Co moja chusta oznacza dla Ciebie?

Nieświadomy stereotyp jest przeważającym czynnikiem, kierującym kulturą oraz powodującym, że czynimy założenia w oparciu o nasze własne wychowanie i wpływy. Takie ukryte uprzedzenie ma wpływ na wszystko. Nadszedł czas byśmy stali się bardziej rozważni, mądrzejsi i lepsi. W tej zabawnej i szczerej prelekcji, Yassmin Abdel-Magied w zaskakujący sposób stawia nam wyzwanie spojrzenia poza nasze początkowe wyobrażenia.

Gdy ktoś wyglądający jak ja,
mija was na ulicy,

może zastanawiacie się czy jest to matka,

uchodźca,

czy ofiara prześladowań?

A może kardiolog,

obrońca w sądzie,

albo lokalny polityk?

Pewnie mierzycie mnie wzrokiem,

zastanawiając się, jak mi gorąco,

lub czy mąż zmusił mnie
do noszenia takiego stroju?

Co gdybym nosiła chustkę w taki sposób?

Mogę iść ulicą w takim samym stroju,

a czego spodziewają się ludzie,
i jak jestem traktowana,

zależy od sposobu ułożenia
kawałka materiału.

To nie będzie monolog o hidżabie,

bo Bóg wie, że muzułmanki,
to nie tylko kawałek materiału,

który wybierają, czy to,
co owijają wokół głowy.

Chodzi o wychodzenie
poza własne uprzedzenia.

Gdybym minęła was, a później

okazałoby się, że jestem
inżynierem samochodów wyścigowych,

że zaprojektowałam własny,
i że prowadziłam drużynę wyścigową,

bo to prawda.

Co gdybym powiedziała,
że trenowałam boks przez pięć lat,

bo to też prawda.

Zdziwiłoby was to?

Dlaczego?

Panie i panowie, ostatecznie

to zaskoczenie oraz związane
z nim zachowania

są produktem nieświadomego stereotypu

lub ukrytego uprzedzenia.

Skutkuje to absurdalnie szkodliwym

brakiem różnorodności
wśród zatrudnionych,

w szczególności tam,
gdzie można mieć wpływ.

Słyszycie mnie tam
w Gabinecie Federalnym Australii?

(Oklaski)

Ustalę coś na początku.

Nieświadomy przesąd, to nie to samo,
co świadoma dyskryminacja.

Nie mówię, że każdy jest
potajemne seksistą, rasistą,

lub skrycie uprzedzony do starszych,
czającym, by się ujawnić.

Nie o to mi chodzi.

Wszyscy jesteśmy stronniczy.

Przez stronnicze osądy filtrujemy
otaczający nas świat.

Nikogo nie oskarżam.

Bycie stronniczym to nie oskarżenie.

Raczej coś,
co musi zostać zidentyfikowane,

uznane za istniejące i zwalczane.

To może dotyczyć koloru skóry

albo płci.

Może też dotyczyć pozycji społecznej,
wykształcenia, niepełnosprawności.

Wszyscy jesteśmy stronniczy wobec tego,

co inne od znanych nam norm społecznych.

Chcemy żyć w świecie,

gdzie okoliczności naszych narodzin

nie dyktują naszej przyszłości,

i gdzie równe szanse mają wszyscy.

Każdy ma pewną rolę do odegrania
w zagwarantowaniu,

że nieświadome stereotypy
nie będą determinować życia.

Przytoczę znany eksperyment w zakresie
nieświadomego stereotypu,

dotyczący konkretnie płci społecznej,
przeprowadzony w latach 70. i 80.

Kiedyś orkiestry składały się
głównie z facetów,

kobiety stanowiły
nie więcej niż pięć procent.

Oczywiście, było tak,
ponieważ mężczyźni grali inaczej

i przypuszczalnie lepiej.
Przypuszczalnie.

W 1952 roku
Bostońska Orkiestra Symfoniczna

rozpoczęła eksperyment.

Przeprowadzono przesłuchania w ciemno,

gdzie nie widzi się osoby grającej,
gdyż ta stoi za ekranem.

Zabawne,

że nie odnotowano
żadnej nagłej zmiany dopóty,

dopóki przesłuchiwani nie zostali
poproszeni o zdejmowanie butów

przed wejściem.

Stukanie obcasów

o podłogę z twardego drewna,

zdradzało panie.

Wyobraźcie sobie,

na podstawie wyników badań zauważono,

że prawdopodobieństwo,
by kobieta przeszła pozytywnie

przez przesłuchanie wstępne
wzrastało o 50 procent.

Szansa by się dostać prawie się potroiła.

Co to nam mówi?

Niestety, jeśli chodzi o facetów,
mężczyźni właściwie nie grali inaczej,

choć wydawało się, że tak.

Stereotyp decydował o wyniku.

Tym sposobem identyfikujemy i uznajemy,

że on istnieje.

Zauważcie, że wszyscy tak robimy.

Podam przykład.

Ojcu i synowi przytrafił się okropny
wypadek samochodowy.

Ojciec umiera na miejscu.

Ciężko ranny syn zostaje szybko
przewieziony do szpitala.

Po przybyciu chirurg spogląda
na chłopca i mówi:

"Nie mogę operować".

Dlaczego?

"Chłopiec jest moim synem".

Jak to możliwe?

Panie i panowie,

chirurg jest jego matką.

Kto początkowo zakładał,
nie ma złych odpowiedzi,

niech podniesie rękę do góry,
że chirurgiem jest mężczyzna?

To dowód,
że nieświadome stereotypy istnieją,

lecz wszyscy musimy to przyznać

i szukać sposobów, by sobie je odpuścić,

by potem móc zacząć szukać rozwiązań.

Jedną z interesujących rzeczy

w temacie nieświadomego stereotypu
jest zagadnienie przydziału.

Temat często przywoływany.

Dotycząca go koncepcja zalet
jest jedną z krytykowanych.

Nie chcę zostać wybrana,
bo jestem dziewczyną.

Chcę zostać wybrana, bo posiadam zalety,

bo jestem najlepszą osobą
na to stanowisko.

To częste uczucie wśród inżynierek,

z którymi pracuję, i które znam.

Sama też to znam. Też to przeszłam.

Ale jeśli koncepcja zalet
byłaby prawdziwa,

to dlaczego w doświadczeniu wykonanym
w 2012 roku przez Yale,

wśród identycznych CV ubiegających się
o pracę technika laboratoryjnego,

te wysyłane przez kobiety,
były oceniane jako mniej kompetentne,

rzadziej oferowano im pracę

oraz płacono mniej niż mężczyznom.

To nieświadome stereotypy,

na które musimy znaleźć sposób,
by o nich zapomnieć.

Interesujące jest

badanie pokazujące

dlaczego to jest tak ważne,
nazywane paradoksem merytokracji.

Organizacje, co ironiczne,

które przedstawiają posiadanie zalet
jako najważniejszą wartość kierującą

procesem zatrudniania,

częściej przyjmowały facetów
i częściej płaciły im więcej,

ponieważ, co oczywiste,
zaleta to cecha typowo męska.

No i co?

Wydaje wam się,

że w pewnym sensie
chyba wiecie, o co chodzi.

Czy wyobrażacie sobie,
że mogłabym prowadzić jeden z nich?

Czy możecie sobie wyobrazić,
jak wchodzę i mówię:

"Hej chłopaki, jak jest? Tak to się robi".

Cieszę się, że możecie.

(Oklaski)

To jest to, panie i panowie,
co robię na co dzień.

W tej pracy fajne jest to,
że jest bardzo rozrywkowa.

Właściwie, w miejscach jak Malezja,

muzułmanki na platformach wiertniczych
to norma.

Tak wiele ich jest.

To czysta rozrywka.

Pamiętam, jak kiedyś zapytałam chłopaka:

"Kolego, naprawdę chciałabym się
nauczyć surfingu".

A on na to: "Yassmin, nie wiem
jak miałabyś surfować

z całym tym sprzętem, który masz na sobie,

poza tym nie znam się na kobietach,
tylko na plażach".

Wtedy wpadł na świetny pomysł:

"Wiem, że prowadzisz organizację

Młodzi Bez Barier.

Dlaczego nie założysz linii odzieżowej
dla muzułmanek na plażach?

Mogłaby się nazywać
Młode Bez Boardshortów".

(Śmiech)

Na co ja: "Dzięki".

Pamiętam też kolesia mówiącego mi,

że powinnam zjeść cały jogurt,

bo tylko on ma kulturę podobną do mojej.

Problem polega na tym,
że to po części prawda,

bo jest spory brak różnorodności
wśród zatrudnionych,

szczególnie tam, gdzie mamy wpływ.

W 2010 roku

Austalijski Uniwersytet Narodowy
przeprowadził eksperyment,

w którym rozesłano
4 000 identycznych aplikacji

na stanowiska przeznaczone głównie
dla początkujących pracowników.

By dostać się na tyle samo
rozmów kwalifikacyjnych,

jak ktoś z anglojęzycznym nazwiskiem,

w przypadku, gdy byłeś Chińczykiem
było wysłanie o 68 procent więcej.

Jeśli byłeś z Bliskiego Wschodu, jak ja,

musiałeś wysłać o 64 procent więcej,

jeśli Włochem, miałeś więcej szczęścia

i ta liczba wynosiła tylko 12 procent.

W miejscach jak Dolina Krzemowa
wcale nie jest lepiej.

Google wyrównuje wyniki zatrudniając

61 procent białych, 30 procent Azjatów,
grupę czarnoskórych, Latynosów,

i tak dalej w ten sposób.

Reszta świata technologii
nie wygląda znacznie lepiej,

co sami zauważyli,

ale nie jestem pewna,
czy cokolwiek z tym robią.

Rzecz w tym, że problem nie jest mały.

Z badania firmy Green Park,

ważnego brytyjskiego wykonawcy
i dostawcy analiz

wynika, że ponad połowa firm
z 100 największych spółek z listy FTSE,

nie ma niebiałego lidera w zarządzie

i na stanowiskach wykonawczych
i niewykonawczych.

Dwie na trzy nie posiada kierownika,

który pochodziłby z jakiejś mniejszości.

Jeżeli już mają,
to nawet będąc w zarządzie

nie pełnią funkcji kierowniczych.

Zatem ich wpływ nie jest tak duży.

Powiedziałam sporo nieprzyjemnych rzeczy.

Może myślicie: "Boże, jak bardzo jest źle?
Co mogę z tym zrobić?"

Na szczęście,

wiemy, że problem istnieje.

Brak jest możliwości,
a to z powodu nieświadomego stereotypu.

Pewnie siedzicie i myślicie:

"Nie jestem kolorowy.
Co mam z tym wspólnego?"

Zaoferuję wam rozwiązanie.

Wspomnę raz jeszcze:

żyjemy w świecie,
w którym dążymy do ideału.

Jeśli chcemy stworzyć świat,

gdzie okoliczności narodzin
nie mają znaczenia,

wszyscy musimy być
częścią rozwiązania.

Co interesujące,
autor eksperymentu z życiorysem

zaoferował pewne rozwiązanie.

Jedną ze wspólnych rzeczy,

łączącą wszystkie kobiety sukcesu,

jest to, że wszystkie miały
dobrych mentorów.

O mentoringu, właściwie,
wszyscy słyszeliśmy,

bo pojęcie jest powszechne.

Mam dla was kolejne wyzwanie.

Niech każdy spróbuje mentorować komuś,
kto się od was różni.

Zastanówcie się.

Każdy chce mentorować komuś,
kto jest trochę podobny,

wygląda jak on,

ma podobne doświadczenia.

Kiedy widzę muzułmankę z charakterem,

mówię do niej: "Jak leci?
Idziemy gdzieś razem?"

Wchodząc do pokoju, widząc kogoś,
kto chodził do tej samej szkoły,

czy uprawiał
te same sporty,

chętniej pomożemy niż osobie,

z którą nie dzielimy
wspólnego doświadczenia,

i staje się niezwykle trudnym
znaleźć tą więź.

Pomysł, by znaleźć kogoś odmiennego
w roli mentora,

kto ma inne zaplecze niż wy,

jakie by ono nie było,

ma na celu otwarcie drzwi ludziom,
którzy nawet nie dotarli

do cholernego korytarza.

Panie i panowie,
świat nie jest sprawiedliwy.

Ludzie nie rodzą się,
mając równe możliwości.

Urodziłam się w Khartoum,

jednym z najbiedniejszych
miast na świecie.

Urodziłam się śniada, jako kobieta,

oraz muzułmanka w świecie,
który jest wobec nas podejrzliwy

z powodów, których nie kontroluję.

Jednakże, przyznaję,
że urodziłam się z przywilejem.

Mam niesamowitych rodziców,

mogłam się wykształcić,

i zostałam pobłogosławiona szansą
imigracji do Australii.

Zostałam też pobłogosławiona
wspaniałymi mentorami,

którzy otworzyli mi drzwi,
o których istnieniu nie wiedziałam.

Mentorem, który mi powiedział:

"Twoja historia jest interesująca.

Napiszmy coś, czym moglibyśmy
podzielić się z innymi".

Mentorem, który powiedział:

"Wiem, że nie zaliczasz się
do typowych Australijczyków,

ale mimo to - przyjdź".

Więc jestem i rozmawiam z wami.

Nie jestem jedyna.

Przeróżni ludzie z moich społeczności,

otrzymali pomoc od mentorów.

Młody muzułmanin z Sydney,

który korzystając z pomocy mentora,

zorganizował slam poetycki w Bankstown,

dzisiaj już duże przedsięwzięcie.

Dzięki temu zmienia się życie wielu,
młodych osób.

Innej pani w Brisbane,

Afgance i uchodźcy

której angielski był słaby,
kiedy przybyła do Australii,

mentorzy pomogli zostać lekarzem.

W 2008 roku odebrała nagrodę
Młodego Queenslandera Roku.

Jest inspiracją.

To nie takie łatwe.

Oto ja.

Jestem zarówno kobietą w ubraniu roboczym,

jak i noszącą na początku abaję.

Czy zdecydowalibyście się mi mentorować,

znając mnie pod innymi wcieleniami?

Bo jestem tą samą osobą.

Nie zwracajcie uwagi
na nieświadome stereotypy,

znajdźcie mentora, który będzie
przeciwieństwem waszego spektrum,

bo zmiany strukturalne potrzebują czasu,

a ja nie mam takiej cierpliwości.

Jeśli chcecie wprowadzić zmianę

i stworzyć świat,

gdzie wszyscy posiadamy możliwości,

wybierajcie otwieranie drzwi dla innych.

Możecie myśleć,
że temat różnorodności was nie dotyczy,

ale wszyscy jesteśmy częścią systemu

i wszyscy możemy być częścią rozwiązania.

Jeśli nie wiecie, jak znaleźć
kogoś innego niż wy,

idźcie tam, gdzie zwykle nie chodzicie.

Zamiast korepetycji w szkole prywatnej,

wybierzcie lokalną szkołę publiczną,

albo zaczepcie się w lokalnym
centrum korepetycyjnym dla uchodźców.

Jeśli pracujecie w biurze,

wypróbujcie nowego absolwenta,
który wydaje się nie pasować.

Też takim byłam.

Otwórzcie im drzwi,

bez stwarzania pozorów,
bo nie jesteśmy ofiarami.

Pokażcie im możliwości,

bo otwierając im swój świat,

zrozumiecie, że macie dostęp do drzwi,

o których nie mieli pojęcia,

i o których wy nie wiedzieliście,
że oni też nie.

Panie i panowie,

problem w społeczeństwie
dotyczący braku możliwości,

istnieje głównie z powodu
nieświadomego stereotypu.

Każdy posiada potencjał,
by to zmienić.

Wiem, że dzisiaj stawiłam
przed wami wiele wyzwań,

ale może podejmiecie któreś z nich

i pomyślicie o problemie trochę inaczej.

Bo różnorodność jest magią.

Zachęcam was do porzucenia
początkowych wyobrażeń.

Założę się,

że prawdopodobnie są błędne.

Dziękuję.

(Oklaski)