Narracja pierwszo-, drugo- i trzecioosobowa - Rebekah Bergman
-
0:14 - 0:16"Jestem niewidzialnym człowiekiem".
-
0:16 - 0:20"Pani Dalloway powiedziała,
że sama kupi kwiaty". -
0:21 - 0:25"Za chwilę zaczniesz czytać
nową powieść Itala Calvina". -
0:26 - 0:31Każdy z trzech pierwszych wersów
"Niewidzialnego człowieka" Ellisona, -
0:31 - 0:33"Pani Dalloway" Virginii Woolf,
-
0:33 - 0:37i "Jeśli zimową nocą
podróżny" Itala Calvina -
0:37 - 0:39ustanawia inny punkt widzenia.
-
0:40 - 0:43Kto opowiada historię
i z jakiej perspektywy -
0:43 - 0:46to jeden z najważniejszych wyborów,
jaki musi podjąć autor. -
0:46 - 0:51Historia opowiadana z innej perspektywy
może całkowicie się zmienić. -
0:53 - 0:54Weźmy na przykład tę bajkę:
-
0:54 - 0:59"Roszpunko, Roszpunko", zawołał Książę,
"Spuść mi na dół swe włosy". -
1:00 - 1:03Roszpunka rozplotła włosy
i przewiesiła je przez okno. -
1:03 - 1:06Książę wspiął się po jej włosach do wieży.
-
1:06 - 1:11Baśń o Roszpunce zazwyczaj jest opowiadana
przez narratora spoza historii. -
1:11 - 1:14Ten punkt widzenia
nazywany jest trzecią osobą. -
1:14 - 1:18Ale "Roszpunka" może także zostać
opowiedziana przez jednego z bohaterów, -
1:18 - 1:20narratora pierwszoosobowego.
-
1:20 - 1:23Koniec loków Roszpunki opadł do mych stóp.
-
1:23 - 1:27Złapałem go i zacząłem się wspinać... pfe!
-
1:27 - 1:29Nie mogłem się wyplątać.
-
1:29 - 1:32Kosmyki obłaziły mnie,
przyklejając się do mojego potu. -
1:32 - 1:36W narracji pierwszoosobowej
historia może drastycznie się zmienić -
1:36 - 1:39zależnie od tego,
który bohater jest narratorem. -
1:41 - 1:44Powiedzmy, że Roszpunka
byłaby narratorem zamiast księcia. -
1:44 - 1:51Mam nadzieję, że doceni, jak długo
zabiera rozplecenie siedmiu metrów włosów. -
1:51 - 1:56Auć! Będę szczera. Myślałam,
że mój skalp oderwie się od czaszki. -
1:56 - 1:59"Czy mógłbyś wspinać się
szybciej?", krzyknęłam. -
2:00 - 2:05Narrator drugoosobowy
kieruje historię do czytającego. -
2:05 - 2:06Woła twe imię.
-
2:07 - 2:10Chce, byś spuściła mu swe włosy.
-
2:10 - 2:14Właśnie skończyłaś je zaplatać,
ale przecież nie często miewasz tu gościa. -
2:14 - 2:18Perspektywy narratorów trzecio-,
pierwszo- i drugoosobowego -
2:18 - 2:22mają swoje własne unikalne
możliwości i ograniczenia. -
2:22 - 2:25Jak zatem wybierać
punkt widzenia w swojej historii? -
2:26 - 2:28Ograniczenia nie są koniecznie złą rzeczą,
-
2:28 - 2:32pomagają skoncentrować się na historii
lub podkreślić jej pewne elementy. -
2:33 - 2:34Na przykład
-
2:34 - 2:39narrator trzecioosobowy jest bardziej
zdystansowany względem bohaterów. -
2:39 - 2:43Ma to swoje plusy w historiach,
w których poczucie dystansu jest ważne. -
2:43 - 2:47Narrator trzecioosobowy
może być albo ograniczony, -
2:47 - 2:50co oznacza, że trzyma się myśli
i uczuć jednego bohatera, -
2:51 - 2:54albo wszechwiedzący, mogący przemykać
między umysłami bohaterów -
2:54 - 2:57i dający czytelnikowi więcej informacji.
-
2:57 - 3:02Opowieść w pierwszej osobie tworzy
bliskość między czytającym a narratorem. -
3:02 - 3:05Jest ona także ograniczona
przez wiedzę narratora. -
3:05 - 3:07To z kolei tworzy niepewność,
-
3:07 - 3:11ponieważ czytelnik odkrywa informacje
razem z bohaterem. -
3:11 - 3:13Narrator pierwszoosobowy niekoniecznie
-
3:13 - 3:16musi wiernie przedstawiać
doświadczenia bohatera, -
3:16 - 3:19mogą być one urojone lub nierzetelne.
-
3:19 - 3:23W powieści Kazuo Ishiguro "Okruchy dnia"
-
3:23 - 3:29Stevens, podstarzały brytyjski lokaj
w roku 1956, wspomina wieloletnią służbę, -
3:29 - 3:33lecz nie widzi
wad człowieka, któremu służy. -
3:33 - 3:37W końcu rysy w jego narracji
zwracają uwagę czytelnika -
3:37 - 3:41na nieuświadomione wady
kultury i systemu klasowego, -
3:41 - 3:42w których żyje.
-
3:43 - 3:46Powieść Justina Torresa "My, zwierzęta"
-
3:46 - 3:49rozpoczyna się mnogim
narratorem pierwszoosobowym. -
3:49 - 3:53"Byliśmy sześcioma wydzierającymi dłońmi,
sześcioma tupiącymi stopami, -
3:53 - 3:58byliśmy braćmi, chłopcami, trzema małymi
królami uwięzionymi w sporze o więcej". -
3:59 - 4:02W połowie opowieści
punkt widzenia się zmienia -
4:02 - 4:07na narrację pierwszoosobową pojedynczą,
z "my" na "ja", gdy chłopcy dojrzewają -
4:07 - 4:10i jeden z braci czuje się wyobcowany.
-
4:11 - 4:14Narracja drugoosobowa
jest rzadszym wyborem. -
4:14 - 4:19Wymaga od autora przekonania czytelnika
do wiary w istnienie innego "ty". -
4:19 - 4:21Umieszczenie czytelnika
w perspektywie postaci -
4:21 - 4:24może stworzyć pośpiech i niepewność.
-
4:24 - 4:25Czasami jednak użycie drugiej osoby
-
4:25 - 4:29ma bardziej na celu zdystansowanie
narratora od jego własnej opowieści, -
4:29 - 4:32niż przybliżenie do niej czytelnika.
-
4:32 - 4:33W tych przypadkach
-
4:33 - 4:37narratorzy drugoosobowi odnoszą się
do siebie jako "ty", a nie "ja". -
4:38 - 4:43Pisarze bez przerwy eksperymentują
z nowymi wariacjami punktu widzenia. -
4:43 - 4:46Nowe technologie wirtualnej
oraz rozszerzonej rzeczywistości -
4:46 - 4:50mogą zwiększyć możliwości
dla tych doświadczeń. -
4:50 - 4:54Poprzez umieszczanie ludzi w konkretnym
punkcie widzenia w wirtualnej przestrzeni, -
4:54 - 4:58jak możemy zmienić sposób
opowiadania i doświadczania opowiadań?
- Title:
- Narracja pierwszo-, drugo- i trzecioosobowa - Rebekah Bergman
- Speaker:
- Rebekah Bergman
- Description:
-
Zobacz całą lekcję na: https://ed.ted.com/lessons/first-person-vs-second-person-vs-third-person-rebekah-bergman
Kto i z jakiej perspektywy opowiada historię to jeden z najważniejszych wyborów dokonywanych przez autora. Historia opowiedziana z innego punktu widzenia może całkowicie się zmienić. Perspektywy narratorów trzecio-, pierwszo- oraz drugoosobowego mają swoje własne możliwości i ograniczenia. Jak zatem wybrać punkt widzenia dla swojej opowieści? Rebekah Bergman bada rożne sposoby skupiania się na fabule.
Lekcja: Rebekah Bergman, reżyseria: Gibbons Studio
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:00
Barbara Guzik approved Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Barbara Guzik accepted Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Magda Dymek edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person | ||
Magda Dymek edited Polish subtitles for First person vs. Second person vs. Third person |