Return to Video

زندگی،میراث و ترور یک انقلابی آفریقایی- لیسا جنی بیکن

  • 0:09 - 0:13
    در ۱۹۷۲، توماس سانکارا
    درگیر انقلابی شد
  • 0:13 - 0:15
    که کشور خودش نبود.
  • 0:15 - 0:18
    او زاده‌ی کشور بورکینافاسو در
    آفریقای غربی بود
  • 0:18 - 0:20
    که آن‌موقع ولتای‌ علیا نام داشت،
  • 0:20 - 0:23
    این سرباز ۲۲ ساله به ماداگاسکار
    سفر کرده بود
  • 0:23 - 0:26
    تا در آکادمی ارتش آنجا تحصیل کند.
  • 0:26 - 0:29
    اما به محض رسیدن ، او ملتی را در نبرد دید.
  • 0:29 - 0:33
    انقلابیون محلی به دنبال از بین بردن
    کنترل ماداگاسکار
  • 0:33 - 0:35
    توسط حاکمیت استعماری
    طولانی‌مدت فرانسه بودند.
  • 0:35 - 0:37
    معترضان، سانکارا را تشویق به
  • 0:37 - 0:40
    خواندن آثار رهبران سوسسالیستی
    مثل کارل مارکس کردند.
  • 0:40 - 0:43
    و این که از استراتژی نظامی حکمتی بیاموزد
  • 0:43 - 0:46
    وقتی در ۱۹۷۳ به جمهوری ولتای علیا بازگشت،
  • 0:46 - 0:51
    سانکارا مصمم بود که کشورش را
    از میراث مستعمراتی خود آزاد سازد.
  • 0:51 - 0:53
    او متولد ۱۹۴۹ بود.
  • 0:53 - 0:56
    سانکارا در یک خانواده نسبتا مرفه‌ای
    بزرگ شده‌بود
  • 0:56 - 0:58
    که سومین آن‌ها از ده فرزند بود.
  • 0:58 - 1:02
    والدین او می‌خواستند که راهب شود.
    اما همانند بسیاری از هم‌سن و سال‌هایش
  • 1:02 - 1:05
    سانکارا، ارتش را به عنوان
    نهاد کاملی
  • 1:05 - 1:08
    برای خلاص شدن ولتا از فساد می‌دید.
  • 1:08 - 1:10
    پس از بازگشتن از ماداگاسکار،
  • 1:10 - 1:14
    او به خاطر کاریزما و سبک سخنرانی‌
    شفافش معروف شد.
  • 1:14 - 1:17
    اما او از محبوبیت کمتری
    در زمان حکومت حاکم برخوردار بود
  • 1:17 - 1:20
    که توسط ژان باپتیست اوئدرائوگو
    اداره می‌شد.
  • 1:20 - 1:24
    این دولت در سومین کودتای متوالی
  • 1:24 - 1:26
    در تاریخ معاصر ولتای علیا به قدرت رسید.
  • 1:26 - 1:28
    سیاست‌های دولت فرق بسیاری
  • 1:28 - 1:31
    با تغییرات گسترده ای داشتند
    که سانكارا مطرح کرده بود.
  • 1:31 - 1:35
    اما تا ۱۹۸۱، مشهوریت سانکارا
    پیروز شد.
  • 1:35 - 1:38
    که سمتی در دولت اودراگو
    را برایش به ارمغان داشت.
  • 1:38 - 1:42
    به او لقب «چه‌گوارای افریقا» را دادند.
    سانکارا به سرعت از پله‌ی مقام‌ها بالا رفت.
  • 1:42 - 1:45
    در در عرض دو سال، او به مقام
    نخست وزیری منصوب شد.
  • 1:45 - 1:48
    در مقام جدیدش، او سخنان متحدکننده‌ای
  • 1:48 - 1:52
    به جوامع فقیر، زنان و جوانان زد.
  • 1:52 - 1:55
    او حتی تلاش کرد دولت های دیگر را
    به اتحادی مشترک
  • 1:55 - 1:58
    بر اساس میراث استعماری مشترک ترغیب کند.
  • 1:58 - 2:02
    اما اودراگو و مشاورانش از موقعیت جدید
    سانکارا احساس خطر کردند.
  • 2:02 - 2:06
    فکر می‌کردند باورهای کمونیستی او به اتحاد
    با کشورهای سرمایه‌دار آسیب می‌زند.
  • 2:06 - 2:09
    و تنها چند‌ ماه بعد از نخست وزیر شدن،
  • 2:09 - 2:12
    دولت اودراگو، سانکارا را از
    کار برکنار کرد.
  • 2:12 - 2:15
    و او را حصر خانگی کردند.
  • 2:15 - 2:16
    رییس جمهور نمی‌دانست
  • 2:16 - 2:21
    که این کار چهارمین کودتا در ۱۷ سال اخیر
    را در ولتای علیا تحریک می‌کند.
  • 2:21 - 2:24
    تظاهرات غیرنظامی در اطراف پایتخت رخ داد،
  • 2:24 - 2:26
    دولت از کار متوقف شد
  • 2:26 - 2:30
    در حالی که سانکارا در تلاش بود
    برای یک انتقال مسالمت‌آمیز مذاکره کند.
  • 2:30 - 2:32
    در این زمان، بلیز کمپائوره،
  • 2:32 - 2:35
    دوست سانکارا و سرباز سابق،
  • 2:35 - 2:39
    یک کودتای دیگر را خنثی کرد که شامل تلاشی
    بر زندگی سانکارا بود.
  • 2:39 - 2:42
    در نهایت، اودراگو بدون اعمال خشونت بیشتر،
    استعفا کرد.
  • 2:42 - 2:49
    و در ۴ اوت ۱۹۸۳، توماس سانکارا
    رییس‌جمهور جدید ولتای‌علیا شد.
  • 2:49 - 2:53
    سانکارا که بالاخره به قدرت رسیده بود،
    یک برنامه بلند پروازانه
  • 2:53 - 2:55
    برای تغییرات اجتماعی و اقتصادی اجرا کرد.
  • 2:55 - 2:59
    به عنوان یکی از اولین برنامه‌های کاری خود
    نام کشور را
  • 2:59 - 3:03
    از عنوان مستعماتی فرانسوی «ولتای علیا»
    به «بورکینافاسو» تغییر داد،
  • 3:03 - 3:07
    که به معنای «سرزمین مردان درستکار» است.
  • 3:07 - 3:12
    در طول چهار سال، او یک نهضت سوادآموزی
    در سطح کشور را تاسیس کرد،
  • 3:12 - 3:15
    دستور کاشت بیش از ۱۰ میلیون درخت را داد،
  • 3:15 - 3:18
    و سرود ملی جدیدی را سرود.
  • 3:18 - 3:21
    در حالی که حقوق کارمندان دولت را کاهش داد.
  • 3:21 - 3:25
    اما شاید خاص‌ترین عنصر در انقلاب سانکارا،
  • 3:25 - 3:28
    تعهد او به برابری جنسیت بود.
  • 3:28 - 3:30
    او یک جنبش برای آزادی زنان به راه‌ انداخت
  • 3:30 - 3:35
    که ازدواج‌های اجباری، چندهمسری
    و یا ختنه را غیرقانونی اعلام می‌کرد.
  • 3:35 - 3:39
    او اولین رهبر آفریقایی بود که زنان را
    به سمت‌های سیاسی کلیدی منصوب کرد
  • 3:39 - 3:43
    و فعالانه آن‌ها را به استخدام ارتش
    درمی‌آورد.
  • 3:43 - 3:47
    با این حال، سیاست‌های سوسیالیستی سانکارا
    با مقاومت زیادی روبه‌رو شد.
  • 3:47 - 3:51
    بسیاری از دانشجویان و نخبگان
    باور داشتند که برنامه‌های اقتصادی او
  • 3:51 - 3:54
    بورکینافاسو را با دیگر همتایان کاپیتالیست
    خود غریب می‌کند.
  • 3:54 - 3:57
    سختگیری او به سواستفاده از بودجه‌های عمومی
  • 3:57 - 3:59
    مقامات دولتی را نیز بر علیه او کرد.
  • 3:59 - 4:03
    بعد از چهار سال، چیزی که به عنوان
    یک انقلاب قدرتمند آغاز شده بود،
  • 4:03 - 4:05
    بسیاری از بورکینافاسویی‌های با نفوذ را
    محدود کرده بود.
  • 4:05 - 4:09
    اما سانکارا حاضر نبود قدرتش را واگذار کند.
  • 4:09 - 4:12
    او به طور فزاینده ای اقدامات استبدادی
    انجام داد.
  • 4:12 - 4:15
    از جمله منع اتحادیه‌های صنفی و
    مطبوعات آزاد.
  • 4:15 - 4:18
    در نهایت، تمایلات استبدادی او
  • 4:18 - 4:21
    نزدیک‌تربن دوست‌هایش را بر‌علیه اش کرد.
  • 4:21 - 4:24
    در ۱۵ اکتبر ۱۹۸۷،
  • 4:24 - 4:27
    سانکارا در حال برگزاری جلسه‌ای بود
    که گروهی از مهاجمان
  • 4:27 - 4:29
    به مقر او حمله کردند.
  • 4:29 - 4:31
    سانکارا در این حمله ترور شد،
  • 4:31 - 4:36
    بسیاری بر این باورند که این حمله
    به دستور دوستش، بلیز کومپائوره انجام شد.
  • 4:36 - 4:38
    اگرچه میراث او پیچیده است،
  • 4:38 - 4:42
    بسیاری از سیاست‌های سانکارا
    ثابت کرده‌اند که از زمان خود جلوتر اند.
  • 4:42 - 4:43
    در یک دهه‌ی گذشته،
  • 4:43 - 4:47
    جوانان بوریکینافاسو فلسفه‌ی سیاست‌های
    سانکارا را جشن گرفته
  • 4:47 - 4:53
    و کشور‌های همسایه، همانند غنا مدل اقتصادی
    سانکارا را اتخاذ کرده اند.
  • 4:53 - 4:59
    در دوم مارس ۲۰۱۹، مجسمه‌ا‌ی از سانکارا
    در پایتخت بورکینافاسو بنا شد
  • 4:59 - 5:03
    که جایگاهش به عنوان نماد انقلاب
    برای کشورش
  • 5:03 - 5:05
    و در سراسر جهان را تاسیس کرد.
Title:
زندگی،میراث و ترور یک انقلابی آفریقایی- لیسا جنی بیکن
Speaker:
لیسا جنی بیکن
Description:

نسخه‌ی کامل این ویدیو را اینجا ببینید:
https://ed.ted.com/lessons/the-life-legacy-assassination-of-an-african-revolutionary-lisa-janae-bacon

در سال ۱۹۷۲، توماس سانکارا وارد انقلابی شد که با دشواری کنترل ماداگاسکار را از سلطه‌ی قوانین استعماری طولانی فرانسه بگیرد. اعتراضات، این بومی افریقای غربی را به خواندن کتاب‌های رهبران سوسیالیست و جستوجو برای حکمتی در استراتژی‌های ارتش ترغیب کرد. او که در سال ۱۹۷۳ ماداگاسکار را ترک کرد، تصمیم به رهاسازی کشورش از دست میراث استعماری اش گرفت. لیسا بیکن در مورد زندگی این نماد انقلابی توضیح می‌دهد.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:07

Persian subtitles

Revisions