Nasıl daha çok görüp daha az umursarız - Georgia O'Keeffe sanatı - Iseult Gillespie

Tüm dersi görüntülemek için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/how-to-see-more-and-care-less-the-art-of-georgia-o-keeffe-iseult-gillespie

Klasik düzende sanat icra etme konusunda kendini kopuk hisseden ressam Georgia O'Keeffe, kolay sınıflandırmaya karşı koyan soyut çizimler yapmaya başladı. İç dünyasını yansıtmak için doğanın ritmlerini ve biçimlerini kullanarak yapılan bu deneyler, Amerikan Modernizmi denen akımın temel taşları oldular. Iseult Gillespie, anlaşılması zor olan bu ressam ve heykeltıraşın eserlerini keşfediyor.

Ders: Iseult Gillespie, yönetmen: Lisa LaBracio.

Gün batımı renkleriyle ıslatılmış
bir tuval, renkler alev gibi ışık saçıyor.

İlk bakışta bu resim imkânsız
ve soyut bir görüntü gibi görünebilir.

Fakat yakından bakarsak
bir Kana çiçeğinin ince sapları,

yemyeşil yaprakları
ve kadifemsi dokusu ortaya çıkıyor.

Doğal nesnelerin
soyut geometrik başkalaşımları,

Amerikalı devrimci bir
ressam ve heykeltıraş olan

Georgia O'Keeffe'nin
eserlerinde sıradan bir şey.

Fakat bu başkalaşımın ardındaki sihir,

sanatçının kendisi kadar anlaşılmaz.

1887'de Wisconsin'de doğan O'Keeffe,
çocukluğunu resmetmek için

kır çiçekleri toplayarak
ve meyveleri düzenleyerek geçirdi.

On yedi yaşındayken

saygın bir kurum olan Sanat Enstitüsünde
öğrenim görmek için Chicago'ya taşındı.

Öğretmenleri ona, Avrupalı ustaların
gelenekleri çerçevesinde

gerçekliğe sadık kalarak
yeniden üretmeyi öğretti.

Bu işteki yalnızlıktan ve hassasiyetten
keyif almasına rağmen

O'Keeffe, işe yönelik
çok az kişisel bağ hissetti.

New York'a taşındıktan sonra
biçimli hatlara daha çok yakınlaştı

ve Japon sanatının canlı renkleri ile
kompozisyonunu işledi.

O’Keeffe kısa süre sonra
bir öğretmen buldu

ve o öğretmenin dersleri bu ilgisini
pratiğe dökmesi yolunda ona ilham verdi.

Önceki öğretmenlerinin aksine,

Arthur Wesley Dow,

daha çok ışığın, biçimin ve rengin
soyut tasvirlerine odaklanmaları için

öğrencilerini teşvik etti.

Bu dersler, O’Keeffe'in
ilk soyut çizimlerini ortaya koydu.

Kara kalemle resmedilen çizimler,

bir dizi dalgalı hatlardan,
kalın gölgelerden

ve sigara dumanı gibi yükselen
bulutlardan oluşuyordu.

Bu çizimler, kolay sınıflandırmaya
karşı koyuyor --

doğanın belirli bir özelliğine
atıfta bulunmayı öneriyor

fakat asla onunla tamamen örtüşmüyor.

Kübizm geleneğinin
eski Avrupalı ressamları

dışsal özneleri soyutlamak için
sabit geometrik şekiller kullandılar.

Fakat O’Keeffe, kendi içsel
hissiyatlarını yakalamak için

doğanın ritimlerini
ve şekillerini kullandı.

Böyle deneyler,

Amerikan Modernizmi denen akımın
kısa sürede temel taşları oldu.

Tek bir stil Modernist resmi
tarif edemese de

stilin savunucuları,

resim eğitimine hakim olan
realist geleneğe meydan okuma konusunda

ortak bir arzuyu paylaştılar.

1910'ların sonlarından başlayarak

Modernist resimde Amerikan ruhunun
derinine inmek için

sıklıkla geometrik şekiller
ve koyu renkler kullanıldı.

O’Keeffe kendini bu deneylere adeta attı

fakat yeni eserlerini paylaşma
konusunda isteksizdi.

Yine de, bir arkadaşı,
O'Keeffe'in yaptığı kara kalem resimleri,

galerici Alfred Stieglitz'e gönderince

Stieglitz mest oldu.

Stieglitz, 1916'da New York'ta
büyük bir sergi düzenledi.

Bu sergi, O'Keeffe'in hem popüler
bir ressam olarak kariyerinin,

hem de 1924'te evlilikle sonuçlanacak olan
ilişkisinin başlamasının işaretiydi.

Evlilik, O'Keeffe'in yalnızlık
tutkusunu azaltmadı.

Öğretmenlik amacıyla sıklıkla seyahat etti

ve bir kerede aylarca resim yapmak için
sıklıkla inzivaya çekildi.

Teksas'ın sarp kanyonlarını,

Güney Karolina'nın sessiz ormanlarını

ya da New Mexico'nun güneşe
bulanmış çöllerini keşfetse de

onun yaratıcılık süreci ritüellere
ve yakın gözlemlere dayanıyordu.

Küçük detaylara titiz itinayla yaklaştı

ve doğru renkleri yaratmak için
boyaları karıştırarak saatler harcadı.

Kusursuz renk tonunu bulduğunda

renkleri, sürekli büyüyen el yapımı
renk kartı koleksiyonuna ekledi.

O'Keeffe, sıklıkla gözden kaçan
objeleri herkese tanıtmak için

perspektif deneyleri yaptı.

"Rams Head with Hollyhock" adlı resminde

parçalanmış kafatası ile narin bir çiçeği,

yükselen tepelerin üzerine yerleştirdi.

Bu devasa kafatası
manzarayı gölgede bırakıyor,

hem iskeleti, hem de dağları

yeni ve ürkütücü
bir ışıkla ortaya koyuyor.

Halk, onun eşsiz perspektifinden
ve gizemli davranışından büyülenmişti.

Devasa çiçek resimleriyle
özellikle övülüyordu,

bu resimler,

kıpkırmızı gelinciklerden, hayalete benzer
kalla zambaklarına dek uzanıyordu.

Stieglitz ve dönemin diğer eleştirmenleri,
Freudyen psikolojiye adeta bayıldılar

ve bu resimleri kadın organıyla
bağdaştırmada aceleci davrandılar.

Fakat O'Keeffe,
böylesi yorumları reddetti.

Resim dünyasındaki
erkek egemenliğine gücenmişti

ve eserlerinde yer alan doğal dünyanın
duygusal çağrışımından dolayı

kendisine saygı duyulması için
ısrarcı olmuştu.

Sonunda, O'Keeffe
New Mexico eyaletine yerleşti,

orası onun en sevdiği
inziva yerlerinden biriydi.

70'li yaşlarında gözleri bozulmaya başladı

fakat yeni ve dokunsal ortamlardaki
manzaranın gizemlerini

kazıp çıkarmayı sürdürdü.

98 yaşındaki ölümüne dek
O'Keeffe üretmeye devam etti

ve "Amerikan Modernizminin Anası"
olarak hatırlanıyor.

Onun eserleri, vahşi enerjisini

O'Keeffe de bireysel hünerini
on yıllardır koruyor.