Return to Video

Een kijkje in de enorme (en ongereguleerde) wereld van surveillancetechnologie

  • 0:01 - 0:02
    Enkele jaren geleden
  • 0:02 - 0:04
    vertelde een Amerikaanse
    defensie-adviseur me
  • 0:04 - 0:07
    over zijn reis naar Oezbekistan.
  • 0:07 - 0:09
    Hij moest daar technologie verkopen
  • 0:09 - 0:13
    waarmee de Oezbeekse regering
    haar burgers kon bespioneren.
  • 0:13 - 0:16
    Hij vertelde me over het materiaal
  • 0:16 - 0:18
    dat hij had voorgesteld
    aan de Oezbeekse regering.
  • 0:18 - 0:20
    Een glanzende brochure toonde technologie
  • 0:20 - 0:23
    die niet alleen telefoongesprekken
    kon onderscheppen,
  • 0:23 - 0:25
    maar ook de spreker identificeren,
  • 0:25 - 0:27
    ongeacht het telefoonnummer
    dat ze gebruikten,
  • 0:27 - 0:29
    gebaseerd op hun unieke stemspectrum
  • 0:29 - 0:33
    en dan nog precies bepalen
    waar ze zich bevinden.
  • 0:33 - 0:36
    Deze man was al jarenlang
    bezig met wapenverkoop.
  • 0:36 - 0:40
    Niet zo'n Hollywoodachtige wapenhandelaar
    in donkere achterkamertjes.
  • 0:40 - 0:42
    Hij werkte samen
    met legale Westerse maatschappijen
  • 0:42 - 0:45
    om hun wapens overzee te verkopen.
  • 0:45 - 0:47
    Maar hij zat er niet mee in
    om die technologie te verkopen.
  • 0:47 - 0:50
    Voor hem was het slechts
    de volgende stap in de wapenhandel.
  • 0:50 - 0:53
    Het ging gemakkelijker dan, zeg,
    wapens verkopen aan Irak,
  • 0:53 - 0:55
    omdat er geen exportlicentie nodig was
  • 0:55 - 0:57
    van het US State Department,
  • 0:57 - 0:59
    zoals met de meeste wapens.
  • 0:59 - 1:01
    Het blijkt dat deze bewakingstools
  • 1:01 - 1:03
    bijna helemaal ongereguleerd zijn,
  • 1:03 - 1:06
    omdat ze tot op vandaag
    niet als wapens zijn gedefinieerd.
  • 1:06 - 1:09
    Maar we zouden ze
    zo wel moeten reguleren.
  • 1:10 - 1:12
    Ik volg als journalist al twintig jaar
  • 1:12 - 1:14
    hoe de militaire en spionagewereld
  • 1:14 - 1:17
    nieuwe wetenschap
    en technologie aanspoort.
  • 1:17 - 1:19
    Ik volgde de opkomst van nieuwe wapens
  • 1:19 - 1:20
    en zag wat er gebeurt
  • 1:20 - 1:23
    als bedrijven deze wapens
    in het buitenland gaan verkopen.
  • 1:23 - 1:26
    Maar wat is een wapen
    in het informatietijdperk?
  • 1:26 - 1:28
    We weten dat bewapende drones wapens zijn,
  • 1:28 - 1:30
    en ook raketten en bommen,
  • 1:30 - 1:31
    maar het State Department classificeert
  • 1:31 - 1:35
    uiteenlopende soorten
    technologieën als wapens.
  • 1:35 - 1:39
    Neem bijvoorbeeld wetenschappers
    op een oceanografisch onderzoeksschip,
  • 1:39 - 1:41
    die willen toch hun nachtkijker meenemen?
  • 1:41 - 1:44
    Dat is volgens het State Department
    een potentieel wapen.
  • 1:44 - 1:45
    Waarom?
  • 1:45 - 1:48
    Alhoewel nachtkijkers vandaag
    gebruikt worden door wetenschappers
  • 1:48 - 1:50
    en jagers over de hele wereld,
  • 1:50 - 1:53
    was het iets dat eerst
    voor het leger werd ontwikkeld.
  • 1:53 - 1:55
    Toch zijn bewakingstools,
  • 1:55 - 1:56
    die een autoritair regime
  • 1:56 - 1:58
    zou kunnen gebruiken
    om eigen volk te volgen,
  • 1:58 - 2:00
    en ook dissidenten en journalisten,
  • 2:00 - 2:03
    volgens de VS-regering geen wapens.
  • 2:04 - 2:05
    Toch zijn deze bewakingstools
  • 2:05 - 2:09
    onderdeel van een groeiende,
    heimelijke miljarden-dollar-industrie.
  • 2:10 - 2:13
    Deze spionagebazaar
    begon zo'n 18 jaar geleden
  • 2:13 - 2:15
    in een Hiltonhotel in Noord Virginia,
  • 2:15 - 2:18
    op een paar kilometer
    van de US Central Intelligence Agency.
  • 2:19 - 2:21
    Een paar dozijn mannen,
    de meesten in het zwart,
  • 2:21 - 2:23
    vergaderden daar in de lente van 2002
  • 2:23 - 2:26
    voor een conferentie
    met de bescheiden naam ISS World.
  • 2:26 - 2:27
    Op het eerste gezicht
  • 2:27 - 2:30
    zag deze conferentie eruit
    als twaalf in een dozijn
  • 2:30 - 2:33
    in de omgeving van Washington D.C.
  • 2:33 - 2:35
    Maar deze was uniek.
  • 2:35 - 2:38
    ISS staat voor Intelligence
    Support Systems
  • 2:38 - 2:39
    en de aanwezigen
  • 2:39 - 2:41
    waren van bedrijven
    die technieken ontwikkelden
  • 2:41 - 2:44
    om private communicaties te bespioneren.
  • 2:44 - 2:47
    Anders gezegd: betaalde afluisteraars.
  • 2:47 - 2:50
    En ze waren daar
    omdat minder dan een jaar eerder
  • 2:50 - 2:52
    de 9/11 terroristische aanvallen
    op New York en Washington
  • 2:52 - 2:57
    het Congres aanzetten tot de wetgeving,
    gekend als de Patriot Act.
  • 2:57 - 2:59
    Die gaf de regering
    veelzijdige nieuwe autoriteit
  • 2:59 - 3:02
    om communicaties te monitoren.
  • 3:02 - 3:04
    Emails, internetactiviteit,
    telefoongespekken,
  • 3:04 - 3:06
    zelfs financiële transacties.
  • 3:06 - 3:09
    Dit creëerde
    een onmiddellijke vraag naar data.
  • 3:09 - 3:12
    En in de ware Amerikaanse
    ondernemingsmentaliteit
  • 3:12 - 3:15
    ontstond er een industrie
    om deze data te verzamelen.
  • 3:15 - 3:16
    In 2002
  • 3:16 - 3:18
    was dit nog maar een erg bescheiden zaak.
  • 3:18 - 3:20
    Slechts 10 percent
    van de wereldbevolking
  • 3:20 - 3:22
    gebruikte nog maar internet.
  • 3:22 - 3:24
    Het meeste wat werd verzameld
  • 3:24 - 3:27
    waren eenvoudige e-mails
    en telefoongesprekken
  • 3:27 - 3:29
    via landlijnen en gsm's.
  • 3:29 - 3:30
    Maar in de erop volgende jaren
  • 3:30 - 3:33
    begon onze manier om te communiceren
    snel te veranderen.
  • 3:33 - 3:36
    Skype, Facebook
  • 3:36 - 3:38
    en vooral de iPhone kwamen erbij.
  • 3:38 - 3:39
    Binnen enkele jaren
  • 3:39 - 3:42
    liepen er miljarden rond
    met kleine computers in hun zakken
  • 3:42 - 3:43
    die alles konden
  • 3:43 - 3:45
    van het bijhouden
    van onze oefeningsgewoonten
  • 3:45 - 3:48
    tot het vinden van romantische partners.
  • 3:48 - 3:49
    En plots hoefde je
  • 3:49 - 3:51
    de geavanceerde
    mogelijkheden niet te hebben
  • 3:51 - 3:54
    van de National Security Agency
    of de grote telecombedrijven
  • 3:54 - 3:56
    om ieders communicatie
    in de gaten te houden.
  • 3:56 - 4:01
    Soms had je alleen toegang nodig
    tot dat ding in hun zakken.
  • 4:01 - 4:04
    Daaruit ontsproot
    een totaal nieuw type industrie.
  • 4:04 - 4:07
    Veel bedrijven kunnen
    geen raketten of vliegtuigen bouwen,
  • 4:07 - 4:11
    maar je hebt niet veel geld nodig
    om software te maken
  • 4:11 - 4:13
    die iemands smartphone kan hacken.
  • 4:13 - 4:15
    Computerhackers zijn er al jaren,
  • 4:15 - 4:18
    maar nu kan je hun vaardigheden
    gebruiken voor technologieën
  • 4:18 - 4:20
    waar grote vraag naar is
    voor wetshandhaving
  • 4:20 - 4:22
    en spionagebedrijven.
  • 4:22 - 4:25
    En al gauw doken tientallen
    en zelfs honderden bedrijven
  • 4:25 - 4:28
    in de afluistermarkt.
  • 4:28 - 4:30
    En die kleine conferentie in Virginia
  • 4:30 - 4:34
    groeide uit tot de Wiretappers' Ball.
  • 4:34 - 4:38
    In die jaren was er nog niet veel geweten
    over die Wiretappers' Ball,
  • 4:38 - 4:40
    omdat de conferenties besloten waren
  • 4:40 - 4:43
    behalve voor de bedrijven
    en hun klanten bij de regering.
  • 4:43 - 4:46
    Maar journalisten
    kregen informatie over bedrijven
  • 4:46 - 4:48
    die zich met deze privéspionagemarkt
    gingen bezighouden.
  • 4:48 - 4:51
    Duistere ondernemers
    reisden de wereld rond,
  • 4:51 - 4:52
    sloten contracten af,
  • 4:52 - 4:54
    vaak met autoritaire regimes.
  • 4:54 - 4:58
    En het was al van in het begin
    een losjes gereguleerde markt.
  • 4:58 - 5:02
    Sommige landen hebben toestemming nodig
    om deze technologieën verder te verkopen,
  • 5:02 - 5:06
    maar zelden met het soort controle
    zoals bij traditionele wapens.
  • 5:06 - 5:08
    Zo verkocht bijvoorbeeld
  • 5:08 - 5:11
    het bedrijf Hacking Team,
    in Italië gevestigd,
  • 5:11 - 5:13
    hun technologie aan autoritaire regimes
  • 5:13 - 5:15
    in Egypte en Kazachstan.
  • 5:15 - 5:19
    Het Israëlische bedrijf NSO Group
    verkocht naar vermeld hun technologie
  • 5:19 - 5:20
    aan het regime in Saoedi-Arabië,
  • 5:20 - 5:23
    dat beschuldigd werd van het folteren
  • 5:23 - 5:26
    en in een geval zelfs doden
    van politieke tegenstanders.
  • 5:26 - 5:30
    We zien wapens
    als dingen die mensen doden,
  • 5:30 - 5:33
    maar in het informaticatijdperk
    zijn sommige van de krachtigste wapens
  • 5:33 - 5:36
    dingen die ons kunnen opsporen
    en identificeren.
  • 5:36 - 5:39
    Dit weten het Pentagon en de CIA al jaren.
  • 5:39 - 5:41
    Ze proberen technologieën te bouwen
  • 5:41 - 5:45
    die mensen verdacht van terrorisme
    over heel de aarde kunnen volgen.
  • 5:45 - 5:48
    Het Pentagon investeerde
    in iets dat 'slim stof' heet,
  • 5:48 - 5:51
    kleine microsensors
    ter grootte van een stofje.
  • 5:51 - 5:54
    Je verstuift het op mensen
    zonder dat ze het weten
  • 5:54 - 5:56
    en dan kan je nagaan waar ze zijn.
  • 5:56 - 5:58
    Het Pentagon heeft
    via haar durfkapitaalfirma
  • 5:58 - 6:01
    geïnvesteerd in een firma
    van schoonheidsproducten,
  • 6:01 - 6:03
    ooit gepubliceerd in 'Oprah Magazine',
  • 6:03 - 6:06
    om een apparaat te bouwen
    dat heimelijk DNA kan verzamelen
  • 6:06 - 6:08
    door maar even over de huid te wrijven.
  • 6:08 - 6:11
    Maar in de voorbije tien jaar
    is er iets opmerkelijks gebeurd.
  • 6:11 - 6:14
    In veel gevallen kon de private markt
  • 6:14 - 6:19
    veel verder gaan dan wat het Pentagon
    of de CIA zich konden voorstellen.
  • 6:19 - 6:20
    Al in 2008
  • 6:20 - 6:24
    had het Pentagon een geheime
    DNA-database van terroristen.
  • 6:24 - 6:26
    Met ongeveer 80.000 monsters.
  • 6:27 - 6:29
    De private maatschappij AncestryDNA
  • 6:29 - 6:33
    beschikt vandaag over meer
    dan 15 miljoen monsters van personen.
  • 6:33 - 6:36
    23andMe, de tweede grootste
    genealogische database,
  • 6:36 - 6:39
    heeft er meer dan 10 miljoen.
  • 6:39 - 6:42
    Je hebt dus nu misschien
    geen James Bond-technieken nodig
  • 6:42 - 6:44
    om DNA te verkrijgen
  • 6:44 - 6:47
    nu we bereid zijn om het
    aan private bedrijven over te laten
  • 6:47 - 6:49
    en er nog voor te betalen ook.
  • 6:50 - 6:53
    Wat kan je nu doen
    met een staaltje van iemands DNA?
  • 6:53 - 6:54
    In de Verenigde Staten en China
  • 6:54 - 6:57
    gebruiken onderzoekers DNA-staaltjes
  • 6:57 - 7:00
    om iemands gezicht te reconstrueren.
  • 7:00 - 7:04
    Gekoppeld met de technologie
    van gezichtsherkenning
  • 7:04 - 7:07
    krijg je zo een echt krachtig
    bewakingssysteem
  • 7:07 - 7:10
    dat gebruikt kan worden om individuen
    of hele etnische groepen te traceren.
  • 7:10 - 7:13
    Als je dat een beetje paranoïde vindt,
  • 7:13 - 7:16
    bedenk dan dat het Pentagon
    vorig jaar een memo verstuurde
  • 7:16 - 7:18
    naar al hun bedienden
  • 7:18 - 7:21
    met de waarschuwing om die commerciële
    DNA-kits niet te gebruiken,
  • 7:21 - 7:23
    omdat ze zich zorgen maakten
  • 7:23 - 7:26
    dat zij of hun familie
    met die info getraceerd konden worden.
  • 7:26 - 7:30
    En toch werd er, zelfs met de bezorgdheid
    van het Pentagon over deze technologie,
  • 7:30 - 7:33
    bijna niets aan gedaan
    om deze markt te reguleren.
  • 7:33 - 7:35
    Een Amerikaans bedrijf, Clearview AI,
  • 7:35 - 7:38
    verzamelde afbeeldingen
    van miljarden gezichten
  • 7:38 - 7:39
    van over heel het internet,
  • 7:39 - 7:43
    zoals de beelden die je op Instagram post
    van jou en je vrienden en familie,
  • 7:43 - 7:46
    om dan hun diensten
    van gezichtsherkenning te verkopen
  • 7:46 - 7:49
    aan de regering van de VS
    en de wetshandhaving.
  • 7:49 - 7:51
    Zelfs als je dat
    een aanneembare toepassing
  • 7:51 - 7:53
    van deze technologie vindt,
  • 7:53 - 7:56
    is er niets dat hen belet
    om te verkopen aan private individuen,
  • 7:56 - 7:59
    corporaties of zelfs vreemde regeringen.
  • 7:59 - 8:02
    En het is precies dat
    wat sommige bedrijven doen.
  • 8:02 - 8:05
    Het Wiretappers' Ball
    dat begon in Noord Virginia?
  • 8:05 - 8:09
    Vandaag gaat dat door
    in vele steden rondom de wereld.
  • 8:09 - 8:13
    Duizenden mensen wonen nu
    opleidingen en conferenties van ISS bij.
  • 8:13 - 8:17
    En veel van de bedrijven daar aanwezig
    komen van het Midden Oosten en China.
  • 8:17 - 8:19
    De spionagebazaar is mondiaal geworden.
  • 8:20 - 8:21
    Op alle wapenshows in de wereld
  • 8:21 - 8:25
    zie je bedrijven hun technologie
    voor gezichtsherkenning
  • 8:25 - 8:26
    en hacken van telefoons showen,
  • 8:26 - 8:29
    naast de traditionele wapenfabrikanten
  • 8:29 - 8:31
    met hun tanks en raketten.
  • 8:31 - 8:33
    Op deze wapenshows
  • 8:33 - 8:35
    verzeil je nogal gemakkelijk
    in dystopische denkramen
  • 8:35 - 8:38
    waarbij je denkt aan
    futuristische bewakingstechnologie
  • 8:38 - 8:39
    die alles van je vastlegt.
  • 8:39 - 8:42
    Ik herinner me
    een Pentagonadviseur die zei
  • 8:42 - 8:45
    dat wat het leger echt nodig had
    satellieten in de ruimte waren
  • 8:45 - 8:49
    die alle mensen op aarde konden traceren
    aan de hand van hun DNA.
  • 8:49 - 8:51
    Genoeg om je te laten investeren
    in aluminium hoedjes.
  • 8:51 - 8:52
    Maar de waarheid is
  • 8:52 - 8:56
    dat we niet weten welke technologie
    de toekomst zal brengen.
  • 8:56 - 8:59
    Maar we weten wel dat vandaag,
    bij gebrek aan regulering,
  • 8:59 - 9:01
    de markt nu al ontploft.
  • 9:01 - 9:03
    Een van die bedrijven
  • 9:03 - 9:05
    beschuldigd van verkoop
    van bewakingstechnologie
  • 9:05 - 9:07
    aan autoritaire regimes
  • 9:07 - 9:11
    biedt zijn hulp aan bij het opsporen
    van met COVID-19 besmette mensen.
  • 9:11 - 9:14
    Zeker biedt technologie
    een verleidelijke belofte
  • 9:14 - 9:17
    om een pandemie in te dijken
    via traceren van contacten.
  • 9:17 - 9:21
    Maar het zet ook de deur open
    naar geprivatiseerde massabewaking.
  • 9:22 - 9:25
    Wat moeten we dan doen
    met deze private spionagebazaar?
  • 9:25 - 9:27
    We kunnen ons verbergen, offline gaan,
  • 9:27 - 9:30
    weggaan van de sociale media,
    onze smartphones weggooien,
  • 9:30 - 9:31
    in een grot gaan wonen,
  • 9:31 - 9:34
    maar de waarheid is dat we
    geen professionele spionnen zijn
  • 9:34 - 9:37
    en we niet kunnen leven
    met valse identiteiten of geen identiteit.
  • 9:38 - 9:42
    Zelfs echte spionnen hebben het vandaag
    kwaad om onder de radar te blijven.
  • 9:42 - 9:44
    Het maakt niet uit hoeveel
    paspoorten Jason Bourne heeft
  • 9:44 - 9:47
    als zijn gezicht of zijn DNA
    in iemands database zit.
  • 9:48 - 9:49
    Als zelfs de regeringen
  • 9:49 - 9:51
    daar geen controle meer over hebben
  • 9:51 - 9:53
    is er dan iets dat wij kunnen doen?
  • 9:53 - 9:54
    Een argument zou zijn
  • 9:54 - 9:56
    dat zelfs al zou de VS
    de bedrijven intomen
  • 9:56 - 9:58
    bij het exporteren
    van dit soort technologie,
  • 9:58 - 10:01
    dan zouden bedrijven in China
    het wel overnemen.
  • 10:01 - 10:04
    Maar we reguleren
    de wapenhandel vandaag al,
  • 10:04 - 10:06
    zelfs al is het niet perfect.
  • 10:06 - 10:09
    In feite was er enkele jaren geleden
    al een multilateraal voorstel
  • 10:09 - 10:10
    om net dat te doen,
  • 10:10 - 10:14
    namelijk exportlicenties eisen
    voor bewakingssoftware.
  • 10:14 - 10:16
    De Verenigde Staten waren bij de landen
  • 10:16 - 10:19
    die akkoord gingen
    met deze vrijwillige regelgeving,
  • 10:19 - 10:22
    maar in Washington
    bleef het bij dit voorstel.
  • 10:22 - 10:25
    Onze regering verkoopt liever
    meer wapens aan het buitenland
  • 10:25 - 10:26
    met minder beperkingen,
  • 10:26 - 10:27
    zelfs aan die landen
  • 10:27 - 10:30
    die deze bewakingstechnologie
    zouden misbruiken.
  • 10:30 - 10:33
    We zouden dat voorstel
    beter nieuw leven moeten inblazen,
  • 10:33 - 10:36
    en zelfs een stap verdergaan.
  • 10:36 - 10:39
    We moeten bewakingstechnologie
    fundamenteel gaan herbekijken
  • 10:39 - 10:42
    en deze tools als wapens gaan zien.
  • 10:42 - 10:43
    Dat liet de regering toe
  • 10:43 - 10:46
    om hun verkoop en export
    te reguleren en aan banden te leggen
  • 10:46 - 10:49
    op dezelfde manier
    als met traditionele wapens,
  • 10:49 - 10:51
    geavanceerde vliegtuigen en raketten.
  • 10:51 - 10:55
    Dat betekent erkennen
    dat technologie die volgt wie we zijn,
  • 10:55 - 10:57
    wat we doen, wat we zeggen
  • 10:57 - 10:59
    en soms zelfs wat we denken,
  • 10:59 - 11:01
    een vorm van geavanceerd wapentuig is.
  • 11:01 - 11:03
    Deze wapens worden te machtig,
  • 11:03 - 11:05
    verkrijgbaar voor de hoogste bieder
  • 11:05 - 11:07
    en ze volgen de grillen
    van de spionagebazaar.
  • 11:08 - 11:09
    Bedankt.
Title:
Een kijkje in de enorme (en ongereguleerde) wereld van surveillancetechnologie
Speaker:
Sharon Weinberger
Description:

Wat is een wapen in het informatietijdperk? Journalist Sharon Weinberger leidt ons op een huiveringwekkende tour door de wereldwijde, ongereguleerde bazaar van geprivatiseerde massasurveillance, van microscopisch kleine 'slimme stof'-volgapparatuur tot technologie voor het opsporen van DNA en geavanceerde gezichtsherkenningssoftware. Weinberger gelooft dat de eerste stap is dat regeringen bewakingsinstrumenten moeten classificeren als gevaarlijke en krachtige wapens om deze groeiende markt van miljarden dollars in toom te houden, waar veel klanten met snode bedoelingen gebruik van maken.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:23

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.