-
Title:
Hoe hebben planten onze planeet veranderd? | California Academy of Sciences
-
Description:
Vasculair of niet-vasculair, landplanten hervormden onze planten op drastische wijze. Keer terug in de tijd – nog voor de dinosaurussen – 420 miljoen jaar geleden en ontdek hoe ze dit voor elkaar brachten, met bijhorend bewijsmateriaal
- - -
De California Academy of Sciences is een gerenommeerd wetenschappelijk en educatief instituut dat zich richt op het onderzoeken, verklaren en bewaren van de natuur. Het hoofdkantoor in het Golden Gate Park in San Francisco is de enige plek in de wereld waar een aquarium, planetarium, regenwoud en natuurhistorisch museum – inclusief baanbrekende onderzoeksprogramma's – onder één dak huizen.
Leer ons kennen:
• Facebook: https://facebook.com/calacademy
• Twitter: https://twitter.com/calacademy
• Instagram: https://instagram.com/calacademy
• Snapchat: https://www.snapchat.com/add/heycalacademy
• Tumblr: https://heycalacademy.tumblr.com
-
Hoe hebben planten onze planeet veranderd?
-
California Academy of Sciences
-
Vandaag heb ik een gemakkelijke taak.
-
Ik mag jullie vertellen over
mijn lievelingsonderwerp, planten!
-
De allereerste landplanten
om precies te zijn.
-
Het is een mooi verhaal over
hoe doorheen de tijd
-
kleine planten plaats maakten
voor meer ingewikkelde planten
-
die de wereld veranderden.
-
Laten we enkele miljoenen jaren
in de tijd teruggaan.
-
We stoppen niet bij
de dinosaurussen, sorry.
-
We gaan verder terug in de tijd, naar
het tijdperk van de eerste landplanten.
-
Ik zou hier niet willen leven,
maar wie wel?
-
Deze planten alvast wel.
-
De eerste planten op land
waren piepklein.
-
Ze hadden noch wortels
noch vaatbundels.
-
Planten gebruiken wortels
om water op te nemen uit de aardbodem.
-
Aangezien de eerste planten
geen wortels hadden,
-
groeiden ze dicht bij waterbronnen,
-
zoals rivieren en meren.
-
Vaatbundels transporteren water
en voedingsstoffen doorheen de plant.
-
Zonder die aanvoer
groeien planten niet goed,
-
aangezien delen van de plant
geen water krijgen.
-
De eerste planten leken op de blad- en
levermossen die we vandaag kennen.
-
Die hebben ook geen echte wortels.
-
Na enkele miljoenen jaren ontwikkelen
planten wortels en vaatbundels.
-
Via de wortels kunnen planten
grondwater opnemen
-
waardoor ze nu ook in
drogere gebieden kunnen groeien.
-
Door de aanvoer van water
via de vaten op de stengel
-
worden planten steeds groter
-
terwijl ze onderling
vechten om zonlicht.
¶
-
En nu wordt het echt interessant.
-
Wanneer planten wortels ontwikkelen,
-
veranderen ze de fysische en chemische
eigenschappen van het aardoppervlak.
-
Ten eerste, vormen ze bodem.
-
Wortels dringen door
het stenige aardoppervlak heen,
-
en hoe dieper ze gaan,
-
breken ze het gesteente
in steeds kleinere delen.
-
De wortels produceren op basis van
koolstofdioxide ook zuren
-
die het gesteente verder doen afbreken.
-
Ten slotte, wanneer planten afsterven
en rotten, komen er voedingsstoffen vrij
-
die de aarde verder verrijken.
-
Maar dat is niet het enige
waar deze vroege planten voor zorgen,
-
ze hebben ook invloed op het klimaat.
-
Planten halen koolstofdioxide
uit de atmosfeer.
-
Door middel van fotosynthese
gebruiken planten het zonlicht
-
om de koolstofdioxide met water
om te zetten in suiker en zuurstof.
-
De planten geven de zuurstof
daarna weer af aan de atmosfeer,
-
maar bewaren de energie
uit de suiker om te groeien.
-
Een deel van de suiker
dient als bouwstof
-
voor de algemene structuur van de plant,
-
waarbij in feite koolstof
wordt onttrokken uit de koolstofdioxide
-
die oorspronkelijk in
het plantweefsel werd opgenomen.
-
Wanneer de planten afsterven,
rotten ze op de grond
-
en een deel van dat plantmateriaal,
waaronder de koolstof,
-
wordt in de aardbodem opgeslagen.
-
Maar er is meer!
-
Weet je nog dat planten zuren
produceren uit koolstofdioxide?
-
Die reageren op het aardgesteente
en meer koolstofdioxide wordt opgeslagen.
-
De koolstofdioxide in de atmosfeer
houdt onze planeet warm
-
Bij minder koolstofdioxide in de lucht,
-
koelt de planeet langzaam af
tijdens die periode.
-
Begrijp je hoe planten onze planeet
voor altijd drastisch hebben veranderd?
-
We hebben zelfs bewijs
voor een groot deel van dit verhaal.
-
Hoe broos en fijn deze planten ook waren,
-
zijn ze toch gefossileerd.
-
Hoe weten we of het planten zijn?
-
Omdat ze erg op
onze huidige planten lijken.
-
Dit is een levende levermos,
-
en dit is een vergroting
van een levermosfossiel.
-
Dit toont ons dat planten
heel erg klein waren,
-
zonder vaten en wortels.
-
Op het moment dat planten wortels
en vaten ontwikkelden,
-
konden ze overal groeien
en werden ze alsmaar sterker.
-
Dat betekent dat fossiele
vondsten alsmaar verbeteren?
-
Mm-hmm.
- Wat hebben we hier, Cindy?
-
Dit is een fossiel van een plant
die nog steeds vrij klein was.
-
Dit zijn de stengels
-
en je ziet dat het
een erg kleine plant was.
-
Vergelijk dat nu even
met een jongere versie.
-
Dit is ook een stengel.
-
Het is eigenlijk een
dwarsdoorsnede van een stam.
-
Dit was ooit een boom
-
en we hebben ook de takken
die eraan groeiden, hier.
-
We hebben ook fossiele bodem.
-
En we kunnen zien dat planten aarde vormen
op basis van volkanische gesteente.
-
Met deze informatie
kunnen we onderzoeken
-
hoe vroege landplanten aarde vormden.
-
Wanneer planten groter worden,
-
daalt de temperatuur van de aarde.
-
Het bewijs daarvoor vinden we hier
-
in de schelpen van prehistorische
mariene organismen.
-
Het indrukwekkende is dat wetenschappers
de temperatuur kunnen meten
-
van de omgeving waarin
deze schelpen werden gevormd.
-
En dat is ook mogelijk
in geval van fossiele bodem.
-
Begrijp je hoe planten onze planeet
voor eeuwig drastisch hebben veranderd?
-
Dankjewel, planten!