Açık-kaynaklı kanser araştırması
-
0:00 - 0:04Bundan 10 yıl önce Chicago'dan Boston'a
-
0:04 - 0:07kanser ve kimyaya olan ilgimle taşındım.
-
0:07 - 0:10Belki bilirsiniz ki
kimya molekül yapma bilimidir -
0:10 - 0:14ya da benim için yeni kanser
ilaçları demektir. -
0:14 - 0:17Yine bilebileceğiniz gibi
kimya ve ilaç için -
0:17 - 0:20Boston tam bir cennet.
-
0:20 - 0:23Cambridge'de bir üniversite
öğrencisine çarpmadan -
0:23 - 0:25dur işaretini pas geçemezsiniz.
-
0:25 - 0:27Okulun barının adı
''Bilimin Mucizesi''. -
0:27 - 0:31Levhalarda ''Laboratuvarda
boş yer vardır'' yazıyor. -
0:31 - 0:36Bu 10 yıl içinde kesinlikle
bilimsel bir devrimin başlangıcına -
0:36 - 0:39şahit olduğumuzu söyleyebiliriz
ve bu devrim genom tıbbıdır. -
0:39 - 0:41Artık kliniğimize gelen hastalar hakkında
-
0:41 - 0:43hiç olmadığı kadar çok şey biliyoruz.
-
0:43 - 0:48Nihayet yıllardır onlara baskı yapan
şu sorunun cevabını verebiliyoruz: -
0:48 - 0:51Neden kanser oldum?
-
0:51 - 0:53Bu bilgi aynı zamanda çok şaşırtıcı.
-
0:53 - 0:56Daha bu devrimin başlangıcında
olsak da biliyoruz ki -
0:56 - 1:00on binden fazla geni etkileyen
-
1:00 - 1:04kırk bin civarı mutasyon var.
-
1:04 - 1:10Bu genlerin beş yüzü
kansere sebep olan birer faktör. -
1:10 - 1:12Ama karşılastırdığımızda
-
1:12 - 1:15bir düzine kadar hedeflenen ilacımız var.
-
1:15 - 1:17Bu kanser ilaçlarının yetersizliği
-
1:17 - 1:19babama pankreas kanseri
teşhisi konulduğunda -
1:19 - 1:23bizi can evimizden vurdu.
-
1:23 - 1:25Onu Boston'a götürmedik.
-
1:25 - 1:26Genomunu sekanslamadık.
-
1:26 - 1:30Bu kansere neyin sebep olduğu
yıllardır biliniyor. -
1:30 - 1:35Sebebi üç tane protein: ras, myc, p53.
-
1:35 - 1:39Bu yaklaşık 80'lerden
beri bildiğimiz eski bir bilgi. -
1:39 - 1:41Bu veya çok sayıda katı tümörden
-
1:41 - 1:44herhangi birine sahip bir hastaya
-
1:44 - 1:46yazabileceğim bir ilaç yok.
-
1:46 - 1:49Mahşerin Atlıları'nın kanser versiyonu.
-
1:49 - 1:51ras, myc ve p53'ün ilacı yok.
-
1:51 - 1:55Doğal olarak sorabilirsiniz: Neden?
-
1:55 - 1:58Hiç tatmin edici olmayan
fakat bilimsel cevap: -
1:58 - 2:00Bu çok zor.
-
2:00 - 2:02Hangi sebeple olursa olsun
bu üç protein bizim alanda -
2:02 - 2:06''ilaçlanılamaz genom''
diye anılan bölgeye girdi. -
2:06 - 2:10bu sörf yapılamaz bir bilgisayar
ya da yürünemez bir ay demek gibi. -
2:10 - 2:12Bu korkunç bir ticari koşul.
-
2:12 - 2:14Fakat bu demek oluyor ki
-
2:14 - 2:17biz bu proteinlerde, içine
moleküler çilingir gibi -
2:17 - 2:21küçük ve aktif organik madde
veya ilaç maddesi iliştirebileceğimiz -
2:21 - 2:25kaygan girintiyi tanımlayamadık.
-
2:25 - 2:27Klinik tıp ve hematoloji, onkoloji
-
2:27 - 2:29ve kök hücre nakli konusunda
eğitim aldığım için, -
2:29 - 2:33bunun yerine FDA'daki
düzenleyici ağ üzerinden -
2:33 - 2:38basamaklanan şu maddelerdi:
-
2:38 - 2:40arsenik, talidomit
-
2:40 - 2:43ve bu azot hardal gazının
kimyasal türeviydi. -
2:43 - 2:46Bu 21'inci yüzyıl.
-
2:46 - 2:50Yani ben de bu ilaçların
performans ve kalitesinden -
2:50 - 2:52tatmin olmamış diyebileceğiniz bir şekilde
-
2:52 - 2:57keşif kimyasını öğrenerek
-
2:57 - 3:00ve açık kaynağın, kitle kaynağın
akademide erişimimiz olan -
3:00 - 3:06işbirliği ağımızın cesur yeni dünyası
kapsamında yaklaşarak -
3:06 - 3:10hastalarımıza daha hızlı bir şekilde
-
3:10 - 3:14güçlü ve hedefli tedaviler
sağlayabilmek için okula döndüm. -
3:14 - 3:18Şimdi buna yapılmakta olan bir iş
gözüyle bakın -
3:18 - 3:22ama size çok nadir bir kanser olan
orta hat karsinomu ile ilgili -
3:22 - 3:26ve bu kansere sebep olan, ilaçlanamayan,
BRD4 adındaki protein hakkında -
3:26 - 3:30ve Dana-Farber kanser enstitüsündeki
laboratuvarımda geliştirilen -
3:30 - 3:34bunu geliştiren kimyacı Jun Qi'nin
isminiz verdiğimiz JQ1 molekülü hakkında -
3:34 - 3:39bir hikaye anlatacağım.
-
3:39 - 3:42BRD4 ilginç bir protein.
-
3:42 - 3:45Hastalarımızı öldürmek için
yaptığı onca şeye bakarak -
3:45 - 3:48kanserin kanser olduğunu
nasıl hatırladığını sorabilirsiniz. -
3:48 - 3:51Bütün genomunu sarmalayıp iki hücreye
bölündükten sonra tekrar açtığı zaman -
3:51 - 3:54ihtiyacı olan genler olmasına rağmen
-
3:54 - 3:56neden göz veya karaciğer
hücresine dönüşmüyor? -
3:56 - 3:58O kanser olduğunu hatırlıyor.
-
3:58 - 4:01Bunun sebebi diğer
bütün hücrelerde olduğu gibi -
4:01 - 4:03kanser, hücreye kanser olduğunu
-
4:03 - 4:06ve sürekli bölünmeye devam etmesi
gerektiğini hatılatan -
4:06 - 4:09küçük post-it notlar gibi
moleküler işaretler yerleştiriyor. -
4:09 - 4:13Bu küçük post-it notlar,
bu protein ve onun sınıfında olan -
4:13 - 4:15bromodomain proteinlerini içeriyor.
-
4:15 - 4:18Biz de düşündük ki eğer biz
bu dönen proteinin temelindeki -
4:18 - 4:21küçük girintiye girerek o post-it'in
yapışmasını engelleyen -
4:21 - 4:28bir protein yaparsak, belki de
bu BRD4 proteinine bağımlı olan -
4:28 - 4:31kanser hücrelerini kanser
olmadıklarına ikna edebilirdik. -
4:31 - 4:34Böylece bu problem üzerine
çalışmaya başladık. -
4:34 - 4:37Bileşen kütüphaneleri oluşturduk.
-
4:37 - 4:42Sonunda bu ve buna benzeyen
JQ1 adındaki maddelere ulaştık. -
4:42 - 4:44Şimdi bir ilaç şirketi olmadığımız için
-
4:44 - 4:47ilaç şirketlerinin sahip olmadığı
bazı esnekliklere sahip olabilir -
4:47 - 4:49ve onların yapamadığı
bazı şeyler yapabilirdik. -
4:49 - 4:52Arkadaşlarımıza bunu mail atmaya başladık.
-
4:52 - 4:53Benim laboratuvarım küçük.
-
4:53 - 4:55Düşündük ki bu başkalarına gönderip
-
4:55 - 4:57molekülün davranışını görebilirdik.
-
4:57 - 5:00Molekülü, bu protein için tam olarak
nasıl bu kadar potent olduğunu -
5:00 - 5:02anlamamıza yardım eden
bu fotoğrafı yollayanın -
5:02 - 5:05başarılı bir grup
kristal bilimcinin olduğunu -
5:05 - 5:07İngiltere, Oxford'a gönderdik.
-
5:07 - 5:09Buna biz şekil tamamlayıcılığının
mükemmel uyumu -
5:09 - 5:11ya da eldivenin içindeki el diyoruz.
-
5:11 - 5:14Şimdi bu BRD4'e bağımlı olan
çok nadir bir kanser. -
5:14 - 5:17Biz de Birmingham'daki
genç patologlar -
5:17 - 5:20ve Kadın Hastanesinden
aldığımız örneklerle çalıştık. -
5:20 - 5:23Bu örneklere bu molekülü
uyguladığımız zaman -
5:23 - 5:25çok çarpıcı bir şey gözlemledik.
-
5:25 - 5:28Küçük, yuvarlak, hızla çoğalan,
kol ve uzantıları olan -
5:28 - 5:32kanser hücreleri şekil değiştiriyordu.
-
5:32 - 5:36Aslında, kanser hücresi kanser olduğunu
-
5:36 - 5:39unutup normal hücreye dönüşüyordu.
-
5:39 - 5:42Bu bizi çok heyecanlandırdı.
-
5:42 - 5:46Normalde bir sonraki hamle,
bu molekülü fareye uygulamak olurdu. -
5:46 - 5:49Ama bu nadir kanser türünde
bir fare modeli olmaması problemdi. -
5:49 - 5:52Biz bu araştırmayı yaparken
-
5:52 - 5:54bu tedavisi olmayan
kanserden dolayı -
5:54 - 5:57hayatının son evresinde olan
29 yaşındaki Connecticut'tan -
5:57 - 6:00bir itfaiyeci ile ilgileniyordum.
-
6:00 - 6:03Bu BRD4 bağımlısı kanser,
onun sol akciğeri boyunca büyüyordu. -
6:03 - 6:06Küçük birikintileri süzen
bir göğüs tüpü vardı. -
6:06 - 6:09Her hasta bakım vardiyasında
bu birikintileri atıyorduk. -
6:09 - 6:13Bu hastaya gittik ve bizimle
işbirliği yapmasını teklif ettik. -
6:13 - 6:17Onun değerli ve nadir kanserli parçacığını
göğüs tüpünden alıp -
6:17 - 6:19şehrin öbür ucuna götürüp,
-
6:19 - 6:22bir fareye enjekte ederek
klinik araştırma yapabilir miydik? -
6:22 - 6:29Tabii ki bunu insanlarda uygulamak
imkansız olurdu ve yasaktı. -
6:29 - 6:30Ve o bize izin verdi.
-
6:30 - 6:34Lurie Aile Hayvan Görüntüleme Merkezi'nde
meslektaşımız Andrew Kung, -
6:34 - 6:39plastiğe hiç dokunmadan bu kanseri
başarılı bir şekilde farede büyüttü. -
6:39 - 6:42Ve bir farenin PET taramasını
burada görebilirsiniz. -
6:42 - 6:46Kanser, bu hayvanın arka bacağında
bu kırmızı, iri kütle olarak büyüyor. -
6:46 - 6:50Ve biz onu bizim molekülümüz ile
tedavi ettik. -
6:50 - 6:53Bu şeker bağımlılığı ve hızlı
büyüme kayboldu gitti. -
6:53 - 6:57Sağdaki hayvanda ise kanserin
karşılık verdiğini görebilirsiniz. -
6:57 - 7:02Bu hastalığın dört farklı fare modelinde
klinik araştırmalarını tamamladık. -
7:02 - 7:04Ve her seferinde aynı şeyi gördük.
-
7:04 - 7:10Bu ilacı alan fareler yaşıyor,
diğerleri ise hızlıca ölüyordu. -
7:10 - 7:14Bir ilaç şirketi bu durumda
ne yapardı diye düşündük. -
7:14 - 7:19Onlar büyük ihtimalle bu maddeyi aktif
bir farmasötik haline getirene kadar -
7:19 - 7:21bunu bir sır olarak saklarlardı.
-
7:21 - 7:24Biz ise tam tersini yaptık.
-
7:24 - 7:26Bu bulguyu en erken
prototip aşamasında -
7:26 - 7:28açıklayan bir makale yayınladık.
-
7:28 - 7:31Dünyaya bu molekülün
kimyasal kimliğini açıkladık. -
7:31 - 7:33Normalde bizim alanda bu bir sırdır.
-
7:33 - 7:36İnsanlara onu tam olarak
nasıl yapacaklarını söyledik. -
7:36 - 7:38Onlara e-mail adresimizi verip
-
7:38 - 7:41isterlerse molekülü bedavaya
gönderebileceğimizi söyledik. -
7:41 - 7:42(Gülüşmeler)
-
7:42 - 7:45Laboratuvarımız için en çekişmeli
ortamı oluşturmak istedik. -
7:45 - 7:48Ve maalesef bu denememiz başarılı oldu.
-
7:48 - 7:49(Gülüşmeler)
-
7:49 - 7:52Çünkü şimdi, bu molekülü
paylaştığımız için, -
7:52 - 7:56sadece geçen yıl Aralıktan beri
Amerika'da 40 laboratuvar -
7:56 - 8:00ve Avrupa'da 30 laboratuvar
--çoğu ilaç şirketi-- bu alana girmeye, -
8:00 - 8:03bu nadir kanseri hedeflemeye çalışıyor.
-
8:03 - 8:10Neyse ki şu an bu,
alanda çalışılmak istenen bir konu. -
8:10 - 8:13Fakat, bu laboratuvarlardan gelen
bu molekül ile ilgili olan çalışmalar, -
8:13 - 8:16bize belki de tek başımıza
sahip olamayacağımız -
8:16 - 8:18bakış açısı kazandırdı.
-
8:18 - 8:22Bu molekül uygulanan lösemi hücreleri
normal beyaz kan hücresine dönüştü. -
8:22 - 8:26Tedavisi olmayan bir
kemik iliği hastalığı olan -
8:26 - 8:31çoklu miyelomlu fareler bu ilaca
çarpıcı bir şekilde cevap verdi. -
8:31 - 8:35Belki yağların hafızası
olduğunu biliyorsunuzdur. -
8:35 - 8:37Bunu sizin için güzelce
açıklayacağım. -
8:37 - 8:38(Gülüşmeler)
-
8:38 - 8:43Aslında, bu molekül, bu adiposit
denen yağ kök hücresinin -
8:43 - 8:47nasıl yağ yapılacağını
hatırlamasını engelliyor. -
8:47 - 8:51Böylelikle şu, tıpkı memleketim
Şikago'daki insanlar gibi, yağlı diyete -
8:51 - 8:57tabii olan fare büyük bir tıbbi problem
olan yağlı karaciğere yakalanmayacak. -
8:57 - 9:01Bu araştırma, sadece benim
laboratuvarıma değil -
9:01 - 9:05bizim enstitümüze, Harvard Tıp Okulu'na
öğrettiği şey bizim ilaç keşfi için -
9:05 - 9:09akademide eşsiz kaynaklarımız olduğu
ve diğer hepsinden fazla kanser molekülünü -
9:09 - 9:14bilimsel olarak test eden merkezimizin
kendi kendine yapamadığıdır. -
9:14 - 9:18Burada listelenen sebeplerden dolayı,
bizce akademik merkezler için bu -
9:18 - 9:23kavramsal olarak ustalık isteyen
ve yaratıcı prototip ilaç keşfi disiplinine -
9:23 - 9:30katılmak için büyük bir fırsat.
-
9:30 - 9:31Peki, sırada ne var?
-
9:31 - 9:34Bu molekülü yaptık fakat
o hâlâ bir hap değil. -
9:34 - 9:36Ağız yoluyla almaya uygun değil.
-
9:36 - 9:40Bunu halledip onu hastalara
ulaştırmamız gerekiyor. -
9:40 - 9:42Laboratuvardaki herkes,
-
9:42 - 9:44özellikle hastalarla
etkileşime geçtikten sonra, -
9:44 - 9:47bu molekülü içeren
ilacı yapmaya zorunlu hissetti. -
9:47 - 9:51Burası, sizin yardımınızı, içgörünüzü,
-
9:51 - 9:54ve işbirlikçi katılımınızı
kullanabileceğimizi söyleceğim yer. -
9:54 - 9:57Bir ilaç şirketinin aksine,
bu molekülleri koyabileceğimiz -
9:57 - 9:59bir ardışık düzeneğimiz yok.
-
9:59 - 10:02Bu molekülü diğerlerinin yanında
nasıl konumlandıracağımızı söyleyecek -
10:02 - 10:04satış ve pazarlamacılarımız yok.
-
10:04 - 10:08Bizim elimizde olan, bu molekülü
kliniğe taşımamız için -
10:08 - 10:11akademik bir merkezin esnekliği sayesinde
yeterli, motive, hevesli -
10:11 - 10:14ve iyi finanse edilmiş insanlarla,
prototip ilacımızı dünya çapında -
10:14 - 10:19paylaşma yeteneğimizi
kaybetmeden çalışmak. -
10:19 - 10:22Bu molekül yakında bizi terkedip,
-
10:22 - 10:25küçük bir şirket olan
Tensha Therapeutics'e geçiş yapacak. -
10:25 - 10:28Ve gerçekten, bu bizim küçük
ilaç keşif düzeneğimizden -
10:28 - 10:32mezun olur gibi giden dördüncü molekül;
ve bunların ikisi -
10:32 - 10:36--cilt lenfoması için
topikal bir ilaç ile -
10:36 - 10:40çoklu miyelom için
ağızdan alınan bir ilaç-- -
10:40 - 10:45bu yıl temmuzda ilk klinik araştırma için
hasta yataklarına gelecek ki -
10:45 - 10:49bu bizim için büyük
ve heyecan verici bir dönüm noktası. -
10:49 - 10:51Sizi sadece iki fikir ile
bırakmak istiyorum. -
10:51 - 10:54Birincisi: eğer bu araştırma
hakkında bir şey eşsiz ise -
10:54 - 10:57bu bilimden çok stratejik olmasıdır.
-
10:57 - 11:04Bu bize göre "Keşif kimyası araştırmasının
en başında olabileceğimiz kadar dürüst -
11:04 - 11:09ve açık olursak ne olur?" sorusunun
cevabını aradığımız bir sosyal deneydi. -
11:09 - 11:12Bu sayı ve harfler dizini
ve yazıya dökülebilen -
11:12 - 11:15ve sanırım dünya çapında
Tivitlenebilen sembol -
11:15 - 11:20ve parantezler bizim
molekülümüzün kimyasal kimliği. -
11:20 - 11:24Bu ilaç şirketlerinden en çok
ihtiyacımız olan bilgi, -
11:24 - 11:29bu erken prototip ilaçların
nasıl çalışabileceğinin bilgisi. -
11:29 - 11:32Fakat bu bilgi büyük ölçüde bir sır.
-
11:32 - 11:41Ve biz de hedefli tedavileri
hızlı ve sorumlu bir şekilde artırmak için -
11:41 - 11:47bilgisayar biliminin iki en büyük
başarısı olan kitlesel açık kaynaktan -
11:47 - 11:51veri indirmenin yollarını arıyoruz.
-
11:51 - 11:54Şimdi, bu iş modeli, hepinizi kapsıyor.
-
11:54 - 11:56Bu araştırma toplum tarafından fonlanıyor.
-
11:56 - 11:58Kurumlar tarafından fonlanıyor.
-
11:58 - 12:01Ve Boston'da öğrendiğim bir şey ise
insanların kanser için her şeyi yapması -
12:01 - 12:03işte ben buna bayılıyorum.
-
12:03 - 12:06Bütün eyalet boyunca bisiklet sürüyor,
nehir boyunca yürüyorsunuz. -
12:06 - 12:08(Gülüşmeler)
-
12:08 - 12:11Hiçbir yerde kanser araştırması için
-
12:11 - 12:14böylesine eşsiz bir destek görmedim.
-
12:14 - 12:16Ve ben katılımınız, işbirliğiniz
-
12:16 - 12:19ve en çok da fikirlerinize olan
güveniniz için -
12:19 - 12:22size teşekkür etmek istiyorum.
-
12:22 - 12:27(Alkışlar)
- Title:
- Açık-kaynaklı kanser araştırması
- Speaker:
- Jay Bradner
- Description:
-
Kanser, kanser olduğunu nasıl biliyor? Jay Bradner'in laboratuvarında bunun cevabını içerebilecek bir molekül buldular, JQ1. Onlar JQ1'i patentlemek yerine, bulgularını yayınladılar ve 40 laboratuvara üzerine çalışmaları için örnek yolladılar. Tıbbi araştırmaların açık kaynaklı geleceği üzerine ilham verici bir bakış.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:27
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Furkan Zonturoğlu accepted Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Furkan Zonturoğlu edited Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Furkan Zonturoğlu edited Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Furkan Zonturoğlu edited Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Neslihan Kaya edited Turkish subtitles for Open-source cancer research | ||
Neslihan Kaya edited Turkish subtitles for Open-source cancer research |