Return to Video

ဘာကြောင့် Frank Herbert ရဲ့ 'Dune' ကို သင် ဖတ်သင့်ပါလဲ။ Dan Kwartler

  • 0:07 - 0:10
    သားအမိနှစ်ယောက်ဟာ အဆုံးမဲ့
    သဲကန္တာရကို ဖြတ်ပြီး ခရီးကြမ်းနှင်ကြတယ်။
  • 0:10 - 0:15
    အပူကို ကွယ်ပျောက်စေပြီး အစိုဓာတ်ကို
    ပြန်သုံးဖို့ အထူးဝတ်စုံတွေတွေ ဝတ်ထားတဲ့
  • 0:15 - 0:18
    ခရီးသွားတွေဟာ ရေငတ်သေမှာကို မပူပန်ကြဘူး။
  • 0:18 - 0:20
    သူတို့ရဲ့ကြောက်ရွံ့မှုက
    အများကြီးပိုကြီးတယ်။
  • 0:20 - 0:22
    နှစ်ယောက်သားဟာ သူတို့ ခြေသံတွေရဲ့
    တုန်ခါမှုတွေကို
  • 0:22 - 0:27
    ရွေ့နေတဲ့ သဲတွေနဲ့ ရောသွားစေရင်း မှန်မှန်
    လှုပ်ရှားမှုမပါဘဲ လျှောက်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။
  • 0:27 - 0:31
    ဒါပေမဲ့ မကြာခင်မှာ သဲကန္တာရရဲ့ အသံကို
    ရှူးရှူးမြည်သံတစ်ခုက ဖုံးလွမ်းသွားတယ်။
  • 0:31 - 0:34
    သဲပုံကြီးတစ်ပုံက သူတို့ဆီ ပြေးလာတာကြောင့်
  • 0:34 - 0:37
    နှစ်ယောက်သားရဲ့ သဘာဝမကျတဲ့ လမ်းလျှောက်ဟန်က
    တာတိုပြေးပွဲ တစ်ခု ဖြစ်သွားတယ်။
  • 0:37 - 0:40
    မီတာ ၄၀၀ ရှည်တဲ့ သဲမုန်တိုင်းတစ်ခုက
    သဲကန္တာရ ကြမ်းပြင်မှ
  • 0:40 - 0:45
    ကွဲထွက်လာတာကြောင့် ဒီနှစ်ယောက်ဟာ
    အနီးအနားက ကျောက်သားပြငတစ်ခုကို ကုတ်တက်တယ်။
  • 0:45 - 0:48
    ဒါကတော့ 'Dune' ရဲ့ ကမ္ဘာပါ။
  • 0:48 - 0:52
    Frank Herbert က ရေးသားခဲ့ပြီး
    ၁၉၆၅ မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့
  • 0:52 - 0:55
    "Dune" ဟာ ဧရာမ ပဒေသရာဇ်
    အင်ပါယာကြီးထဲကကြယ်တွေကို
  • 0:55 - 0:59
    လူသားက အုပ်ချုပ်တဲ့ ဝေးလံတဲ့
    အနာဂတ်မှာ ဖြစ်ပျက်တာပါ။
  • 0:59 - 1:02
    ဒီအလယ်ခေတ် အာဘော်က အစိုးရ
    သက်သက်ထက် ကျော်လွန်သွားတယ်။
  • 1:02 - 1:04
    ကြယ်တွေကြားက သိပ္ပံဇာတ်လမ်း
    အများစုနဲ့ မတူဘဲ
  • 1:04 - 1:08
    Herbert ရဲ့ လူသားတွေဟာ ကွန်ပြူတာ
    တစ်ခုလုံးမှမပါဘဲ ကြယ်တွေကို အောင်နိုင်တယ်။
  • 1:08 - 1:10
    စက်ရုပ်တွေနဲ့ ရှေးဟောင်း
    စစ်ပွဲနောက်လိုက်ရင်း
  • 1:10 - 1:14
    လူသားဟာ လူသား စိတ်တစ်ခုရဲ့ ပုံတူ
    စက်ပစ္စည်းတစ်ခုခု ဆောက်လုပ်တာကို
  • 1:14 - 1:16
    တားမြစ်ထားတယ်။
  • 1:16 - 1:19
    ဒါပေမဲ့ တိုးချဲ့မှုကို နှိမ်နင်းတာအစား
  • 1:19 - 1:22
    ဒီပြန်တမ်းက ချောက်ချားဖွယ်နည်းလမ်းနဲ့
    ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်ဖို့ လူတွေကိုအကျပ်ကိုင်တယ်။
  • 1:22 - 1:28
    ဇီဝကွန်ပြူတာတွေ၊ တန်ခိုးရှင် စုန်းမတွေနဲ့
    ကြိုမြင်နိုင်တဲ့ အာကာသလေသူရဲတွေ ဖြစ်တာပါ။
  • 1:28 - 1:30
    ဒီမဟာ အစွမ်းရှိတဲ့ ဂိုဏ်းအဖွဲ့ဝင်တွေကို
  • 1:30 - 1:34
    အမျိုးမျိုးသော သူကောင်း
    မျိုးနွယ်တွေက ပုံမှန် ခန့်တယ်။
  • 1:34 - 1:39
    အားလုံးက အာဏာအတွက် ပြိုင်ဆိုင်တာနဲ့
    သူတို့နယ်ပယ်မှာ ဂြိုဟ်သစ်တွေထပ်ထည့်ဖို့ပါ။
  • 1:39 - 1:44
    ဒါပေမဲ့ ဒီအာဂ ကျွမ်းကျင်မှု အားလုံးဟာ
    တူညီတဲ့ အဖိုးတန် ရင်းမြစ်အပေါ် မှီခိုတယ်။
  • 1:44 - 1:46
    ဟင်းခတ်အမွေးအကြိုင်ပါ။
  • 1:46 - 1:52
    'အရော'လို့ သိကြတဲ့ ဒီဆန်းပြားတဲ့ သီးနှံက
    လည်း အာကာသ ခရီးအားလုံးအတွက် မရှိမဖြစ်ပါ။
  • 1:52 - 1:54
    ဒါကို စကြာဝဠာဆိုင်ရာ စီးပွားရေးရဲ့
    အုတ်မြစ်အဖြစ် ဖန်တီးတာပါ။
  • 1:54 - 1:58
    ဒါက သဲကန္တာရ ဂြိုဟ် Arrakis
    မှာသာ ပေါက်ရောက်တယ်။
  • 1:58 - 2:02
    အင်ပါယာကိုအတော်ကြာကြာ ပုန်ကန်ခဲ့ကြတဲ့
    ဒေသခံ နေထိုင်သူတွေရဲ့ အန္တရာယ်ရှိပြီး
  • 2:02 - 2:05
    နေခင်းထိုင်ခင်းမသာတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုပါ။
  • 2:05 - 2:09
    Dune လို့လည်းခေါ်တဲ့ Arrakis ဟာ
    Herbert ရဲ့ဝတ္ထုရှည်အတွက် အခင်းအကျင်းပါ။
  • 2:09 - 2:13
    ၎င်းက သူကောင်း မျိုးနွယ် Atreides

    က Paul ကို လိုက်နာတယ်။
  • 2:13 - 2:17
    စာအုပ်ကို Dune ရဲြထိန်းချုပ်ခွင့်ကို Paul
    မိသားစုကို ခန့်အပ်တာနဲ့ စထားတယ်။
  • 2:17 - 2:20
    မပြေတဲ့ ရန်ဘက်တွေရဲ့ အသေးစိတ်
    ကြံစည်မှုရဲ့ အစိတ်အပိုင်းအဖြစ်ပါ။
  • 2:20 - 2:24
    House Harkonnen ရဲ့ ရက်စက်ခြင်းမှာ
    သာယာတဲ့ ကျွန်ဦးစီးတွေပါ။
  • 2:24 - 2:29
    မျိုးနွယ်ကြားပဋိပက္ခက Arrakis ကသိမ်မွေ့တဲ့
    နိုင်ငံရေးဟန်ချက်ကို ပြောင်းပြန်လှန်တယ်။
  • 2:29 - 2:33
    မကြာခင်မှာ Paul ဟာ ဂြိုဟ် တော်လှန်ရေးထဲ
    တွန်းတင်ခံလိုက်ရတယ်။
  • 2:33 - 2:37
    အဲဒီမှာ သူဟာ ဒီနေခင်းထိုင်ခင်းမသာတဲ့
    သဲကန္တာရမှာ ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ ရှင်ကျန်မှု
  • 2:37 - 2:40
    လုပ်နိုင်စွမ်းတာရှိတာကို
    ကိုယ်တိုင် သက်သေပြရမယ်။
  • 2:40 - 2:43
    ဒါပေမဲ့ Arrakis ဟာ အဆုံးမဲ့ သဲပင်လယ်
    သက်သက်မဟုတ်ပါဘူး။
  • 2:43 - 2:46
    Herbert ဟာ Dune ရဲ့
    ရှုပ်ထွေးတဲ့ ဂေဟစနစ်ကို
  • 2:46 - 2:50
    ဖန်တီးရင်း ငါးနှစ် ကုန်ဆုံးခဲ့တဲ့ထက်သန်တဲ့
    ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးသမားပါ။
  • 2:50 - 2:53
    ဒီဂြိုဟ်ကို ၎င်းရဲ့ ကျောက်အထိပြီးတဲ့
    မြေမျက်နှာသွင်ကို ပုံဖော်ပေးတဲ့
  • 2:53 - 2:55
    ရာသီဥတု ရပ်ဝန်းတွေ၊ လေ ဥမင်တွေနဲ့
    အကွက်ချထားတယ်။
  • 2:55 - 2:58
    သမပိုင်း ဇုံအမျိုးမျိုးက သော ကန္တာရ
    ဒေသရင်း အပင်စုံ ထွက်တယ်။
  • 2:58 - 3:02
    Dune ရဲ့ ဂေဟစနစ် အရိပ်အယောင်တိုင်းဟာ
    ဂြိုဟ်ရဲ့ မရှိမဖြစ် ပို့ကုန်ထုတ်ဖို့
  • 3:02 - 3:05
    အတူတကွ လုပ်ဆောင်တယ်။
  • 3:05 - 3:11
    Herbert ရဲ့ ကမ္ဘာ တည်ခြင်းကလည်း ဒဿနနဲ့
    ဘာသာရေး ကြွယ်ဝတဲ့ ကွန်ရက်တစ်ခုပါဝင်တယ်။
  • 3:11 - 3:14
    Paul ရဲ့မိခင် Jessica ဟာ Bene Gesserit
    ရဲ့ အသင်းဝင်းတစ်ယောက်ပါ။
  • 3:14 - 3:17
    ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်နဲ့ဟောတဲ့
    အကြားအမြင် ရှေးယုံကြည်မှုတစ်ခုပါ။
  • 3:17 - 3:20
    တစ်ခါတစ်ရံ ဆန်းပြားတဲ့
    တန်ခိုးတွေအတွက် 'စုန်းမတွေ'လို့ခေါ်တဲ့
  • 3:20 - 3:24
    Bene Gesserit တွေဟာ လူ့အဖွဲ့အစည်းကို
    ဉာဏ်အလင်းဘက်ဆီ လမ်းညွန်ပေးဖို့
  • 3:24 - 3:28
    အားထုတ်ရာမှာ အရိပ် အစိုးရတစ်ခုအဖြစ်
    နှစ်ထောင်ချီပြီး လုပ်ဆောင်တယ်။
  • 3:28 - 3:31
    အလားတူ ရှေးကျတာက မယုံနိုင်တဲ့
  • 3:31 - 3:35
    ဒေတာပမာဏကို ဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့
    လူသား ကွန်ပြူတာ Mentats တွေပါ။
  • 3:35 - 3:38
    Mentats တွေဟာ တွေးခေါ်မှု၊
    ဆင်ခြင်မှုရဲ့ကာကွယ်သူတွေဆိုပေမဲ့
  • 3:38 - 3:40
    သူတို့ရဲ့ ရလဒ်တွေကတော့
    အတွက်အချက်တွေသာ မဟုတ်ဘဲ
  • 3:40 - 3:44
    ဒီအစား အမြဲ ပြောင်းလဲနေတဲ့
    ဖြစ်နိုင်ခြေတွေရဲ့ စီးကြောင်းတွေပါ။
  • 3:44 - 3:48
    သို့ပေမည့် Fremen တွေထက် ဘယ်အုပ်စုကမျှ
    "Dune"အတွက် အဓိကမကျဘူး။
  • 3:48 - 3:53
    Arrakis ရဲ့ ဒေသခံတွေဟာ ဂြိုဟ်ရဲ့လျှို့ဝှက်
    ချက်များစွာကို စောင့်ရှောက်သူတွေပါ။
  • 3:53 - 3:57
    Paul ရဲ့ ခရီးက သူ့ကို Fremen ရဲ့သီးသန့်
    ညီအစ်ကိုတော်စပ်မှုဆီ ခေါ်သွားတယ်။
  • 3:57 - 3:59
    အဲဒီမှာ တိုးလာတဲ့ သေစေနိုင်တဲ့စိန်ခေါ်မှု
  • 3:59 - 4:02
    တသီတတန်းထဲမှာ ယုံကြည့်ထိုက်သူလို့
    သူကိုယ်တိုင် သက်သေပြရမှာပါ။
  • 4:02 - 4:05
    ဒီဂိုဏ်းအားမှာစာသားမှာ ပျံနှံ့နေတဲ့
    နက်ရှိုင်းတဲ့ သမိုင်းတွေရှိပြီး
  • 4:05 - 4:10
    Herbert ကလည်း ဒီအတိုင်းအတာ သဘောကို
    စာအုပ်ရဲ့ဖွဲ့စည်းမှုထဲမှာ ပေါင်းစပ်ထားတယ်။
  • 4:10 - 4:13
    ဖြေပြတော့မယ့် အဖြစ်တွေရဲ့
    အရိပ်အယောင်တွေကို ပြန်ခေါ်ရင်း
  • 4:13 - 4:17
    အခန်းတိုင်းဟာ အနာဂတ် သမိုင်းကျမ်း
    တစ်ခုက အကိုးတစ်ခုနဲ့ စတင်တယ်။
  • 4:17 - 4:20
    'Gom-Jabbar”နဲ့ “Shai-Hulud' လို
    စကားလုံးတွေရဲ့ခက်ဆစ်နဲ့အတူ
  • 4:20 - 4:23
    ဒီစာအုပ်မှာ အင်ပါယာရဲ့ သမိုင်းကို
  • 4:23 - 4:27
    ထပ်ပြီး စူးစမ်းတဲ့ စကြဝဠာတွင်း
    နောက်ဆက်တွဲတွေလည်းပါဝင်တယ်။
  • 4:27 - 4:34
    Dune ရဲ့ဇာတ်လမ်းရှည်ဟာ နှစ်ထောင်ချီကြာတဲ့
    ခြောက်အုပ်တွဲ ဇာတ်လမ်းကို ဆက်ဖြေပြတယ်။
  • 4:34 - 4:37
    ဒါပေမဲ့ Arrakis ရဲ့ ဇာတ်လမ်းတိုင်းဟာ
    အနာဂတ်ဟာ ဒီမှာ စတင်တယ်။
  • 4:37 - 4:41
    Paul က အန္တရာယ်ရှိပြီး အားထုတ်ဖို့လိုတဲ့
    လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို ဆက်လျှောက်ပြီး
  • 4:41 - 4:46
    အမြဲတမ်း လာလတ္တံ မုန်တိုင်းရဲ့
    ဝါးမြိုတာ ခံရလုလုမှာပါ။
Title:
ဘာကြောင့် Frank Herbert ရဲ့ 'Dune' ကို သင် ဖတ်သင့်ပါလဲ။ Dan Kwartler
Speaker:
Dan Kwartler
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dune-by-frank-herbert-dan-kwartler တွင် ကြည့်ရှုပါ။

သားအမိနှစ်ယောက်ဟာ အဆုံးမဲ့ သဲကန္တာရကို ဖြတ်ပြီး ခရီးကြမ်းနှင်ကြတယ်။ အပူကို ကွယ်ပျောက်စေပြီး အစိုဓာတ်ကို ပြန်သုံးဖို့ အထူးဝတ်စုံတွေတွေ ဝတ်ထားတဲ့ ခရီးသွားတွေဟာ ရေငတ်သေမှာကို မပူပန်ကြဘူး။ သူတို့ရဲ့ ကြောက်ရွံ့မှုတွေ အများကြီး ပိုကြီးမားတယ်။ မကြာခင်မှာ သဲကန္တာရရဲ့ အသံကို ရှူးရှူးမြည်သံတစ်ခုက ဖုံးလွမ်းသွားတယ်။ မီတာ ၄၀၀ အရှည်ရှိတဲ့ သဲပုံတစ်ပုံဟာ သဲကန္တာရ ကြမ်းပြင်မှ ကွဲထွက်ပြီး သူတို့ဆီ ပြေးလာတယ်။ ဒါကတော့ 'Dune' ရဲ့ ကမ္ဘာပါ။ Dan Kwartler ကနေပြီး သည်းထိတ်ရင်ဖို ဝတ္ထုရှည်အတွင်းကို ငုပ်လျှိုးစူစမ်းထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Dan Kwartler က ပြုစုပြီး Recircle က ရိုက်ကူးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:47

Burmese subtitles

Revisions