Simon Berrow: Làm sao bạn có thể bảo vệ một con cá mập nếu bạn chẳng biết gì về nó?
-
0:00 - 0:03Cá mập khổng lồ là sinh vật tuyệt vời. Trông chúng thật ấn tượng.
-
0:03 - 0:05Chúng có chiều dài 10 mét khi trưởng thành.
-
0:05 - 0:07Một vài con có thể to hơn.
-
0:07 - 0:09Trọng lượng của chúng có thể lên tới 2 tấn.
-
0:09 - 0:11Một số con có thể nặng đến 5 tấn.
-
0:11 - 0:13Chúng là loài cá lớn thứ hai trên thế giới.
-
0:13 - 0:16Ngoài ra, chúng là những động vật ăn sinh vật phù du hoàn toàn vô hại.
-
0:16 - 0:18Và chúng được biết tới với khả năng
-
0:18 - 0:21lọc 1 tỉ mét khối nước một giờ
-
0:21 - 0:24và có thể ăn 30 kilogam động vật phù du mỗi ngày để sinh tồn.
-
0:24 - 0:26Chúng là những sinh vật tuyệt vời.
-
0:26 - 0:29Và ở Ailen, chúng tôi may mắn vì có rất nhiều cá mập khổng lồ
-
0:29 - 0:31cũng như có nhiều cơ hội để hiểu về chúng.
-
0:31 - 0:33Ngoài ra chúng cũng rất quan trọng đối với người dân sống gần bờ
-
0:33 - 0:35trở lại hàng trăm năm trước,
-
0:35 - 0:38đặc biệt ở Claddagh, Duff, Connemara, khu vực duyên hải phía tây Ailen
-
0:38 - 0:40nơi mà những người nông dân đã từng giăng buồm ra khơi để kiếm kế sinh nhai
-
0:40 - 0:42trên những chiếc thuyền đánh cá buồm nhỏ và không mái che của họ
-
0:42 - 0:44thỉnh thoảng thì họ đánh bắt xa bờ, khi khác thì tới một nơi gọi là "Sunfish Bank"
-
0:44 - 0:46cách đảo Achill khoảng 30 dặm về phía Tây,
-
0:46 - 0:48họ tới đây để bắt cá mập khổng lồ.
-
0:48 - 0:50Đây là một bản khắc mộc cũ từ những năm 1700, hay 1800 gì đó
-
0:50 - 0:53Cá mập khổng lồ có ý nghĩa quan trọng đối với họ, vì trong gan của chúng có một lượng dầu rất lớn.
-
0:53 - 0:55Gan loài cá mập này chiếm 1/3 tỉ trọng cơ thể nó, và chứa rất nhiều dầu .
-
0:55 - 0:57Bạn có thể lấy được hàng ga-lông dầu từ gan chúng.
-
0:57 - 0:59Loại dầu đó từng được chuyên dùng cho việc thắp sáng,
-
0:59 - 1:01nhưng còn có công dụng làm liền vết thương và nhiều việc khác nữa.
-
1:01 - 1:03Trên thực tế, vào năm 1742, đèn đường
-
1:03 - 1:05ở hải cảng Galway, Dublin thành phố miền đông Ailen và Waterford, miền nam Ailen
-
1:05 - 1:07được thắp sáng bằng dầu cá mặt trời.
-
1:07 - 1:09Và "cá mặt trời" là một trong những tên gọi của cá mập khổng lồ.
-
1:09 - 1:11Cá mập khổng lồ là loài vật đáng kinh ngạc.
-
1:11 - 1:14Chúng đã ở đây từ rất lâu rồi, và đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển.
-
1:14 - 1:17Chắc chắn rằng, nơi thuận lợi nhất trên thế giới cho việc đánh bắt loài cá khổng lồ này
-
1:17 - 1:19là ở đảo Achill.
-
1:19 - 1:21Đây là vịnh Keem phía trên đảo Achill.
-
1:21 - 1:24Và lũ cá mập thường bơi vào vịnh này.
-
1:24 - 1:27Và ngư dân đóng đáy lưới ở mũi,
-
1:27 - 1:29dụ vào một chiếc lưới khác.
-
1:29 - 1:32và con cá hoảng loạn, đâm vào lưới, lưới này sẽ trùm lên nó.
-
1:32 - 1:34Nó thường bị ngạt thở và bị dìm chết.
-
1:34 - 1:37Hay những lúc, họ bơi trên những chiếc thuyền nhỏ làm từ những cây liễu dai
-
1:37 - 1:39và giết chúng bằng một cây giáo đâm xuyên vào cổ.
-
1:39 - 1:42Và họ kéo những con cá mập này trở lại Purteen Harbor,
-
1:42 - 1:44đun thịt chúng và sử dụng loại dầu này.
-
1:44 - 1:47Ngoài ra họ dùng thịt cá làm phân bón
-
1:47 - 1:51và sử dụng những cái vây của chúng.
-
1:51 - 1:53Đây có thể là mối nguy hại lớn nhất đối với loài cá mập trên toàn thế giới --
-
1:53 - 1:55Đó là việc lấy vây cá mập.
-
1:55 - 1:57Chúng ta thường bị hoảng sợ vì những chiếc"hàm cá mập".
-
1:57 - 1:59Có khoảng 5 hay 6 người đã bị giết chết
-
1:59 - 2:01bởi cá mập hàng năm.
-
2:01 - 2:04Trong thời gian gần đây, con số đó chỉ là một vài, tôi nói đúng chứ? Chính xác là một vài tuần đây thôi.
-
2:04 - 2:07Chúng ta đã giết khoảng 100 triệu con cá mập mỗi năm.
-
2:07 - 2:09Vì vậy tôi không hiểu sự cân bằng là như thế nào.
-
2:09 - 2:12nhưng tôi nghĩ rằng, cá mập lo sợ chúng ta nhiều hơn so với những nỗi lo của chúng ta về chúng.
-
2:12 - 2:14Đây là 1 tài liệu về nghề đánh bắt cá có đầy đủ dẫn chứng,
-
2:14 - 2:16và bạn có thể thấy ở đây, nó đạt mức đỉnh vào những thập niên 50
-
2:16 - 2:18khi mà chúng ta giết 1.500 con cá mập mỗi năm.
-
2:18 - 2:21Và số lượng của chúng giảm một cách nhanh chóng - khi nghề cá bùng nổ và phá sản,
-
2:21 - 2:24dẫn tới việc một số đàn cá bị mất hẳn
-
2:24 - 2:26hay tỉ lệsinh sản thấp.
-
2:26 - 2:28Và họ đã giết khoảng 12.000 con cá mập vào thời kỳ đó,
-
2:28 - 2:31thật vậy bằng cách xâu chuỗi các địa danh Manila
-
2:31 - 2:33ngoài khơi vịnh Keem
-
2:33 - 2:35ở hoàn đảo Achill
-
2:35 - 2:37Cá mập đã bị giết vào những giữa những năm 80,
-
2:37 - 2:40đặc biệt là ở phía đông Dunmore của County Waterford.
-
2:40 - 2:43Và khoảng 2.503.000 con cá mập đã bị giết tính đến 1985,
-
2:43 - 2:45bởi rất nhiều các tàu đánh cá Nauy.
-
2:45 - 2:48Màu đen, bạn không thể nhìn thấy nó một cách rõ ràng, nhưng đây là số lượng tàu săn bắt cá mập khổng lồ của người Nauy
-
2:48 - 2:50và đường thẳng mầu đen ở hoa tiêu
-
2:50 - 2:52biểu thị một tàu đánh bắt cá mập
-
2:52 - 2:54thay cho tàu đánh bắt cá voi.
-
2:54 - 2:57Tầm quan trọng của loài cá mập khổng lồ đối với cộng đồng dân cư sống gần bờ biển
-
2:57 - 2:59được biết đến thông qua ngôn ngữ.
-
2:59 - 3:01Tôi không rõ lắm về tiếng Ailen,
-
3:01 - 3:04Nhưng ở Kerry chúng thường được gọi là "Ainmhide na seolta,"
-
3:04 - 3:06quái vật với những chiếc buồm.
-
3:06 - 3:09Và tên gọi khác "Liop an da lapa,"
-
3:09 - 3:12Con thú to lớn với 2 chiếc vây.
-
3:12 - 3:15"Liabhan mor", liên tưởng tới một loài động vật lớn
-
3:15 - 3:17Hay cái tên mà tôi ưa thích, "Liabhan chor greine,"
-
3:17 - 3:19Loài cá khổng lồ của mặt trời,
-
3:19 - 3:21một cái tên đáng yêu và gợi hình.
-
3:21 - 3:24Trên hòn đảo Tory, một nơi rất khác lạ, nơi mà được gọi là muldoons
-
3:24 - 3:26và dường như không ai biết tại sao.
-
3:26 - 3:28Hi vọng sẽ không có ai từ Tory tới đây; một nơi thật đẹp, thật đáng yêu.
-
3:28 - 3:31Nhưng thông thường thì tất cả đều ở xung quanh hòn đảo,
-
3:31 - 3:33chúng được biết đến là loài cá mặt trời.
-
3:33 - 3:36Cái tên này thể hiện thói quen ngoi lên mặt nước của chúng khi mặt trời xuống bóng.
-
3:36 - 3:39Có một mối quan ngại lớn rằng số lượng loài cá mập khổng lồ đang ngày càng suy giảm
-
3:39 - 3:41trên khắp thế giới.
-
3:41 - 3:43Một vài người nghĩ rằng đó không phải là sự suy giảm số lượng.
-
3:43 - 3:45Điều này có thể là do sự thay đổi trong phân bổ các sinh vật phù du.
-
3:45 - 3:47Và người ta cho rằng cá mập khổng lồ đóng vai trò
-
3:47 - 3:49như một nhân tố biều thị chính xác sự thay đổi khí hậu,
-
3:49 - 3:51bởi vì về cơ bản với chiếc mồm mở rộng của mình,
-
3:51 - 3:53chúng sẽ ăn tất cả các loài sinh vật phù du bơi xung quanh .
-
3:53 - 3:56Cá mập khổng lồ được liệt vào danh sách các loài động vật cần được bảo vệ của IUCN.
-
3:56 - 3:59Có những phong trào ở Châu Âu bảo vệ chúng khỏi sự đánh bắt.
-
3:59 - 4:02Hiện tại có luật cấm đánh bắt chúng, thậm chí không được đưa chúng vào bờ
-
4:02 - 4:04và thậm chí luật còn được áp dụng đối với những trường hợp cá mập khổng lồ vô tình mắc lưới.
-
4:04 - 4:06Loài cá mập này không được bảo vệ ở Ailen.
-
4:06 - 4:08Thực tế rằng, không hề có luật lệ nào nói về việc bảo vệ nó ở Ailen,
-
4:08 - 4:10mặc cho những nỗ lực bảo vệ loài cá mập này
-
4:10 - 4:13và bảo vệ khu vực sinh sống lâu nay của chúng.
-
4:14 - 4:16Chúng ta biết rất ít về chúng.
-
4:16 - 4:18và hầu hết những gì ta biết về chúng
-
4:18 - 4:20chỉ dựa trên những thói quen của chúng khi chúng nổi lên mặt nước.
-
4:20 - 4:22Và chúng ta cố gắng đoán xem chúng đang làm gì
-
4:22 - 4:24qua những hành vi của chúng trên mặt nước.
-
4:24 - 4:27Tôi cũng chỉ mới hiểu ra vấn đề tại một cuộc hội thảo được tổ chức trên hòn đảo nhỏ Man, năm vừa rồi,
-
4:27 - 4:30hiếm khi sống ở nơi nào
-
4:30 - 4:33nơi mà cá mập thường
-
4:33 - 4:35ngoi lên mặt nước để "tắm nắng".
-
4:35 - 4:37Và đây là một cơ hội lý tưởng trong quá trình nghiên cứu khoa học
-
4:37 - 4:39được nhìn và trải nghiệm về loài cá mập khổng lồ,
-
4:39 - 4:41chúng là những sinh vật kỳ diệu.
-
4:41 - 4:44chúng mang đến cho ta cơ hội tuyệt vời để tiếp cận và nghiên cứu chúng
-
4:44 - 4:47Vì vậy đó là những điều chúng tôi đã thực hiện vài năm qua -- nhưng năm năm ngoái là một năm quan trọng --
-
4:47 - 4:50là năm chúng tôi thực hiện việc đánh dấu những con cá mập
-
4:50 - 4:52vì vậy chúng tôi cố gắng tìm ra những ý tưởng mới
-
4:52 - 4:54về sự chính xác trong cách nhìn và sự di chuyển hay những thứ đại loại như vậy.
-
4:54 - 4:56Và chúng tôi tập trung chủ yếu
-
4:56 - 4:58ở phía bắc Donegal và phía tay Kerry -
-
4:58 - 5:01hai khu vực chúng tôi tập trung quan sát.
-
5:01 - 5:03Chúng tôi đánh dấu chúng rất đơn giản, không phải sử dụng công nghệ cao,
-
5:03 - 5:05chỉ với một cái sào lớn và dài.
-
5:05 - 5:07Đây là một chiếc cần câu cá
-
5:07 - 5:09với chiếc gắn thẻ để đánh dấu ở đầu.
-
5:09 - 5:12Lên thuyền và gắn thẻ đánh dấu vào cá mập.
-
5:12 - 5:14Chúng tôi đã làm việc hiệu quả.
-
5:14 - 5:16chúng tôi đã đánh dấu được 105 con cá mập vào mùa hè vừa qua
-
5:16 - 5:18Chúng tôi đã thực hiện được 1/3 công việc trong 3 ngày
-
5:18 - 5:20ngoài khơi Inishowen Peninsula.
-
5:20 - 5:23Một nửa thử thách đã trải qua, ở đúng địa điểm và đúng thời gian.
-
5:23 - 5:25Nhưng đây là một thủ thuật rất dễ và đơn giản.
-
5:25 - 5:27Tôi sẽ chỉ cho bạn biết trông chúng như thế nào.
-
5:27 - 5:29Chúng tôi dùng một camera quan sát trên thuyền
-
5:29 - 5:31và quay phim lũ cá mập.
-
5:31 - 5:33Một trong những việc chúng tôi làm là tìm và phân loại giới tính của những con cá mập.
-
5:33 - 5:36Ngoài ra chúng tôi còn sử dụng 2 máy phát tín hiệu vệ tinh và các thiết bị công nghệ cao khác.
-
5:36 - 5:38Các thiết bị này là các thiết bị lưu trữ.
-
5:38 - 5:40Công việc mà chúng thực hiện là lưu trữ dữ liệu.
-
5:40 - 5:42Một máy phát tín hiệu vệ tinh chỉ hoạt động trong môi trường nước trong
-
5:42 - 5:44và có thể gửi tín hiệu lên vệ tinh.
-
5:44 - 5:47và dĩ nhiên, cá mập, loài cá ít khi ngoi lên mặt nước.
-
5:47 - 5:50Vì vậy việc xác định vị trí của loài cá mập này
-
5:50 - 5:53phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố thời gian và sự di chuyển của mặt trời,
-
5:53 - 5:55thêm vào đó là nhiệt độ của nước và độ sâu mà cá đang bơi.
-
5:55 - 5:58Bạn phải kiên nhẫn để tìm lại hướng đi.
-
5:58 - 6:01Việc nhận diện một con cá mập là khi bạn tháo thiết bị phát sóng sau một thời gian nhất định,
-
6:01 - 6:03trong trường hợp này là 8 tháng,
-
6:03 - 6:07và sự thật là đến một ngày thiết bị này bung ra, trôi lững lờ và nói lời chào tới vệ tinh
-
6:07 - 6:10và gửi, không phải tất cả nhưng vừa đủ dữ liệu cho chúng ta sử dụng.
-
6:10 - 6:12Và đây là cách duy nhất để tìm hiểu
-
6:12 - 6:15hành vi và sự dịch chuyển của chúng dưới nước.
-
6:15 - 6:18Và đây là 2 bản đồ chúng tôi đã thực hiện.
-
6:18 - 6:21Trên đó, bạn có thể thấy chúng tôi đã đánh dấu 2 lần ngoài khơi Kerry.
-
6:21 - 6:24Và về cơ bản cá mập khổng lồ dành phần lớn thời gian trong năm - 8 tháng cuối năm ở vùng biển Ailen.
-
6:24 - 6:26Vào ngày giáng sinh, nó còn đang quanh quẩn ở khu vực thềm lục địa.
-
6:26 - 6:28Và đây là một bức ảnh vệ tinh mà chúng tôi chưa phân tích
-
6:28 - 6:30với nhiệt độ của nước biển trên bề mặt và độ sâu,
-
6:30 - 6:32nhưng một lần nữa, con cá mập thứ 2 dường dư thích thú dành hết thời gian của mình
-
6:32 - 6:34bơi trong và xung quanh vùng nước Ailen.
-
6:34 - 6:36Năm ngoái, các đồng nghiệp của tôi ở đảo Man
-
6:36 - 6:38đã đánh dấu một con cá mập
-
6:38 - 6:41con cá này tới đảo Man trên đường tới Nova Scotia trong khoảng 90 ngày.
-
6:41 - 6:44Đoạn đường này dài đến 9.500 kilomet. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ điều đó có thể xảy ra.
-
6:44 - 6:46Đồng nghiệp khác ở các bang
-
6:46 - 6:49đã đánh dấu khoảng 20 con cá mập ngoài khơi bang Massachusetts, và những đánh dấu đó không thực sự hiệu quả.
-
6:49 - 6:51Tất cả những gì anh ấy biết là nơi anh ấy đã đánh dấu chúng
-
6:51 - 6:53và anh ấy biết nơi chúng bị chết.
-
6:53 - 6:55Và thiết bị của anh ấy bị bung ra ở vùng biển Caribbean
-
6:55 - 6:57và thậm chí cả ở Brazil.
-
6:57 - 6:59Và chúng tôi tưởng rằng cá mập khổng lồ là loài động vật ôn đới
-
6:59 - 7:01và chỉ sinh sống trên cùng vĩ độ với chúng ta.
-
7:01 - 7:04Nhưng sự thật, chúng cũng đang bơi ngang qua xích đạo.
-
7:04 - 7:06Và rất đơn giản như vậy,
-
7:06 - 7:08chúng ta đang cố gắng khám phá loài cá mập khổng lồ.
-
7:08 - 7:11Tôi nghĩ có một điều
-
7:11 - 7:13hết sức ngạc nghiên và kỳ lạ
-
7:13 - 7:16đó là tính đa dạng trong bộ gen của cá mập rất thấp.
-
7:16 - 7:19Tôi không phải là một nhà nghiên cứu về gen, vì vậy tôi sẽ không ra vẻ am hiểu về gen.
-
7:19 - 7:22Và điều là lý do tại sao chúng ta cần môt sự hợp tác toàn diện.
-
7:22 - 7:24Nhưng ngược lại, tôi là một người nghiên cứu chuyên môn,
-
7:24 - 7:26Tôi cảm thấy hoang mang nếu tôi dành hàng giờ
-
7:26 - 7:29trong phòng thí nghiệm, khoác lên mình chiếc áo khoác trắng -- khiến tôi quên hết tất cả
-
7:29 - 7:32Vì vậy chúng tôi cần cộng tác với những nhà nghiên cứu gen, họ am hiểu về lĩnh vực này.
-
7:32 - 7:34Khi họ nhìn vào bộ gen của loài cá mập khổng lồ,
-
7:34 - 7:37Họ phát hiện ra rằng sự khác biệt này nhỏ đến kinh ngạc.
-
7:37 - 7:39Nếu bạn nhìn vào dòng đầu tiên,
-
7:39 - 7:42bạn có thể nhận ra rằng sự các loài cá mập có bộ gen khá giống nhau.
-
7:42 - 7:44Tôi nghĩ rằng điều này về cơ bản có nghĩa chúng đều là cá mập
-
7:44 - 7:46Và chúng có chung tổ tiên.
-
7:46 - 7:49Nếu bạn nhìn vào sự đa dạng của cấu trúc nu-cle-o-tit,
-
7:49 - 7:52được tổ hợp từ nhiều gen hơn, đó là do được thừa hưởng từ bố mẹ của chúng,
-
7:52 - 7:55bạn có thể thấy rằng cá mập khổng lồ, nếu bạn nhìn vào nghiên cứu thứ nhất,
-
7:55 - 7:57là một trật tự của một sắp xếp ít khác biệt lớn
-
7:57 - 7:59hơn là những loài cá mập khác.
-
7:59 - 8:01Và bạn có thể thấy rằng công việc này đã được thực hiện vào năm 2006
-
8:01 - 8:04Trước đó, chúng ta không hề hiểu về sự đa dạng gen của loài cá mập khổng lồ.
-
8:04 - 8:07Chúng ta không hề biết, làm thế nào để phân biệt chúng so với những con cá mập khác
-
8:07 - 8:09Có nhận diện được chúng không?
-
8:09 - 8:11Và dĩ nhiên, điều đó rất quan trọng nếu bạn muốn tìm hiểu
-
8:11 - 8:13số lượng và tình trạng của loài động vật này.
-
8:14 - 8:16Và Les Noble ở Aberdeen
-
8:16 - 8:18đã cố gắng khám phá những điều khó tin nhất.
-
8:18 - 8:21Vì vậy anh ấy đã thực hiện các nghiên cứu khác
-
8:21 - 8:24sử dụng các vi vệ tinh,
-
8:24 - 8:27đắc hơn nhiều nhưng lại rất nhanh chóng
-
8:27 - 8:30và, điều này đã làm cho anh ấy ngạc nhiên bởi cnhững thiết bị này cho kết quả gần như giông hệt nhau
-
8:30 - 8:32Nghĩa là
-
8:32 - 8:35những con cá mập kia, vì lý do nào đó, chúng có những sự khác biệt rất nhỏ
-
8:35 - 8:37Và người ta suy luận rằng đó là một nút cổ chai, nút cổ chai trong cấu trúc gen
-
8:37 - 8:39được cho là có từ 12.000 năm trước,
-
8:39 - 8:42và điều này dẫn đến tính đa dạng thấp.
-
8:42 - 8:44Và chưa hết, nếu bạn nhìn vào những con cá mập voi,
-
8:44 - 8:47cũng là một loài cá mập lớn ăn phù du,
-
8:47 - 8:49nhưng chúng có tính đa dạng hơn nhiều
-
8:49 - 8:51tuy nhiên nó không hẳn đã rõ ràng tất cả.
-
8:51 - 8:53Họ khám phá ra rằng không có sự khác biệt nào về cấu trúc gen
-
8:53 - 8:56giữa bất cứ loài cá mập khổng lồ đại dương trên thế giới.
-
8:56 - 8:58Vì vậy, thậm chí đối với loài cá mập khổng lồ sinh sống trên khắp các vùng biển của thế giới này,
-
8:58 - 9:00bạn bạn cũng khó có thể tìm ra được sự khác biệt về mặt di truyền
-
9:00 - 9:03dù chúng ở những nơi khác nhau như Thái Bình Dương, Ailen, hay Nam Mỹ.
-
9:03 - 9:05Về cơ bản chúng giống nhau.
-
9:05 - 9:08Nhưng một lần nữa, điều này lại khiến chúng ta phải ngạc nhiên. Bạn sẽ không ngờ được.
-
9:08 - 9:10Tôi không hiểu. Tôi không lgiả vờ hiểu rõ về điều này.
-
9:10 - 9:12Cũng có thể do tôi nghi ngờ các ngà di truyền học cũng không hiều gì về nó
-
9:12 - 9:14nhưng họ đưa ra được các con số.
-
9:14 - 9:16Và thậm chí, bạn có thể ước tính số lượng loài cá này.
-
9:16 - 9:18dựa vào sự khác biệt của bộ gen.
-
9:18 - 9:21Rus Hoelzel đã có kết quả khá chính xác về số lượng loài này
-
9:21 - 9:23khoảng 8.200 con.
-
9:23 - 9:25Số lượng như vậy.
-
9:25 - 9:278.000 con cá mập trên thế giới.
-
9:27 - 9:29Chắc bạn đang nghĩ, " Thật buồn cười. Không đời nào."
-
9:29 - 9:31Vì thế Les thực hiện một cuộc nghiên cứu tỉ mỉ hơn
-
9:31 - 9:33và ông ấy đã ước tính, số lượng của chúng vượt qua con số 9.000.
-
9:33 - 9:36Và sử dụng máy phát tín hiệu vi vệ tinh khác nhau để thu thập được nhiều kết quả.
-
9:36 - 9:39Nhưng tính toán sau tất cả nghiên cứu này chỉ ra
-
9:39 - 9:41số lượng của chúng chỉ khoảng 5.000,
-
9:41 - 9:43Cá nhân tôi hoàn toàn không tin vào kết quả này,
-
9:43 - 9:45nhưng tôi là người hay hoài nghi.
-
9:45 - 9:47Nhưng thậm chí nếu bảo bạn đưa ra vài con số,
-
9:47 - 9:50Có thể bạn nói rằng số lượng của chúng cỡ khoảng 20,000 cá thể.
-
9:50 - 9:52Bạn có nhớ bao nhiêu con cá mập kia đã bị giết ở ngoài khơi Achill
-
9:52 - 9:55trong những thập niên 50 và 70 ko?
-
9:55 - 9:57Nó phản ánh sự thật rằng
-
9:57 - 10:00loài động vật này có nguy cơ bị tuyệt chủng
-
10:00 - 10:02bởi vì số lượng của chúng quá ít.
-
10:02 - 10:05Trên thực tế, trong số 20,000 con cá mập khổng lồ, ước tính có khoảng 8000 con cá cái.
-
10:05 - 10:08Chỉ có khoảng 8.000 con cá mập khổng lồ cái trên thế giới thôi ư?
-
10:08 - 10:10Tôi không biết. Tôi không tin vào điều này.
-
10:10 - 10:12Vấn đề
-
10:12 - 10:14là có phải họ bị thúc ép phải lấy nhiều vật mẫu
-
10:14 - 10:16Họ không có đủ các vật mẫu.
-
10:16 - 10:18để nghiên cứu về gen
-
10:18 - 10:20một cách đầy đủ chi tiết.
-
10:20 - 10:23Bạn nhận mẫu thử từ đâu
-
10:23 - 10:25cho việc phân tích gen của mình?
-
10:25 - 10:27Hiển nhiên là từ xác những con cá mập bị chết,
-
10:27 - 10:29Những xác con cá mập bị chết bị phân hủy.
-
10:29 - 10:32Chúng tôi có thể thu thập được 2 hay 3 con cá mập bị chết ở Ailen mỗi năm,
-
10:32 - 10:34nếu chúng ta may mắn.
-
10:34 - 10:36Mẫu thử khác có thể lấy được từ việc đánh bắt chúng.
-
10:36 - 10:39Chúng ta có thể đánh bắt một vài con trên bề mặt của lưới đánh cá.
-
10:39 - 10:42Bây giờ thì điều này bị cấm, và đó là tin tốt cho chúng.
-
10:42 - 10:44Một vài con bị bắt trong lưới rà, lưới vét.
-
10:44 - 10:47Đây là một con cá mập bị đánh bắt ở Howth, ngay trước giáng sinh,
-
10:47 - 10:50Điều này là bất hợp pháp, bởi vì bạn không được phép làm điều này theo luật của Liên Đoàn Châu Âu,
-
10:50 - 10:53và con cá này đã được bán với giá 8 euro mỗi kg thịt.
-
10:53 - 10:56Họ thậm chí còn đăng cả công thức làm món ăn lên tường, cho đến khi họ được thông báo rằng, việc làm này là bất hợp pháp.
-
10:56 - 10:59Và họ đã đồng ý làm theo.
-
10:59 - 11:01Nếu bạn quan sát tất cả những nghiên cứu mà tôi đã cho các bạn xem.
-
11:01 - 11:04tổng số lượng vật mẫu trên toàn thế giới
-
11:04 - 11:06là 86 tính đến thời điểm hiện tại.
-
11:06 - 11:08Và nó là một công việc quan trọng,
-
11:08 - 11:10họ có thể hỏi những câu hỏi rất thú vị,
-
11:10 - 11:12và nói cho chúng ta biết số lượng của chúng
-
11:12 - 11:15số lượng nhận diện được cũng như cấu trúc quần thể loài,
-
11:15 - 11:18nhưng họ bị giới hạn năng lực nghiên cứu bởi vì thiếu các vật mẫu.
-
11:18 - 11:20Hiện nay khi chúng tôi đánh dấu những con cá mập,
-
11:20 - 11:23vấn đề là làm thế nào có thể đánh dấu được chúng ở vị trí phía trước xương sường -- phải thực hiện rất nhanh --
-
11:23 - 11:25vì đôi khi những con cá mập này sẽ chống cự.
-
11:25 - 11:28có lần chúng tôi bơi ngược về Malin Head phía trên Donegal,
-
11:28 - 11:31con cá mập sẽ quẫy mạnh vào mạn sườn của tầu bằng cái đuôi của nó,
-
11:31 - 11:34hơn nữa, tôi nghĩ, tôi thực sự hoảng hốt khi chiếc thuyền tới gần nó,
-
11:34 - 11:36hơn là việc bắn tên đánh dấu nó.
-
11:36 - 11:39Và cuối cùng mọi chuyện cũng ổn. Chúng tôi ướt đẫm. Nhưng may là không có chuyện gì xảy ra.
-
11:39 - 11:41và sau đó tôi và Emmett
-
11:41 - 11:43quay trở lại Malin Head, ở bến tàu,
-
11:43 - 11:46Tôi nhận ra một vài chất lỏng trơn, đặc và đen trước tàu.
-
11:46 - 11:48Và tôi nhớ -- tôi đã từng dành rất nhiều thời gian trên những con tàu đánh cá
-
11:48 - 11:50Tôi nhớ các ngư dân khẳng định với tôi rằng
-
11:50 - 11:52khi một con cá mập khổng lồ bị mắc lưới
-
11:52 - 11:54nó thường thải chất lỏng này.
-
11:54 - 11:56Và tôi nghĩ chất lỏng kia chắc chắc của một con cá mập nào đó.
-
11:56 - 11:58Hiện tại chúng tôi có một mối quan tâm
-
11:58 - 12:00trong việc thu thập các mẩu mô để nghiên cứu về gen
-
12:00 - 12:02bởi vì chúng tôi nghĩ những mẫu này rất quý giá.
-
12:02 - 12:04Và chúng tôi sử dụng các phương pháp truyền thống --
-
12:04 - 12:06Tôi có một cây súng bắn tên, bạn có thể nhìn thấy nó trên tay tôi đây,
-
12:06 - 12:09cái này được chúng tôi sử dụng để lấy các mẫu vật của cá voi cũng như cá heo cho việc nghiên cứu về gen.
-
12:09 - 12:11Và tôi đã thử, tôi dùng rất nhiều thủ thuật.
-
12:11 - 12:13nhưng vô ích, nó chỉ làm gẫy mũi tên của tôi
-
12:13 - 12:15vì da cá mập rất cứng.
-
12:15 - 12:17Không có cách nào để lấy được mẫu vật từ chúng.
-
12:17 - 12:20Việc đó không hiệu quả.
-
12:20 - 12:23Và khi tôi nhìn thấy chất lỏng màu đen trên mũi tàu,
-
12:23 - 12:26Tôi nghĩ, "Sao không sử dụng cái được ban tặng trên thế giới này ..."
-
12:26 - 12:28Và tôi đã nạo lấy chúng.
-
12:28 - 12:31Tôi chỉ có rất ít lọ chứa cồn để gửi tới các nhà phân tích gen.
-
12:31 - 12:33Tôi đã lấy những chất lỏng đó và gửi tới Aberdeen.
-
12:33 - 12:35Tôi nói "Anh thử xem"
-
12:35 - 12:37Và họ nghiên cứu chúng trong hàng tháng.
-
12:37 - 12:39Chúng tôi chỉ có duy nhất một cuộc hội thảo ở Man.
-
12:39 - 12:41Nhưng tôi vẫn liên lạc bằng email
-
12:41 - 12:43"Anh đã xem qua chất lỏng tôi gửi cho anh chưa?"
-
12:43 - 12:45Và anh ấy nói, "vâng, vâng, từ từ, bình tĩnh, ngay đây."
-
12:45 - 12:47Dù sao đi chăng nữa anh ấy nghĩ anh ấy nên thực hiện việc kiểm tra mẫu thử,
-
12:47 - 12:49bởi vì tôi chưa từng gặp anh ấy
-
12:49 - 12:51và anh ấy có thể mất mặt nếu anh ấy không nghiên cứu mẫu tôi đã gửi cho anh ấy.
-
12:51 - 12:54và anh ấy đã sửng sốt khi phát hiện ra ADN trong chất lỏng.
-
12:54 - 12:56Họ đã phóng đại và kiểm tra nó
-
12:56 - 12:58và họ tìm ra, vâng, đó chính là ADN của cá mập khổng lồ,
-
12:58 - 13:01được lấy từ chất lỏng đó.
-
13:01 - 13:03Anh ấy đã rất mừng.
-
13:03 - 13:06Chất lỏng này được đặt tên là chất lỏng cá mập của Simon
-
13:06 - 13:09Tôi nghĩ "Này, anh biết không, tôi có thể nghiên cứu dựa vào kết quả này đấy."
-
13:09 - 13:11chúng tôi thống nhất tiến hành công việc
-
13:11 - 13:13và thu thập thêm chất lỏng.
-
13:13 - 13:17được sử dụng 3.500 đô cho máy phát tín hiệu vệ tinh,
-
13:19 - 13:22tôi nghĩ tôi nên đầu tư 7.95 USD - giá của mỗi máy phát --
-
13:22 - 13:25cho kho phần cứng của mình ở Kilrush
-
13:25 - 13:27đối với công việc lau chùi bằng tay
-
13:27 - 13:30và thậm chí phải trả ít tiền hơn cho người lau chùi lò thí nghiệm.
-
13:30 - 13:33việc lau chùi phòng thí nghiệm
-
13:33 - 13:35là hết sức cần thiết
-
13:35 - 13:38tôi có một cơ hội
-
13:38 - 13:40để tóm một vài con cá mập.
-
13:40 - 13:42Đang bước sang tháng 8,
-
13:42 - 13:44thông thường thì cá mập hoạt động mạnh nhất vào tháng 7.
-
13:44 - 13:46và hiếm khi bạn nhìn thấy chúng vào lúc này.
-
13:46 - 13:49Bạn cũng hiếm khi có thể đến đúng chỗ để tìm ra những con cá mập vào tháng 8 .
-
13:49 - 13:51Chúng tôi đã rất thất vọng.
-
13:51 - 13:54Chúng tôi đã vội vã tới Blasket ngay sau khi chúng tôi nhận được thông tin chúng đang ở đó
-
13:54 - 13:56và quyết tâm tìm ra chúng.
-
13:56 - 13:58chỉ với việc chạm tay lên con cá mập
-
13:58 - 14:00khi nó đang bơi phía dưới con thuyền --
-
14:00 - 14:02bạn thấy rằng, đây là một con cá mập đang bởi ở dưới thuyền --
-
14:02 - 14:04chúng tôi xoay sở để lấy mẫu chất lỏng.
-
14:04 - 14:06và nó đây rồi!.
-
14:06 - 14:09Nhìn xem, chất lỏng màu đen này đáng yêu phải không :)
-
14:09 - 14:12và trong vòng nửa giờ đồng hồ,
-
14:12 - 14:15chúng tôi đã thu thập được 5 mẫu thừ 5 con cá mập khác nhau,
-
14:15 - 14:18được lấy mẫu sử dụng hệ thống mẫu thử cá mập của Simon.
-
14:18 - 14:20(Cười)
-
14:20 - 14:25(Vỗ tay)
-
14:25 - 14:28Tôi đã nghiên cứu về cá voi và cá heo ở Ailen trong suốt 20 năm qua,
-
14:28 - 14:30và chúng gây cho tôi ít nhiều ấn tượng.
-
14:30 - 14:32Bạn có thể có cơ hội thấy cá voi lưng gù dài cả chục mét
-
14:32 - 14:34chúng tôi đã ở ngoài khơi Wexford trong 1 hay 2 tháng.
-
14:34 - 14:37Bạn luôn nghĩ rằng mình có quyền tạm quên đi thế giới
-
14:37 - 14:39Và tôi đang nghĩ về những cú nhảy lên khỏi mặt nước của cá voi lưng gù
-
14:39 - 14:41và cá heo.
-
14:41 - 14:43Nhưng này, mỗi khi những điều này diễn ra trước mắt bạn
-
14:43 - 14:45và bạn cũng chỉ có cơ hội được quan sát khi chúng tới gần.
-
14:45 - 14:47và đây có thể là một tài sản lớn --
-
14:47 - 14:49Chất lỏng cá mập của Simon.
-
14:49 - 14:51Năm nay, chúng tôi đã có tiền
-
14:51 - 14:54để tiến hành vào việc thu thập nhiều hơn các mẫu thí nghiệm.
-
14:54 - 14:56Và một điều có vẻ rất hữu dụng
-
14:56 - 14:59là chúng tôi sử dụng một chiếc máy quay phim - đây là đồng nghiệp của tôi với chiếc máy quay phim
-
14:59 - 15:01chúng tôi có thể nhìn xuống phía dưới con cá mập.
-
15:01 - 15:04Bạn có thể nhận ra, trên mình những con cá đực có những mấu bám
-
15:04 - 15:07đung đưa phía sau những con cá mập.
-
15:07 - 15:09Vì vậy bạn có thể dễ dàng đoán biết được giới tính của chúng.
-
15:09 - 15:11Và chúng ta có thể đoán được giới tính của cá mập
-
15:11 - 15:13trước khi chúng tôi lấy mẫu nó,
-
15:13 - 15:16chúng tôi có thể nói với những nhà phân tích gen là mẫu thí nghiệm được lấy từ con đực hay con cái.
-
15:16 - 15:18Bởi vì hiện nay, xét về việc nghiên cứu gen mà nói
-
15:18 - 15:20thì không có sự khác biệt về gen giữa con đực và con cái,
-
15:20 - 15:22thông tin này đã làm tôi vô cùng ngạc nhiên,
-
15:22 - 15:25bởi vì họ không hề có cơ sở để
-
15:25 - 15:27có thể xác định giới tính của một con cá mập
-
15:27 - 15:29đây là một điều quan trọng
-
15:29 - 15:32để đưa ra luật áp dụng trong thương mại
-
15:32 - 15:36về cá mập khổng lồ và các loài khác trong quần thể của chúng,
-
15:36 - 15:38bởi vì buôn bán cá mập là bất hợp pháp.
-
15:38 - 15:40chúng bị bắt và bầy bán trên thị trường
-
15:40 - 15:42Vì thế, là một nhà sinh vật học,
-
15:42 - 15:44bạn chỉ muốn có cơ hội để được khám phá chúng.
-
15:44 - 15:46Bạn muốn khám phá bằng tất cả khả năng của mình.
-
15:46 - 15:49Tóm lại, chúng thường rất im lặng. Chúng thường thay đổi tính cách theo mùa.
-
15:49 - 15:52Bạn chỉ muốn tìm hiểu về chúng nhiều nhất và sơm nhất
-
15:52 - 15:54Nhưng điều này không phải lập dị
-
15:54 - 15:57rằng bạn thường quan tâm tới các mẫu vật
-
15:57 - 16:00và tạo cơ hội cho các ngành khác, chẳng hạn nhưng các nhà di truyền học,
-
16:00 - 16:03những người có thể tìm ra rất nhiều thông tin từ những mẫu vật đó.
-
16:03 - 16:05như tôi đã nói,
-
16:05 - 16:08những thứ này đến với bạn theo một cách kỳ lạ. Hãy nghiên cứu chúng khi bạn có thể.
-
16:08 - 16:10Tôi sẽ xem nó như là một tài sản khoa học của mình.
-
16:10 - 16:13Hi vọng rằng, tôi có thể tìm ra thứ gì đó gây ấn tượng sâu sắc và lãng mạn trước khi tôi chết.
-
16:13 - 16:16Nhưng đây là thời điểm để thực hiện, cảm ơn vì điều đó.
-
16:16 - 16:18Và hãy quan tâm tới lũ cá mập.
-
16:18 - 16:21Nếu bạn quan tâm nhiều hơn, chúng ta sẽ thiết lập ngay một website về cá mập khổng lồ
-
16:21 - 16:24cảm ơn, cảm ơn các bạn vì đã lắng nghe.
-
16:24 - 16:26(Vỗ tay)
- Title:
- Simon Berrow: Làm sao bạn có thể bảo vệ một con cá mập nếu bạn chẳng biết gì về nó?
- Speaker:
- Simon Berrow
- Description:
-
Chúng là loài cá lớn thứ hai trên thế giới, chúng hầu như đã tuyệt chủng, và chúng ta hầu như không hề biết về chúng. Tại TEDxDublin, Simon Berrow miêu tả về loài cá mập khổng lồ tuyệt vời ("Loài cá khổng lồ của mặt trời" theo tên gọi của người Ailen), và bằng kỹ thuật đặc biệt, đơn giản, anh ấy đang học cách để bảo vệ chúng.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:26