0:00:00.100,0:00:12.334
Çeviri&Senkronizasyon:[br]Umutcan ÖNER[br]@redlinetheturk

0:00:12.584,0:00:18.188
Telif haklarý, sansür, devlet[br]gözetimi, özgür yazýlým

0:00:18.213,0:00:24.024
ve benzeri konular için:[br]korsanparti.org , @korsanparti

0:00:24.329,0:00:26.529
Adil olmayan yasalar mevcuttur;

0:00:26.645,0:00:28.845
Onlara itaat etmekle mi yetinelim,

0:00:28.800,0:00:34.000
Deđiţtirmek için mücadele edip,[br]deđiţene dek itaat mi edelim,

0:00:34.005,0:00:39.405
yoksa bir an evvel ihlal mi edelim?

0:00:49.954,0:00:55.672
Sosyal bir haber ve eđlence sitesi Reddit'in kurucularýndan[br]biri ölü bulundu.

0:00:57.619,0:01:01.482
Kendini öyle görmüyor da olsa,[br]kesinlikle bir dahi idi.

0:01:01.824,0:01:07.669
Ýţ kurmak ve para kazanmak onu hiç heyecanlandýrmazdý.

0:01:10.045,0:01:14.373
Aaron Swartz'ýn dođduđu kasaba[br]Highland Park'a derin bir yas hakim.

0:01:14.398,0:01:19.146
Ýnternet'in en parlak ýţýklarýndan[br]birine sevenleri son bir veda etmekte.

0:01:18.425,0:01:21.876
...ve bilgisayar aktivistleri matem tutmakta...

0:01:22.120,0:01:24.805
...tanýyanlarýn ifadesiyle "Ţaţýrtýcý bir deha"...

0:01:24.825,0:01:29.426
O'nu devlet öldürdü. MIT ise temel prensiplerinin[br]tamamýna ihanet etti.

0:01:29.635,0:01:31.135
...Ýbret olsun diye O'nu cezalandýrdýlar...

0:01:35.189,0:01:38.932
Devletlerin doymak bilmeyen bir[br]kontrol iţtahý vardýr.

0:01:39.498,0:01:43.214
35 yýl hapis ve bir milyon dolarlýk[br]bir ceza ile karţý karţýyaydý.

0:01:44.198,0:01:49.475
Savcýlýđýn tutumu hevesli hatta[br]görevi suistimal etmekte.

0:01:49.500,0:01:53.593
Konuyu inceleyip bir[br]sonuca varabildiniz mi?

0:01:57.660,0:02:01.313
Büyürken farkettim ki, etrafýmýzda[br]vuku bulan ţeylerin dođal

0:02:01.338,0:02:05.530
olduđunun, insanlarýn dođaldýr, hep[br]bu ţekilde olacaktýr yaklaţýmýnýn

0:02:05.682,0:02:08.533
yanlýţ olduđunu, dođal falan olmadýđýný,[br]bazý ţeylerin deđiţebileceđini;

0:02:08.559,0:02:10.941
daha önemlisi bazý yanlýţ ţeylerin[br]deđiţmesi gerekliliđiydi.

0:02:11.525,0:02:14.353
Bu farkýndalýđýn geri dönüţü yoktu.

0:02:24.206,0:02:27.853
Hikaye anlatma saatine hoţgeldiniz.

0:02:28.527,0:02:32.149
Kitabýn adý "Paddington at the Fair"

0:02:33.567,0:02:36.903
[Babasý] Aaron, Higland Park'ta[br]dođdu ve burada büyüdü.

0:02:36.928,0:02:39.608
Her biri sýradýţý zeki[br]üç kardeţten biriydi.

0:02:44.205,0:02:51.520
Hiç birimiz o uslu çocuklardan deđildik. Sürekli[br]koţuţturan yaramaz üç ođlan çocuđu.

0:02:56.034,0:03:00.706
Ama farkediyorum ki, Aaron, öđrenmeyi[br]çok genç yaţta öđrenmiţti.

0:03:01.424,0:03:06.562
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

0:03:06.518,0:03:12.135
-Tak tak. -Kim o? -Aaron.[br]-Hangi Aaron? -Aaron Komikadam

0:03:12.613,0:03:16.488
Ne istediđini hep bilirdi. Ýstediđini hep yapmalýydý. Ýstediđini[br]hep yapardý.

0:03:18.451,0:03:24.988
Meraký, sýnýrsýzdý. ...Burada[br]da gezegenleri gösteren

0:03:25.013,0:03:32.034
küçük bir resim var. Her bir[br]gezegenin sembolleri var...

0:03:32.999,0:03:37.370
Bir keresinde Susan'a ţehir merkezindeki parkta[br]ücretsiz aile ţenliđinin ne olduđunu sordu.

0:03:40.608,0:03:44.729
O sýrada üç yaţýndaydý.[br]Susan neyden bahsettiđini

0:03:44.754,0:03:49.615
anlamayýnca "Bak iţte buzdolabýnýn[br]üzerinde yazýyor" dedi.

0:03:50.005,0:03:54.405
Susan, O'nun okuyabildiđini farkedince dumur olmuţtu.

0:03:54.635,0:03:59.052
...Kitabýn adý "My Family Seder"...

0:04:04.898,0:04:08.479
Chicago Üniversitesi'nin kütüphaneside olduđumuz günü anýmsýyorum.

0:04:10.172,0:04:12.900
Raftan 1900'lü yýllardan[br]kalma bir kitap çýkarttým

0:04:12.925,0:04:15.758
ve dedim ki, burasý ilahi[br]derecede sýradýţý bir yer.

0:04:15.968,0:04:21.826
Hepimiz meraklý çocuklardýk, ama Aaron hem öđrenmeyi[br]hem de öđretmeyi çok seviyordu.

0:04:22.645,0:04:27.053
...Ţimdi de alfabeyi tersten okumayý öđreneceđiz...

0:04:31.990,0:04:34.453
Ýlk matematik dersini gördüđü gün evdeki halini[br]anýmsýyorum.

0:04:35.541,0:04:42.752
Noah, dur sana matematik öđreteyim diyordu.[br]Bense matematik ne diyordum. Hep öyle biriydi.

0:04:43.662,0:04:48.725
...ţimdi de klik tuţuna basalým. Ýţte oldu.

0:04:52.331,0:04:55.766
Ýki, üç yaţýndayken Bob O'nu[br]bilgisayarla tanýţtýrdý.

0:04:55.791,0:04:58.588
O noktadan sonra kendi[br]baţýný alýp götürdü.

0:05:03.415,0:05:08.413
Hepimizde bilgisayar vardý, ama Aaron gerçekten[br]kendini adadý. Ýnternet'e adadý.

0:05:09.802,0:05:15.382
-Bilgisayar baţýnda mýsýn? -Yoo... Anne neden[br]hiçbirţey çalýţmýyor?

0:05:15.886,0:05:17.578
Programlamaya çok erken bir yaţta baţladý.

0:05:17.828,0:05:21.211
Benimle birlikte yazdýđý ilk program BASIC dilindeydi.

0:05:21.461,0:05:29.414
Star Wars ile ilgili bir bilmece oyunuydu.[br]Bodrumda bilgisayarýn baţýna geçerdik.

0:05:30.197,0:05:33.756
Saatlerce bu oyunu programlardýk.

0:05:34.686,0:05:40.467
Benim sorunum yapacak daha fazla[br]bir ţey olmadýđýný düţünmemdi.

0:05:40.492,0:05:47.332
Oysa o her zaman programlamayla daha[br]fazla ţey yapýlabileceđine inanýyordu.

0:05:46.704,0:05:50.147
Aaron, programlamayý büyü gibi görürdü.[br]Bu yolla normal

0:05:50.172,0:05:53.860
insanlarýn baţaramayacađý ţeyleri[br]yapabileceđini düţünürdü.

0:05:54.265,0:05:57.527
Aaron, karton ve Macintosh ile bir ATM yapmýţtý.

0:05:57.777,0:06:01.677
Bir keresinde cadýlar bayramýna ne giyeceđimi bilememiţtim.

0:06:01.927,0:06:08.192
O aralar en sevdiđi bilgisayar iMac kýlýđýna girmemin[br]çok havalý olacađýný düţümüţtü.

0:06:09.706,0:06:12.629
Kendisi cadýlar bayramý kýyafeti[br]giymekten tiksinirdi, ama

0:06:12.654,0:06:15.775
diđer insanlarý sevdiđi ţeyleri[br]giymeye ikna etmeye bayýlýrdý.

0:06:24.275,0:06:29.376
The Info adýnda bir web sitesi yapmýţtý.[br]Ýnsanlar içerisine bilgi ekleyebileceklerdi.

0:06:31.508,0:06:34.040
Mesela birileri altýn üzerine[br]kapsamlý bilgi sahibi

0:06:34.065,0:06:36.645
olabilirdi, neden gelip bu[br]bilgiyi paylaţmasýndý ki?

0:06:36.871,0:06:41.138
Sonra baţka insanlar gelip[br]bu bilgiyi okuyup, gerekli

0:06:41.163,0:06:46.061
düzenlemeleri yapabilirdi.[br]Wikipedia'dan çok da farklý deđil.

0:06:46.287,0:06:49.319
Ve bu olay, Wikipedia[br]baţlamadan önce olmuţtu.

0:06:49.344,0:06:53.150
Ve 12 yaţýndaki bir çocuk[br]tarafýndan odasýnda üretilmiţti.

0:06:53.376,0:06:58.285
Küçük bir sunucuda, çok eski[br]teknoloji üzerinde çalýţýyordu.

0:06:58.535,0:07:02.847
Öđretmenlerden birisi ţu tepkiyi[br]verdi; "Çok kötü bir fikir.

0:07:02.872,0:07:06.901
Herhangi birinin ansiklopedi[br]yazmasýna izin veremezsin.

0:07:07.127,0:07:10.354
Bilim adamlarýnýn var olmasýnýn tek[br]sebebi bize bu kitaplarý yazmalarý.

0:07:10.379,0:07:12.484
Nasýl bu kadar kötü bir[br]fikir üretebilirsin?"

0:07:12.710,0:07:19.338
Ben ve kardeţim, "Hee, Wikipedia hoţ ama[br]bizim evde beţ yýldýr var." derdik.

0:07:21.660,0:07:26.993
Aaron'ýn sitesi TheInfo.org,[br]Cambridge asýllý ArsDigita'nýn

0:07:27.018,0:07:31.373
düzenlediđi okul müsabakasýnda[br]birinci gelmiţti.

0:07:34.222,0:07:36.809
Ödülü almak için hep beraber[br]Cambridge'e gitmiţtik.

0:07:36.834,0:07:39.371
Aaron'ýn ne yaptýđýna dair[br]hiç bir fikrimiz yoktu.

0:07:39.597,0:07:43.637
Ödülün çok mühim olduđu ortadaydý.

0:07:44.192,0:07:47.279
Aaron, bir süre sonra online programlama[br]topluluklarýyla içli dýţlý olmaya baţlamýţtý

0:07:47.529,0:07:51.125
...sonra da, web için çok önemli[br]yeni bir aracýn üretim sürecinde.

0:07:52.085,0:07:55.070
Sonra yanýma gelip ţunu[br]söyledi, "Ben, acayip süper

0:07:55.095,0:07:57.677
bir ţey üzerinde[br]çalýţýyorum, duyman lazým."

0:07:57.903,0:08:00.802
"Neymiţ?" diye sordum.[br]"RSS denilen bir ţey" dedi.

0:08:03.285,0:08:06.250
RSS'in ne olduđunu açýklamaya baţladý.[br]"Bunun nesi

0:08:06.275,0:08:09.123
kullanýţlý, kullanan bir[br]site var mý ki?" dedim.

0:08:09.349,0:08:10.941
"Niye bunu kullanmak isteyeyim ki?"

0:08:11.191,0:08:13.833
RSS üzerinde çalýţan[br]kiţilerin yazýţtýđý bir mail

0:08:13.858,0:08:16.341
listesi vardý, hatta genel[br]olarak XML üzerine.

0:08:16.567,0:08:19.671
Aaron Swartz isminde bir[br]üye de vardý, diţli fakat

0:08:19.696,0:08:22.738
oldukça zeki biri. Bir çok[br]iyi fikri vardý fakat,

0:08:25.109,0:08:32.234
Yüz yüze görüţmelerimize gelmezdi. Bu görüţmelere[br]ne zaman geleceđini sorduđumuzda

0:08:32.484,0:08:38.207
"Annemin izin vereceđini sanmýyorum, 14'üme[br]yeni girdim." dedi. Ýlk tepkimiz

0:08:38.457,0:08:46.421
bir yýldýr çalýţtýđýmýz bu kiţi, bu iţ arkadaţý[br]13 yaţýndaymýţ ve henüz 14'üne girmiţ

0:08:46.671,0:08:50.772
ve ikinci tepkimiz ise "O'nunla tanýţmamýz lazým.[br]Ne kadar sýradýţý bir durum." oldu.

0:08:50.298,0:08:52.489
RSS'in taslađýný hazýrlayan komitedeydi.

0:08:52.607,0:08:58.936
Yaptýđý ţey, modern bir hypertext sürümünün[br]tesisatýný döţemeye yardýmcý olmaktý.

0:08:59.186,0:09:03.447
Ve O'nun üzerinde çalýţtýđý[br]parça, diđer web

0:09:03.472,0:09:08.205
sayfalarýnda olan bitenin[br]özetini çýkaran aletti.

0:09:08.431,0:09:11.818
Bunu daha çok bloglarda[br]kullanýrsýnýz. Okumak

0:09:11.843,0:09:15.302
istediđiniz 10,20 kiţinin[br]RSS feedlerini alýr,

0:09:15.528,0:09:21.805
ve o esnada neler döndüđünün özetini[br]tek bir liste halinde görürsünüz.

0:09:22.055,0:09:25.774
Aaron çok gençti, fakat[br]teknolojiyi anlýyordu ve mükemmel

0:09:25.799,0:09:29.517
olmadýđýný görüp daha iyi hale[br]getirecek yollar arýyordu.

0:09:36.592,0:09:39.771
Annesi Chicago'da uçađa bindirirdi, biz de onu San Fransisco'da alýrdýk

0:09:39.771,0:09:43.238
Tartýţabileceđi ilginç[br]insanlarla tanýţtýrýrdýk. Bu

0:09:43.263,0:09:46.904
esnada korkunç beslenme[br]alýţkanlýklarýný gözlemlerdik.

0:09:46.014,0:09:49.926
Haţlanmýţ pirinç gibi sadece[br]beyaz ţeyler tüketirdi. Kýzarmýţ

0:09:49.951,0:09:54.178
pirinç yemezdi zira yeterince beyaz[br]deđildi, beyaz ekmek vesaire.

0:09:54.634,0:10:00.281
Tartýţmalarda bu küçük çocuđun ađzýndan çýkan[br]argümanlarýn kalitesine hayret ederdik.

0:10:00.306,0:10:04.638
Ýskorbütten ölmezse bu çocuk bir[br]yerlere gelecek diye düţünürdük.

0:10:04.768,0:10:08.782
-Aaron sýra sende. -Bana[br]kalýrsa aradaki fark, artýk

0:10:08.807,0:10:12.796
internetten, telefondan köpek[br]mamasý satan ţirketler

0:10:12.821,0:10:17.328
kuramazsýn. Ancak hala bir çok[br]yenilik oluyor. Yenilikleri

0:10:17.353,0:10:21.478
görmüyorsanýz belki de kafanýz[br]kuma gömülü kalmýţtýr.

0:10:21.932,0:10:28.900
Alfa nerd kiţiliđine bürünüp "Senden daha[br]zekiyim. Bu yüzden senden daha iyiyim.

0:10:28.925,0:10:32.863
Bu yüzden de sana ne yapman gerektiđini[br]söyleyebilirim" kafasýna girerdi.

0:10:32.888,0:10:35.228
Çok bilmiţ velet tarafýnýn[br]bir uzantýsýydý.

0:10:35.252,0:10:38.929
"...bir çok bilgisayarý bir araya[br]getirip farklý problemler üzerinde

0:10:38.954,0:10:43.483
uđraţabiliyorsunuz. Mesela uzaylýlarý aramak[br]ya da kanserin tedavisini bulmak gibi."

0:10:44.317,0:10:49.289
[WWW'nin mucidi] IRC üzerinde tanýţmýţtýk.[br]Sadece yazan tiplerden deđildi,

0:10:49.314,0:10:54.128
sorularýyla insanlarý heyecanlandýran,[br]birbirine bađlayan biriydi. Özgür

0:10:54.153,0:10:58.758
Kültür Hareketi onun enerjisinden[br]bir hayli faydalandý. Bence Aaron,

0:10:58.783,0:11:03.788
dünyayý çalýţýr bir hale getirmeye[br]çalýţýyordu, onu tamir etmek istiyordu.

0:11:03.812,0:11:10.449
Oldukça güçlü bir kiţiliđi vardý. Zaman[br]zaman baţkalarýnýn tekerine çomak sokardý.

0:11:10.474,0:11:15.590
Yani dünyayla karţýlýklý olarak[br]iyi geçinememe sýkýntýsý vardý.

0:11:18.860,0:11:22.553
Aaron liseye girdikten sonra[br]bir hayli sýkýlmýţtý.

0:11:22.578,0:11:26.173
Verilen dersleri, öđretmenleri[br]pek sevememiţti. O

0:11:26.198,0:11:29.951
zaten bilgiye nasýl ulaţacađýný[br]biliyordu."Geometri

0:11:29.976,0:11:33.631
öđrenmek için okula gitmeme[br]gerek yok ki, geometri

0:11:33.656,0:11:37.566
kitabýný okusam kafi. Amerikan[br]tarihini onlarýn bakýţ

0:11:37.591,0:11:41.331
açýsýyla öđrenmek istemiyorum,[br]bak burada üç farklý

0:11:41.356,0:11:44.903
tarih cildi var, onlarý[br]okurum daha iyi. Onlarla

0:11:44.928,0:11:49.054
ilgilenmiyorum, ben Web ile[br]ilgileniyorum" kafasýndaydý.

0:11:49.078,0:11:53.307
"Okuldan bayađý bunalmýţtým.[br]Öđretmenler ne anlattýklarýný

0:11:53.332,0:11:56.748
bilmiyordu. Otoriter ve[br]kontrolcü bir tavýrlarý

0:11:56.773,0:12:00.344
vardý. Ödevler öylesine veriliyordu.[br]Zaman geçsin

0:12:00.369,0:12:03.701
diye iţ yapýlýyordu. Ben[br]de eđitimin tarihiyle

0:12:03.726,0:12:07.256
ilgili kitaplar okumaya[br]baţladým; ţimdiki sistem

0:12:07.281,0:12:10.859
nasýl geliţtirilmiţti,[br]alternatifleri neydi, ayný

0:12:10.884,0:12:14.197
bilgileri geviţ getirmektense[br]nasýl gerçekten

0:12:14.222,0:12:17.823
öđrenebilirlerdi. Bu da[br]beni sorgulamalara itti."

0:12:17.847,0:12:23.347
..."Bulunduđum okulu sorgulayýnca, onu inţa[br]eden toplumu da sorgulamaya baţladým. Böyle

0:12:23.372,0:12:28.621
bir eđitimle girilen ţirketleri sorguladým.[br]Tüm bu yapýyý kuran devleti sorguladým."

0:12:28.645,0:12:31.608
En tutkulu olduđu konulardan biri de telif haklarýydý,[br]özellikle ilk baţlarda.

0:12:31.632,0:12:39.295
Telif haklarý, yayýmcýlýk ve okuyucular[br]için hep bir yük olmuţtur. Gerçi, aţýrý

0:12:39.320,0:12:46.407
bir yük deđildir. Ýnsanlarýn cebine[br]para girmesi için makul bir oluţumdu.

0:12:46.431,0:12:53.839
Aaron'ýn neslinin maruz kaldýđý sýkýntý ise[br]bu antik telif sistemi ve inţa ettiđimiz

0:12:53.864,0:13:01.270
bu muhteţem ţey, Ýnternet'in çarpýţmasýydý.[br]Bu çarpýţmadan bize kalan da kaos oldu.

0:13:01.929,0:13:04.687
Sonrasýnda Harvard'da hukuk[br]profesörü olan Lawrence

0:13:04.712,0:13:07.286
Lessig ile tanýţtý. Kendisi[br]o sýralar anayasa mahkemesinde

0:13:07.311,0:13:10.175
telif haklarýna karţý mücadele[br]etmekteydi. Genç Aaron

0:13:10.200,0:13:12.851
bu duruţmayý dinlemek üzere[br]Washington'a uçmuţtu.

0:13:12.875,0:13:19.455
"Ben Aaron Swartz. Buraya[br]Eldred* argümanýna tanýk olmaya

0:13:19.480,0:13:25.808
geldim." "Neden ta Chicago'dan[br]argüman dinlemeye buraya

0:13:25.833,0:13:33.268
geldin?" "Bu zor bir soru. Çünkü..[br]bilmem... anayasa mahkemesini

0:13:33.293,0:13:39.469
ve bu kadar meţhur bir davayý[br]canlý izlemek istedim."

0:13:42.195,0:13:45.825
Lessig, ayný zamanda telif[br]haklarýnýn internete yansýmasýnda

0:13:45.850,0:13:49.062
yeni bir yol da açmaktaydý.[br]Ýsmi Creative Commons idi.

0:13:49.086,0:13:53.943
Creative Commons'ýn ardýnda çok basit bir fikir[br]var. Yaratýcýlara, eserlerine imza atarken

0:13:53.968,0:13:56.636
kendilerinin de sahip[br]olduđu özgürlük fikirlerine

0:13:56.661,0:13:58.954
özen gösterebilecekleri[br]bir yöntem vermek.

0:13:58.978,0:14:02.597
Yani telif hakký, "bütün[br]haklarý saklýdýr" derken,

0:14:02.622,0:14:05.932
CC "bazý haklarý saklýdýr" ţiarýdýr.[br]"Eserimle

0:14:05.957,0:14:09.117
ţunlarý ţunlarý yapabilirsin,[br]ama bazýlarýný

0:14:09.142,0:14:12.792
yaparken izin almalýsýn"[br]demenin basit bir yoludur.

0:14:12.816,0:14:18.597
Aaron'ýn rolü de bilgisayar kýsmýydý,[br]lisanslarý nasýl makinelerin

0:14:18.622,0:14:23.539
üzerinde iţlem yapabileceđi[br]basitliđe indirgeyebilirdik.

0:14:23.563,0:14:26.541
Ýnsanlar "Neden spesifikasyonlarý[br]15 yaţýnda bir

0:14:26.566,0:14:29.459
çocuđa yazdýrýyorsunuz,[br]bu büyük bir hata" gibi

0:14:29.484,0:14:35.076
tepkiler verdi. O ise yapýlacak en büyük hatanýn[br]o çocuđa aldýrmamak olacađý kanaatindeydi.

0:14:35.760,0:14:41.023
Gövdesinin kürsüden görünebileceđi uzunlukta[br]bile deđildi. Ţu hareketli kürsülerden

0:14:41.048,0:14:46.378
de olmadýđý için ekraný açtýđýnda yüzünün[br]görünmediđi gülünç bir hale gelmiţti.

0:14:46.402,0:14:51.399
"Web sitemize girdiđinizde Lisans[br]Seç'e týklýyorsunuz. Size seçenekler

0:14:51.424,0:14:56.044
sunuyor, ne anlama geldiklerini açýklýyor.[br]Üç basit soru soruyor;

0:14:56.069,0:15:00.924
Atýf gerekliliđi istiyor musun?[br]Ticari kullanýma izin veriyor musun?

0:15:00.949,0:15:05.241
Eserinin üzerinde deđiţiklik[br]yapýlmasýna izin veriyor musun?

0:15:05.265,0:15:12.257
Yetiţkinlerin, O'na da yetiţkin gibi davrandýđýný[br]gördüđümde ţoke olmuţtum. Aaron, bir

0:15:12.282,0:15:19.491
salon dolusu seyircinin karţýsýna geçip Creative[br]Commons için oluţturduđu bir platformdan

0:15:19.516,0:15:26.026
bahsetmeye baţlamýţtý. Ve hepsi ađzýnýn[br]içine bakýyordu. Arkada oturup küçük bir

0:15:26.051,0:15:32.721
çocuđu neden dinlediklerini sorguluyordum.[br]Sanýrým ne olup bittiđini anlamamýţtým.

0:15:32.745,0:15:36.265
Eleţtirmenler, sanatçýlarýn para[br]kazanmasý adýna pek faydasý

0:15:36.290,0:15:39.842
olmadýđýný söyleseler de, Creative[br]Commons bir hayli baţarýlý

0:15:39.867,0:15:43.155
oldu. Sadece Flickr'da bile[br]200 milyonun üzerinde insan,

0:15:43.180,0:15:46.814
eserlerinde Creative Commons[br]lisanlarýndan birini kullanmakta.

0:15:46.838,0:15:52.095
Teknik yetilerini kullanarak[br]katký yapmýţ olsa da,

0:15:52.120,0:15:56.860
bu onun için sadece teknik[br]bir mesele deđildi.

0:15:57.157,0:16:01.204
Aaron, kiţisel blogunda açýk bir[br]ţekilde sýk sýk dile getirirdi.

0:16:01.229,0:16:04.567
"Bir çok ţey üzerine derin[br]düţünürüm, ve diđerlerinin

0:16:04.592,0:16:08.067
de bunu yapmasýný isterim." .[br].."Fikirler için çalýţýr,

0:16:08.092,0:16:11.914
insanlardan öđrenirim. Ýnsanlarý dýţlamam.[br]Mükemmelliyetçiyim,

0:16:11.939,0:16:15.379
fakat bunun yayýmlamanýn önüne[br]geçmesine müsade etmem.

0:16:15.404,0:16:19.131
Eđitim ve eđlence haricinde[br]benim üzerimde etkisi olmayacak

0:16:19.156,0:16:22.283
ţeylerle vakit kaybetmem.[br]Herkesle arkadaţ olmaya

0:16:22.308,0:16:25.871
çalýţýrým, fakat beni ciddiye[br]almadýđýnýzda öfkelenirim.

0:16:25.895,0:16:30.932
Kin tutmam çünkü yapýcý olmaz.[br]Fakat tecrübelerimden öđrenirim.

0:16:30.957,0:16:35.048
Dünyayý daha iyi bir yer[br]haline getirmek istiyorum."

0:16:40.681,0:16:45.621
2004 yýlýnda Swartz Highland Park'tan ayrýlýr ve Stanford Üniversitesi'ne girer.

0:16:45.645,0:16:52.622
Ülseratif Kolit hastalýđýndan muzdaripti.[br]Ýlaçlarýný düzgün almamasýndan endiţe ediyorduk.

0:16:52.646,0:16:58.552
Hastaneye kaldýrýlýrdý ve her gün hap kokteyli[br]içmesi gerekirdi. O haplardan biri steroid

0:16:58.577,0:17:04.021
idi, bu da büyümesini durdurdu. Bu yüzden[br]kendini diđerlerinden farklý hissediyordu.

0:17:04.046,0:17:09.477
Aaron, Stanford'a bilim insaný olmak[br]üzere girdi ve karţýsýnda çok

0:17:09.502,0:17:14.664
baţarýlý lise öđrencileri için[br]çocuk bakýcýlýđý yapýlan bir

0:17:14.689,0:17:20.240
program buldu. Bu kiţiler dört yýl[br]sonra endüstriye önderlik edecek

0:17:20.265,0:17:25.655
kimselerdi, %1'lik kýsým yani. Ve[br]bana kalýrsa bu onu delirtmiţti.

0:17:25.679,0:17:31.390
2005 yýlýnda, sadece bir yýl sonra,[br]Aaron'a bir iţ teklifi geldi. Paul

0:17:31.415,0:17:36.794
Graham öncülüđündeki Y Combinator[br]isminde bir giriţim ţirketiydi.

0:17:36.818,0:17:41.178
Bir web sitesi fikrim var demiţti, ve[br]Paul Graham O'nu "Tabi neden olmasýn"

0:17:41.203,0:17:46.276
diyecek kadar sevmiţti. Okulu sallayýp[br]yeni bir apartman dairesine taţýndý.

0:17:46.300,0:17:52.289
Burasý, Aaron'ýn dairesiydi. Babamýn[br]evi ayarlamanýn ne kadar zor

0:17:52.314,0:17:58.630
olduđundan bahsettiđini anýmsýyorum,[br]zira kredisi yoktu ve üniversite terkti.

0:17:58.654,0:18:04.195
Aaron ţu an salon olan yerde kalýyordu.[br]Duvardaki posterlerden bazýlarý

0:18:04.220,0:18:09.529
ondan kalma, kütüphane de öyle. Baţka[br]kitaplar da var, çođu Aaron'ýn.

0:18:11.878,0:18:15.326
Aaron'ýn Y-Combinator sitesinin[br]ismi infogami idi. Ýnternet sitesi

0:18:15.351,0:18:18.671
yapmak için kullanýlacak bir araç.[br]Fakat site kullanýcý bulmakta

0:18:18.696,0:18:21.938
güçlük çekiyordu. Nihayetinde[br]Aaron, sitesini, yardýma ihtiyaç

0:18:21.963,0:18:25.101
duyan bir baţka Y-Combinator[br]projesi ile birleţtirdi.

0:18:25.125,0:18:30.825
reddit ismindeki projeye Steve Huffman ve[br]Alexis Ohanian öncülük etmekteydi.

0:18:30.949,0:18:33.563
"...Her ţeye sýfýrdan baţlamýţtýk.[br]Kullanýcýsý, parasý

0:18:33.588,0:18:35.986
ya da kodu yoktu. Gün be[br]gün büyüyerek çok popüler

0:18:36.011,0:18:38.672
bir site haline geldi. Yavaţlama[br]eđilimi göstermiyordu.

0:18:38.697,0:18:40.976
Baţta bin kullanýcýmýz[br]vardý, sonra onbin oldu.

0:18:41.000,0:18:43.274
20 bin derken aldý baţýný gitti.

0:18:43.889,0:18:50.961
reddit devasa bir hal aldý, internette geek bir köţe oldu.

0:18:52.443,0:19:00.007
Bol miktarda mizah ve sanat vardý.[br]Kullanýcýlar siteye üţüţmeye baţlamýţtý,

0:19:00.032,0:19:07.694
ve bir çođu sabah bilgisayarýný açtýđýnda[br]haberleri okuduđu ilk yer yapmýţtý.

0:19:07.718,0:19:12.474
Bazý noktalarda reddit kaosun[br]sýnýrýnda diyebiliriz.

0:19:12.499,0:19:16.332
Bir yanda insanlarýn[br]siyaset, teknoloji ve

0:19:16.357,0:19:20.799
haberleri tartýţtýđý bir[br]mecrayken diđer yanda iţ

0:19:20.824,0:19:25.443
yerine uygun olmayan,[br]saldýrgan materyallere de sahip.

0:19:25.467,0:19:30.891
Troller'e ev sahipliđi yapan bazý[br]subreddit'ler de var. Bu yüzden bazý

0:19:30.916,0:19:36.645
tartýţmalara da meydan veren bir yer[br]diyebiliriz. Kaosun kýyýsýnda duruyor.

0:19:36.669,0:19:39.606
reddit, bir süre sonra[br]kurumsal dergi devi Conde

0:19:39.631,0:19:42.747
Nast'ýn gözüne takýlýr.[br]Siteyi satýn almak isterler.

0:19:42.771,0:19:47.098
Miktarýn ne kadar olduđunu soruyorsanýz,[br]babamýn "Bu kadar çok parayý nerede

0:19:47.123,0:19:51.201
tutmalýyým?" gibi sorulara maruz[br]kalacađý kadar diyelim. -Çok para yani?

0:19:51.226,0:19:53.333
-Bi'hayli çok.

0:19:54.248,0:20:00.128
Büyük ihtimalle, bir milyon dolardan fazla.[br]Ama tam olarak bilmiyorum.

0:20:00.152,0:20:03.414
O esnada kaç yaţýnda?[br]-19,20

0:20:05.284,0:20:09.023
Bu dairedeydi. Bundan[br]önceki koltuklarda oturup,

0:20:09.048,0:20:12.761
reddit ile uđraţýyorlardý.[br]reddit'i sattýklarýnda

0:20:12.786,0:20:16.711
devasa bir parti verdiler,[br]ertesi gün California'ya

0:20:16.736,0:20:19.980
uçtular ve anahtarlarý[br]da bana býraktýlar.

0:20:24.297,0:20:27.089
Ţimdi düţününce biraz komik.[br]Çünkü ţirketini satmýţtý

0:20:27.114,0:20:29.985
ve aramýzdaki en zenginin o[br]olduđunu varsayýyorduk. Ama

0:20:30.010,0:20:32.776
O ayakkabý kutusu boyutlarýnda[br]bir odayý tercih etti

0:20:32.801,0:20:35.565
ve bu kadarý yeterli dedi.[br]Bir gardoptan halliceydi.

0:20:35.589,0:20:42.067
Pahalý ývýr zývýra para harcamasý imkansýzdý.

0:20:42.091,0:20:47.851
"Apartman dairesinde yaţamayý seviyorum,[br]ţatafatlý bir malikaneye niye para harcayayýmki"

0:20:47.876,0:20:51.106
demiţti, "Kot, T-shirt[br]giymeyi seviyorum bu yüzden

0:20:51.131,0:20:54.107
yeni kýyafetlere de para[br]harcamaya gerek yok."

0:20:55.307,0:20:59.471
Swartz için önemli olan ţey, internet trafiđinin akýţýydý. Dikkatimizi yöneten ţey neydi?

0:21:00.095,0:21:04.588
Yayýnlamanýn eski yöntemlerinde hava[br]dalgalarýndaki limitle sýnýrlýydýnýz. Anten ile

0:21:04.613,0:21:08.922
en fazla 10 T.V kanalýna yayýn verebilirdiniz.[br]Kablolu ile dahi 500 kadar yeriniz

0:21:08.947,0:21:13.533
olurdu. Oysa internette herkesin kendine ait[br]bir kanalý vardýr, isteyen herkes kendine

0:21:13.558,0:21:17.802
blog, Myspace sayfasý açabilir. Herkesin[br]kendini ifade edebileceđi bir yer olur.

0:21:17.826,0:21:20.321
Bu yüzden artýk problem[br]kimin hava dalgalarýna

0:21:20.346,0:21:22.923
eriţimi olduđu deđildir;[br]problem insanlarý bulma

0:21:22.948,0:21:25.469
yöntemlerine kimin hükmettiđidir.[br]Gücün, Google

0:21:25.494,0:21:27.884
gibi sitelerin tekeline[br]geçtiđini görürsünüz.

0:21:27.908,0:21:31.629
Ýnternet üzerinde nereye gitmek[br]istediđinizi söyleyen bekçilerdir bunlar.

0:21:31.654,0:21:34.193
Haberleri ve bilgiyi nereden[br]temin edebileceđinizi

0:21:34.218,0:21:37.738
gösterirler. Yani artýk belli bir[br]zümrenin konuţma ayrýcalýđý yoktur,

0:21:37.763,0:21:41.080
herkes bu ayrýcalýđa sahiptir.[br]Sorun, kimin sesinin duyulduđudur.

0:21:45.248,0:21:48.597
Böylece Conde Nast'te çalýţmak[br]üzre San Fransisco'ya geldi.

0:21:48.622,0:21:51.945
Ofise girdiđinde, içine bir[br]sürü bok püsürün yüklendiđi bir

0:21:51.970,0:21:55.597
bilgisayar verirler. Üzerine baţka[br]bir ţey yükleyemezsin derler,

0:21:55.622,0:21:59.024
ki geliţtiriciler için rezaletin[br]bayrak tutaný bir durumdur.

0:21:59.048,0:22:02.936
Ýlk günden itibaren bu ţeylerden dert yanmaya baţladý.

0:22:05.518,0:22:09.031
Gri duvarlar, gri masalar, gri ses.[br]Geldiđim ilk günden itibaren

0:22:09.056,0:22:12.760
katlanmasý güç bir yerdi. Öđle[br]yemeđinde kendimi tuvalete kilitleyip

0:22:12.785,0:22:16.323
ađlamaya baţladým. Býrak iţ yapmayý,[br]kulađýmda výzýldayýp duran

0:22:16.348,0:22:20.266
birileri olduđu sürece akýl sađlýđýmý[br]koruyabileceđimi dahi sanmýyorum.

0:22:21.621,0:22:25.681
Ýţini bitirebilen baţka kimse de yok gibi.[br]Herkes sürekli bizim odamýza gelip takýlýyor,

0:22:25.706,0:22:29.720
sohbet ediyor ya da Wired incelemesi için[br]kurulan oyun sistemini denemeye davet ediyor.

0:22:32.959,0:22:40.876
O'nun siyasi tatta farklý tutkularý vardý.[br]Silikon Vadisi'nde ise

0:22:40.901,0:22:47.693
teknik aktiviteyi, siyasi amaçlar[br]için kullanmak gibi bir kültür yoktu.

0:22:47.900,0:22:49.713
Aaron kurumsal bir firmada[br]çalýţmaktan nefret ediyordu. Hepsi

0:22:49.737,0:22:53.977
böyle hissediyordu, ama Aaron[br]katlanmayan tek kiţi oldu.

0:22:54.002,0:22:57.943
Böylece Aaron hiç iţe[br]uđramayarak kendini kovdurdu.

0:23:01.413,0:23:05.327
Söylenene göre sýkýntýlý bir ayrýlýktý.[br]Hem Steve Huffman

0:23:05.352,0:23:09.062
hem de Alexis Ohanian belgesel[br]için röportajý reddetti.

0:23:09.364,0:23:20.470
Ýţ dünyasýný reddetti. Bu seçimle ilgili[br]hatýrlamamýz gereken önemli ţeylerden biri de,

0:23:20.495,0:23:25.900
giriţimcilik kültürünü býraktýđýnda,[br]O'nu meţhur eden, sevdiren

0:23:25.925,0:23:31.498
ţeyleri hayranlarýný hayal kýrýklýđýna[br]uđratmak pahasýna býraktý.

0:23:31.522,0:23:37.360
Olmasý gereken yere varmýţtý.[br]Bok dađýna týrmanýp gül

0:23:37.385,0:23:43.306
dikerken, koku alma duyusunu[br]yitirdiđini itiraf edecek

0:23:43.331,0:23:49.709
kadar özfarkýndalýđa sahipti.[br]Orada oturup göründüđü kadar

0:23:49.734,0:23:55.570
kötü olmadýđýný iddia[br]etmektense tekrar aţađýya indi.

0:23:55.594,0:23:57.594
Bu çok iyi birţeydi.

0:23:58.020,0:24:06.680
Aaron programlamayý hep büyü gibi gördü, normal[br]insanlarýn yapamayacađý ţeyleri yapmaktý.

0:24:06.705,0:24:14.980
Büyülü güçlerin olsaydý onlarý iyilik için[br]mi kullanýrdýn, yoksa dađlar kadar para mý?

0:24:15.425,0:24:18.701
Swartz, çocukluđunda[br]tanýţtýđý bir vizyonerden,

0:24:18.726,0:24:22.113
WWW'in mucidi Tim[br]Berners-Lee'den ilham alýyordu.

0:24:22.137,0:24:28.934
90'lý yýllarda, Berners-Lee 20.Yüzyýl'ýn[br]en karlý icatlarýndan birinin üzerinde

0:24:28.959,0:24:35.501
oturmaktaydý. Fakat bu icattan para[br]kazanmak dururken, bunu ücretsiz dađýttý.

0:24:36.290,0:24:40.940
WWW'in bugünkü varlýđýnýn tek sebebi budur.

0:24:41.458,0:24:48.777
Aaron, kesinlikle, Tim'den derinden etkilenmiţti.[br]Tim internetin ilk yýllarýndaki en seçkin

0:24:48.802,0:24:55.960
dehalarýndan biriydi, ve asla satýp gitmedi.[br]Milyarlarca dolar kazanmakla hiç ilgilenmedi.

0:24:55.984,0:25:02.108
Özgür býrakýlmasaydý, bugün kocaman[br]tek bir web yerine bir çok küçük web

0:25:02.133,0:25:08.424
olurdu; bu ţekilde iţleyemezdi çünkü[br]bir web'den diđerine geçiţ yapamazdýn.

0:25:10.095,0:25:14.007
Düzgün çalýţmasý için[br]kritik kütleye ulaţmasý

0:25:14.032,0:25:17.942
gerekliydi, yani tüm[br]gezegen olmadan olamazdý.

0:25:17.774,0:25:20.374
(sakallý olan Richard M. Stallman reis)

0:25:22.627,0:25:28.917
Dünya'yý olduđu gibi kabullenmemenin çok[br]önemli olduđunu düţünüyorum. Sana verilene

0:25:28.942,0:25:35.805
eyvallah demek, yetiţkinlerin, ailenin[br]söylediklerine uymak yerine her zaman sorgulamalýsýn

0:25:35.830,0:25:42.158
bence. Her ţeyi sorgularým, bilimsel yöntemle[br]yaklaţýrým, öđrendiklerin geçicidir ve

0:25:42.183,0:25:45.830
deđiţime açýktýr; yeni[br]bulgularla çürütülebilir.

0:25:45.855,0:25:49.105
Bence ayný yöntem topluma[br]da uygulanabilir.

0:25:49.129,0:25:54.365
Temelinde gerçekten ciddi[br]sorunlar olduđunu gördüđümde,

0:25:54.390,0:25:58.596
görmezden gelmenin mümkün[br]olmadýđýný anladým.

0:26:02.966,0:26:13.483
Birlikte çok vakit geçirmeye baţladýk, arkadaţçaydý.[br]Saatlerce sohbet ederdik.

0:26:14.356,0:26:19.255
Bakýnca, benimle flört ettiđini anlamýţ[br]olmam gerekliydi diyorum. Galiba

0:26:19.280,0:26:24.044
"Bu kötü bir fikir ve imkansýz" diye[br]düţünüp olmuyormuţ gibi davrandým.

0:26:25.216,0:26:32.695
Evliliđim dađýlýyordu, gidecek yerim yoktu;[br]böylece ev arkadaţý olduk. Kýzýmý da götürdüm.

0:26:32.720,0:26:36.624
Taţýndýk ve evi döţedik,[br]son derece huzurluydu.

0:26:36.649,0:26:40.715
Uzun süredir huzurum yoktu,[br]buna ihtiyacým vardý.

0:26:46.384,0:26:55.925
Çok ama çok yakýndýk. Romantik[br]iliţkimizin baţlangýcýndan itibaren

0:26:55.950,0:27:04.066
sürekli temas halindeydik. Ama[br]ikimiz de zor insanlardýk.

0:27:04.806,0:27:07.949
Ally Mcbeal vari bir[br]tartýţmada bir fon ţarkýsý

0:27:07.974,0:27:10.788
olduđunu itiraf etti.[br]Onu çalmaya zorladým.

0:27:12.301,0:27:20.412
Fiona Apple'dan Extraordinary Machine'miţ.[br]Sanýrým ţarkýnýn

0:27:20.437,0:27:28.141
sýkýţmýţlýđýyla birlikte umut[br]da barýndýran havasýndandý.

0:27:36.870,0:27:44.053
Bir çok açýdan, Aaron hayata[br]muazzam bir iyimserlikle bakardý.

0:27:44.078,0:27:48.295
Öyle hissetmese bile[br]öyle davranýrdý.

0:27:52.955,0:27:59.115
-Napýyorsun? -Flickr'da artýk video da var.

0:27:59.930,0:28:04.743
Swartz, enerjisini, kamusal bilgiye eriţime[br]dair bir çok yeni projeye harcýyordu.

0:28:04.768,0:28:08.426
Bunlardan biri de hesap sorulabilirlik[br]sitesi Watchdog.net idi.

0:28:08.451,0:28:10.622
Bir de Open Library[br](Açýk Kütüphane).

0:28:10.646,0:28:16.596
Açýk Kütüphane projesine openlibrary.org üzerinden[br]eriţebilirsiniz. Altýndaki fikir de, her

0:28:16.621,0:28:22.288
kitaba ait bir wiki, düzenlenebilir bir sayfa,[br]adamak. Böylece ţu ana kadar yayýnlanmýţ

0:28:22.313,0:28:28.069
bütün kitaplar için, içinde yayýmcý, satan[br]yerler, bulunduđu kütüphaneler gibi bilgilere

0:28:28.094,0:28:31.197
eriţip satýn almak, ödünç[br]almak ya da incelemek

0:28:31.222,0:28:34.107
için kullanabileceđiniz[br]linkler koyulabilir.

0:28:34.131,0:28:37.830
Kütüphaneleri çok severim.[br]Yeni bir ţehre geldiđinde

0:28:37.855,0:28:42.297
kütüphaneleri araţtýran o adam benim.[br]Açýk Kütüphane'nin hayali

0:28:42.322,0:28:46.148
de bu, kitaptan kitaba, insana,[br]yazara, oradan konuya,

0:28:46.173,0:28:50.253
fikre sýçrayabileceđiniz,[br]kütüphanelerde gömülüp kayýplara

0:28:50.278,0:28:54.117
karýţmýţ bu bilgi zenginliđine[br]kolayca ulaţabilmek. Bu

0:28:54.142,0:28:57.955
çok önemli çünkü kitaplar[br]kültürel mirasýmýz. Kitaplar

0:28:57.980,0:29:01.957
insanlarýn yazýmda kullandýđý[br]ţeyler; ve tüm bunlarý bir

0:29:01.982,0:29:05.819
ţirketin tekeline býrakamayýz.[br]Korkutucu bir durum bu.

0:29:07.092,0:29:13.688
Kamu alanýna, kamusal eriţimi nasýl[br]getirebilirsiniz? Kulađa basit gelebilir ama

0:29:13.713,0:29:20.447
kamusal alana kamunun eriţimi yoktur. Kamusal[br]alan, herkes tarafýndan eriţilebilir

0:29:20.472,0:29:26.498
olmalýdýr, fakat kilit altýndadýr.[br]Birileri gelip keyfini çýkartmak ister

0:29:26.523,0:29:33.362
ihtimaline karţý etrafý makinalý tüfekler[br]ve siperlerle çevrilmiţ bir park gibidir.

0:29:33.386,0:29:37.984
Aaron'ýn özellikle ilgilendiđi[br]konulardan biri de, kamusal alana

0:29:38.009,0:29:42.748
kamusal eriţim getirmekti. Onu bu[br]kadar çok belaya sokan ţey buydu.

0:29:46.574,0:29:53.790
A.B.D'de Federal Mahkeme kayýtlarýna ulaţmaya çalýţýyordum.

0:29:54.777,0:29:58.333
Anlaţýlmaz bir sistemle[br]karţý karţýya kaldým.

0:29:58.358,0:30:01.966
Açýlýmý Elektronik Mahkeme[br]Kayýtlarýna Kamusal

0:30:01.991,0:30:08.870
Eriţim olan PACER diye bir sistemdi. Google'da[br]arama yaparken Carl Malamud'a denk geldim.

0:30:08.894,0:30:15.920
ABD'de yasal materyallere eriţim, yýllýk 10[br]milyar dolarlýk bir ticaret. PACER, inanýlmaz

0:30:15.945,0:30:19.601
menfur bir devlet hizmeti.[br]Sayfa baţý 10 sent,

0:30:19.626,0:30:23.180
görüp görebileceđiniz en ölü kod.[br]Hiç bir ţey

0:30:23.205,0:30:30.071
arayamazsýn, sýk kullanýlanlara atamazsýn,[br]kredi kartýn olmalýdýr ve bunlar kamuya ait

0:30:30.096,0:30:33.568
kayýtlardýr. Amerikan[br]yerel mahkemeleri çok

0:30:33.593,0:30:37.592
önemlidir, dava takiplerimizin[br]çođu burada baţlar.

0:30:37.616,0:30:42.331
Telif davalarý, patent davalarý, bin[br]bir türlüsü. Öđrenciler, gazeteciler,

0:30:42.356,0:30:47.234
vatandaţlar, avukatlar; hepsi PACER[br]sistemine eriţmek durumundadýr, ve sistem

0:30:47.259,0:30:51.754
her adýmda onlarla kavga eder. Sýradan[br]insanlar, altýn American Express

0:30:51.779,0:30:56.460
kartý olanlar kadar rahat eriţemezler,[br]adalete eriţimde bir nevi vergidir.

0:30:58.260,0:31:02.646
Yasalar, demokrasimizin[br]iţletim sistemidir, ve görmek

0:31:02.671,0:31:07.032
için para vermen gerekmesi?[br]Bu pek demokrasi sayýlmaz.

0:31:07.056,0:31:12.027
Yýlda yaklaţýk 120 milyon[br]dolar kazanýyorlar. Ve kendi

0:31:12.052,0:31:16.389
kayýtlarýna göre maliyeti[br]buna yakýn bile deđil.

0:31:16.413,0:31:23.583
Hatta, yasadýţý. 2002 yýlýnýn[br]e-devlet kanununa göre, mahkemeler

0:31:23.608,0:31:31.439
maliyeti karţýlamak üzre yalnýzca[br]gerektiđi miktarda ücret alabilirler.

0:31:34.941,0:31:39.086
Public.Resource.Org'un kurucusu[br]Malamud, PACER ücretlerine

0:31:39.111,0:31:42.739
protesto etmek istedi. PACER[br]Geri Dönüţüm Projesini

0:31:42.764,0:31:46.698
baţlattý. Böylece insanlar,[br]ücretini verip indirdikleri

0:31:46.723,0:31:50.867
dökümanlarý bu ücretsiz[br]veritabanýnda paylaţabileceklerdi.

0:31:50.891,0:31:55.709
Meclis, PACER iţletmecilerini kamu[br]eriţimi üzerinden topa tutuyordu.

0:31:55.734,0:31:59.270
Bunun üzerine ülke çapýnda[br]17 kütüphanede, PACER'a

0:31:59.295,0:32:03.274
ücretsiz eriţim sađlayan bir[br]sistem kurdular. Her 57.000

0:32:03.299,0:32:07.557
kilometre kareye bir kütüphane yani.[br]Pek kullanýţlý deđildi.

0:32:07.756,0:32:14.829
"Herkesi Flash Bellek Kuvvetleri'ne katýlmaya[br]davet ediyorum. Kütüphanelerdeki veritabanýný

0:32:14.854,0:32:21.057
indirin ve PACER Geri Dönüţüm Projesi'ne[br]yükleyin." Ýnsanlar kütüphanelere gidip

0:32:21.082,0:32:27.578
dökümanlarý belleklere yüklediler ve bana[br]yolladýlar. Aslýnda bu bir geyikti, sitede

0:32:27.603,0:32:34.175
Flash Bellek Kuvvetleri linkine týkladýđýnýzda[br]Oz Büyücüsünden bir sahne açýlýyordu."

0:32:35.352,0:32:41.138
Ama tabiki Steve Schultze ve Aaron beni[br]arayýp, Flash Bellek Kuvvetleri'ne

0:32:41.163,0:32:47.236
katýlmak istiyoruz dediler. O sýralarda[br]bir konferansta Aaron'la karţýlaţtým.

0:32:47.261,0:32:52.577
"Bu, bir çok farklý kiţinin el[br]birliđiyle yapmasý gereken bir ţey."

0:32:52.602,0:32:57.995
Ben de ona yaklaţtým ve PACER sorununa[br]müdahale etmemiz gerek dedim.

0:33:00.388,0:33:04.510
Schultze, kütüphanelerdeki sistemden[br]otomatik olarak veri çekebilen

0:33:04.535,0:33:08.087
bir program geliţtirmiţti bile.[br]Swartz da göz atmak istedi.

0:33:08.111,0:33:12.709
Ben de ona kodu gösterdim,[br]ne olacađýný bilmiyordum.

0:33:12.734,0:33:16.179
Sonradan anlaţýldýki,[br]Aaron konferansýn

0:33:16.204,0:33:23.467
son bir kaç saati boyunca çekildiđi köţede[br]kodu geliţtiriyormuţ. Ayný zamanda da bu

0:33:23.492,0:33:30.953
kütüphanelerden birinin yakýnýnda oturan bir[br]arkadaţýný, programýn düzenlenmiţ halini

0:33:30.978,0:33:38.611
test etmeye ikna etmiţ. Tabi mahkemedeki bazý[br]insanlar bir problem olduđunu anlamýţlar.

0:33:38.635,0:33:43.686
"...Veriler akmaya baţlamýţtý.[br]Kýsa bir zamanda 760gb

0:33:43.711,0:33:48.012
boyutunda 20 milyon sayfa[br]PACER dökümaný birikti."

0:33:48.934,0:33:52.643
Deneme kütüphanelerinden[br]elde ettiđi bilgilerle,

0:33:52.668,0:33:56.049
Swartz bu devasa arţivi[br]paralel yüklemelerle

0:33:56.074,0:33:59.706
kaydetmeye baţladý.[br]Yaklaţýk 2.7 milyon mahkeme

0:33:59.731,0:34:03.968
belgesini elde etmiţti,[br]neredeyse 20 milyon sayfa yazý.

0:34:03.992,0:34:08.780
Pilot eriţim projesini yöneten[br]insanlarýn 20 milyon gibi bir rakam

0:34:08.804,0:34:14.449
beklemediklerini kabul ediyorum. Ama bir[br]bürokratý ţaţýrtmak yasadýţý deđildir.

0:34:14.473,0:34:20.489
"Aaron ve Carl, olan biteni New York Times'a[br]anlatmaya karar verdi." Ayný zamanda FBI'ýn da

0:34:20.514,0:34:26.333
dikkatini çekmiţlerdi. Swartz'ýn ailesinin[br]Ilinois'deki evini gözetlemeye baţlamýţlardý.

0:34:26.358,0:34:33.647
...sonra annesinden "ARA BENÝ" yazan bir[br]tweet geldi. Ne olduđunu anlamadým.

0:34:33.672,0:34:39.730
Nihayet Aaron'a ulaţtým. Annesi[br]"FBI FBI FBI" diye sayýklýyordu.

0:34:40.204,0:34:46.478
Bir FBI ajaný evimizin yolundan[br]arabayla geçerken Aaron odasýnda mý

0:34:46.504,0:34:52.754
diye kolaçan eder. O gün evdeydim[br]ve o adamýn evimizin yolundan bir

0:34:52.779,0:34:59.007
aţađý bir yukarý gidiţini garipsediđimi[br]anýmsýyorum. Beţ yýl sonra

0:34:59.032,0:35:05.445
bir FBI dosyasýný okurken anladým[br]ki evimin yolundaki o adam ajandý.

0:35:05.469,0:35:09.144
Dehţete düţmüţtü.[br]Gerçekten korkuyordu.

0:35:09.614,0:35:16.913
FBI O'nu arayýp, yanýnda avukatý olmadan bir[br]kafede buluţmasý için kandýrmaya çalýţtýđýnda

0:35:16.938,0:35:24.236
daha da çok korkmuţtu. Eve gidip yatađýna[br]uzandýđýnda zangýr zangýr titrediđini söylemiţti.

0:35:25.894,0:35:29.349
Ýndirmeler, mahkemlerin[br]devasa gizlilik ihlallerini

0:35:29.374,0:35:32.671
de açýđa çýkarmýţtý. Sonuç[br]olarak mahkemeler bazý

0:35:32.696,0:35:35.985
politikalarýný deđiţtirmek[br]zorunda kaldý. FBI ise

0:35:36.010,0:35:39.430
soruţturmayý dava açmaksýzýn[br]kapatmaya karar verdi.

0:35:39.902,0:35:45.812
Bugün bile ţaţýrdýđým bir konu var.[br]Herhangi bir insanýn, en ýrak köydeki

0:35:45.837,0:35:51.643
bir ofiste çalýţan bir FBI ajanýnýn[br]bile, halkýn vergisini hukuku kamuya

0:35:51.668,0:35:57.856
açan birine hýrsýzlýk suçlamasý için[br]harcamasýný aklým almýyor. Hukuku kamuya

0:35:57.881,0:36:03.671
açan birisiyle uđraţan hangi insan[br]kendini kanun adamý olarak görebilir?

0:36:03.695,0:36:09.398
Aaron, davasý için kendini tehlikeye atmýţtý.

0:36:09.422,0:36:12.947
Gelir dađýlýmýndaki uçurumdan rahatsýz[br]olduđu için, sýrf teknolojiyle

0:36:12.972,0:36:16.043
yetinmedi; farklý siyasi davalara[br]da kendini adamaya baţladý.

0:36:16.067,0:36:19.684
[Arkadaţý] Ben meclise[br]girmiţtim, O'nu da yanýmýzda

0:36:19.709,0:36:23.649
takýlmasý, staj yapmasý için davet ettim.[br]Böylece siyasi

0:36:23.674,0:36:27.326
iţleyiţi öđrenebilirdi.[br]...yeni bir topluluđu, yeni

0:36:27.351,0:36:30.861
maharetleri öđrenip siyaseti[br]hacklemek istiyordu.

0:36:30.885,0:36:35.222
Ben evde televizyon izleyip[br]para kazanýrken, bir

0:36:35.247,0:36:39.825
madencinin kan ter içinde[br]çukur kazmasý; kazmazsa o

0:36:39.850,0:36:44.932
akţam evine ekmek götüremeyecek[br]olmasý çok saçma geliyor.

0:36:44.957,0:36:48.636
Ama açýkça ortada ki[br]dünya saçma bir yer.

0:36:48.660,0:36:53.515
Yenilikçi Deđiţim Mücadelesi Komitesi adlý[br]bir grubun kuruluţunda yer aldým. Yenilikçi

0:36:53.540,0:36:57.812
siyaseti benimseyen ve ülkeye daha[br]yenilikçi bir yol açmak isteyen insanlarý

0:36:57.837,0:37:02.161
organize edip, mail listelerimize ve[br]kampanyalarýmýza dahil ettiđimiz böylece

0:37:02.186,0:37:06.399
seçimlerde yenilikçi adaylarýn seçilmesine[br]yardýmcý olduđumuz bir sistemdi.

0:37:06.423,0:37:09.936
Elizabeth Warren'ýn senatoya[br]girmesini sađlayan kampanyanýn

0:37:09.961,0:37:13.624
arkasýnda bu grup vardý. Halihazýrda[br]sistemin aptalca olduđunu

0:37:13.649,0:37:17.601
düţünüyordu, fakat geldi ve sistemi[br]öđrenmem gerekli dedi. Zira bu

0:37:17.626,0:37:21.459
sistem de herhangi bir sosyal[br]sistem gibi manipule edilebilirdi.

0:37:21.483,0:37:26.452
Ayný zamanda kütüphane ve öđrenme[br]tutkusunu da bir kenara býrakmamýţtý.

0:37:26.477,0:37:31.030
Akademik makaleleri yayýnlayan[br]kurumlarý da incelemeye baţlamýţtý.

0:37:31.208,0:37:36.186
Amerika'nýn büyük üniversitelerinden[br]birinde olduđunuza göre geniţ

0:37:36.211,0:37:41.164
bir bilimsel yayýn arţivine[br]eriţiminizin olduđunu varsayýyorum. Bu

0:37:41.189,0:37:46.350
büyük üniversitelerin hemen hemen[br]hepsi JSTOR, Thomson gibi firmalara

0:37:46.375,0:37:50.945
eriţim için ücretler öderken,[br]dünyanýn geri kalaný göremiyor bile.

0:37:50.969,0:37:55.196
Bu akademik yayýnlar ve makaleler,[br]insanlýđýn tüm bilgi birikiminin

0:37:55.221,0:37:59.797
depolandýđý online bir kütüphane. Ve[br]çođu, vatandaţlarýn vergisiyle ya da

0:37:59.822,0:38:04.391
devletin ayýrdýđý bütçeyle ortaya çýkan[br]ţeyler. Fakat bunlarý okuyabilmek

0:38:04.416,0:38:09.045
için Elsevier gibi yaýmcýlara çođu zaman[br]tekrardan ödeme yapmanýz gerekir.

0:38:09.069,0:38:15.008
Lisans ücretleri o kadar yüksek ki, Amerika[br]yerine Hindistan'da okuyan kiţiler

0:38:15.033,0:38:20.495
bu eriţime sahip deđiller. Bilimsel[br]mirasýmýzýn tamamýndan mahrumlar. Bu

0:38:20.520,0:38:26.420
dökümanlardan bazýlarý Aydýnlanma Dönemi'nden[br]kalma. Birisi akademik bir yayýn

0:38:26.445,0:38:32.194
ortaya çýkarttýđýnda taranýrlar ve dijital[br]bir ţekilde koleksiyona girerler.

0:38:32.218,0:38:38.274
Bu, bize ilginç ve bilimsel iţler ortaya[br]çýkaran insanlardan kalan bir miras.

0:38:38.299,0:38:42.156
Halka ait, ulaţýlabilir olmasý gereken bir miras.[br]Fakat bunun

0:38:42.181,0:38:47.305
yerine kilitlenip, kar amacý güden[br]ţirketler tarafýndan internete

0:38:47.330,0:38:52.608
koyulurlar ve onlar da edebilecekleri en[br]yüksek karý elde etmeye çalýţýrlar.

0:38:53.676,0:39:00.250
Üniversite ya da halk tarafýndan parasý ödenen[br]bir araţtýrmacý, makale hazýrlar. Bütün iţ

0:39:00.275,0:39:03.696
bittikten sonra, yani[br]asýl araţtýrma, düţünme,

0:39:03.721,0:39:07.409
deney gibi süreçlerin tamamý[br]bittikten sonraki son

0:39:07.434,0:39:11.285
aţamada araţtýrmacý telif[br]hakkýný bu milyar dolarlýk

0:39:11.310,0:39:14.628
ţirkete teslim etmek zorundadýr.[br]Hasta durum.

0:39:14.653,0:39:18.199
Tamamen gönüllü emek üzerine[br]kurulmuţ bir ekonomidir,

0:39:18.224,0:39:21.506
en tepede yayýmcý ţirket[br]oturur ve kaymađý yer.

0:39:22.830,0:39:26.468
Dolandýrýcýlýđýn dik alasý.[br]Ýngiltere'deki yayýmcýlardan

0:39:26.493,0:39:30.194
biri geçen yýl 3 milyar dolar kar etti.[br]Ne vurgun ama.

0:39:30.218,0:39:41.018
JSTOR, hikayede çok küçük bir rolde aslen. Her[br]nedense, Aaron hedef olarak JSTOR'u seçti.

0:39:41.131,0:39:47.001
[Arkadaţý] Açýk eriţim ve açýk yayým[br]üzerine bir konferansa gitmiţti.

0:39:47.026,0:39:51.110
JSTOR'dan, kim bilmiyorum,[br]birisine veritabanýný

0:39:51.135,0:39:56.207
ebediyen açmanýn ne kadara[br]malolacađýný sormuţtu. 200 milyon

0:39:56.232,0:40:00.970
dolar gibi Aaron'ýn da saçma[br]bulduđu bir rakam verdiler.

0:40:01.053,0:40:04.164
Harvard'da bursla çalýţtýđýndan,[br]yan komţusu MIT'deki

0:40:04.189,0:40:06.986
kullanýcýlarýn açýk ve[br]hýzlý ađýndan haberdardý,

0:40:07.011,0:40:12.251
ki yakýn zamanda JSTOR'un zengin arţivine eriţim[br]izni de verilmiţti. Swartz, fýrsatý gördü.

0:40:12.275,0:40:16.756
O kapýlarýn anahtarý elinizdeydi.[br]Biraz Shell Script (~kabuk

0:40:16.781,0:40:20.746
betiđi) sihriyle yayýnlanmýţ[br]makaleleri alabilirdiniz.

0:40:20.770,0:40:28.171
24 Eylül 2010'da, Swartz yeni alýnmýţ[br]bir laptop'ý Gary Host adýyla MIT ađýna

0:40:28.196,0:40:35.122
kaydetti. Ýstemci adý olarak da[br]GHost_laptop kullanýldý. (Hayalet_laptop)

0:40:35.146,0:40:39.493
JSTOR'u geleneksel kullanýmýyla[br]hackledi diyemeyiz. JSTOR

0:40:39.518,0:40:43.914
veritabaný düzenliydi, bütün[br]dökümanlarý indirmek için çok

0:40:43.939,0:40:48.322
uđraţmak gerekmiyordu; sadece[br]numaralar atanmýţtý. Örneđin

0:40:48.347,0:40:52.506
///makale444024, makale444025[br]gibi gibi ilerlemekteydi.

0:40:52.530,0:40:55.384
Turtayý Durmadan Al[br]adýnda bir python betiđi

0:40:55.409,0:40:58.515
hazýrlamýţtýk, ardý ardýna[br]makaleleri topluyordu.

0:40:58.539,0:41:02.224
Ertesi gün Hayalet_laptop[br]makaleleri almaya baţlar.

0:41:02.249,0:41:06.193
Fakat kýsa zamanda bilgisayarýn I.P.[br]adresi engellenir.

0:41:06.218,0:41:09.723
Tabi bu Swartz için çantada kekliktir.[br]Hemen I.P.

0:41:09.748,0:41:12.902
adresini deđiţtirir ve[br]indirmeye devam eder.

0:41:12.926,0:41:19.898
JSTOR ve MIT bu olayý durdurmak için farklý[br]adýmlar atarlar. Hafif tedbirler iţe

0:41:19.923,0:41:27.386
yaramadýđýnda, JSTOR, MIT'nin tamamýný engeller.[br]Baktýđýnýz zaman, JSTOR veritabanýnýn

0:41:27.411,0:41:34.595
etrafýnda geçen bir kedi fare oyunu gibidir.[br]Kedinin Aaron olduđunu söyleyebiliriz,

0:41:34.620,0:41:41.119
çünkü JSTOR'daki teknisyenlerden[br]daha yetenekli olduđu ortada.

0:41:42.143,0:41:49.255
Sonunda, Wi-Fi üzerinden uđraţmaktansa,[br]kilitlenmemiţ bir malzeme dolabýna girdi ve ađa

0:41:49.280,0:41:56.552
direk kabloyla bađlandý. Laptop'ýný harici bir[br]disk ile birlikte makale indirmeye býraktý.

0:41:56.576,0:42:02.618
Swarz bilmiyordu, fakat bilgisayarý[br]yetkililer tarafýndan bulunmuţtu.

0:42:02.643,0:42:08.425
Ýndirmeyi durdurmaktansa, içeriye[br]güvenlik kamerasý yerleţtirdiler.

0:42:10.549,0:42:16.489
Bilgisayarý, MIT binasýnýn bodrumunda[br]bir odada buldular. Fiţini

0:42:16.514,0:42:23.435
çekebilirlerdi, gelmesini bekleyip[br]kimsin nesin durdur ţunu diyebilirlerdi.

0:42:23.460,0:42:30.444
Ama bunlarý yapmadýlar. Bunun yerine[br]delil oluţturmak için düzenek kurdular.

0:42:30.469,0:42:35.638
Böyle bir ţeyi videoya almanýn[br]tek sebebi bu olabilirdi.

0:42:38.351,0:42:47.521
Ýlk görüntülerde görünen tek ţey, boţ ţiţeleri odada zulalayan bir adamdý.

0:42:53.624,0:42:58.712
Fakat günler sonra Swartz'u da görüntülediler.

0:43:06.113,0:43:11.490
Swartz, hard diski deđiţtiriyor.[br]Beţ dakika kadar

0:43:11.515,0:43:16.031
karenin dýţýnda kalýyor,[br]sonra terkediyor.

0:43:37.549,0:43:44.659
Bir gün MIT'den bisikletle evine[br]geçerken, polisler yolunu

0:43:44.684,0:43:50.926
deđiţtirir ve peţine takýlýr.[br]Saldýrgan bir ţekilde

0:43:50.951,0:43:57.519
yere yapýţtýrýldýđýný anlatmýţtý.[br]Sanki polis deđil de

0:43:57.544,0:44:04.350
saldýrmak için gelen kimseler[br]gibi dövdüklerini söyledi.

0:44:08.876,0:44:13.673
Yýkýlmýţtýk. Ailemizdeki[br]herhangi birinin adli takibi o

0:44:13.698,0:44:18.322
kadar uzak ve anlaţýlmazdýki,[br]ne yapacađýmý bilemedim.

0:44:18.346,0:44:26.849
Ellerindeki arama emrinde Cambridge'deki[br]apartman dairesi ve Harvard'daki ofisi vardý.

0:44:27.968,0:44:32.654
Tutuklamadan iki gün evvel, soruţturma[br]JSTOR ve Cambridge'in yerel

0:44:32.679,0:44:36.920
polisini aţmýţtý bile. Amerikan[br]Gizli Servisi görevi almýţtý.

0:44:36.944,0:44:41.879
Gizli servis bilgisayar ve kredi kartý sahteciliđi[br]gibi ţeyleri soruţturmaya 1984 yýlýnda

0:44:41.904,0:44:46.400
baţlamýţtý. Fakat 11 Eylül saldýrýlarýndan[br]altý hafta sonra görev alaný geniţledi.

0:44:49.391,0:44:52.488
Baţkan Bush, Patriot[br]Yasasý'ndan faydalanarak

0:44:52.513,0:44:55.744
Elektronik Suçlar Görev[br]Kuvvetleri'ni oluţturdu.

0:44:55.768,0:44:58.898
"...Ţu an önümde bulunan yasa[br]tasarýsý modern teröristlerin

0:44:58.923,0:45:01.426
ortaya çýkardýđý tehlikeleri[br]de hesaba katýyor."

0:45:01.450,0:45:06.226
Gizli Servis'in kendi söylemine göre temel[br]görevleri ţunlardý: Ekonomik etkiye sebep

0:45:06.251,0:45:10.767
aktiviteler. Organize suç örgütleri.[br]Yeni teknolojileri kullanan komplolar.

0:45:10.791,0:45:15.761
Gizli Servis, soruţturmayý Boston savcýlýđýna teslim eder.

0:45:15.785,0:45:21.256
"Bilgisayar Suçlarý Görev Ekipleri Amiri"[br]gibi bir unvaný olan bir adam vardý

0:45:21.281,0:45:26.306
savcýlýkta. Baţka ne iţle meţguldü[br]bilemem ama, soruţturacak bilgisayar

0:45:26.331,0:45:31.195
suçu bulamazsa manasýz bir unvan[br]olacađý kesin. O da balýklama atladý

0:45:31.220,0:45:36.336
dosyaya, baţkasýný dahil etmedi ve[br]kendine sakladý. Ýţte Stephen Heymann.

0:45:36.360,0:45:39.482
Savcý Stephen Heymann, Aaron[br]Swartz'ýn tutuklanmasýndan

0:45:39.507,0:45:42.436
bu yana gözlerden uzak duruyor.[br]Fakat American Greed

0:45:42.461,0:45:45.928
adlý televizyon programýnda yaptýđý[br]röportajda görebilirsiniz,

0:45:45.953,0:45:48.679
bölüm Aaron'ýn tutuklandýđý[br]sýralarda çekilmiţti.

0:45:48.703,0:45:53.990
Önceki soruţturmasý meţhur hacker Albert[br]Gonzalez davasýydý. Bu dava basýnýn

0:45:54.015,0:45:59.208
ilgisini bi hayli çekmiţti ve övgüye[br]bođulmuţtu. Gonzalez, 100 milyon kadar

0:45:59.233,0:46:04.893
kredi ve banka kartý numarasýný ele geçirmiţti,[br]ki bu tarihin en büyük vurgunuydu.

0:46:04.918,0:46:09.623
Burada Heymann, Gonzalez'i ve genel[br]hacker zihin yapýsýný açýklýyor.

0:46:10.288,0:46:17.344
"...Böyle kiţileri teţvik eden ţeyler bizimkilerle[br]hemen hemen ayný. Egolarý var. Zorlukla

0:46:17.369,0:46:21.205
mücadeleyi severler. Ve[br]elbette, parayý severler;

0:46:21.230,0:46:24.759
tabi parayla elde[br]edebileceđiniz ţeyleri de."

0:46:25.394,0:46:30.872
Soruţturma kapsamýndaki ţüphelilerden biri de,[br]genç hacker Jonathan James idi. Gonzalez'in

0:46:30.897,0:46:35.893
suçlarý kendi üzerine yýkýlacađýna inanan[br]James, soruţturma esnasýnda intihar etti.

0:46:35.917,0:46:40.207
Devletin, Aaron Swartz davasýndaki[br]duruţunu açýklayan eski bir

0:46:40.232,0:46:44.156
basýn açýklamasýnda Heymann'ýn[br]patronu savcý Carmen Ortiz

0:46:44.181,0:46:48.538
ţunlarý söylemiţti: "Hýrsýzlýk,[br]hýrsýzlýktýr. Bilgisayar komutu

0:46:48.563,0:46:52.851
ya da levye ile; döküman, veri[br]ya da dolar almak ayný ţeydir."

0:46:52.875,0:47:04.470
Tabiki de dođru deđil. Zararsýz olduđunu[br]söylemiyorum, bilgi çalmak suç kapsamýnda olmasýn

0:47:04.495,0:47:14.815
da demiyorum. Fakat hangi zararýn gerçekten[br]zararlý olduđunu iyi irdelemelisiniz.

0:47:14.839,0:47:20.731
Mesela, levye ile herhangi bir yere[br]girdiđimde ţüphesiz her seferinde

0:47:20.756,0:47:26.455
hasar veririm. Fakat Aaron saniyede[br]100 defa "Ýndir. Ýndir. Ýndir."

0:47:26.480,0:47:32.580
diyen bir betik hazýrladýđýnda, kimseye[br]bir zararý yoktur. Hele akademik

0:47:32.605,0:47:38.119
araţtýrma için arţivi indirdiđinde,[br]kimseye hiç bir zararý olmaz.

0:47:38.143,0:47:42.656
Elde ettiklerini çalmýyor,[br]satmýyor ya da dađýtmýyordu.

0:47:42.681,0:47:45.743
Bence meramýný anlatmak[br]için yapmýţtý.

0:47:45.767,0:47:47.767
Tutuklama, Aaron'ý bitkin düţürmüţtü.

0:47:47.791,0:47:52.317
Bu konuda konuţmazdý. Bi hayli gergindi.[br]Düţünsene,

0:47:52.342,0:47:56.931
FBI kapýnýn önünde bitmek[br]için fýrsat kolluyor, sýrf

0:47:56.956,0:48:01.351
kapýyý kilitlemeyi unuttuđun[br]için çamaţýr yýkamaya

0:48:05.376,0:48:07.453
çýktýđýnda evine giriyorlar[br]Ben bayađý gerilirdim. Bu

0:48:07.578,0:48:11.384
yüzden son zamanlarda Aaron[br]hep ekţi bir ruh halindeydi.

0:48:18.799,0:48:28.006
O sýralarda konumunu belli edecek hiç bir[br]bilgi paylaţmadý. FBI gelir diye korkuyordu.

0:48:31.426,0:48:36.877
Daha önce görülmemiţ çapta sosyal ve politik[br]aktivizmin baţ gösterdiđi bir dönemdi.

0:48:36.902,0:48:41.444
Hatta Time dergisi, 2011 yýlýnýn[br]kiţisi olarak "Gösterici"yi seçmiţti.

0:48:41.468,0:48:47.203
Her yer hacker eylemlerinin[br]yuvasý haline bürünmüţtü.

0:48:47.228,0:48:53.681
Wikileaks, sandýk dolusu diplomatik[br]mesajlaţma ifţa etmiţti.

0:48:53.706,0:49:01.230
Manning, sýzýntýnýn kaynađý olduđu[br]kesinleţmediđi halde tutuklanmýţtý.

0:49:01.255,0:49:05.681
Anonymous, kadrosunda[br]bir çok hackerýn da

0:49:05.706,0:49:12.050
olduđu bir online protesto grubu[br]ayaklanmýţtý. Tüm bunlarýn

0:49:12.075,0:49:17.972
olduđu bir zamanda O'nun[br]davasý manasýzdý, JSTOR ve MIT

0:49:17.997,0:49:24.129
kendi aralarýnda halletmeliydi.[br]Ceza sisteminin dikkatini

0:49:24.154,0:49:30.391
ayýrmamýţ olmasý gereken bir konuydu.[br]Oraya ait deđildi...

0:49:36.764,0:49:40.737
Dava açýlmadan önce bir[br]anlaţma teklif edilmiţti; üç

0:49:40.762,0:49:44.561
ay hapis, rehabilitasyon[br]evinde bir süre konaklama

0:49:44.586,0:49:49.113
ve bir yýl ev hapsi. Hepsinde[br]bilgisayardan mahrum olacaktý.

0:49:49.138,0:49:52.032
Tek ţart suçlamalarý[br]kabul etmesiydi.

0:49:52.056,0:49:58.347
Bulunduđumuz nokta ţöyleydi; devletin elindeki[br]deliller, iddianame ne derece kuvvetli

0:49:58.372,0:50:04.858
bilmiyorduk. Çok zor bir karar vermek[br]durumundaydýk, avukatýmýz kabul etmemiz için baský

0:50:04.883,0:50:11.138
yapýyordu. Devlet pazarlýksýz bir talepte[br]bulunmuţtu. Bize söylenene göre galip gelme

0:50:11.163,0:50:17.416
ihtimalimiz düţüktü. Suçlu olsan da olmasan[br]da, en hayýrlýsý anlaţmayý kabul etmekti.

0:50:18.896,0:50:27.392
Boston'ýn kendine ait bir Bilgisayar Suçlarý[br]Bölümü vardý. Ýhtiyaçlarýndan çok daha fazla

0:50:27.417,0:50:35.510
sayýda avukatlarý da mevcuttu. Bu durumu[br]anlamak mümkün, zira zaman zaman karţýlarýna

0:50:35.535,0:50:43.702
saati 500-700 dolar olan avukatlara sahip[br]ţirketler, Rus hackerlar çýkardý. Bir de bir

0:50:43.727,0:50:48.232
ţeyler yaptýđýný ispatlamanýn[br]çok basit olduđu,

0:50:48.257,0:50:52.456
FBI'ýn gözetlediđi çocuđun[br]tekiyle bir dava.

0:50:52.480,0:50:57.787
Neden elinden geldiđince kuvvetli[br]saldýrmayasýn ki? Memleketin

0:50:57.812,0:51:02.192
de hayrýna, zira o teröristlerle[br]mücadele ediyorsun.

0:51:02.216,0:51:09.990
Çok korkmuţtum. Bilgisayarýma el koymalarýndan[br]korkuyordum. Hapse girmekten korkuyordum.

0:51:10.015,0:51:17.676
Laptop'ýmýn içinde önceki iţimden kalma gizli[br]kaynaklarým duruyordu. En büyük önceliđim

0:51:17.701,0:51:24.982
kaynaklarýmý güvende tutmaktý. Ada'nýn[br]baţýna geleceklerden korkuyordum. Aaron, bir

0:51:25.007,0:51:32.350
anlaţma teklif ettiklerini söylemiţti. Eđer[br]ben istersem kabul edeceđini söylemiţti.

0:51:32.374,0:51:42.089
Kabul et demeye çok yaklaţmýţtým.[br]Giriţimcilik olaylarýný býraktýđýndan

0:51:42.114,0:51:51.804
bu yana çok ciddi siyasi tutkular[br]edinmiţti. Bu politik yaţama sabýkalý

0:51:51.829,0:52:00.936
biri olarak devam edemezdi. Bir gün[br]Beyaz Saray'ýn önünden geçerken

0:52:00.961,0:52:09.933
"Biliyor musun, burada sabýkasý[br]olanlarý iţe almýyorlar." demiţti.

0:52:18.208,0:52:21.341
Hayatýnýn o ţekilde olmasýný içten arzuluyordu.

0:52:22.633,0:52:31.681
Kimseyi öldürmedi. Kimseye zarar vermedi.[br]Para çalmadý. Suçlu gösterecek hiç bir

0:52:31.706,0:52:40.505
ţey yapmadý. Sabýkalý biri olup oy verme[br]hakkýný elinden almanýn hiç bir tutar

0:52:40.530,0:52:49.521
yaný yoktu. Rezil bir durum, para cezasýna[br]çarptýrýlmasý ya da MIT'ye girmesinin

0:52:49.546,0:52:58.425
yasaklanmasý gibi ţeyler olsa anlarým.[br]Ama bir suçlu kabul edilip hapsedilmesi?

0:53:01.728,0:53:04.061
Swartz, anlaţma teklifini reddetti.

0:53:04.085,0:53:12.497
"Heymann iki misli efor sarfetmeye baţladý. Bize her seviyede baský yapmaya baţladý."

0:53:12.521,0:53:16.831
Aaron'ýn laptopýnda ele[br]geçirilen fiziksel delillere

0:53:16.856,0:53:20.409
rađmen, davacýlarýn,[br]Aaron'ýn niyetine dair

0:53:20.434,0:53:24.537
de delile ihtiyaçlarý vardý.[br]Aaron neden JSTOR'dan

0:53:24.562,0:53:28.020
makale indiriyordu?[br]Bunlarla ne yapacaktý?

0:53:29.287,0:53:37.059
Devlet, bunlarý yayýmlayacađýný iddia ediyordu.[br]Gerçek niyeti bu muydu bilmiyoruz, zira

0:53:37.084,0:53:41.313
Aaron'ýn eskiden beri dev[br]makale setlerini analiz

0:53:41.338,0:53:45.119
etme huyu vardý. Ýlginç[br]çýkartýmlarý olurdu.

0:53:45.143,0:53:49.472
Bunun en iyi kanýtý da ţudur;[br]Stanford'da okuduđu dönemde

0:53:49.497,0:53:53.547
Westlaw'ýn hukuk veritabanýnýn[br]tamamýný indirmiţti.

0:53:53.905,0:53:56.599
Stanford hukuk öđrencilerinin[br]bir projesinde, Swartz

0:53:56.624,0:53:59.089
Westlaw'ýn hukuk veritabanýný[br]indirmiţti. Hukuki

0:53:59.114,0:54:01.668
araţtýrmalara fon sađlayanlarla,[br]çýkarlarýna uygun

0:54:01.693,0:54:04.222
sonuçlar arasýnda rahatsýz[br]edici bir bađ bulmuţtu.

0:54:04.246,0:54:08.212
Hukuk profesörlerine para veren[br]kar amacý güden ţirketler üzerine

0:54:08.237,0:54:11.817
müthiţ bir analiz yapmýţlardý.[br]Bu profesörler de Exxon gibi

0:54:11.842,0:54:16.134
ţirketlerin zor zamanlarýnda iţine[br]yarayacak makaleler hazýrlýyorlardý.

0:54:16.159,0:54:19.556
Ýţe yaramaz araţtýrmalardan[br]ibaret yozlaţmýţ bir sistem.

0:54:19.580,0:54:26.566
Swartz, Westlaw dökümanlarýný ifţa etmemiţti.[br]Teoride JSTOR veritabanýyla da ayný

0:54:26.591,0:54:33.892
ţeyi yapýyor olabilirdi. Bu gayet olađan[br]karţýlanýrdý. Fakat JSTOR'a rakip bir sistem

0:54:33.917,0:54:40.859
kurup ücret karţýlýđý dađýtacak olsaydý,[br]yaptýđý yasadýţý; elindekiler ile haksýz

0:54:40.884,0:54:47.655
kazanç sađlýyor derdik. Fakat böyle bir[br]niyetinin olduđunu düţünmek bile saçma.

0:54:48.661,0:54:53.113
Bir de arada kalan bir ihtimal var.[br]Ya geliţmekte olan ülkeler için

0:54:53.138,0:54:57.761
özgürleţtirdiyse? Bu ihtimale[br]baktýđýmýzda, yargý organýnýn farklý bir

0:54:57.786,0:55:02.519
yaklaţým oluţturmasý gerekirdi. Devletse[br]davayý yalnýzca ticari istismar

0:55:02.544,0:55:06.992
kapsamýnda deđerlendirmekteydi, kredi[br]kartý numarasý çalmýţ gibiydi.

0:55:07.016,0:55:10.913
Veritabanýyla ne yapacaktý bilmiyorum.[br]Fakat Aaron'ýn bir arkadaţýnýn

0:55:10.938,0:55:14.865
anlattýđý kadarýyla, verileri analiz[br]edecekti. Böylece ţirketlerin fon

0:55:14.890,0:55:18.979
sađladýđý taraflý araţtýrmalarýn Ýklim[br]Deđiţimi konusunda çarpýk sonuçlar

0:55:19.004,0:55:22.650
çýkardýđýna dair kanýtlar elde edecekti.[br]Buna kesinlikle inandým.

0:55:25.542,0:55:32.112
Steve'in benimle konuţmak istediđini[br]söylediler. Beni bu durumdan kurtaracak bir

0:55:32.137,0:55:38.764
ţeydir diye düţündüm. Bilgisayarýma el[br]konulacak korkusuyla yaţamak istemiyordum.

0:55:38.789,0:55:44.997
Bilgisayarýmýn ţifresini çözmeye ikna[br]ettikten sonra beni hapse atmalarýndan

0:55:45.022,0:55:52.196
korkuyordum. Steve'in benimle konuţmak istediđini[br]söylediklerinde kulađa makul gelmiţti.

0:55:53.206,0:55:56.921
Norton'a Bir Günlük Kraliçe[br]mektubu teklif ettiler.

0:55:56.946,0:56:00.278
Bu, davacýlarýn dava[br]hakkýnda soru sormalarýna

0:56:00.303,0:56:06.445
imkan sađlýyordu; Norton'ýn bu esnada verdiđi[br]bilgilere dair dokunulmazlýđý olacaktý.

0:56:06.469,0:56:10.746
Sevmedim. Bir bit yeniđi varmýţ gibiydi.[br]Dokunulmazlýk

0:56:10.771,0:56:14.012
istemiyordum, ihtiyacým da yoktu.[br]Bir ţey

0:56:14.037,0:56:17.887
yapmamýţtým. Ama avukatlarým[br]dokunulmazlýđý kabul

0:56:17.912,0:56:21.991
etmeden onlarla görüţmemem[br]konusunda çok katýydýlar.

0:56:22.015,0:56:27.098
-Emin olmak için soruyorum, bu Bir[br]Günlük Kraliçe teklifiydi deđil mi?

0:56:27.123,0:56:31.466
- Evet -Yani dokunulmazlýk[br]karţýlýđýnda bilgi verdin. -Bilgi

0:56:31.491,0:56:36.324
vermek deđildi, en azýndan ben öyle[br]görmüyordum. Söyleţi, tartýţma

0:56:36.349,0:56:41.109
kývamýnda bir ţeydi.-Sonra sana[br]sorular sormaya baţladýlar. -Evet

0:56:41.133,0:56:46.297
-Ve ne öđrendikleri ţeylerle seni[br]yargýlayamayacaklardý. -Öyle.

0:56:46.322,0:56:50.897
Ben de inatla çýplak girmeye çalýţtým.[br]Defalarca teklifi

0:56:50.922,0:56:56.413
reddetmeye çalýţtým. Hastaydým,[br]avukatlarýmýn baskýsý altýndaydým,

0:56:56.438,0:57:01.354
kafam karýţýktý. Bu noktada[br]kendimi pek iyi hissetmiyordum.

0:57:01.378,0:57:07.557
Karamsardým, korkmuţtum. Neyin içinde[br]olduđumu anlayamamýţtým. Niye bu durumda

0:57:07.582,0:57:13.682
olduđumu da anlayamamýţtým. Býrakýn[br]hatalýyý, ilginç bir ţey bile yapmamýţtým.

0:57:13.706,0:57:18.920
Aklýmýzý kaybettik. Aaron buna çok ţaţýrmýţtý,[br]avukatlarý çok ţaţýrmýţtý, hepimiz

0:57:18.945,0:57:23.523
çok ţaţýrmýţtýk. Quinn'i avukatlarýný[br]deđiţtirmeye ikna etmeye çalýţtýk.

0:57:23.547,0:57:30.615
Silahlý, kocaman adamlarla bir dolu bir odada[br]tutulmaya alýţkýn deđildim. Sürekli "Yalan

0:57:30.640,0:57:37.922
söylüyorsun" diyorlardý, bir ţeyler yapmýţ[br]olmalýydým. Yargýladýklarý ţeyin suç olmadýđýný,

0:57:37.947,0:57:44.897
tarihin yanlýţ tarafýnda durduklarýný söyledim.[br]Aynen bu kelimeleri kullandým, "Tarihin

0:57:44.922,0:57:52.265
yanlýţ tarafýndasýnýz." Sýkýlmýţlardý. Kýzgýn[br]falan deđillerdi, bildiđin canlarý sýkýlmýţtý.

0:57:52.831,0:57:57.229
Sonradan anladým ki ayný diyalođu[br]sürdürmüyormuţuz. Onlara

0:57:57.254,0:58:01.180
insanlarýn neden akademik[br]makale indirebileceklerini

0:58:01.205,0:58:05.788
açýklýyordum, arada ne olduđunu[br]anýmsamýyorum ama bir notkada

0:58:05.813,0:58:10.174
O'nun bir blog yazýsýndan[br]bahsettim, "Gerilla Açýk Eriţim Manifestosu"

0:58:12.995,0:58:18.127
Bu, Gerilla Açýk Eriţim Manifestosu, Temmuz 2008'de[br]Ýtalya'da yazýlmýţ. [I.Barýţ Fidaner'in çevirisidir] Bilgi güçtür. Fakat her

0:58:18.152,0:58:23.099
zaman olduđu gibi bu gücü kendine saklamak[br]isteyenler var. Yüzyýllarca dünyanýn her yanýnda,

0:58:23.124,0:58:27.977
kitaplar ve dergilerde yayýnlanmýţ bütün bilimsel[br]ve kültürel mirasýn giderek daha fazlasý

0:58:28.002,0:58:33.524
sayýsallaţtýrýyor ve bir avuç özel ţirket tarafýndan[br]kilit altýna alýnýyor. Dýţarýda býrakýlanlar, bu

0:58:33.549,0:58:36.002
sýrada siz de boţ durmuyordunuz.[br]Çatlaklardan

0:58:36.027,0:58:39.041
gözlüyordunuz, çitlerden[br]týrmanýyordunuz ve yayýncýlarýn

0:58:39.066,0:58:41.506
kilit altýna aldýđý[br]bilgileri özgürleţtirerek

0:58:41.531,0:58:43.999
arkadaţlarýnýzla paylaţýyordunuz.[br]Ama bütün bu

0:58:44.024,0:58:46.316
eylemler karanlýkta,[br]yeraltýnda gizlenerek

0:58:46.341,0:58:49.302
ilerliyordu.Hýrsýzlýk veya[br]korsanlýk denildi, sanki bir

0:58:49.327,0:58:51.673
bilgi hazinesini paylaţmak[br]bir gemiyi soyup

0:58:51.698,0:58:54.362
mürettebatý öldürmek ile[br]ahlaken eţdeđermiţ gibi.

0:58:54.386,0:58:59.172
Fakat paylaţmak ahlaken yanlýţ deđildir, aksine[br]ahlaki bir buyruktur. Yalnýz açgözlülükten

0:58:59.197,0:59:03.221
gözü dönmüţ birisi arkadaţýna istediđi[br]kopyayý vermez. Adil olmayan yasalarý

0:59:03.246,0:59:07.637
izlemek adaletli olamaz. Aydýnlýđa çýkmanýn,[br]büyük sivil itaatsizlik geleneđimizle,

0:59:07.662,0:59:11.999
kamusal kültürümüzün ţahsi gaspýna karţý[br]olduđumuzu ilan etmenin zamaný gelmiţtir.

0:59:12.023,0:59:16.824
Ýddialara göre, manifesto aslýnda dört[br]farklý kiţi tarafýndan yazýlmýţtý

0:59:16.849,0:59:21.362
ve Norton tarafýndan düzenlenmiţti.[br]Fakat altýna Swartz imza atmýţtý.

0:59:21.386,0:59:26.232
Bittiđinde hemen Aaron'ýn[br]yanýna koţtum ve olan

0:59:26.257,0:59:30.598
biten ne hatýrlýyorsam anlattým.[br]Çok sinirlenmiţti.

0:59:35.051,0:59:40.223
Yaptýklarýmýn toplamý böyle[br]çýkmamalýydý. Yanlýţ

0:59:40.248,0:59:45.103
bir ţey yapmamýţtým, ama[br]her ţey yanlýţ gitti.

0:59:48.149,0:59:49.149
Ama hiç...

0:59:57.437,1:00:04.194
Hala kýzgýným. Bu insanlarla dođru muhattap[br]olmak için elinden geleni yaparsýn,

1:00:04.219,1:00:10.975
ama onlar herţeyi aleyhine çevirirler ve[br]incitebilecekleri her ţeyi kullanýrlar.

1:00:15.218,1:00:20.375
Ve o anda, söylediđim[br]ţeyden dolayý piţman oldum.

1:00:20.400,1:00:25.120
Ama en büyük piţmanlýđým[br]buna razý olmamýzdý.

1:00:25.145,1:00:30.393
Kabul etmemizdi. Ýnsanlara[br]tuzak kurup hayatlarýný

1:00:30.418,1:00:35.126
mahveden bu adalet[br]sistemini kabul etmemizdi.

1:00:35.151,1:00:41.236
Bu yüzden, evet, keţke söylememiţ olsaydým.[br]Ama asýl öfkem

1:00:41.261,1:00:46.727
olduđum yeredir. Buna razý[br]olan bir halk olmamýzdýr.

1:00:48.696,1:00:54.137
Aaron'ý zor durumda býrakacak[br]bilgiler edinebilmek için kýzcađýza

1:00:54.162,1:00:59.354
hayal edebildikleri bütün fenalýklarý[br]yaptýklarýný düţünüyorum.

1:00:59.378,1:01:06.641
Ama, devlete koz verebilecek bir bilgiye sahip olduđunu düţünmüyorum.

1:01:08.447,1:01:13.089
Swartz'ýn ailesi ve arkadaţlarý, korkunç[br]iddianameyi beklerken aylar geçer. Bu

1:01:13.114,1:01:17.613
esnada, Swartz internetle ilgili sorunlarda[br]aranan bir uzman haline gelmiţti.

1:01:17.637,1:01:23.512
... siz internetin bir insan hakký olduđunu[br]ve devletin buna engel olmamasý gerektiđini

1:01:23.537,1:01:28.853
düţünüyor musunuz? - Evet, kesinlikle.[br]Ulusal güvenlik, interneti kapatmak için

1:01:28.878,1:01:34.251
bahane edilemez. Mýsýr, Suriye ve diđer[br]ülkelerde duyduđumuzla ayný ţey. Dođru,

1:01:34.276,1:01:40.050
Wikileaks gibi siteler Amerika'nýn yaptýđý[br]utanç verici ţeyleri internete koyacaktýr,

1:01:40.074,1:01:44.827
insanlar protesto etmek için[br]toplanacaklardýr. Ama bu güzel bir ţey.

1:01:44.852,1:01:47.444
Anayasanýn birinci[br]maddesindeki ifade

1:01:47.469,1:01:51.291
özgürlüđünün esprisi de budur zaten.[br]Bunlarý engellemek

1:01:51.316,1:01:55.068
ve kapatmak Amerika'nýn temel[br]prensiplerine aykýrýdýr.

1:01:55.092,1:01:59.571
Kurucu atalarýmýzýn zamanýnda[br]internet olsaydý, anayasaya posta

1:01:59.596,1:02:03.654
teţkilatý yerine internet servis[br]sađlayýcýlarý koyarlardý.

1:02:05.742,1:02:10.023
Swartz, aktivist Taren Stinebrickner-Kauffman[br]ile tanýţýr ve çýkmaya baţlarlar.

1:02:10.048,1:02:12.967
[Online Organizatörlerin[br]Ađzýndan Çýkanlar videosundan]

1:02:12.991,1:02:15.239
-Küresel çapta yaygara[br]koparmamýz lazým. -Böyle

1:02:15.264,1:02:17.487
bir ţeye gerek yok, bir[br]ţey deđiţtirmeyecek ki.

1:02:17.512,1:02:20.350
-Bence bu ţehirden dört kiţi[br]küresel yaygarayý tetiklemeli.

1:02:20.375,1:02:22.219
-Bence dilekçe[br]imzalatacak biri lazým.

1:02:22.243,1:02:27.635
Ne olduđunu çaktýrmadan, bazý olaylara karýţtýđýndan "Kötü Olay" ţeklinde bahsetmiţti.

1:02:27.659,1:02:32.428
Benim aklýma da delice[br]tahminler geliyordu, Elizabeth

1:02:32.453,1:02:37.108
Warren ile gayrýmeţru iliţki gibi ţeyler.[br]Ya Hillary

1:02:37.133,1:02:41.625
Clinton idi ya da Elizabeth Warren.[br]Temmuz'un sonu

1:02:41.650,1:02:46.381
gibi bana telefon açtý ve[br]"Kötü Olay" yarýn haberlere

1:02:46.406,1:02:50.887
çýkabilir dedi. "Ben mi[br]anlatayým yoksa haberlerde

1:02:50.912,1:02:55.105
mi izlersin?" diye sordu.[br]Tabiki ondan dinlemek

1:02:55.130,1:02:59.874
istedim. Çok fazla sayýda[br]akademik makale indirdiđini

1:02:59.899,1:03:04.115
söyledi, ve O'nu ibret[br]olsun diye yakacaklardý.

1:03:04.139,1:03:08.968
"Bu mu yani?" dedim, "bunca[br]keţmekeţ sýrf bunun için miydi?".

1:03:08.993,1:03:11.484
Büyütülecek bir ţey yok gibiydi.

1:03:11.508,1:03:18.111
14 Temmuz 2011'de makamlar, Swartz'ý[br]dört farklý maddeyle suçlarlar.

1:03:18.136,1:03:23.183
Davanýn açýldýđý gün,[br]Ýngiltere'de lulzsec üyesi iki

1:03:23.208,1:03:29.093
kiţi ve bir kaç ciddi hacker tutuklanýr.[br]Aaron da hacker gibi

1:03:29.118,1:03:35.097
gözüktüđünden kellesini mýzrađa[br]geçirip surlara dikeceklerdir.

1:03:35.121,1:03:41.443
Aaron teslim olmaya gittiđinde O'nu[br]tutukladýlar. Çýplak arama yaptýlar, ayakkabý

1:03:41.468,1:03:47.404
bađcýklarýna el koydular, kemerini de[br]aldýlar ve tecrit hücresine kapattýlar.

1:03:50.402,1:03:54.411
Massachusetts Savcýlýđý'nýn[br]basýn açýklamasýnda, Swartz'ýn

1:03:54.436,1:03:57.740
35 yýl hapis cezasý, üzerine[br]üç yýllýk gözetimli

1:03:57.765,1:04:01.469
salýverilme, zararýn karţýlanmasý,[br]haciz ve bir milyon

1:04:01.494,1:04:05.534
dolara kadar para cezasý istemiyle[br]yargýlandýđýný bildirdi.

1:04:06.655,1:04:10.786
100.000 dolarlýk bir kefaletle serbest[br]býrakýlýr. Ayný gün, davacý JSTOR resmi

1:04:10.811,1:04:14.679
olarak bütün suçlamalardan vazgeçtiđini[br]açýklar ve dava takibini reddeder.

1:04:18.196,1:04:22.005
JSTOR bizim arkadaţýmýz deđildi,[br]yardýmcý olduđu bir konu da yoktu.

1:04:22.030,1:04:24.717
Sadece bu konuyla alakadar[br]olmak istemiyorlardý.

1:04:25.502,1:04:31.561
JSTOR ve ait olduđu ţirket ITHAKA, belgeselde[br]temsil edilmekten kaçýndý. Ama o sýralarda

1:04:31.586,1:04:37.437
dava açmanýn kendilerine deđil devlete[br]ait bir karar olduđunu açýklamýţlardý.

1:04:37.461,1:04:44.070
Hal böyle olunca, dava düţer sanmýţtýk.[br]Steve Heymann davayý býrakýr

1:04:44.095,1:04:50.128
ya da makul bir çözüme ulaţýrýz zannettik.[br]Ama devlet reddetti.

1:04:51.822,1:04:52.822
-Neden?

1:04:55.666,1:05:01.146
Çünkü Aaron'ý ibret olsun diye[br]cezalandýrmak istiyorlardý. Hatta

1:05:01.171,1:05:06.373
sabýkasý olmamasýna rađmen hapis[br]cezasýndan vazgeçmemelerinin

1:05:06.398,1:05:12.741
sebebinin bu davanýn caydýrýcýlýk[br]teţkil etmesi için olduđunu söylediler.

1:05:12.766,1:05:16.622
-Bunu mu söylediler?[br]-Evet -Ýbretlikti yani?

1:05:16.646,1:05:18.641
-Evet[br]-O'ndan ibret aldýracaklardý?[br]-Evet

1:05:20.605,1:05:21.460
Steve Heymann aynen bunu söyledi.

1:05:21.484,1:05:25.638
Kimi caydýrýyorlardý? Etrafta[br]JSTOR'a girip makaleleri indirip

1:05:25.663,1:05:29.685
politik duruţ sergileyen insanlar mý vardý?[br]Kimi caydýrdýlar?

1:05:29.709,1:05:40.465
Wall Street ekonomik krizine sebep olan, yüz[br]yýlýn en büyük ekonomi suçunu iţleyenleri

1:05:40.490,1:05:49.761
yargýlamýţ olsaydý, Obama yönetiminin[br]caydýrýcýlýk duruţu makul olabilirdi.

1:05:50.524,1:06:02.757
Caydýrýcýlýk yöntemini seçici kullandýđýnýzda,[br]hukuki yaptýrýmlarý sýrf siyasi ideolojilere

1:06:02.782,1:06:09.361
uyguladýđýnýzda, sadece[br]demokrasiye aykýrý olmaz,

1:06:09.386,1:06:15.437
Amerika'lýlýđa da aykýrý[br]davranmýţ olursunuz.

1:06:19.913,1:06:22.873
Anlatýlana göre, Steve[br]Heymann, MIT danýţmanýna

1:06:22.898,1:06:25.648
bardađý taţýran son[br]damlanýn Demand Progress

1:06:25.673,1:06:31.013
adlý oluţumun basýn açýklamasý olduđunu[br]söylemiţti. Aaron bu oluţumun kurucularýndandý.

1:06:31.037,1:06:34.214
MIT dedikodusuna göre, Heymann[br]bu ufak destek yazýsýna

1:06:34.239,1:06:37.622
tepki göstermiţti. "Vahţi[br]Ýnternet Kampanyasý" ve "ahmakça

1:06:37.647,1:06:40.853
bir hamle" olarak nitelemiţti.[br]Davayý insancýl, birebir

1:06:40.878,1:06:44.082
halinden koparýp kurumsal bir[br]mücadeleye dönüţtürmüţtü.

1:06:44.106,1:06:48.521
Bu, zehirli bir karýţýmdý. Önünde siyasi[br]bir kariyer olan ve çehresini yitirmek

1:06:48.546,1:06:52.439
istemeyen bir savcý, böyle bir davanýn[br]yoluna taţ koymasýný istemezdi.

1:06:52.464,1:06:56.521
Kütüphaneden çok fazla kitap aldý diye[br]yüksek miktarda vergiyi bir çocuđu

1:06:56.546,1:07:01.095
tutuklamak için harcadýktan sonra, mahkemede[br]eline vermeleri? Buna müsade etmezdi.

1:07:01.119,1:07:10.904
Ben de MIT'nin bu yargýlamaya engel olmasý için harekete geçtim.

1:07:10.928,1:07:17.502
-MIT'nin tepkisi ne oldu?[br]- O noktada MIT'den hiç bir tepki yok gibiydi.

1:07:23.459,1:07:30.415
MIT, Aaron'ý savunmadý. MIT içerisindeki[br]topluluklarý öfkeye bođmuţtu bu durum.

1:07:30.440,1:07:35.898
Çünkü MIT bu tarz hacker[br]aktivitelerini teţvik eden bir yerdi.

1:07:35.922,1:07:43.166
Girmenin yasak olduđu odalarda ve tünellerde[br]gezinmek, MIT'de sadece bir geçiţ ayini

1:07:43.191,1:07:50.008
deđildi, MIT turunun da bir parçasýydý bu.[br]Kilitleri açmak için ders bile vardý.

1:07:51.160,1:07:55.809
MIT'nin bu duruma engel olmak için ahlaki bir yükümlülüđü vardý.

1:07:55.833,1:08:01.385
MIT olay boyunca hiç ayađa kalkýp saf[br]tutmadý. Federallere aţýrý tepki

1:08:01.410,1:08:07.430
veriyorsunuz, çok sert yükleniyorsunuz[br]bi' durun demedi. Ben böyle biliyorum.

1:08:08.792,1:08:16.006
Bir ţirket nasýl davranýrsa öyle[br]davrandýlar. Devlete yardým ettiler,

1:08:16.031,1:08:21.760
mecbur kalmadýkça bize etmediler.[br]Ve durdurmaya çalýţmadýlar.

1:08:22.599,1:08:25.798
Defalarca rica etmemize rađmen[br]MIT yorum yapmayý reddetti.

1:08:25.823,1:08:29.104
Fakat daha sonra yayýnladýklarý[br]açýklamada, tarafsýz kalmaya

1:08:29.130,1:08:32.301
çabaladýklarýný söylediler.[br]Savcýlýk ve Heymann'ýn MIT'nin

1:08:32.327,1:08:35.551
davayla ilgili düţüncelerini[br]umursamadýklarýný belirttiler.

1:08:35.575,1:08:44.645
MIT'nin davranýţlarý, kendi ahlaki deđerleriyle[br]çeliţiyordu. Olan biteni görmezden geldiler

1:08:44.671,1:08:52.952
diyebiliriz. Ve aslýnda "tarafsýz" duruţlarý,[br]savcýlýđýn yanýnda olmaktan farksýzdý.

1:08:52.975,1:08:57.652
Baktýđýnýz zaman Steve Jobs ve Steve[br]Wozniak iţlerine Blue Box satarak

1:08:57.676,1:09:01.801
baţlamýţlardý. Bu cihaz telefon[br]ţirketini dolandýran bir ţeydi.

1:09:01.825,1:09:05.136
Bill Gates ve Paul Allen'a[br]baktýđýnýzda iţe Harvard'ýn

1:09:05.162,1:09:09.353
bilgisayarlarýný kullanarak[br]baţlamýţlardý, ki bu yasaktý. Bahsettiđim

1:09:09.377,1:09:12.961
insanlarla Aaron arasýndaki tek[br]fark Aaron'ýn para kazanmak

1:09:12.986,1:09:16.627
yerine dünyayý daha iyi bir yer[br]haline getirmek istemesiydi.

1:09:19.448,1:09:23.492
Swartz, internetle ilgili çeţitli[br]sorunlarda dobra olmaya devam etti.

1:09:23.517,1:09:27.908
"...internetin iţlevselliđinin nedeni[br]rekabet dolu bir fikir pazarý olmasý.

1:09:27.933,1:09:30.970
Odaklanmamýz gereken ţey[br]devletimize dair daha fazla

1:09:30.995,1:09:34.519
bilgi edinebilmek, daha fazla[br]eriţebilirlik ve daha fazla tartýţma.

1:09:34.544,1:09:38.298
Oysa meclis bir ţeylere engel[br]olmaya odaklanmýţ gibi gözüküyor."

1:09:38.322,1:09:41.366
Aaron, insanlara olan biteni[br]açýk ve anlaţýlýr biçimde

1:09:41.390,1:09:44.212
izah ederek dünyayý[br]deđiţtirebileceđini düţünmüţtü.

1:09:44.236,1:09:48.169
"...FLAME tam anlamýyla bilgisayarýnýza[br]hükmedip sizi izlemesini

1:09:48.194,1:09:51.679
sađlayabilir. Programa tekrar[br]hoţgeldin Aaron." "...týpký

1:09:51.703,1:09:55.032
casuslarýn eski günlerde mikrofon vb.[br]kullandýđý gibi,

1:09:55.057,1:09:58.626
fakat bilgisayarýnýzý kullanarak[br]ayný ţeyleri yapýyorlar."

1:09:58.650,1:10:03.267
Swartz'ýn siyasi faaliyetleri devam eder.[br]Dikkatini, internet

1:10:03.292,1:10:08.652
korsanlýđýna engel olmak için hazýrlanan[br]yasa tasarýsý SOPA'ya yöneltir.

1:10:08.676,1:10:12.079
Peter Eckersley gibi aktivistler[br]bunu ulaţýlabilir olmayan,

1:10:12.104,1:10:15.846
internetin teknik bütünlüđünü bozacak[br]bir hareket olarak gördüler.

1:10:15.870,1:10:19.098
Yaptýđým ilk ţey Aaron'ý aramak oldu.[br]Buna karţý büyük

1:10:19.123,1:10:21.939
bir online kampanya yapabilir[br]miyiz diye sordum.

1:10:21.963,1:10:26.989
"Bu yasa tasarýsýnýn telif haklarýyla[br]alakasý yok" dedi. "Yok mu?" dedim. "Hayýr"

1:10:27.014,1:10:31.909
dedi, "bu bađlanma özgürlüđü ile ilgili[br]bir ţey." O an dinlemeye baţladým.

1:10:31.933,1:10:37.956
Üzerinde biraz düţündü ve evet dedi. Gidip Demand Progress'i (Ýlerleme Talep et) kurdu.

1:10:37.980,1:10:42.493
Demand Progress bir online[br]aktivizm topluluđudur. Ţu an bir

1:10:42.518,1:10:46.855
buçuk milyon üyemiz var. 2010[br]sonbaharýnda kuruldu. Aaron

1:10:46.880,1:10:51.205
örgütlenmedeki en etkin[br]kiţilerden biriydi, sosyal adalet

1:10:51.230,1:10:55.553
kapsamýndaki konulara federal[br]seviyede önderlik ediyordu.

1:10:55.577,1:11:01.342
SOPA internet üzerindeki film, müzik gibi[br]yapýtlarýn korsan kullanýmýný azaltma amacý

1:11:01.367,1:11:07.199
güden bir yasa tasarýsýydý. Yaptýđý ţey ise[br]neţterlik probleme balyozla vurmak gibiydi.

1:11:07.223,1:11:12.257
Yasa geçseydi, firmalara yargý süreci[br]olmaksýzýn sitelere finansal engel koyma imkaný

1:11:12.282,1:11:16.905
verecekti. Hatta Google'a ilgili sitelerin[br]linkini silmeye zorlayabileceklerdi.

1:11:16.929,1:11:21.610
Tek ihtiyaçlarý telif hakký ihlali[br]olduđunu iddia etmekti. Geleneksel medya

1:11:21.635,1:11:26.561
titanlarýný, yeni ve çok daha sofistike[br]remiks kültürüyle ayný çukura sokuyordu.

1:11:26.585,1:11:30.224
...Web sitesi iţleten herkesi polis[br]memuruna konumuna düţürüyor.

1:11:30.249,1:11:32.463
Eđer siteyi kullanan[br]herkesi takip edip

1:11:32.488,1:11:35.760
yasadýţý olma ihtimali bile[br]olan ţeylere engel olmazlarsa,

1:11:35.785,1:11:38.668
sitenin tamamý dava bile[br]açýlmadan kapatýlabiliyor.

1:11:38.692,1:11:43.670
Haddini aţan bir ţeydi, bir felaketti.

1:11:43.694,1:11:47.822
Bu yasa tasarýsý, internet[br]kullanan her bireyin ifade

1:11:47.847,1:11:51.591
ve medeni haklarýna ciddi[br]tehdit oluţturmaktadýr.

1:11:51.615,1:11:58.790
[Oregon Senatörü] "Bakýn, biz de korsan yanlýsý[br]deđiliz.Fakat korsanla mücadele uđruna

1:11:58.815,1:12:03.058
interneti açýk ve özgür[br]kýlan mimarisini yoketmenin

1:12:03.083,1:12:06.591
bir manasý yok" diyebilen[br]çok az kiţiydik.

1:12:06.615,1:12:07.353
Ve Aaron bunu hemen anlamýţtý.

1:12:07.377,1:12:12.486
Anayasa güvencesindeki özgürlükler,[br]ülkemizi üzerine inţaa ettiđimiz bu

1:12:12.511,1:12:17.453
özgürlükler; birden bire silinecek.[br]Bize daha fazla özgürlük getirmesi

1:12:17.478,1:12:22.408
gereken teknolojiler, kazanmýţ[br]olduđumuz haklarý elimizden alacaklar.

1:12:22.433,1:12:27.080
Ve o gün Peter ile konuţurken,[br]buna müsade edemeyeceđimi anladým.

1:12:28.950,1:12:33.611
SOPA, 2011 Ekim'inde duyurulduđunda[br]kaçýnýlmaz gözüküyordu.

1:12:33.636,1:12:36.952
O esnadaki stratejimiz[br]yasalaţmasýný biraz

1:12:36.977,1:12:40.590
geciktirmek ve belki biraz[br]deđiţtirtmekti. Biz

1:12:40.615,1:12:44.535
bile, bu yasayý durdurabileceđimizi[br]düţünmüyorduk.

1:12:46.317,1:12:52.263
Washington'da çalýţtýđýnda ţunu[br]öđreniyorsun; yasama üzerine yapýlan

1:12:52.288,1:12:57.889
kavgalar, farklý ţirketlerin maddi[br]çýkarlarý üzerine kavgalardýr.

1:12:57.913,1:13:05.083
En zorlu kavgalar, ayný seviyede maddi[br]kaynaklara, lobi faaliyetlerine

1:13:05.108,1:13:10.941
sahip iki firmanýn çýkar[br]çatýţmasýnýn olduđu kavgalardýr.

1:13:10.966,1:13:16.775
Bütün paranýn ve ţirketlerin[br]ayný safta, karţýlarýnda ise

1:13:16.800,1:13:23.008
milyonlarca insanýn olduđu[br]kavgalarsa kavgadan sayýlmaz bile.

1:13:25.165,1:13:30.184
Kamu hizmetinde geçirdiđim uzun[br]yýllar boyunca PIPA ve SOPA

1:13:30.209,1:13:35.120
benzeri ţeyler görmedim bile.[br]Yasa tasarý halindeyken bile

1:13:35.145,1:13:39.872
hali hazýrda destek veren 40 senatör vardý.[br]Prosedürleri

1:13:39.897,1:13:44.622
halletmek için gereken 60 oyun[br]çođuna ulaţmýţlardý bile.

1:13:44.892,1:13:48.092
Zor bir dönemdi, ben bile kendimden ţüphe etmiţtim.

1:13:48.155,1:13:51.538
Swartz ve Demand Progress, devasa[br]bir destek oluţturmuţtu bile.

1:13:51.563,1:13:53.494
Geleneksel toplumsal[br]öfke ve VoIP'yi

1:13:53.519,1:13:56.190
(Internet Üzerinden Ses[br]Protokolü) kullanmýţlardý.

1:13:56.215,1:13:59.252
Ýnsanlar çok basit bir ţekilde[br]meclisi arayabiliyorlardý.

1:13:59.276,1:14:04.049
Hem hareket stratejisti hem[br]de teknoloji yönünde O'nun

1:14:04.074,1:14:08.152
seviyesinde uđraţ veren[br]kimseyle tanýţmamýţtým.

1:14:08.176,1:14:11.528
Milyonlarca insan meclisle[br]iletiţime geçti ve SOPA

1:14:11.553,1:14:15.036
karţýtý dilekçeler imzaladý.[br]Meclis gafil aflanmýţtý.

1:14:15.690,1:14:20.629
Tasarýyý tartýţan bihaber[br]milletvekillerinin ilginç bir hali vardý.

1:14:20.654,1:14:25.059
Bir avuç inek onlarýn interneti[br]düzenlemesine engel olamazdý.

1:14:25.083,1:14:27.844
-Ýnek deđilim. -...[br]yeterince inek deđilim. -Bu

1:14:27.869,1:14:30.893
ţeyin ne iţe yaradýđýný bi'[br]kaç ineđe sormak lazým.

1:14:30.917,1:14:32.866
-Bi'kaç inek çađýrýp soralým derim.

1:14:36.078,1:14:44.160
Cidden mi? Ýnekler? Galiba aradýđýn kelime[br]uzman olacaktý. Sizi bilgilendirip,

1:14:44.185,1:14:52.880
çýkardýđýnýz yasanýn geri tepmemesini,[br]interneti bozmamanýzý sađlayacak olan kiţiler.

1:14:53.604,1:14:56.754
Biz "geek" terimini kullanýrýz. Kullanabiliriz, çünkü biz geekiz.

1:14:56.778,1:15:00.674
Uzmanlara danýţmadan bu[br]noktaya kadar gelmesi,

1:15:00.699,1:15:04.843
kasabamýzda bir sýkýntý[br]olduđu gerçeđini kanýtlar.

1:15:04.867,1:15:08.810
Yaptýđýmýz ţeyin hatalý[br]olduđunu, bu kurulun önüne

1:15:08.835,1:15:12.212
geçip açýklayabilecek[br]birilerini bekliyorum.

1:15:12.236,1:15:16.296
Eskiden bilimsel ve teknolojik[br]danýţmanlýk yapan bir daire vardý.

1:15:16.321,1:15:18.880
Üyeler gidip x, y,[br]z'yi anlamamý sađlayýn

1:15:18.905,1:15:22.507
diyebiliyorlardý. Fakat para[br]israfý diyerek orayý kapattýlar.

1:15:22.532,1:15:25.203
O vakitten beri meclis[br]Orta Çađ'a geri döndü.

1:15:26.370,1:15:30.396
Aaron dahil kimse SOPA'yý[br]yeneceđimizi düţünmüyordu.

1:15:30.421,1:15:34.573
Denemeye deđerdi, ama[br]kazanýlabilir gibi gözükmüyordu.

1:15:34.598,1:15:38.282
Fakat bir kaç ay sonra[br]bana "galiba kazanacađýz"

1:15:38.307,1:15:42.141
dediđini anýmsýyorum. Müthiţ[br]olur diye yanýtladým.

1:15:44.641,1:15:48.366
Meclise yapýlan çađrýlar devam eder.[br]GoDaddy adlý alan adý

1:15:48.391,1:15:52.469
sunucusu, SOPA'ya destek verenler[br]kervanýna katýlýnca onbinlerce

1:15:52.494,1:15:56.363
müţterisi protesto amacýyla baţka[br]servislere geçer. Bir hafta

1:15:56.388,1:16:00.044
sonrasýnda, daha mütevazý bir[br]GoDaddy duruţunu deđiţtirir.

1:16:00.068,1:16:05.104
Plak ve film endüstrisine[br]destekçi vekiller, ters

1:16:05.129,1:16:10.163
tepkiyi gördüklerinde[br]tasarýyý biraz törpülediler.

1:16:10.187,1:16:15.328
Kývýrmayý görebiliyorduk, iddialarýmýz yankýlanmaya baţlamýţtý.

1:16:15.352,1:16:20.581
Sanki Aaron her kibrit çaktýđýnda[br]birisi söndürüyordu. Fakat o

1:16:20.606,1:16:26.333
çaktýkça çýkan kývýlcýmlar alev aldý[br]ve koca bir ateţ topuna dönüţtü.

1:16:27.439,1:16:34.315
16 Ocak 2012'de Beyaz Saray, tasarýyý[br]desteklemediđine dair bir açýklama yaptý.

1:16:34.340,1:16:36.058
Sonra da ţu oldu:

1:16:36.082,1:16:41.509
Korsanla mücadeleye deđer veren,[br]buna gerçekten inanan biriyim.

1:16:41.534,1:16:44.416
Ama bu tasarý, dođru[br]tasarý deđil.

1:16:44.640,1:16:52.188
Jimmy Wales, desteđini Wikipedia'yý[br]karartarak gösterdi. Dünyanýn en popüler 5.

1:16:52.213,1:16:59.006
web sitesiydi, internetteki tüm[br]týklamalarýn yüzde birkaçý bu sitedeydi.

1:16:59.030,1:17:02.670
Wikipedia karardý, reddit[br]karardý, Craigslist kardý.

1:17:02.695,1:17:06.172
Meclis ile aramýzdaki uçurum eridi.[br]Meclis üyeleri

1:17:06.197,1:17:10.072
bir kaç gün evvel pohpohladýklarý[br]tasarýdan desteklerini

1:17:10.097,1:17:13.087
çektiđini açýklamak[br]için yarýţmaya baţladý.

1:17:13.992,1:17:21.247
24 saat içerisinde, tasarýya karţý çýkanlarýn sayýsý 31'den 101'e çýktý.

1:17:23.108,1:17:28.693
Meclis üyeleri ve senatörlerin sitelerin[br]karartýldýđý gün içerisinde yavaţça taraf

1:17:28.718,1:17:33.831
deđiţtirmelerini izlemek mükemmeldi. 100[br]kadar temsilci taraf deđiţtirmiţti.

1:17:33.855,1:17:42.605
Ýnanmasý her ne kadar güç olsa da, her ţeye[br]rađmen kazanmýţtýk. Herkesin imkansýz olduđunu,

1:17:42.630,1:17:47.290
dünyanýn en büyük ţirketlerinin[br]boţ hayal olarak

1:17:47.315,1:17:51.974
gördüđü ţey, gerçekleţmiţti.[br]Baţardýk. Kazandýk.

1:17:54.976,1:17:55.976
[SOPA öldü, ...]

1:17:55.996,1:17:58.902
Ýnternet siyasetinde, hatta Amerikan[br]siyasetinde tarihi bir haftadayýz.

1:17:58.926,1:18:03.723
Washington D.C.'de mecliste[br]çalýţanlardan duyduđumuza

1:18:03.748,1:18:08.787
göre karartma günkü mail ve[br]telefon trafiđi hiç bu kadar

1:18:08.812,1:18:13.288
yođun olmamýţtý. Bence çok[br]heyecanlý bir andý. Bu,

1:18:13.313,1:18:18.115
internetin siyasi anlamda[br]yetiţkinliđe eriţtiđi gündü.

1:18:18.139,1:18:25.367
Çok neţeli bir zamandý, zira gerçekten[br]olduđuna hala inanamýyorduk.

1:18:25.392,1:18:32.194
Arkasýnda bu kadar maddi destek olan bir[br]tasarý geçememiţti, hatta dibi boylamýţtý.

1:18:34.610,1:18:38.719
Zaman zaman güçsüz hissetmek normaldir.[br]Yürüyüţ yapar, bađýrýsýn ve

1:18:38.744,1:18:42.851
kimse seni duymaz. Ama bugün size[br]güçlü olduđunuzu söylemeye geldim.

1:18:46.327,1:18:49.108
Zaman zaman kulak[br]asmadýklarýný düţünürsünüz,

1:18:49.133,1:18:51.949
ama bugün size sizi[br]dinlediklerini söylüyorum.

1:18:51.974,1:18:57.171
Bir fark yaratýyorsunuz. Mücadele etmeye devam[br]ederseniz, bu tasarýyý durduracaksýnýz.

1:19:00.142,1:19:02.535
PIPA'yý dur de, SOPA'ya dur de!

1:19:04.807,1:19:09.735
Dev internet ţirketleri, açýk söylemek[br]gerekirse, rekabetin olmadýđý,

1:19:09.760,1:19:14.265
sansürlenen bir ortamdan fayda sađlarlar.[br]Buna müsaade edemeyiz.

1:19:15.212,1:19:22.031
Büyük bir deđiţimin bir parçasý olmaktansa,[br]küçük bir deđiţimi kesinleţtirmeyi

1:19:22.056,1:19:27.321
yeđlerdi. Ama SOPA, devasa bir[br]deđiţimde devasa bir rol oldu.

1:19:28.011,1:19:34.865
Bu, onun için kavram ispatý oldu. Yaţamýný[br]dünyayý deđiţtirerek geçirmek istiyordu.

1:19:34.890,1:19:42.315
Bilimsel bir tadda incelediđinde, ne derece[br]etkisi olduđunu ölçtü ve mümkün olduđunu gördü.

1:19:42.339,1:19:47.075
"Sürdürmek istediđim hayat[br]tarzý mümkün, bunu ispatladým.

1:19:47.100,1:19:50.692
Ben, Aaron Swartz, dünyayý[br]deđiţtirebilirim"

1:19:50.716,1:19:56.177
Çok da bir ţey yapamadýđýný[br]düţünen bir adama göre,

1:19:56.202,1:20:01.323
ki Aaron böyle biriydi,[br]iyi bir ţeyler yaptýđýný

1:20:01.348,1:20:06.754
hissettiđi ender anlardandý;[br]bunu görebiliyordunuz.

1:20:06.779,1:20:11.873
Hayatýnda zaferini kutladýđý[br]tek an diyebiliriz.

1:20:14.129,1:20:19.684
Herkes SOPA'yý durduramazsýnýz diyordu.[br]Durdurduk. Manyak derece güzel üç tane

1:20:19.709,1:20:25.052
zafer elde ettik, ve daha yýl bitmedi bile.[br]Ýyimser olma zamaný bu zamandýr.

1:20:27.204,1:20:30.311
Tutuklandýktan bir yýl[br]sonra SOPA zaferini tattý,

1:20:30.336,1:20:33.417
mutluluđuna ţaţýrmamak gerek.[br]Bir çok olay vardý.

1:20:33.441,1:20:40.381
Siyasi sürece o kadar uyum sađlamýţtýki, engellemek mümkün deđildi.

1:20:40.405,1:20:43.183
Swartz'ýn kurduđu veya[br]kurucularýndan biri olduđu

1:20:43.208,1:20:45.628
organizasyonlarýn listesi devasaydý.[br]Edward

1:20:45.653,1:20:50.518
Snowden'ýn internet gözetlemelerini ifţasýndan[br]yýllar önce Swartz bu konuda endiţeliydi.

1:20:50.542,1:20:54.943
Hesap verme yükümlülüđünün bu kadar[br]rahat ele alýnmasý ţoke edici.

1:20:54.968,1:20:58.161
Casusluk programýnýn ne[br]çapta olduđunu açýklayan

1:20:58.186,1:21:02.353
istatistik bile yok. Cevap "Yea[br]o kadar çok insaný gözetliyoruz

1:21:02.378,1:21:05.827
ki saymanýn mümkünatý yok."[br]ise, bu çok ciddi bir rakam.

1:21:05.851,1:21:08.999
"Dinlediđimiz telefon[br]sayýsýný biliyoruz, ama

1:21:09.024,1:21:12.283
kaç kiţiye tekabül ettiđini[br]bilemeyiz." deseler

1:21:12.308,1:21:18.124
anlarým, ama yanýtlarda hiç bir zaman sayý[br]vermiyorlar. Bu, bayađý korkutucu bir ţey.

1:21:19.193,1:21:25.344
O'na inanýlmaz baský uyguluyorlardý.[br]Bütün parasýný

1:21:25.369,1:21:32.442
aldýlar, fiziksel özgürlüđünü[br]almakla tehdit ettiler. Neden

1:21:32.467,1:21:40.442
yaptýlar? Neden gerçeđi gün ýţýđýna[br]çýkaranlarýn peţine düţüyorlar?

1:21:40.467,1:21:46.212
Bankalardan savaţlara, bu[br]devletin ţeffaflýđý...

1:21:46.236,1:21:50.241
Yani, gizlilik; hali hazýrda[br]gücü elinde bulunduranlarýn

1:21:50.266,1:21:53.825
iţine yarýyor. Her nasýlsa[br]ayný gizlilik, devletin

1:21:53.850,1:21:57.668
muhtemelen yasadýţý ve anayasaya[br]aykýrý ţeyler yaptýđý

1:21:57.693,1:22:01.485
zamana denk geliyor. Yani,[br]bu iki ţey rastlantý deđil.

1:22:01.509,1:22:05.553
Açýkça ortadadýrki, bu teknoloji deniz[br]aţýrý ufak ülkelere karţý deđil, ABD

1:22:05.578,1:22:09.888
devleti tarafýndan kendi sýnýrlarý içerisinde[br]kullanýlmak üzere geliţtirilmiţtir.

1:22:09.912,1:22:13.415
Gözetleme programýyla ilgili[br]problem, ta Nixon yönetiminden bu

1:22:13.440,1:22:16.863
yana yavaţ yavaţ geniţlemesidir.[br]11 Eylül sonrasýnda G.W.Bush

1:22:16.888,1:22:21.135
zamanýnda devasa bir hale gelmiţtir,[br]Obama da geniţletmeye devam etmektedir.

1:22:21.160,1:22:23.806
Sorun gittikçe daha da[br]kötü bir hale gelmiţtir.

1:22:23.830,1:22:27.868
Hiç bir zaman "Gün[br]bugündür, ţimdi duruţumuzu

1:22:27.893,1:22:32.720
keskinleţtirmemiz gerek."[br]dediđimiz bir an olmamýţtý...

1:22:32.620,1:22:39.132
Aaron'ýn hukuki süreci, tahminimce, lazer[br]kadar keskin bir mesaj yollamaktý.

1:22:39.157,1:22:45.329
Obama yönetiminin siyasi tehdit olarak[br]gördüđü bir grup insana bir mesaj.

1:22:47.294,1:22:54.534
Bu grup; hackerlar, bilgi ve demokrasi[br]aktivistleriydi. Ve Obama yönetiminin

1:22:54.559,1:23:01.116
göndermek istediđi mesaj, tahminimce,[br]"Bize dert açacak yetilerinizin

1:23:01.141,1:23:08.419
olduđunu biliyoruz. Ve Aaron Swartz'ý[br]size ibret olsun diye cezalandýrýyoruz.

1:23:08.444,1:23:13.575
Böylece korkacak ve o derdi[br]baţýmýza açamayacaksýnýz."

1:23:13.599,1:23:16.024
...ve devlet de dedi[br]ki "Gözetim programýný

1:23:16.049,1:23:18.779
yasallaţtýrmak için[br]kullandýđýmýz hukuki görüţler

1:23:18.804,1:23:23.542
de gizli belgelerdir, bu yüzden sizi gözetlerken[br]kullandýđýmýz yasalarý söyleyemeyiz."

1:23:23.566,1:23:26.458
... her seferinde "siber savaţ[br]halindeyiz, siber suçlular

1:23:26.483,1:23:28.902
bize yine saldýrýyor.[br]Hepimiz tehdit altýndayýz,

1:23:28.927,1:23:31.842
tehlikedeyiz" diyorlar. Bunlarý[br]da gittikçe daha tehlikeli

1:23:31.867,1:23:34.485
hale gelen yasalarý çýkartmak[br]için bahane ediyorlar.

1:23:35.684,1:23:42.367
-Mücadelenin gidiţatý hakkýndaki görüţlerin ne?[br]-Sana bađlý!

1:23:47.936,1:23:52.049
Ýki farklý kutupta bakýţ açýsý var.[br]Biri, her ţey süper;

1:23:52.074,1:23:55.656
internet bize özgürlük[br]verdi ve muhteţem bir ţey.

1:23:55.681,1:23:59.040
Diđeri, her ţey felaket[br]durumda, internet bizi

1:23:59.065,1:24:03.280
gözetlemeleri ve baský kurmalarý[br]için bir çok aygýt sundu.

1:24:03.936,1:24:09.144
Ve ikisi de dođru. Ýnternet her ikisine[br]de sebep oldu. Her ikiside ţaţýrtýcý

1:24:09.169,1:24:13.879
ve hayret verici. Uzun vadede[br]hangisinin kazanacađý bize kalmýţ. Biri

1:24:13.904,1:24:18.942
diđerinden daha dođru demek gereksiz;[br]ikisi de dođru. Hangisine yođunlaţýp

1:24:18.967,1:24:23.937
faydalanacađýmýz ise bize kalmýţ; çünkü[br]her ikisi de hep etrafta kalacak.

1:24:29.434,1:24:32.175
12 Eylül 2012'de, federal[br]savcýlýk, eskisini

1:24:32.200,1:24:35.098
geçersiz kýlan yeni bir[br]iddianame hazýrladý. Üç

1:24:35.123,1:24:37.912
yeni suçlama eklendi;[br]elektronik sahtekarlýk,

1:24:37.937,1:24:40.944
korunmuţ bir bilgisayardan[br]hukuksuz bilgi edinimi

1:24:40.969,1:24:43.937
ve bilgisayar sahtekarlýđý.[br]Böylece Swartz, dört

1:24:43.962,1:24:46.783
yerine on üç maddeden suçlanýyordu.[br]Savcýlýđýn

1:24:46.808,1:24:52.076
elindeki kozlar bi hayli çođalmýţtý, Swartz'ýn[br]potansiyel hapis süresi ve cezasý da...

1:24:52.100,1:24:55.739
Ayrý bir iddianame ile daha[br]fazla suçlama yönelttiler.

1:24:55.764,1:24:58.849
Eyleminin bir kaç tane[br]federal suça neden tabi

1:24:58.874,1:25:02.084
olduđuna dair bir teori ürettiler.[br]Yasalara göre

1:25:02.109,1:25:05.712
oldukça ciddi bir ceza[br]gerektirebileceđini söylediler.

1:25:07.339,1:25:12.345
Bu teori ve savcýlýđýn dava dosyasýndaki[br]bir çok diđer madde, 1986 yýlýnda çýkan

1:25:12.370,1:25:16.943
bir yasaya dayalýydý. Adý Bilgisayar[br]Sahtekarlýđý ve Ýstismarý Yasasý idi.

1:25:16.967,1:25:19.514
Bu yasa, baţrolünde Matthew[br]Broderick'in olduđu 83 yapýmý

1:25:19.539,1:25:22.236
WarGames (SavaţOyunlarý) filminden[br]esinlenmiţti. Güzel filmdi.

1:25:22.260,1:25:23.366
"Ţimdi yakaladým."

1:25:23.390,1:25:30.515
Filmde, genç bir çocuk sihirli bilgisayar ađlarýný kurcalayarak nükleer saldýrý baţlatma yetisi ediniyor.

1:25:34.095,1:25:39.796
Tabiki böyle bir ţey mümkün deđil, 80lerde de[br]deđildi. Fakat meclis üyeleri için yeterince

1:25:39.821,1:25:44.769
inandýrýcýymýţ ki Bilgisayar Sahtekarlýđý[br]ve Ýstismarý Yasasý'ný geçirmiţlerdi.

1:25:44.793,1:25:50.757
Zamanýmýzýn gerisinde kalmýţ bir yasadýr.[br]"Kullaným Koţullarý"

1:25:50.782,1:25:56.721
gibi anlaţmalarýn maddeleri[br]üzerinden ceza verilebilir. Mesela

1:25:56.746,1:26:03.131
eHarmony gibi bir sitede kendinizi[br]abartýrsanýz, bađlý bulunduđunuz

1:26:03.156,1:26:08.507
yetkili makama göre, baţýnýz[br]yasalarla derde girebilir.

1:26:08.531,1:26:12.483
Hepimiz Kullaným Koţullarý'ndan[br]haberdarýzdýr, fakat çok azýmýz koţullarýn

1:26:12.508,1:26:16.171
ne olduđunu inceler. Bu koţullara[br]uymayarak suç iţliyor olabilirsiniz.

1:26:16.195,1:26:19.517
Web sitelerindeki Kullaným[br]Koţullarý, genellikle

1:26:19.542,1:26:22.975
birbirinize nazik davranýn,[br]uygunsuz davranýţlarda

1:26:23.000,1:26:26.560
bulunmayýn gibi ţeyler söyler.[br]Yetkili makamlarýn bu

1:26:26.585,1:26:30.413
durumda söz sahibi olmasý, bir[br]çok insana aptalca gelir.

1:26:30.437,1:26:33.790
Örnekler, daha da aptallaţmaya baţlar.[br]Mart 2013'te

1:26:33.815,1:26:36.692
deđiţene kadar, seventeen[br](17) dergisine ait

1:26:36.717,1:26:39.831
internet sitesinin kullaným[br]koţullarýnda "Okumak

1:26:39.856,1:26:42.882
için 18 yaţýndan büyük[br]olmalýsýnýz." yazýyordu.

1:26:42.906,1:26:48.846
Adalet bakanlýđýnýn B.S.Ý.Y yorumuna göre, hepimiz yasalarý çiđniyoruz diyebilirim.

1:26:49.895,1:26:54.360
Belirsiz ve suistimale açýk yapýsýndan[br]ötürü, B.S.Ý.Y, bilgisayarlarla

1:26:54.385,1:26:57.831
alakadar bir çok ihtilafta[br]kullanýlan bir çekiç haline geldi.

1:26:57.855,1:26:58.961
Ýddianamedeki tek etken[br]olmasa da, Swartz'a yönelik

1:26:58.986,1:26:59.879
13 suçlamadan 11'inin[br]dayanađý bu yasaydý.

1:27:07.756,1:27:11.589
"Neden?" sorusu, Aaron Swartz'ýn[br]hikayesinin çođunda asýlýdýr.

1:27:11.614,1:27:15.871
Devlet bunlarý neden yapýyordui? Nasýl bir[br]dava ile karţýmýza çýkacaklardý?

1:27:16.789,1:27:17.303
Adalet Bakanlýđý cevap[br]istemlerimizi geri çevirdi. Fakat

1:27:17.328,1:27:17.813
Profesör Orin Kerr davayý[br]incelemiţ eski bir savcýdýr.

1:27:23.989,1:27:27.558
[Hukuk Profesörü] Bu davaya diđerlerine[br]göre daha deđiţik yaklaţmamýn bir

1:27:27.583,1:27:31.247
kaç sebebi var. Üç yýl boyunca Adalet[br]Bakanlýđý'nda savcýlýk görevi yaptým.

1:27:31.271,1:27:35.384
Eđitmenliđe baţlamadan önce,[br]devlet, hangi suçlarýn iţlendiđine

1:27:35.409,1:27:39.626
dair düţüncelerine dayanan bir[br]iddianame ile geldi. Sadece avukat

1:27:39.651,1:27:43.796
gözünden bakýldýđýnda, önceki[br]davalarla kýyaslayarak, eldekileri

1:27:43.821,1:27:47.965
inceleyerek baktýđýmda, adil bir[br]iddianame olduđunu düţünüyorum.

1:27:47.989,1:27:52.748
Suçlama yapmalýlar mýydý, tartýţmaya açýk.[br]Çok fazla ihtilaf var.

1:27:52.773,1:27:56.593
Bazý insanlar açýk eriţimden[br]yana, bazýlarý da deđil.

1:27:57.571,1:28:02.523
Bana kalýrsa, devlet, Swartz'ýn[br]Açýk Eriţim Manifestosu'nu

1:28:02.548,1:28:06.552
çok ama çok ciddiye aldý.[br]O'nu davasýna sýmsýký

1:28:06.577,1:28:10.818
bađlý, ahlaki zorunluluk[br]hissetmesinden ötürü adil

1:28:10.843,1:28:15.498
görmediđi yasalarý çiđnemeye[br]kararlý biri olarak gördü.

1:28:15.522,1:28:19.081
Ve demokrasilerde bir yasanýn[br]adil olmadýđýný düţünüyorsan,

1:28:19.106,1:28:21.988
onu deđiţtirmenin pek çok yolu vardýr.[br]Swartz'ýn

1:28:22.013,1:28:25.598
SOPA'da ustalýkla uyguladýđý[br]gibi meclise baţvurmak örneđin.

1:28:25.623,1:28:28.620
Ya da o yasayý iţlevsiz[br]kýlmak için ihlal edersin.

1:28:28.644,1:28:34.104
Savcýlýđý böylesine dürten de bu[br]hissiyattý; Swartz bu yasayý sadece

1:28:34.129,1:28:39.090
ihlal etmeye deđil, tamamen yok[br]etmeye kendini adamýţ gibiydi.

1:28:39.115,1:28:44.771
Herkesin bu veritabanýna açýk eriţimi[br]olacaktý. Diţ macununun tüpe geri

1:28:44.796,1:28:50.059
sokulamadýđý gibi, sona erecekti.[br]Ve Swartz'ýn tarafý kazanacaktý.

1:28:52.696,1:28:56.644
Toplumda yasanýn adil olup olmadýđýna[br]dair büyük bir anlaţmazlýk mevcut. Ve

1:28:56.669,1:29:00.460
nihayetinde, meclis yoluyla, bu Amerikan[br]halkýnýn verebileceđi bir karar.

1:29:00.484,1:29:05.222
Ýkinci sorun da ţu; hangi suçlar[br]az ciddi, hangileri çok ciddi.

1:29:05.247,1:29:09.590
Artýk bilgisayarlarýn ve onlarýn[br]suistimalinin olduđu yeni

1:29:09.615,1:29:14.167
bir çevreye adým atýyoruz, ve[br]bu çizgilerin tam olarak nerede

1:29:14.192,1:29:18.596
durmasý gerektiđini bilemiyoruz.[br]Hala üzerinde uđraţýyoruz.

1:29:19.785,1:29:23.326
Bu olay, savcýlýđýn sađduyusunun[br]yetersiz bir kullanýmýdýr.

1:29:23.351,1:29:25.982
Adalet Bakanlýđý'nýn[br]insanlarý korkutma için

1:29:26.007,1:29:29.399
kullandýđý çekiç her geçen gün[br]daha da büyüyor. Bu yüzden

1:29:29.424,1:29:32.581
bir çok insan hayatýný böyle[br]kumarda yitirmek istemiyor.

1:29:32.990,1:29:33.262
Birisinin telefonunu dinlemeli miyiz?[br]Görüntülerini

1:29:33.287,1:29:33.493
kaydetmeli miyiz?[br]Birbirine karţý kýţkýrtýp

1:29:33.518,1:29:33.745
ifade verdirtmeli miyiz?[br]Federal ajanlar ve

1:29:33.770,1:29:34.038
savcýlarýn düţünce tarzý bu.[br]Davalarý inţa ederler.

1:29:47.290,1:29:52.222
Swartz, geri vitesi olmayan zalim bir[br]adalet sisteminin diţlilerine sýkýţmýţtý.

1:29:52.247,1:29:57.054
Amerika'yý dünyadaki en yüksek mahkum[br]oranýna sahip bir makina haline getirdi.

1:29:57.435,1:30:01.727
Kendimizi ülkece korku ve[br]öfke siyasetine teslim ettik.

1:30:01.752,1:30:05.866
Ve korktuđumuz her ţey,[br]mesela internetin geleceđi ve

1:30:05.891,1:30:09.752
eriţimi gibi, öfke duyduđumuz[br]herhangi bir ţey, iç

1:30:09.777,1:30:13.991
güdüsel olarak müdahaleci bir[br]adalet sistemi dođuruyor.

1:30:14.015,1:30:18.404
Tarihte adalet sisteminin ilgilenmesine[br]hiç gerek görülmeyen bir çok

1:30:18.429,1:30:22.944
sorunu çözmek için bugün hapishaner,[br]cezalar gibi ţeyleri kullanýyoruz.

1:30:22.968,1:30:29.037
Tehdit, itham, yargýlama gibi dürtüler,[br]bilgiye internet üzerinden eriţmekteki

1:30:29.062,1:30:34.646
ihtilaf ve tartýţmalarýn temel sebebi oldu.[br]Diđer konularda yaţadýđýmýzi

1:30:34.671,1:30:40.086
sýkýntýlara bir hayli benziyor aslýnda;[br]tek farký bu tarz adil olmayan

1:30:40.111,1:30:45.297
mahkumiyetlerde genelde fakir ve[br]azýnlýk mensubu insanlarýn olmasý.

1:30:47.871,1:30:50.686
Swartz ailesinden ve arkadaţlarýndan daha fazla soyutlanmaya baţladý.

1:30:50.710,1:30:56.963
Baţka bir ţeyle uđraţmaz oldu. Dava bütün hayatýný ele geçirmiţti.

1:30:56.987,1:31:02.061
Aaron'ýn avukatlarýndan biri, savcýlara,[br]Aaron'ýn duygusal anlamda savunmasýz

1:31:02.086,1:31:06.898
olduđunu, buna göre hareket etmelerini[br]söylemiţti. Yani bunu biliyorlardý.

1:31:06.922,1:31:15.135
Gerçekten büyük bir yük altýndaydý.[br]Yapacaklarýnýn ve hareketinin kýsýtlanmasýndan

1:31:15.160,1:31:23.471
nefret ederdi. Sürekli kafasýna kaktýklarý[br]hapis tehditi onun için dehţet vericiydi.

1:31:23.495,1:31:30.677
Maddi kaynaklarýný tamamen tüketmiţti. Bize[br]de çok pahalýya mal olmuţtu. Yüksek bir

1:31:30.702,1:31:35.679
miktarda yardým toplamýţtý.[br]Milyonlarca dolar harcanmýţtý.

1:31:35.704,1:31:39.982
-Hukuki savunma için mi? -Evet.[br]-Milyonlar? -Evet.

1:31:41.704,1:31:45.639
Sanýrým insanlara yük olmak[br]istemiyordu, bu da bir etkendi. Bir

1:31:45.664,1:31:49.390
yanda normal hayatý, öbür yanda[br]uđraţmasý gereken boktan bir

1:31:49.415,1:31:53.318
durum. Elinden geldiđince sýnýrý[br]korumaya çalýţmýţtý. Ama hepsi

1:31:53.343,1:31:57.062
bir araya bulanmaya baţladý ve[br]herţey boktan bir hale geldi.

1:31:59.143,1:32:03.009
Her geçen zaman daha da güçleţen bir[br]kararla karţý karţýyaydý. Suçu kabul

1:32:03.034,1:32:06.847
edip hayatýna devam etmek mi, yoksa[br]bozuk bir sistemle mücadele etmek mi?

1:32:06.871,1:32:12.876
Hukuki dava için cevap basitti; anlaţma yoluna gitmedi ve bir dava tarihi belirlendi.

1:32:12.900,1:32:18.089
Aaron, adil olmadýđýna inandýđý bu[br]durumla mücadele etmekte kararlýydý.

1:32:18.114,1:32:20.780
Bir yandan da[br]korkuyordu.

1:32:32.901,1:32:43.240
Aaron'ý mahkum edeceklerini düţünmüyorum. Mahkemeden ayrýldýđýmýzda O'na sarýlacaktým. Boston'daki o köprünün üzerinde yürüyüp bir kaç bira devirecektik.

1:32:46.400,1:32:50.705
Haklý olduđumuzu düţünüyordum. Davayý kazanabilirdik, kazanacaktýk.

1:32:50.729,1:32:57.555
Pek bahsetmezdi, fakat çok acý çektiđini görebiliyorduk.

1:33:01.800,1:33:05.295
Aaron çocukluđunda ani ruh[br]hali deđiţimi, depresif

1:33:05.320,1:33:08.241
nöbetler gibi ađýr[br]depresyon sayýlabilecek

1:33:08.266,1:33:14.364
ţeyler yaţamadý. O sýrada depresif olabilir,[br]normaldir, herkes zaman zaman depresif olur.

1:33:19.005,1:33:24.035
Ýliţkimiz henüz iki üç[br]haftalýkken, "Sen benden

1:33:24.060,1:33:28.856
daha güçlüsün." dediđini anýmsýyorum.[br]Bir çok

1:33:28.881,1:33:33.650
konuda gaddardý, hayat[br]O'na ve bir çok insana

1:33:33.675,1:33:38.651
sert davranmýţtý. Bu,[br]dehasýnýn bir parçasýydý.

1:33:41.356,1:33:47.628
Galiba 20'li yaţlarýnda klinik depresyon[br]geçirmiţti. Fakat bir birlikteyken böyle

1:33:47.653,1:33:54.230
deđildi. Çok mutlu bir insandý diyemem, fakat[br]bu depresif olduđu anlamýna da gelmiyor.

1:33:56.956,1:34:02.901
Ýki yýl boyunca çok çok ađýr baský altýnda kalmýţtý. Daha fazla uđraţmak istemedi.

1:34:03.956,1:34:07.011
Galiba, çok ađýr gelmiţti.

1:34:14.755,1:34:19.061
Gecenin bir vakti arkadaţým aramýţ.[br]Bir ţeylerin yolunda

1:34:19.086,1:34:23.239
gitmediđini anlamýţtým. Aradým,[br]ve ne olduđunu anladým.

1:34:23.790,1:34:29.561
Sosyal haber ve eđlence sitesi reddit'in[br]kurucularýndan biri, evinde ölü bulundu.

1:34:29.586,1:34:34.934
Polise göre, 26 yaţýndaki Aaron Swartz[br]Brooklyn'deki dairesine intihar etti.

1:34:37.595,1:34:46.670
Neslimizin en yaratýcý beyinlerinden birini kaybettik diye düţündüm.

1:34:46.694,1:34:49.094
O an dünya baţýma yýkýldý.

1:34:57.294,1:34:59.459
Hayatýmdaki en zor gecelerden biriydi.

1:35:00.394,1:35:10.194
Çýđlýk atýyordu, "Ne dediđini anlayamýyorum" dedim...[br]Yeter. Daha fazla devam edemeyeceđim.

1:35:16.994,1:35:25.104
Olan biteni anlamlandýramadým. Hala anlayamýyorum.

1:35:25.294,1:35:27.693
Hüsran içindeydim, öfkeliydim.

1:35:38.493,1:35:40.493
Çocuklarýma açýklamaya çalýţtým.

1:35:43.891,1:35:47.624
Üç yaţýndaki çocuđum, doktorlarýn düzelteceđini söyledi.

1:35:52.395,1:35:56.980
Tanýdýđým pek çok insan[br]öldü, fakat hiç birini bu

1:35:57.005,1:36:01.748
ţekilde kaybetmedim. Ben[br]dahil çođu kiţi bir ţeyler

1:36:01.773,1:36:06.766
yapabilirdik diye düţünüyordu.[br]Ama görememiţtik, böyle

1:36:06.791,1:36:11.148
olduđunu bilmiyorduk, bu[br]kadar acý çektiđini...

1:36:11.172,1:36:19.581
Benim bir parçamdý. Gerçek[br]olmamasýný diledim. Sonra

1:36:19.606,1:36:27.696
Wikipedia sayfasýna baktým[br]ve ölüm tarihini gördüm.

1:36:33.172,1:36:34.872
"... ile 2013 arasýnda yaţadý."

1:36:43.606,1:36:46.626
Aaron öldü. Çivisi çýkmýţ[br]dünyanýn gezginleri, akýl

1:36:46.651,1:36:49.729
hocalarýmýzdan birini, yaţlý[br]bir bilgini kaybettik.

1:36:49.753,1:36:55.928
Dođrunun yolundaki hackerlar, bir eksildik,[br]bizden birini yitirdik.

1:36:57.353,1:37:04.690
Anaçlar, ilgililer, dinleyenler,[br]besleyenler, tüm aileler,[br]çocuklarýmýzdan birini kaybettik.

1:37:04.714,1:37:07.013
Hepimiz ađlayalým.

1:37:15.113,1:37:19.129
Aklýma gelen ilk ţey, ya kimse[br]farketmezse endiţesiydi.

1:37:19.154,1:37:22.739
Çünkü ne kadar dikkat çekici[br]olduđunu bilmiyordum.

1:37:23.854,1:37:29.553
Daha önce hiç bu kadar duygusal taţmaya tanýk olmamýţtým.

1:37:29.577,1:37:31.714
Ýnternet alev aldý.

1:37:31.738,1:37:32.726
Herkesin kendine göre bir izah etmeye[br]çabalýyordu, fakat daha önce hiç kimsenin

1:37:32.751,1:37:33.762
twitter'da yas tuttuđunu görmemiţtim.[br]Ýnsanlar basbayađý internette yas tutuyordu.

1:37:46.636,1:37:51.661
O, internetin öz evladýydý. Ve eski dünya onu katletmiţti.

1:37:55.636,1:37:59.836
Korkunç adaletsizliđe el atýlmayan bir zamanýn ortasýndayýz.

1:38:01.836,1:38:09.749
Ekonomik krizin mimarlarý, baţkanla rahat[br]rahat akţam yemeđi yiyorlar. Böyle

1:38:09.774,1:38:17.685
bir ortamda, devletin böyle bir ţeyi[br]yargýlamýţ olmasý absürdden öte, trajik.

1:38:17.709,1:38:24.065
Asýl soru, baţýmýzdan geçen bunca ţeyden sonra,[br]dünyayý daha iyi bir yer haline getirmek

1:38:24.090,1:38:30.303
bir ţeyler yapabilir miyiz? Bu mirasý nasýl[br]daha ileriye taţýrýz, bu soruyu sormalýyýz.

1:38:33.409,1:38:39.948
Dünyanýn her yerinde hackathonlar, toplanmalar[br]baţladý. Bir anlamda, Aaron Swartz

1:38:39.973,1:38:46.032
içimizdeki iyiyi çýkarttý, "Bu durumu[br]nasýl düzeltiriz?" sorusunu sordurttu.

1:38:47.808,1:38:55.243
Nacizhane görüţüm, O'nun bu ülkenin yetiţtirdiđi en sýradýţý devrimcilerden olduđudur.

1:38:55.267,1:39:00.686
Aaron kazandý mý, kaybetti mi bilemiyorum.[br]Fakat ţu açýktýr ki,

1:39:00.711,1:39:05.706
O'nun mücadelesinde kullandýđý[br]ellerle ţekillenenleriz biz.

1:39:06.567,1:39:10.110
Kolluk kuvvetlerini,[br]bilgiye eriţimi çoađaltmak

1:39:10.135,1:39:13.875
isteyen yurttaţlarýn üzerine[br]saldýđýmýzda, hukukun

1:39:13.900,1:39:18.354
üstünlüđünü bozarýz ve adalet[br]mabedimizi iđfal etmiţ oluruz.

1:39:18.379,1:39:20.715
Aaron Swartz bir suçlu deđildi.

1:39:21.578,1:39:26.520
Deđiţim, kendiliđinden kaçýnýlmaz[br]olarak gelen bir ţey deđildir.

1:39:26.545,1:39:29.053
Sürekli mücadele[br]sayesinde gelir.

1:39:30.579,1:39:33.331
Aaron, hakikaten de sihir yapabiliyordu.[br]Ve kendimi

1:39:33.356,1:39:36.294
yaptýđý sihrin O'nunla birlikte[br]ölmemesine için adadým.

1:39:36.319,1:39:39.123
Dünyayý deđiţtirebileceđine[br]inanýyordu, ve haklýydý.

1:39:40.379,1:39:44.272
Geçen haftadan bu yana, bugün de, fonumuz artmakta.

1:39:46.878,1:39:51.138
Swartz'ýn ölümünden sonra, temsilci[br]Zoe Lofgren ve senatör Ron Wyden,

1:39:51.163,1:39:55.155
Bilgisayar Sahtekarlýđý ve Ýstismarý[br]Yasasý'ný reforme edecek bir

1:39:55.180,1:39:59.335
yönetmelik gündeme getirdiler.[br]Swartz'a yönelik suçlamalarýn çođunun

1:39:59.360,1:40:03.128
dayandýđý eskimiţ yasa buydu.[br]Adýna da, Aaron'ýn Yasasý dendi.

1:40:03.152,1:40:06.691
Aaron, insanýn kendine sürekli[br]"ţu an üzerinde çalýţabileceđim

1:40:06.716,1:40:10.647
dünyanýn en önemli ţeyi nedir" sorusunu[br]sormasý gerektiđine inanýyodu.

1:40:10.671,1:40:12.971
"Eđer onun üzerinde çalýţmýyorsan, neden çalýţmýyorsun?"

1:40:33.560,1:40:39.256
Keţke geçmiţi deđiţtirebilsek, ama[br]deđiţtiremeyiz. Ama geleceđi deđiţtirebiliriz

1:40:39.281,1:40:43.757
ve deđiţtirmeliyiz. Aaron'ýn[br]hatýrasý için yapmalýyýz. Kendimiz

1:40:43.782,1:40:49.719
için yapmalýyýz. Dünyayý daha iyi ve insani[br]bir yer haline getirmek için yapmalýyýz.

1:40:49.744,1:40:54.143
Hukukun iţlediđi ve bilgiye[br]eriţimin insan hakký olduđu bir dünya.

1:40:54.167,1:40:59.176
Geçtiđimiz ţubat ayýnda,[br]Baltimore'lu bir çocuk vardý.

1:40:59.201,1:41:04.276
14 yaţýndaydý. JSTOR'a eriţimi vardý.[br]Bir ţey okuduktan

1:41:04.301,1:41:08.810
sonra JSTOR'u kurcalamaya baţlamýţtý.[br]Ve pankreas

1:41:08.835,1:41:13.614
kanserini erken teţhis[br]edebilen bir test geliţtirdi.

1:41:15.335,1:41:19.326
Pankreas kanseri, çatýr[br]çutur öldürür; çünkü çok

1:41:19.351,1:41:22.910
geç tespit edilir ve[br]tespit edildiđinde bir

1:41:22.935,1:41:30.264
ţeyler yapmak için çok geçtir. Johns Hopkins'in[br]Onkoloji departmanýnýn tamamýna mail atar.

1:41:30.288,1:41:31.888
Çocuk 14 yaţýnda mý?

1:41:31.913,1:41:35.015
Evet 14 yaţýnda bir çocuk. Çođu[br]aldýrmaz bile. Fakat bir tanesi

1:41:35.040,1:41:38.334
beđenir ve "Çok da aptalca bir fikir[br]deđil, gel bir görüţelim" der.

1:41:38.358,1:41:42.675
Çocuk, akţamlarý ve haftasonlarý bu araţtýrmacýyla[br]çalýţmaya devam eder. Aaron öldükten bir

1:41:42.700,1:41:46.782
kaç hafta sonra ţubat ayýnda haberlerde gördüm[br]- o ara sýk sýk Aaron vardý haberlerde-.

1:41:50.858,1:41:51.858
Pardon.

1:41:53.658,1:41:58.711
Ve haberlerde olmasýnýn sebebini açýklýyordu,[br]baţarmýţlardý, pankreas kanserini

1:41:58.736,1:42:03.282
erkenden saptayabilen bu hayat kurtaran[br]testin dađýtýmýna baţlamýţlardý.

1:42:03.836,1:42:06.665
Ve dedi ki, "Aaron'ýn yaptýđý[br]ţey iţte bu yüzden çok önemli."

1:42:06.690,1:42:09.360
[Aaron Swartz, Jack Andraka'nýn[br]devrimsel kanser testininin önünü nasýl açtý]

1:42:10.636,1:42:16.974
Çünkü, geleceđi göremezsiniz deđil mi?[br]Evrenin bu gerçeđi, sadece hýz limitini

1:42:16.999,1:42:22.590
saptayan yetkililerin kullandýđý bir[br]gerçek deđil. Evladýnýn pankreas

1:42:22.615,1:42:29.072
kanserinden ölmesini engelleyen ţey de[br]ayný yerden gelir. Eriţim olmadýđý zaman,

1:42:29.097,1:42:35.234
senin ihtiyaç duyduđun soruna çözüm[br]bulacak kiţi, cevabý asla bulamayabilir.

1:42:35.920,1:42:46.825
o kadav iyi sývýţtýki, ..., uzay gemisine gevi döndüvünde bile...

1:42:48.625,1:42:57.820
-Afferin Aaron! Çok iyiydi.[br]-Tam-mam, ţimdi ţarký vakti!