-
Title:
Bilgi Çağı'nda silah ne olabilir?
-
Description:
Gazeteci Sharon Weinberger, mikroskobik "akıllı toz" izleme cihazlarından DNA izleme teknolojisine ve gelişmiş yüz tanıma yazılımlarına kadar, özelleştirilmiş kitlesel gözetlemenin küresel, düzenlenmemiş pazarında tüyler ürpertici bir tura liderlik ediyor. Weinberger, genellikle kötü niyetli müşterilere hitap eden bu büyüyen milyarlarca dolarlık piyasayı dizginlemek için hükûmetlerin gözetim araçlarını tehlikeli ve güçlü silahlar olarak sınıflandırmaları gerektiğine inanıyor.
-
Speaker:
Sharon Weinberger
-
Birkaç yıl önce
-
tanıdığım bir Amerikalı savunma danışmanı
-
Özbekistan'a yaptığı bir geziden bahsetti.
-
Buradaki rolü, Özbek hükûmetinin
kendi vatandaşlarını
-
gözetlemek için kullanabileceği
teknolojinin satılmasına yardımcı olmaktı.
-
Sonunda Özbek hükûmetine sunduğu
-
pazarlama materyalini benimle paylaştı.
-
Parlak bir broşürde yalnızca telefon
görüşmelerini engelleyemeyen,
-
aynı zamanda arayan kişiyi,
-
kullandıkları telefon numarasına
bakılmaksızın
-
benzersiz ses izlerine göre tanımlayan
-
ve coğrafi konumlarını tam olarak
belirleyen bir teknoloji bulunuyordu.
-
Bu, yıllardır silah ticaretiyle
uğraşan bir adam.
¶
-
Gizli anlaşmalar yapan Hollywood tipi
bir silah kaçakçısı değildi.
-
O sadece silahlarını yurt dışına
satmaya yardımcı olmak için
-
meşru Batılı şirketlerle
çalışan bir adamdı.
-
Ancak bu tür bir teknolojiyi
pazarlamaktan rahatsız olmadı.
-
Onun için bu, silah ticaretindeki
bir sonraki adımdı.
-
Mesela Irak'a silah satmaktan daha kolaydı
-
çünkü çoğu silah satışında olacağı gibi
-
ABD Dışişleri Bakanlığından
bir ihracat lisansı gerektirmiyordu.
-
Görünüşe göre bu gözetleme araçları
neredeyse tamamen kaçak
-
çünkü bugün itibariyle
silah olarak tanımlanmıyorlar.
-
Ama olmalılar ve onları bu şekilde
düzenlememiz gerekiyor.
-
Son yirmi yılı askeri
ve istihbarat dünyasının
¶
-
yeni bilim ve teknolojinin gelişimini
-
nasıl teşvik ettiğine bakarak
geçirmiş bir gazeteciyim.
-
Yeni silahların ortaya çıkışını
takip ettim
-
ve şirketler bu silahları yurt dışında
-
pazarlamaya başladığında
ne olacağını araştırdım.
-
Ama bilgi çağında silah ne olabilir?
-
Silahlı insansız hava araçlarının,
-
füzelerin ve bombaların
silah olduğunu biliyoruz
-
ancak Dışişleri Bakanlığı aslında
-
geniş teknoloji kategorilerini
silah olarak sınıflandırıyor.
-
Bir oşinografik araştırma gemisiyle
yurt dışına giden bir bilim insanı,
¶
-
en son çıkmış gece görüş
gözlüklerini mi almak istiyor?
-
Dışişleri Bakanlığına göre bu,
potansiyel olarak bir silah.
-
Neden?
-
Çünkü gece görüş gözlüğü bugün
dünyanın her yerindeki bilim insanları
-
ve avcılar tarafından kullanılsa da,
-
ilk olarak ordu için
geliştirilmiş bir kabiliyetti.
-
Yine de, otoriter bir rejimin
¶
-
kendi vatandaşları, muhalifler,
gazeteciler hakkında
-
casusluk yapmak için kullanabileceği
gözetleme araçları,
-
bugün ABD hükûmetine göre bir silah değil.
-
Yine de bu gözetim araçları,
-
büyüyen gizli multi milyar dolarlık
bir endüstrinin parçası.
-
Bu casus pazarının doğuşu,
¶
-
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatından
sadece birkaç km uzakta,
-
Virginia'nın kuzeyindeki bir Hilton otele,
yaklaşık 18 yıl öncesine dayanıyor.
-
Çoğunluğu siyah takımlı erkeklerden
oluşan birkaç düzine insan,
-
ISS World'ün mütevazı adıyla
-
bir konferans için 2002 baharında
bir araya geldi.
-
İlk bakışta, bu konferans
muhtemelen Washington, DC
-
çevresinde gerçekleşen
düzinelerce etkinliğe benziyordu.
-
Ama bu etkinlik eşsizdi.
-
ISS, İstihbarat Destek Sistemleri
anlamına gelir
-
ve orada bulunan kişiler,
-
özel iletişimi gözetlemek için teknoloji
geliştiren şirketlerden insanlar.
-
Başka bir deyişle, bunlar
kiralık bir tür gizli dinleyicilerdi.
-
Orada bulunmalarının nedeni,
bir yıldan kısa bir süre önce
¶
-
New York ve Washington'a yönelik
11 Eylül terörist saldırılarının
-
Kongre'yi Vatanseverlik Yasası
olarak bilinen
-
yasalar aracılığıyla
baskıya teşvik etmesiydi.
-
Bu, hükûmete iletişimi izlemek için
geniş yeni yetkiler verdi.
-
E-postalar, internet aktivitesi,
telefon görüşmeleri,
-
hatta finansal işlemler.
-
Bu, veriler için anında bir talep yarattı.
-
Gerçek Amerikan girişimci ruhunda,
-
bu verilerin toplanmasına
yardımcı olacak bir endüstri yükseldi.
-
-
bu hala oldukça makul bir olaydı.
-
Dünya nüfusunun yalnızca
yaklaşık yüzde 10'u
-
interneti kullanıp çevrimiçi oluyordu.
-
Yani toplananların çoğu
basit e-postalar ve sabit hatlar
-
ve cep telefonları üzerinden yapılan
telefon görüşmeleriydi.
-
Ancak sonraki birkaç yıl içinde
-
iletişim şeklimiz hızla değişmeye başladı.
-
Skype, Facebook ve ardından
en önemlisi iPhone piyasaya sürüldü
-
ve birkaç yıl içinde milyarlarca insan
-
ceplerimizde egzersiz alışkanlıklarımızdan
-
romantik partnerler bulmamıza
yardımcı olmak için her şeyi yapan
-
küçük bilgisayarlarla dolaşıyorduk.
-
Aniden, herkesin iletişimini izlemek için
-
Ulusal Güvenlik Teşkilatının
veya büyük telekomların
-
gelişmiş yeteneklerine ihtiyacınız yoktu.
-
Bazı durumlarda,
-
ihtiyacınız olan tek şey ceplerindeki
o cihaza erişim sağlamaktı.
-
Bu, tamamen yeni bir endüstri
türünü doğurdu.
-
Pek çok şirket füze veya uçak üretemez
¶
-
ancak birinin akıllı telefonunu
hackleyebilecek bir yazılım oluşturmak
-
çok fazla sermaye gerektirmez.
-
Bilgisayar korsanları yıllardır
etrafta dolaşıyorlar
-
ancak artık becerileri, kolluk kuvvetleri
ve istihbarat kurumları tarafından
-
yüksek talep gören teknolojileri
oluşturmak için kullanılabilir.
-
Çok geçmeden, düzinelerce
ve hatta yüzlerce şirket
-
bu gizlice dinleme pazarına
girmeye başladı.
-
Virginia'daki o küçük konferans büyüdü
-
ve kısa sürede
Gizli Dinleyiciler Balosu olarak tanındı.
-
O ilk yıllarda Gizli Dinleyiciler Balosu
hakkında pek bir şey bilinmiyordu
¶
-
çünkü konferanslar, devlet müşterileri
ve şirketler dışında herkese kapalıydı.
-
Ancak gazeteciler, bu özel casusluk
pazarına giren şirketlerin
-
raporlarını görmeye ve duymaya başladı.
-
Garip girişimciler dünyayı dolaşıyor,
-
genellikle otoriter rejimlerle
anlaşmalar yapıyor.
-
Başından beri, gerçekten gevşek
bir şekilde düzenlenmiş bir pazardı.
¶
-
Bazı ülkeler bu teknolojileri yurt dışında
satmak için izne ihtiyaç duyar
-
ancak nadiren geleneksel silahlara
verilen araştırma türü ile.
-
Örneğin, İtalya merkezli
Hacking Team şirketinin
-
teknolojisini Mısır ve Kazakistan'daki
otoriter rejimlere sattığı bildirildi.
-
İsrail merkezli NSO Group
şirketinin teknolojisini
-
Suudi Arabistan'daki
rejime sattığı bildirildi
-
ve bu rejim taciz
-
ve hatta bir davada siyasi muhaliflerinden
birini öldürmekle suçlandı.
-
Biz silahları insanları
öldüren şeyler olarak düşünüyoruz.
-
Ancak bilgi çağında,
-
en güçlü silahlardan bazıları
bizi takip edip tanımlayabilen şeyler.
-
Bu, Pentagon ve CIA'in
yıllardır bildiği bir şey
¶
-
ve tüm dünyada insanları,
-
şüpheli teröristleri takip edebilecek
teknolojiler geliştirmeye çalıştılar.
-
Pentagon akıllı toz denen,
-
onlar bilmeden insanların üzerine saçıp
-
daha sonra konumlarını takip etmek için
kullanabileceğiniz toz boyutundaki
-
küçük mikro sensörlere yatırım yaptı.
-
Pentagon, risk sermayesi
şirketi aracılığıyla
-
bir zamanlar "Oprah Magazine"de
yer alan bir güzellik ürünleri şirketine,
-
sadece deride kaydırarak
gizlice DNA toplayabilen
-
bir cihaz yapmak için yatırım yaptı.
-
Ancak son on yılda
dikkate değer bir şey oldu.
¶
-
Pek çok durumda,
özel pazarın yapabildikleri,
-
Pentagon veya CIA'in mümkün olduğunu
düşündüğünü bile geride bıraktı.
-
2008'de Pentagon, teröristlerin
gizli bir DNA veri tabanına sahipti.
-
Yaklaşık 80.000 örneği vardı.
-
Özel AncestryDNA şirketinde
-
bugün 15 milyondan
fazla kişinin örneği var.
-
En büyük ikinci kalıtımsal
veritabanı olan 23andMe'de
-
10 milyondan fazla kişinin örneği var.
-
Şimdi, eğer isteyerek
özel şirketlere veriyor
-
ve hatta bunu yapmanın onurunu ödüyorsak
-
belki de James Bond'a layık
-
DNA toplama tekniklerine
ihtiyacınız olmayabilir.
-
Peki, birinin DNA örneğiyle
ne yapabilirsiniz?
¶
-
Amerika Birleşik Devletleri
ve Çin'deki araştırmacılar,
-
insanların yüz görüntülerini
oluşturmak için
-
DNA örnekleri kullanmaya çalışıyorlar.
-
Dolayısıyla DNA'yı yüz tanıma
teknolojisi ile eşleştirirseniz
-
bireyleri veya tüm etnik grupları
izlemek için kullanılabilecek
-
gerçekten güçlü bir gözetim sisteminin
temeline sahip olursunuz.
-
Bunun biraz paranoyak
olduğunu düşünüyorsanız
-
Pentagon'un geçen yıl
tüm servis üyelerine bir not gönderdiğini
-
ve bilgilerin onları
veya onların aile üyelerini
-
izlemek için kullanılabileceğine dair
endişeler üzerine bu ticari DNA kitlerini
-
kesinlikle kullanmamaları konusunda
onları uyardığını unutmayın.
-
Yine de Pentagon bu teknolojiyle ilgili
endişe duymasına rağmen,
-
bu pazarda hüküm sürmek için
neredeyse hiçbir şey yapmadı.
-
Clearview AI adlı bir Amerikan şirketi,
¶
-
sizin, arkadaşlarınızın ve ailenizin
Instagram'da yayınladığı resimler gibi,
-
internet üzerinden insanların yüzlerinin
milyarlarca görüntüsünü topluyor
-
ve ardından yüz tanıma hizmetlerini
-
ABD hükûmetine
ve kolluk kuvvetlerine satıyor.
-
Bu teknolojinin tamamen kabul edilebilir
bir uygulaması olduğunu düşünseniz bile,
-
onları özel kişilere, şirketlere
ve hatta yabancı hükûmetlere
-
satış yapmaktan alıkoyacak hiçbir şey yok.
-
Bu tam olarak
bazı şirketlerin yaptığı şey.
-
Kuzey Virginia'da başlayan
şu Gizli Dinleyici Balosu mu?
¶
-
Bugün, dünya çapında
birçok şehirde düzenleniyor.
-
ISS eğitim ve konferanslarına
binlerce kişi katılıyor.
-
Ortaya çıkan şirketlerin çoğu
Orta Doğu ve Çin'den geliyor.
-
Casus pazarı küreselleşti.
-
Şimdi dünyanın dört bir yanındaki
silah gösterilerinde,
-
yüz tanıma teknolojisi
ve telefon korsanlığı yazılımı sergileyen,
-
tanklar ve füzelerle geleneksel
silah üreticilerinin hemen yanında
-
görüntülenen şirketleri göreceksiniz.
-
Bu kol gösterilerinin etrafında dolaşarak
-
distopik tavşan deliklerinden aşağı inerek
-
her hareketimizi takip edecek
-
gelecekteki gözetim teknolojisi
hakkında düşünmek oldukça kolay.
-
Bir Pentagon danışmanının bana
ordunun gerçekten ihtiyaç duyduğu şeyin,
-
dünyanın herhangi bir yerindeki insanları
sadece DNA'larına dayanarak
-
izleyebilen uzay tabanlı uydular
olduğunu söylediğini hatırlıyorum.
-
Folyo şapkalara yatırım
yapmanız için yeterli.
-
-
geleceğin ne tür bir teknoloji
getireceğini bilmiyoruz.
-
Ancak bugün, düzenleme yokluğunda
-
bu pazarın çoktan patladığını biliyoruz.
-
Aslında, otoriter rejimlere
gözetim teknolojisi satmakla
-
suçlanan şirketlerden biri,
-
bugün, COVID-19 hastalarının takip
edilmesine yardımcı olmayı teklif ediyor.
-
Tabii ki teknoloji, temas takibi yoluyla
-
bir pandemiyi kontrol etmeye
yardımcı olma vaadini veriyor.
-
Ama aynı zamanda özelleştirilmiş kitlesel
gözetlemeye başka bir kapı açıyor.
-
Peki bu özel casusluk pazarı
hakkında ne yapacağız?
¶
-
Saklanabiliriz, çevrimdışı olabiliriz,
-
sosyal medyadan çıkabiliriz,
akıllı telefonlarımızı bırakabiliriz,
-
bir mağarada yaşayabiliriz
-
ama gerçek şu ki
profesyonel casus olmak için eğitilmedik,
-
sahte kimlikler altında
veya kimlikler olmadan yaşayamayız.
-
Bugünlerde gerçek casuslar bile
dikkat çekmemekte zorlanıyor.
-
Yüzü veya DNA'sı birinin
veri tabanında bulunuyorsa
-
Jason Bourne'un kaç pasaportu
olduğu önemli değil.
-
Ama hükûmetler bile casusluk
araçlarının kontrolünü kaybettiyse
-
bu konuda yapabileceğimiz bir şey var mı?
-
-
ABD şirketlerin bu tür teknolojileri
yurt dışına satmasını kısıtlasa bile,
-
Çin merkezli şirketlerin
devreye girebileceği yönünde.
-
Ama bugün silah ticaretini
kusurlu da olsa düzenliyoruz.
-
Aslında birkaç yıl önce bunu yapmak için
-
gözetim yazılımı için ihracat lisansları
gerekli tutan çok taraflı teklif vardı.
-
Amerika Birleşik Devletleri,
bu gönüllü düzenlemeleri
-
kabul eden ülkeler arasındaydı
-
ancak Washington'da,
bu öneri basitçe gücünü kaybetti.
-
Gözetim teknolojisini kötüye kullanmakla
suçlanan bazı ülkeler de dahil olmak üzere
-
daha az kısıtlamayla yurt dışına
-
daha fazla silah satmayı
tercih eden bir yönetimimiz var.
-
Bence ilerlemek için bu öneriyi
canlandırmamız gerekecek,
¶
-
hatta bir adım daha ileri gitmeliyiz.
-
Gözetleme teknolojisi hakkındaki
düşüncelerimizi kökten değiştirmeli
-
ve bu araçları silah olarak
tanımlamalıyız.
-
Bu, hükûmetin geleneksel silahları,
-
gelişmiş uçakları ve füzeleri
kontrol ettikleri şekilde
-
satışlarını düzenleme ve kontrol etmesine
-
ve ihraç etmesine izin verecek.
-
Ancak bu, kim olduğumuzu,
ne yaptığımızı, ne söylediğimizi
¶
-
ve hatta bazı durumlarda
ne düşündüğümüzü takip eden teknolojinin
-
gelişmiş bir silah biçimi olduğunu
kabul etmek anlamına gelir.
-
Bu silahlar, casusluk pazarının
kaprislerine göre,
-
en yüksek teklifi verenin
sahip olabileceği
-
ve çok güçlü hale geliyor.
-
Teşekkürler.