-
va replikatsiya qilish uchun o'sha hujayralardan foydalanish
orqali ishlaydi. Ular odamlarni chindan ham kasal qilib, keyin boshqa odamlarga tarqalishi mumkin.
-
Kompyuter virusi ham xuddi shunday ishlaydi.
-
Virus - bu odatda ruhsat so'ramasdan o'rnatiladigan
va foydalanuvchi va ularning kompyuterlariga zarar yetkazadigan,
-
mustaqil bajariladigan dasturdir.
Virus o'zidan o'zi boshqa kompyuterlarga tarqalishi ham mumkin.
-
Xo'sh, qanday qilib birinchi navbatda virus kompyuteringizga tushadi? Viruslarning birovning kompyuteriga zarar yetkazishi mumkin bo'lgan
-
ikkita usul mavjud. Ular foydalanuvchini dasturning
maqsadi to'g'risida yolg'on ma'lumot bilan dasturni o'rnatishga
-
jalb qilishi mumkin, masalan, ko'plab viruslar
xavfsizlik sozlamalarining yangilanishi nomi ostida yashirinib olishadi.
-
Bundan tashqari, sizning kompyuteringizdagi
dasturiy ta'minot zaif tomonga ega bo'lishi mumkin,
-
shuning uchun virus o'zi o'zini ruxsat
talab qilmasdan o'rnatishi mumkin.
-
Virus sizning kompyuteringizda bo'lganida,
u sizning har qanday fayllaringizni o'g'irlashi
-
yoki o'chirib yuborishi, boshqa dasturlarni
boshqarishi yoki boshqalarga kompyuteringizni
-
masofadan boshqarish huquqini berishi mumkin.
-
Kompyuter viruslaridan foydalangan holda
xakerlar butun dunyo bo'ylab millionlab kompyuterlarni egallab
-
olishlari va keyin ularni raqamli armiya sifatida ishlatishlari mumkin,
yoki botnet deb ataluvchi veb-saytlarga hujum qilish va saytlarni olib tashlashi mumkin.
-
Ushbu turdagi hujum xizmatni tarqatishni rad etish deb ataladi.
-
Xizmatchilar veb-saytni juda ko'p so'rovlar
bilan to'sib qo'yishganda, xizmatni rad etish sodir bo'ladi.
-
Hujum bir vaqtning o'zida ko'plab
kompyuterlardan kelib chiqsa, biz uni
-
tarqatiladigan xizmatni rad etish deb ataymiz.
-
Ko'pgina veb-saytlar kuniga millionlab so'rovlarga
javob berishga tayyor, ammo agar siz ularni turli joylardan
-
kelib tushgan milliardlab yoki trillionlab
so'rovlar yuborsangiz, kompyuterlar haddan tashqari yuklanadi
-
va javob berishni to'xtatadi. Kiberjinoyatchilar tomonidan qo'llaniladigan yana bir hiyla-nayrang - bu
-
shaxsiy ma'lumotlarni baham ko'rish uchun
odamlarni aldash maqsadida juda ko'p miqdordagi
-
spam-elektron pochta xabarlarini yuborishdir.
-
Buni fishing firibgarligi deyiladi.
-
Fishing firibgarligi - bu sizning hisobingizga
kirishingizni so'rab, ishonchli elektron
-
pochtaga o'xshab ko'rinadigan narsaga duch kelganda,
elektron pochtani bosish sizni soxta veb-saytga olib boradi.
-
Agar siz baribir kiraversangiz,
aldanib parolingizni berib qo'ygan bo'lasiz.
-
So'ngra xakerlar sizning kirish qayd ma'lumotingizdan
ma'lumotlarni o'g'irlash yoki hatto pulingizni
-
o'g'irlash uchun haqiqiy hisob raqamingizga
kirish uchun foydalanishlari mumkin. Yaxshiyamki,
-
Internetni xavfsizroq qilish uchun ko'plab
kompaniyalar, qonunlar va davlat tashkilotlari
-
ishlaydi, ammo bu harakatlar yetarli emas.
-
Kompyuter tizimi buzilganida, xavfsizlik dizayni
yoki dasturiy ta'minot bilan bog'liq muammo bo'lishi
-
mumkin deb o'ylashingiz mumkin. Tizim buzilgan
holatlarning 90 foizida dasturiy ta'minot
-
xavfsizlik xatosi tufayli emas, balki
odam tomonidan qilingan
-
oddiy xato tufayli sodir bo'ladi. Ko'rinib turibdiki,
o'zimizni himoya qilish uchun barchamiz qilishimiz mumkin bo'lgan qadamlar mavjud.
-
Ko'pincha sizning harakatlaringiz nafaqat o'zingizning
ma'lumotlaringiz va kompyuteringiz xavfsizligiga,
-
balki sizning maktabingiz, ish joyingiz va
uyingizdagilaring xavfsizligiga ta'sir qiladi.
-
Kiberjinoyatchilar har yili milliardlab yoki
trillionlab dollarlarni o'g'irlamoqdalar,
