0:00:07.146,0:00:10.836 Spordaki kullanımları yüzünden[br]steroidlerin adı çıkmış durumda. 0:00:10.836,0:00:12.907 Fakat steroidler solunum aletlerinde, 0:00:12.907,0:00:15.747 zehirli sarmaşıklar ile[br]egzamayı tedavi eden kremlerde 0:00:15.747,0:00:18.337 ve iltihabı hafifletmeye yarayan[br]aşılarda da bulunuyor. 0:00:18.337,0:00:23.400 Bu ilaçlardaki steroidler, kas geliştirmek[br]için kullanılan steroidlerin aynısı değil. 0:00:23.400,0:00:27.190 Doğrusu, bunların hepsinin[br]temelinde başka bir steroid var, 0:00:27.190,0:00:31.640 bu steroidi vücudumuz doğuştan üretiyor[br]ve o olmadan da yaşayamayız. 0:00:31.640,0:00:35.339 Bir adım geri gidelim, birçok farklı[br]steroidin olmasının sebebi 0:00:35.339,0:00:39.941 bu terimin vücuttaki[br]ortak etkilerden ziyade 0:00:39.941,0:00:42.881 içerdiği ortak molekül yapısını [br]ifade etmesidir. 0:00:42.881,0:00:46.110 Steroidler doğal ya da sentetik biçimde [br]meydana gelebilir 0:00:46.110,0:00:49.900 fakat bütün steroidlerin[br]ortak noktası molekül yapılarıdır, 0:00:49.900,0:00:54.970 bu yapılar, 17 karbon atomundan meydana[br]gelen dört halka temelinden oluşur 0:00:54.970,0:00:59.050 ve üç altıgen ile bir beşgen[br]şeklinde dizilmiştir. 0:00:59.050,0:01:03.683 Bir molekül, steroid olabilmek için[br]bu eksiksiz dizilime sahip olmalıdır, 0:01:03.683,0:01:06.753 yine de çoğunun yan zinciri de vardır - 0:01:06.753,0:01:12.079 bu yan zincirler, molekülün işleyişini[br]önemli ölçüde etkileyen ilave atomlardır. 0:01:12.079,0:01:16.039 Steroidler ismini yağlı bir molekül[br]olan kolesterolden alır. 0:01:16.039,0:01:20.032 Vücutlarımız aslında steroidleri[br]kolesterolden faydalanarak üretirler. 0:01:20.032,0:01:22.132 Bu yağlı kolesterolün temeli, 0:01:22.132,0:01:25.242 steroidlerin yağlı hücre[br]zarını geçebildiğini 0:01:25.242,0:01:27.602 ve hücrelere girebildiğini ifade eder. 0:01:27.602,0:01:31.422 Hücre içinde gen ifadesini[br]ve protein sentezini 0:01:31.422,0:01:33.789 doğrudan etkileyebilirler. 0:01:33.789,0:01:37.399 Bu durum birçok[br]sinyal moleküllerinden farklıdır, 0:01:37.399,0:01:39.469 sinyal molekülleri hücre zarını geçemez 0:01:39.469,0:01:42.859 ve etkilerini daha karmaşık yollarla 0:01:42.859,0:01:45.628 hücre dışından yaratmak zorundadırlar. 0:01:45.628,0:01:49.375 Yani steroidler, etkilerini[br]diğer moleküllere nazaran 0:01:49.375,0:01:51.185 daha hızlı yaratırlar. 0:01:51.185,0:01:55.065 İltihap önleyici ilaç tedavilerinde[br]kullanılan steroidlere geri dönelim: 0:01:55.065,0:01:58.415 Bu steroidlerin tümü kortizol denen[br]ve doğal olarak ortaya çıkan 0:01:58.415,0:02:00.025 bir steroidi temel alırlar. 0:02:00.025,0:02:03.265 Kortizol vücudun birincil stres sinyalidir 0:02:03.265,0:02:05.809 ve çok fazla sayıda işlevi vardır. 0:02:05.809,0:02:07.959 Strese neden olan bir şey yaşadığımızda - 0:02:07.959,0:02:11.209 bir arkadaşımızla kavga etmekten,[br]bir ayıyla karşılaşmaya 0:02:11.209,0:02:13.942 enfeksiyona veya düşük kan[br]şekerine kadar olan stres - 0:02:13.942,0:02:19.935 beyin, hipotalamustan hipofiz bezine[br]bir sinyal göndererek buna tepki verir. 0:02:19.935,0:02:24.477 Daha sonra hipofiz bezi,[br]böbrek üstü bezine sinyal gönderir. 0:02:24.477,0:02:28.951 Böbrek üstü bezi kortizol salgılar[br]ve bunun bir kısmını sürekli salıverir. 0:02:28.951,0:02:32.521 Fakat hipofiz bezinden sinyal aldığında 0:02:32.521,0:02:34.842 çok sayıda kortizolu salıverir, 0:02:34.842,0:02:38.462 bu da enerji için vücudu daha çok[br]glikoz üretmeye teşvik eder, 0:02:38.462,0:02:42.882 sindirim gibi hayati olmayan[br]işlevleri de azaltır 0:02:42.882,0:02:46.763 ve "savaş, kaç ya da dur" tepkisini[br]aktive edebilir. 0:02:46.763,0:02:48.852 Bu durum kısa vadede faydalıdır 0:02:48.852,0:02:52.219 fakat çok uzun sürerse uykusuzluk[br]ve zayıf ruh hali gibi 0:02:52.219,0:02:55.299 nahoş yan etkilere sebep olabilir. 0:02:55.299,0:02:59.675 Kortizol, bağışıklık sistemiyle de[br]karmaşık yollarla etkileşim içindedir, 0:02:59.675,0:03:01.282 bu, duruma göre değişir 0:03:01.282,0:03:04.779 ve belirli bağışıklık işlevlerini[br]arttırır veya azaltır. 0:03:04.779,0:03:06.769 Enfeksiyonla mücadele esnasında, 0:03:06.769,0:03:09.929 bağışıklık sistemi sıklıkla[br]iltihaba yol açar. 0:03:09.929,0:03:14.179 Kortizol, bağışıklık sisteminin[br]iltihaba yol açma yetisini baskılar, 0:03:14.179,0:03:17.335 bu da yine kısa vadede faydalı olabilir. 0:03:17.335,0:03:20.349 Fakat çok fazla kortizol[br]olumsuz etkilere yol açabilir, 0:03:20.349,0:03:21.843 bu olumsuz etkilerden biri ise 0:03:21.843,0:03:25.988 bağışıklık sisteminin kemik iliği ile[br]lenf bezi yenileme yetisini düşürmektir. 0:03:25.988,0:03:29.138 Çok uzun süre yüksek seviyelerde[br]kalmasını engellemek için 0:03:29.138,0:03:31.579 kortizol, böbrek üstü bezinin 0:03:31.579,0:03:35.135 daha çok kortizol salıvermesine[br]yol açan sinyali baskılar. 0:03:35.135,0:03:37.017 Tıbbi kortikosteroidler, 0:03:37.017,0:03:40.049 alerjik tepkimelerle,[br]döküntülerle ve astımla savaşmak için 0:03:40.049,0:03:44.008 kortizolün bağışıklık sistemindeki[br]etkilerini temel alır. 0:03:44.008,0:03:46.844 Bunların hepsi iltihabın türleridir. 0:03:46.844,0:03:50.915 Aynı mekanizmayı paylaşan[br]birçok sentetik steroid vardır, 0:03:50.915,0:03:53.405 bu steroidler vücudun[br]kortizol kaynağını arttırırlar, 0:03:53.405,0:03:54.578 bu da karşılığında, 0:03:54.578,0:03:59.095 iltihaba yol açan ve aşırı etkin olan[br]bağışıklık tepkilerini durdurur. 0:03:59.095,0:04:02.051 Bu kortikosteroidler[br]hücrelere gizlice sokulurlar 0:04:02.051,0:04:06.281 ve iltihap sinyallerinin[br]gen ifadesini baskılayarak 0:04:06.281,0:04:08.889 "yangın alarmı"nı kapatabilirler. 0:04:08.889,0:04:11.786 Solunum aletlerindeki[br]ve kremlerdeki steroidler 0:04:11.786,0:04:16.054 sadece etki altındaki organı,[br]yani deriyi veya akciğerleri etkilerler. 0:04:16.054,0:04:18.965 Bunların damar içine tesir eden[br]veya ağızdan alınan çeşitleri 0:04:18.965,0:04:21.752 kronik otoimmün hastalıkları[br]tedavi etmek için kullanılır, 0:04:21.752,0:04:23.637 bu hastalıklara, bütün vücudu etkileyen 0:04:23.637,0:04:26.317 lupus veya iltihabi bağırsak[br]hastalığı örnek verilebilir. 0:04:26.317,0:04:30.740 Bu hastalıklarda, vücudun bağışıklık[br]sistemi kendi hücrelerine saldırır, 0:04:30.740,0:04:35.419 bu süreç, sürekli olan astım ataklarına[br]veya döküntüye benzer. 0:04:35.419,0:04:37.769 Düşük dozajlı ve durağan bir steroid 0:04:37.769,0:04:41.648 bu kaçak bağışıklık tepkisinin kontrol[br]altında tutulmasına yarayabilir 0:04:41.648,0:04:44.125 fakat uzun süre maruz kalma[br]sonucunda oluşan 0:04:44.125,0:04:46.704 olumsuz psikolojik[br]ve fizyolojik etkiler yüzünden 0:04:46.704,0:04:51.488 daha yüksek dozajlar, acil durumlar[br]ve ani ateşlenmeler için ayrılmıştır. 0:04:51.488,0:04:55.498 Astım atağı, zehirli sarmaşık izi[br]ve hassas bağırsak sendromu 0:04:55.498,0:04:57.766 birbirleriyle tamamen alakasız görünse de 0:04:57.766,0:04:59.789 hepsinin ortak bir yanı var: 0:04:59.789,0:05:03.576 faydadan çok zararı olan [br]bir bağışıklık tepkisi. 0:05:03.911,0:05:07.238 Ayrıca kortikosteroidler size[br]devasa kas kazandırmaz, 0:05:07.238,0:05:11.037 yalnızca vücudun kendisine karşı[br]en iyi savunmacısı olabilirler.