လေဆင်နှာမောင်းတွေ ဘယ်လို ဖြစ်လာပါသလဲ - James Spann
-
0:07 - 0:09ကျွန်တော့်ကိုလေဆင်နှာမောင်းဖမ်းသူလို့
ခေါ်ကြတယ် -
0:09 - 0:12လေပြင်းပြီးအခြေအနေတွေ ဟန်ကျတဲ့အခါ
-
0:12 - 0:15ကားပေါ်တက်ပြီး ပြင်းထန်တဲ့မုန်တိုင်းတွေ
နောက် ကျွန်တော် လိုက်ကြည့်တယ်။ -
0:15 - 0:20"ကြောင်တယ်"လို့ခင်ဗျားတို့ပြောမလား။ပြောရင်
ပြောမယ်။ဒါပေမဲ့ မိုးပေါ်ကဒီကောင်ကြီးတွေကို -
0:20 - 0:23သိနိုင်ဖို့ လိုက်ကြည့်တာပါ။ သိလာတာတွေ
မျှဝေချင်တယ်။ -
0:23 - 0:28လေဆင်နှာမောင်းတွေဟာ မုန်တိုင်းတွေထဲ
ဖြစ်တဲ့ မြန်မြန်လှည့်နေတဲ့ လေထုတိုင်တွေပါ။ -
0:28 - 0:31ဒီလေတိုင်တွေက တိမ်ကတော့တစ်ခုကတစ်ဆင့်
မြေကြီးနဲ့ ဆက်သွယ်ပေးတယ်။ -
0:31 - 0:33ဒါဖြစ်လာရင်လေဆင်နှာမောင်းတွေ
မြေပေါ်ဖြတ်ပြီးဖျက်တယ်။ -
0:33 - 0:37အသက်အိုးအိမ်စည်းစိမ်တွေကို များစွာ
ခြိမ်းခြောက်တော့တယ်။ -
0:37 - 0:40ဒါကြောင့်ဒီအခြင်းအရာတွေကို
သုတေသနအများကြီး လုပ်ကြတယ်။ -
0:40 - 0:45ဒါပေမဲ့အမှန်ကလေဆင်နှာမောင်းတွေဘယ်လိုဖြစ်
လာလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး မသိတာတွေ များဆဲပါ။ -
0:45 - 0:47လေဆင်နှာမောင်းတစ်ခု ဖြစ်စေနိုင်တဲ့
အခြေအနေတွေဟာ -
0:47 - 0:50နောက်တစ်ခုကို သေချာပေါက် မဖြစ်စေပါဘူး။
-
0:50 - 0:54ဒါပေမဲ့ လေဆင်နှာမောင်းတွေကို လူတွေစတင်
မှတ်တမ်းတင်လာကတည်းက အများကြီးသိလာပါပြီ။ -
0:54 - 0:59ဥပမာ ကောင်းကင်ပေါ်လေဆင်နှာမောင်းတစ်လုံး
အစပျိုးနေတဲ့အမှတ်လက္ခဏာတွေသိနိုင်တဲ့နည်းပါ -
0:59 - 1:01ခင်ဗျားတို့ လိုက်စီးကြည့်ကြဦးမလား။
-
1:01 - 1:05လေဆင်နှာမောင်းတွေဟာ မိုးကြိုးမုန်တိုင်းနဲ့
စတင်တတ်ပေမယ့်မုန်းတိုင်းဖြစ်တိုင်းမဖြစ်ဘူး -
1:05 - 1:10ဒါတွေဟာ အထူးအားကောင်းပြီး မိုးထိုးနေတဲ့
မိုးကြိုးမုန်တိုင်းတွေပါ။supercellခေါ်တယ်။ -
1:10 - 1:14ပေ ၅၀၀၀၀ ကျော်ထိမြင့်ပြီး လေပြင်းတွေ
ပါလာတတ်တယ်။ -
1:14 - 1:19မိုးသီးမုန်တိုင်းကြီးတွေ၊တစ်ခါတစ်ရံရေကြီး
တာ၊ လျှပ်စီးကြီးလက်တာတွေလည်း ဖြစ်တတ်တယ်။ -
1:19 - 1:22ဒါတွေဟာ လေဆင်နှာမောင်းတွေ ဖြစ်စေတဲ့
မုန်တိုင်းမျိုးတွေပါ။ -
1:22 - 1:26ဒါပေမဲ့ သတ်မှတ်အခြေအနေတွေလည်း
နေသားတကျ ရှိနေမှ ဖြစ်ပါတယ်။ -
1:26 - 1:31မုန်တိုင်းခန့်မှန်းဖို့ကြိုးစားရင် တိုင်း
တာပြီး သတိပြုကြည့်နိုင်တဲ့သဲလွန်စတွေပါ။ -
1:31 - 1:35လေပြင်းလာမှုဟာ လေဆင်နှာမောင်းဖြစ်စေဖို့
လိုအပ်တဲ့ ပထမ အရာဝတ္ထုပါ။ -
1:35 - 1:38ငွေ့ရည်ဖွဲ့မှု ဖြစ်လာတဲ့အခါ ဘယ်မုန်တိုင်း
မဆို ဖြစ်တတ်တယ်။ -
1:38 - 1:40မိုးတိမ်တွေရဲ့ ဘေးထွက်ပစ္စည်းတွေပေါ့။
-
1:40 - 1:42ငွေ့ရည်ဖွဲ့ခြင်းဟာ အပူကို ထုတ်ပေးပြီး
-
1:42 - 1:47အပူကနေ အထက်စုန်လေကြီးတွေကို
တွန်းပေးတဲ့ အား ဖြစ်လာတယ်။ -
1:47 - 1:50ငွေ့ရည်ဖွဲ့မှုများပြီး မုန်တိုင်းတိမ်တွေ
ပိုကြီးလာလေလေ -
1:50 - 1:53ဒီအထက်စုန်လေတွေ ပိုအားကောင်းလေပါပဲ။
-
1:53 - 1:57supercell ထဲမှာ ဒီအထက်စုန်လေထုဟာ
အထူးအားကောင်းပါတယ်။ -
1:57 - 2:02လေပြင်းလာရင် လမ်းကြောင်းပြောင်းလာပြီး
ပိုလို့မြန်မြန် စတင်လှုပ်ရှားလာနိုင်တယ်။ -
2:02 - 2:05နောက်ဆုံးတော့ မုန်တိုင်းအောက်ခြေမှာ
စိုထိုင်းမှုများရင် -
2:05 - 2:08မိုးတိမ်အောက်ခြေကြီးဖြစ်လာပြီး
လေဆင်နှာမောင်း ဒီလောက် -
2:08 - 2:11ဝေးဝေးရောက်ရင် နောက်မှဖြည့်ဆည်းပေးစရာတစ်ခု
ပေးပါတယ်။ -
2:11 - 2:16ဒါတွေအားလုံးနေသားတကျဖြစ်တဲ့အခါ မုန်တိုင်း
ပိတ်လှောင်ထားတဲ့ ဝဲတစ်ခုဖြစ်လာတတ်တယ်။ -
2:16 - 2:21နောက်ပြီး အထက်ကိုဆွဲယူသွားမယ့် ကျယ်ပြန့်
မြင့်မားတဲ့ ဝဲလေပြွန်တစ်ခု ဖြစ်လာတယ်။ -
2:21 - 2:23ဒီဝဲလေပြွန်ကို mesocyclone လို့ ခေါ်တယ်။
-
2:23 - 2:25အပြင်ဘက်မှာတော့အေးမြခြောက်သွေ့နိမ့်ဆင်းတဲ့
လေတွေက -
2:25 - 2:28ဒီ mesocyclone ကျောလက်တဝိုက်
စတင်ရစ်ပတ်လာတယ်။ -
2:28 - 2:31နောက်ဘက်ဘေး အဆင်းလေလို့သိကြတဲ့
လေတစ်မျိုး ဖြစ်လာတယ်။ -
2:31 - 2:35ဒီထူးဆန်းတဲ့ မြင်ကွင်းက mesocyclone အတွင်း
လေနဲ့ ပြင်ပလေအကြား -
2:35 - 2:39အပူချိန် လုံးဝ ခြားနားမှုကို ဖြစ်စေတယ်။
-
2:39 - 2:43လေဆင်နှာမောင်း ဖြစ်လာစေတဲ့ မတည်ငြိမ်မှု
အဆင့်ကို တည်ဆောက်ပေးတယ်။ -
2:43 - 2:46ဒီနောက်မှာတော့ mesocyclone အောက်ခြေပိုင်း
ပိုတင်းလာတယ်။ -
2:46 - 2:48လေတိုက်နှုန်းကို တိုးလာစေတယ်။
-
2:48 - 2:52တကယ်လို့ပေါ့ဗျာ ...
ဒီလေကတော့ဟာ မူလမုန်တိုင်းအောက်ခြေက -
2:52 - 2:55ကြီးမားစိုထိုင်းတဲ့ အဲဒီမိုးတိမ်အောက်ခြေ
ပိုင်းအတွင်း ကျသွားတယ်ဆိုရင် -
2:55 - 2:59ဒါကို စုပ်ယူပြီး လည်နေတဲ့ တိမ်နံရံတစ်ခု
အဖြစ် ပြောင်းပစ်လိုက်တယ်။ -
2:59 - 3:03ဒါကို ဖန်တီးပေးတဲ့ မုန်တိုင်းနဲ့ ကမ္ဘာကြား
ဆက်သွယ်ပေးပါတယ်။ -
3:03 - 3:05ဒီလည်နေတဲ့ တိမ်ပြွန်ချောင်း မြေပြင်ပေါ်
ထိလိုက်တာနဲ့ -
3:05 - 3:08လေဆင်နှာမောင်း ဖြစ်လာပါတယ်။
-
3:08 - 3:13လေဆင်နှာမောင်းအများစုဟာ သေးငယ်ပြီးအချိန်
မကြာပါဘူး။ ၁ နာရီ မိုင် ၆၀-၁၁၀ နှုန်းနဲ့ -
3:13 - 3:19လေတိုက်တတ်တယ်။ အချို့က ၁ နာရီကျော်
ကြာတတ်ပြီး ၁ နာရီမိုင် ၂၀၀ ရှိနိုင်တယ်။ -
3:19 - 3:21လေဆင်နှာမောင်းတွေဟာ လှပေမယ့်
ကြောက်စရာကြီးပါ။ -
3:21 - 3:24အထူးသဖြင့် သင် သို့မဟုတ် သင့်မြို့
လမ်းကြောင်းပေါ်ရောက်နေရင်ပေါ့။ -
3:24 - 3:28ဒီလိုအခြေအနေဆိုရင် ဘယ်သူမှ ကျွန်တော့်လို
လေဆင်နှာမောင်းလိုက်ဖမ်းသူတောင် -
3:28 - 3:31ဖြစ်ပျက်သွားတာတွေကို ကြည့်ရှုခံစားလို့
မရပါဘူး။ -
3:31 - 3:35ဒါပေမဲ့ အရာတိုင်းလိုပဲ လေဆင်နှာမောင်းတွေ
လည်း ပြီးဆုံးသွားတာပါပဲ။ -
3:35 - 3:38အပူချိန်ကွာခြားချက် ပျောက်သွားပြီး အခြေအနေ
တွေ ပိုတည်ငြိမ်လာတဲ့အခါပဲဖြစ်ဖြစ် -
3:38 - 3:40လေထုထဲကရေငွေ့တွေခန်းခြောက်သွားရင်ဖြစ်ဖြစ်
-
3:40 - 3:46အရင်ကြောက်စရာ့ပင်မမုန်တိုင်းဟာ အရှိန်လျော့
လာပြီး လေဆင်နှာမောင်းကိုအတွင်းပြန်ဆွဲတယ်။ -
3:46 - 3:50ဒါတောင် မိုးလေဝသပညာရှင်တွေနဲ့ကျွန်တော့်လို
မုန်တိုင်းဖမ်းသူတွေက သတိထားကြည့်နေမှာပါ။ -
3:50 - 3:56မုန်တိုင်းက သူ့ရဲ့ကြိုးရှည်ကို ပြန်ထုတ်ရင်
မြင်နိုင်ဖို့ အမြဲစောင့်ကြည့်နေကြပါတယ်။
- Title:
- လေဆင်နှာမောင်းတွေ ဘယ်လို ဖြစ်လာပါသလဲ - James Spann
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာအပြည့်အစုံကို ကြည့်ရှုရန် http://ed.ted.com/lessons/how-do-tornadoes-form-james-spann
လေဆင်နှာမောင်းတွေဆိုတာ ကမ္ဘာပေါ်က အပြင်းထန်ဆုံး မုန်တိုင်းတွေ ဖြစ်ပြီး လေတိုက်နှုန်း တစ်နာရီ မိုင် ၂၀၀ ကျော် ရှိနိုင်တယ်။ ဒီလို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ ဆိုင်ကလုန်းတွေ ဘယ်လို ဖြစ်လာပါသလဲ။ Supercell မိုးကြိုးမုန်တိုင်းတွေကနေ ဆိုးရွားတဲ့ လေဆင်နှာမောင်းတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲရင်း နောက်ဆုံး လုံးဝ ပြန်လည်မပျောက်ကွယ်သွားမီ လေဆင်နှာမောင်း ဖြစ်တည်မှုသက်တမ်းကို မိုးလေဝသပညာရှင် James Spann က ရှင်းပြပေးထားပါတယ်။
James Spann ရဲ့ သင်ခန်းစာကို Provincia Studio က animation လုပ်ပေးထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:12
|
sann tint approved Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
sann tint accepted Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
Tun Min edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
Tun Min edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
Tun Min edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
Tun Min edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | |
|
|
Tun Min edited Burmese subtitles for How do tornadoes form? - James Spann |