Frank Herbert'in "Dune" eserini neden okumalısınız? - Dan Kwartler

Tüm ders için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dune-by-frank-herbert-dan-kwartler

Bir anne ile oğlu sonsuz bir çöle doğru yolculuk ediyorlar. Gezginler ısı yaymak ve nemin geri dönüşümünü sağlamak amacıyla özel kıyafetler giyerek, susuzluk yüzünden ölmekten endişelenmiyorlar. Onların korkusu çok daha büyük. Çok geçmeden, bir tıslama sesi çölün sesini bastırmaya başlıyor, 400 metre uzunluğundaki kum yığını çölün zemininde patlıyor ve onlara doğru ilerliyor. İşte bu “Dune” dünyası. Dan Kwartler bu destansı hikâyenin içine dalıyor.

Ders: Dan Kwartler, yöneten: Recircle.

Bir anne ile oğlu sonsuz bir çöle
doğru yolculuk ediyorlar.

Gezginler, ısı yaymak
ve nemi geri kazanmak amacıyla

özel dar kostümler giydikleri için
susuzluktan ölmekten endişelenmiyorlar.

Onların korkusu çok daha büyük.

Bu çift, adımlarındaki titreşimin

yer değiştiren kumlara karışmasına
izin vererek ahenksiz yürümeye çalışıyor.

Fakat çok geçmeden, çölün sesi
daha yüksek tıslama sesiyle bastırılıyor.

Bir kum yığını onlara doğru ilerliyor.

Çiftin garip yürüyüşü
koşuşturmaya dönüşüyor.

400 metre uzunluğundaki
kum yığını çölde patladığı için

yakındaki sarp bir kayalığa
güçlükle tırmanıyorlar.

İşte bu "Dune" dünyası.

Frank Herbert'in yazdığı
ve 1965'te yayımlanan "Dune"

insanlığın yıldızlara hükmettiği

dev bir feodal imparatorluktaki
uzak gelecekte geçiyor.

Bu orta çağ motifi
sadece hükûmetin ötesine geçiyor.

Çoğu yıldızlararası
bilim kurguların aksine

Herbert'in insanları hiçbir bilgisayar
olmadan yıldızları ele geçiriyorlar.

Robotlarla yapılan kadim
bir savaşın akabinde,

insanlık "insan zihninin tasvirine"
dayanarak makinelerin üretimini yasaklıyor

ama bu bildiri gelişmelerini
bastırmak yerine

insanları biyolojik bilgisayarlara,
medyumlara ve öngörülü uzay pilotlarına

dönüştürerek korkutucu şekillerde
evrim geçirmeye zorladı.

Süper güçlü bu grupların üyeleri

asilzadeler tarafından
sürekli çalıştırılır,

hepsi güç için ve krallıklarına
yeni gezegenler kazandırmak için yarışır.

Ama bu insanüstü becerilerin neredeyse
hepsi aynı kıymetli kaynağa dayanır:

Baharata.

"Melanj" olarak da bilinen bu gizemli
ürün bütün uzay seyahatleri için zorunlu.

Bu da onu galaksi ekonomisinin
temel taşı yapıyor.

Bu ürün sadece çöl gezegeni
Arrakis'te yetişiyor.

Burası tehlikeli ve sert
iklimli olan bir dünyanın

uzunca süre imparatorluğa
isyan eden yerlilerinin gezegeni.

Arrakis'in diğer adı olan Dune,
Herbert'in romanının geçtiği yer.

Bu roman, Atreides Asilzade
Hanedanı üyesi Paul'dan sonra gelir.

Kitap, Dune gezegenini hakimiyetine alma
görevi verilen Paul'un ailesi ile başlar,

ayrıca can düşmanları olan
Harkonnen hanedanının

sadist köle amirlerinin
detaylı olay örgüsünün parçasıdır.

Hanedanlar arasındaki çatışma Arrakis'teki
hassas politik dengeyi altüst eder.

Çok geçmeden, Paul liderlik yapabildiğini
ve bu saldırgan çöl dünyasında

hayatta kalabildiğini kendine
ispat etmesi gereken

bir gezegen devriminin
ortasında öne çıkarılır.

Ama Arrakis basit ve sonsuz
bir kum denizi değil.

Herbert, Dune gezegeninin
karmaşık ekosistemini

yaratmak için beş seneden fazla
zaman harcayan gayretli bir çevreciydi.

Gezegen, kayalıklı coğrafi
yapısına şekil veren

iklim kuşakları
ve rüzgar tünelleriyle kaplı.

Farklı ılıman iklim kuşakları
değişken çöl florası üretiyor.

Dune'un ekosisteminin neredeyse
her unsuru gezegenin temel ihracatını

gerçekleştirmek için birlikte çalışıyor.

Ayrıca Herbert'in inşa ettiği dünya,
zengin felsefe ağı ve din ağı içeriyor.

Paul'un annesi Jessica, baharat destekli
kadim bir psikoloji ekolü olan

Bene Gesserit'in bir üyesi.

Gizemli güçlerinden dolayı bazen
"büyücü" diye adlandırılan Bene Gesserit

toplumu aydınlatmak amacıyla
yönlendirmeye çabalayarak

bin yıllık dönemlerde derin
devlet olarak faaliyet gösterir.

Aynı şekilde kadim topluluk olan
Mentatlar'daki insan bilgisayarları

inanılmaz boyutlu verileri işleyebilirler.

Mentatlar mantık
ve çıkarımın kalesi olsalar da

onların sonuçları hesaplamalardan ziyade

sürekli yer değiştiren
bir dizi ihtimallerle ilgili.

Yine de hiçbir grup "Dune"u
Fremen'den daha fazla merkeze almıyor.

Arrakis'in yerlileri, gezegenin
birçok sırrının koruyucusu.

Paul'un yolculuğu onu
birçok ölümcül zorlukta sağlam kaldığını,

kendine kanıtlaması gereken yerin,

yani Fremen'in özel kardeşliğinin
derinliklerine götürüyor.

Tüm bu grupların, kitabın metnine
yayılan derin tarihi var.

Herbert ayrıca kitaba
ölçek duygusunu da dahil ediyor.

Her bölüm, çözülmek üzere olan
olayların faktörlerini anımsayarak

gelecekteki bir tarih
kitabından alıntıyla başlıyor.

Kitap ayrıca imparatorluğun tarihini

daha fazla keşfeden
kainattan ilaveler içeriyor,

kitapta "Gom-Jabbar" ve "Shai-Hulud" gibi
sözcükleri içeren bir sözlük de var.

Dune'un epik hikâyesi, altı cildi aşan
bin yıllık destanı anlatmayı sürdürüyor.

Ama Arrakis'in geleceğinin
her bir hikâyesi burada başlıyor:

Paul, tehlikeli ve zorlu
bir yolun ardına düşüyor

ve yaklaşmakta olan fırtına yüzünden
sürekli yok olmanın eşiğinde kalıyor.