tháng hai tôi bắt gặp cậu trên bản tin 01:33:23.830 --> 01:33:26.070 chỉ vài tuần sau khi Aaron qua đời khi mà tin về Aaron vẫn còn đang tràn ngập.. 01:33:27.684 --> 01:33:29.700 Xin lỗi... 01:33:30.540 --> 01:33:33.490 và cậu nói lý do mình lên bản tin là bởi họ đã thành công. Họ bắt đầu đưa vào 01:33:33.490 --> 01:33:36.730 thử nghiệm một phương pháp phát hiện sớm ung thư tuyến tuỵ và có thể cứu sống rất nhiều bệnh nhân 01:33:36.733 --> 01:33:39.720 và cậu bảo rằng, "Đây là lí do vì sao những việc Aaron làm là rất quan trọng." 01:33:40.973 --> 01:33:47.190 Bởi bạn không bao giờ biết được, đúng không? Sự thực về vũ trụ không chỉ là những thứ 01:33:47.570 --> 01:33:49.350 mà những người làm chính sách tìm ra tỉ như vận tốc giới hạn là bao nhiêu. 01:33:49.353 --> 01:33:54.810 Đó là thứ giúp con bạn sống sót khỏi bệnh ung thư tuyến tuỵ 01:33:56.633 --> 01:34:01.190 và nếu không có truy cập người sáng tạo ra những thứ giúp được bạn 01:34:01.193 --> 01:34:03.780 có thể chẳng bao giờ có thể làm nên những thứ đó. 01:34:03.786 --> 01:34:07.740 Nó ngủ ngon quá, nó không bị ngã khỏi [tiếng trẻ con] kể cả khi nó mơ ngồi trên phi thuyền. 01:34:14.353 --> 01:34:17.550 [Bố Aaron] Tốt lắm, Aaron. Rất tốt. Yay, Aaron! 01:34:17.550 --> 01:34:19.200 Ok, bây giờ đến lúc hát rồi. 01:34:19.200 --> 01:34:22.800 ♪ ♪ ♪ 01:34:23.733 --> 01:34:29.120 [Hết]