William Ury: Ecja nga "jo" në "po"
-
0:00 - 0:03Tema e negociimit të veshtirë
-
0:03 - 0:05me kujton një prej tregimeve të mia më të preferuara
-
0:05 - 0:07nga Lindja e Mesme
-
0:07 - 0:10të një njeriu qe tre djemve të tij u kishte lënë 17 deve.
-
0:10 - 0:13Djalit të parë, i la gjysmën e deveve;
-
0:13 - 0:15djalit të dytë, i la një të tretën e deveve;
-
0:15 - 0:17dhe djalit të vogel, i la një të nëntën e deveve.
-
0:17 - 0:19Të tre djemtë hynë në negociata.
-
0:19 - 0:2117 nuk pjesëtohet me dy.
-
0:21 - 0:23Nuk pjesëtohet me tre.
-
0:23 - 0:25Nuk pjesëtohet as me nëntë.
-
0:25 - 0:27Gjakftohtësia vllazë filloi të tendosej.
-
0:27 - 0:29Përfundimisht, të dëshpëruar,
-
0:29 - 0:32ata shkuan dhe konsultuan një plakë të mencur.
-
0:32 - 0:34Plaka e mencur mendoi gjatë për problemin e tyre,
-
0:34 - 0:36dhe përfundimisht u kthye dhe tha.
-
0:36 - 0:38"Nuk e di nëse mund të ju ndihmoj,
-
0:38 - 0:40por nëse doni, merrni deven time."
-
0:40 - 0:42Kështuqë ata u bënë me18 deve.
-
0:42 - 0:45Djali i parë mori gjysmën -- gjysma e 18 është nëntë.
-
0:45 - 0:48Djali i dytë mori një të tretën -- një e treta e 18 është gjashtë.
-
0:48 - 0:50Djali i vogël mori një të nëntën --
-
0:50 - 0:52një e nënta e 18 është dy.
-
0:52 - 0:54Shuma e tyre 17.
-
0:54 - 0:56U mbeti dhe një deve.
-
0:56 - 0:58dhe i'a kthyen atë plakës së mencur.
-
0:58 - 1:00(Të qeshura)
-
1:00 - 1:02Po të mendoni për një çast për ktë histori
-
1:02 - 1:04Mendoj se ngjan
-
1:04 - 1:07shumë me negociatat e vështira në të cilat përfshihemi.
-
1:07 - 1:09Ata filluan me 17 deve -- s'kishte mënyrë për ta zgjidhur atë.
-
1:09 - 1:11Në një farë menyre, ajo që duhet bërë
-
1:11 - 1:14është të sprapsemi nga situata të tilla, sikurse plaka e mencur,
-
1:14 - 1:16të shikojmë situatën me sy të freskët
-
1:16 - 1:19dhe të vijmë me deven e 18të.
-
1:20 - 1:22Tani, të gjeja atë deven e 18 në konfliktet botërore
-
1:22 - 1:25ka qenë pasioni i jetës time.
-
1:25 - 1:28Unë e shoh njerëzimin, pak a shumë njësoj sikur ata tre vëllezërit;
-
1:28 - 1:30të gjithë jemi një familje.
-
1:30 - 1:32E dimë që shkencërisht,
-
1:32 - 1:34në saje të revolucionit të komunikimit,
-
1:34 - 1:37të gjitha fiset tribale në planet, të gjitha 15,000 fiset,
-
1:37 - 1:40janë në kontakt me njëri tjetrin.
-
1:40 - 1:42është një ribashkim i madh familjar.
-
1:42 - 1:44Dhe ende, si cdo ribashkim familjar,
-
1:44 - 1:46nuk është gjithcka paqe dhe dritë.
-
1:46 - 1:48Ka shumë konflikte.
-
1:48 - 1:50Dhe pyetja është,
-
1:50 - 1:52si të sillemi me dallimet tona?
-
1:52 - 1:54si i të sillemi me dallimet më të thella,
-
1:54 - 1:56duke pasë parasysh tendencën njerëzore për konflikt
-
1:56 - 1:58dhe gjenitë njerëzor
-
1:58 - 2:01tek shpikin armë të shkatërrimit masiv?
-
2:01 - 2:03Kjo është pyetja.
-
2:03 - 2:06Ndersa kalova nje pjesë të mirë të tri dekadave të kaluara --
-
2:06 - 2:08pothuajse katër --
-
2:08 - 2:10duke udhëtuar nëpër botë,
-
2:10 - 2:13duke tentuar të punoj, duke u përfshirë në konflikte
-
2:13 - 2:16që prej Jugosllavisë deri në Lindje të Mesme
-
2:16 - 2:18prej Ceçenisë deri në Venezuelë
-
2:18 - 2:21disa nga konfliktet më të vështira në këtë planet,
-
2:21 - 2:23Gjithmonë e kam pyetur veten.
-
2:23 - 2:25Dhe mendoj e kam gjetur, në një menyrë,
-
2:25 - 2:27cili është sekreti i paqes.
-
2:27 - 2:30është në fakt, befasisht i thjeshtë.
-
2:30 - 2:33Nuk është i lehtë, por i thjeshtë.
-
2:33 - 2:35Nuk është as i ri.
-
2:35 - 2:37Mund të jetë një prej trashëgimive njerëzore më të lashta.
-
2:37 - 2:40Sekreti i paqes jemi ne.
-
2:40 - 2:42Jemi ne që veprojmë
-
2:42 - 2:44si komuniteti rrethues
-
2:44 - 2:46rreth cdo konflikti,
-
2:46 - 2:48i cili mund të luajë rol konstruktiv.
-
2:48 - 2:51Me lejoni t'ju ofroj vetëm një tregim, një shembull.
-
2:52 - 2:54Rreth 20 vjet më parë isha në Afrikën e Jugut
-
2:54 - 2:56duke punuar me palët në atë konflikt,
-
2:56 - 2:58dhe kisha një muaj shtesë,
-
2:58 - 3:00kështuqe kalova ca kohë duke jetuar
-
3:00 - 3:02me disa grupe në San Bushmen.
-
3:02 - 3:05Isha kurioz në lidhje me ta dhe mënyrën se si i zgjidhnin konfliktet.
-
3:06 - 3:08Sepse, pas të gjithave, brenda kujtesës jetësore,
-
3:08 - 3:10ata ishin gjahtarë dhe mbledhës,
-
3:10 - 3:12që jetonin afërsisht njësoj sikurse paraardhësit tanë
-
3:12 - 3:15te ndoshta 99 perqind të historise njerëzore.
-
3:15 - 3:18Dhe të gjithë burrat kishin shigjetat helmuese të cilat i përdornin për gjah --
-
3:18 - 3:20absolutisht fatale.
-
3:20 - 3:22Si i tejkalojnë ata dallimet e tyre?
-
3:22 - 3:24Ajo që mësova
-
3:24 - 3:27është që sa herë gjaknxehtësia rritet në ato komunitete,
-
3:27 - 3:30dikush i merr dhe i fsheh shigjetat helmuese nëpër shkurre,
-
3:30 - 3:34dhe atëherë gjithsecili ulet në një rreth si ky,
-
3:34 - 3:37ulen, edhe flasin, e flasin.
-
3:37 - 3:39Mund t'i zgjase dy ditë, tri ditë, katër ditë,
-
3:39 - 3:41por ata nuk pushojnë
-
3:41 - 3:43derisa e gjejnë një zgjidhje,
-
3:43 - 3:45ose edhe më mirë, një pajtim.
-
3:45 - 3:47Dhe nëse gjaknxëhtësia është ende shumë e lartë,
-
3:47 - 3:49atëherë dërgojnë dikë të vizitoje të afërmit
-
3:49 - 3:51si një periudhë qetësimi.
-
3:51 - 3:53Ky sistem
-
3:53 - 3:56është, mendoj unë, ndoshta sistemi që na ka mbajtur ende gjallë deri në këtë pikë,
-
3:56 - 3:58duke marrë për bazë tendencat tona njerëzore.
-
3:58 - 4:01Këtë sistem, unë e quaj ana e tretë.
-
4:01 - 4:03Sepse nëse mendoni në lidhje me të,
-
4:03 - 4:06normalisht kur mendojmë dhe përshkruajmë konfliktin,
-
4:06 - 4:08kemi gjithmonë dy anë.
-
4:08 - 4:10Janë Arabët kundër Izraelitëve, punëtorët kundër menaxhimit,
-
4:10 - 4:13burri kundër gruas, Republikanët kundër Demokratëve,
-
4:13 - 4:15por cka nuk shohim shpesh
-
4:15 - 4:17është fakti që gjithmonë kemi një anë të tretë.
-
4:17 - 4:19Dhe ana e tretë e konfliktit jemi ne,
-
4:19 - 4:21është komuniteti rrethues,
-
4:21 - 4:23janë miqtë, aleatët,
-
4:23 - 4:25anëtarët e familjes, fqinjët.
-
4:25 - 4:28Ne mund të luajmë një rol jashtëzakonisht konstruktiv.
-
4:28 - 4:30Ndoshta, mënyra më fondamentale
-
4:30 - 4:33në të cilën ana e tretë ndihmon
-
4:33 - 4:36është t'ju kujtojë palëve cka në të vërtetë ka rëndësi.
-
4:36 - 4:38Për hir të fëmijëve, për hir të familjes,
-
4:38 - 4:41për hir të bashkësisë, për hir të së ardhmes,
-
4:41 - 4:44le të ndalojmë së luftuari për një moment dhe të fillojmë të flasim.
-
4:44 - 4:46Sepse, cështja është se,
-
4:46 - 4:48kur jemi të përfshirë në konflikt.
-
4:48 - 4:50është shumë lehtë të humbim perspektiven.
-
4:50 - 4:52është shumë lehtë të reagojmë.
-
4:52 - 4:55Qeniet njerëzore: ne jemi makina reaguese.
-
4:55 - 4:57Dhe sipas shprehjes,
-
4:57 - 4:59i nevrikosur, do të mbash fjalimin më të mirë
-
4:59 - 5:02per te cilin gjithmone do të pendohesh.
-
5:02 - 5:05Dhe kështu ana e tretë na kujton atë.
-
5:05 - 5:07Ana e tretë na ndihmon të dalim në ballkon,
-
5:07 - 5:10që është një metaforë për një vend të perspektivës,
-
5:10 - 5:13ku ne mund të mbajmë sytë në shpërblimin.
-
5:13 - 5:16Më lejoni t'ju tregoj një tregim nga pervoja ime e negociimit.
-
5:16 - 5:19Disa vite më parë, ndersa isha i përfshirë si lehtesues
-
5:19 - 5:21në disa biseda vërtetë të vështira
-
5:21 - 5:23ndërmjet liderëve të Rusisë
-
5:23 - 5:25dhe liderëve të Ceçenisë.
-
5:25 - 5:27Aty po zhvillohej një luftë, sic e dini.
-
5:27 - 5:29U takuam në Hagë,
-
5:29 - 5:31në Pallatin e Paqes,
-
5:31 - 5:34në të njejtën dhomë ku po zhvillohej gjyqi
-
5:34 - 5:36për krimet në Jugosllavi.
-
5:36 - 5:38Bisedimet patën një fillim të vështirë
-
5:38 - 5:40kur zëvendëspresidenti i Cecenisë
-
5:40 - 5:43filloi duke u drejtuar kah Rusët dhe tha,
-
5:43 - 5:45"Ju duhet të qendroni pikërisht këtu, në keto karrige,
-
5:45 - 5:47sepse do të gjykoheni për krime lufte."
-
5:47 - 5:49Pastaj vazhdoi, u drejtua nga unë dhe tha,
-
5:49 - 5:51"Ti je amerikan.
-
5:51 - 5:54Shih c'po bëni ju amerikanët në Porto Riko."
-
5:54 - 5:57Mendja ime filloi të punoje, "Porto Riko? c'di unë për Porto Riko-n?"
-
5:57 - 5:59Fillova të reagoj,
-
5:59 - 6:02por më pas mu kujtua të dal në ballkon.
-
6:02 - 6:04Ai beri nje pauze,
-
6:04 - 6:06të gjithë shikonin nga unë për një përgjigje,
-
6:06 - 6:09nga perspektiva e ballkonit, unë isha në gjendje ta falenderoja për qendrimin e tij
-
6:09 - 6:12dhe të them, "Unë e respektoj kriticizmin tënd për vendin tim,
-
6:12 - 6:14dhe e marrë këtë si shenjë që jemi në mes miqësh
-
6:14 - 6:17dhe që mund të flasim ndershëm me njëri tjetrin.
-
6:17 - 6:20Por, ne jemi këtu, jo për të folur për Porto Rikon ose të kaluarën.
-
6:20 - 6:23Jemi këtu për të parë nëse mund të gjejmë një mënyrë
-
6:23 - 6:26për të ndaluar vuajtjet dhe gjakderdhjen në Ceceni."
-
6:26 - 6:29Biseda u kthye në binarë.
-
6:29 - 6:31Ky është roli i anës së tretë,
-
6:31 - 6:33është që t'i ndihmoje palët të dalin në ballkon.
-
6:33 - 6:36Tani më lejoni t'ju dërgoj për një moment
-
6:36 - 6:38në atë që botërisht njihet si konflikti më i vështirë botëror,
-
6:38 - 6:40ose konflikti më i pamundur,
-
6:40 - 6:42është Lindja e Mesme.
-
6:42 - 6:45Pyetja është: cila është ana e tretë atje?
-
6:45 - 6:47Si ka mundësi që të dalim në ballkon?
-
6:47 - 6:49Nuk pretendoj se kam ndonjë përgjigje
-
6:49 - 6:51për konfliktin e Lindjes së Mesme,
-
6:51 - 6:53por mendoj se kam një hap të parë,
-
6:53 - 6:55praktikisht një hap të parë,
-
6:55 - 6:58dicka që cdonjëri prej nesh mund të bëjë si anë e tretë.
-
6:58 - 7:00Mirëpo më lejoni t'ju pyes njëherë.
-
7:00 - 7:02Sa prej jush
-
7:02 - 7:04në vitet e fundit
-
7:04 - 7:07jeni gjetur te brengosur per Lindjen e Mesme
-
7:07 - 7:09dhe keni menduar c'mund te behet?
-
7:09 - 7:11Vetem prej kuriozitetit, sa prej jush?
-
7:11 - 7:14Ne rregull, pra shumica prej nesh.
-
7:14 - 7:16Dhe prape, eshte aq larg prej ketu.
-
7:16 - 7:19Pse i kushtojme kaq shume rendesi ketij konflikti?
-
7:19 - 7:21A eshte numri i te vrareve?
-
7:21 - 7:23Ka me qindra njerez me shume qe vdesin
-
7:23 - 7:25ne nje konflikt ne Afrike sesa ne Lindje te Mesme.
-
7:25 - 7:27Jo, eshte per shkak te tregimit,
-
7:27 - 7:29sepse ne ndihemi personalisht te perfshire
-
7:29 - 7:31ne ate tregim.
-
7:31 - 7:33Edhe nese jemi te Krishtere, Muslimane ose Hebrej,
-
7:33 - 7:35fetar ose jo-fetar,
-
7:35 - 7:37ne ndihemi sikur kemi nje pjese tonen ne te.
-
7:37 - 7:40Tregimet kane rendesi. Si nje antropolog e di kete.
-
7:40 - 7:43I perdorim tregimet per te trasnmetuar njohuri.
-
7:43 - 7:45Ato i japin kuptim jetes tone.
-
7:45 - 7:47Dhe kete tregojme ketu ne TED, tregime.
-
7:47 - 7:49Tregimet jane celesi.
-
7:49 - 7:52Keshtuqe pyetja ime eshte,
-
7:52 - 7:54po, le te provojme te zgjidhim politiken
-
7:54 - 7:56atje ne Lindje te mesme,
-
7:56 - 7:59por gjithashtu te shikojme pak dhe tregimin.
-
7:59 - 8:01Le te provojme te arrijme ne rrenje te te gjithe kesaj.
-
8:01 - 8:03Le te shohim nese mund te aplikojme anen e trete ne te.
-
8:03 - 8:06Cka do te thoshte kjo? Si eshte historia atje?
-
8:06 - 8:08Si antropologe, ne e dime
-
8:08 - 8:11se cdo kulture ka nje tregim origjine.
-
8:11 - 8:13Cili eshte tregimi i origjines per Lindjen e Mesme?
-
8:13 - 8:15Ne nje fraze, eshte:
-
8:15 - 8:184,000 vite me pare, nje njeri dhe familja e tij
-
8:18 - 8:20kaluan neper Lindje te Mesme,
-
8:20 - 8:23dhe qe prej atehere bota nuk ka qene me e njejte.
-
8:23 - 8:25Njeriu, sigurisht,
-
8:25 - 8:27ishte Abrahami.
-
8:27 - 8:29Dhe ajo per cka ai qendronte, ishte bashkimi,
-
8:29 - 8:31bashkimi i familjes.
-
8:31 - 8:33Ai eshte babai i te gjithe neve.
-
8:33 - 8:35Por nuk eshte kjo vetem ajo per cka ai qendronte, por dhe porosia e tij.
-
8:35 - 8:38Porosia thelbesore e tij ishte bashkimi gjithashtu,
-
8:38 - 8:41nderlidhshmeria dhe bashkimi i te gjitheve.
-
8:41 - 8:44Vlera kryesore ishte respekti,
-
8:44 - 8:46dashamiresia ne drejtim te te panjohurve.
-
8:46 - 8:49Kjo eshte ajo per cka ai njihet, mikepritja e tij.
-
8:49 - 8:51Pra ne kete kuptim,
-
8:51 - 8:53ai eshte nje ane simbolike e trete
-
8:53 - 8:55e Lindes se Mesme.
-
8:55 - 8:58Ai na kujton
-
8:58 - 9:00qe te gjithe jemi pjese e nje teresie me te madhe.
-
9:00 - 9:02Pra si mund te --
-
9:02 - 9:04mendoni per nje moment.
-
9:04 - 9:07Sot perballemi me semundjen e keqe te terrorizmit.
-
9:07 - 9:09Cka eshte terrorizmi?
-
9:09 - 9:12Terrorizmi eshte thjeshte te marresh nje te panjohur te pafajshem
-
9:12 - 9:15dhe ta trajtosh si nje armik te cilin e vret
-
9:15 - 9:17ne menyre qe te perhapesh frike.
-
9:17 - 9:19Cka eshte e kunderta e terrorizmit?
-
9:19 - 9:21eshte te marresh nje te panjohur te pafajshem
-
9:21 - 9:23dhe ta trajtosh si mik
-
9:23 - 9:26te cilin e mirepret ne shtepi
-
9:26 - 9:28ne menyre qe te mbjellesh dhe te krijosh mirekuptim,
-
9:28 - 9:31ose respekt, ose dashuri.
-
9:31 - 9:33Pra cka nese
-
9:33 - 9:36merrni tregimin e Abrahamit,
-
9:36 - 9:38i cili eshte nje tregim i anes se trete,
-
9:38 - 9:40cka nese ai mund te jete --
-
9:40 - 9:43sepse Abrahami eshte sinonim i miresjelljes --
-
9:43 - 9:46cka nese ai mund te jete nje sherim per terrorizmin?
-
9:46 - 9:48Cka nese ai mund te jete nje vaksine
-
9:48 - 9:50kunder jotolerances fetare?
-
9:50 - 9:53Si do t'i jepnit jete atij tregimi?
-
9:53 - 9:55Nuk mjafton vetem te tregosh nje tregim --
-
9:55 - 9:57kjo eshte e fuqishme --
-
9:57 - 9:59por njerezit duhet te ndiejne ate tregim.
-
9:59 - 10:02Ata duhet te jene ne gjendje ta jetojne tregimin. Si do ta benit kete?
-
10:02 - 10:05Per kete po mendoja, si do ta benit kete.
-
10:05 - 10:07Dhe kjo eshte ajo qe na sjell te hapi i pare kete.
-
10:07 - 10:09Sepse menyra me e thjeshte per ta bere kete
-
10:09 - 10:12eshte qe ju te dilni per te ecur.
-
10:12 - 10:15Per te ecur hapave te Abrahamit.
-
10:15 - 10:18Te perserisni hapat e Abrahamit.
-
10:18 - 10:21Sepse ecja ka nje fuqi te madhe.
-
10:21 - 10:24Si antropolog, ecja eshta ajo qe na ka bere njerez.
-
10:24 - 10:26eshte e habitshme, kur ecen,
-
10:26 - 10:28ec krahe per krahe
-
10:28 - 10:31ne te njejtin drejtim te perbashket.
-
10:31 - 10:33Nese do ju kisha dale balle per balle
-
10:33 - 10:36dhe tu ju afrohem kaq afer,
-
10:36 - 10:39do te ndiheshit te kercenuar.
-
10:39 - 10:41Por nese do te ecja krahe per krahu,
-
10:41 - 10:43edhe po te prekim krahet,
-
10:43 - 10:45nuk paraqet problem.
-
10:45 - 10:47Kush lufton ndersa ec?
-
10:47 - 10:50Per kete shkak shpesh ne negociata, kur gjerat behen te veshtira,
-
10:50 - 10:52njerezit shkojne per te hecur ne mal.
-
10:52 - 10:54Keshtuqe me ka ardhur ne mend ideja
-
10:54 - 10:56cka nese inspirojme
-
10:56 - 10:58nje rrugetim, nje rruge --
-
10:58 - 11:01mendoni rrugen e mendafshit, shtegun e Apalasheve --
-
11:01 - 11:03qe ndoqi hapat
-
11:03 - 11:05e Abrahamit.
-
11:05 - 11:07Njerezit thane, "Kjo eshte cmenduri, Nuk mundesh.
-
11:07 - 11:10Nuk mund te perserisesh hapat e Abrahamit. eshte shume e pasigurte.
-
11:10 - 11:12Duhet te kalosh gjithe keta kufinj.
-
11:12 - 11:14Shkon pertej 10 shteteve te ndryshme ne Lindje te Mesme,
-
11:14 - 11:16sepse i bashkon te gjtiha."
-
11:16 - 11:18Keshtuqe e studiuam kete ide ne Harvard.
-
11:18 - 11:20Ne beme pergatitjet e nevojshme.
-
11:20 - 11:22Dhe disa vite me vone, nje grup prej nesh,
-
11:22 - 11:24rreth 25 prej nesh nga rreth 10 shtete te ndryshme,
-
11:24 - 11:26vendosem te shikojme nese mund te perserisim hapat e Abrahamit,
-
11:26 - 11:29duke shkuar nga vendlindja e tij ne qytetin Urfa
-
11:29 - 11:32ne Turqine Jugore, Mesopotamine Veriore.
-
11:32 - 11:35Me pas morem nje autobus dhe ecem prape
-
11:35 - 11:37dhe shkuam ne Harran,
-
11:37 - 11:40ku, ne Bible, ai ndalon ne udhetimin e tij.
-
11:40 - 11:42Me pas kaluam kufirin dhe hyme ne Siri, shkuam ne Alepo,
-
11:42 - 11:44qe doli se eshte emertuar sipas Abrahamit.
-
11:44 - 11:46Shkuam ne Damask,
-
11:46 - 11:48i cili ka nje histori te gjate te lidhur me Abrahamin.
-
11:48 - 11:51Me pas erdhem ne Jordanine Veriore,
-
11:51 - 11:53ne Jerusalem,
-
11:53 - 11:56i cili ka te beje teresisht me Abrahamin, ne Betlehem,
-
11:56 - 11:58dhe perfundimisht ne vendin ku ai prehet
-
11:58 - 12:00ne Hebron.
-
12:00 - 12:02Kaq shpejt, arritem nga origjina tek varri.
-
12:02 - 12:05Deshmuam se mund te behej, Ishte nje udhetim i mahnitshem.
-
12:05 - 12:07Me lejoni tju pyes dicka.
-
12:07 - 12:09Sa prej jush keni perjetuar
-
12:09 - 12:11te jeni ne nje lagje te huaj,
-
12:11 - 12:13ose vend te huaj,
-
12:13 - 12:16dhe nje i panjohur, nje i panjohur perfekt,
-
12:16 - 12:19vjen dhe ju tregon pak miresi,
-
12:19 - 12:21ndoshta ju fton ne shtepine e tij, ju ofron nje pije,
-
12:21 - 12:23ju jep nje kafe, apo ushqim?
-
12:23 - 12:25Sa prej jush keni pasur nje pervoje te tille?
-
12:25 - 12:27Kjo eshte esenca
-
12:27 - 12:29e rrugetimit te Abrahamit.
-
12:29 - 12:31Kjo eshte ajo cka do te zbuloni, nese shkoni ne fshatrat e Lindjes se Mesme
-
12:31 - 12:33ku ju prisni armiqesi,
-
12:33 - 12:35dhe merrni mikepritjen me te mahnitshme,
-
12:35 - 12:37krejt te lidhur me Abrahamin.
-
12:37 - 12:39"Ne emer te atit Abraham,
-
12:39 - 12:41me lejoni te ju ofroj ca ushqim."
-
12:41 - 12:43Pra ajo cka zbuluam
-
12:43 - 12:46eshte se Abrahami nuk eshte vetem nje figure libri per ata njerez,
-
12:46 - 12:49ai eshte i gjalle, prezenca e tij jeton.
-
12:49 - 12:51Dhe per te shkurtuar nje tregim te gjate,
-
12:51 - 12:53ne vitet e fundit tashme,
-
12:53 - 12:55mijera njerez
-
12:55 - 12:57kane filluar te bejne pjese te rrugetimeve te Abrahamit
-
12:57 - 12:59ne Lindjen e Mesme,
-
12:59 - 13:02duke shijuar mikepritjen e njerezve atje.
-
13:02 - 13:04Ata kane filluar te ecin
-
13:04 - 13:06ne Israel dhe Palestine,
-
13:06 - 13:08ne Jordani, ne Turqi, ne Siri.
-
13:08 - 13:10eshte nje pervoje e mrekullueshme.
-
13:10 - 13:12Burra, gra, te rinj, te vjeter --
-
13:12 - 13:15me shume gra se burra, ne fakt, cuditerisht.
-
13:15 - 13:17Per ata te cilet s'mund te ecin,
-
13:17 - 13:19qe s'mund te shkojne aty ne kete moment,
-
13:19 - 13:21njerezit kane filluar te organizojne ecje
-
13:21 - 13:23ne qytete, ne bashkesite e tyre.
-
13:23 - 13:25Ne Cincinati, per shembull, u organizua nje ecje
-
13:25 - 13:27nga kisha ne xhami dhe ne sinagoge
-
13:27 - 13:29dhe te gjithe hengren nje darke Abrahamike se bashku.
-
13:29 - 13:31Ishte dita e rrugetimit te Abrahamit.
-
13:31 - 13:33Ne Sao Paulo, Brazil, eshte shnderruar ne nje ngjarje vjetore
-
13:33 - 13:35per mijera njerez qe te vrapojne
-
13:35 - 13:37ne nje vrapim virtual te rrugetimit te Abrahamit
-
13:37 - 13:39duke bashkuar komunitetet e ndryshme.
-
13:39 - 13:42Mediat e pelqejne, ata e adhurojne ate.
-
13:42 - 13:44Ato i kushtojne shume vemendje.
-
13:44 - 13:46sepse eshte e dukshme,
-
13:46 - 13:48dhe shperndan idene,
-
13:48 - 13:50idene e mikepritjes Abrahamike
-
13:50 - 13:52te miresise ndaj te huajve.
-
13:52 - 13:54Veem disa jave me pare,
-
13:54 - 13:56patem nje raport ne NPR per te.
-
13:56 - 13:58Muajin e fundit,
-
13:58 - 14:00kishte nje artikull ne Guardian,
-
14:00 - 14:03ne Guardianin e Mancesterit, per te --
-
14:03 - 14:06dy faqe te plota.
-
14:06 - 14:09Ata cituan nje fshatar
-
14:09 - 14:12i cili tha, "Kjo ecje na lidh me boten."
-
14:12 - 14:15Ai tha se ishte si nje drite qe u ndez nje jeten tone.
-
14:15 - 14:17Na ka sjelle shprese.
-
14:17 - 14:19Dhe ky eshte qellimi i saj.
-
14:19 - 14:22Por s'eshte vetem per psikologjine,
-
14:22 - 14:24eshte per ekonomine,
-
14:24 - 14:26sepse perderisa njerezit ecin ata harxhojne para.
-
14:26 - 14:29Dhe kjo grua ketu, Um Ahmad,
-
14:29 - 14:32eshte nje grua qe jeton pergjate rrugetimit ne Jordanine Veriore.
-
14:32 - 14:34Ajo eshte tmerresisht e varfer.
-
14:34 - 14:37Ajo eshte pjeserisht e verber, burri i saj s'mund te punoje,
-
14:37 - 14:40ajo ka shtate femije.
-
14:40 - 14:42Por cka ajo mund te bej eshte te gatuaj.
-
14:42 - 14:45Keshtuqe ajo ka filluar te gatuaj per ca grupe qe ecin
-
14:45 - 14:48te cilet vijne permes fshatit te saj dhe hajne nje dreke ne shtepine e saj.
-
14:48 - 14:50Ata ulen ne dysheme.
-
14:50 - 14:52Ajo madje s'ka as mbulese tavoline.
-
14:52 - 14:54Ajo ben ushqimet me te shijshme
-
14:54 - 14:57te freskta nga barishtet e rrethines se fshatit.
-
14:57 - 14:59Me shume e me shume njerez kane ardhur.
-
14:59 - 15:01Se fundi ajo ka filluar te perfitoje ca te holla
-
15:01 - 15:03qe te mbaje familjen e saj.
-
15:03 - 15:06Ajo i tregoj ekipit tone kete, dhe tha,
-
15:06 - 15:09"Me keni bere te dukshme
-
15:09 - 15:11ne nje fshat ku njerezit me pare ishin te turperuar
-
15:11 - 15:13te me shikonin."
-
15:13 - 15:16Ky eshte potenciali i rrugetimit te Abrahamit.
-
15:16 - 15:18Ka me qindra komunitete te tilla
-
15:18 - 15:21pergjate Lindjes se Mesme, pergjate rrugetimit.
-
15:22 - 15:25Potenciali eshte per te ndryshuar lojen.
-
15:25 - 15:27Dhe per te dryshuar lojen, duhet te ndryshoni kornizen,
-
15:27 - 15:29menyren si ne i shohim gjerat --
-
15:29 - 15:31per te ndryshuar kornizen
-
15:31 - 15:34nga armiqesia ne mikepritje,
-
15:34 - 15:37prej terrorizmit ne turizem.
-
15:37 - 15:39Dhe ne kete kuptim, rrugetimi i Abrahamit
-
15:39 - 15:41eshte nje ndryshues i lojes.
-
15:41 - 15:43Me lejoni te ju tregoj nje gje.
-
15:43 - 15:45Kam nje lende lisi te vogel ketu
-
15:45 - 15:47te cilen e kam marr ndersa po ecja ne rrugetim
-
15:47 - 15:49me heret kete vit.
-
15:49 - 15:51Lendja lidhet me pemen e lisit, sigurisht --
-
15:51 - 15:53rritet ne pemen e lisit,
-
15:53 - 15:55i cili lidhet me Abrahamin.
-
15:55 - 15:57Rrugetimi ne kete moment eshte si nje lende;
-
15:57 - 15:59eshte ende ne fazen e tij te hershme
-
15:59 - 16:01Si do te dukej lisi?
-
16:01 - 16:03Kujtoj femijerine,
-
16:03 - 16:05nje pjese te mire te se ciles e kam kaluar, pasi linda ketu ne Cikago,
-
16:05 - 16:07e kam kaluar ne Evrope.
-
16:07 - 16:09Nese do te kishit qene
-
16:09 - 16:11ne rremujen e, te themi, Londres
-
16:11 - 16:14me 1945, ose Berlin,
-
16:14 - 16:16dhe do te kishit thene,
-
16:16 - 16:18"60 vjet nga tani,
-
16:18 - 16:20ky do te jete pjesa me paqesore dhe me prosperuese e planetit,"
-
16:20 - 16:22njerezit do te mendonin
-
16:22 - 16:24se jeni i cmendur me kartele.
-
16:24 - 16:28Por ata ia arriten ne saje te identitetit te perbashket -- Evrope --
-
16:28 - 16:30dhe nje ekonomie te perbashket.
-
16:30 - 16:33Keshtuqe pyetja ime eshte, nese mund te arrihet ne Evrope,
-
16:33 - 16:35pse jo ne Lindje te Mesme?
-
16:35 - 16:37Pse jo, fale nje identiteti te njejte --
-
16:37 - 16:39i cili eshte tregimi i Abrahamit --
-
16:39 - 16:41dhe fale nje ekonomie te perbashket
-
16:41 - 16:44qe do te bazohej kryesisht mbi turizmin?
-
16:45 - 16:47Me lejoni ta mbyll
-
16:47 - 16:50duke thene se ne 35 vitet e fundit,
-
16:50 - 16:52ndersa kam punuar
-
16:52 - 16:54ne disa prej konflikteve me te rrezikshme, me te veshtira dhe me kokeforte
-
16:54 - 16:56rreth e rrotull planetit,
-
16:56 - 16:59Akoma s'kam pare nje konflikt
-
16:59 - 17:02qe te ndihem se mund te transformohet.
-
17:02 - 17:04Nuk eshte lehte, sigurisht,
-
17:04 - 17:06por eshte e mundur.
-
17:06 - 17:08eshte arritur ne Afriken Jugore.
-
17:08 - 17:10eshte arritur ne Irlanden Veriore.
-
17:10 - 17:12Mund te arrihet kudo.
-
17:12 - 17:14Thjesht varet nga ne.
-
17:14 - 17:17Varet nga ne nese marrim anen e trete.
-
17:17 - 17:19Me lejoni te ju ftoj
-
17:19 - 17:21te konsideroni te merrni anen e trete,
-
17:21 - 17:23edhe vetem si nje hap te vogel.
-
17:23 - 17:25Do bejme pushim pas nje minute.
-
17:25 - 17:27Vetem afrohuni tek dikush
-
17:27 - 17:30qe eshte prej nje kulture te ndryshme, vendi te ndryshem,
-
17:30 - 17:32etnie te ndryshme, ka disa dallime,
-
17:32 - 17:35dhe angazhohuni ne bisede: degjoni ata.
-
17:35 - 17:37Ky eshte nje veprim i anes se trete.
-
17:37 - 17:39Ky eshte te ecesh rrugetimin e Abrahamit.
-
17:39 - 17:41Pas nje Bisede ne TED.
-
17:41 - 17:43pse jo nje ecje ne TED?
-
17:43 - 17:45Pra me lejon te ju le
-
17:45 - 17:47me tri gjera.
-
17:47 - 17:50Njeri eshte, sekreti i paqes
-
17:50 - 17:53eshte ana e trete.
-
17:53 - 17:55Ana e trete jemi ne,
-
17:55 - 17:57secili prej nesh,
-
17:57 - 17:59me nje hap te vetem,
-
17:59 - 18:02mund te marr boten, mund te sjelle boten,
-
18:02 - 18:05nje hap me afer paqes.
-
18:05 - 18:07Nje proverb Afrikan thote:
-
18:07 - 18:09Kur rrjetat e merimanges bashkohen,
-
18:09 - 18:12ato mund te ndalojne edhe nje luan."
-
18:12 - 18:14Nese jemi ne gjendje te bashkojme
-
18:14 - 18:16rrjetat tona te anes se trete te paqes,
-
18:16 - 18:19mund te ndalojme edhe luanin e luftes.
-
18:19 - 18:21Falemnderit shume.
-
18:21 - 18:23Duartrokitje
- Title:
- William Ury: Ecja nga "jo" në "po"
- Speaker:
- William Ury
- Description:
-
William Ury, autor i "Si të arrijmë tek Po," ofron një mënyrë elegante, të thjeshtë (por jo të lehtë) për të krijuar marrëveshje edhe në situatat më të vështira -- nga konfliktet familjare, ndoshta, deri tek Lindja e Mesme.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:24