Return to Video

Esperanto: jaiotzatiko hiztuna bezala

  • 0:00 - 0:05
    Esperantoa eraikitako hizkuntza gehien erabilia da munduan.
  • 0:05 - 0:09
    Jatorrian nazioarteko komunikazioarentzat egina zen,
  • 0:09 - 0:12
    baina orain jatorrizko Esperantoa duen pertsonak daude.
  • 0:12 - 0:16
    Nola da jatorrizko Esperantoa duen pertsonen bizia?
  • 0:16 - 0:20
    Esperanto: jaiotzatiko hiztuna bezala
  • 0:20 - 0:23
    Nor zara?
  • 0:23 - 0:26
    Kaixo, Stela naiz.
  • 0:26 - 0:28
    Hogeita zazpi urte dauzkat.
  • 0:28 - 0:32
    Oraintxe Bruselan bizi naiz,
  • 0:32 - 0:35
    Europako Parlamentuarentzat lan egiten dut.
  • 0:35 - 0:39
    Berez Hungariako-Frantziakoa naiz.
  • 0:39 - 0:41
    Nire izena Leo Sakaguchi da.
  • 0:41 - 0:42
    Ikaslea naiz
  • 0:42 - 0:45
    Darmstadteko Unibertsitate Teknikoan.
  • 0:45 - 0:48
    Nire aita Japoniakoa da, nire ama Poloniakoa da,
  • 0:48 - 0:52
    eta ni Alemanian jaio eta hazi nintzen.
  • 0:52 - 0:54
    Douglas Oliveira Biscotto naiz.
  • 0:54 - 0:56
    Hamalau urte dauzkat.
  • 0:56 - 0:58
    Eta … Brasilgoa naiz.
  • 0:58 - 1:01
    Lívia Oliveira Biscotto naiz.
  • 1:01 - 1:03
    Bere arreba naiz.
  • 1:03 - 1:05
    Rio de Janeiron gaude.
  • 1:05 - 1:10
    Brasilgo Esperanto kongresura etorri gara.
  • 1:10 - 1:13
    Kaixo! Gunnar Fischer naiz.
  • 1:13 - 1:15
    Münsterren (Alemanian) bizi naiz.
  • 1:15 - 1:19
    Kaixo! Nire izena Klára da, hemeretzi urte dauzkat,
  • 1:19 - 1:21
    Frantziako-Hungariakoa naiz,
  • 1:21 - 1:24
    eta Herbehereetan jaio nintzen.
  • 1:24 - 1:29
    Zure aita-amek zergatik erabaki zuten zuri Esperantoa irakastea?
  • 1:29 - 1:32
    Nire aita-amek Esperanto batzar batean ezagutu zuten elkar
  • 1:32 - 1:34
    eta beti elkarrekin Esperantoz hitz egin zuten
  • 1:34 - 1:37
    eta Esperanto lagunetatik aditu nuelako eta abar.
  • 1:37 - 1:38
    Beraz, hizkuntza nire inguruan aditu nuen
  • 1:38 - 1:40
    eta honela ikasi nuen.
  • 1:40 - 1:42
    Nire ama Hungariakoa da, nire aita Frantziakoa da.
  • 1:42 - 1:46
    Esperanto batzar batean ezagutu zuten elkar,
  • 1:46 - 1:48
    Esperanto kongresuan.
  • 1:48 - 1:50
    Pentsatu zuten:
  • 1:50 - 1:52
    “Lehenik Esperantoa eta orduan denbora edukiko dut
  • 1:52 - 1:55
    beste hizkuntzak ere ikasteko.”
  • 1:55 - 1:58
    Eroso egon gaitezke
  • 1:58 - 2:00
    hizkuntzarekin, Esperantoarekin.
  • 2:00 - 2:04
    Orduan arinagoa dakiguke
  • 2:04 - 2:07
    beste hizkuntzak ikastea.
  • 2:07 - 2:11
    Nire aita Esperantoa ikasi zuen, ni jaio baino urte batzuk lehenago.
  • 2:11 - 2:14
    Erabaki zuen ni bi hizkuntzarekin haziko nintzela
  • 2:14 - 2:18
    eta nirekin Esperantoz, soilik Esperantoz hitz egin zuen
  • 2:18 - 2:21
    nire biziko lehen hamabi urteetan.
  • 2:21 - 2:24
    Eta atzerriko nazioarteko gonbidatu asko genituen
  • 2:24 - 2:27
    eta sarri Esperantozko oporretan egon ginen.
  • 2:27 - 2:32
    Jendeak nola erantzuten du Esperantoa badakizuela jabetzen direnean?
  • 2:32 - 2:36
    Soilik hau adituko du zuzenean Esperantoari buruz hitz egiten dutenean
  • 2:36 - 2:39
    nire hizkuntza nagusia frantsesa da-eta.
  • 2:39 - 2:42
    Beraz, pentsatzen dut lehengo erantzuna harridura dela
  • 2:42 - 2:45
    guztiz ez zaiolako iruditzen gizaki batek
  • 2:45 - 2:48
    hizkuntza arraro hau ama hizkuntza bezala duela,
  • 2:48 - 2:51
    gizaki batek asmatu zuen hizkuntza. Nola da litekeena
  • 2:51 - 2:55
    jatorriz duten haurrak egotea?!
  • 2:55 - 2:58
    Baina gehienetan erantzuna ona da:
  • 2:58 - 3:00
    “A bai?” Beraz, hori interesatzen zaie.
  • 3:00 - 3:05
    Sarri lehengo galdera da: “Zer da?”
  • 3:05 - 3:07
    Zergatik interesatzen zaie,
  • 3:07 - 3:10
    eta noski, esaldi batzuk aditu nahi dituzte
  • 3:10 - 3:12
    edo hitz batzuk Esperantoz.
  • 3:12 - 3:15
    Beraz, bi hizkuntza badakizkigunean
  • 3:15 - 3:19
    soilik gorespenak hartzen ditugu
  • 3:19 - 3:23
    eta ez gara gaizki tratatuak.
  • 3:23 - 3:25
    Lufthansa Alemaniako airelinearen
  • 3:25 - 3:27
    ingeniaritza departamentuan
  • 3:27 - 3:31
    lan-elkarrizketa nuen.
  • 3:31 - 3:33
    Gizakiak zera galdetu zidan:
  • 3:33 - 3:37
    “Zure paperetan idatzia da jatorrizko Esperantoa duzuela.
  • 3:37 - 3:39
    Nola liteke?”
  • 3:39 - 3:42
    Gizaki hark itxura ona hartu ninduen
  • 3:42 - 3:45
    jatorrizko Esperantoa dutelako.
  • 3:45 - 3:47
    Eta pentsatzen dut
  • 3:47 - 3:51
    hortaz, abantailaz jokatu nuela.
  • 3:51 - 3:53
    Baina
  • 3:53 - 3:57
    Esperantoa ama hizkuntza izateko ideia
  • 3:57 - 4:00
    bitxia eta onartezina den gizakiak ezagutu nituen
  • 4:00 - 4:02
    eta nirekin eztabaidatu nahi dute
  • 4:02 - 4:06
    ezin dela Esperantoa nire ama hizkuntza izan.
  • 4:06 - 4:09
    Bi hizkuntza jakiteak nola lagundu zaitu?
  • 4:09 - 4:13
    Erabiltzen ahal zara zure gurasoekin dendan
  • 4:13 - 4:14
    zerbait gustatzen zaizunean
  • 4:14 - 4:17
    edo gustatzen ez zaizunean
  • 4:17 - 4:21
    zeren … Nire gurasoek nirekin Esperantoz hitz egin zutenean
  • 4:21 - 4:24
    nik ez nien Esperantoz erantzuten.
  • 4:24 - 4:26
    Orokorrean Esperantoa erabiltzen nuenean
  • 4:26 - 4:29
    zerbait esan nahi nuen
  • 4:29 - 4:32
    eta ez nuen besteek ulertzea nahi.
  • 4:32 - 4:34
    Lau ama hizkuntza badakizkit
  • 4:34 - 4:36
    eta ondoren bi ikasi dut eskolan,
  • 4:36 - 4:39
    beraz, nire adinean sei hizkuntza dakizkit
  • 4:39 - 4:42
    ama hizkuntzak asko ikasi ditut-eta.
  • 4:42 - 4:45
    Ama hizkuntza asko baldin badauzkate
  • 4:45 - 4:48
    hizkuntza berriak arinago ikasiko dituzte
  • 4:48 - 4:51
    eta abantaila baliagarriak dituzte.
  • 4:51 - 4:54
    Adibidez, tren-txartelak Ingalaterran erosi ditzaket,
  • 4:54 - 4:57
    Alemanian, Austrian, Frantzian, Herbehereetan …
  • 4:57 - 5:00
    arazorik gabe, hizkuntza badakidalako.
  • 5:00 - 5:03
    Bi ama hizkuntzarekin
  • 5:03 - 5:06
    noski beste hizkuntzak arinago ikasten ditut.
  • 5:06 - 5:09
    Behin telebistara gonbidatu ninduten
  • 5:09 - 5:12
    jatorrizko Esperantoz badakitelako.
  • 5:12 - 5:14
    Oso harro nago honekin.
  • 5:14 - 5:18
    Lagunak egitea errezagoa da ere,
  • 5:18 - 5:20
    oso lagun asko dauzkat eta pentsatzen dut
  • 5:20 - 5:21
    arrazoi bat dela
  • 5:21 - 5:27
    haiekin zuzenean ama hizkuntzaz hitz egin dezaketela.
  • 5:27 - 5:29
    Nederlandarrekin nederlanderaz hitz egiten dutenean
  • 5:29 - 5:31
    edo alemaniarrekin alemanez,
  • 5:31 - 5:35
    nitaz fidatzea eta nire lagun egitea arinagoa zaie.
  • 5:35 - 5:37
    Gehienean, asko pozten naiz jaiotzatiko hiztuna naizelako.
  • 5:37 - 5:41
    Eta jaiotzatiko beste hiztunekin era asko pozten naiz
  • 5:41 - 5:44
    batu, berriketan egin eta …
  • 5:44 - 5:48
    Ondo, entzuteagatik eskerrak ematen dizkizuet.
  • 5:48 - 5:52
    Eta hurren arte!
  • 6:00 - 6:04
    Esperanto: jaiotzatiko hiztuna bezala
Title:
Esperanto: jaiotzatiko hiztuna bezala
Description:

Elkarrizketa jatorrizko Esperanto hizkuntza mundu osoan eraikia duen mila pertsona ingurutako seirekin. Film labur bat 2015eko Ama Hizkuntzaren Nazioarteko Egunean.

Esperantoa eraikitako hizkuntza gehien erabilia da munduan. Bi milioik Esperantoz hitz egiten dute. Baina jatorrizko Esperantoa duenak mila pertsona inguru baino ez dira. Asmatzaileak ez zuen Esperantoa ama hizkuntza bihurtu nahi. Jendeak hau lehen atzerriko hizkuntza moduan mahi zuen, edonork adibidez ingelesa edo gaztelania baino denbora laburragoan ikasi eta jendearekin mundu osoan ikasketako urte bat geroago gutxi gora-behera aske komunikatu ahal den hizkuntza ikasterraz bezala ikastea nahi zuen. Esperantoa zubi-hizkuntza bezala fokua delako, jatorrizko Esperantoa duen pertsonak bakanak dira eta izango dira.

Esperantoari buruz beste informazioak www.tejo.org gunean.
more » « less
Video Language:
Esperanto
Duration:
06:06

Basque subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.