Return to Video

इंटरनेट: सायबरसुरक्षा आणि गुन्हे

  • 0:02 - 0:07
    इंटरनेट: सायबरसुरक्षा आणि गुन्हे
  • 0:07 - 0:11
    हाय, माझं नाव आहे जेनी मार्टीन आणि मी
    सिमँटेकमध्ये सायबर सुरक्षा तपास विभागाची
  • 0:11 - 0:16
    संचालक आहे. आज सायबर गुन्ह्यांमुळे समाजात
    वैयक्तिकदृष्ट्या, आर्थिकदृष्ट्या
  • 0:16 - 0:23
    आणि अगदी राष्ट्रीय सुरक्षेच्या गोष्टींमध्ये मोठ्या
    प्रमाणावर समस्या निर्माण झालेल्या आहेत. गेल्या
  • 0:23 - 0:27
    काही वर्षातच कोट्यावधी क्रेडीट कार्ड नंबर्स
    चोरीला गेले आहेत,
  • 0:27 - 0:31
    कोट्यावधी सोशल सिक्युरीटी क्रमांक आणि आरोग्यसेवा
    नोंदी
  • 0:31 - 0:35
    उघड झाल्या. अगदी आण्विक सेन्ट्रीफ्युजेससुद्धा हॅक
    झाले आणि मानवरहित
  • 0:35 - 0:40
    हवाई ड्रोन्स हायजॅक करण्यात आले. हार्डवेअर आणि
    सॉफ्टवेअरमधील कमकुवत दुवे ओळखून किंवा
  • 0:40 - 0:45
    बऱ्याचदा सॉफ्टवेअर वापरणाऱ्या लोकांनी नकळत घेतलेल्या निर्णयांचा फायदा घेऊन
  • 0:45 - 0:53
    या सर्व गोष्टी केल्या जातात. सायबर गुन्हे
  • 0:53 - 0:58
    करणारे लोक एकाच प्रकारचे किंवा एक हेतू असलेलेच नसतात. आंतरराष्ट्रीय दहशतवाद्यापासून ते
  • 0:58 - 1:03
    अधिकार मिळवण्यासाठी झगडणाऱ्या किशोरवयीन मुलांपर्यंत कोणीही त्यात असू शकतो. आज सर्वांत
  • 1:03 - 1:09
    मोठ्या देशांमध्ये केवळ नेहमीचे सैन्यच नसते तर सज्ज
    असलेले सायबर सैन्यसुद्धा असते.
  • 1:09 - 1:12
    खरं तर, पुढचं जागतिक युद्ध पारंपारिक शस्त्रांनी लढलं
    जाणार नाही तर देशातील पाणी पुरवठा,
  • 1:12 - 1:17
    वीजेची ग्रीड्स आणि वाहतूक व्यवस्था बंद करणाऱ्या कॉम्प्युटर्सच्या माध्यमातून लढलं जाईल.
  • 1:17 - 1:25
    हाय, माझं नाव परिसा आणि मी गुगल सुरक्षा राजकन्या आहे. मी खूप वेगवेगळ्या
  • 1:25 - 1:30
    उत्पादनांवर काम केलं आहे आणि आमचं सॉफ्टवेअर
    शक्य तितकं सुरक्षित करण्यासाठी वेगवेगळया
  • 1:30 - 1:34
    पद्धतींवर काम केलं आहे.
  • 1:34 - 1:37
    आता आपण सायबर गुन्हे कसं काम करतात, ते पाहू.
  • 1:37 - 1:41
    आपण सॉफ्टवेअर व्हायरसेस, सेवा नाकारण्यासाठी
    हल्ले, आणि फिशिंग स्कॅम्स याबद्दल शिकू.
  • 1:41 - 1:46
    जीवशास्त्रात आणि जीवनात, व्हायरस म्हणजे खोकणे,
    शिंकणे किंवा
  • 1:46 - 1:49
    शारीरिक संपर्कातून पसरणारा जीव.
  • 1:49 - 1:53
    पेशींना संसर्ग करून, आपले जेनेटिक मटेरियल त्यात
    घालून आणि पुनरुत्पादनासाठी या
  • 1:53 - 1:59
    पेशी वापरून विषाणू काम करतात. ते लोकांना आजारी पाडतात आणि नंतर इतर लोकांकडे प्रसारित करतात.
  • 1:59 - 2:04
    कॉम्प्युटरमधील व्हायरस थोडासा अशाचप्रकारे काम
    करतो. व्हायरस एक्झिक्युट करण्यासारखा प्रोग्रॅम
  • 2:04 - 2:10
    असतो, जो सामान्यपणे, नकळत इन्स्टॉल होणारा
    असतो आणि तो युजर आणि त्यांचा कॉम्प्युटर यांचे
  • 2:10 - 2:16
    नुकसान करतो. व्हायरस आपणहून इतर
    कॉम्प्युटर्सपर्यंत प्रसारित होणंसुद्धा शक्य असतं. आता
  • 2:16 - 2:20
    तुमच्या कॉम्प्युटरपर्यंत व्हायरस येतो कसा? हल्लेखोर
    एक-दोन मार्गांनी एखाद्याच्या कॉम्प्युटरला
  • 2:20 - 2:25
    संसर्ग करू शकतो. ते बळी पडणाऱ्या माणसाला प्रोग्रॅम इन्स्टॉल करायला भाग पाडतात, तेव्हा त्या प्रोग्रॅमचा हेतू
  • 2:25 - 2:29
    वेगळाच सांगून दिशाभूल करतात, उदा. खूप व्हायरस एखाद्या सिक्युरीटी अपडेटचे सोंग घेऊन येतात.
  • 2:29 - 2:36
    तुमच्या कॉम्प्युटरवरील सॉफ्टवेअरमध्ये काही
    कच्चे दुवे असू शकतात, त्यामुळे हल्लेखोर
  • 2:36 - 2:39
    स्पष्ट परवानगी न मागतासुद्धा स्वत: इन्स्टॉल करू
    शकतो.
  • 2:39 - 2:44
    एकदा व्हायरस तुमच्या कॉम्प्युटरवर आला की तो
    तुमच्या कोणत्याही फाईल्स चोरू शकतो, हटवू शकतो
  • 2:44 - 2:48
    इतर प्रोग्रॅम्स नियंत्रित करू शकतो, किंवा अगदी एखाद्याला लांबून तुमच्या कॉम्प्युटरचं नियंत्रण
  • 2:48 - 2:50
    करण्याची परवानगीसुद्धा देऊ शकतो.
  • 2:50 - 2:56
    कॉम्प्युटर व्हायरस वापरून, हॅकर्स जगभरातील
    लक्षावधी कॉम्प्युटर्सवर नियंत्रण मिळवू शकतात
  • 2:56 - 3:01
    आणि त्यांचा उपयोग डिजिटल सैन्य म्हणून करू
    शकतात, ज्याला बॉटनेट असं म्हणतात, आणि हल्ले
  • 3:01 - 3:07
    करून वेबसाईट्स बंद पाडू शकतात. अशा हल्ल्याला
    सेवेला वितरीत नकार, असे म्हणतात.
  • 3:07 - 3:10
    सेवेला नकार म्हणजे हॅकर्स वेबसाईटला खूपच
  • 3:10 - 3:15
    जास्त विनंत्या पाठवून ती बंद पाडतात. जेव्हा असा
    हल्ला अनेक कॉम्प्युटर्सकडून एकाच वेळी केला जातो
  • 3:15 - 3:17
    तेव्हा त्याला सेवेला वितरीत नकार असे म्हणतात.
  • 3:17 - 3:22
    बहुतेक सर्व वेबसाईट्स एका दिवशी लक्षावधी विनंत्यांना
    प्रतिसाद देण्यासाठी तयार असतात, पण जर आपण
  • 3:22 - 3:25
    त्यांना कोट्यावधी किंवा अब्जावधी विनंत्या, वेगवेगळ्या
    ठिकाणांहून पाठवल्या,
  • 3:25 - 3:32
    तर कॉम्प्युटर्स ओव्हरलोड होतात आणि प्रतिसाद देणे
    थांबवतात. सायबर गुन्हेगार करत असलेला दुसरा
  • 3:32 - 3:36
    प्रकार म्हणजे लोकांना संवेदनशील वैयक्तिक माहिती
    शेअर करायला भाग पाडण्यासाठी खूप मोठ्या
  • 3:36 - 3:39
    प्रमाणावर स्पॅम ईमेल पाठवणे.
  • 3:39 - 3:45
    याला फिशिंग स्कॅम असे म्हणतात. यामध्ये तुम्हाला एखादे विश्वासार्ह ईमेलसारखे दिसणारे ईमेल येते आणि
  • 3:45 - 3:50
    ते तुम्हाला तुमच्या खात्यात लॉग इन करायला सांगते,
    पण त्या ईमेलवर क्लिक केल्यास तुम्हाला एका
  • 3:50 - 3:52
    बनावट वेबसाईटवर नेण्यात येते.
  • 3:52 - 3:56
    जर तुम्ही लॉग इन केलेच तर तुम्हाला फसवून तुमचा
    पासवर्ड चोरला जातो.
  • 3:56 - 4:00
    मग हॅकर्स तुमची लॉग इन क्रेडेन्शियल्स वापरून
    तुमच्या खऱ्या खात्यांमध्ये प्रवेश करून
  • 4:00 - 4:06
    माहिती चोरतात किंवा अगदी तुमचे पैसेसुद्धा चोरतात.
    सुदैवाने अनेक कंपन्या,
  • 4:06 - 4:10
    कायदे आणि सरकारी संस्था इंटरनेट सुरक्षित करण्यासाठी काम करत आहेत,
  • 4:10 - 4:15
    पण हे प्रयत्न पुरेसे नाहीत.
  • 4:15 - 4:18
    तुम्हाला असं वाटेल की जेव्हा कॉम्प्युटर सिस्टीम हॅक
    होते, तेव्हा ही सुरक्षेच्या डिझाईनची
  • 4:18 - 4:23
    किंवा सॉफ्टवेअरची समस्या असेल. नव्वद टक्के वेळा
    जेव्हा सिस्टीम हॅक होते, तेव्हा ती सुरक्षेतील
  • 4:23 - 4:27
    बगमुळं नाही तर माणसांनी केलेल्या साध्या चुकांमुळं
    होते.
  • 4:27 - 4:35
    स्वत:ला सुरक्षित ठेवण्यासाठी आपण काही पावलं उचलू
    शकतो. बऱ्याचदा
  • 4:35 - 4:39
    तुमच्या कृतींचा परिणाम केवळ तुमच्या स्वत:चा डेटा
    आणि कॉम्प्युटर याच्याच सुरक्षिततेवरच नव्हे,
  • 4:39 - 4:42
    तर तुमची शाळा, कामाची जागा आणि घरातील
    सगळ्याच्यांच सुरक्षिततेवर होतो.
  • 4:42 - 4:47
    कोट्यावधी किंवा अब्जावधी डॉलर्स पणाला
    लागलेले असल्यामुळं
  • 4:47 - 4:52
    सायबर गुन्हेगार दरवर्षी अधिकाधिक स्मार्ट होतात आणि आपण सर्वांनी त्यांचा वेग गाठणं आवश्यक आहे.
Title:
इंटरनेट: सायबरसुरक्षा आणि गुन्हे
Description:

गुगलमधील परिसा तबरिझ आणि सिमँटेकमधील जेनी मार्टीन स्याबर गुन्ह्यांच्या सर्वांत सामान्य प्रकारांची म्हणजे व्हायरसेस, मालवेअर, डीडीओएस हल्ले, फिशिंग स्कॅम्सची ओळख करून देत आहेत. हॅक होणे टाळण्याकरता महत्त्वाच्या चार टिप्स पाहण्यासाठी 4:40 पर्यंत व्हिडिओ बघा.

http://code.org/ वर शिकायला सुरुवात करा.

आमच्या संपर्कात राहा!
• ट्विटरवर https://twitter.com/codeorg
• फेसबुकवर https://www.facebook.com/Code.org
• इन्स्टाग्रामवर https://instagram.com/codeorg
• टम्बलरवर https://blog.code.org
• लिंक्डइनवर https://www.linkedin.com/company/code-org
• गुगल प्लसवर https://google.com/+codeorg

more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:02

Marathi subtitles

Revisions