1
00:00:07,867 --> 00:00:11,598
Wyobraźcie sobie przez sekundę
kaczkę uczącą francuskiego,

2
00:00:11,598 --> 00:00:15,167
mecz ping-ponga na orbicie
dookoła czarnej dziury,

3
00:00:15,167 --> 00:00:17,788
delfina balansującego ananasem.

4
00:00:17,788 --> 00:00:21,277
Pewnie nigdy nie widzieliście
żadnej z tych rzeczy,

5
00:00:21,277 --> 00:00:23,787
ale wyobrażenie ich sobie
przyszło wam bez trudu.

6
00:00:23,787 --> 00:00:27,618
W jaki sposób mózg wytwarza obraz czegoś,
czego się nigdy przedtem nie widziało?

7
00:00:27,618 --> 00:00:28,988
Nie wydaje się to trudne,

8
00:00:28,988 --> 00:00:32,048
ale to tylko dlatego,
że jesteśmy do tego przyzwyczajeni.

9
00:00:32,048 --> 00:00:34,629
Okazuje się jednak,
że to bardzo złożony problem,

10
00:00:34,629 --> 00:00:38,818
który wymaga wyrafinowanej
koordynacji wewnątrz mózgu.

11
00:00:38,818 --> 00:00:41,758
Dzieje się tak, bo do tworzenia
nowych, dziwnych obrazów

12
00:00:41,758 --> 00:00:46,667
mózg używa znanych już elementów,
i składa je na nowe sposoby,

13
00:00:46,667 --> 00:00:49,789
niczym kolaż zrobiony z fragmentów zdjęć.

14
00:00:49,789 --> 00:00:53,329
Mózg musi manipulować setkami 
tysięcy elektrycznych sygnałów,

15
00:00:53,329 --> 00:00:58,059
kierując je do celu w odpowiednim czasie.

16
00:00:58,059 --> 00:00:59,779
Na widok przedmiotu

17
00:00:59,779 --> 00:01:03,658
tysiące neuronów
aktywują się w tylnej korze.

18
00:01:03,658 --> 00:01:07,018
Te neurony kodują
różne właściwości obiektu:

19
00:01:07,018 --> 00:01:11,159
spiczasty, owoc, brązowy, zielony, żółty.

20
00:01:11,159 --> 00:01:15,540
Zsynchronizowana aktywacja wzmacnia
połączenia między zbiorem neuronów,

21
00:01:15,540 --> 00:01:20,095
łącząc je w to, co nazywamy 
zespołem neuronowym,

22
00:01:20,095 --> 00:01:22,300
w tym przypadku ten dotyczący ananasa.

23
00:01:22,300 --> 00:01:25,329
W neuronauce nazywa się to regułą Hebba:

24
00:01:25,329 --> 00:01:28,839
neurony, które działają
jednocześnie, łączą się.

25
00:01:28,839 --> 00:01:31,149
Jeśli spróbujesz później
wyobrazić sobie ananasa,

26
00:01:31,149 --> 00:01:35,850
cały zespół zacznie działać,
układając kompletny pamięciowy obraz.

27
00:01:35,850 --> 00:01:39,029
Delfiny są zakodowane
przez inny zespół neuronowy.

28
00:01:39,029 --> 00:01:41,100
Tak naprawdę każda napotkana rzecz

29
00:01:41,100 --> 00:01:45,290
jest zakodowana przez zespół 
neuronowy z nią związany,

30
00:01:45,290 --> 00:01:49,240
neurony, które połączyła
zsynchronizowana aktywacja.

31
00:01:49,240 --> 00:01:52,510
Jednak ta zasada nie tłumaczy 
nieskończonej liczby rzeczy,

32
00:01:52,510 --> 00:01:57,240
które możemy sobie wyobrazić,
nigdy ich wcześniej nie widząc.

33
00:01:57,240 --> 00:02:02,480
Zespół neuronowy o delfinie
z ananasem nie istnieje.

34
00:02:02,480 --> 00:02:04,922
Więc jak możesz go sobie wyobrazić?

35
00:02:04,922 --> 00:02:07,760
Jedna z hipotez, teoria syntezy myślowej,

36
00:02:07,760 --> 00:02:11,130
mówi, że znów liczy się czas.

37
00:02:11,130 --> 00:02:13,941
Jeśli zespoły neuronowe 
dotyczące delfina i ananasa

38
00:02:13,941 --> 00:02:16,172
są aktywowane w tym samym momencie,

39
00:02:16,172 --> 00:02:20,761
dwie osobne rzeczy
zlewają się w jeden obraz.

40
00:02:20,761 --> 00:02:24,041
Ale coś w mózgu musi 
koordynować tę aktywację.

41
00:02:24,041 --> 00:02:27,521
Sensownym kandydatem 
jest kora przedczołowa,

42
00:02:27,521 --> 00:02:31,301
która angażuje się we wszystkie
złożone funkcje poznawcze.

43
00:02:31,301 --> 00:02:35,172
Neurony kory przedczołowej
są przyłączone do kory tylnej

44
00:02:35,172 --> 00:02:37,950
przez długie, patykowate
przedłużenia komórkowe,

45
00:02:37,950 --> 00:02:40,040
zwane włóknami nerwowymi.

46
00:02:40,040 --> 00:02:44,339
Teoria syntezy myślowej proponuje, 
że tak jak lalkarz pociąga za sznurki,

47
00:02:44,339 --> 00:02:47,869
neurony kory przedczołowej
wysyłają sygnały elektryczne

48
00:02:47,869 --> 00:02:49,582
wzdłuż włókien neuronowych

49
00:02:49,582 --> 00:02:53,410
do wielu zespołów w korze tylnej.

50
00:02:53,410 --> 00:02:56,292
To aktywuje je wszystkie jednocześnie.

51
00:02:56,292 --> 00:03:01,209
Tak pobudzone zespoły neuronowe
dają złożony obraz,

52
00:03:01,209 --> 00:03:04,342
jakbyś rzeczywiście to zobaczył.

53
00:03:04,342 --> 00:03:06,551
Ta świadoma celowa synchronizacja

54
00:03:06,551 --> 00:03:09,852
różnych zespołów neuronowych 
przez korę przedczołową

55
00:03:09,852 --> 00:03:12,052
nazywa się syntezą myślową.

56
00:03:12,052 --> 00:03:13,813
Aby synteza myślowa działała,

57
00:03:13,813 --> 00:03:19,303
sygnały muszą dotrzeć do obu
zespołów neuronowych równocześnie.

58
00:03:19,303 --> 00:03:21,113
Sęk w tym, że nie wszystkie neurony

59
00:03:21,113 --> 00:03:25,083
są tak samo oddalone
od kory przedczołowej.

60
00:03:25,083 --> 00:03:28,453
Gdyby sygnał biegł wzdłuż obu włókien
w tym samym tempie,

61
00:03:28,453 --> 00:03:31,163
dotarłyby do celu w różnym czasie.

62
00:03:31,163 --> 00:03:33,583
Nie da się zmienić długości połączeń,

63
00:03:33,583 --> 00:03:37,044
ale mózg, zwłaszcza podczas
rozwoju w dzieciństwie,

64
00:03:37,044 --> 00:03:40,884
umie zmienić prędkość przewodzenia.

65
00:03:40,884 --> 00:03:45,534
Włókna neuronowe owija
tłuszczowa substancja, zwana mieliną.

66
00:03:45,534 --> 00:03:47,343
Mielina jest izolatorem

67
00:03:47,343 --> 00:03:51,554
i przyspiesza impulsy elektryczne
płynące po włóknie nerwowym.

68
00:03:51,554 --> 00:03:55,850
Niektóre włókna neuronowe
mają aż 100 warstw mieliny.

69
00:03:55,850 --> 00:03:57,754
Inne mają tylko kilka.

70
00:03:57,754 --> 00:04:00,055
Włókna z grubszymi warstwami mieliny

71
00:04:00,055 --> 00:04:04,154
mogą przewodzić impulsy 
100 razy szybciej albo i więcej,

72
00:04:04,154 --> 00:04:06,565
niż te z cieńszymi.

73
00:04:06,565 --> 00:04:09,995
Niektórzy naukowcy myślą obecnie,
że różnica w mielinizacji

74
00:04:09,995 --> 00:04:13,835
może być kluczem do uniwersalnego
czasu przewodzenia w mózgu

75
00:04:13,835 --> 00:04:16,925
i w konsekwencji do umiejętności
syntezy umysłowej.

76
00:04:16,925 --> 00:04:20,255
Mielinizacja w dużym stopniu
odbywa się w dzieciństwie,

77
00:04:20,255 --> 00:04:21,814
więc od młodego wieku

78
00:04:21,814 --> 00:04:26,115
bujna wyobraźnia może znacznie 
przyczyniać się do rozbudowy mózgu,

79
00:04:26,115 --> 00:04:28,381
którego starannie
zmielinizowane połączenia

80
00:04:28,381 --> 00:04:31,824
umieją wykreować w życiu twórcze symfonie.