گردبادها چطور شکل میگیرند؟ - جیمز اسپن
-
0:07 - 0:09به من میگویند تعقیب کننده گردباد.
-
0:09 - 0:12وقتی که باد بلند میشود و شرایط فرآهم است،
-
0:12 - 0:15من ماشینم را برمیدارم
و توفانهای شدید را دنبال میکنم. -
0:15 - 0:20میگویید، «دیوانه؟» شاید، اما واقعا من این هیولاهای
آسمانی را تعقیب میکنم تا درباره آنها بیاموزم. -
0:20 - 0:23میخواهم آن چه میدانم را با شما قسمت کنم.
-
0:23 - 0:28گردبادها ستونهای هوایی هستند که با سرعت
زیادی میچرخند و توفانی رابه وجود میآورند -
0:28 - 0:31که با قیفی از ابر به زمین وصل میشود.
-
0:31 - 0:33وقتی که این اتفاق میافتد،
آنها زمین را میدرند، -
0:33 - 0:37و تهدیدی جدی برای زندگی و دارایی هستند.
-
0:37 - 0:40به همین دلیل است که تحقیقات زیادی
بر روی این پدیده انجام گرفته است، -
0:40 - 0:45اما حقیقت این است که هنوز چیزهای خیلی
زیادی درباره شکل گیری گردبادها نمیدانیم. -
0:45 - 0:47شرایطی که موجب
به وجود آمدن یک گردباد میشود -
0:47 - 0:50لزوما گردباد دیگری را به وجود نمیآورد.
-
0:50 - 0:54اما از زمانی که مردم شروع به ثبت گردبادها
کردهاند چیزهای زیادی یاد گرفتهایم، -
0:54 - 0:59مثل روش تشخیص علامتها
وقتی که گردبادی آسمان را در هم میآمیزد. -
0:59 - 1:01دوست دارید سوار شوید و با من بیایید؟
-
1:01 - 1:05گردبادها با یک توفان رعد و برق
شروع میشوند اما نه هر توفانی. -
1:05 - 1:10این توفانها که سوپرسل نام دارند
مجموعهای از توفانهای تندری قدرتمند هستند -
1:10 - 1:14با رسیدن توفان به ارتفاع ۱۵٫۰۰۰ متری
بادهای پرقدرت، -
1:14 - 1:19تگرگهای عظیم و همچنین گاهی سیل
و رعد و برقهای غولآسا به وجود میآیند. -
1:19 - 1:22این گونه توفانها هستند
که گردبادها را به وجود میآورند، -
1:22 - 1:26اما تنها در صورتی که همه شرایط مهیا باشد،
-
1:26 - 1:31سرنخهایی که ما میتوانیم با اندازه گیری
و جستجوی آنها یک توفان را پیش بینی کنیم. -
1:31 - 1:35هوای بالا رونده اولین چیزی است
که برای توسعه گردباد لازم است. -
1:35 - 1:38هر توفانی زمانی به وجود میآید که
چگالش اتفاق بیافتد، -
1:38 - 1:40محصول جانبی ابرها.
-
1:40 - 1:42چگالش گرما آزاد میکند،
-
1:42 - 1:47و گرما به انرژی بالابرنده
حجم هوای زیادی تبدیل میشود. -
1:47 - 1:50هرچه چگالش بیشتر باشد
و ابرهای توفانزا بزرگتر باشند، -
1:50 - 1:53این جریانهای رو به بالا
شدیدتر خواهند بود. -
1:53 - 1:57در سوپرسلها، هوای بالارونده
به شکل به خصوصی قدرتمند است. -
1:57 - 2:02در هنگام بالا رفتن، هوا میتواند جهت خود
را تغییر دهد و با سرعت بیشتری حرکت کند. -
2:02 - 2:05در نهایت، اگر رطوبت زیادی
در پایین دست توفان وجود داشته باشد، -
2:05 - 2:08یک ابر عظیم پایه به وجود میآید،
-
2:08 - 2:11که اگر گردباد به وجود بیاید
این ابر تغذیه آن را فرآهم خواهد آورد. -
2:11 - 2:16وقتی همه این چیزها سر جای خودش قرار گرفت،
توفان میتواند جریانی چرخشی به وجود بیاورد -
2:16 - 2:21که باعث به وجود آمدن مجرایی پهن از هوای
چرخنده میشود که به سمت بالا کشیده میشود. -
2:21 - 2:23ما به این میگوییم مزوسیکلون.
-
2:23 - 2:25هوای خشک، خنک و فرو رفته بیرون
-
2:25 - 2:28شروع به پیچیدن دور پشت مزوسیکلون میکند،
-
2:28 - 2:31و چیزی به نام جریان
هوای پشتی را به وجود میآورد. -
2:31 - 2:35این سناریوی عجیب اختلاف دمای شدیدی
-
2:35 - 2:39بین هوای داخل مزوسیکلون و خارج از آن
به وجود میآورد، -
2:39 - 2:43و مرتبهای از ناپایداری را به وجود میآورد
که گردباد میتواند در آن شکل بگیرد. -
2:43 - 2:46آنگاه، قسمت پایینی مزوسیکلون تنگ میشود،
-
2:46 - 2:48و سرعت باد را افزایش میدهد.
-
2:48 - 2:52اگر، و این اگر بزرگی است،
این قیف هوا به سمت پایین -
2:52 - 2:55به طرف ابر مرطوب پایه
در پایین توفان مولد حرکت کند، -
2:55 - 2:59آن را به درون میمکد
و به دیوار چرخندهای از ابر تبدیل میکند، -
2:59 - 3:03که ارتباط بین توفان به وجود آمده
و زمین را برقرار میکند. -
3:03 - 3:05لحظهای که این مجرای
چرخنده ابر زمین را لمس کند -
3:05 - 3:08به گردباد تبدیل خواهد شد،
-
3:08 - 3:13بیشتر آنها کوچک و کوتاه هستند و بادهایی با
سرعت ۱۰۰- ۱۸۰ کیلومتربرساعت تولید میکنند -
3:13 - 3:19اما باقی تا یک ساعت دوام میآورند و بادهایی
با سرعت ۳۲۰ کیلومتر بر ساعت تولید میکنند. -
3:19 - 3:21زیبا اما وحشتناک هستند،
-
3:21 - 3:24مخصوصاً اگر خودتان یا شهرتان
سر راهش قرار داشته باشید. -
3:24 - 3:28در آن صورت، هیچ کس
حتی تعقیب کننده گردبادی مثل من هم -
3:28 - 3:31از دیدن آن لذت نخواهد برد.
-
3:31 - 3:35درست مانند سایر چیزها،
گردبادها هم پایانی دارند. -
3:35 - 3:38وقتی که اختلاف دما از بین برود
و شرایط پایدارتر شود، -
3:38 - 3:40یا رطوبت هوا کاهش پیدا کند،
-
3:40 - 3:46لحظهای که توفان خشمگین مولد گشتاور خود را
از دست بدهد گردبادش را هم به درون میکشد. -
3:46 - 3:50با این حال، هواشناسان و تعقیب کنندههای
توفان مثل من گوش به زنگ میمانند -
3:50 - 3:57و همیشه مراقب هستند تا کی دوباره
توفان کمند بلندش را رها کند.
- Title:
- گردبادها چطور شکل میگیرند؟ - جیمز اسپن
- Description:
-
درس کامل در: http://ed.ted.com/lessons/how-do-tornadoes-form-james-spann
گردبادها شدیدترین توفانهای زمین هستند و سرعت باد در آنها میتواند حتی از ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت هم فراتر برود. این گردبادهای سهمگین چطور شکل میگیرند؟ هواشناس جیمز اسپن چرخه حیات گردبادها را، از تشکیل شدن آنها از توفانهای تندری سوپرسل و تبدیلشان به گردبادهای وحشتناک و ناگهان حل شدنشان در هوای رقیق، روشن میکند.
درس از جیمز اسپن، انیمیشن از پراوینسیا استودیو.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:12
soheila Jafari approved Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
soheila Jafari edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
soheila Jafari accepted Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
soheila Jafari edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
soheila Jafari edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
sadegh zabihi edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
sadegh zabihi edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann | ||
sadegh zabihi edited Persian subtitles for How do tornadoes form? - James Spann |